Kính
gửi: Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc
Trung ương.
Theo dự báo của Trung tâm Khí tượng
thủy văn Quốc gia, trong thời gian tới tần suất xuất hiện bão và áp thấp nhiệt
đới gia tăng, gây mưa lớn và có thể xảy ra tình trạng bão lũ trên diện rộng.
Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Ban Chỉ
đạo Trung ương về phòng chống thiên tai và Công điện 1311/CĐ-TTg của Thủ tướng
Chính phủ về việc chủ động ứng phó với bão, mưa lũ, để chủ động phòng, chống dịch
COVID-19 trong tình huống xảy ra thiên tai, bão lũ, Bộ Y tế
đã xây dựng “Hướng dẫn phòng, chống dịch COVID-19 trong tình huống xảy ra thiên
tai” (Hướng dẫn được gửi kèm tại phụ lục).
Bộ Y tế xin gửi Ủy ban nhân dân các tỉnh,
thành phố để biết và xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện các nội dung phòng,
chống dịch COVID-19 chủ động ứng
phó trong tình huống xảy ra thiên tai, bão lũ.
Trân trọng cảm ơn./.
|
Nơi nhận:
- Như trên;
- BT. Nguyễn Thanh Long (để báo cáo);
- Các đồng chí Thứ trưởng (để biết);
- BCĐ TW về PCTT;
- BCH PCTT&TKCN BYT;
- Các Vụ, Cục: VPB, KHTC, MT, YTDP, KCB;
- Các Viện;
- Sở Y tế các tỉnh, TP (để t/h);
- Lưu: VT, MT.
|
KT. BỘ TRƯỞNG
THỨ TRƯỞNG
Nguyễn Trường Sơn
|
HƯỚNG DẪN
“PHÒNG, CHỐNG DỊCH COVID-19 TRONG TÌNH HUỐNG XẢY RA THIÊN TAI”
(Ban hành kèm theo Công văn số 8646/BYT-MT
ngày 13 tháng 10 năm 2021)
I. MỤC ĐÍCH
Đảm bảo các yêu cầu về phòng, chống dịch
để giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm, chuyển điều trị kịp thời các trường hợp mắc
COVID-19 khi xảy ra thiên tai (bão, lũ...) tại vùng có dịch bệnh và vùng có
nguy cơ dịch.
II. CÁC BIỆN PHÁP
PHÒNG, CHỐNG DỊCH COVID-19
1. Trước khi xảy
ra thiên tai
a) Thành lập/kiện toàn Ban Chỉ huy
phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn của địa phương, trong đó có đại diện
của cơ quan y tế để hỗ trợ thực hiện các hoạt động phòng, chống dịch bệnh. Căn
cứ điều kiện cụ thể của địa phương, Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh/thành phố quyết
định giao trách nhiệm cho một đơn vị làm nhiệm vụ Văn phòng thường trực Ban Chỉ
huy phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn và phân
công trách nhiệm cụ thể cho các thành viên của Ban Chỉ huy phòng, chống thiên
tai và tìm kiếm cứu nạn.
b) Chủ động theo dõi sát tình hình,
diễn biến thiên tai, dịch bệnh và vùng có mức độ nguy cơ dịch bệnh. Thực hiện
công tác phòng chống dịch theo quy định.
c) Tổ chức xét nghiệm và ưu tiên tiêm
vắc xin phòng COVID-19 cho thành viên của các lực lượng tham gia phòng, chống
bão lũ, thiên tai, thảm họa.
d) Xây dựng, kiện toàn bổ sung kế hoạch,
phương án đảm bảo an toàn cho các cơ sở y tế, bệnh viện dã chiến, khu cách
ly/trung tâm quản lý cách ly người nhiễm SARS-CoV-2, điều trị bệnh nhân
COVID-19 trong tình huống xảy ra thiên tai, thảm họa phù hợp với tình hình thực
tế tại địa phương; xây dựng các kịch bản và phương án xử
lý trong tình huống xuất hiện người nhiễm hoặc nghi nhiễm SARS-CoV-2 tại các điểm
tránh trú an toàn; tình huống quản lý, thu dung, chăm sóc, điều trị người bệnh
COVID-19 hoặc các đối tượng thuộc diện đang cách ly trong quá trình di chuyển
và ở các điểm tránh trú,...
