Cúng rằm tháng Giêng đốt tiền đô âm phủ được không?

Nội dung chính

Cúng rằm tháng Giêng đốt tiền đô âm phủ được không?

(1) Ý nghĩa của Rằm tháng Giêng trong văn hóa tâm linh

Rằm tháng Giêng (Tết Nguyên Tiêu) là một trong những ngày lễ quan trọng của người Việt Nam, mang đậm màu sắc tín ngưỡng và tâm linh. Đây là dịp để người dân bày tỏ lòng thành kính với tổ tiên, thần linh và cầu mong một năm mới bình an, may mắn. Trong ngày này, nhiều gia đình tổ chức lễ cúng rằm tại nhà hoặc đi chùa để cầu phúc, cầu lộc.

Một trong những phong tục phổ biến trong ngày Rằm tháng Giêng là việc đốt tiền vàng mã, trong đó có cả tiền đô âm phủ. Đây là một tập tục quen thuộc trong đời sống tín ngưỡng của người Việt, tuy nhiên, hiện nay, việc đốt tiền đô âm phủ cũng gây ra nhiều tranh cãi.

(2) Nguồn gốc và ý nghĩa của việc đốt tiền vàng mã

Đốt vàng mã có nguồn gốc từ Trung Quốc, du nhập vào Việt Nam từ lâu đời và trở thành một phần quan trọng trong tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên. Theo quan niệm dân gian, thế giới bên kia cũng có cuộc sống tương tự như trần thế, vì vậy, việc gửi tiền vàng mã cho người đã khuất được xem như một cách để họ có điều kiện sinh hoạt tốt hơn ở thế giới âm.

Tiền vàng mã ban đầu thường chỉ là những thỏi vàng, bạc làm từ giấy. Tuy nhiên, về sau, nhiều loại tiền âm phủ xuất hiện, trong đó có cả tiền đô la Mỹ, Euro hay tiền Việt Nam mô phỏng như thật. Việc sử dụng tiền đô âm phủ trong các lễ cúng mang ý nghĩa gửi những giá trị cao nhất cho tổ tiên, thể hiện lòng hiếu kính của con cháu.

Cúng rằm tháng Giêng đốt tiền đô âm phủ được không? (Hình từ Internet)

(3) Tại sao nhiều người đốt tiền đô âm phủ trong ngày Rằm tháng Giêng?

Quan niệm về sự đủ đầy: Trong thời đại kinh tế phát triển, nhiều người cho rằng gửi tiền đô âm phủ giúp tổ tiên có cuộc sống đầy đủ hơn.

- Ảnh hưởng từ xu hướng thịnh hành: Nhiều người tin rằng tiền đô la Mỹ tượng trưng cho sự giàu có, nên khi cúng lễ cũng muốn gửi đến tổ tiên những giá trị cao nhất.

- Tâm lý “có còn hơn không”: Dù không chắc chắn về sự tồn tại của thế giới bên kia, nhưng nhiều người vẫn đốt vàng mã vì tin rằng “có thờ có thiêng, có kiêng có lành”.

(4) Tranh cãi xung quanh việc đốt tiền đô âm phủ

- Quan điểm ủng hộ

Những người ủng hộ việc đốt tiền đô âm phủ cho rằng đây là một nét đẹp trong tín ngưỡng dân gian, thể hiện lòng thành kính với tổ tiên. Họ tin rằng đây là cách để thể hiện sự hiếu thảo, giúp vong linh tổ tiên có cuộc sống đầy đủ ở thế giới bên kia.

- Quan điểm phản đối

Tuy nhiên, nhiều người cho rằng việc đốt tiền đô âm phủ không mang ý nghĩa thực tiễn, thậm chí còn gây lãng phí và ô nhiễm môi trường. Dưới đây là một số lý do phản đối:

+ Không có căn cứ tâm linh rõ ràng: Không có bằng chứng nào cho thấy người đã khuất có thể nhận được tiền âm phủ.

+ Gây ô nhiễm môi trường: Việc đốt vàng mã nói chung và tiền đô âm phủ nói riêng thải ra lượng lớn khói bụi và khí độc, ảnh hưởng đến môi trường và sức khỏe con người.

+ Lãng phí tài nguyên: Thay vì mua vàng mã, nhiều người đề xuất nên dành tiền để làm từ thiện, giúp đỡ người khó khăn.

+ Quan điểm của Phật giáo: Nhiều nhà sư khuyên rằng thay vì đốt vàng mã, nên làm việc thiện, cầu nguyện hoặc hồi hướng công đức cho người đã khuất.

Cúng Rằm tháng Giêng và đốt tiền đô âm phủ là một phong tục quen thuộc trong đời sống tín ngưỡng của người Việt. Tuy nhiên, trước những vấn đề về lãng phí và ô nhiễm môi trường, việc duy trì phong tục này cần có sự điều chỉnh phù hợp. Việc thờ cúng nên xuất phát từ lòng thành, không nên chạy theo hình thức hoặc quan niệm sai lệch về sự giàu có ở thế giới bên kia. Một cách tiếp cận văn minh hơn là hướng đến những hành động thiết thực như làm từ thiện, giúp đỡ người khó khăn và gìn giữ môi trường sống.

Đốt tiền đô âm phủ là hành vi bị cấm phải không?

Đốt tiền đô âm phủ theo quy định pháp luật được hiểu là đốt vàng mã. Và quy định hiện hành không cấm đốt vàng mã nói chung, cho nên việc đốt tiền đô âm phủ vẫn được phép.

Tuy nhiên, cần chú ý việc đốt tiền này đảm bảo an toàn, đúng nơi, đúng chỗ. Ví dụ như ở các lễ hội, việc đốt vàng mã cần đúng nơi quy định, nếu không sẽ bị phạt. Cụ thể:

Căn cứ điểm a khoản 1 Điều 14 Nghị định 38/2021/NĐ-CP quy định:

Vi phạm quy định về tổ chức lễ hội

1. Phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 200.000 đồng đến 500.000 đồng đối với một trong các hành vi sau đây:

a) Thắp hương hoặc đốt vàng mã không đúng nơi quy định;

...

Theo đó, việc đốt vàng mã không đúng nơi quy định thì có thể bị phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 200.000 đồng đến 500.000 đồng.