Quyết định 165/QĐ-UBND năm 2014 về Kế hoạch hành động ứng phó khẩn cấp với chủng vi rút cúm gia cầm nguy hiểm có khả năng lây sang người do tỉnh Ninh Bình ban hành

QUYẾT ĐỊNH

BAN HÀNH KẾ HOẠCH HÀNH ĐỘNG ỨNG PHÓ KHẨN CẤP VỚI CÁC CHỦNG VI RÚT CÚM GIA CẦM NGUY HIỂM CÓ KHẢ NĂNG LÂY SANG NGƯỜI

ỦY BAN NHÂN DÂN TỈNH NINH BÌNH

Căn cứ Luật Tổ chức Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân ngày 26 tháng 11 năm 2003;

Căn cứ Công điện số 200/CĐ-TTg ngày 14 tháng 02 năm 2014 của Thủ tướng Chính phủ về việc tập trung phòng chống dịch cúm gia cầm và các chủng vi rút cúm gia cầm lây sang người;

Căn cứ Quyết định số 210/QĐ-BNN-TY ngày 14 tháng 02 năm 2014 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn về việc ban hành Kế hoạch hành động ứng phó khẩn cấp với các chủng vi rút cúm nguy hiểm có khả năng lây sang người;

Xét đề nghị của Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tại Tờ trình số 50/TTr-SNN ngày 10 tháng 3 năm 2014,

            QUYẾT ĐỊNH:

Điều 1. Ban hành kèm theo Quyết định này “Kế hoạch hành động ứng phó khẩn cấp với các chủng vi rút cúm gia cầm nguy hiểm có khả năng lây sang người”.

Điều 2. Quyết định này có hiệu lực thi hành kể từ ngày ký.

Điều 3. Chánh Văn phòng UBND tỉnh, Giám đốc các Sở: Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Y tế, Công thương, Tài nguyên và Môi trường, Tài chính, Xây dựng, Thông tin và Truyền thông, Giao thông vận tải, Công an tỉnh; Thủ trưởng các đơn vị liên quan; Chủ tịch Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố, thị xã và các tổ chức, cá nhân liên quan chịu trách nhiệm thi hành Quyết định này./.

KẾ HOẠCH

HÀNH ĐỘNG ỨNG PHÓ KHẨN CẤP VỚI CÁC CHỦNG VI RÚT CÚM GIA CẦM NGUY HIỂM CÓ KHẢ NĂNG LÂY SANG NGƯỜI
(Ban hành theo Quyết định số 165/QĐ-UBND ngày 18 tháng 3 năm 2014 của UBND tỉnh Ninh Bình)

I. TỔNG QUAN

1. Thông tin chung về vi rút cúm A/H7N9

Vi rút cúm A/H7N9 được xác định có nguồn gốc từ gia cầm nhưng chưa gây bệnh lâm sàng cho gia cầm; vi rút lây truyền từ gia cầm sang người, gây bệnh cho người và tỉ lệ tử vong rất cao. Hiện nay, tại chợ gia cầm của Trung Quốc, tỷ lệ mẫu gà phát hiện dương tính với vi rút cúm A/H7N9 nhiều hơn các loài khác, đồng thời nhiều mẫu môi trường cũng phát hiện thấy vi rút cúm A/H7N9. Ngoài ra một lượng nhỏ mẫu vịt, chim bồ câu bán tại chợ gia cầm Trung Quốc cũng cho kết quả dương tính. Hiện nay, vi rút đã được phát hiện trên cả gia cầm và người tại Quảng Tây giáp biên giới với Việt Nam, nhưng chưa phát hiện thấy trên gia cầm và người ở tại Việt Nam.

Vi rút này được phát hiện đầu tiên ở Trung Quốc vào tháng 3/2013 tại Thượng Hải, đến 02/2014 đã ghi nhận 339 ca bệnh, trong đó 66 ca tử vong (tại các tỉnh An Huy, Giang Tây, Hà Nam, Hồ Nam, Phúc Kiến, Giang Tô, Chiết Giang, Quảng Đông, Sơn Đông, Thượng Hải, Bắc Kinh, Quảng Tây thuộc Trung Quốc; Hồng Kông và Đài Loan).

2. Nhận định tình hình:

a) Trên thế giới và trong nước:

Vi rút đã được phát hiện trên gia cầm và người ở tỉnh Quảng Tây giáp với 4 tỉnh biên giới phía Bắc của Việt Nam. Trong khi đó, các hoạt động buôn bán, vận chuyển bất hợp pháp động vật và sản phẩm động vật qua biên giới vẫn chưa hoàn toàn chấm dứt. Vì vậy, nguy cơ vi rút cúm A/H7N9 xâm nhập vào Việt Nam trong thời gian tới là rất cao, nhất là tại các tỉnh biên giới phía Bắc và các tỉnh có liên quan tới buôn bán, tiêu thụ gia cầm, sản phẩm gia cầm nhập lậu, không rõ nguồn gốc. Tổ chức FAO nhận định Việt Nam, Lào và Myanmar là những nước có nguy cơ cao lây nhiễm vi rút cúm A/H7N9 từ Trung Quốc.

b) Trên địa bàn tỉnh:

- Trước tình hình buôn bán vận chuyển gia cầm hiện nay, gia cầm nhập lậu từ biên giới phía Bắc có thể trà trộn vào gia cầm nuôi trong nước vận chuyển tiêu thụ vào các tỉnh nội địa, trong đó có Ninh Bình.