e) Thành lập các tổ điều trị cơ động
để thực hiện ứng cứu khẩn cấp cho bệnh nhân COVID-19 hoặc cấp cứu các bệnh khác
tại khu vực bị chia cắt bởi bão, lũ và điểm tránh trú an toàn.
f) Tổ chức tuyên truyền phổ biến, cập
nhật kiến thức, kỹ năng về phòng, chống dịch COVID-19 cho
các lực lượng tham gia phòng, chống dịch. Hướng dẫn sử dụng các phương tiện,
trang thiết bị, vật tư, phương tiện phòng hộ cá nhân.... cần thiết để đảm bảo
an toàn khi thực hiện nhiệm vụ; tổ chức tập huấn, hướng dẫn giám sát, cách ly,
xử lý khi có trường hợp nghi nhiễm hoặc nhiễm SARS-CoV-2; quản lý, thu dung,
chăm sóc, điều trị bệnh nhân trong quá trình di chuyển và ở các điểm tránh trú
theo đúng quy định phòng, chống dịch. Tổ chức diễn tập nâng cao năng lực ứng
phó, xử lý tình huống có bệnh nhân COVID-19 tại các điểm tránh trú. Bảo đảm an
toàn khi xảy ra thiên tai, bão lũ và các tình huống khẩn cấp
khác.
g) Tuyên truyền, hướng dẫn cho cộng đồng
về các biện pháp phòng, chống dịch COVID-19 khi xảy ra bão, lũ, thiên tai, thảm
họa, đặc biệt là các biện pháp phòng, chổng dịch khi di chuyển và lưu trú tại
các điểm tránh trú an toàn khi xảy ra thiên tai, bão lũ.
h) Xây dựng kế hoạch, đảm bảo đáp ứng
đủ nhân lực, phương tiện, vật tư y tế, sinh phẩm, dự trữ đủ thuốc, hóa chất và các trang thiết bị cần thiết
cho công tác phòng, chống dịch COVID-19, trong đó có việc xử lý nước sạch, vệ
sinh môi trường và quản lý chất thải y tế trong tình huống xảy ra thiên tai,
bão lũ. Đảm bảo thông tin liên lạc và trang thiết bị phục vụ cho công tác chỉ đạo,
điều hành phòng, chống dịch COVID-19 trong thiên tai, bão
lũ.
i) Căn cứ vào tình hình dịch bệnh, số
lượng dân cư và đặc điểm địa lý, hành chính trên địa bàn có nguy cơ ảnh hưởng bởi
bão lũ, thiên tai, thảm họa để xác định quy mô điểm tránh trú và số lượng điểm
tránh trú trên địa bàn, đảm bảo di chuyển thuận lợi, an toàn cho người dân. Tổ
chức khảo sát lựa chọn địa điểm và thiết lập khu tránh trú dự phòng tại các khu
vực dân cư có nguy cơ xảy ra thiên tai. Chủ động bố trí, chuẩn bị trước các
phương tiện vận chuyển để huy động kịp thời hỗ trợ cho người dân đến các điểm
tránh trú an toàn khi có thiên tai bão, lũ xảy ra.
2. Trong tình huống
xảy ra thiên tai, thảm họa.
2.1. Triển khai các Kế hoạch, phương
án, kịch bản đã được xây dựng để điều hành, chỉ đạo và ra quyết định tại chỗ
theo diễn biến tình hình bão lũ, thiên tai, dịch bệnh COVID-19. Đảm bảo thực hiện
4 tại chỗ với công tác chỉ đạo, phương tiện, nhân lực, hậu cần được hoạt động một
cách linh hoạt phù hợp với từng diễn biến thực tiễn.
Trường hợp có ca nghi nhiễm hoặc nhiễm
SARS-CoV-2 thì tiến hành cách ly, điều tra, khoanh vùng, dập dịch theo quy định.
2.2. Trong trường hợp phải sơ tán người
dân khỏi khu vực nguy hiểm ảnh hưởng bởi thiên tai đến điểm tránh trú an toàn cần
thực hiện các nội dung cơ bản trong phòng chống dịch COVID-19 như sau:
a) Yêu cầu đối với điểm tránh trú an
toàn
- Bố trí địa điểm tránh trú an toàn đủ
rộng để đảm bảo khoảng cách an toàn phòng, chống dịch và thông thoáng.
