Phương án 8706/PA-UBND năm 2022 về hành động tạm thời phòng, chống bệnh đậu mùa khỉ tại tỉnh Đắk Lắk

PHƯƠNG ÁN

HÀNH ĐỘNG TẠM THỜI PHÒNG, CHỐNG BỆNH ĐẬU MÙA KHỈ TẠI TỈNH ĐẮK LẮK

I. SỰ CẦN THIẾT BAN HÀNH PHƯƠNG ÁN:

1. Thông tin chung:

Đậu mùa khỉ (Monkey pox) là bệnh truyền nhiễm cấp tính, có khả năng gây dịch, do vi-rút Đậu mùa khỉ gây ra. Bệnh có nguồn gốc từ Châu Phi, lây truyền từ động vật sang người và từ người sang người qua tiếp xúc trực tiếp với tổn thương da, dịch cơ thể, qua quan hệ tình dục, giọt bắn đường hô hấp, vật dụng của người bị nhiễm và lây truyền từ mẹ sang con. Bệnh có các triệu chứng chính là sốt, phát ban dạng phỏng nước và sưng hạch ngoại vi, có thể gây biến chứng nặng dẫn tới tử vong.

Thời gian ủ bệnh thường từ 06 đến 13 ngày, nhưng có thể dao động từ 05 đến 21 ngày. Người nhiễm không có triệu chứng và không có khả năng lây nhiễm. Biểu hiện triệu chứng của bệnh có thể khác nhau tùy thuộc vào từng giai đoạn bệnh, nhưng tương tự như bệnh đậu mùa, các triệu chứng thường thấy là sốt, đau đầu, đau cơ, đau lưng, sưng hạch bạch huyết, ớn lạnh, mệt mỏi, phát ban có thể nhìn giống như mụn nước xuất hiện trên mặt, bên trong miệng hoặc ở các bộ phận khác của cơ thể như bàn tay, bàn chân, ngực, bộ phận sinh dục hoặc hậu môn. Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), tỉ lệ tử vong khi mắc bệnh Đậu mùa khỉ theo thống kê trước đây dao động từ 0-11% nói chung, tỉ lệ này cao hơn ở trẻ nhỏ.

Hiện nay bệnh Đậu mùa khỉ chưa có thuốc điều trị đặc hiệu. Theo Trung tâm Phòng ngừa và Kiểm soát bệnh tật Hoa Kỳ, bệnh Đậu mùa khỉ giống với bệnh Đậu mùa, do đó có thể sử dụng thuốc kháng vi-rút bệnh Đậu mùa để điều trị bệnh Đậu mùa khỉ. Kết quả một số nghiên cứu trước đây tại Châu Phi cho thấy, vắc-xin phòng bệnh Đậu mùa có hiệu quả khoảng 85% trong việc ngăn ngừa bệnh Đậu mùa khỉ.

Ngày 23/7/2022, WHO công bố tình trạng khẩn cấp về sức khỏe cộng đồng quốc tế đối với bệnh Đậu mùa khỉ.

2. Tình hình dịch trên thế giới:

Đến tháng 10/2022, WHO thông báo đã ghi nhận hơn 68.000 ca mắc Đậu mùa khỉ tại 106 nước và vùng lãnh thổ (gồm cả các quốc gia đang lưu hành dịch), trong đó có 28 trường hợp tử vong.

Trước đó, từ năm 1970, bệnh Đậu mùa khỉ là bệnh lưu hành tại khu vực Châu Phi (11 quốc gia) và hầu như không ghi nhận các ca bệnh tại khu vực khác. Đến tháng 5/2022, WHO thông báo ghi nhận ca mắc tại một số khu vực Châu Âu (chùm ca bệnh đầu tiên ghi nhận tại Anh). Đây là lần đầu tiên ghi nhận các ổ dịch Đậu mùa khỉ tại các nước ngoài khu vực Châu Phi. Từ đó, đã ghi nhận sự gia tăng liên tục cả về số ca nhiễm và số quốc gia, vùng, lãnh thổ ghi nhận ca bệnh, một số nước trong khu vực Châu Á có ghi nhận trường hợp bệnh xâm nhập như Singapore, Thái Lan, Hàn Quốc, Nhật Bản, Trung Quốc, Việt Nam….

