Chỉ thị 09/CT-TTg năm 2022 tăng cường công tác phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn do Thủ tướng Chính phủ ban hành

CHỈ THỊ

VỀ TĂNG CƯỜNG CÔNG TÁC PHÒNG, CHỐNG THIÊN TAI VÀ TÌM KIẾM CỨU NẠN

Những năm gần đây, thiên tai diễn biến bất thường, gây thiệt hại nặng nề về người và tài sản. Với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, nhất là của các địa phương và sự chủ động người dân, công tác phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn đã đạt được nhiều kết quả quan trọng, thiệt hại do thiên tai năm 2021 thấp nhất trong nhiều năm qua. Tuy nhiên, công tác phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn cũng còn những hạn chế, đặc biệt khi xảy ra tình huống thiên tai, sự cố phức tạp: công tác chỉ đạo có lúc, có nơi còn bị động, lúng túng; phương châm “bốn tại chỗ” chưa được quan tâm đầy đủ, có nơi còn hình thức; khả năng chống chịu của cơ sở hạ tầng chưa đáp ứng yêu cầu trước sự tàn phá của thiên tai; thiếu trang thiết bị chuyên dùng phục vụ công tác phòng, chống thiên tai, tìm kiếm cứu nạn; vẫn còn tình trạng bất cẩn, chủ quan dẫn tới những thiệt hại đáng tiếc về người trong bão, lũ; công tác khắc phục hậu quả thiên tai triển khai còn chậm, không dứt điểm, thiếu nguồn lực; vận hành liên hồ chứa còn bất cập.

Từ đầu năm 2022, thiên tai tiếp tục bất thường (mưa lũ giữa mùa khô kèm dông lốc, sóng lớn tại Trung Bộ; mưa lớn gây ngập úng nhiều đô thị; rét lịch sử cuối tháng 2 năm 2022, sạt lở đất ở miền núi phía Bắc; động đất liên tiếp tại Kon Tum). Để chủ động phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn, giảm thiệt hại về tính mạng, tài sản của nhân dân và nhà nước, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ, cơ quan trực thuộc Chính phủ, Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tiếp tục chỉ đạo, chủ động triển khai công tác phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn theo chức năng quản lý nhà nước và nhiệm vụ được phân công, tập trung một số nhiệm vụ cụ thể sau:

1. Tiếp tục triển khai thực hiện Nghị quyết, Chỉ thị của Ban chấp hành Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, chính sách, pháp luật của Nhà nước, chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ liên quan đến công tác phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn; tạo chuyển biến mạnh mẽ về nhận thức và hành động, nâng cao hiệu quả phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn, trong đó xác định phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn là nhiệm vụ quan trọng, cấp bách, thường xuyên, liên tục cần sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội.

2. Rà soát, hoàn thiện hệ thống pháp luật liên quan đến hoạt động phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn bảo đảm đồng bộ, tạo hành lang pháp lý đầy đủ đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ, trong đó bổ sung các chế tài bảo đảm thực thi pháp luật, tăng cường nguồn lực đầu tư từ ngân sách, đồng thời tạo cơ chế huy động nguồn lực ngoài ngân sách, xã hội hóa hoạt động phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn; đẩy mạnh bảo hiểm rủi ro thiên tai,...

3. Lồng ghép nội dung phòng, chống thiên tai vào quy hoạch, kế hoạch, chương trình, dự án, nhất là các quy hoạch, dự án phát triển khu đô thị, nông thôn, kết cấu hạ tầng giao thông; rà soát quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng, bố trí, sắp xếp dân cư phù hợp với đặc điểm thiên tai từng vùng; bảo vệ và nâng cao chất lượng rừng phòng hộ đầu nguồn, rừng ngập mặn ven biển.

4. Tập trung nâng cao chất lượng dự báo, cảnh báo, thiên tai; đầu tư hiện đại hóa công nghệ quan trắc, dự báo khí tượng thủy văn theo hướng tích hợp, đồng bộ, tự động hóa, đặc biệt là dự báo mưa, lũ, khí tượng thủy văn biển; đẩy nhanh lắp đặt hệ thống quan trắc mưa, mực nước phục vụ vận hành hồ chứa và thiết bị cảnh báo xả lũ hạ du hồ chứa, hệ thống giám sát trực tuyến vận hành hồ chứa, trọng điểm đê điều, tàu thuyền hoạt động trên biển.

