Nói giảm nói tránh là gì? Tác dụng của biện pháp nói giảm nói tránh?
Nội dung chính
Nói giảm nói tránh là gì? Tác dụng của biện pháp tu từ nói giảm nói tránh?
Nói giảm nói tránh là một biện pháp tu từ mà người nói hoặc người viết sử dụng những từ ngữ, cách diễn đạt khác nhẹ nhàng hơn, tế nhị hơn để thay thế cho những từ ngữ trực tiếp, có thể gây cảm giác nặng nề, đau buồn hoặc thô tục.
Ví dụ:
(1). Nói về cái chết:
- Thay vì nói: "Ông ấy đã chết."
Nói giảm: "Ông ấy đã ra đi."
Giải thích: Cách nói "ra đi" nghe nhẹ nhàng hơn, tránh gây cảm giác đau buồn quá mức.
- Thay vì nói: "Cô ấy đã mất rồi."
Nói giảm: "Cô ấy đã về với Chúa."
Giải thích: Cách nói này mang ý nghĩa tôn giáo, thể hiện sự tôn trọng người đã khuất.
(2). Nói về sự nghèo khó:
- Thay vì nói: "Nhà anh ấy nghèo lắm."
Nói giảm: "Gia đình anh ấy còn nhiều khó khăn."
Giải thích: Cách nói này tránh làm tổn thương lòng tự trọng của người khác.
- Thay vì nói: "Họ sống ở một khu ổ chuột."
Nói giảm: "Họ sống ở một khu vực còn nhiều khó khăn về nhà ở."
Giải thích: Cách nói này lịch sự hơn, tránh gây cảm giác tiêu cực.
(3). Nói về khuyết điểm:
- Thay vì nói: "Bạn ấy rất lười."
Nói giảm: "Bạn ấy cần phải cố gắng hơn nữa."
Giải thích: Cách nói này tạo động lực cho người khác, đồng thời tránh làm tổn thương họ.
- Thay vì nói: "Bài làm của bạn rất tệ."
Nói giảm: "Bài làm của bạn còn nhiều điểm cần phải cải thiện."
Giải thích: Cách nói này giúp người nhận góp ý sửa chữa bài tốt hơn.
(4). Nói về thất bại:
- Thay vì nói: "Bạn ấy đã thất bại trong kỳ thi."
Nói giảm: "Kết quả kỳ thi của bạn ấy chưa được như mong đợi."
Giải thích: Cách nói này nhẹ nhàng hơn, giúp người nghe đỡ buồn.
- Thay vì nói: "Dự án của chúng ta đã thất bại."
Nói giảm: "Dự án của chúng ta chưa đạt được mục tiêu đề ra."
Giải thích: Cách nói này khách quan và tạo điều kiện để tìm ra nguyên nhân và giải pháp.
(5). Trong cuộc sống hàng ngày:
- Thay vì nói: "Món ăn này rất mặn."
Nói giảm: "Món ăn này hơi đậm đà."
Giải thích: Cách nói này lịch sự hơn, tránh làm người nấu ăn buồn lòng.
- Thay vì nói: "Bạn nói chuyện quá lớn tiếng."
Nói giảm: "Bạn có thể nói nhỏ lại một chút được không?"
Giải thích: Cách nói này tế nhị hơn, tránh làm người khác khó chịu.
Tác dụng của biện pháp nói giảm nói tránh:
Làm giảm sự thô tục, kém duyên: Tránh những từ ngữ quá thẳng thắn, có thể gây tổn thương hoặc khó chịu cho người nghe/người đọc.
Tạo sự tế nhị, lịch sự: Thể hiện sự tôn trọng và tinh tế trong giao tiếp.
Làm dịu không khí, tránh gây căng thẳng: Trong những tình huống nhạy cảm, nói giảm nói tránh giúp giảm bớt sự căng thẳng và tạo không khí thoải mái hơn.
Tăng tính nghệ thuật cho ngôn ngữ: Biện pháp này góp phần làm cho ngôn ngữ trở nên uyển chuyển, tinh tế và giàu sức biểu cảm hơn.