- Sự lây nhiễm của vi rút cúm A/H7N9 có thể qua khâu trung gian: Khách du lịch, phương tiện giao thông, hàng hóa, vật dụng…Chim cư trú và những động vật cảm nhiễm khác đến từ nơi có dịch mang theo mầm bệnh là nguồn lây nhiễm.

- Dịch cúm A/H5N1 ở gia cầm trong các năm qua trên địa bàn tỉnh vẫn sẩy ra ổ dịch nhỏ lẻ, mầm bệnh tồn dư trong môi trường và lưu hành trên đàn gia cầm, nhất là đàn thủy cầm vẫn còn cao, là nguy cơ bùng phát dịch bệnh, có thể xuất hiện chủng vi rút mới gây bệnh.

II. MỤC TIÊU

1. Mục tiêu chung:

- Khống chế dịch cúm A/H5N1 trên địa bàn tỉnh;

- Chủ động phát hiện và sẵn sàng ứng phó nhằm ngăn chặn, giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm vi rút cúm gia cầm truyền lây sang người và tác động bất lợi nếu vi rút cúm A/H7N9 xâm nhập vào nước ta và địa bàn tỉnh Ninh Bình.

2. Mục tiêu cụ thể:

- Triển khai các biện pháp tổng hợp (Quy hoạch, phát triển chăn nuôi theo hướng bền vững, an toàn sinh học, vệ sinh tiêu độc khử trùng môi trường, triển khai tiêm phòng vắc xin H5N1 cho gia cầm, quản lý chặt chẽ khâu kinh doanh vận chuyển con giống, tiêu thụ, buôn bán giết mổ gia cầm và sản phẩm gia cầm trên địa bàn). Trước mắt dập tắt từng ổ dịch cúm A/H5N1 khi mới phát sinh không để lây lan ra diện rộng, từng bước khống chế đi đến thanh toán dịch cúm A/H5N1 trên địa bàn.

- Phát hiện sớm, xử lý kịp thời, giảm thiểu nguy cơ phát dịch do vi rút cúm A/H7N9 xâm nhập vào tỉnh Ninh Bình qua hoạt động nhập lậu gia cầm, sản phẩm gia cầm.

- Giảm thiểu nguy cơ vi rút cúm A/H7N9 lây nhiễm cho đàn gia cầm và cho người. Giảm thiểu tác động tiêu cực cho kinh tế, xã hội.

IV. CÁC HOẠT ĐỘNG CỤ THỂ

Duy trì các hoạt động ứng phó với dịch cúm A/H5N1 ở đàn gia cầm trên địa bàn tỉnh như đã được thực hiện trong thời gian qua. Đối với dịch cúm A/H7N9 các hoạt động cụ thể ứng phó tương ứng với các tình huống sau:

1. Tình huống 1: Chưa phát hiện vi rút cúm A/H7N9 trên gia cầm, môi trường và trên người.

1.1. Mục tiêu: Giảm thiểu nguy cơ xâm nhiễm vi rút cúm A/H7N9 vào tỉnh, đồng thời phát hiện kịp thời nếu vi rút xâm nhập vào địa bàn tỉnh.

1.2. Các hoạt động cụ thể:

a) Các cơ quan truyền thông: Đài phát thanh và truyền hình, báo Ninh Bình thường xuyên thông tin tuyên truyền với thời lượng thích hợp, có chuyên mục riêng về phòng chống cúm gia cầm; Cách thức tuyên truyền không gây hoang mang trong xã hội; nội dung tuyên truyền cần nêu rõ tác hại tiêu cực của việc nhập lậu gia cầm, buôn bán gia cầm không rõ nguồn gốc gây nguy hại đến sức khỏe cộng đồng, từ đó nâng cao nhận thức của chính quyền cơ sở, các ban ngành, đoàn thể và nhân dân; cùng lên án các hành vi vi phạm; không sử dụng gia cầm và sản phẩm gia cầm nhập lậu, không rõ nguồn gốc.

