Nguồn gốc và ý nghĩa của Tết Nguyên Đán
Nội dung chính
Tết Nguyên đán là dịp lễ quan trọng và thiêng liêng nhất trong văn hóa Việt Nam. Không chỉ là khởi đầu của một năm mới theo lịch âm, Tết còn gắn liền với những giá trị tâm linh, truyền thống và tinh thần dân tộc.
Nguồn gốc của Tết Nguyên đán
Nguồn gốc của Tết Nguyên đán có liên hệ mật thiết với nền văn minh nông nghiệp lúa nước. Từ hàng ngàn năm trước, khi con người biết dựa vào chu kỳ của mặt trăng để tính toán mùa màng, Tết đã ra đời như một dịp để tổng kết vụ mùa, cảm tạ đất trời và khởi đầu một chu kỳ mới. Từ đó, ngày Tết trở thành biểu tượng cho sự đoàn tụ, may mắn và hy vọng.
Theo sử sách, Tết Nguyên đán xuất phát từ Trung Quốc thời nhà Hạ (khoảng 2200 TCN), sau đó lan rộng sang các nước Đông Á, trong đó có Việt Nam.
Tại Việt Nam, Tết được tổ chức từ thời vua Hùng và dần hoàn thiện qua các triều đại phong kiến, trở thành lễ hội quan trọng nhất trong năm.
Tên gọi "Tết Nguyên đán" bắt nguồn từ tiếng Hán. Trong đó, "Nguyên" nghĩa là khởi đầu, và "Đán" nghĩa là buổi sáng. Kết hợp lại, Tết Nguyên đán mang ý nghĩa là buổi sáng đầu tiên của năm mới, biểu trưng cho sự bắt đầu may mắn và thịnh vượng.
Nguồn gốc và ý nghĩa của Tết Nguyên Đán (Hình từ Internet)
Ý nghĩa đặc biệt của Tết Nguyên đán
(1) Sự gắn kết gia đình và tình thân
Tết Nguyên đán không chỉ là ngày đầu năm mới mà còn là thời điểm để mọi người đoàn tụ. Đây là lúc các gia đình, dù bận rộn đến đâu, cũng cố gắng sum vầy bên nhau.
Tình thân được hâm nóng qua những bữa cơm ấm cúng, qua những lời chúc Tết chan chứa yêu thương. Tinh thần đoàn kết này giúp gia đình thêm bền chặt và thấm đượm giá trị nhân văn.
(2) Thời điểm cảm tạ và cầu mong bình an
Tết cũng là dịp để bày tỏ lòng biết ơn đối với tổ tiên, thần linh đã phù hộ trong năm cũ. Việc dâng hương, cúng bái, và bày biện mâm ngũ quả thể hiện lòng tri ân và mong muốn một năm mới thuận lợi. Mỗi hành động, từ lau dọn bàn thờ đến đốt nén nhang, đều gửi gắm niềm hy vọng cho tương lai.
(3) Khởi đầu mới, thanh lọc năng lượng
Theo quan niệm truyền thống, Tết là thời điểm để thanh lọc, loại bỏ những điều xui xẻo của năm cũ. Các phong tục như dọn dẹp nhà cửa, trang trí cây cảnh hay mặc quần áo mới mang ý nghĩa xóa bỏ năng lượng tiêu cực và đón chào những điều tốt lành. Đây cũng là dịp để mọi người nhìn lại, sửa đổi bản thân và đặt ra mục tiêu mới.
(4) Giữ gìn và phát huy bản sắc dân tộc
Tết Nguyên đán còn là biểu tượng của bản sắc văn hóa Việt Nam. Các phong tục như gói bánh chưng, xin chữ đầu năm, múa lân hay lì xì thể hiện tinh thần dân tộc và truyền thống lâu đời. Những giá trị này không chỉ giúp gắn kết cộng đồng mà còn khơi dậy niềm tự hào về nguồn cội.
Những phong tục quan trọng trong Tết Nguyên đán
(1) Gói bánh chưng, bánh tét
Bánh chưng và bánh tét là biểu tượng không thể thiếu trong ngày Tết. Với bánh chưng hình vuông tượng trưng cho đất, bánh tét hình trụ tượng trưng cho trời, đây không chỉ là món ăn mà còn là biểu tượng của triết lý âm dương hài hòa. Việc cùng nhau gói bánh là cơ hội để gia đình sum họp, gắn kết.
