Lộ trình TPHCM lập cẩm nang hướng dẫn cấp phép xây dựng nhà ở riêng lẻ như thế nào?

Nội dung chính

TPHCM lập cẩm nang hướng dẫn cấp phép xây dựng nhà ở riêng lẻ như thế nào?

Thực hiện chủ trương của Chính phủ về cải cách thủ tục hành chính trong lĩnh vực xây dựng, Sở Xây dựng TPHCM đang khẩn trương xây dựng và ban hành “Cẩm nang hướng dẫn cấp phép xây dựng nhà ở riêng lẻ” để áp dụng thống nhất trên toàn địa bàn TPHCM.

Theo Thông báo 448/TB-VP ngày 10/10/2025 của Văn phòng UBND TP. Hồ Chí Minh, đã kết luận giao Sở Xây dựng chủ trì phối hợp cùng UBND các phường, xã, thị trấn, đặc khu Côn Đảo và các cơ quan liên quan triển khai các nhiệm vụ theo chỉ đạo của UBND thành phố và Công điện 78/CĐ-TTg ngày 29/5/2025 của Thủ tướng Chính phủ về việc tập trung cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính trong lĩnh vực xây dựng.

Trong đó, Sở Xây dựng được giao:

- Phối hợp với Sở Tư pháp tham mưu trình UBND thành phố ban hành quyết định phân cấp, ủy quyền trong công tác cấp giấy phép xây dựng và quy định cụ thể về quy mô, thời hạn tồn tại của các công trình được cấp phép có thời hạn. Nhiệm vụ này phải hoàn thành trước ngày 31/10/2025.

- Nghiên cứu đề xuất phương án đơn giản hóa thủ tục cấp phép, tiến tới miễn giấy phép xây dựng đối với nhà ở riêng lẻ  tại các khu vực đáp ứng điều kiện phù hợp quy hoạch, nhằm tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho người dân.

- Triển khai ứng dụng công nghệ số trong tiếp nhận và xử lý hồ sơ cấp phép, loại bỏ việc nộp hồ sơ giấy, hướng đến tiếp nhận hồ sơ điện tử liên thông giữa UBND cấp phường và Sở Xây dựng, giúp tăng tính minh bạch và giảm thời gian giải quyết.

Ban hành “Cẩm nang hướng dẫn cấp phép xây dựng nhà ở riêng lẻ” tài liệu quy định cụ thể thành phần hồ sơ, quy trình tiếp nhận và giải quyết cấp phép, để các địa phương triển khai thống nhất.

Đồng thời, cẩm nang sẽ được công bố công khai trên các phương tiện thông tin đại chúng giúp người dân dễ dàng tiếp cận và thực hiện đúng quy định.

Phối hợp cùng chính quyền cơ sở rà soát, tổng hợp những khó khăn, vướng mắc trong quá trình cấp phép, từ đó đề xuất giải pháp tháo gỡ kịp thời.

Bên cạnh đó, thành phố cũng yêu cầu Sở Xây dựng chủ trì tổ chức Hội nghị quản lý trật tự xây dựng và đô thị trong tháng 12/2025, đồng thời sắp xếp, bố trí lại lực lượng thanh tra và giám sát xây dựng để nâng cao hiệu quả quản lý trật tự đô thị trên toàn địa bàn.

TPHCM lập cẩm nang hướng dẫn cấp phép xây dựng nhà ở riêng lẻ như thế nào? (Hình từ Internet)

Điều kiện cấp giấy phép xây dựng nhà ở riêng lẻ tại TPHCM từ 1/7/2025

Căn cứ Luật Nhà ở 2023, nhà ở là công trình xây dựng với mục đích để ở và phục vụ nhu cầu sinh hoạt của gia đình, cá nhân. Nhà ở được sử dụng vào mục đích để ở và mục đích không phải để ở mà pháp luật không cấm là nhà ở có mục đích sử dụng hỗn hợp.

Nhà ở riêng lẻ là nhà ở được xây dựng trên thửa đất ở riêng biệt thuộc quyền sử dụng của tổ chức, cá nhân hoặc trên đất thuê, đất mượn của tổ chức, cá nhân, bao gồm nhà biệt thự, nhà ở liền kề và nhà ở độc lập, được xây dựng với mục đích để ở hoặc mục đích sử dụng hỗn hợp.

