Quyết định 5209/QĐ-BGDĐT năm 2012 về Chương trình giáo dục phổ thông môn tiếng Anh thí điểm cấp Trung học phổ thông do Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành

QUYẾT ĐỊNH

VỀ VIỆC BAN HÀNH CHƯƠNG TRÌNH GIÁO DỤC PHỔ THÔNG MÔN TIẾNG ANH THÍ ĐIỂM CẤP TRUNG HỌC PHỔ THÔNG

BỘ TRƯỞNG BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

Căn cứ Nghị định số 36/2012/NĐ-CP ngày 18/4/2012 của Chính phủ quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Bộ, cơ quan ngang Bộ;

Căn cứ Nghị định số 32/2008/NĐ-CP ngày 19/03/2008 của Chính phủ quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu của Bộ Giáo dục và Đào tạo;

Căn cứ Nghị định số 75/2006/NĐ-CP ngày 02/08/2006 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Giáo dục;

Căn cứ Quyết định số 1400/QĐ-TTg ngày 30/09/2008 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Đề án “Dạy và học ngoại ngữ trong hệ thống giáo dục quốc dân giai đoạn 2008-2020”;

Xét đề nghị của Chủ tịch Hội đồng thẩm định quốc gia và Vụ trưởng Vụ Giáo dục trung học,

QUYẾT ĐỊNH:

Điều 1. Ban hành Chương trình giáo dục phổ thông môn tiếng Anh thí điểm cấp Trung học phổ thông (kèm theo Quyết định này).

Điều 2. Quyết định này có hiệu lực thi hành kể từ ngày ký.

Điều 3. Các Ông (Bà) Chánh Văn phòng, Thủ trưởng các đơn vị thuộc Bộ Giáo dục và Đào tạo, Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, Giám đốc các Sở Giáo dục và Đào tạo và Thủ trưởng các đơn vị có liên quan chịu trách nhiệm thi hành Quyết định này./.

CHƯƠNG TRÌNH

GIÁO DỤC PHỔ THÔNG MÔN TIẾNG ANH THÍ ĐIỂM CẤP TRUNG HỌC PHỔ THÔNG
(Ban hành theo Quyết định số 5209/QĐ-BGDĐT ngày 23 tháng 11 năm 2012 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo)

MỤC LỤC

PHẦN THỨ NHẤT: NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG

1. Giới thiệu

2. Các nguyên tắc xây dựng và phát triển chương trình

3. Mục tiêu

4. Nội dung chương trình

5. Phương pháp dạy học

6. Công nghệ thông tin, truyền thông (ICT) và việc học ngoại ngữ

7. Học tập suốt đời

8. Kiểm tra, đánh giá

9. Điều kiện thực hiện chương trình

PHẦN THỨ HAI: GỢI Ý NỘI DUNG DẠY HỌC TỪNG KHỐI LỚP

1. Lớp 10

2. Lớp 11

3. Lớp 12

PHỤ LỤC

Phần thứ nhất.

NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG

1. Giới thiệu

Ngày nay, quá trình toàn cầu hóa đang chứng kiến sự tương tác và phụ thuộc lẫn nhau ngày một gia tăng giữa các nền kinh tế của các quốc gia; đặc biệt, những đổi mới trong công nghệ thông tin và truyền thông đã dẫn tới sự hình thành và phát triển xã hội định hướng tri thức và thông tin, theo đó tiếng Anh đóng vai trò là ngôn ngữ chính trong giao tiếp quốc tế. Trước bối cảnh đó, tiếng Anh ngày càng được xem là công cụ quan trọng trong sự phát triển kinh tế quốc gia, hội nhập khu vực và quốc tế, cũng như đem lại sự hiểu biết rộng hơn về các nền văn hóa khác, đồng thời thúc đẩy ý thức công dân toàn cầu ở người sử dụng. Đối với học sinh, khả năng hiểu và giao tiếp bằng tiếng Anh khi tốt nghiệp trung học phổ thông (THPT) ngày càng được xem là một kỹ năng cơ bản mà tất cả các học sinh đều phải có.

Việc phát triển năng lực giao tiếp bằng tiếng Anh ở cấp THPT phải được dựa trên nền tảng Chương trình tiếng Anh Tiểu học và Trung học Cơ sở (THCS) nhằm trang bị cho học sinh kỹ năng học tập suốt đời để không ngừng học tập, làm việc và giải trí. Chương trình này trang bị cho học sinh kỹ năng thể hiện ý tưởng cá nhân một cách độc lập, tự tin và sáng tạo, giúp các em có thể đạt được nhiều thành tích hơn nữa trong học tập và làm việc. Ngoài ra, chương trình giúp học sinh nâng cao năng lực tư duy về các vấn đề toàn cầu thông qua tiếng Anh và áp dụng những kiến thức mà các em học được vào các hoạt động văn hóa và xã hội.