5. Đẩy mạnh phòng ngừa thiên tai, sự cố; tổ chức kiểm tra công tác chuẩn bị ứng phó thiên tai và tìm kiếm cứu nạn theo phương án đã xây dựng trước mùa mưa lũ; tổ chức tập huấn, huấn luyện, diễn tập theo phương án đã được phê duyệt.

6. Nâng cao năng lực chỉ đạo, chỉ huy phòng, chống thiên tai, ứng phó sự cố và tìm kiếm cứu nạn, hoàn thiện tổ chức bộ máy quản lý nhà nước, cơ quan chỉ đạo phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn các cấp, đảm bảo đủ năng lực, hoạt động chuyên nghiệp, hiệu lực, hiệu quả, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ.

7. Nâng cao năng lực tìm kiếm cứu nạn, chú trọng công tác phối hợp, hiệp đồng giữa các lực lượng để nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác cứu hộ, cứu nạn, trong đó xác định lực lượng vũ trang làm nòng cốt, công tác cứu hộ cứu nạn là hoạt động quan trọng, là “nhiệm vụ chiến đấu trong thời bình” của lực lượng vũ trang.

8. Đầu tư cơ sở vật chất, bổ sung phương tiện, trang thiết bị bảo đảm công tác chỉ đạo, chỉ huy, triển khai nhiệm vụ ứng phó sự cố, thiên tai và tìm kiếm cứu nạn; củng cố, nâng cao năng lực cho lực lượng xung kích phòng, chống thiên tai tại cơ sở để ứng phó thiên tai kịp thời theo phương châm “bốn tại chỗ”.

9. Đẩy mạnh truyền thông, nâng cao nhận thức, hướng dẫn kỹ năng ứng phó thiên tai, sự cố cho người dân; đa dạng hình thức truyền thông phù hợp từng đối tượng; lồng ghép nội dung phòng, chống thiên tai, ứng phó sự cố vào chương trình giảng dạy trong nhà trường và hoạt động văn hóa, tôn giáo, tín ngưỡng, sinh hoạt cộng đồng.

10. Ưu tiên nguồn lực đầu tư cho công tác phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn, đa dạng hóa các nguồn lực đầu tư. Các Bộ, ngành và địa phương chủ động bố trí nguồn vốn đầu tư công trung hạn và hằng năm đã được giao, nguồn lực từ ngân sách địa phương và các nguồn vốn hợp pháp khác cho công tác phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn; có giải pháp huy động nguồn lực, đặc biệt nguồn lực ngoài ngân sách để khắc phục hậu quả thiên tai, xử lý dứt điểm trọng điểm đê điều, hồ chứa nước xung yếu.

11. Đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ, hợp tác quốc tế, chuyển đổi số; hiện đại hóa công cụ hỗ trợ, số hóa bộ cơ sở dữ liệu phòng, chống thiên tai; phát huy hoạt động của Đối tác giảm nhẹ rủi ro thiên tai; thúc đẩy hợp tác, chia sẻ thông tin, nhất là với các nước thượng nguồn sông Hồng, sông Mê Kông.

12. Một số nhiệm vụ cụ thể của Bộ, ngành, địa phương

a) Ban chỉ đạo quốc gia về phòng, chống thiên tai

- Rà soát kiện toàn, đảm bảo hoạt động của Ban chỉ đạo, cơ quan thường trực Ban chỉ đạo; hướng dẫn các địa phương đảm bảo hoạt động tham mưu chỉ đạo điều hành phòng, chống thiên tai trong mọi tình huống.

- Chủ trì, phối hợp với Ủy ban quốc gia ứng phó sự cố, thiên tai và tìm kiếm cứu nạn tổ chức kiểm tra, đánh giá công tác chuẩn bị phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn trước mùa mưa lũ của các ngành, địa phương; đánh giá công tác phòng, chống thiên tai cấp tỉnh thông qua Bộ chỉ số.

- Tổ chức theo dõi diễn biến thiên tai, kịp thời chỉ đạo theo thẩm quyền hoặc tham mưu cho Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo công tác ứng phó theo quy định; chỉ đạo công tác truyền thông, nâng cao nhận thức cộng đồng, phổ biến kiến thức, kỹ năng ứng phó thiên tai, triển khai có hiệu quả các phong trào thi đua trong phòng, chống thiên tai, xây dựng cộng đồng an toàn gắn với xây dựng nông thôn mới bền vững.

b) Ủy ban quốc gia ứng phó sự cố, thiên tai và tìm kiếm cứu nạn

- Chỉ đạo nâng cao chất lượng huấn luyện, đào tạo lực lượng cứu hộ, cứu nạn; kiểm tra công tác phòng chống cháy nổ, cháy rừng, thực hiện quy chế ứng phó sự cố tràn dầu, sự cố chất thải và tìm kiếm cứu nạn của một số địa phương.

