Một số quy định mới trong Luật Tổ chức chính quyền đại phương 2025? Có ảnh hưởng gì đến việc mua đất tại Hà Nội không

Nội dung chính

Một số quy định mới trong Luật Tổ chức chính quyền đại phương 2025

Tại kỳ họp bất thường lần thứ 9, Quốc hội khóa XV đã thông qua Luật Tổ chức chính quyền địa phương với tỷ lệ tán thành rất cao, lên đến 96,03% tổng số đại biểu có mặt. Luật này sẽ có hiệu lực từ ngày 01/03/2025 và được xem là một bước tiến quan trọng trong việc cải cách tổ chức bộ máy chính quyền địa phương.

Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2025 bao gồm 07 chương và 50 điều, giảm một chương và 93 điều so với phiên bản sửa đổi, bổ sung năm 2019 của Luật này. Luật mới nhằm giải quyết những vấn đề thực tiễn, loại bỏ những "điểm nghẽn" về thể chế, chính sách, và thúc đẩy việc phân cấp, phân quyền giữa trung ương và địa phương. Một trong những mục tiêu quan trọng của Luật là tạo ra một môi trường pháp lý thuận lợi cho các địa phương chủ động và sáng tạo hơn trong việc giải quyết công việc.

Theo phương châm "địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm", Luật đề cao vai trò của các cấp chính quyền địa phương, giao quyền quyết định cho các cấp có khả năng giải quyết công việc hiệu quả hơn. Điều này không chỉ giúp tăng cường tính chủ động của chính quyền địa phương mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho các quyết định về quản lý và phát triển kinh tế – xã hội được triển khai nhanh chóng và hiệu quả hơn.

Với những thay đổi quan trọng này, Luật Tổ chức chính quyền địa phương 2025 không chỉ có tác động đến việc tổ chức và quản lý hành chính tại các địa phương, mà còn ảnh hưởng đến các lĩnh vực khác, trong đó có vấn đề quản lý đất đai và phát triển bất động sản. Từ đó, các thủ tục liên quan đến việc mua đất, giao đất, cấp giấy phép xây dựng hay quy hoạch tại các địa phương, đặc biệt là tại Hà Nội, có thể được cải tiến và trở nên linh hoạt hơn.

(1). Phân định thẩm quyền, phân quyền, phân cấp, ủy quyền

Luật Tổ chức chính quyền địa phương 2025 quy định 7 nguyên tắc phân định thẩm quyền tại khoản 2, Điều 11.

- Xác định rõ nội dung và phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn mà chính quyền địa phương được quyết định, tổ chức thực hiện và chịu trách nhiệm về kết quả;

-  Bảo đảm không trùng lặp, chồng chéo về nhiệm vụ, quyền hạn giữa các cơ quan nhà nước ở trung ương và địa phương, giữa chính quyền địa phương các cấp và giữa các cơ quan, tổ chức thuộc chính quyền địa phương;

- Phù hợp với đặc điểm nông thôn, đô thị, hải đảo, đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt và khả năng, điều kiện thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương các cấp. Cơ quan, tổ chức, cá nhân được giao thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan nhà nước cấp trên được bảo đảm các điều kiện cần thiết để thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn đó;

- Bảo đảm tính công khai, minh bạch, trách nhiệm giải trình và thực hiện có hiệu quả việc kiểm soát quyền lực gắn với trách nhiệm kiểm tra, thanh tra, giám sát của cơ quan nhà nước cấp trên; kịp thời điều chỉnh nội dung phân quyền, phân cấp khi cơ quan, tổ chức, cá nhân được phân quyền, phân cấp thực hiện không hiệu quả các nhiệm vụ, quyền hạn được giao;

- Bảo đảm tính thống nhất trong tổ chức thi hành Hiến pháp và pháp luật;

- Đáp ứng yêu cầu quản trị địa phương; ứng dụng khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số;

- Những vấn đề liên quan đến phạm vi từ 02 đơn vị hành chính cấp xã trở lên thì thuộc thẩm quyền giải quyết của chính quyền địa phương cấp huyện; những vấn đề liên quan đến phạm vi từ 02 đơn vị hành chính cấp huyện trở lên thì thuộc thẩm quyền giải quyết của chính quyền địa phương cấp tỉnh; những vấn đề liên quan đến phạm vi từ 02 đơn vị hành chính cấp tỉnh trở lên thì thuộc thẩm quyền giải quyết của cơ quan nhà nước ở trung ương, trừ trường hợp luật, nghị quyết của Quốc hội có quy định khác.