Chương trình tiếng Anh THPT được thiết kế dựa trên cơ sở tiếp nối Chương trình tiếng Anh Tiểu học và THCS. Cho dù học sinh có thể đã đạt trình độ tiếng Anh Bậc 2 của Khung Năng lực Ngoại ngữ Việt Nam (tương đương với cấp độ A2 của Khung tham chiếu Chung Châu Âu về Ngôn ngữ), nhưng ở cấp THPT học sinh phải được củng cố và mở rộng kiến thức đã học ở cấp Tiểu học và THCS. Ở cấp THPT, việc dạy và học tiếng Anh phải đảm bảo tăng cường tối đa cơ hội để học sinh nâng cao độ trôi chảy và chính xác của ngôn ngữ để đạt trình độ tiếng Anh Bậc 3 của Khung Năng lực Ngoại ngữ Việt Nam (tương đương với cấp độ B1 của Khung Tham chiếu Chung Châu Âu về Ngôn ngữ). Việc này phải được duy trì thực hiện một cách nhất quán nhằm khuyến khích học sinh tiếp thu các kỹ năng học tập suốt đời, nuôi dưỡng giá trị đạo đức tích cực và ý thức công dân toàn cầu để tham gia các hoạt động văn hóa và xã hội.

Chương trình được thiết kế trên cơ sở xem xét đặc điểm tâm sinh lí và năng lực của học sinh ở cấp THPT. Chuyển tiếp từ lứa tuổi vị thành niên sang lứa tuổi trưởng thành, học sinh ở độ tuổi này đang ngày một phát triển cả về mặt tinh thần và trí tuệ và có khả năng hoàn thiện các chức năng nhận thức phức tạp. Học sinh ở độ tuổi này có thể phát triển ý thức đồng cảm, nhìn nhận các quan điểm của người khác và đặt mình vào vị trí của họ để nhận thức tốt hơn. Năng lực tư duy lôgic của học sinh và khả năng giải quyết các vấn đề mang tính lí luận cũng được phát triển. Đồng thời, học sinh ngày càng trở nên độc lập hơn trong các bối cảnh xã hội. Giáo viên cần phải chú ý đến những thay đổi này, giúp các em trở nên tự tin hơn về khả năng, cũng như hỗ trợ phát triển những kỹ năng tự chịu trách nhiệm về bản thân và việc học tập của mình. Người biên soạn tài liệu và giáo viên cần đảm bảo rằng các chủ đề, bài tập và hoạt động dạy học tiếng Anh phải hấp dẫn, phù hợp với độ tuổi để thúc đẩy việc học tập của học sinh trong bối cảnh vùng miền khác nhau.

Chương trình tiếng Anh THPT được thiết kế nhằm thực hiện kế hoạch dạy tiếng Anh bắt buộc ở cấp THPT, với thời lượng là 315 tiết cho 3 khối lớp 10, 11 và 12. Thời lượng được chia đều cho mỗi khối lớp, cụ thể như sau:

Lớp 10: 105 tiết

Lớp 11: 105 tiết

Lớp 12: 105 tiết

Văn bản chương trình này là cơ sở pháp lí để:

● Quản lí việc giảng dạy và học tập tiếng Anh ở cấp THPT;

● Biên soạn tài liệu hướng dẫn thực hiện chương trình;

● Biên soạn, lựa chọn tài liệu dạy tiếng Anh, bao gồm sách giáo khoa, sách bài tập, sách hướng dẫn giáo viên, tài liệu tham khảo và học liệu điện tử;

● Thiết kế và lựa chọn đồ dùng và thiết bị dạy học;

● Định hướng phương pháp dạy học tiếng Anh ở cấp THPT;

● Đánh giá sự tiến bộ và kết quả học tập của học sinh;

● Xây dựng chương trình đào tạo, bồi dưỡng cho giáo viên, cán bộ quản lí và giảng viên.

2. Các nguyên tắc xây dựng và phát triển chương trình

Chương trình tiếng Anh THPT được thiết kế trên cơ sở các nguyên tắc cơ bản sau:

● Tiếp nối Chương trình tiếng Anh Tiểu học và THCS để tạo thành hệ thống chương trình liên thông;

● Lồng ghép nội dung các môn học khác trong chương trình giáo dục phổ thông ở mức độ phù hợp và khả thi;

● Đáp ứng nhu cầu học tiếng Anh của học sinh trong độ tuổi THPT, cũng như nhu cầu nhận thức, nhu cầu xã hội và tình cảm của học sinh, đồng thời trang bị cho các em các kỹ năng ngôn ngữ để đáp ứng nhu cầu công việc trong tương lai và/hoặc tiếp tục học tập ở trình độ cao hơn;

