QUY ĐỊNH
VỀ VIỆC THU HỒI VÀ ĐỔI CÁC
LOẠI TIỀN GIẤY, NGÂN PHIẾU THANH TOÁN KHÔNG ĐỦ TIÊU CHUẨN LƯU THÔNG
(Ban hành kèm theo Quyết định số 69-QĐ/NH6 ngày 16 tháng 3 năm 1995 của
Thống đốc Ngân hàng Nhà nước)
I. Tiền giấy và ngân phiếu thanh toán không đủ tiêu chuẩn lưu
thông.
Điều 1
Tiền giấy và Ngân phiếu thanh toán (NPTT) không đủ tiêu
chuẩn lưu thông là các loại tiền giấy và NPTT do Ngân hàng Nhà nước Việt Nam
phát hành, còn giá trị lưu hành, nhưng đã bị nhàu bẩn, rách nát hoặc biến dạng
do các nguyên nhân:
a. Do quá trình lưu thông: tờ bạc thay đổi màu sắc, mờ nhạt,
nhèo, bẩn, nhàu, cũ, rách làm 2 hay nhiều mảnh được can dán lại.
b. Do người có tiền gây nên: Bảo quản thiếu cẩn thận đã để mối
xông, chuột cắn, gián nhấm, cháy, ướt ... hoặc tác động của hoá chất (xà phòng,
muối. Axít, dầu, mỡ, xăng ...) làm biến màu sắc của tờ bạc hoặc NPTT.
c. Do hành vi phá hoại động tiền: Các hành vi viết, vẽ, tẩy
xoá, bôi bẩn, đục lỗ, cắt, xé rời tờ bạc hoặc NPTT thành 2 hay nhiều mảnh hoặc chưa
rời mảnh, do các hành vi phá hoại khác làm cho tờ bạc NPTT bị nhạt màu, bị mủn,
hoặc mất một số đặc tính chống giả như tính phát quang, mất độ nét in, mất gờ
mực nổi của các chi tiết in nổi ...
Điều 2
Trong từng thời kỳ, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam sẽ hướng
dẫn mẫu tiền không đủ tiêu chuẩn lưu thông làm cơ sở cho việc thu đổi (phụ lục
01 kèm theo Quyết định này).
II. Tổ chức thu hồi và đổi các loại tiền giấy, NPTT
không đủ tiêu chuẩn lưu thông
Điều 3
Sở giao dịch Ngân hàng Nhà nước, các Chi nhánh Ngân
hàng Nhà nước, các Ngân hàng thương mại quốc doanh, các Ngân hàng thương mại cổ
phần, Ngân hàng liên doanh với nước ngoài, Chi nhánh Ngân hàng nước ngoài tại Việt
Nam (dưới đây gọi chung là các Ngân hàng) có trách nhiệm thực hiện việc thu hồi
và đổi các loại tiền giấy, NPTT không đủ tiêu chuẩn lưu thông (quy định tại
điểm a, Điều 1) cho khách hàng (khi khách hàng cần đổi hoặc nộp các loại tiền,
NPTT nói trên vào Ngân hàng) một các dễ dàng, nhanh chóng, không hạn chế số
lượng, không yêu cầu thủ tục và không phải nộp lệ phí.
Điều 4
Tiền giấy, NPTT không đủ tiêu chuẩn lưu thông do nguyên
nhân người có tiền gây nên (quy định tại điểm b, Điều 1) do các Chi nhánh, Sở
giao dịch Ngân hàng Nhà nước và các Ngân hàng thương mại quốc doanh, trực tiếp
xem xét, đổi theo các quy định sau:
4.1. Người có tiền, NPTT cần đổi phải làm giấy đề nghị (theo
mẫu đính kèm), có chứng nhận của Chính quyền địa phương (Xã, Phường) nơi cư trú
hoặc đơn vị công tác, nộp đơn và hiện vật cho Ngân hàng trên xem xét.
4.2. Căn cứ nguyên nhân cụ thể và hiện trạng từng tờ bạc NPTT,
Ngân hàng nhận và xét đổi theo các điều kiện sau đây:
- Phải là tiền hoặc NPTT thật do Ngân hàng Nhà nước Việt Nam
phát hành, còn giá trị lưu hành (trong phạm vi thời gian công bố lưu hành).
- Trong trường hợp tờ bạc bị rách làm hai hay nhiều mảnh hoặc
hai nửa tờ bạc khác xê ri được dán lại có diện tích tương đương hoặc lớn hơn 3
phần 4 diện tích của tờ bạc nguyên cùng loại.
4.3. Các Ngân hàng thực hiện việc thu hồi và đổi được thu một
khoản lệ phí như sau:
- Đối với tiền giấy:5% tổng giá trị tiền được duyệt đổi.
- Đối với NPTT: 2% tổng giá trị NPTT được duyệt đổi.
4.4. Các Ngân hàng tổ chức việc thu đổi phải xem xét và xử lý
trong thời hạn 15 ngày kể từ khi nhận được đơn và hiện vật của khách hàng. Được
giữ lại 30% mức lệ phí đã thu để bù đắp chi phí đổi tiền, 70% lệ phí còn lại
được nộp về các Chi nhánh hoặc Sở Giao dịch Ngân hàng Nhà nước nơi đơn vị mở
tài khoản chính. Không hạn chế mức được duyệt đổi.
4.5. Tiền, NPTT không đủ điều kiện được đổi, các Ngân hàng phải
trả lại ngay cho người xin đổi.