- Tại cửa ra/vào nơi người dân tránh
trú cần bố trí dung dịch sát khuẩn tay khuẩn hoặc điểm rửa tay có xà phòng và
nước sạch.
- Bố trí vị trí thùng/túi đựng rác đặt
ở vị trí thuận lợi đi lại cho người dân, không quá gần đi qua phòng cách ly tạm
thời, không bị ngập nước; thùng/túi đựng rác thải phải ghi rõ “Rác thải sinh hoạt”
và “Rác thải y tế” và có nắp đậy.
- Có khu vệ sinh nam riêng, nữ riêng
đảm bảo thông thoáng (có quạt hoặc ô thông gió), có đủ nước sạch, xà phòng/nước
rửa tay, nước khử khuẩn sàn... Bố trí nhà vệ sinh riêng cho những người nghi
nhiễm hoặc nhiễm COVID-19 tại khu vực/phòng
cách ly tạm thời.
- Bố trí phòng cách ly tạm thời riêng
biệt, có lối đi riêng và có biển báo “KHU VỰC CÁCH LY”. Trong phòng cách ly tạm
thời cần: bố trí chỗ nằm cho người được cách ly (các chỗ nằm phải cách nhau tối
thiểu 1 mét hoặc được ngăn cách bằng vách ngăn hoặc màn che nhựa) bảo đảm giãn
cách tốt nhất có thể, dung dịch sát khuẩn tay, găng tay, khẩu trang; bố trí
thùng đựng rác thải có lót túi và nắp đậy, thùng đựng chất thải lây nhiễm phải
được dán nhãn “CHẤT THẢI CÓ NGUY CƠ CHỨA SARS-CoV-2”;
trang bị có chổi, giẻ lau, xô và dung dịch khử khuẩn hoặc chất tẩy rửa thông
thường để người cách ly tự làm vệ sinh khử khuẩn. Thiết lập lối đi riêng vào
khu vực cách ly tạm thời hoặc có rào chắn để người dân và trẻ em không đi vào
khu vực, bảo đảm cách ly với khu vực khác.
- Khu vực lưu giữ tạm thời chất thải thông thường, chất thải y tế trong thời gian tránh trú cần được
bố trí ở một khu vực nền cao thoát nước, có mái che, cách xa khu vực ở của người
dân trong khu tránh trú. Trường hợp nơi lưu giữ chất thải tạm thời không có mái
che cần để chất thải vào túi nilon không thấm nước và buộc chặt miệng túi. Bố
trí các phương tiện, dụng cụ, túi thùng để thực hiện thu gom chất thải; khử khuẩn,
vệ sinh môi trường...
b) Đảm bảo an toàn phòng, chống dịch
trong thực hiện sơ tán người dân
- Chuẩn bị phương tiện vận chuyển và
thông báo, hỗ trợ người dân đến các điểm tránh trú đã được bố trí sẵn theo
nguyên tắc cùng khu vực địa lý, hành chính; các đối tượng/hộ gia đình có cùng mức
độ nguy cơ về dịch bệnh thì sẽ đi trên cùng phương tiện và ở cùng một khu vực
được quản lý tại điểm tránh trú.
Trong điều kiện thời gian cho phép có
thể tổ chức xét nghiệm sàng lọc SARS-CoV-2 đối với nhóm dân cư tại vùng có nguy
cơ cao hoặc rất cao cần phải sơ tán: thực hiện test nhanh để tách trường hợp
nghi ngờ nhiễm để vận chuyển về các khu vực cách ly riêng tại điểm tránh trú.
- Đảm bảo an toàn phòng chống dịch
trong quá trình sơ tán, vận chuyển người dân đến nơi tránh trú (đeo khẩu trang,
giữ khoảng cách, phân luồng người dân đến đúng vị trí được bố trí tại điểm
tránh trú an toàn...).
- Tại các điểm tránh trú an toàn cần
yêu cầu người dân thực hiện nghiêm thông điệp 5K theo khuyến cáo của Bộ Y tế,
phải ở đúng các vị trí đã được quy định, đeo khẩu trang, sát khuẩn tay thường
xuyên và tuân thủ các hướng dẫn của lực lượng y tế hoặc lực
lượng phòng, chống thiên tai tại địa phương tùy theo tình
hình dịch bệnh.