Trong đợt dịch bệnh này, chủ yếu các ca bệnh được báo cáo là nam giới, đồng giới nam, lưỡng giới (99% xảy ra tại Anh, Tây Ban Nha, Mỹ, Canada) và những người có quan hệ đồng giới nam sống ở khu vực thành thị. Họ là những người tham gia trong nhóm mạng xã hội, tình dục ở khu vực châu Âu, Bắc Mỹ. Ngoài ra, cũng ghi nhận sự gia tăng số lượng ca bệnh tại các quốc gia khu vực Tây, Trung Phi.

Tổ chức Y tế thế giới đã đưa ra các khuyến nghị tạm thời cho 4 nhóm quốc gia thành viên dựa trên tình hình dịch tễ học, phương thức lây truyền và năng lực đáp ứng của từng quốc gia.

Nhóm 1: Các quốc gia chưa ghi nhận ca bệnh Đậu mùa khỉ hoặc không ghi nhận ca bệnh trong vòng 21 ngày.

Nhóm 2: Các quốc gia ghi nhận ca bệnh Đậu mùa khỉ là người nhập cảnh và bắt đầu có sự lây truyền từ người sang người.

Nhóm 3: Các quốc gia có sự lây truyền bệnh Đậu mùa ở khỉ giữa động vật và người.

Nhóm 4: Các quốc gia có năng lực về vắc xin và điều trị.

3. Tại Việt Nam: Ngày 03/10/2022 ghi nhận ca bệnh nghi mắc Đậu mùa khỉ đầu tiên tại thành phố Hồ Chí Minh qua quá trình giám sát dịch tễ.

4. Nhận định nguy cơ:

Căn cứ vào tình hình và đặc điểm dịch tễ của bệnh, dịch bệnh đã xâm nhập vào Việt Nam và có khả năng bùng phát thành dịch lớn tại cộng đồng nếu không chủ động triển khai các biện pháp phòng chống do:

- Vi-rút gây bệnh Đậu mùa khỉ đã lan rộng trên 106 quốc gia trên thế giới đặc biệt một số nước trong khu vực Châu Á có ghi nhận trường hợp bệnh xâm nhập như Singapore Thái Lan, Hàn Quốc, Nhật Bản, Trung Quốc…, bệnh lây truyền từ động vật sang người và lây truyền từ người sang người khi tiếp xúc trực tiếp gần.

- Nguồn lây bệnh chưa được xác định rõ ràng, chưa xác định được các yếu tố dịch tễ liên quan giữa các trường hợp mắc bệnh.

- Hiện chưa có vắc-xin phòng bệnh, chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, các biện pháp phòng bệnh hiện nay chủ yếu dựa vào vệ sinh cá nhân và ngăn ngừa lây truyền tại cộng đồng.

- Dịch bệnh có khả năng lây lan cao nên nguy cơ dịch bệnh có thể xâm nhập và bùng phát tại Việt Nam nói chung và tỉnh Đắk Lắk nói riêng là rất lớn nếu không chủ động triển khai các biện pháp phòng chống hiệu quả và kịp thời. Đắk Lắk là tỉnh có sự giao lưu rộng rãi với các tỉnh, thành trên toàn quốc nên sẽ có ảnh hưởng với dịch bệnh trên toàn quốc. Mặt khác, Đắk Lắk là tỉnh biên giới giáp Campuchia nên nguy cơ dịch xâm nhập vào tỉnh ta thông qua người từ vùng dịch đến Campuchia.

Thực hiện Công điện số 680/CĐ-TTg ngày 01/8/2022 của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường công tác phòng, chống bệnh Đậu mùa khỉ; Quyết định số 2099/QĐ-BYT ngày 29/7/2022 của Bộ Y tế về việc hướng dẫn chẩn đoán, điều trị và phòng bệnh Đậu mùa khỉ ở người, Công văn số 5470/BYT-DP ngày 03/10/2022 của Bộ Y tế về tăng cường phòng chống bệnh Đậu mùa khỉ; trước tình hình diễn biến hết sức phức tạp của một số bệnh truyền nhiễm nguy hiểm tại tỉnh như COVID-19, sốt xuất huyết, tay chân miệng…; để chủ động kiểm soát, phòng, chống dịch bệnh Đậu mùa khỉ với tinh thần và giải pháp là "sớm một bước, cao hơn một mức", không để xảy ra dịch chồng dịch, bảo vệ tính mạng, sức khỏe người dân. UBND tỉnh ban hành Phương án tạm thời phòng, chống dịch bệnh Đậu mùa khỉ trên địa bàn tỉnh, như sau:

II. MỤC TIÊU:

1. Mục tiêu chung:

- Phát hiện sớm trường hợp nhiễm bệnh Đậu mùa khỉ, xử lý kịp thời không để dịch lây lan, hạn chế tử vong đến mức thấp nhất.