Điều 5
Đối với số tiền, NPTT không đủ tiêu chuẩn lưu thông
do hành vi phá hoại (quy định tại điểm c Điều 1), các Ngân hàng không được đổi,
mà phải thu giữ toàn bộ hiện vật, hồ sơ (nếu có), lập biên bản ghi rõ nguyên nhân,
nguồn gốc tiền bị phá hoại làm 3 liên: một liên giao cho người có tiền, một
liên Ngân hàng giữ, giao 1 liên (kèm hiện vật) cho cơ quan công an đồng cấp điều
tra, kết luận và xử lý theo nghiệp vụ của mình.
III. Kiểm đếm, đóng bó, giao nộp tiền, NPTT không đủ
tiêu chuẩn lưu thông trong ngành ngân hàng
Điều 6
Sau khi thu hồi tiền, NPTT không đủ tiêu chuẩn lưu thông
(quy định tại điểm a, Điều 1), các Ngân hàng phải kiểm đếm, đóng bó, hạch toán,
bảo quản theo chế độ hiện hành và giao nộp cho các Chi nhánh, Sở Giao dịch Ngân
hàng Nhà nước (nơi mở tài khoản giao dịch chính) theo định kỳ do Ngân hàng giao
nộp và Ngân hàng nhận thoả thuận. Các Chi nhánh và Sở Giao dịch Ngân hàng Nhà
nước có trách nhiệm thu nhận hoặc đổi tiền và NPTT không đủ tiêu chuẩn lưu
thông cho các Ngân hàng một cách kịp thời, dễ dàng và thuận tiện.
Điều 7
Đối với loại tiền và NPTT không đủ tiêu chuẩn lưu thông
(quy định tại điểm b, Điều 1), các Ngân hàng thương mại bảo quản theo món (kèm
hồ sơ duyệt đổi) và nộp cho Chi nhánh hoặc Sở Giao dịch Ngân hàng Nhà nước (nơi
mở tài khoản giao dịch chính).
Điều 8
Sau khi thu hồi tiền và NPTT không đủ tiêu chuẩn lưu
thông, các Chi nhánh hoặc Sở Giao dịch Ngân hàng Nhà nước sẽ kiểm tra lại các
món tiền do các Ngân hàng thương mại nộp, rồi hỗn loạn, đóng bó, hạch toán, bảo
quản theo quy định hiện hành về các loại tiền rách nát cho tiêu huỷ.
Điều 9
Việc báo cáo, giao nộp tiền và NPTT không đủ tiêu chuẩn
lưu thông về Ngân hàng Nhà nước Trung ương (Vụ Phát hành và Kho quỹ), thực hiện
theo quy định hiện hành về quản lý, bảo quản, điều chuyển và giao nhận các loại
quỹ tiền trong ngành Ngân hàng.
IV. Điều khoản thi hành
Điều 10
Vụ trưởng Vụ Phát hành và Kho quỹ chịu trách nhiệm hướng
dẫn và kiểm tra việc thực hiện quy định này ở các cấp Ngân hàng. Thủ trưởng các
đơn vị Ngân hàng chịu trách nhiệm tổ chức thực hiện quy định này.
Điều 11
Việc sửa đổi, bổ sung các điều khoản của Quy định này
do Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Quyết định.
CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
----------------------------------
GIẤY ĐỀ NGHỊ ĐỔI TIỀN GIẤY, NGÂN PHIẾU THANH TOÁN
KHÔNG ĐỦ TIÊU CHUẨN LƯU THÔNG
Kính gửi: Giám đốc Ngân hàng
Họ và tên:
Tuổi:
Nghề nghiệp:
Địa chỉ (nơi đăng ký hộ khẩu):
Chứng minh nhân dân số:
Cấp ngày:
Tổng số tiền cần đổi:
đ
Bằng chữ:
Nguyên nhân làm tiền, NPTT bị hư hỏng:
Chi
tiết các loại tiền
|
Loại tiền hoặc NPTT
|
Số tờ
|
Số sê ri
|
Hiện trạng tờ bạc và NPTT
|
Thành tiền
|
Đề nghị Ngân hàng xem xét, cho đổi số tiền trên.
PHỤ
LỤC SỐ 01
MẪU TIỀN KHÔNG ĐỦ
TIÊU CHUẨN LƯU THÔNG
Cụ thể các hình ảnh như sau:
A. Mờ nhạt: Do quá trình lưu thông lâu ngày, tờ bạc bị cọ xát
và ảnh hưởng tự nhiên của môi trường bảo quản, làm cho màu mực in bị phai, toàn
bộ nền tờ bạc bị dây bẩn tương đối đều, tờ bạc ngả màu (nâu hoặc vàng), làm mờ
nhạt hoặc mất các nét in ... (hình 1).
B. Cháy thủng: Tờ bạc bị thủng hoặc cháy (do vô tình) tạo thành
lỗ thủng ở cạnh, góc hoặc trên nền tờ bạc ... (hình 2).
C. Nhàu: Do lưu thông lâu ngày, tờ bạc bị gấy đi, gấp lại nhiều
lần ở các vị trí khác nhau, hoặc có thể do bị giặt, vò làm tờ bạc nhăn, nhàu,
nhiều nếp lồi lõm, biến dạng hình ảnh của tờ bạc ... (hình 3 & hình 4).
D. Viết vẽ: Hành vi viết, vẽ vô tình, vô ý thức, nhưng chưa
đến mức độ coi là bị phá hoại ... (hình 5).
E. Rách, mất góc: Quá trình lưu thông, tờ bạc thường bị gấp
đôi, quăn mép nên có thể giấy và mực in còn tốt nhưng bị rách theo nếp gấp hoặc
rách mất góc (hình 6).
F. Bẩn: Tờ bạc bị dây bẩn dần dần hoặc bẩn cục bộ, tạo thành
các vết thâm, loang, xỉn màu bởi dầu, mỡ hoặc các tạp chất khác ... (hình 7 & hình 8).
