Rủi ro thị trường là gì? Ngân hàng thương mại, chi nhánh ngân hàng nước ngoài thực hiện kiểm soát rủi ro thị trường cần phải đảm bảo các yêu cầu nào?

Nội dung chính

Rủi ro thị trường là gì? Có bao nhiêu loại rủi ro thị trường?

Căn cứ theo khoản 24 Điều 3 Thông tư 13/2018/TT-NHNN quy định rủi ro thị trường là rủi ro do biến động bất lợi của lãi suất, tỷ giá, giá vàng, giá chứng khoán và giá hàng hóa trên thị trường. Rủi ro thị trường bao gồm:

- Rủi ro lãi suất là rủi ro do biến động bất lợi của lãi suất trên thị trường đối với giá trị của giấy tờ có giá, công cụ tài chính có lãi suất, sản phẩm phái sinh lãi suất trên sổ kinh doanh của ngân hàng thương mại, chi nhánh ngân hàng nước ngoài

- Rủi ro ngoại hối là rủi ro do biến động bất lợi của tỷ giá, giá vàng trên thị trường khi ngân hàng thương mại, chi nhánh ngân hàng nước ngoài có trạng thái ngoại tệ, trạng thái vàng

- Rủi ro giá cổ phiếu là rủi ro do biến động bất lợi của giá cổ phiếu trên thị trường đối với giá trị của cổ phiếu, giá trị chứng khoán phái sinh trên sổ kinh doanh của ngân hàng thương mại, chi nhánh ngân hàng nước ngoài

- Rủi ro giá hàng hóa là rủi ro do biến động bất lợi của giá hàng hóa trên thị trường đối với giá trị của sản phẩm phái sinh hàng hóa, giá trị của sản phẩm trong giao dịch giao ngay chịu rủi ro giá hàng hóa của ngân hàng thương mại, chi nhánh ngân hàng nước ngoài.

Rủi ro thị trường là gì? Ngân hàng thương mại, chi nhánh ngân hàng nước ngoài thực hiện kiểm soát rủi ro thị trường cần phải đảm bảo các yêu cầu nào? (Hình từ Internet)

Ngân hàng thương mại, chi nhánh ngân hàng nước ngoài thực hiện kiểm soát rủi ro thị trường cần phải đảm bảo các yêu cầu nào?

Căn cứ theo khoản 1 Điều 39 Thông tư 13/2018/TT-NHNN quy định về ngân hàng thương mại, chi nhánh ngân hàng nước ngoài thực hiện kiểm soát rủi ro thị trường cần phải đảm bảo các yêu cầu sau:

- Có cá nhân, bộ phận thực hiện đo lường, theo dõi và kiểm soát rủi ro thị trường độc lập với đơn vị giao dịch tự doanh

- Có cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin và cơ sở dữ liệu để đo lường, theo dõi và kiểm soát rủi ro thị trường

- Phân cấp cụ thể thẩm quyền phê duyệt, thực hiện các biện pháp phòng ngừa rủi ro thị trường

- Trường hợp ngân hàng thương mại, chi nhánh ngân hàng nước ngoài sử dụng mô hình giá (mark to model) thì mô hình giá phải đảm bảo yêu cầu sau đây:

+ Đánh giá đầy đủ các yếu tố ảnh hưởng đến giá trị giao dịch tự doanh, giá trị tài sản cơ sở

+ Được ước tính trên cơ sở thông tin, dữ liệu thị trường được thu thập từ các nguồn tin cậy. Thông tin, dữ liệu thị trường phải được đánh giá độc lập về độ tin cậy, phù hợp theo quy định nội bộ của ngân hàng thương mại, chi nhánh ngân hàng nước ngoài

+ Được rà soát, đánh giá định kỳ tối thiểu hằng năm hoặc đột xuất nhằm xác định mức độ chính xác, hạn chế của mô hình giá để điều chỉnh cho phù hợp.

Các biện pháp hạn chế rủi ro thị trường

Các biện pháp hạn chế rủi ro thị trường đóng vai trò quan trọng trong việc giúp doanh nghiệp và nhà đầu tư giảm thiểu tổn thất tiềm tàng từ các biến động thị trường.

Các tổ chức tài chính và nhà đầu tư có thể áp dụng nhiều phương pháp khác nhau để đối phó với những rủi ro bất ngờ, từ việc sử dụng các công cụ phòng ngừa đến đa dạng hóa danh mục đầu tư. Dưới đây là một số biện pháp hữu hiệu để hạn chế rủi ro thị trường.