● Tiếp tục phát triển thái độ tích cực đối với việc học tiếng Anh và giúp học sinh có những trải nghiệm học tập tích cực, thú vị nhằm đáp ứng các mục tiêu của chương trình;

● Đảm bảo rằng việc học tiếng Anh góp phần vào sự phát triển giáo dục nói chung, đồng thời thúc đẩy các giá trị đạo đức tích cực và phù hợp để học sinh tham gia vào các hoạt động văn hóa, xã hội trong và ngoài nước;

● Nâng cao năng lực giao tiếp bằng tiếng Anh thông qua việc phát triển đồng đều và tích hợp 4 kỹ năng: nghe, nói, đọc, viết;

● Đảm bảo hệ thống chủ điểm/chủ đề phù hợp với nhu cầu hiện tại và tương lai của học sinh;

● Đảm bảo phương pháp dạy học phải lấy việc học làm trung tâm (learning-centred);

● Đảm bảo tính linh hoạt và mềm dẻo của chương trình nhằm đáp ứng nhu cầu và điều kiện dạy học tiếng Anh khác nhau giữa các vùng miền;

● Đảm bảo sau khi học xong Chương trình tiếng Anh THPT học sinh đạt trình độ tiếng Anh Bậc 3.

3. Mục tiêu

3.1. Mục tiêu chung

Dạy và học tiếng Anh ở cấp THPT nhằm trang bị cho học sinh khả năng giao tiếp bằng tiếng Anh đạt trình độ Bậc 3 của Khung Năng lực Ngoại ngữ Việt Nam (tương đương với cấp độ B1 của Khung Tham chiếu Chung Châu Âu về Ngôn ngữ). Học sinh có đủ năng lực tiếng Anh để bước đầu sử dụng độc lập, tự tin trong giao tiếp, học tập, làm việc trong môi trường hội nhập, đa ngôn ngữ, đa văn hóa.

3.2. Mục tiêu cụ thể

Sau khi kết thúc Chương trình tiếng Anh THPT, học sinh có thể:

● Hiểu các ý chính từ những thông tin đầu vào rõ ràng và chuẩn mực về những vấn đề quen thuộc được diễn ra thường xuyên trong nhà trường, công việc, vui chơi giải trí;

● Xử lý hầu hết các tình huống có khả năng phát sinh trong quá trình giao tiếp;

● Xây dựng đoạn văn đơn giản và liền mạch về những chủ đề quen thuộc hoặc ưa thích;

● Mô tả những trải nghiệm và sự kiện trong quá khứ, ước mơ, hi vọng và hoài bão trong tương lai, đồng thời có thể giải thích một cách ngắn gọn những quan điểm và hoạch định tương lai của bản thân;

● Hiểu và trân trọng các nền văn hóa đa dạng, đồng thời phản ánh được giá trị của nền văn hóa dân tộc Việt Nam thông qua tiếng Anh;

● Sử dụng tiếng Anh để liên hệ kiến thức ngôn ngữ với các lĩnh vực học tập khác trong chương trình;

● Sử dụng tiếng Anh để theo đuổi mục tiêu học tập cao hơn hoặc có thể tham gia công việc ngay sau khi học xong cấp THPT;

● Áp dụng các chiến lược học tập khác nhau để tiếp tục phát triển năng lực tiếng Anh một cách độc lập sau khi tốt nghiệp THPT.

3.3. Mục tiêu thể hiện

Để đạt được các mục tiêu trên, Chương trình được chi tiết hóa theo các mục tiêu thể hiện (performance objectives) thông qua 4 kỹ năng giao tiếp ngôn ngữ: nghe, nói, đọc, viết. Cụ thể là: Lớp 10 - Bậc 3.1, Lớp 11 - Bậc 3.2, Lớp 12 - Bậc 3.3.

Grade 10 (Level 3.1)

Students can:

Grade 11 (Level 3.2)

Students can:

Grade 12 (Level 3.3)

Students can:

4. Nội dung chương trình

Chương trình tiếng Anh THPT được thiết kế nhằm thực hiện kế hoạch dạy học tiếng Anh bắt buộc ở cấp THPT, với thời lượng là 315 tiết cho 3 khối lớp 10, 11 và 12. Nội dung được thiết kế để giúp học sinh phát triển năng lực giao tiếp trong một môi trường hỗ trợ học tập, phù hợp với mức độ phát triển nhận thức và ngôn ngữ của học sinh, đồng thời tăng cường tính độc lập của các em.