- Chỉ đạo đầu tư hiện đại hóa phương tiện, trang thiết bị cứu hộ, cứu nạn đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ, nhất là khi xảy ra tình huống thiên tai, sự cố phức tạp trên biển, vùng sâu, vùng xa, bảo đảm tìm kiếm cứu nạn kịp thời.

- Kiện toàn hệ thống tổ chức, xây dựng kế hoạch ứng phó sự cố, thiên tai và tìm kiếm cứu nạn; tổ chức công tác huấn luyện, diễn tập tại một số địa phương.

- Chỉ đạo ứng trực, kịp thời điều động lực lượng, phương tiện của các Bộ, ngành và địa phương ứng phó sự cố, thiên tai và tìm kiếm cứu nạn.

c) Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn

- Rà soát, hoàn thiện pháp luật, cơ chế chính sách liên quan đến công tác phòng, chống thiên tai. Chỉ đạo nâng cao năng lực, bảo đảm điều kiện hoạt động của Văn phòng thường trực Ban chỉ đạo quốc gia về phòng chống thiên tai, cơ quan tham mưu quản lý nhà nước về phòng, chống thiên tai, theo hướng chuyên nghiệp, hoạt động hiệu lực, hiệu quả.

- Chỉ đạo, hướng dẫn các địa phương chuyển đổi mùa vụ, cơ cấu cây trồng, vật nuôi phù hợp để chủ động thích ứng, giảm thiệt hại do thiên tai, gắn xây dựng cộng đồng an toàn trước thiên tai với xây dựng nông thôn mới bền vững. Đẩy nhanh tiến độ đầu tư, nâng cấp, khắc phục sự cố đê điều, công trình phòng, chống thiên tai đảm bảo an toàn trong mùa mưa lũ; chỉ đạo xây dựng, triển khai phương án bảo vệ trọng điểm đê điều, hồ đập. Rà soát phương án phòng, chống lũ, giảm ngập lụt ở hạ du cho một số lưu vực sông lớn tại khu vực Nam Trung Bộ, Tây Nguyên.

CHỈ THỊ

VỀ TĂNG CƯỜNG CÔNG TÁC PHÒNG, CHỐNG THIÊN TAI VÀ TÌM KIẾM CỨU NẠN

Những năm gần đây, thiên tai diễn biến bất thường, gây thiệt hại nặng nề về người và tài sản. Với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, nhất là của các địa phương và sự chủ động người dân, công tác phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn đã đạt được nhiều kết quả quan trọng, thiệt hại do thiên tai năm 2021 thấp nhất trong nhiều năm qua. Tuy nhiên, công tác phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn cũng còn những hạn chế, đặc biệt khi xảy ra tình huống thiên tai, sự cố phức tạp: công tác chỉ đạo có lúc, có nơi còn bị động, lúng túng; phương châm “bốn tại chỗ” chưa được quan tâm đầy đủ, có nơi còn hình thức; khả năng chống chịu của cơ sở hạ tầng chưa đáp ứng yêu cầu trước sự tàn phá của thiên tai; thiếu trang thiết bị chuyên dùng phục vụ công tác phòng, chống thiên tai, tìm kiếm cứu nạn; vẫn còn tình trạng bất cẩn, chủ quan dẫn tới những thiệt hại đáng tiếc về người trong bão, lũ; công tác khắc phục hậu quả thiên tai triển khai còn chậm, không dứt điểm, thiếu nguồn lực; vận hành liên hồ chứa còn bất cập.

Từ đầu năm 2022, thiên tai tiếp tục bất thường (mưa lũ giữa mùa khô kèm dông lốc, sóng lớn tại Trung Bộ; mưa lớn gây ngập úng nhiều đô thị; rét lịch sử cuối tháng 2 năm 2022, sạt lở đất ở miền núi phía Bắc; động đất liên tiếp tại Kon Tum). Để chủ động phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn, giảm thiệt hại về tính mạng, tài sản của nhân dân và nhà nước, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ, cơ quan trực thuộc Chính phủ, Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tiếp tục chỉ đạo, chủ động triển khai công tác phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn theo chức năng quản lý nhà nước và nhiệm vụ được phân công, tập trung một số nhiệm vụ cụ thể sau:

1. Tiếp tục triển khai thực hiện Nghị quyết, Chỉ thị của Ban chấp hành Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, chính sách, pháp luật của Nhà nước, chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ liên quan đến công tác phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn; tạo chuyển biến mạnh mẽ về nhận thức và hành động, nâng cao hiệu quả phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn, trong đó xác định phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn là nhiệm vụ quan trọng, cấp bách, thường xuyên, liên tục cần sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội.

