Chất ma túy là gì? Căn cứ vào đâu để xác định một người có dấu hiệu sử dụng trái phép chất ma túy?

Nội dung chính

Chất ma túy là gì? Các loại ma túy nào thường gặp?

Căn cứ theo quy định tại khoản 1 Điều 2 Luật Phòng, chống ma túy 2021 quy định như sau:

Chất ma túy là chất gây nghiện, chất hướng thần được quy định trong danh mục chất ma túy do Chính phủ ban hành.

Do đó, chất ma túy là các chất gây nghiện và có tác động mạnh mẽ đến hệ thần kinh, làm suy giảm khả năng miễn dịch và sức khỏe tổng thể. Việc lạm dụng ma túy không chỉ dẫn đến tình trạng nghiện mà còn có thể gây ra các bệnh lý nghiêm trọng, tổn thương thần kinh, viêm nhiễm hoặc thậm chí dẫn đến tử vong.

Các loại ma túy được phân loại theo nguồn gốc và tác động của chúng, với mỗi loại ma túy đều có những nguy cơ và hệ quả riêng. Dưới đây là các loại ma túy phổ biến như:

(1) Thuốc phiện

- Cây thuốc phiện sống hàng năm, cao từ 0.7 đến 1.5m hoa to mọc đơn ở đầu cành hoặc đầu thân mầu tím, màu vàng hoặc đỏ.

- Quả hình cầu hoặc hình trứng dài 4-7cm. Người ta trồng để thu nhựa thuốc phiện từ qủa và thu tinh dầu từ hạt thuốc phiện, khi quả còn xanh bắt đầu chuyển sang màu vàng nhạt.

- Trong y học, nhựa thuốc phiện dùng làm thuốc giảm đau, chữa ho, trị ỉa chảy ... những người nghiện dùng nhựa để hút. Trong nhựa thuốc phiện có khoảng 40 ancaloit song có các chất cơ bản là morphin, côdein, thebain,...

(2) Heroin

- Heroin là một dạng tổng hợp của thuốc phiện và có tác dụng gây ảo giác mạnh và gây hứng phấn.

- Heroin có tác dụng gây nghiện nhanh chóng và có thể gây ra nhiều tác hại sức khỏe.

(3) Mooc phin (Morphin)

- Là chất được dùng làm chất giảm đau và nguyên liệu bán tổng hợp để sản xuất thuốc trị ho, giảm đau, ỉa chảy... trong y học.

- Morphin có tác dụng chọn lọc và trực tiếp tới tế bào thần kinh trung ương, nhất là vỏ não làm cho thần kinh trung ương bị ức chế (như trung tâm đau, trung tâm hô hấp, trung tam gây ho) và mốt số trung tâm bị kích thích gây nôn, co đồng tử, chậm nhịp tim...

(4) Cần sa

Cây cần sa thường được trồng để thu hoạch lá và hoa có chứa các hợp chất gọi là cannabinoit, trong đó có THC (tetrahydrocannabinol), chất gây nghiện và có tác động gây nên tình trạng thay đổi tâm trạng.

(5) Ma tuý tổng hợp

Là chất ma tuý được điều chế bằng phương pháp tổng hợp hoá học toàn phần từ các hoá chất (được gọi là tiền chất).

Có tác dụng kích thích nhất thời hệ thống thần kinh trung ương gây hưng phấn và ảo giác hoang tưởng.

Căn cứ vào đâu để xác định một người có dấu hiệu sử dụng trái phép chất ma túy?

Theo khoản 1 Điều 38 Nghị định 105/2021/NĐ-CP quy định về căn cứ xét nghiệm người có dấu hiệu sử dụng trái phép chất ma túy như sau:

Một người có dấu hiệu sử dụng trái phép chất ma túy khi có một trong các căn cứ sau đây:

- Tin báo, tố giác của cá nhân, cơ quan, tổ chức đã được cơ quan có thẩm quyền tiến hành xác minh, làm rõ;

- Thông tin, tài liệu trong các vụ vi phạm pháp luật;

- Người có biểu hiện mất năng lực nhận thức hoặc kiểm soát hành vi nghi do sử dụng ma túy;

- Trên người, phương tiện, nơi ở của người đó có dấu vết của chất ma túy hoặc dụng cụ, phương tiện sử dụng trái phép chất ma túy;

- Người điều khiển phương tiện có biểu hiện sử dụng chất kích thích nghi là ma túy;

- Người có mặt tại các địa điểm có hành vi tổ chức, chứa chấp hoặc sử dụng trái phép chất ma túy nhưng không có lý do chính đáng.

-Người tự khai báo hành vi sử dụng trái phép chất ma túy;

- Người bị phát hiện quả tang sử dụng trái phép chất ma túy;

- Những căn cứ khác theo quy định của pháp luật.

Theo đó, một người có dấu hiệu sử dụng trái phép chất ma túy khi có một trong các căn cứ quy định tại khoản 1 Điều 38 Nghị định 105/2021/NĐ-CP.

Trong đó có căn cứ từ tin báo, tố giác của cá nhân, cơ quan, tổ chức đã được cơ quan có thẩm quyền tiến hành xác minh, làm rõ.

Căn cứ vào đâu để xác định một người có dấu hiệu sử dụng trái phép chất ma túy? (Hình từ internet)

Sử dụng ma túy có bị đi ở tù không?

Theo quy định của Bộ luật Hình sự 2015 thì nếu người đó chỉ sử dụng trái phép chất ma túy mà không đồng thời có các hành vi như tàng trữ, vận chuyển, mua bán, chứa chấp, tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy,...thì sẽ không bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Cho nên hành vi sử dụng trái phép ma túy sẽ không bị đi tù.

Tuy nhiên, không bị truy cứu trách nhiệm hình sự nhưng hành vi sử dụng trái phép chất ma túy sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính, cụ thể:

Căn cứ theo khoản 1 Điều 23 Nghị định 144/2021/NĐ-CP có quy định:

Phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 2.000.000 đồng đối với hành vi sử dụng trái phép chất ma túy.

Như vậy, có thể bị xử phạt vi phạm hành chính từ 1.000.000 đồng đến 2.000.000 đồng đối với hành vi sử dụng trái phép chất ma túy.