4.1. Hệ thống chủ điểm

Chương trình tiếng Anh THPT gồm 4 chủ điểm (themes) sau:

● Our Lives

● Our Society

● Our Environment

● Our Future

Những chủ điểm trên được lặp lại ở mỗi khối lớp nhằm giúp học sinh củng cố và nâng cao năng lực giao tiếp. Điểm nhấn trong hệ thống chủ điểm “Của chúng ta” (‘Our’) phản ánh một thực tế là học sinh ở cấp học này đang chuyển tiếp từ giai đoạn vị thành niên sang giai đoạn bắt đầu trưởng thành và trong tương lai các em sẽ tham gia một cách đầy đủ vào sự phát triển của xã hội Việt Nam với tư cách là người trưởng thành. Các chủ điểm và chủ đề trong chương trình phản ánh sự giao thoa văn hóa giữa Việt Nam và các nước trong khu vực và trên thế giới.

4.2. Hệ thống chủ đề

Hệ thống chủ điểm được cụ thể hóa thông qua các chủ đề (topics) ở mỗi khối lớp, trong đó có xét tới yếu tố độ tuổi và tâm sinh lí của học sinh. Chương trình tiếng Anh THPT đề xuất một danh mục chủ đề cho mỗi chủ điểm của mỗi khối lớp. Người biên soạn tài liệu giảng dạy và giáo viên có thể thay đổi, bổ sung các chủ đề sao cho phù hợp với chủ điểm, đáp ứng nhu cầu, sở thích và khả năng học tập của học sinh để đạt được các mục tiêu đề ra trong chương trình.

Các chủ đề ứng với 4 chủ điểm chia theo khối lớp được đề xuất trong các bảng sau đây:

4.3. Năng lực giao tiếp

Năng lực giao tiếp là khả năng sử dụng kiến thức ngôn ngữ (ngữ âm, từ vựng, ngữ pháp) để tham gia vào quá trình giao tiếp thông qua 4 kỹ năng nghe, nói, đọc, viết một cách phù hợp với tình huống/ngữ cảnh. Hệ thống chủ điểm và chủ đề đóng vai trò là phương tiện cung cấp các ngữ cảnh khác nhau cho học sinh sử dụng kiến thức ngôn ngữ để thực hành giao tiếp bằng tiếng Anh và phát triển năng lực giao tiếp. Trong nội dung chương trình này, năng lực giao tiếp được thể hiện thông qua các chức năng và nhiệm vụ giao tiếp. Dự kiến mỗi chủ đề gồm hai chức năng/nhiệm vụ giao tiếp. Các chức năng và nhiệm vụ giao tiếp này là cơ sở để xây dựng các đơn vị bài học.

Một tập hợp chức năng được cụ thể hóa trong năng lực giao tiếp làm ví dụ cho người soạn tài liệu và giáo viên. Tuy nhiên, trong 3 năm học THPT, học sinh cần phát triển nhiều năng lực khác nữa. Dưới đây là một số ví dụ:

Giao tiếp xã hội: (ví dụ: chào hỏi; giới thiệu mọi người; xin phép; thu hút sự chú ý; ...)

Truyền đạt và tìm kiếm thông tin sự kiện: (ví dụ: xác định và hỏi về: người; vật; vấn đề; hiểu/hiểu nhầm; hỏi thông tin và mô tả về: người - đặc điểm tính cách, diện mạo và khả năng; vật; nơi chốn; cách ứng xử; thời gian; hoạt động/sự kiện/tình huống (quá khứ, hiện tại, tương lai); đặc điểm vật chất (màu sắc, kích thước, con số); kinh nghiệm; hỏi và trả lời: thời gian; chi phí; ý nghĩa; làm rõ; xác nhận; từ chối; lý do; hướng dẫn; đếm (số đếm và số thứ tự); chỉnh sửa; báo cáo; so sánh;...)

Thể hiện và nắm bắt thái độ: (ví dụ: hỏi và thể hiện về: quan điểm; sở thích; mục đích/ý định; mong muốn và nhu cầu; sợ hãi; đồng ý/không đồng ý; chắc chắn/không chắc chắn; khả năng/ít khả năng; xác suất; thích/không thích; dễ chịu/khó chịu; nhất trí/phản đối; bày tỏ: tình cảm; sự biết ơn; đồng cảm; hi vọng; sự ngạc nhiên; tán dương; xin lỗi; phàn nàn; chúc mừng; ca tụng; khích lệ; phủ nhận; dự đoán;...)

Thực hiện yêu cầu: (ví dụ: hỏi và trả lời về lời khuyên; lời mời; cho phép; quyết định; đề nghị và cho phép; sự giúp đỡ; một việc cần thực hiện; cảnh báo; ra mệnh lệnh; chấp nhận/từ chối; đề nghị/hoàn tất nghĩa vụ; gợi ý; thương thảo;...)

