Các trường hợp ưu tiên sử dụng vốn ODA và vốn vay ưu đãi nước ngoài theo Nghị định 242/2025
Nội dung chính
Các trường hợp ưu tiên sử dụng vốn ODA và vốn vay ưu đãi nước ngoài theo Nghị định 242/2025
Theo Điều 5 Nghị định 242/2025/NĐ-CP được Chính phủ ban hành ngày 10/9/2025 thì có 04 trường hợp ưu tiên sử dụng vốn ODA và vốn vay ưu đãi nước ngoài bao gồm:
(1) Vốn ODA không hoàn lại
Vốn ODA không hoàn lại được ưu tiên sử dụng để thực hiện chương trình, dự án phát triển cơ sở hạ tầng kinh tế - xã hội; tăng cường năng lực; phòng, chống, giảm nhẹ rủi ro thiên tai, cứu trợ thảm họa, phòng chống dịch bệnh; ứng phó và thích ứng với biến đổi khí hậu; tăng trưởng xanh; khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số; an sinh xã hội; chuẩn bị các dự án đầu tư hoặc đồng tài trợ cho dự án sử dụng vốn vay ưu đãi nhằm làm tăng thành tố ưu đãi của khoản vay.
(2) Vốn vay ODA
Vốn vay ODA được ưu tiên sử dụng cho các chương trình, dự án trong lĩnh vực y tế, giáo dục, giáo dục nghề nghiệp, thích ứng với biến đổi khí hậu, bảo vệ môi trường, hạ tầng kinh tế thiết yếu không có khả năng thu hồi vốn trực tiếp.
(3) Vốn vay ưu đãi
Vốn vay ưu đãi được ưu tiên sử dụng cho chương trình, dự án vay về để cho vay lại theo quy định pháp luật về cho vay lại vốn vay ODA, vay ưu đãi nước ngoài của Chính phủ; chương trình, dự án thuộc nhiệm vụ chi của ngân sách nhà nước trong lĩnh vực phát triển hạ tầng kinh tế - xã hội.
(4) Các dự án đặc biệt, trọng điểm
Dự án đầu tư công đặc biệt; chương trình dự án lớn, trọng điểm có tính chất xoay chuyển tình thế, chuyển đổi trạng thái; các trường hợp ưu tiên khác theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ về định hướng thu hút, quản lý và sử dụng vốn ODA, vốn vay ưu đãi của các nhà tài trợ nước ngoài theo từng thời kỳ.
>>> Xem thêm: Các hình thức tổ chức quản lý chương trình dự án và phi dự án về vốn ODA, vay vốn ưu đãi nước ngoài
Các trường hợp ưu tiên sử dụng vốn ODA và vốn vay ưu đãi nước ngoài theo Nghị định 242/2025 khi nào được áp dụng?
Tại khoản 4 Điều 99 Nghị định 242/2025/NĐ-CP có quy định về hiệu lực thi hành như sau:
Điều 99. Điều khoản thi hành
...
4. Nghị định này có hiệu lực từ ngày ký ban hành và thay thế Nghị định số 114/2021/NĐ-CP ngày 16 tháng 12 năm 2021 của Chính phủ về quản lý và sử dụng vốn hỗ trợ phát triển chính thức (ODA) và vốn vay ưu đãi của nhà tài trợ nước ngoài và Nghị định số 20/2023/NĐ-CP ngày 04 tháng 5 năm 2023 sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 114/2021/NĐ-CP ngày 16 tháng 12 năm 2021 của Chính phủ về quản lý và sử dụng vốn hỗ trợ phát triển chính thức (ODA) và vốn vay ưu đãi của nhà tài trợ nước ngoài.
Như vậy, các trường hợp ưu tiên sử dụng vốn ODA và vốn vay ưu đãi nước ngoài theo Nghị định 242/2025/NĐ-CP sẽ được áp dụng từ ngày 10/9/2025.
Các trường hợp ưu tiên sử dụng vốn ODA và vốn vay ưu đãi nước ngoài theo Nghị định 242/2025 (Hình từ Internet)
Nguyên tắc cơ bản trong quản lý nhà nước về vốn ODA, vốn vay ưu đãi là gì?
Theo khoản 2 Điều 6 Nghị định 242/2025/NĐ-CP thì nguyên tắc cơ bản trong quản lý nhà nước về vốn ODA, vốn vay ưu đãi bao gồm các nguyên tắc sau
(1) Vốn vay ODA, vay ưu đãi được sử dụng cho chi đầu tư phát triển, không sử dụng cho chi thường xuyên. Không sử dụng vốn vay nước ngoài cho các nội dung sau:
- Đào tạo, tập huấn nâng cao năng lực trừ trường hợp phục vụ chuyển giao công nghệ, kỹ năng vận hành trang thiết bị, máy móc;
- Tham quan khảo sát;
- Nộp thuế, trả các loại phí, lãi suất tiền vay;
- Chi phí kiểm toán;
- Mua sắm ô tô trừ ô tô chuyên dụng được cấp có thẩm quyền quyết định;
- Vật tư, thiết bị dự phòng cho quá trình vận hành sau khi dự án hoàn thành trừ một số vật tư, thiết bị dự phòng đặc biệt được cấp có thẩm quyền quyết định theo quy định của pháp luật;
- Chi phí bồi thường, hỗ trợ và tái định cư;
- Chi phí hoạt động của Ban Quản lý dự án.
(2) Chính phủ thống nhất quản lý nhà nước về vốn ODA, vốn vay ưu đãi trên cơ sở bảo đảm hiệu quả sử dụng vốn và khả năng trả nợ; thực hiện phân cấp gắn với trách nhiệm, quyền hạn, năng lực của bộ, cơ quan trung ương, địa phương; bảo đảm sự phối hợp quản lý, giám sát và đánh giá của các cơ quan có liên quan theo quy định hiện hành của pháp luật.
(3) Bảo đảm công khai, minh bạch và đề cao trách nhiệm giải trình về chính sách, trình tự, thủ tục vận động, quản lý và sử dụng vốn ODA, vốn vay ưu đãi giữa các ngành, lĩnh vực và giữa các địa phương, tình hình thực hiện và kết quả sử dụng vốn ODA, vốn vay ưu đãi.
(4) Công bố thông tin về chính sách hợp tác, lĩnh vực ưu tiên, điều kiện vay của các nhà tài trợ nước ngoài trên Hệ thống cổng thông tin điện tử của Chính phủ (chinhphu.vn; mof.gov.vn).
(5) Phòng chống tham nhũng, thất thoát, lãng phí trong quản lý và sử dụng vốn ODA, vốn vay ưu đãi, ngăn ngừa và xử lý các hành vi này theo quy định của pháp luật.
(6) Phương thức xác định khoản mục chi đầu tư phát triển thuộc ngân sách nhà nước: Việc xác định các khoản mục chi đầu tư phát triển được thực hiện theo quy định của Luật Đầu tư công 2024, Luật Ngân sách nhà nước 2025, Luật Xây dựng 2014 và các văn bản pháp luật có liên quan.