PHƯƠNG ÁN

HÀNH ĐỘNG TẠM THỜI PHÒNG, CHỐNG BỆNH ĐẬU MÙA KHỈ TẠI TỈNH ĐẮK LẮK

I. SỰ CẦN THIẾT BAN HÀNH PHƯƠNG ÁN:

1. Thông tin chung:

Đậu mùa khỉ (Monkey pox) là bệnh truyền nhiễm cấp tính, có khả năng gây dịch, do vi-rút Đậu mùa khỉ gây ra. Bệnh có nguồn gốc từ Châu Phi, lây truyền từ động vật sang người và từ người sang người qua tiếp xúc trực tiếp với tổn thương da, dịch cơ thể, qua quan hệ tình dục, giọt bắn đường hô hấp, vật dụng của người bị nhiễm và lây truyền từ mẹ sang con. Bệnh có các triệu chứng chính là sốt, phát ban dạng phỏng nước và sưng hạch ngoại vi, có thể gây biến chứng nặng dẫn tới tử vong.

Thời gian ủ bệnh thường từ 06 đến 13 ngày, nhưng có thể dao động từ 05 đến 21 ngày. Người nhiễm không có triệu chứng và không có khả năng lây nhiễm. Biểu hiện triệu chứng của bệnh có thể khác nhau tùy thuộc vào từng giai đoạn bệnh, nhưng tương tự như bệnh đậu mùa, các triệu chứng thường thấy là sốt, đau đầu, đau cơ, đau lưng, sưng hạch bạch huyết, ớn lạnh, mệt mỏi, phát ban có thể nhìn giống như mụn nước xuất hiện trên mặt, bên trong miệng hoặc ở các bộ phận khác của cơ thể như bàn tay, bàn chân, ngực, bộ phận sinh dục hoặc hậu môn. Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), tỉ lệ tử vong khi mắc bệnh Đậu mùa khỉ theo thống kê trước đây dao động từ 0-11% nói chung, tỉ lệ này cao hơn ở trẻ nhỏ.

Hiện nay bệnh Đậu mùa khỉ chưa có thuốc điều trị đặc hiệu. Theo Trung tâm Phòng ngừa và Kiểm soát bệnh tật Hoa Kỳ, bệnh Đậu mùa khỉ giống với bệnh Đậu mùa, do đó có thể sử dụng thuốc kháng vi-rút bệnh Đậu mùa để điều trị bệnh Đậu mùa khỉ. Kết quả một số nghiên cứu trước đây tại Châu Phi cho thấy, vắc-xin phòng bệnh Đậu mùa có hiệu quả khoảng 85% trong việc ngăn ngừa bệnh Đậu mùa khỉ.

Ngày 23/7/2022, WHO công bố tình trạng khẩn cấp về sức khỏe cộng đồng quốc tế đối với bệnh Đậu mùa khỉ.

2. Tình hình dịch trên thế giới:

Đến tháng 10/2022, WHO thông báo đã ghi nhận hơn 68.000 ca mắc Đậu mùa khỉ tại 106 nước và vùng lãnh thổ (gồm cả các quốc gia đang lưu hành dịch), trong đó có 28 trường hợp tử vong.

Trước đó, từ năm 1970, bệnh Đậu mùa khỉ là bệnh lưu hành tại khu vực Châu Phi (11 quốc gia) và hầu như không ghi nhận các ca bệnh tại khu vực khác. Đến tháng 5/2022, WHO thông báo ghi nhận ca mắc tại một số khu vực Châu Âu (chùm ca bệnh đầu tiên ghi nhận tại Anh). Đây là lần đầu tiên ghi nhận các ổ dịch Đậu mùa khỉ tại các nước ngoài khu vực Châu Phi. Từ đó, đã ghi nhận sự gia tăng liên tục cả về số ca nhiễm và số quốc gia, vùng, lãnh thổ ghi nhận ca bệnh, một số nước trong khu vực Châu Á có ghi nhận trường hợp bệnh xâm nhập như Singapore, Thái Lan, Hàn Quốc, Nhật Bản, Trung Quốc, Việt Nam….