(2) Thờ cúng tổ tiên
Bàn thờ tổ tiên được chăm chút đặc biệt trong dịp Tết, với đầy đủ mâm ngũ quả, hoa tươi và lễ vật. Đây là cách để con cháu tưởng nhớ nguồn cội, gửi lời biết ơn đến những người đi trước, đồng thời cầu mong phúc lành cho gia đình.
(3) Lì xì và chúc Tết
Lì xì là phong tục quen thuộc, mang ý nghĩa trao may mắn và tài lộc. Những phong bao đỏ nhỏ xinh chứa đựng lời chúc tốt đẹp, đặc biệt dành cho trẻ nhỏ và người lớn tuổi. Chúc Tết cũng là dịp để mọi người trao gửi yêu thương và xây dựng mối quan hệ tốt đẹp.
Tết Nguyên đán là sự kết hợp tuyệt vời giữa truyền thống và ý nghĩa tâm linh. Đây không chỉ là thời khắc chuyển giao năm mới mà còn là dịp để gia đình sum họp, cộng đồng gắn kết và mọi người hướng về tương lai với hy vọng. Bằng cách giữ gìn và phát huy các giá trị của Tết, mỗi người đang góp phần làm giàu thêm bản sắc văn hóa Việt Nam, để ngày Tết luôn là niềm tự hào của dân tộc.
Thời gian nghỉ Tết Nguyên đán 2025 của người lao động bao nhiêu ngày?
Căn cứ tại điểm b khoản 1 Điều 112 Bộ luật Lao động 2019 quy định Tết Âm lịch 2025 người lao động được nghỉ làm việc, hưởng nguyên lương 05 ngày.
Ngày 26/11/2024 Văn phòng Chính phủ vừa có Công văn 8726/VPCP-KGVX năm 2024 về lịch nghỉ tết nhà nước 2025 Âm lịch và một số dịp nghỉ lễ trong năm 2025. Cụ thể lịch nghỉ tết của người lao động, cán bộ, công chức viên chức được Thông báo 6150/TB-BLĐTBXH năm 2024 quy định như sau:
(1) Cán bộ, công chức, viên chức
Theo đó, Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội thông báo cho các cơ quan hành chính, sự nghiệp, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội và doanh nghiệp, người lao động theo quy định.
Như vậy, Tết Nguyên đán năm 2025, cán bộ, công chức và viên chức sẽ có 09 ngày nghỉ liên tục, bao gồm 05 ngày nghỉ Tết và 04 ngày nghỉ cuối tuần.
Công chức, viên chức và người lao động sẽ được nghỉ Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025 bắt đầu từ 25/01/2025 đến hết 02/2/2025 (tức từ ngày 26 tháng Chạp đến hết mùng 5 tháng Giêng năm Ất Tỵ).
(2) Người lao động
Lịch nghỉ Tết Nguyên đán 2025 đối với người lao động doanh nghiệp tư nhân, người sử dụng lao động quyết định lựa chọn phương án nghỉ Tết Nguyên đán 2025 như sau:
- Lựa chọn 01 ngày cuối năm Giáp Thìn và 04 ngày đầu năm Ất Tỵ
- Hoặc 02 ngày cuối năm Giáp Thìn và 03 ngày đầu năm Ất Tỵ
- Hoặc 03 ngày cuối năm Giáp Thìn và 02 ngày đầu năm Ất Tỵ.
+ Nếu ngày nghỉ hằng tuần trùng với ngày nghỉ lễ, tết quy định tại khoản 1 Điều 112 Bộ luật Lao động 2019 thì người lao động được nghỉ bù ngày nghỉ hằng tuần vào ngày làm việc kế tiếp theo quy định tại khoản 3 Điều 111 Bộ luật Lao động 2019.
+ Khuyến khích người sử dụng lao động áp dụng thời gian nghỉ Tết Nguyên đán 2025 cho người lao động như quy định đối với công chức, viên chức.