b) Sở Công thương chủ trì, phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Sở Y tế, các địa phương rà soát các chợ, điểm trung chuyển, tập kết gia cầm sống trên địa bàn, tăng cường kiểm tra việc thực hiện quy định về đảm bảo vệ sinh thú y, an toàn dịch bệnh, hạn chế tối đa nguy cơ lây nhiễm vi rút cúm sang người. Các chợ được phép buôn bán gia cầm sống phải có khu vực buôn bán gia cầm riêng biệt, cách xa các khu vực kinh doanh khác, đối với chợ được phép giết mổ gia cầm thì phải có khu vực giết mổ riêng biệt với khu vực buôn bán gia cầm; khuyến khích các hộ kinh doanh lưu trữ hồ sơ xuất xứ gia cầm để hỗ trợ việc truy xuất nguồn gốc, tất cả các chợ có bán gia cầm sống phải thực hiện vệ sinh khử trùng khu vực bán gia cầm sau mỗi buổi chợ, khuyến khích người buôn bán gia cầm sống sử dụng bảo hộ lao động phù hợp và vệ sinh cá nhân theo khuyến cáo của ngành y tế. Tổ chức kiểm tra, kiểm soát vận chuyển động vật, sản phẩm động vật, phối hợp với các ngành liên quan xử lý nghiêm các trường hợp vận chuyển, kinh doanh động vật, sản phẩm động vật không rõ nguồn gốc, không có giấy chứng nhận kiểm dịch theo quy định.

c) Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn: Phối hợp chặt chẽ với Sở Y tế thường xuyên theo dõi, nắm bắt, trao đổi thông tin về tình hình bệnh cúm A/H7N9 trên người. Định kỳ phát động tháng vệ sinh, tiêu độc, khử trùng đối với các trang trại, cơ sở chăn nuôi, giết mổ gia cầm, các chợ, điểm có buôn bán gia cầm sống. Chuẩn bị sẵn sàng kinh phí, vật tư, hóa chất, phương tiện, kịp thời triển khai các biện pháp phòng, chống khi có dịch xảy ra.

- Chỉ đạo Chi cục Thú y tăng cường công tác kiểm dịch, kiểm soát giết mổ động vật; Phối hợp với lực lượng quản lý thị trường kiểm tra, giám sát chặt chẽ các chợ, điểm buôn bán gia cầm sống. Tăng cường công tác lấy mẫu giám sát đối với gia cầm nhập lậu, gia cầm sống bán tại các chợ, mẫu môi trường. Phối hợp với các địa phương tổ chức tập huấn kỹ thuật cho cán bộ thú y cơ sở, tổ chức tiêm phòng cho đàn gia cầm, triển khai tiêu độc, khử trùng môi trường, những khu vực có nguy cơ cao. Tổ chức trực chống dịch để nắm bắt thông tin cúm A/H7N9 kịp thời, thành lập Đội ứng phó nhanh để xử lý khi phát hiện vi rút cúm A/H7N9 xâm nhập trên địa bàn tỉnh.

- Chỉ đạo các đơn vị trực thuộc Sở: Phòng Chăn nuôi, Trung tâm Khuyến nông lập kế hoạch tuyên truyền, tập huấn việc áp dụng các biện pháp an ninh sinh học đối với trang trại chăn nuôi gia cầm, cơ sở giết mổ gia cầm tập trung.

d) Các sở có liên quan: Công thương, Giao thông Vận tải, Công an tỉnh chỉ đạo các lực lượng chức năng phối kết hợp chặt chẽ với Ngành Nông nghiệp và PTNT triển khai công tác phòng, chống buôn bán gia cầm lậu, gia cầm không rõ nguồn gốc và gia cầm không có giấy kiểm dịch vận chuyển.

e) Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố

- Kiện toàn và duy trì hoạt động của ban chỉ đạo phòng chống dịch bệnh nguy hiểm trên động vật các cấp; thành lập các tổ, đội công tác chuyên trách để ứng phó với cúm gia cầm H7N9; triển khai diễn tập ứng phó với các tình huống phát hiện vi rút cúm A/H7N9 trên gia cầm, môi trường.

- Rà soát các chợ, điểm trung chuyển, tập kết gia cầm sống trên địa bàn, các cơ sở giết mổ gia cầm tập trung, đặc biệt các địa bàn có buôn bán gia cầm loại thải, gia cầm không rõ nguồn gốc để giám sát.

- Chỉ đạo lực lượng công an, quản lý thị trường, chính quyền các xã, phường, thị trấn xử lý nghiêm các đối tượng buôn bán, vận chuyển gia cầm, sản phẩm gia cầm không rõ nguồn gốc, không có giấy chứng nhận kiểm dịch vận chuyển.

- Tăng cường công tác truyền thông về nguy cơ lây nhiễm vi rút cúm gia cầm thông qua các hoạt động vận chuyển, buôn bán gia cầm, sản phẩm gia cầm bất hợp pháp; hướng dẫn các biện pháp phòng tránh lây nhiễm vi rút cúm cho người và các biện pháp sử dụng gia cầm an toàn. Vận động các tổ chức đoàn thể của địa phương cùng tham gia tuyên truyền.

- Định kỳ triển khai vệ sinh, tiêu độc, khử trùng trên địa bàn những khu vực có nguy cơ cao, đặc biệt chợ buôn bán gia cầm sống.

- Chuẩn bị sẵn sàng kinh phí, vật tư, hóa chất, phương tiện tại chỗ kịp thời triển khai các biện pháp phòng, chống khi có dịch xảy ra. Chuẩn bị các phương án tiêu hủy gia cầm khi có mẫu dương tính.