4.4. Kiến thức ngôn ngữ

Kiến thức ngôn ngữ đóng vai trò là phương tiện để giúp học sinh định hình và phát triển năng lực ngôn ngữ giao tiếp ở cả 4 kỹ năng: nghe, nói, đọc, viết. Kiến thức ngôn ngữ bao gồm những nội dung sau:

Ngữ âm

Ngữ âm trong Chương trình tiếng Anh THPT gồm: các nguyên âm, phụ âm, tổ hợp phụ âm, trọng âm từ, dạng phát âm mạnh và dạng phát âm yếu, tỉnh lược âm, đồng hóa âm, nối âm, trọng âm câu, nhịp điệu, ngữ điệu.

Từ vựng

Số lượng từ vựng tích cực được quy định trong Chương trình tiếng Anh THPT là khoảng 600 - 800 từ (không bao gồm các từ đã học ở Tiểu học và THCS). Sau khi học xong chương trình phổ thông, số lượng từ vựng tích cực học sinh cần nắm được là khoảng 2.000 từ, được thể hiện trong hai lĩnh vực khẩu ngữ và bút ngữ để đạt trình độ Bậc 3 (tương đương với Cấp độ B1 của Khung Tham chiếu Chung Châu Âu về Ngôn ngữ), số lượng từ vựng này gồm cả những từ đã học ở cấp Tiểu học và THCS. Có hai loại từ vựng: từ tích cực dùng cho các kỹ năng sản sinh ngôn ngữ và từ thụ động dùng cho các kỹ năng thu nhận ngôn ngữ. Đây là những từ thông dụng được dùng trong những tình huống giao tiếp trong phạm vi hệ thống chủ điểm và chủ đề của chương trình. Cả hai loại từ vựng này cần được giới thiệu lặp đi lặp lại và được sử dụng thông qua ngữ cảnh có nghĩa.

Ngữ pháp

Đối với học sinh THPT, ngữ pháp cần phải được dạy một cách hệ thống để học sinh phát triển kỹ năng phân tích của mình. Tuy nhiên, học sinh vẫn cần được làm quen với các cấu trúc ngôn ngữ khác nhau thông qua các cụm từ có nghĩa trong các bối cảnh tự nhiên. Sau mỗi đơn vị bài học và sau mỗi cụm bài, cần ôn luyện, củng cố các cấu trúc ngôn ngữ và hiện tượng ngữ pháp cơ bản. Nội dung ngữ pháp trong Chương trình tiếng Anh THPT cần:

• Tiếp tục ôn luyện, củng cố và giới thiệu các cấu trúc câu như: so sánh, mệnh đề quan hệ, các loại câu điều kiện, trực tiếp và gián tiếp, câu đơn, câu ghép và câu phức,...

• Tiếp tục ôn luyện, củng cố và giới thiệu các thời, thể, thức khác nhau của động từ;

• Tiếp tục ôn luyện, củng cố và giới thiệu các từ loại: mạo từ, giới từ, tính từ, danh từ, trạng từ, ...

Học sinh sẽ tiếp thu ngữ pháp hiệu quả hơn thông qua việc kiến tạo ngôn ngữ trong các tình huống giao tiếp ngôn ngữ có nghĩa, thay vì lặp lại các dạng thức ngôn ngữ thông qua các bài tập ngữ pháp. Việc củng cố kiến thức ngôn ngữ định kỳ là điều rất quan trọng. Nếu chỉ tiếp xúc một lần với một dạng thức ngôn ngữ thì sẽ không đủ để đảm bảo khả năng sử dụng dạng thức đó. Việc học ngôn ngữ đòi hỏi phải thường xuyên luyện tập các chức năng ngôn ngữ cụ thể và sử dụng các cấu trúc ngôn ngữ ngày càng phức tạp để biểu đạt các chức năng trên.

Chương trình tiếng Anh THPT xác định một “ngân hàng ngôn ngữ” gồm các dạng thức ngôn ngữ cho từng khối lớp, thay vì gắn các dạng thức cụ thể để sử dụng với từng chủ đề cụ thể. Người soạn tài liệu giảng dạy và giáo viên cần lựa chọn các dạng thức ngôn ngữ phù hợp với từng chủ đề từ ngân hàng ngôn ngữ, có xét tới nhu cầu của học sinh. Những dạng thức ngôn ngữ có tần suất cao cần được ưu tiên sử dụng.

4.5. Học cách để học

Một tính chất quan trọng trong chương trình là phát triển năng lực của học sinh để trở thành người học độc lập khi các em học qua các khối lớp ở THPT. Để đạt được điều này, học sinh phải học cách sử dụng các chiến lược học ngôn ngữ hiệu quả. Tiếp nối Chương trình tiếng Anh THCS, Chương trình tiếng Anh THPT chú trọng đến nội dung hướng dẫn “học cách để học” (learning how to learn) trong sách giáo khoa và các tài liệu giảng dạy khác, đồng thời được giáo viên tích hợp vào bài học. Cũng như các chiến lược học tập được gợi ý áp dụng trong Chương trình tiếng Anh THCS, Chương trình tiếng Anh THPT chú trọng đến các chiến lược học tập ngôn ngữ. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng, những chiến lược được liệt kê dưới đây thực sự nâng cao chất lượng học tập ngôn ngữ của học sinh, nếu như được sử dụng hiệu quả.