Về phân quyền , được quy định tại Điều 12 Luật Tổ chức chính quyền địa phương 2025 như sau:

- Việc phân quyền cho chính quyền địa phương các cấp phải được quy định trong luật, nghị quyết của Quốc hội, trong đó xác định rõ chủ thể thực hiện, nội dung, phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn, bảo đảm các nguyên tắc phân định thẩm quyền và phù hợp với nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương các cấp quy định tại Luật này.

- Chính quyền địa phương tự chủ trong việc ra quyết định, tổ chức thi hành và tự chịu trách nhiệm trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn được phân quyền; được phân cấp, ủy quyền thực hiện các nhiệm vụ, quyền hạn được phân quyền theo quy định tại Điều 13 và Điều 14 của Luật này, trừ trường hợp luật, nghị quyết của Quốc hội quy định không được phân cấp, ủy quyền.

- Cơ quan nhà nước cấp trên, trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình, có trách nhiệm kiểm tra, thanh tra, giám sát về tính hợp hiến, hợp pháp trong việc chính quyền địa phương các cấp thực hiện các nhiệm vụ, quyền hạn được phân quyền.

Về phân cấp, so với 2015, Luật Tổ chức chính quyền đại phương 2025 có những nét nổi bật như:

- Quy định cụ thể chủ thể phân cấp và chủ thể nhận phân cấp; 

- Quy định trách nhiệm của cơ quan phân cấp trong việc bảo đảm các điều kiện để thực hiện việc phân cấp; 

- Quy đĩnh các cơ quan nhận phân cấp chịu trách nhiệm trước pháp luật, trước cơ quan phân cấp về kết quả thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn được phân cấp; 

- Không được phép  hân cấp tiếp nhiệm vụ, quyền hạn mà mình nhận phân cấp; 

- Quy định về điều chỉnh thủ tục hành chính trong trường hợp thực hiện phân cấp.

Về ủy quyền, cũng có những nét nổi bật như:

- Quy định cụ thể rõ ràng và mở rộng phạm vi chủ thể uỷ quyền và chủ thể nhận uỷ quyền; 

- Quy định việc ủy quyền phải đảm bảo các điều kiện (uỷ quyền phải bằng văn bản của cơ quan uỷ quyền; văn bản phải quy định rõ nội dung, phạm vi, thời hạn uỷ quyền); 

- Quy định rõ trách nhiệm của các cơ quan trong việc uỷ quyền và thực hiện nhiệm vụ uỷ quyền; 

- Quy định sử dụng con dấu, hình thức văn bản khi thực hiện nhiệm vụ uỷ quyền và việc điều chỉnh thủ tục hành chính trong trường hợp thực hiện uỷ quyền.

(2). Nhiệm vụ của Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân

Dự thảo Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2025 đề ra các nguyên tắc quan trọng để cải thiện hệ thống tổ chức, quản lý của chính quyền địa phương, đảm bảo rõ ràng về quyền hạn và trách nhiệm giữa các cơ quan nhà nước ở địa phương. Một trong những mục tiêu cốt lõi là thực hiện nguyên tắc “rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm” và tránh sự chồng chéo, trùng lặp trong nhiệm vụ, quyền hạn giữa các cấp chính quyền địa phương và giữa các cơ quan trong cùng một cấp. Cụ thể, các quy định của dự thảo Luật đã phân định rõ nhiệm vụ và quyền hạn của Hội đồng nhân dân (HĐND) và Ủy ban nhân dân (UBND) tại mỗi đơn vị hành chính như sau:

- Phân định nhiệm vụ, quyền hạn giữa các cấp chính quyền địa phương và giữa HĐND và UBND cùng cấp

- Phân định nhiệm vụ, quyền hạn của tập thể UBND và cá nhân Chủ tịch UBND

- Phân định nhiệm vụ, quyền hạn trong các lĩnh vực cụ thể

(3). Tổ chức và hoạt động của Hội đồng nhân dân

Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2025 đã có một số điều chỉnh và bổ sung so với Luật năm 2015 nhằm cải tiến và tối ưu hóa cơ cấu tổ chức, hoạt động của Hội đồng nhân dân (HĐND) các cấp. Các thay đổi này không chỉ làm rõ hơn quyền hạn, trách nhiệm của các cơ quan, cá nhân trong HĐND mà còn giải quyết một số khó khăn, vướng mắc trong thực tiễn như sau:

- Giữ nguyên cơ cấu tổ chức của HĐND nhưng gộp chung nội dung vào một điều duy nhất