- Tổ chức các đoàn kiểm tra giám sát, đôn đốc, hướng dẫn công tác phòng ngừa dịch bệnh xâm nhập tại các địa bàn có nguy cơ cao.

2. Tình huống 2: Chưa phát hiện vi rút cúm A/H7N9 trên gia cầm và môi trường, nhưng có người mắc bệnh.

2.1. Mục tiêu: Giảm thiểu nguy cơ vi rút nhân lên và phát tán rộng.

2.2. Các hoạt động cụ thể: Về cơ bản, các hoạt động cụ thể vẫn được triển khai như trong tình huống 1, cần chú ý trọng thêm các hoạt động sau:

a) Các cơ quan cấp tỉnh

- Ban chỉ đạo phòng chống dịch bệnh nguy hiểm ở động vật tổ chức họp tăng cường 2 tuần 1 lần hoặc đột xuất để kịp thời nắm bắt thông tin và chỉ đạo điều hành công tác phòng chống dịch. Các Sở, ngành thành viên Ban chỉ đạo triển khai các hoạt động phòng chống dịch bệnh ở người.

- Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn thực hiện:

+ Phân công Đội ứng phó nhanh của Chi cục Thú y phối hợp với các đơn vị của Sở Y tế triển khai các hoạt động điều tra dịch tễ chung, tăng cường hoạt động lấy mẫu giám sát dịch bệnh trên đàn gia cầm và môi trường tại khu vực có bệnh nhân mắc bệnh cúm A/H7N9 và những khu vực có yếu tố dịch tễ liên quan. Tăng cường công tác kiểm dịch tại gốc nhằm cung cấp gia cầm an toàn, có nguồn gốc rõ ràng cho người tiêu dùng.

+ Trên cơ sở kết quả điều tra dịch tễ ca bệnh trên người, đề nghị các địa phương cấm tạm thời việc vận chuyển, buôn bán gia cầm trên địa bàn có nguy cơ cao trong khoảng thời gian 07 ngày để phục vụ công tác điều tra dịch tễ trên đàn gia cầm;

+ Phối hợp với Sở Y tế hướng dẫn các biện pháp giết mổ, tiêu thụ gia cầm an toàn và phòng lây nhiễm bệnh cho người;

+ Phối hợp với Sở Thông tin và Truyền thông, các cơ quan thông tấn báo chí tổ chức tuyên truyền phù hợp, không gây hoang mang trong cộng đồng, hướng dẫn các biện pháp vệ sinh cá nhân và sử dụng gia cầm an toàn.

+ Chỉ đạo các địa phương chuẩn bị đầy đủ các điều kiện về nhân lực, kinh phí, dụng cụ, hóa chất, địa điểm chôn lấp gia cầm trong trường hợp phát hiện ca bệnh cúm A/H7N9 trên động vật.

- Các Sở Công thương, Công an, Giao thông vận tải chỉ đạo các lực lượng chức năng hỗ trợ, giám sát việc thực thi các biện pháp do ngành nông nghiệp và y tế khuyến cáo áp dụng, đồng thời xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm.

b) Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố

- Địa phương có bệnh nhân mắc bệnh tăng cường hoạt động của ban chỉ đạo phòng chống dịch bệnh nguy hiểm ở động vật các cấp để chỉ đạo chung. Thành lập các đoàn công tác đi chỉ đạo, giám sát chặt địa bàn có bệnh nhân và những nơi có liên quan về dịch tễ.

- Tuyên truyền các thông điệp do ngành y tế và thú y cung cấp, đảm bảo không gây hoang mang cho cộng đồng.

- Chỉ đạo các ban ngành chức năng của địa phương tăng cường giám sát thực thi các biện pháp kiểm soát việc buôn bán, vận chuyển gia cầm. Vệ sinh, tiêu độc, khử trùng trên toàn địa bàn xã có bệnh nhân.

- Chuẩn bị sẵn sàng các điều kiện về nhân lực và phân công rõ trách nhiệm cho các đơn vị liên quan, chuẩn bị đủ kinh phí, dụng cụ, hóa chất, địa điểm chôn lấp gia cầm trong trường hợp phát hiện ca bệnh cúm A/H7N9 trên động vật.

3. Tình huống 3: Phát hiện vi rút cúm A/H7N9 trên gia cầm hoặc môi trường, nhưng chưa có người mắc bệnh.

3.1. Mục tiêu: Giảm thiểu nguy cơ vi rút nhân lên, phát tán rộng và ngăn ngừa vi rút cúm A/H7N9 lây nhiễm cho người.

3.2. Các hoạt động cụ thể:

a) Các cơ quan cấp tỉnh:

- Ban chỉ đạo phòng chống dịch bệnh nguy hiểm ở động vật họp hàng tuần và đột xuất để chỉ đạo, điều hành.

- Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Phân công Đội ứng phó nhanh trực tiếp xuống địa bàn có mẫu dương tính để hỗ trợ công tác phòng, chống dịch. Phối hợp với các đơn vị chức năng của Sở Y tế thực hiện điều tra dịch tễ, thông báo cho chính quyền địa phương và người dân để phòng tránh lây nhiễm vi rút. Tổ chức lấy mẫu giám sát gia cầm ở những khu vực có yếu tố dịch tễ liên quan.