Có 2 nhóm chiến lược học ngôn ngữ chính (trực tiếp và gián tiếp) được chia thành 6 tiểu nhóm:

Các chiến lược trực tiếp (liên quan trực tiếp đến ngôn ngữ đích):

• Các chiến lược ghi nhớ (Memory strategies) - giúp người học lưu trữ và truy vấn thông tin (bao gồm hình thành các mối liên hệ tư duy; áp dụng hình ảnh và âm thanh; ôn luyện tốt; áp dụng hành động)

• Các chiến lược nhận thức (Cognitive strategies) - giúp người học hiểu và sử dụng ngôn ngữ đích bằng nhiều phương thức khác nhau (bao gồm thực hành; các chiến lược gửi và nhận thông điệp; phân tích và lập luận; xây dựng cấu trúc đầu vào và đầu ra)

• Các chiến lược bù đắp (Compensation strategies) - cho phép việc sử dụng ngôn ngữ bất chấp những lỗ hổng thường khá lớn về kiến thức của người học (bao gồm suy đoán thông minh; vượt qua những hạn chế trong nói và viết)

Các chiến lược gián tiếp (cung cấp hỗ trợ gián tiếp cho việc học ngôn ngữ):

• Các chiến lược siêu nhận thức (Meta-cognitive strategies) - cho phép người học điều khiển nhận thức của chính mình (bao gồm tập trung việc học tập; sắp xếp và lên kế hoạch học tập; đánh giá việc học tập)

• Các chiến lược tình cảm (Affective strategies) - giúp người học điều khiển cảm xúc, động lực và thái độ (bao gồm giảm căng thẳng; tự khích lệ; kiểm soát trạng thái cảm xúc)

• Các chiến lược xã hội (Social strategies) - đề cập đến việc học tập thông qua tương tác với những người khác (bao gồm đặt câu hỏi; phối hợp với người khác; đồng cảm với người khác)

5. Phương pháp dạy học

Việc dạy tiếng Anh ở trường THPT cần dựa trên việc áp dụng đường hướng Dạy Ngôn ngữ Giao tiếp (Communicative Language Teaching - CLT) phù hợp với điều kiện của địa phương và đặc điểm tâm sinh lý của học sinh đang chuyển tiếp từ độ tuổi vị thành niên sang tuổi trưởng thành. Mục tiêu của việc dạy và học là phát triển ở học sinh năng lực hiểu và giao tiếp bằng tiếng Anh trong các hoàn cảnh sống thực tế khác nhau. Để đạt mục tiêu này, việc giảng dạy tiếng Anh ở cấp THPT cần tập trung vào đường hướng lấy việc học làm trung tâm. Đường hướng này nhấn mạnh đến quá trình luyện tập hình thành và phát triển các kỹ năng giao tiếp thông qua các phương pháp, quy trình hoạt động học tập phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh dạy học và khả năng của học sinh. Giáo viên phải xem học sinh là những chủ thể tích cực tham gia vào quá trình học tập và vai trò của giáo viên là người tổ chức và hướng dẫn quá trình học tập của học sinh.

Các hoạt động luyện tập ngôn ngữ cần kết hợp tăng cường độ trôi chảy, mạch lạc với độ chính xác trong sử dụng ngôn ngữ. Việc sử dụng ngôn ngữ có ý nghĩa là yếu tố cơ bản để đạt được trình độ thành thạo bất kỳ mức độ năng lực giao tiếp nào. Điều này đòi hỏi học sinh phải tương tác với giáo viên, bạn học cùng lớp, sách giáo khoa và các nguồn học liệu khác. Để phát huy tính tích cực trong hoạt động của học sinh, giáo viên cần tổ chức nhiều hình thức hoạt động trên lớp như: luyện tập cá nhân, luyện tập theo cặp, luyện tập theo nhóm và luyện tập cả lớp.

Các nhiệm vụ học tập được thiết kế có tính linh hoạt, có khả năng cá thể hóa, giúp học sinh có thể liên hệ với cuộc sống và môi trường xã hội của bản thân, sử dụng được những hiểu biết và kiến thức nền của mình trong luyện tập ngôn ngữ. Các hoạt động học tập được thiết kế nhằm tăng cường ý thức tự chịu trách nhiệm về việc học tập của bản thân, đồng thời hình thành và rèn luyện một số kỹ năng và chiến lược học ngoại ngữ cơ bản cho học sinh.