2. Rà soát, hoàn thiện hệ thống pháp luật liên quan đến hoạt động phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn bảo đảm đồng bộ, tạo hành lang pháp lý đầy đủ đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ, trong đó bổ sung các chế tài bảo đảm thực thi pháp luật, tăng cường nguồn lực đầu tư từ ngân sách, đồng thời tạo cơ chế huy động nguồn lực ngoài ngân sách, xã hội hóa hoạt động phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn; đẩy mạnh bảo hiểm rủi ro thiên tai,...

3. Lồng ghép nội dung phòng, chống thiên tai vào quy hoạch, kế hoạch, chương trình, dự án, nhất là các quy hoạch, dự án phát triển khu đô thị, nông thôn, kết cấu hạ tầng giao thông; rà soát quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng, bố trí, sắp xếp dân cư phù hợp với đặc điểm thiên tai từng vùng; bảo vệ và nâng cao chất lượng rừng phòng hộ đầu nguồn, rừng ngập mặn ven biển.

4. Tập trung nâng cao chất lượng dự báo, cảnh báo, thiên tai; đầu tư hiện đại hóa công nghệ quan trắc, dự báo khí tượng thủy văn theo hướng tích hợp, đồng bộ, tự động hóa, đặc biệt là dự báo mưa, lũ, khí tượng thủy văn biển; đẩy nhanh lắp đặt hệ thống quan trắc mưa, mực nước phục vụ vận hành hồ chứa và thiết bị cảnh báo xả lũ hạ du hồ chứa, hệ thống giám sát trực tuyến vận hành hồ chứa, trọng điểm đê điều, tàu thuyền hoạt động trên biển.

5. Đẩy mạnh phòng ngừa thiên tai, sự cố; tổ chức kiểm tra công tác chuẩn bị ứng phó thiên tai và tìm kiếm cứu nạn theo phương án đã xây dựng trước mùa mưa lũ; tổ chức tập huấn, huấn luyện, diễn tập theo phương án đã được phê duyệt.

6. Nâng cao năng lực chỉ đạo, chỉ huy phòng, chống thiên tai, ứng phó sự cố và tìm kiếm cứu nạn, hoàn thiện tổ chức bộ máy quản lý nhà nước, cơ quan chỉ đạo phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn các cấp, đảm bảo đủ năng lực, hoạt động chuyên nghiệp, hiệu lực, hiệu quả, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ.

7. Nâng cao năng lực tìm kiếm cứu nạn, chú trọng công tác phối hợp, hiệp đồng giữa các lực lượng để nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác cứu hộ, cứu nạn, trong đó xác định lực lượng vũ trang làm nòng cốt, công tác cứu hộ cứu nạn là hoạt động quan trọng, là “nhiệm vụ chiến đấu trong thời bình” của lực lượng vũ trang.

8. Đầu tư cơ sở vật chất, bổ sung phương tiện, trang thiết bị bảo đảm công tác chỉ đạo, chỉ huy, triển khai nhiệm vụ ứng phó sự cố, thiên tai và tìm kiếm cứu nạn; củng cố, nâng cao năng lực cho lực lượng xung kích phòng, chống thiên tai tại cơ sở để ứng phó thiên tai kịp thời theo phương châm “bốn tại chỗ”.

9. Đẩy mạnh truyền thông, nâng cao nhận thức, hướng dẫn kỹ năng ứng phó thiên tai, sự cố cho người dân; đa dạng hình thức truyền thông phù hợp từng đối tượng; lồng ghép nội dung phòng, chống thiên tai, ứng phó sự cố vào chương trình giảng dạy trong nhà trường và hoạt động văn hóa, tôn giáo, tín ngưỡng, sinh hoạt cộng đồng.

