Nội dung chính

Chủ nghĩa xã hội là gì? Đặc trưng cơ bản của chủ nghĩa xã hội là gì?

Chủ nghĩa xã hội là một hệ tư tưởng và mô hình xã hội được xây dựng nhằm hướng tới một xã hội công bằng, dân chủ, vì lợi ích của nhân dân. Chủ nghĩa xã hội lấy nền tảng là sự sở hữu chung về tư liệu sản xuất, đề cao vai trò của tập thể, đảm bảo quyền lợi cho người lao động và xóa bỏ bất bình đẳng giai cấp. Đây là một mục tiêu lớn mà nhiều quốc gia trên thế giới đã và đang theo đuổi, với sự điều chỉnh phù hợp theo từng điều kiện lịch sử và đặc điểm kinh tế - chính trị của mỗi nước.

Theo quan điểm của chủ nghĩa Marx-Lenin, chủ nghĩa xã hội là giai đoạn quá độ tiến tới chủ nghĩa cộng sản, trong đó nhà nước đóng vai trò quản lý, điều tiết để đảm bảo sự phát triển hài hòa giữa kinh tế, chính trị và văn hóa. Trong thực tiễn, chủ nghĩa xã hội không chỉ dừng lại ở lý luận mà còn được áp dụng vào quá trình xây dựng và phát triển ở nhiều quốc gia. Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu xã hội chủ nghĩa, cần có những đặc trưng cơ bản làm nền tảng.

Thứ nhất, chủ nghĩa xã hội đề cao chế độ công hữu về tư liệu sản xuất chủ yếu. Điều này có nghĩa là các phương tiện sản xuất quan trọng như đất đai, tài nguyên thiên nhiên, nhà máy, xí nghiệp... sẽ thuộc sở hữu chung của toàn dân hoặc do nhà nước quản lý. Sự kiểm soát này nhằm đảm bảo rằng tư liệu sản xuất không bị cá nhân hay nhóm lợi ích chi phối để trục lợi.

Thứ hai, nền kinh tế xã hội chủ nghĩa phát triển theo định hướng kế hoạch hóa, nhằm phục vụ lợi ích của toàn dân thay vì chạy theo lợi nhuận như trong kinh tế thị trường tư bản chủ nghĩa. Nhà nước giữ vai trò điều tiết nền kinh tế, đảm bảo phân phối công bằng và giảm thiểu sự phân hóa giàu nghèo trong xã hội.

Thứ ba, chủ nghĩa xã hội đặt mục tiêu xóa bỏ sự bóc lột và bất bình đẳng giai cấp. Trong xã hội tư bản, giai cấp tư sản chiếm hữu tư liệu sản xuất và bóc lột sức lao động của giai cấp công nhân. Trong khi đó, chủ nghĩa xã hội hướng đến một xã hội không còn áp bức, nơi mà mọi người đều có cơ hội bình đẳng để phát triển.

Thứ tư, nhà nước trong chủ nghĩa xã hội mang bản chất của giai cấp công nhân, là nhà nước của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân. Dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản, nhà nước xã hội chủ nghĩa đảm bảo quyền lực thuộc về tay nhân dân, thực hiện các chính sách nhằm bảo vệ và nâng cao đời sống của người lao động.

Thứ năm, chủ nghĩa xã hội đề cao quyền dân chủ và tự do của nhân dân. Một đặc trưng quan trọng của mô hình xã hội này là mở rộng quyền dân chủ, đảm bảo mọi người dân đều có tiếng nói trong việc quản lý đất nước, từ đó xây dựng một nhà nước thực sự của nhân dân.

Thứ sáu, văn hóa và con người trong chủ nghĩa xã hội được phát triển toàn diện. Giáo dục, y tế, khoa học và công nghệ được chú trọng nhằm nâng cao chất lượng cuộc sống. Đặc biệt, nền văn hóa xã hội chủ nghĩa mang tính tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, góp phần xây dựng một xã hội văn minh, giàu bản sắc.

Thứ bảy, chủ nghĩa xã hội đảm bảo công bằng và tiến bộ xã hội. Mọi người dân đều có cơ hội bình đẳng trong việc tiếp cận các dịch vụ thiết yếu như giáo dục, y tế, việc làm. Nhà nước có vai trò điều tiết để không ai bị bỏ lại phía sau trong quá trình phát triển.

Thứ tám, quan hệ quốc tế trong chủ nghĩa xã hội dựa trên tinh thần hợp tác, đoàn kết và hòa bình. Các quốc gia xã hội chủ nghĩa ủng hộ lẫn nhau, đấu tranh chống lại sự áp bức, bóc lột và chủ nghĩa bá quyền, cùng nhau xây dựng một thế giới tiến bộ, ổn định.

Những đặc trưng trên thể hiện bản chất cốt lõi của chủ nghĩa xã hội và là mục tiêu mà nhiều quốc gia theo đuổi. Quá trình xây dựng chủ nghĩa xã hội đòi hỏi sự nỗ lực không ngừng, sự lãnh đạo đúng đắn và tinh thần đoàn kết của toàn dân. Việc kiên trì con đường này không chỉ góp phần đảm bảo một xã hội công bằng mà còn giúp đất nước phát triển bền vững trong bối cảnh thế giới không ngừng thay đổi.

(Nội dung về Chủ nghĩa xã hội là gì? Đặc trưng cơ bản của chủ nghĩa xã hội là gì? chỉ mang tính chất tham khảo)

Chủ nghĩa xã hội là gì? Đặc trưng cơ bản của chủ nghĩa xã hội là gì? (Hình từ Internet)

Hệ thống, cơ bản của quan điểm xây dựng chương trình môn Lịch sử được quy định thế nào?

Căn cứ Mục II Chương trình giáo dục phổ thông 2018 môn Lịch sử được ban hành kèm theo Thông tư 32/2018/TT-BGDĐT, được sửa đổi bởi Điều 2 Thông tư 13/2022/TT-BGDĐT về hệ thống, cơ bản của quan điểm xây dựng chương trình môn Lịch sử như sau:

Theo đó, trục phát triển chính của Chương trình môn Lịch sử là hệ thống các chủ đề và chuyên đề học tập về những vấn đề cơ bản của lịch sử thế giới, lịch sử khu vực Đông Nam Á và lịch sử Việt Nam, nhằm nâng cao và mở rộng kiến thức thông sử mà học sinh đã được học ở cấp trung học cơ sở. Cụ thể:

- Các chủ đề và chuyên đề lịch sử của chương trình mang tính hệ thống, cơ bản, xuất phát từ yêu cầu phát triển năng lực và giáo dục lịch sử đối với từng lớp học;

- Các hợp phần kiến thức của chương trình bảo đảm tính logic (trong mối liên hệ lịch đại và đồng đại, sự tương tác giữa lịch sử Việt Nam với lịch sử khu vực và lịch sử thế giới...);

- Chương trình bảo đảm cho học sinh tiếp cận những tri thức lịch sử cơ bản trên các lĩnh vực chính trị, kinh tế, xã hội, văn hóa, tư tưởng; phát triển cho học sinh năng lực tự học lịch sử suốt đời và khả năng ứng dụng vào cuộc sống những hiểu biết về lịch sử, văn hóa, xã hội của thế giới, khu vực và Việt Nam.