- Chi cục Thú y tổ chức lấy mẫu theo hướng dẫn của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn:

+ Trường hợp phát hiện vi rút cúm A/H7N9 trên các mẫu lấy tại chợ: Cấm tạm thời việc bán gia cầm sống đối với chợ dương tính trong khoảng thời gian tối thiểu 07 ngày để phục vụ công tác điều tra dịch tễ, xác minh nguồn gốc của vi rút trong chợ (điều tra truy xuất nguồn gốc gia cầm bán trong chợ để xác định nguồn gốc gia cầm, các trang trại đã cung ứng; giám sát các chợ gia cầm thứ cấp có liên quan). Lấy mẫu giám sát và tiêu hủy ngay những đàn gia cầm đang được bán trong chợ. Triển khai việc vệ sinh, tiêu độc, khử trùng hàng ngày đối với toàn bộ khu vực chợ để giảm thiểu phát tán vi rút, bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Tăng cường lấy mẫu giám sát tại các chợ có liên quan.

+ Trường hợp phát hiện vi rút cúm A/H7N9 trong các mẫu thu thập từ trại chăn nuôi: Tiến hành điều tra dịch tễ; tiêu hủy gia cầm trong trang trại nhằm giảm thiểu nguy cơ lây truyền vi rút ra ngoài, hỗ trợ chủ gia cầm bị tiêu hủy như đối với trường hợp hủy do cúm A/H5N1. Đóng cửa trang trại trong ít nhất 21 ngày và thực hiện vệ sinh, tiêu độc, khử trùng toàn trang trại. Đàn gia cầm tại các địa điểm có yếu tố dịch tễ liên quan sẽ được giám sát, đồng thời thực hiện vệ sinh, khử trùng tại những nơi này. Kiểm soát chặt việc vận chuyển gia cầm và và sản phẩm gia cầm trên địa bàn cấp huyện, nghiêm cấm việc vận chuyển gia cầm không rõ nguồn gốc và chưa qua kiểm dịch thú y. Tổ chức tiêu độc khử trùng ở địa bàn phát hiện vi rút cúm A/H7N9. Hợp tác chặt chẽ với ngành y tế theo quy định tại Thông tư liên tịch số 16/2013/TTLT-BYT-BNN & PTNT ngày 27/5/2013 để tổ chức giám sát dịch trên người và theo Quy chế phối hợp số 63/QCPH-SYT-SNN&PTNT ngày 13/01/2014 của Sở Y tế và Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn về việc phòng, chống dịch, bệnh lây truyền từ động vật sang người.

+ Trường hợp phát hiện vi rút cúm A/H7N9 trong thôn, xóm có nuôi gia cầm: Tiến hành điều tra dịch tễ để xác định những đàn gia cầm có tiếp xúc với đàn bị nhiễm bệnh; tiêu hủy tất cả gia cầm trong các đàn bị nhiễm bệnh và đàn có tiếp xúc với đàn nhiễm bệnh. Tiêu độc và khử trùng khu vực có đàn gia cầm nhiễm bệnh; tạm dừng việc vận chuyển gia cầm trong thôn, xóm bao gồm cả việc cấm thả rông gia cầm; lấy mẫu xét nghiệm thêm để xác định mức độ lan truyền vi rút trong địa bàn; thông báo cho ngành y tế để tiến hành giám sát bệnh trên người.

+ Xây dựng bản đồ dịch tễ lưu hành vi rút cúm A/H7N9 trên gia cầm, môi trường (chợ, trang trại, thôn, làng) và thông tin trên các phương tiện truyền thông.

- Sở Y tế: Triển khai các hoạt động giám sát vi rút cúm A/H7N9 trên người tại những khu vực có mẫu xét nghiệm dương tính trên gia cầm, môi trường.

- Các Sở, ngành căn cứ chức năng, nhiệm vụ, chỉ đạo các lực lượng chức năng hỗ trợ ngành nông nghiệp và PTNT triển khai các biện pháp nêu trên.

b) Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố:

Ban hành lệnh cấm buôn bán, vận chuyển gia cầm sống tại các địa bàn có phát hiện vi rút cúm A/H7N9, đồng thời chỉ đạo các lực lượng chức năng và chính quyền cơ sở tập trung triển khai các biện pháp ứng phó theo hướng dẫn của Ban chỉ đạo phòng chống dịch bệnh nguy hiểm ở động vật cấp tỉnh.

4. Tình huống 4: Phát hiện vi rút cúm A/H7N9 trên gia cầm hoặc môi trường và có người mắc bệnh.

4.1. Mục tiêu: Giảm thiểu nguy cơ vi rút nhân lên, phát tán rộng và tiếp tục lây nhiễm cho động vật, cho người.

4.2. Các hoạt động cụ thể: Triển khai các biện pháp như tình huống 2 và 3

III. GIẢI PHÁP THỰC HIỆN

1. Phương pháp tiếp cận

- Phương pháp “Một sức khỏe”, trong đó có sự hợp tác chặt chẽ giữa ngành Nông nghiệp và PTNT (nòng cốt là Thú y) với các ngành khác như y tế, quản lý thị trường, công an, chính quyền địa phương nhằm triển khai các biện pháp toàn diện, hiệu quả nhất, đảm bảo đạt được các mục tiêu đã đề ra.