10. Ưu tiên nguồn lực đầu tư cho công tác phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn, đa dạng hóa các nguồn lực đầu tư. Các Bộ, ngành và địa phương chủ động bố trí nguồn vốn đầu tư công trung hạn và hằng năm đã được giao, nguồn lực từ ngân sách địa phương và các nguồn vốn hợp pháp khác cho công tác phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn; có giải pháp huy động nguồn lực, đặc biệt nguồn lực ngoài ngân sách để khắc phục hậu quả thiên tai, xử lý dứt điểm trọng điểm đê điều, hồ chứa nước xung yếu.

11. Đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ, hợp tác quốc tế, chuyển đổi số; hiện đại hóa công cụ hỗ trợ, số hóa bộ cơ sở dữ liệu phòng, chống thiên tai; phát huy hoạt động của Đối tác giảm nhẹ rủi ro thiên tai; thúc đẩy hợp tác, chia sẻ thông tin, nhất là với các nước thượng nguồn sông Hồng, sông Mê Kông.

12. Một số nhiệm vụ cụ thể của Bộ, ngành, địa phương

a) Ban chỉ đạo quốc gia về phòng, chống thiên tai

- Rà soát kiện toàn, đảm bảo hoạt động của Ban chỉ đạo, cơ quan thường trực Ban chỉ đạo; hướng dẫn các địa phương đảm bảo hoạt động tham mưu chỉ đạo điều hành phòng, chống thiên tai trong mọi tình huống.

- Chủ trì, phối hợp với Ủy ban quốc gia ứng phó sự cố, thiên tai và tìm kiếm cứu nạn tổ chức kiểm tra, đánh giá công tác chuẩn bị phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn trước mùa mưa lũ của các ngành, địa phương; đánh giá công tác phòng, chống thiên tai cấp tỉnh thông qua Bộ chỉ số.

- Tổ chức theo dõi diễn biến thiên tai, kịp thời chỉ đạo theo thẩm quyền hoặc tham mưu cho Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo công tác ứng phó theo quy định; chỉ đạo công tác truyền thông, nâng cao nhận thức cộng đồng, phổ biến kiến thức, kỹ năng ứng phó thiên tai, triển khai có hiệu quả các phong trào thi đua trong phòng, chống thiên tai, xây dựng cộng đồng an toàn gắn với xây dựng nông thôn mới bền vững.

b) Ủy ban quốc gia ứng phó sự cố, thiên tai và tìm kiếm cứu nạn

- Chỉ đạo nâng cao chất lượng huấn luyện, đào tạo lực lượng cứu hộ, cứu nạn; kiểm tra công tác phòng chống cháy nổ, cháy rừng, thực hiện quy chế ứng phó sự cố tràn dầu, sự cố chất thải và tìm kiếm cứu nạn của một số địa phương.

- Chỉ đạo đầu tư hiện đại hóa phương tiện, trang thiết bị cứu hộ, cứu nạn đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ, nhất là khi xảy ra tình huống thiên tai, sự cố phức tạp trên biển, vùng sâu, vùng xa, bảo đảm tìm kiếm cứu nạn kịp thời.

- Kiện toàn hệ thống tổ chức, xây dựng kế hoạch ứng phó sự cố, thiên tai và tìm kiếm cứu nạn; tổ chức công tác huấn luyện, diễn tập tại một số địa phương.

- Chỉ đạo ứng trực, kịp thời điều động lực lượng, phương tiện của các Bộ, ngành và địa phương ứng phó sự cố, thiên tai và tìm kiếm cứu nạn.

c) Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn

- Rà soát, hoàn thiện pháp luật, cơ chế chính sách liên quan đến công tác phòng, chống thiên tai. Chỉ đạo nâng cao năng lực, bảo đảm điều kiện hoạt động của Văn phòng thường trực Ban chỉ đạo quốc gia về phòng chống thiên tai, cơ quan tham mưu quản lý nhà nước về phòng, chống thiên tai, theo hướng chuyên nghiệp, hoạt động hiệu lực, hiệu quả.

- Chỉ đạo, hướng dẫn các địa phương chuyển đổi mùa vụ, cơ cấu cây trồng, vật nuôi phù hợp để chủ động thích ứng, giảm thiệt hại do thiên tai, gắn xây dựng cộng đồng an toàn trước thiên tai với xây dựng nông thôn mới bền vững. Đẩy nhanh tiến độ đầu tư, nâng cấp, khắc phục sự cố đê điều, công trình phòng, chống thiên tai đảm bảo an toàn trong mùa mưa lũ; chỉ đạo xây dựng, triển khai phương án bảo vệ trọng điểm đê điều, hồ đập. Rà soát phương án phòng, chống lũ, giảm ngập lụt ở hạ du cho một số lưu vực sông lớn tại khu vực Nam Trung Bộ, Tây Nguyên.