Theo Điều 93 Luật Xây dựng 2014 được sửa đổi bởi Luật Xây dựng sửa đổi 2020 và Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn 2024 (có hiệu lực từ 1/7/2025) quy định điều kiện cấp giấy phép xây dựng đối với nhà ở riêng lẻ như sau:

(1) Điều kiện chung cấp giấy phép xây dựng đối với nhà ở riêng lẻ tại đô thị gồm:

- Phù hợp với mục đích sử dụng đất theo quy hoạch sử dụng đất được phê duyệt và quy chế quản lý kiến trúc được cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành;

- Bảo đảm an toàn cho công trình, công trình lân cận và yêu cầu về bảo vệ môi trường, phòng, chống cháy, nổ; bảo đảm an toàn hạ tầng kỹ thuật, hành lang bảo vệ công trình thủy lợi, đê điều, năng lượng, giao thông, khu di sản văn hóa, di tích lịch sử - văn hóa; bảo đảm khoảng cách an toàn đến công trình dễ cháy, nổ, độc hại và công trình quan trọng có liên quan đến quốc phòng, an ninh;

- Thiết kế xây dựng nhà ở riêng lẻ được thực hiện theo quy định tại khoản 7 Điều 79 Luật Xây dựng 2014;

- Hồ sơ đề nghị cấp giấy phép xây dựng theo quy định tại khoản 1 Điều 95, Điều 96 và Điều 97 Luật Xây dựng 2014.

(2) Đối với nhà ở riêng lẻ tại đô thị phải đáp ứng các điều kiện quy định tại (1) và phù hợp với quy hoạch chi tiết theo pháp luật về đô thị và nông thôn; đối với nhà ở riêng lẻ thuộc khu vực, tuyến phố trong đô thị đã ổn định thì phải phù hợp với quy hoạch chi tiết theo pháp luật về đô thị và nông thôn hoặc thiết kế đô thị riêng hoặc quy chế quản lý kiến trúc được cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành.

(3) Đối với nhà ở riêng lẻ tại nông thôn khi xây dựng phải phù hợp với quy hoạch chi tiết theo pháp luật về quy hoạch đô thị và nông thôn.

Trường hợp nào xây dựng nhà ở riêng lẻ tại TPHCM không phải xin giấy phép xây dựng?

Căn cứ tại khoản 2 Điều 89 Luật Xây dựng 2014 được sửa đổi tại  Luật Xây dựng sửa đổi 2020, Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn 2024 (có hiệu lực từ 1/7/2025) thì các công trình xây dựng nhà ở riêng lẻ thuộc một trong các trường hợp sau đây được miễn giấy phép xây dựng:

- Nhà ở riêng lẻ có quy mô dưới 07 tầng thuộc dự án đầu tư xây dựng khu đô thị, dự án đầu tư xây dựng nhà ở có quy hoạch chi tiết 1/500 đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt;

Chủ đầu tư xây dựng công trình trong trường hợp này được miễn giấy phép xây dựng, nhưng có trách nhiệm gửi thông báo thời điểm khởi công xây dựng, hồ sơ thiết kế xây dựng theo quy định đến cơ quan quản lý nhà nước về xây dựng tại địa phương để quản lý.

- Nhà ở riêng lẻ ở nông thôn có quy mô dưới 07 tầng và thuộc khu vực không có quy hoạch đô thị, quy hoạch khu chức năng hoặc quy hoạch chi tiết khu vực xây dựng được xác định trong quy hoạch chung huyện, quy hoạch chung xã đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt;

- Nhà ở riêng lẻ ở miền núi, hải đảo thuộc khu vực không có quy hoạch đô thị, quy hoạch xây dựng khu chức năng; trừ công trình, nhà ở riêng lẻ được xây dựng trong khu bảo tồn, khu di tích lịch sử - văn hóa.

Các công trình xây dựng nhà ở riêng lẻ không thuộc một trong các trường hợp kể trên phải có giấy phép xây dựng do cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp theo quy định của pháp luật.