2. Giải pháp chung

2.1. Giải pháp tổ chức thực hiện:

- Ban chỉ đạo phòng chống dịch bệnh nguy hiểm ở động vật của Tỉnh (BCĐ PCDBĐV) là đầu mối chung, chỉ đạo quyết liệt việc triển khai đồng bộ các biện pháp ứng phó với cúm A/H5N1, cúm A/H7N9 trên gia cầm. Thường xuyên cập nhật thông tin trao đổi với ngành Y tế, Ban chỉ đạo phòng chống dịch bệnh ở người về tình hình dịch cúm A/H5N1, cúm A/H7N9 trên gia cầm và báo cáo UBND tỉnh, đề xuất các biện pháp khẩn cấp phòng chống dịch bệnh trong trường hợp cần thiết.

- Các Sở, ngành thành viên BCĐ PCDBĐV căn cứ chức năng, nhiệm vụ, chỉ đạo ưu tiên triển khai ngay các chương trình, đề án, kế hoạch có liên quan.

- BCĐ PCDBĐV tỉnh tổ chức họp giao ban định kỳ, cung cấp thông tin cập nhật về cúm A/H7N9 trên toàn quốc và trong tỉnh, thực hiện thông tin chính xác, trung thực để nhân dân hiểu rõ tình hình dịch bệnh, không chủ quan lơ là, thực hiện tốt các biện pháp phòng, chống dịch.

- Duy trì đường dây nóng của các lực lượng chức năng:

+ Trung tâm Y tế dự phòng (Khoa kiểm soát bệnh truyền nhiễm), số máy: 0303.871.321.

+ Chi cục Thú y, số máy: 0303.800.115

+ Lực lượng Quản lý thị trường, số máy: 1900585826, rồi bấm mã tỉnh 030

- Trên cơ sở bản Kế hoạch của tỉnh, Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố xây dựng triển khai thực hiện Kế hoạch của địa phương với các hoạt động cụ thể, tương ứng với các tình huống nêu trên. Kiện toàn Ban chỉ đạo phòng chống dịch bệnh nguy hiểm ở động vật các cấp và phân công trách nhiệm cụ thể cho các thành viên ban chỉ đạo trong việc triển khai các hoạt động cụ thể trong mỗi tình huống. Huy động toàn bộ hệ thống chính trị của địa phương cùng tham gia phòng chống dịch.

2.2. Giải pháp kỹ thuật

a) Đối với dịch cúm A/H5N1: Tiếp tục áp dụng các biện pháp kỹ thuật như đã triển khai.

b) Đối với dịch cúm A/H7N9: Hiện nay, vi rút cúm A/H7N9 chủ yếu được phát hiện tại Trung Quốc (trên cả gia cầm và người) và nguy cơ xâm nhập vào trong nước của gia cầm nhập lậu là rất cao; vi rút gây bệnh, không biểu hiện triệu chứng lâm sàng trên gia cầm, phương pháp duy nhất là lấy mẫu để xét nghiệm xác định gia cầm mang trùng; chợ buôn bán gia cầm sống và điểm thu gom, tập kết gia cầm được xác định là nơi lưu trữ và phát tán vi rút.

- Kiểm soát việc buôn bán gia cầm, sản phẩm gia cầm không rõ nguồn gốc tại các thị trường tiêu thụ gia cầm. Kiểm tra và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm.

- Tập trung triển khai lấy mẫu giám sát trên gia cầm được buôn bán tại các chợ, điểm thu gom, tập kết gia cầm và các mẫu môi trường thuộc địa bàn có nguy cơ cao.

- Tăng cường năng lực thú y nhằm ứng phó kịp thời: Tổ chức tập huấn cho thú y các địa phương về kỹ thuật lấy mẫu, bảo quản và gửi mẫu giám sát vi rút cúm A/H5N1, cúm A/H7N9; nâng cao năng lực chẩn đoán, xét nghiệm.

* Các biện pháp can thiệp đối với chợ:

- Đối với chợ chuyên buôn bán gia cầm sống: Định kỳ đóng cửa chợ để tổng vệ sinh, tiêu độc, khử trùng, tiêu diệt mầm bệnh; vệ sinh, tiêu độc, khử trùng sau mỗi buổi chợ, vệ sinh và khử trùng phương tiện, dụng cụ vận chuyển, chứa đựng gia cầm lưu giữ thông tin để truy xuất nguồn gốc (nơi bán, nơi tiêu thụ gia cầm); người buôn bán, vận chuyển và người mua gia cầm cần sử dụng khẩu trang, găng tay, ủng khi tiếp xúc gia cầm.