Tránh những tác động tiêu cực: Trong một số trường hợp, nói giảm nói tránh giúp tránh gây sốc, sợ hãi hoặc những cảm xúc tiêu cực khác.
Ngoài ra, việc sử dụng biện pháp nói giảm nói tránh mang lại nhiều lợi ích cho học sinh trong quá trình học tập và giao tiếp:
- Rèn luyện kỹ năng giao tiếp:
Tôn trọng người khác: Giúp học sinh biết cách thể hiện sự tôn trọng, lịch sự trong giao tiếp, tránh gây tổn thương cho người khác.
Xây dựng mối quan hệ tốt đẹp: Cách nói chuyện tế nhị, khéo léo giúp học sinh dễ dàng hòa nhập và xây dựng các mối quan hệ tốt đẹp với mọi người xung quanh.
- Phát triển vốn từ vựng:
Mở rộng vốn từ: Việc tìm kiếm những cách diễn đạt khác nhau giúp học sinh làm giàu vốn từ vựng của mình.
Nắm bắt được sắc thái ngôn ngữ: Học sinh sẽ hiểu rõ hơn về sự phong phú của ngôn ngữ và cách sử dụng từ ngữ linh hoạt trong các tình huống khác nhau.
- Cải thiện kỹ năng viết:
Làm cho bài viết sinh động, hấp dẫn hơn: Việc sử dụng các biện pháp tu từ như nói giảm nói tránh giúp bài viết trở nên phong phú, đa dạng về cách diễn đạt.
Tăng tính nghệ thuật cho bài viết: Biện pháp này góp phần làm cho bài viết trở nên uyển chuyển, tinh tế hơn.
- Hiểu sâu hơn về văn học:
Phân tích tác phẩm văn học: Khi đọc văn học, việc hiểu được ý nghĩa của các biện pháp tu từ như nói giảm nói tránh giúp học sinh phân tích tác phẩm sâu sắc hơn.
Đánh giá cao giá trị nghệ thuật của tác phẩm: Học sinh sẽ nhận ra được sự tinh tế trong cách sử dụng ngôn ngữ của các nhà văn.
Nói giảm nói tránh là gì? Tác dụng của biện pháp nói giảm nói tránh? (Hình từ Internet)
Chương trình giáo dục phổ thông 2018 môn Ngữ văn áp dụng cho học sinh lớp mấy?
Căn cứ theo quy định tại Điều 2 Thông tư 32/2018/TT-BGDĐT quy định như sau:
Chương trình giáo dục phổ thông được thực hiện theo lộ trình như sau:
1. Từ năm học 2020-2021 đối với lớp 1.
2. Từ năm học 2021-2022 đối với lớp 2 và lớp 6.
3. Từ năm học 2022-2023 đối với lớp 3, lớp 7 và lớp 10.
4. Từ năm học 2023-2024 đối với lớp 4, lớp 8 và lớp 11.
5. Từ năm học 2024-2025 đối với lớp 5, lớp 9 và lớp 12.
Theo đó, Chương trình giáo dục phổ thông 2018 môn Ngữ văn áp dụng cho học sinh lớp 1 đến lớp 12 từ năm học 2024-2025.
Yêu cầu cần đạt khi học sinh học các biện pháp tu từ Chương trình giáo dục phổ thông 2018 môn Ngữ văn?
Căn cứ khoản 2 Mục 4 Chương trình giáo dục phổ thông môn Ngữ văn ban hành kèm theo Thông tư 32/2018/TT-BGDĐT, yêu cầu cần đạt khi học biện pháp tu từ theo Chương trình giáo dục phổ thông 2018 môn Ngữ văn như sau:
- Đối với học sinh lớp 3, lớp 4 và lớp 5: biết tác dụng của các biện pháp tu từ nhân hoá, so sánh.
- Đối với học sinh lớp 6 và lớp 7: biết các biện pháp tu từ như ẩn dụ, hoán dụ, nói quá, nói giảm nói tránh.
- Đối với lớp 8 và lớp 9: hiểu được các biện pháp tu từ như điệp ngữ, chơi chữ, nói mỉa, nghịch ngữ.