- Quy định khái quát về hoạt động của HĐND và các cơ quan trong HĐND

- Sửa đổi, bổ sung một số quy định để giải quyết vướng mắc trong thực tiễn:

+ Không quy định Chủ tịch UBND đầu nhiệm kỳ là đại biểu HĐND

+ Bổ sung quy định về trường hợp khuyết Chủ tịch HĐND, khuyết Thường trực HĐND

+ Bổ sung quy định về tạm đình chỉ chức vụ Phó Chủ tịch HĐND, Trưởng, Phó ban của HĐND

(4). Tổ chức và hoạt động của Ủy ban nhân dân

Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2025 đã đưa ra các quy định mới và điều chỉnh quan trọng so với Luật năm 2015 về cơ cấu tổ chức và hoạt động của Ủy ban nhân dân (UBND). Các điều chỉnh này nhằm tạo ra một khuôn khổ pháp lý rõ ràng hơn, dễ thực hiện và thích ứng tốt hơn với yêu cầu công tác quản lý hành chính địa phương cụ thể sau:

- Quy định khái quát cơ cấu tổ chức của UBND

- Khai quát các nội dung và hoạt động của UBND

- Quy định rõ các nội dung UBND phải thảo luận và quyết nghị, và các nội dung có thể ủy quyền cho Chủ tịch UBND quyết định

(5).  Tổ chức đơn vị hành chính, thành lập, giải thể, nhập đơn vị hành chính, điều chỉnh địa giới và đổi tên đơn vị hành chính

So với Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2015, Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2025 đã có những thay đổi quan trọng về cấu trúc và quy định liên quan đến tổ chức các đơn vị hành chính. Những thay đổi này không chỉ nhằm đảm bảo tính hợp hiến mà còn nâng cao tính linh hoạt trong việc điều chỉnh các đơn vị hành chính trong thực tiễn, như sau:

- Đổi tên chương và thứ tự của các điều trong Chương II

- Các nguyên tắc tổ chức đơn vị hành chính

- Điều kiện thành lập, giải thể, nhập chia, điều chỉnh địa giới đơn vị hành chính

- Quy trình và thủ tục thành lập, giải thể, nhập chia, điều chỉnh địa giới

- Đảm bảo tính linh hoạt và đáp ứng yêu cầu thực tiễn

(6) Điều khoản chuyển tiếp 

So với 2015, Luật Tổ chức chính quyền địa phương 2025 vẫn tiếp nối quy định Điều 11, Luật 2015 đã quy định rõ về việc nhiệm vụ và quyền hạn của các cơ quan chính quyền địa phương phải phù hợp với các nguyên tắc được đưa ra trong Luật này, nhằm đảm bảo rằng quyền lực nhà nước được kiểm soát một cách hiệu quả. Tuy nhiên, trong bối cảnh hệ thống pháp luật hiện hành còn tồn tại nhiều vướng mắc, chưa đảm bảo tính thống nhất với các nguyên tắc của Luật năm 2025, Luật mới đã đưa ra những quy định nhằm khắc phục những vấn đề này như sau:

- Rà soát và sửa đổi các luật chuyên ngành chưa phù hợp

- Thực hiện phân quyền, phân cấp trong một số lĩnh vực ưu tiên

- Báo cáo và giám sát tiến trình sửa đổi

Như vậy, Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2025 có nhiều điểm cải tiến quan trọng, giúp hệ thống chính quyền các cấp hoạt động hiệu quả và linh hoạt hơn trong việc quản lý các công việc của địa phương. Các thay đổi này không chỉ phản ánh sự tiến bộ trong quản lý nhà nước mà còn là nền tảng cho việc phát triển bền vững và đáp ứng yêu cầu thực tiễn của các địa phương.

Một số quy định mới trong Luật Tổ chức chính quyền đại phương 2025? Có ảnh hưởng gì đến việc mua đất tại Hà Nội không (Hình ảnh Internet)

Luật tổ chức chính quyền địa phương 2025 có ảnh hưởng gì đến việc mua đất tại Hà Nội không

Luật Tổ chức Chính quyền địa phương năm 2025, nếu được thông qua, sẽ tác động đến nhiều mặt của quản lý hành chính, trong đó có lĩnh vực quản lý đất đai tại Hà Nội. Một số điểm chính có thể ảnh hưởng đến việc mua bán đất bao gồm:

- Quyền hạn của chính quyền địa phương: Nếu các quy định về phân cấp, phân quyền trong Luật được điều chỉnh, chính quyền địa phương có thể có quyền quyết định nhiều hơn về việc chuyển nhượng, sử dụng đất đai. Điều này có thể ảnh hưởng đến các thủ tục pháp lý trong giao dịch mua bán đất.