Các hoạt động luyện tập ngôn ngữ có thể được thiết kế dưới các hình thức khác nhau, mang tính thi đua, cạnh tranh nhằm tạo hứng thú cho học sinh, phù hợp với đặc điểm tâm sinh lí học sinh. Để tăng hiệu quả của việc dạy học, cần áp dụng các phương tiện dạy học đa dạng, sử dụng công nghệ thông tin trong việc thiết kế các hoạt động học tập. Học sinh cần được khuyến khích sử dụng tiếng Anh tối đa trong lớp học và các tình huống giao tiếp thường ngày.

6. Công nghệ thông tin, truyền thông (ICT) và việc học ngoại ngữ

Chương trình tiếng Anh THPT cần trang bị cho học sinh năng lực học tập và tự học trong thế kỷ 21 bằng cách khuyến khích sử dụng các học liệu điện tử tới mức tối đa và ở bất kì nơi nào được trang bị cơ sở vật chất và trang thiết bị học tập trong lớp học hoặc trong môi trường địa phương. Giáo viên cần định hướng cho học sinh sử dụng các học liệu tiếng Anh định dạng số sẵn có trên mạng Internet và được lưu giữ sử dụng trên các thiết bị điện tử phù hợp; đồng thời bản thân giáo viên cũng phải biết cách tận dụng những nguồn lực sẵn có để bổ sung, hỗ trợ cho mỗi bài giảng. Tuy nhiên, như bất kì nguồn lực nào trên mạng Internet, trước tiên giáo viên cần đánh giá chất lượng và sự phù hợp của các nguồn lực mà họ đang định hướng cho học sinh tiếp cận và sử dụng. Việc ứng dụng công nghệ thông tin, truyền thông vào kiểm tra, đánh giá có thể được khuyến khích thực hiện ở những địa phương có điều kiện về cơ sở vật chất và năng lực cán bộ quản lí, giáo viên, kĩ thuật viên.

7. Học tập suốt đời

Trong thế kỷ 21, những xã hội thịnh vượng sẽ được xây dựng dựa trên nền tảng tri thức. Để có thể cạnh tranh ở phạm vi toàn cầu, học sinh cần liên tục phát triển năng lực cập nhật kiến thức và kỹ năng của mình. Việc học tập không dừng lại khi học sinh tốt nghiệp THPT mà vẫn tiếp tục ngay cả khi học sinh không còn theo đuổi con đường học hành. Do đó, Chương trình tiếng Anh THPT cần giúp học sinh phát triển các kỹ năng và năng lực cần thiết để trở thành người học độc lập, tận dụng các cơ hội từ giáo dục chính quy và không chính quy để đáp ứng nhu cầu học tập cá nhân. Cùng với việc giúp học sinh hình thành và phát triển năng lực tự đánh giá những kiến thức và kỹ năng của bản thân để định hướng phát triển trong tương lai, Chương trình tiếng Anh THPT cần trang bị cho học sinh nền tảng vững chắc để hình thành và phát triển các kỹ năng học tập độc lập, từ đó các em có thể đóng góp vào sự phát triển của đất nước trong suốt cuộc đời của mình.

8. Kiểm tra, đánh giá

Kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh được thực hiện nhằm cung cấp thông tin phản hồi về sự tiến bộ và kết quả học tập mà học sinh đạt được trong quá trình cũng như tại thời điểm kết thúc một giai đoạn học tập, góp phần khuyến khích và định hướng học sinh trong quá trình học tập, giúp giáo viên và nhà trường đánh giá và điều chỉnh việc giảng dạy môn Tiếng Anh một cách hiệu quả ở trường THPT.

Việc kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh phải bám sát mục tiêu và nội dung dạy học của Chương trình tiếng Anh THPT, dựa trên Mục tiêu thể hiện thông qua 4 kỹ năng ngôn ngữ: nghe, nói, đọc, viết được quy định đối với các khối lớp 10, 11, 12.

Kết quả học tập môn Tiếng Anh được đánh giá thông qua các bằng chứng về năng lực giao tiếp mà học sinh đạt được trong quá trình học tập dưới hai hình thức đánh giá thường xuyên (formative assessment) và đánh giá định kì (summative assessment).