- Triển khai hoạt động của Quỹ phòng, chống thiên tai trung ương; chỉ đạo đẩy mạnh hoạt động Quỹ phòng, chống thiên tai cấp tỉnh theo quy định của pháp luật.

- Đẩy mạnh chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ, hợp tác quốc tế; xây dựng hệ thống quan trắc, giám sát thiên tai chuyên dùng, cơ sở dữ liệu, công cụ hỗ trợ trong phòng, chống thiên tai.

- Phối hợp với các ngành, địa phương triển khai kiểm soát an toàn thiên tai, xử lý vi phạm lấn chiếm lòng dẫn ảnh hưởng đến thoát lũ, gia tăng ngập lụt nhất là các lưu vực sông miền Trung và đồng bằng Bắc Bộ.

d) Bộ Quốc phòng

- Tham mưu ban hành văn bản pháp luật, hoàn thiện hành lang pháp lý đối với công tác ứng phó sự cố và tìm kiếm cứu nạn.

- Chủ trì, phối hợp với Bộ, ngành, địa phương tập trung nâng cao năng lực cho lực lượng làm nhiệm vụ tìm kiếm cứu nạn chuyên trách, kiêm nhiệm, nhất là đối với các đơn vị làm nhiệm vụ tìm kiếm cứu nạn trên biển.

- Chỉ đạo toàn quân phối hợp với Bộ, ngành, địa phương rà soát, hoàn thiện phương án, kế hoạch, chuẩn bị thực hiện có hiệu quả công tác ứng phó sự cố và tìm kiếm cứu nạn.

- Chỉ đạo tăng cường công tác huấn luyện, đào tạo, diễn tập phòng thủ dân sự, ứng phó sự cố, tìm kiếm cứu nạn trong nước và quốc tế.

- Tăng cường đầu tư phương tiện, trang thiết bị, nâng cao năng lực cứu hộ, cứu nạn từng bước đáp ứng yêu cầu thực tiễn đặt ra; tiếp tục thực hiện Quyết định số 1041/QĐ-TTg ngày 24 tháng 6 năm 2014 của Thủ tướng Chính phủ về Đề án quy hoạch tổng thể lĩnh vực ứng phó sự cố, thiên tai và tìm kiếm cứu nạn đến năm 2020.

đ) Bộ Công an

- Rà soát phương án bảo đảm an ninh, trật tự, nhất là trong tình huống thiên tai, sự cố lớn; sẵn sàng lực lượng, phương tiện hỗ trợ sơ tán, cứu trợ nhân dân, cứu nạn, cứu hộ, khắc phục hậu quả thiên tai, sự cố.

- Tập trung nâng cao năng lực cho lực lượng phòng cháy chữa cháy và cứu nạn cứu hộ; chỉ đạo, hướng dẫn tăng cường các biện pháp bảo đảm an toàn phòng cháy, chữa cháy tại các cơ sở, khu dân cư do tác động của thiên tai.

- Chỉ đạo lực lượng công an phối hợp với các cơ quan chức năng kiểm tra, xử lý nghiêm vi phạm pháp luật về đê điều, phòng chống thiên tai.

e) Bộ Tài nguyên và Môi trường

- Tổ chức theo dõi, dự báo, cảnh báo, kịp thời cung cấp thông tin về tình hình thiên tai phục vụ công tác chỉ đạo, ứng phó; tiếp tục nâng cao chất lượng dự báo thiên tai bảo đảm kịp thời, chính xác hơn. Đẩy nhanh tiến độ, nâng cao chất lượng phân vùng rủi ro thiên tai, cảnh báo lũ quét, sạt lở đất.

- Chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan rà soát, điều chỉnh, khắc phục những bất cập trong vận hành liên hồ chứa; quy định rõ trách nhiệm chỉ đạo vận hành, phối hợp giữa các cơ quan trong vận hành và cung cấp thông tin đến người dân trước khi vận hành, trách nhiệm đầu tư trang thiết bị, công cụ hỗ trợ đê bảo đảm vận hành, giám sát vận hành.