- Lập danh sách người dân tại các điểm
tránh trú an toàn theo từng phòng hoặc từng khu vực (tên, tuổi, địa chỉ, điện
thoại, thời gian đến điểm tránh trú, tình hình sức khỏe...). Bố trí, sắp xếp
các đối tượng trong cùng hộ gia đình, cùng một khu vực, cùng mức độ nguy cơ ở
trong cùng 1 phòng/khu vực để dễ dàng quản lý và kiểm soát.
- Tổ chức giám sát tình hình dịch bệnh,
theo dõi khám sức khỏe và chuyển tuyến điều trị kịp thời cho người dân tại các
điểm tránh trú an toàn trong thời gian sơ tán; Khám sàng lọc các trường hợp
nguy cơ cao, nghi nhiễm (ho, sốt,...) để kịp thời phát hiện và cách ly người
nhiễm SARS-CoV-2.
- Thực hiện quản lý, giám sát cách
ly, điều trị hoặc chuyển tuyến đối với các trường hợp nghi nhiễm hoặc nhiễm
SARS-CoV-2 tại phòng cách ly tạm thời hoặc khu vực cách ly của người bệnh
COVID-19; đảm bảo các trang thiết bị tối thiểu cần thiết và bố trí sẵn ô tô/
phương tiện phù hợp để chuyên chở cần cách ly, điều trị tới khu cách ly, điều
trị, chuyển tuyến khi cần.
- Tổ chức trực bảo đảm y tế, phòng chống
dịch 24/24 tại các địa điểm sơ tán, nơi tránh trú an toàn.
c) Vệ sinh môi trường phòng, chống dịch
bệnh
- Quy định và hướng dẫn người dân bỏ
rác đúng thùng/túi phân loại rác. Khẩu trang y tế đã qua sử
dụng, khăn/giấy lau mũi miệng phải đựng trong thùng/túi đựng rác thải y tế, buộc
chặt miệng túi, chờ khi nước rút đem đi thu gom và xử lý theo quy định.
- Đối với rác thải sinh hoạt được
chôn tại các khu đất cao chưa ngập lụt. Hàng ngày đổ rác vào hố hoặc rãnh, rắc
một lớp đất lên mặt rác. Đến khi đầy thì lấp đất, lèn chặt.
- Bố trí đầy đủ nhà tiêu cố định hoặc
di động để thu gom và xử lý phân. Cung cấp đầy đủ xà phòng và dung dịch sát khuẩn
tay cho người dân.
- Đảm bảo cung cấp đủ nước sạch phục
vụ cho hoạt động ăn uống, sinh hoạt của người dân tại khu tránh trú.
2.3. Xử lý các trường hợp tử vong do
nhiễm hoặc nghi nhiễm SARS-CoV-2 trong thiên tai
- Bọc kín thi thể bằng túi đựng thi
thể làm bằng vật liệu chống thấm, không trong suốt, chắc chắn, không dễ bị bục/thủng,
thành túi có độ dày ≥ 150μm; khóa kéo phải kín và cố định
chắc chắn bằng dây buộc hoặc băng dính. Trường hợp không có túi đựng thi thể, bọc
kín thi thể bằng 02 lớp vải cotton dày, sau đó bọc kín thi thể bằng 02 lớp
ni-lon; khử khuẩn bên ngoài lớp ni-lon thứ nhất bằng dung dịch chứa 0,1% Clo hoạt
tính. Thực hiện tương tự với lớp ni-lon thứ hai.
- Khử khuẩn toàn bộ các bề mặt khu vực
có người chết và các vật dụng có tiếp xúc với thi thể bằng dung dịch chứa 0,1%
Clo hoạt tính;
- Trong điều kiện cho phép, khuyến
khích thực hiện hỏa táng đối với thi thể người chết do nghi nhiễm hoặc nhiễm
SARS-CoV-2. Trường hợp không thực hiện được hỏa táng, cần chôn cất thi thể ở
khu vực riêng trong nghĩa trang của địa phương. Nếu nghĩa trang bị ngập nước
thì phải chôn ở nơi đất cao do chính quyền địa phương bố trí và phải được đánh
dấu. Trường hợp phải chôn ở nơi có nguy cơ ngập nước thì phải lèn hoặc buộc đá
nặng để quan tài không bị nổi lên hoặc có thể cho vào bao ni lông và buộc ở
trên cao chờ nước rút mới đem chôn.