Trong đợt dịch bệnh này, chủ yếu các ca bệnh được báo cáo là nam giới, đồng giới nam, lưỡng giới (99% xảy ra tại Anh, Tây Ban Nha, Mỹ, Canada) và những người có quan hệ đồng giới nam sống ở khu vực thành thị. Họ là những người tham gia trong nhóm mạng xã hội, tình dục ở khu vực châu Âu, Bắc Mỹ. Ngoài ra, cũng ghi nhận sự gia tăng số lượng ca bệnh tại các quốc gia khu vực Tây, Trung Phi.

Tổ chức Y tế thế giới đã đưa ra các khuyến nghị tạm thời cho 4 nhóm quốc gia thành viên dựa trên tình hình dịch tễ học, phương thức lây truyền và năng lực đáp ứng của từng quốc gia.

Nhóm 1: Các quốc gia chưa ghi nhận ca bệnh Đậu mùa khỉ hoặc không ghi nhận ca bệnh trong vòng 21 ngày.

Nhóm 2: Các quốc gia ghi nhận ca bệnh Đậu mùa khỉ là người nhập cảnh và bắt đầu có sự lây truyền từ người sang người.

Nhóm 3: Các quốc gia có sự lây truyền bệnh Đậu mùa ở khỉ giữa động vật và người.

Nhóm 4: Các quốc gia có năng lực về vắc xin và điều trị.

3. Tại Việt Nam: Ngày 03/10/2022 ghi nhận ca bệnh nghi mắc Đậu mùa khỉ đầu tiên tại thành phố Hồ Chí Minh qua quá trình giám sát dịch tễ.

4. Nhận định nguy cơ:

Căn cứ vào tình hình và đặc điểm dịch tễ của bệnh, dịch bệnh đã xâm nhập vào Việt Nam và có khả năng bùng phát thành dịch lớn tại cộng đồng nếu không chủ động triển khai các biện pháp phòng chống do:

- Vi-rút gây bệnh Đậu mùa khỉ đã lan rộng trên 106 quốc gia trên thế giới đặc biệt một số nước trong khu vực Châu Á có ghi nhận trường hợp bệnh xâm nhập như Singapore Thái Lan, Hàn Quốc, Nhật Bản, Trung Quốc…, bệnh lây truyền từ động vật sang người và lây truyền từ người sang người khi tiếp xúc trực tiếp gần.

- Nguồn lây bệnh chưa được xác định rõ ràng, chưa xác định được các yếu tố dịch tễ liên quan giữa các trường hợp mắc bệnh.

- Hiện chưa có vắc-xin phòng bệnh, chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, các biện pháp phòng bệnh hiện nay chủ yếu dựa vào vệ sinh cá nhân và ngăn ngừa lây truyền tại cộng đồng.

- Dịch bệnh có khả năng lây lan cao nên nguy cơ dịch bệnh có thể xâm nhập và bùng phát tại Việt Nam nói chung và tỉnh Đắk Lắk nói riêng là rất lớn nếu không chủ động triển khai các biện pháp phòng chống hiệu quả và kịp thời. Đắk Lắk là tỉnh có sự giao lưu rộng rãi với các tỉnh, thành trên toàn quốc nên sẽ có ảnh hưởng với dịch bệnh trên toàn quốc. Mặt khác, Đắk Lắk là tỉnh biên giới giáp Campuchia nên nguy cơ dịch xâm nhập vào tỉnh ta thông qua người từ vùng dịch đến Campuchia.

Thực hiện Công điện số 680/CĐ-TTg ngày 01/8/2022 của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường công tác phòng, chống bệnh Đậu mùa khỉ; Quyết định số 2099/QĐ-BYT ngày 29/7/2022 của Bộ Y tế về việc hướng dẫn chẩn đoán, điều trị và phòng bệnh Đậu mùa khỉ ở người, Công văn số 5470/BYT-DP ngày 03/10/2022 của Bộ Y tế về tăng cường phòng chống bệnh Đậu mùa khỉ; trước tình hình diễn biến hết sức phức tạp của một số bệnh truyền nhiễm nguy hiểm tại tỉnh như COVID-19, sốt xuất huyết, tay chân miệng…; để chủ động kiểm soát, phòng, chống dịch bệnh Đậu mùa khỉ với tinh thần và giải pháp là "sớm một bước, cao hơn một mức", không để xảy ra dịch chồng dịch, bảo vệ tính mạng, sức khỏe người dân. UBND tỉnh ban hành Phương án tạm thời phòng, chống dịch bệnh Đậu mùa khỉ trên địa bàn tỉnh, như sau:

II. MỤC TIÊU:

1. Mục tiêu chung:

- Phát hiện sớm trường hợp nhiễm bệnh Đậu mùa khỉ, xử lý kịp thời không để dịch lây lan, hạn chế tử vong đến mức thấp nhất.