Việc kiểm tra, đánh giá được tiến hành thông qua các hình thức khác nhau như định lượng (cho điểm) và định tính (nhận xét, xếp loại), đánh giá của giáo viên và tự đánh giá của học sinh. Các hình thức kiểm tra đánh giá cần đa đạng, bao gồm các hình thức thường xuyên và định kì như kiểm tra 15 phút, kiểm tra 1 tiết, kiểm tra cuối học kỳ, kiểm tra cuối năm, hồ sơ học tập, dự án học tập xuyên suốt năm học. Việc kiểm tra được thực hiện đối với các kỹ năng nghe, nói (với tư cách là các kỹ năng tương tác), đọc và viết trong phạm vi chủ điểm/chủ đề và kiến thức ngôn ngữ đã học. Tùy theo điều kiện cụ thể, việc kiểm tra kỹ năng nói có thể được thực hiện dưới hình thức bài kiểm tra kỹ năng (kiểm tra định kì) hoặc dưới hình thức kiểm tra thường xuyên trong quá trình dạy học.

Kỳ thi quốc gia cuối lớp 12 phải tuân thủ các mục tiêu của chương trình, đồng thời phản ánh các phương pháp dạy học được thể hiện trong chương trình.

9. Điều kiện thực hiện chương trình

Để thực hiện thành công Chương trình tiếng Anh THPT, cần đảm bảo những điều kiện sau đây:

• Đảm bảo đủ thời lượng dạy học. Chương trình tiếng Anh THPT được thiết kế để thực hiện kế hoạch dạy học trong 315 tiết (bao gồm cả các tiết ôn tập và kiểm tra), độ dài mỗi tiết học là 45 phút.

• Học sinh bắt đầu vào lớp 10 cần đạt trình độ tiếng Anh Bậc 2, theo quy định trong Chương trình tiếng Anh THCS.

• Phải có đủ giáo viên; giáo viên phải có trình độ đại học chuyên ngành giảng dạy tiếng Anh hoặc đại học chuyên ngành tiếng Anh có chứng chỉ sư phạm phù hợp trở lên, với trình độ tiếng Anh Bậc 5 (tương đương cấp độ C1 của Khung tham chiếu Chung Châu Âu về Ngôn ngữ) để có thể đảm bảo giảng dạy chủ yếu bằng tiếng Anh trên lớp.

• Giáo viên cần được tập huấn đầy đủ để dạy chương trình này theo phương thức quy định.

o Đối với giáo viên đã đủ trình độ trước khi chương trình này được ban hành, công tác bồi dưỡng giáo viên cần được thực hiện thường xuyên và giáo viên cần được hỗ trợ ở nhà trường trong quá trình giảng dạy theo chương trình này.

o Đối với những giáo sinh hiện đang theo học tại các cơ sở sư phạm, các khóa đào tạo giáo viên sư phạm cần được thực hiện trên cơ sở tham khảo chương trình này.

• Giáo viên cần được tập huấn về kiểm tra đánh giá trên lớp, thường xuyên và định kỳ.

• Số lượng học sinh cho một lớp học không vượt quá quy định ban hành của Bộ Giáo dục và Đào tạo.

• Đảm bảo đầy đủ sách giáo khoa (sách học sinh, sách giáo viên, sách bài tập) cho giáo viên và học sinh. Ngoài ra, có thể sử dụng các nguồn tài liệu khác đã được thẩm định của cấp có thẩm quyền. Đảm bảo đủ trang thiết bị để trợ giúp việc dạy học (như thiết bị nghe nhìn và học liệu điện tử).

• Đội ngũ quản lí nhà trường và các chuyên viên phụ trách môn học ở cấp quận/huyện, tỉnh/thành phố và trung ương cần tham gia các khóa bồi dưỡng về tổ chức thực hiện chương trình để hỗ trợ đội ngũ giáo viên trong quá trình triển khai chương trình này.

• Đội ngũ biên soạn sách giáo khoa cần được lựa chọn kĩ lưỡng và bồi dưỡng đầy đủ để đảm bảo rằng sách giáo khoa được biên soạn theo đúng mục tiêu, nội dung và tiêu chuẩn của chương trình.

• Đội ngũ biên soạn đề thi quốc gia cần được tập huấn phù hợp để kì thi tốt nghiệp THPT tuân thủ các yêu cầu mà chương trình đề ra.

• Đội ngũ giảng viên phụ trách đào tạo và bồi dưỡng cần được tập huấn phù hợp để có thể biên soạn và thực hiện các chương trình đào tạo và bồi dưỡng trên tinh thần tuân thủ và hỗ trợ cho chương trình này.

Phần thứ hai.

GỢI Ý NỘI DUNG DẠY HỌC TỪNG KHỐI LỚP

(Trong quá trình dạy học, có thể bổ sung thêm nội dung nếu cần thiết)

LỚP 10

3 tiết/tuần x 35 tuần = 105 tiết

LỚP 11

3 tiết/tuần x 35 tuần = 105 tiết

LỚP 12

3 tiết/tuần x 35 tuần = 105 tiết

PHỤ LỤC

Common Reference Levels: global scale

Resource: Common European Framework of Reference for Languages (CEFR): Learning, Teaching, Assessment, CUP, 2001