Kiều hối có vai trò như thế nào trong thị trường tiền tệ? Ngân hàng nhà nước trong quản lý nhà nước về ngoại hối, hoạt động ngoại hối có nhiệm vụ gì?

Nội dung chính

Kiều hối là gì? 

Hiện nay, pháp luật Việt Nam chưa quy định rõ ràng về thuật ngữ "kiều hối" và vai trò của nó. Tuy nhiên, có thể hiểu kiều hối là số tiền được chuyển từ những người lao động hoặc sinh sống ở nước ngoài về cho gia đình, thân nhân tại quê hương.

Tại một số quốc gia đang phát triển, kiều hối có thể là một trong những nguồn thu lớn, đứng thứ hai chỉ sau nguồn viện trợ quốc tế. Số tiền kiều hối hàng năm trên toàn cầu được ước tính vào khoảng từ 250 tỷ USD của Ngân hàng Thế giới và các Ngân hàng Trung ương, đến 401 tỷ USD của IFAD.

Một quốc gia có lượng kiều hối cao sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho nhiều hoạt động đầu tư, đặc biệt là trong các lĩnh vực như giáo dục, chăm sóc sức khỏe, và các mô hình kinh doanh nhỏ.

Kiều hối có vai trò như thế nào trong thị trường tiền tệ? Ngân hàng nhà nước trong quản lý nhà nước về ngoại hối, hoạt động ngoại hối có nhiệm vụ gì? (Hình từ Internet)

Kiều hối có vai trò như thế nào trong thị trường tiền tệ? 

Kiều hối có vai trò rất quan trọng trong thị trường tiền tệ, đặc biệt đối với các quốc gia đang phát triển như Việt Nam. Dòng kiều hối không chỉ đóng góp vào nền kinh tế quốc gia mà còn ảnh hưởng tích cực đến nhiều mặt của thị trường tài chính và đời sống xã hội. Cụ thể, kiều hối có những tác dụng sau:

(1) Cân bằng cán cân thương mại

Kiều hối giúp giảm thiểu thâm hụt cán cân thương mại của một quốc gia. Khi lượng tiền từ kiều hối vào tăng lên, nó góp phần cải thiện sự thiếu hụt ngoại tệ, làm giảm áp lực lên thị trường ngoại hối và ổn định tỷ giá đồng nội tệ.

(2) Tăng trưởng ngoại tệ dự trữ

Kiều hối đóng vai trò quan trọng trong việc tăng cường dự trữ ngoại hối quốc gia. Các nguồn ngoại tệ từ kiều hối có tính ổn định, giúp ngân hàng trung ương có đủ nguồn lực để quản lý và điều tiết thị trường tiền tệ trong nước.

(3) Giảm sự phụ thuộc vào vốn nước ngoài

Kiều hối là một nguồn tài chính ổn định và bền vững, giúp giảm sự phụ thuộc vào các nguồn vốn bên ngoài như viện trợ hay đầu tư trực tiếp từ nước ngoài (FDI). Điều này giúp quốc gia tránh được những rủi ro từ sự biến động của các nguồn vốn này.

(4) Hỗ trợ phát triển kinh tế và xã hội

Kiều hối có tác dụng tạo thêm nguồn lực cho nền kinh tế, từ đó giúp thúc đẩy các lĩnh vực đầu tư và phát triển. Một phần của kiều hối được dùng để đầu tư vào các doanh nghiệp, tạo công ăn việc làm, góp phần nâng cao đời sống cho người nhận.

(5) Ổn định nền kinh tế trong thời kỳ khủng hoảng

Một trong những điểm đặc biệt của kiều hối là tính ổn định ngay cả trong các cuộc khủng hoảng kinh tế. Trong khi các nguồn tài chính khác như FDI hay viện trợ quốc tế có thể giảm sút trong thời kỳ khủng hoảng, kiều hối vẫn duy trì được mức độ ổn định cao, giúp duy trì dòng tiền vào quốc gia.