- Tăng cường kiểm tra, quản lý cấp phép, khai thác tài nguyên, khoáng sản, đặc biệt là khai thác cát, sỏi lòng sông, ven biển, tránh gây sạt lở, tăng rủi ro thiên tai.

g) Bộ Giao thông vận tải

- Chỉ đạo kiểm tra, kịp thời khắc phục cầu xung yếu, đoạn đường có nguy cơ sạt lở cao, không bảo đảm an toàn trên các quốc lộ, đường sắt; có giải pháp khắc phục các công trình gây cản lũ, ngập úng khu dân cư, đặc biệt là trên trục Bắc Nam.

- Chỉ đạo rà soát phương án đảm bảo an toàn giao thông trong tình huống bão lớn, lũ lụt kéo dài; khắc phục sự cố trên các tuyến giao thông chính sau thiên tai. Kiểm tra, rà soát khu tránh bão, trang thiết bị an toàn của các tàu, thuyền; chỉ đạo công tác đảm bảo an toàn cho tàu, thuyền vận tải trong mùa mưa bão.

h) Bộ Công Thương

- Chỉ đạo kiểm tra công tác bảo đảm an toàn các công trình thuộc lĩnh vực quản lý trước mùa mưa lũ, đặc biệt là hồ đập thủy điện, hầm lò, khu vực thăm dò, khai thác khoáng sản, hệ thống điện; chỉ đạo các chủ hồ chứa thủy điện thực hiện nghiêm quy định về vận hành hồ chứa đảm bảo an toàn công trình và hạ du.

- Chỉ đạo dự trữ hàng hóa thiết yếu, nhất là tại khu vực thường xuyên xảy ra chia cắt khi mưa lũ lớn, vùng sâu, vùng xa; thực hiện tốt việc dự phòng tại chỗ, bình ổn giá khi thiên tai xảy ra.

i) Bộ Xây dựng đẩy mạnh chương trình hỗ trợ hộ nghèo xây dựng nhà ở phòng, tránh bão, lụt khu vực miền Trung, cụm tuyến dân cư vượt lũ đồng bằng sông Cửu Long, mô hình nhà ở an toàn phù hợp với các loại hình thiên tai theo vùng miền. Chỉ đạo, đôn đốc rà soát, điều chỉnh, bổ sung tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật về xây dựng công trình bảo đảm an toàn trong thiên tai, khắc phục tình trạng ngập úng tại đô thị khi mưa lớn.

k) Bộ Thông tin và Truyền thông

- Chỉ đạo công tác đảm bảo thông tin liên lạc phục vụ chỉ đạo, điều hành phòng chống thiên tai, tìm kiếm cứu nạn của Chính phủ, Ban chỉ đạo quốc gia về phòng chống thiên tai, Ủy ban quốc gia ứng phó sự cố, thiên tai và tìm kiếm cứu nạn, Ban chỉ huy phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn các bộ, các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương và các lực lượng tham gia công tác phòng chống thiên tai, tìm kiếm cứu nạn tại địa phương.

- Đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền, nâng cao nhận thức, kiến thức phòng, chống thiên tai, tìm kiếm cứu nạn cho các cấp chính quyền và người dân; thông tin chính xác, kịp thời về tình hình, diễn biến thiên tai, công tác ứng phó và khắc phục hậu quả thiên tai. Kiên cố hóa hệ thống thông tin liên lạc tại khu vực trọng điểm thường xuyên xảy ra thiên tai, ưu tiên đầu tư nâng cấp hệ thống thông tin liên lạc tại vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo... Phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, các bộ ngành, địa phương đẩy mạnh thực hiện chuyển đổi số trong phòng, chống thiên tai, đảm bảo tính chính xác, kịp thời và hiệu quả.

l) Bộ Y tế phối hợp với Ban chỉ đạo quốc gia về phòng, chống thiên tai chỉ đạo, hướng dẫn xây dựng, cập nhật phương án ứng phó thiên tai gắn với bảo đảm phòng, chống dịch theo phương châm thích ứng an toàn, linh hoạt trong điều kiện bình thường mới. Chỉ đạo tổ chức dự trữ thuốc, hóa chất, vật tư y tế đảm bảo an toàn phòng, chống dịch bệnh trước, trong và sau thiên tai.

m) Các Bộ: Kế hoạch và Đầu tư, Tài chính ưu tiên cân đối, bố trí nguồn lực từ ngân sách nhà nước và dự phòng ngân sách hàng năm cho khắc phục hậu quả thiên tai và các nhiệm vụ cấp bách khác. Bộ Tài chính khẩn trương hướng dẫn cơ chế quản lý tài chính, chế độ kế toán đối với Quỹ phòng, chống thiên tai theo nhiệm vụ được giao tại Nghị định số 78/2021/NĐ-CP ngày 01 tháng 8 năm 2021 của Chính phủ về thành lập Quỹ phòng, chống thiên tai.