- Thu gom và xử lý chất thải phát
sinh theo quy định của Bộ Y tế về hướng dẫn quản lý chất thải y tế nguy hại.
3. Sau khi xảy ra
thiên tai
a) Tổ chức rà soát tình hình sức khỏe
người dân (thông tin cá nhân, tình hình sức khỏe, ho, sốt,...) để sàng lọc phát
hiện kịp thời các trường hợp nhiễm vi rút SARS-CoV-2 trước khi rời điểm tránh
trú an toàn.
b) Đối với lực lượng tham gia phòng
chống thiên tai: Xét nghiệm nhanh (Test kháng nguyên nhanh) hoặc xét nghiệm
SARS-CoV-2 bằng phương pháp RT-PCR (nếu có điều kiện) trước khi kết thúc nhiệm
vụ. Tự theo dõi sức khỏe của bản thân, thực hiện đầy đủ
5K, nếu có các biểu hiện như: sốt, đau họng, khó thở, sổ mũi, đau đầu, thay đổi
mùi vị, ho... thì báo cáo ngay cho người có thẩm quyền tại địa phương.
Trường hợp những người làm nhiệm vụ
có nguy cơ tiếp xúc trực tiếp với người nhiễm SARS-CoV-2 tại các điểm tránh
trú: Nếu đã tiêm đủ liều vắc xin phòng COVID-19 hoặc đã khỏi bệnh COVID-19
không quá 6 tháng thì thực hiện cách ly y tế tại nhà, nơi lưu trú trong 07
ngày; thực hiện xét nghiệm SARS-CoV-2 bằng phương pháp RT-PCR (02 lần) vào ngày
đầu và ngày thứ 07 kể từ ngày trở về địa phương, nơi ở, nơi lưu trú; tự theo
dõi sức khỏe trong 07 ngày tiếp theo. Nếu chưa tiêm hoặc tiêm chưa đủ liều vắc xin phòng COVID-19 thì thực hiện cách ly
y tế tại nhà, nơi lưu trú trong 14 ngày; thực hiện xét nghiệm SARS-CoV-2 bằng
phương pháp RT-PCR (03 lần) vào ngày đầu, ngày thứ 7 và ngày thứ 14 kể từ ngày
trở về địa phương, nơi ở, nơi lưu trú; tự theo dõi sức khỏe trong 07 ngày tiếp
theo.
c) Sắp xếp và bố
trí phương tiện vận chuyển, hỗ trợ người dân rời điểm tránh trú về nhà hoặc khu
vực được quản lý, cách ly an toàn theo nguyên tắc những người/hộ gia đình có
cùng mức nguy cơ thì bố trí trên cùng phương tiện; nên thực hiện 5K trong quá
trình di chuyển về nơi lưu trú ban đầu. Trường hợp các ca nghi nhiễm hoặc nhiễm
SARS-CoV-2 cần bố trí sẵn ô tô/ phương tiện phù hợp để cách ly, chuyên chở từ
nơi tránh trú an toàn về khu cách ly, khu điều trị.
d) Thực hiện vệ sinh môi trường đảm bảo
an toàn phòng, chống dịch: thu gom, xử lý xác súc vật chết; xử lý các giếng
khoan, giếng đào, bể nước bị ngập lụt theo hướng dẫn của Bộ Y tế; tổ chức phun
hóa chất diệt côn trùng và véc tơ gây bệnh tại các khu vực
bị ngập sau khi nước rút. Tại các điểm tránh trú an toàn, sau khi người dân rời
đi phải khử khuẩn toàn bộ diện tích trong điểm tránh trú an toàn và thu gom, xử
lý rác thải sinh hoạt, rác thải y tế theo quy định.
e) Tổ chức tổng
kết kết quả công tác bảo đảm phòng chống dịch, phòng chống thiên tai, đánh giá,
rút kinh nghiệm để báo cáo cũng như có kế hoạch chỉnh sửa, bổ sung, hoàn thiện,
sẵn sàng ứng phó với các trường hợp trong những tình huống thiên tai tiếp theo có thể xảy ra.
f) Tiếp tục thực hiện các biện pháp
phòng chống dịch theo quy định của địa phương tùy theo
tình hình dịch bệnh.