- Hạn chế ảnh hưởng đến hoạt động kinh tế - xã hội chung của tỉnh.

2. Mục tiêu cụ thể (theo tình huống dịch bệnh):

a) Tình huống 1: Ghi nhận ca bệnh tại Việt Nam nhưng chưa ghi nhận ca bệnh tại tỉnh

- Tăng cường công tác giám sát tại các cửa ngõ vào tỉnh để phát hiện sớm ca bệnh, xử lý triệt để, tránh lây lan ra cộng đồng và các cán bộ y tế;

- Thông báo ca bệnh các tỉnh để người dân được biết và chủ động phòng chống.

b) Tình huống 2: Xuất hiện các ca bệnh xâm nhập vào tỉnh

- Khoanh vùng, xử lý kịp thời, triệt để ổ dịch nhằm hạn chế thấp nhất việc lây lan ra cộng đồng;

- Hạn chế ảnh hưởng đến kinh tế - xã hội của tỉnh.

c) Tình huống 3: Dịch lây lan ra cộng đồng

- Đáp ứng nhanh, khoanh vùng, xử lý kịp thời, triệt để ổ dịch, điều trị tích cực nhằm hạn chế thấp nhất tử vong và giảm lây lan ra cộng đồng;

- Hạn chế ảnh hưởng đến các hoạt động kinh tế - xã hội của tỉnh.

III. CÁC HOẠT ĐỘNG CHÍNH:

1. Tình huống 1: Có ca bệnh xâm nhập vào Việt Nam nhưng chưa có ca bệnh tại tỉnh

a) Công tác chỉ đạo, kiểm tra:

- Kiện toàn Ban Chỉ đạo phòng, chống dịch bệnh nguy hiểm ở người các cấp nhằm tăng cường công tác chỉ đạo, hướng dẫn, kiểm tra việc thực hiện công tác phòng, chống dịch Đậu mùa khỉ trên địa bàn toàn tỉnh.

- Tổ chức họp Ban Chỉ đạo phòng, chống dịch bệnh nguy hiểm ở người chỉ đạo khẩn cấp theo diễn biến của dịch và chỉ đạo việc ứng phó thích hợp. Chỉ đạo các đơn vị y tế và các ban ngành liên quan phối hợp trong công tác phòng chống.

- Xây dựng Kế hoạch phòng, chống dịch theo các giai đoạn của dịch trình UBND tỉnh phê duyệt; đồng thời, chuẩn bị cơ sở vật chất, khu vực cách ly, trang thiết bị, nhân lực, thuốc, vật tư, hóa chất, phương tiện cho phòng, chống dịch.

- Theo dõi chặt chẽ diễn biến tình hình dịch để có phương án điều chỉnh phù hợp với thực tế.

- Ngành Y tế thực hiện có hiệu quả việc hướng dẫn công tác giám sát, sẵn sàng thu dung, điều trị, xử lý ổ dịch tại các địa phương; chỉ đạo các bệnh viện xây dựng quy trình nội bộ tiếp đón, cách ly và điều trị người bệnh Đậu mùa khỉ; thành lập đội chống dịch cơ động hỗ trợ cho tuyến dưới; tổ chức diễn tập phòng, chống dịch, điều trị các ca bệnh theo phân tuyến, thực hiện phương án điều trị tại chỗ…

b) Công tác giám sát, dự phòng:

- Sẵn sàng triển khai các biện pháp giám sát, phòng chống, xử lý ổ dịch theo hướng dẫn về chuyên môn kỹ thuật của Bộ Y tế, trong đó, tăng cường công tác giám sát tại các cửa ngõ vào tỉnh, giám sát tại các cơ sở khám, chữa bệnh và giám sát dựa vào sự kiện tại cộng đồng để phát hiện sớm, ngăn chặn dịch bệnh kịp thời.

- Tăng cường rà soát, thống kê và thực hiện giám sát lấy mẫu bệnh phẩm các trường hợp tiếp xúc gần với các ca bệnh tại các địa phương khác nhằm ngăn chặn dịch bệnh.