- Đối với chợ có bán và giết mổ gia cầm: Phân tích riêng khu vực bán gia cầm sống và giết mổ gia cầm; vệ sinh, tiêu độc khử trùng khu vực bán và giết mổ gia cầm, sản phẩm gia cầm sau mỗi buổi chợ; vệ sinh và khử trùng phương tiện, dụng cụ vận chuyển, chứa đựng gia cầm, sản phẩm gia cầm.

* Biện pháp đối với cơ sở giết mổ, điểm giết mổ gia cầm: Sử dụng bảo hộ lao động theo khuyến cáo của ngành y tế khi tiếp xúc và giết mổ gia cầm; không giết mổ gia cầm không rõ nguồn gốc; vệ sinh, tiêu độc khử trùng khu vực giết mổ sau mỗi ca làm việc; vệ sinh và khử trùng phương tiện, dụng cụ vận chuyển gia cầm, sản phẩm gia cầm.

* Trong trường hợp phát hiện vi rút cúm A/H5N1 và cúm A/H7N9 trên người tại tỉnh, thực hiện các biện pháp bổ sung theo khuyến cáo của ngành y tế.

2.3. Giải pháp truyền thông:

Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phối hợp với Sở Y tế, các Sở, ngành liên quan và các cơ quan thông tấn báo chí (đài phát thanh và truyền hình Ninh Bình, báo Ninh Bình) xây dựng các thông điệp, chương trình truyền thông với thời lượng, tần suất phù hợp với từng tình huống dịch; đảm bảo giảm thiểu nguy cơ và an toàn dịch bệnh cho cộng đồng, hạn chế tác động tiêu cực đến nền kinh tế. Đặc biệt nâng cao nhận thức của chính quyền cơ sở, các ban ngành, đoàn thể và nhân dân về sự nguy hiểm của vi rút cúm A/H5N1 và cúm A/H7N9.

2.4. Cơ chế tài chính

a) Kinh phí thực hiện do ngân sách tỉnh:

- Kinh phí chỉ đạo, kiểm tra công tác phòng chống dịch, phòng chống buôn lậu gia cầm trên địa bàn tỉnh, giám sát, tập huấn, hội nghị, hội thảo, lấy và gửi mẫu xét nghiệm, thông tin tuyên truyền, chi phí cho các hoạt động phòng chống dịch và hỗ trợ chủ hộ có gia cầm phải tiêu hủy bắt buộc trong vùng dịch; triển khai các biện pháp giám sát tại chợ gia cầm, mua sắm dụng cụ, bảo hộ lao động, thuốc sát trùng và triển khai tiêu độc khử trùng và xử lý môi trường.

- Kinh phí mua vắc xin tiêm phòng bệnh cúm cho đàn gia cầm theo Kế hoạch hàng năm đã được phê duyệt.

b) Kinh phí do ngân sách huyện, thị xã, thành phố đảm bảo:

- Kinh phí mua vôi bột sử dụng trong các đợt vệ sinh khử trùng tiêu độc;

- Kinh phí chi cho công tác triển khai kế hoạch, các hoạt động chống dịch, công tác kiểm tra, tuyên truyền, tập huấn, chi phí phục vụ cho việc tiêu hủy gia cầm, giám sát dịch bệnh ở địa phương; hỗ trợ cho những người trực tiếp tham gia phòng, chống dịch.

V. TỔ CHỨC THỰC HIỆN

1. Ban chỉ đạo cấp tỉnh

- Ban chỉ đạo phòng chống dịch bệnh nguy hiểm ở động vật tỉnh là đầu mối điều phối, chỉ đạo các hoạt động ứng phó khẩn cấp trong toàn tỉnh theo Kế hoạch này. Tùy theo tình hình thực tế và diễn biến của dịch, Ban chỉ đạo cấp tỉnh tham mưu, đề xuất với UBND tỉnh chỉ đạo các Sở, ngành và địa phương triển khai các biện pháp bổ sung cho phù hợp.

- Các thành viên trong BCĐPCD nguy hiểm ở động vật tỉnh chỉ đạo các địa phương, đơn vị thuộc lĩnh vực phụ trách phối hợp chặt chẽ với ngành Nông nghiệp và PTNT triển khai thực hiện tốt nội dung Kế hoạch.

2. Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn

- Tham mưu cho UBND tỉnh trong việc triển khai các hoạt động tương ứng với các tình huống nêu trên.

- Trực tiếp chỉ đạo, đôn đốc, kiểm tra các địa phương trong việc chuẩn bị các điều kiện cần thiết để ứng phó dịch như: xây dựng kế hoạch ứng phó của địa phương, chuẩn bị vật tư, hóa chất, nhân lực và các phương án cụ thể trong mỗi tình huống dịch. Là đầu mối chỉ đạo triển khai các hoạt động phòng chống cúm trên gia cầm tại tỉnh.

- Ban hành hướng dẫn các biện pháp kỹ thuật xử lý đàn gia cầm, tiêu độc khử trùng và xử lý địa bàn khi phát hiện vi rút cúm A/H7N9, giết mổ và tiêu thụ gia cầm an toàn.

