Ngày rằm tháng Giêng có bắt buộc ăn chay không?
Nội dung chính
Rằm tháng giêng là ngày gì?
Cúng rằm tháng Giêng (Tết Nguyên Tiêu) là một trong những ngày lễ quan trọng trong năm theo văn hóa người Việt, thường diễn ra vào ngày 15 tháng Giêng âm lịch. Người ta quan niệm rằng "Cúng cả năm không bằng rằm tháng Giêng", nên mâm cúng thường được chuẩn bị tươm tất.
Rằm tháng Giêng hay còn được người Việt Nam gọi là Tết Nguyên Tiêu là một ngày lễ bắt nguồn từ việc đồng áng. Bên cạnh đó, cũng có một vài ý kiến khác cho rằng lễ cúng rằm tháng Giêng được bắt nguồn từ Phật giáo và vào ngày này, các nhà sư sẽ tập trung để nghe giảng về Phật pháp. Rằm tháng giêng là ngày rằm đầu tiên của một năm, vì thế nhiều người quan niệm rằng đó là ngày của Phật. Họ tin rằng ngày này đức Phật sẽ giáng lâm để chứng tỏ cho lòng thành của các Phật tử. Đồng thời, đây cũng là dịp để các Phật tưởng nhớ tới đức Phật.
Ngày rằm tháng Giêng có bắt buộc ăn chay không? (Hình ảnh từ Internet)
Ngày rằm tháng Giêng có bắt buộc ăn chay không?
Ngày rằm tháng Giêng (Tết Nguyên Tiêu) không bắt buộc phải ăn chay, nhưng nhiều người vẫn chọn ăn chay vào ngày này vì lý do tâm linh và truyền thống.
Trong Phật giáo, ngày rằm (15 âm lịch) và mùng 1 hàng tháng được xem là ngày trai giới, khuyến khích ăn chay để tích đức, giữ tâm thanh tịnh. Đặc biệt, rằm tháng Giêng là ngày trăng tròn đầu tiên của năm mới, được coi là dịp quan trọng để cầu bình an, may mắn. Vì vậy, nhiều người ăn chay để thể hiện lòng thành kính và hướng thiện.
Tuy nhiên, việc ăn chay hoàn toàn là tự nguyện, không có quy định bắt buộc. Nếu bạn theo tôn giáo hoặc muốn giữ gìn sức khỏe, thanh lọc cơ thể, thì có thể ăn chay vào ngày này. Nếu không, bạn vẫn có thể ăn uống bình thường mà không có vấn đề gì.
Hướng dẫn cho mâm cúng ngày rằm tháng Giêng
Đối với những gia đình cầu kỳ trong bữa ăn, một mâm cơm chay có thể lên đến 10-20 món vì phải có đủ màu sắc của ngũ hành: màu đỏ tượng trưng cho hỏa, xanh tượng trưng cho mộc, đen tượng trưng cho thổ, và màu của nguyên tố đất. Màu trắng thuộc hành thủy, màu vàng tượng trưng cho sự hòa hợp âm dương. Tuy nhiên, tùy theo điều kiện của từng gia đình mà một mâm cỗ chay có thể tối giản, bao gồm ít món hơn, thường gồm nhiều loại trái cây đủ màu sắc. cùng với đó là các loại xôi (như xôi đậu xanh, xôi trắng, xôi gấc), chè, bánh trôi nước, canh rau củ.
Ngày nay, đã có rất nhiều món chay ra đời để làm phong phú thêm mâm cỗ chay cúng rằm tháng giêng. Trong đó có thể kể đến một số món rau củ kho hoặc xào, bao gồm: Cà tím kho tộ, đậu cove xào nấm bào ngư, đậu hũ kho nấm rơm,...
[1] Mâm cúng Phật
Những gia đình theo đạo Phật thường chuẩn bị một mâm cúng chay, thể hiện lòng thành kính và hướng thiện. Mâm cúng thường gồm:
- Hoa tươi, nến, hương thơm
- Trà, nước lọc
- Xôi gấc đỏ (tượng trưng cho may mắn)
- Chè trôi nước (biểu tượng cho sự viên mãn, thuận lợi)
- Bánh chưng, bánh tét chay
- Rau củ xào chay, canh nấm, đậu hũ kho…
Cúng Phật nên được thực hiện vào buổi sáng, giữ tâm thanh tịnh, ăn chay niệm Phật để tăng thêm công đức.
[2] Mâm cúng gia tiên
Mâm cỗ cúng gia tiên thường là mâm cỗ mặn, với đầy đủ các món truyền thống để thể hiện lòng biết ơn đối với ông bà, tổ tiên. Gồm các món:
- Gà luộc nguyên con (gà trống)
- Xôi gấc hoặc xôi đậu xanh
- Bánh chưng, bánh tét
- Giò chả, nem rán
- Canh măng, canh bóng hoặc canh rau củ
- Dưa hành muối, rau xanh
- Chè trôi nước, hoa quả tươi, trà rượu
Ngoài ra, có thể chuẩn bị thêm trầu cau, tiền vàng mã để dâng lên tổ tiên.
[3] Mâm cúng Thần Tài, Thổ Địa
Nhiều gia đình làm kinh doanh cũng chuẩn bị mâm cúng Thần Tài, Thổ Địa để cầu tài lộc, gồm:
- Hoa tươi, nến, nhang
- Trái cây ngũ quả
- Xôi gấc, chè đậu đỏ
- Chén nước, rượu, tiền vàng mã
Mâm cúng rằm tháng Giêng không chỉ thể hiện lòng thành kính với bề trên mà còn là nét đẹp văn hóa truyền thống của người Việt. Dù là mâm cúng chay hay mặn, quan trọng nhất vẫn là tấm lòng thành và mong muốn một năm mới bình an, hạnh phúc, viên mãn.
Lưu ý khi cúng rằm tháng Giêng
- Chuẩn bị mâm cúng sạch sẽ, tươm tất.
- Khi thắp hương, nên thành tâm cầu nguyện cho gia đình bình an, hạnh phúc.
- Tránh sát sinh tại nhà vào ngày này nếu cúng chay.
- Không nên xin quá nhiều tài lộc, mà hãy xin bình an, sức khỏe, may mắn cho cả năm.
Tóm lại, dù cúng theo cách nào, điều quan trọng nhất vẫn là tấm lòng thành kính.
Được nghỉ nguyên lương vào rằm tháng Giêng?
Căn cứ vào Điều 112 Bộ luật Lao động 2019 quy định người lao động sẽ được nghỉ làm việc hưởng nguyên lương vào những ngày:
- Tết Dương lịch
- Tết Âm lịch
- Ngày Chiến thắng 30/4
- Ngày Quốc tế lao động
- Quốc khánh
- Ngày Giỗ Tổ Hùng Vương
Như vậy, ngày Rằm tháng Giêng không thuộc ngày lễ tết nào được phép nghỉ theo quy định cho nên vào ngày này người lao động không được nghỉ. Do đó, người lao động sẽ không được nghỉ hưởng lương vào ngày này.