Với vai trò như vậy, kiều hối không chỉ là một nguồn tài chính quan trọng mà còn là công cụ hữu hiệu để hỗ trợ phát triển kinh tế, cải thiện đời sống người dân và tăng cường sự ổn định của thị trường tiền tệ quốc gia.

Dự trữ ngoại hối nhà nước là gì?

Căn cứ Điều 3 Nghị định 50/2014/NĐ-CP quy định về dự trữ ngoại hối nhà nước như sau:

Giải thích từ ngữ

Tại Nghị định này, các từ ngữ dưới đây được hiểu như sau:

1. Dự trữ ngoại hối nhà nước là tài sản bằng ngoại hối được thể hiện trong bảng cân đối tiền tệ của Ngân hàng Nhà nước bao gồm:

a) Dự trữ ngoại hối nhà nước chính thức (sau đây gọi là dự trữ ngoại hối chính thức) là phần tài sản bằng ngoại hối thuộc sở hữu Nhà nước được Chính phủ giao cho Ngân hàng Nhà nước trực tiếp quản lý;

b) Tiền gửi ngoại tệ và vàng của các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài (sau đây gọi là tổ chức tín dụng) và Kho bạc Nhà nước gửi tại Ngân hàng Nhà nước;

c) Các nguồn ngoại hối khác.

…

Như vậy, dự trữ ngoại hối nhà nước là tài sản bằng ngoại hối được thể hiện trong bảng cân đối tiền tệ của Ngân hàng Nhà nước bao gồm dự trữ ngoại hối chính thức, tiền gửi ngoại tệ và vàng của các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài và các nguồn ngoại hối khác.

Ngân hàng nhà nước trong quản lý nhà nước về ngoại hối, hoạt động ngoại hối có nhiệm vụ gì?

Căn cứ theo khoản 14 Điều 2 Nghị định 102/2022/NĐ-CP quy định về nhiệm vụ của Ngân hàng nhà nước trong quản lý nhà nước về ngoại hối, hoạt động ngoại hối như sau:

- Quản lý hoạt động ngoại hối trong các giao dịch vãng lai, giao dịch vốn, sử dụng ngoại hối trên lãnh thổ Việt Nam;

- Quản lý hoạt động kinh doanh, cung ứng dịch vụ ngoại hối và các giao dịch khác liên quan đến ngoại hối; hoạt động ngoại hối khu vực biên giới theo quy định của pháp luật;

- Quản lý dự trữ ngoại hối Nhà nước theo quy định của pháp luật;

- Quản lý mua bán ngoại hối trên thị trường trong nước vì mục tiêu chính sách tiền tệ quốc gia;

- Quản lý mua, bán ngoại hối với ngân sách nhà nước, các tổ chức quốc tế và các nguồn khác; mua, bán ngoại hối trên thị trường quốc tế và thực hiện giao dịch ngoại hối khác theo quy định của pháp luật;

- Công bố tỷ giá hối đoái; quyết định chế độ tỷ giá hối đoái, cơ chế điều hành tỷ giá hối đoái;

- Cấp, thu hồi văn bản chấp thuận kinh doanh, cung ứng dịch vụ ngoại hối cho tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài và các tổ chức khác;

- Quản lý ngoại hối đối với hoạt động đầu tư nước ngoài vào Việt Nam và đầu tư của Việt Nam ra nước ngoài;

- Quản lý hoạt động vay, trả nợ nước ngoài của người cư trú là các đối tượng được thực hiện tự vay, tự trả nợ nước ngoài;

- Hướng dẫn thủ tục, tổ chức thực hiện xác nhận đăng ký hoặc đăng ký thay đổi khoản vay nước ngoài được Chính phủ bảo lãnh;

- Quản lý hoạt động cho vay, thu hồi nợ nước ngoài, bảo lãnh cho người không cư trú của tổ chức tín dụng và tổ chức kinh tế.