- Quy hoạch và phát triển đất đai: Một trong những mục tiêu quan trọng của Luật là tạo ra một hệ thống chính quyền địa phương hoạt động hiệu quả hơn trong việc quản lý quy hoạch. Chính quyền địa phương có thể điều chỉnh quy hoạch đất đai tại Hà Nội để phát triển đô thị, tạo ra cơ hội mới nhưng cũng có thể hạn chế một số loại đất.

- Chính sách thuế và phí: Việc thay đổi chính sách thuế đất, phí chuyển nhượng bất động sản có thể ảnh hưởng trực tiếp đến chi phí khi mua đất. Các chính sách này có thể được quyết định bởi chính quyền địa phương, đặc biệt trong các khu vực phát triển mạnh như Hà Nội.

Vì vậy, Luật Tổ chức Chính quyền địa phương 2025 có hiệu lực, sẽ có những thay đổi nhất định trong việc mua bán đất đai tại Hà Nội, đặc biệt là khi có sự điều chỉnh trong quản lý đất đai, quy hoạch và các chính sách thuế, phí liên quan đến bất động sản.

Tổng quan giá đất tại Hà Nội

- Thị trường bất động sản Hà Nội hiện đang trải qua những thay đổi rõ rệt về bảng giá đất, khi UBND TP Hà Nội đã ra Quyết định 71/2024/QĐ-UBND vào ngày 20/12/2024 để sửa đổi, bổ sung Quyết định 30/2019/QĐ-UBND ngày 31/12/2019. Quyết định này tác động trực tiếp đến mức giá đất ở các khu vực khác nhau trong thành phố, phản ánh sự phân hóa rõ rệt giữa các khu vực trung tâm và ngoại thành.

- Theo thông tin từ Quyết định này, mức giá đất tại Hà Nội dao động từ 35.000 đồng/m² đến 116.928.000 đồng/m². Giá trị trung bình của đất tại thành phố đạt khoảng 8.304.139 đồng/m², cho thấy sự chênh lệch đáng kể giữa các khu vực. Trong đó, giá đất ở các khu vực trung tâm vẫn duy trì mức cao, phản ánh nhu cầu lớn và tiềm năng sinh lời cao từ các khu vực này. Các khu vực trung tâm như Hoàn Kiếm, Ba Đình, Cầu Giấy, Hà Đông, hay Tây Hồ vẫn giữ mức giá đất đắt đỏ nhờ vào vị trí đắc địa, cơ sở hạ tầng hoàn thiện và thuận lợi về mặt giao thông, tạo cơ hội lớn cho các nhà đầu tư bất động sản.

- Tuy nhiên, các khu vực ngoại thành của Hà Nội lại có mức giá đất hợp lý hơn nhiều, dao động từ mức thấp đến mức trung bình, từ 35.000 đồng/m² đến vài triệu đồng/m². Những khu vực này, dù có giá trị đất thấp hơn, nhưng lại đang có tiềm năng phát triển mạnh mẽ trong tương lai. Điều này đặc biệt thể hiện ở những khu vực đang được đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng, như các khu đô thị mới và những khu vực gần các tuyến giao thông chính. Những nơi này không chỉ có giá trị đất tương đối thấp hiện tại, mà còn mang đến cơ hội sinh lời cao khi các dự án phát triển được hoàn thiện, hạ tầng giao thông được nâng cấp, hoặc các khu đô thị mới đi vào hoạt động.

- Đối với các nhà đầu tư, việc lựa chọn các khu vực ngoại thành, đặc biệt là những nơi gần các tuyến giao thông trọng điểm hoặc các khu đô thị mới đang được xây dựng, là một chiến lược thông minh. Các khu vực này sẽ mang lại giá trị bất động sản lớn trong tương lai khi sự phát triển của cơ sở hạ tầng và đô thị hóa tiếp tục diễn ra mạnh mẽ.

Vì vậy, nhà đầu tư cần lưu ý theo dõi các xu hướng phát triển hạ tầng và quy hoạch đô thị của Hà Nội để đưa ra những quyết định đầu tư hợp lý. Chắc chắn rằng trong tương lai, những khu vực ngoại thành này sẽ có mức giá đất tăng cao khi điều kiện kinh tế và xã hội thay đổi, đồng thời nhu cầu về nhà ở và phát triển đô thị cũng sẽ gia tăng.