n) Bộ Giáo dục và Đào tạo chủ trì, phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn xây dựng kế hoạch lồng ghép, tích hợp nội dung phòng, chống thiên tai vào chương trình đào tạo, giảng dạy trong nhà trường; chỉ đạo tổ chức tập huấn, nâng cao nhận thức cho giảng viên, giáo viên, cán bộ quản lý giáo dục về phòng, chống thiên tai; phổ biến kiến thức, kỹ năng ứng phó với thiên tai, trong trường học, nhất là giáo dục phổ thông.

o) Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội nghiên cứu, hoàn thiện chính sách trợ giúp xã hội đối với đối tượng bị ảnh hưởng bởi thiên tai và chính sách đảm bảo quyền lợi của người tham gia công tác phòng, chống thiên tai. Chỉ đạo, hướng dẫn triển khai thực hiện chính sách trợ giúp xã hội đột xuất kịp thời, hiệu quả. Tập huấn chuyên môn, đẩy mạnh hoạt động truyền thông nâng cao nhận thức và năng lực ứng phó, khắc phục hậu quả thiên tai cho các đối tượng dễ bị tổn thương như: trẻ em, người cao tuổi và người khuyết tật.

p) Đài Truyền hình Việt Nam, Đài Tiếng nói Việt Nam làm tốt công tác thông tin, truyền thông về phòng, chống thiên tai, phối hợp với các cơ quan tăng cường phổ biến kiến thức, hướng dẫn kỹ năng phòng ngừa, ứng phó thiên tai cho nhân dân.

q) Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương

- Chỉ đạo kiện toàn, phân công nhiệm vụ cho thành viên Ban chỉ huy phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn các cấp, gắn với trách nhiệm người đứng đầu.

- Tổ chức xây dựng, triển khai thực hiện kế hoạch phòng, chống thiên tai theo quy định của Luật phòng, chống thiên tai; kiểm tra, rà soát phương án ứng phó thiên tai trên địa bàn theo phương châm “bốn tại chỗ”, nhất là phương án bảo đảm an toàn đê điều, hồ đập; tổ chức diễn tập theo phương án được phê duyệt. Chỉ đạo lồng ghép nội dung phòng chống, thiên tai vào quy hoạch, kế hoạch, chương trình, dự án của địa phương.

- Chủ động bố trí ngân sách địa phương, huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn lực hợp pháp khác cho công tác phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, trong đó chú trọng đầu tư phòng ngừa rủi ro thiên tai: hiện đại hóa hệ thống quan trắc, cảnh báo sớm thiên tai; triển khai thực hiện Đề án nâng cao nhận thức cộng đồng và quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng; củng cố, nâng cấp đê điều, hồ đập; bổ sung trang thiết bị, công cụ hỗ trợ, tổ chức tập huấn, đào tạo nâng cao năng lực cho lực lượng làm công tác phòng, chống thiên tai tại địa phương, nhất là cơ quan trực tiếp tham mưu giúp việc cho Ban chỉ huy phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn và lực lượng xung kích phòng, chống thiên tai tại cơ sở.

- Quản lý chặt chẽ, xử lý nghiêm tình trạng khai thác, tập kết cát sỏi trái phép, lấn chiếm, sử dụng trái phép đất ven sông, ven biển gây cản trở thoát lũ, ảnh hưởng đến an toàn đê điều.

- Tổ chức thu, quản lý, sử dụng hiệu quả Quỹ phòng, chống thiên tai theo quy định của pháp luật. Tiếp tục triển khai Bộ chỉ số đánh giá công tác phòng, chống thiên tai cấp tỉnh, phong trào thi đua “Chủ động phòng chống thiên tai, xây dựng cộng đồng an toàn” gắn xây dựng cộng đồng an toàn với xây dựng nông thôn mới.

Giao Ban chỉ đạo quốc gia về phòng, chống thiên tai chủ trì, phối hợp với Ủy ban quốc gia ứng phó sự cố, thiên tai và tìm kiếm cứu nạn theo dõi, kiểm tra, đôn đốc các bộ, ngành, địa phương triển khai thực hiện Chỉ thị này./.