(1) Đa dạng hóa danh mục đầu tư

Đa dạng hóa là một trong những biện pháp quản lý rủi ro cơ bản nhất. Thay vì đầu tư vào một loại tài sản hoặc một ngành cụ thể, nhà đầu tư có thể phân bổ vốn vào nhiều loại tài sản khác nhau như cổ phiếu, trái phiếu, bất động sản và hàng hóa.

Mục tiêu là giảm thiểu rủi ro nếu một loại tài sản nào đó gặp biến động tiêu cực, danh mục vẫn được cân bằng nhờ vào các loại tài sản khác.

(2)  Phân tích và giám sát thị trường liên tục

Để hạn chế rủi ro, việc theo dõi và phân tích thị trường liên tục là điều cần thiết. Điều này cho phép các doanh nghiệp và nhà đầu tư có thể nhận biết kịp thời những tín hiệu cảnh báo về rủi ro tiềm ẩn từ đó đưa ra các quyết định thích hợp.

- Sử dụng các chỉ số tài chính: Các chỉ số như VaR (Value at Risk) và CVaR (Conditional Value at Risk) giúp đo lường tổn thất tiềm năng trong các kịch bản khác nhau.

- Giám sát các yếu tố vĩ mô: Việc theo dõi những thay đổi về kinh tế vĩ mô như tỷ lệ lạm phát, chính sách lãi suất, và chính sách tiền tệ giúp tổ chức dự đoán được các tác động của thị trường đối với tài sản đầu tư.

(3) Sử dụng mô hình định giá rủi ro

Các mô hình định giá rủi ro giúp doanh nghiệp và nhà đầu tư dự đoán mức độ ảnh hưởng của các biến động thị trường đến danh mục đầu tư. Các mô hình này đóng vai trò quan trọng trong việc nhận diện các yếu tố rủi ro từ đó đưa ra quyết định phòng ngừa hiệu quả.

(4)  Quản lý rủi ro chủ động

Quản lý rủi ro chủ động giúp nhà đầu tư và các tổ chức linh hoạt trong việc điều chỉnh danh mục đầu tư và chiến lược tài chính trước những thay đổi bất ngờ của thị trường.

- Cắt lỗ (Stop-loss): Đây là một công cụ phòng ngừa rủi ro hữu hiệu, trong đó nhà đầu tư thiết lập mức giá thấp nhất để bán tài sản, nhằm tránh bị tổn thất khi giá giảm sâu.

- Điều chỉnh danh mục đầu tư: Khi thị trường có biến động, việc điều chỉnh tỷ trọng các loại tài sản trong danh mục sẽ giúp giảm rủi ro. Ví dụ, trong tình hình lãi suất tăng cao, nhà đầu tư có thể tăng tỷ trọng vào các tài sản ít nhạy cảm với lãi suất.

(5) Tích hợp quản lý rủi ro vào chiến lược kinh doanh

Đối với các doanh nghiệp, việc tích hợp quản lý rủi ro thị trường vào chiến lược kinh doanh giúp giảm thiểu rủi ro ngay từ giai đoạn hoạch định kế hoạch.

Điều này bao gồm việc xây dựng các chính sách quản lý rủi ro rõ ràng và đào tạo nhân viên về các phương pháp và công cụ phòng ngừa rủi ro.

- Xây dựng chính sách rủi ro: Các doanh nghiệp nên xây dựng các quy trình và quy tắc để hướng dẫn nhân viên về việc phòng ngừa và đối phó với các biến động thị trường.

- Đào tạo và nâng cao nhận thức về rủi ro: Đào tạo nhân viên về các biện pháp phòng ngừa rủi ro giúp doanh nghiệp tăng cường khả năng đối phó với các thay đổi thị trường, giảm thiểu tổn thất tiềm năng.

Các biện pháp hạn chế rủi ro thị trường không thể loại bỏ hoàn toàn nguy cơ từ các biến động nhưng chúng giúp giảm thiểu tổn thất và duy trì sự ổn định cho danh mục đầu tư hoặc doanh nghiệp.

Đa dạng hóa, sử dụng công cụ phái sinh, giám sát thị trường và áp dụng các mô hình định giá rủi ro là những biện pháp thiết yếu giúp nhà đầu tư và doanh nghiệp đối phó tốt hơn với những biến động khó lường của thị trường.