- Phối hợp với các đơn vị có liên quan thuộc Sở Y tế thực hiện điều tra ổ dịch, giám sát và xử lý ổ dịch.

- Chủ động phối hợp chặt chẽ với các đơn vị của Sở Y tế, Sở Thông tin và Truyền thông xây dựng thông điệp truyền thông phòng chống cúm A/H7N9.

- Chỉ đạo phòng các đơn vị trực thuộc phối hợp với Chi cục Thú y trong việc trong công tác phòng chống cúm gia cầm và trực tiếp tham gia công tác truyền thông.

- Ban hành hướng dẫn, tổ chức tập huấn, tăng cường áp dụng các biện pháp an toàn dịch bệnh trong chăn nuôi gia cầm.

3. Sở Y tế

- Phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn điều tra dịch tễ, giám sát dịch bệnh và triển khai các hoạt động phòng, chống dịch trên người.

- Phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Sở Thông tin truyền thông và các cơ quan thông tấn báo chí xây dựng thông điệp truyền thông, hướng dẫn kỹ thuật và tổ chức tuyên truyền phòng chống dịch.

- Chủ động triển khai các hoạt động phòng chống dịch theo Kế hoạch phòng chống dịch cúm trên người của Ngành Y tế.

4. Sở Tài chính, Sở Kế hoạch và Đầu tư: Chủ trì, phối hợp với Sở Nông nghiệp và PTNT, tổng hợp, thẩm định nguồn kinh phí phục vụ công tác phòng, chống dịch trình UBND tỉnh và Bộ Tài chính theo quy định.

5. Sở Công thương: Chỉ đạo lực lượng quản lý thị trường và các đơn vị có liên quan phối hợp với lực lượng thú y, công an, thanh tra giao thông đấu tranh, xử lý các trường hợp buôn bán, vận chuyển gia cầm, sản phẩm gia cầm không rõ nguồn gốc trên thị trường.

6. Sở Giao thông Vận tải

- Triển khai các văn bản của ngành nghiêm cấm các phương tiện vận tải vận chuyển gia cầm, sản phẩm gia cầm không rõ nguồn gốc, xử lý nghiêm các chủ phương tiện vi phạm.

- Chỉ đạo lực lượng thanh tra giao thông và các đơn vị có liên quan phối hợp với lực lượng quản lý thị trường, thú y, công an đấu tranh, xử lý các trường hợp buôn bán, vận chuyển gia cầm, sản phẩm gia cầm không rõ nguồn gốc tại các ga tàu, bến xe, đầu mối giao thông.

7. Công an tỉnh

Chỉ đạo lực lượng công an phối hợp với lực lượng chức năng của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Sở Công thương, Sở Giao thông Vận tải đấu tranh, ngăn chặn, xử lý các trường hợp buôn bán, vận chuyển gia cầm, sản phẩm gia cầm nhập lậu, không rõ nguồn gốc; sẵn sàng hỗ trợ và phối hợp khi có nhu cầu của các ngành chức năng trong quá trình triển khai thực hiện.

8. Sở Tài nguyên và Môi trường

Phối hợp với Sở Y tế, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn hướng dẫn các biện pháp tiêu hủy gia cầm bệnh, xử lý môi trường phục vụ công tác phòng chống dịch cúm gia cầm.

9. Sở Thông tin và Truyền thông

Phối hợp với các cơ quan thông tấn, báo chí trên địa bàn tỉnh; Báo Ninh Bình, Đài phát thanh và truyền hình tỉnh tổ chức công tác truyền thông tình hình dịch cúm A/H5N1, nguy cơ vi rút cúm A/H7N9 xâm nhập vào trong nước và địa bàn tỉnh; các giải pháp giảm thiểu nguy cơ, hướng dẫn các biện pháp phòng tránh lây nhiễm vi rút cho người theo khuyến cáo của ngành y tế và thú y.

10. Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố

- Trên cơ sở Kế hoạch hành động ứng phó khẩn cấp với các chủng vi rút cúm gia cầm nguy hiểm có khả năng lây sang người, tỉnh Ninh Bình, xây dựng Kế hoạch của địa phương. Giao trách nhiệm cụ thể cho chính quyền các cấp, các phòng, ban của địa phương để triển khai đồng bộ các biện pháp phòng chống dịch cúm gia cầm theo Kế hoạch.

- Chỉ đạo UBND các xã, phường, thị trấn, các phòng, ban của địa phương tăng cường kiểm tra, đôn đốc công tác phòng chống dịch cúm gia cầm theo các văn bản chỉ đạo của Trung ương và địa phương và theo quy định của pháp luật.

Bản kế hoạch này sẽ được cập nhật và điều chỉnh thường xuyên, kịp thời tùy theo diễn biến của tình hình dịch trên thế giới, trong nước, trên địa bàn tỉnh và những thông tin khoa học cập nhật về vi rút cúm gia cầm; đồng thời sẽ được điều chỉnh cho phù hợp với quá trình triển khai công tác phòng chống dịch trên thực tế.