- Theo dõi, thường xuyên cập nhật thông tin chỉ đạo của Bộ Y tế, nắm thông tin về các ca bệnh nghi ngờ để kịp thời xác minh, tổ chức điều tra, phát hiện ổ dịch sớm.

- Tổ chức đánh giá nguy cơ để đề xuất các biện pháp ứng phó phù hợp, hiệu quả.

- Tổ chức thường trực phòng, chống dịch tại các đơn vị y tế để ghi nhận thông tin, diễn biến dịch.

- Tổ chức tập huấn cho cán bộ y tế các tuyến.

c) Công tác điều trị:

- Các cơ sở khám, chữa bệnh rà soát lại cơ sở vật chất, trang thiết bị, phương tiện, vật tư, hóa chất, nhân lực sẵn sàng ứng phó với dịch lan rộng; sẵn sàng phương án thu dung, phân luồng, cách ly, điều trị bệnh nhân theo đúng quy định.

- Đẩy mạnh công tác kiểm soát nhiễm khuẩn, thiết lập khu vực cách ly riêng để khám và điều trị các trường hợp nghi ngờ nhiễm bệnh Đậu mùa khỉ, đảm bảo phòng chống lây nhiễm tại các cơ sở xét nghiệm, y tế. Tổ chức tập huấn bổ sung cho nhân viên y tế về công tác điều trị, chống nhiễm khuẩn và kiểm soát lây nhiễm.

- Thực hiện các hướng dẫn kỹ thuật về hướng dẫn chẩn đoán điều trị của tuyến trên.

- Các đội cấp cứu lưu động, sẵn sàng hỗ trợ địa phương cấp cứu, điều trị bệnh nhân khi có yêu cầu.

d) Công tác truyền thông:

- Thông báo ca bệnh đã ghi nhận tại các tỉnh để người dân trong địa bàn toàn tỉnh được biết và chủ động phòng, chống dịch, tự bảo vệ bản thân.

- Tăng cường truyền tải các thông điệp, khuyến cáo phòng, chống dịch bệnh Đậu mùa khỉ tới người dân, đặc biệt là các đoàn khách du lịch, cư dân di biến động, người lao động đi hoặc trở về từ các vùng có dịch bệnh Đậu mùa khỉ. Khuyến cáo người dân chủ động khai báo với các cơ quan y tế khi có triệu chứng nghi ngờ, mắc bệnh; không hoang mang lo lắng và phối hợp thực hiện tốt các biện pháp phòng bệnh.

- Thiết lập đường dây nóng, nơi tiếp nhận thông tin tư vấn, hỗ trợ người dân về bệnh Đậu mùa khỉ.

- Các cơ quan truyền thông tích cực phối hợp với ngành Y tế để triển khai hiệu quả hoạt động truyền thông phòng, chống dịch.

đ) Công tác hậu cần: Kiểm tra, rà soát nguồn lực về vật tư, hóa chất, phương tiện, kinh phí kịp thời bổ sung nhằm triển khai các biện pháp phòng, chống khi có ca bệnh.

2. Tình huống 2: Xuất hiện các ca bệnh xâm nhập vào tỉnh

a) Công tác chỉ đạo, kiểm tra:

- Ban Chỉ đạo phòng, chống dịch bệnh nguy hiểm ở người, Sở Y tế báo cáo thường xuyên tình hình diễn biến dịch bệnh cho UBND tỉnh, Viện Vệ sinh dịch tễ Tây Nguyên, Bộ Y tế để kịp thời nhận được các chỉ đạo về phòng, chống dịch.

- Ban Chỉ đạo phòng, chống dịch bệnh nguy hiểm ở người các cấp tổ chức họp hàng tuần và đột xuất để thống nhất chỉ đạo triển khai các hoạt động.

- Ban hành các văn bản chỉ đạo triển khai các hoạt động đến các cơ quan, ban, ngành, đoàn thể.

- Tổ chức các đoàn kiểm tra giám sát, hướng dẫn và đánh giá việc triển khai công tác phòng, chống dịch của các địa phương.

- Bổ sung kế hoạch khẩn cấp theo diễn biến tình hình thực tế nhằm đáp ứng khẩn cấp cho công tác chống dịch.

b) Công tác giám sát, dự phòng:

- Khẩn trương thực hiện điều tra kỹ tất cả các trường hợp tiếp xúc với trường hợp dương tính với Đậu mùa khỉ để xác định nguồn lây nhiễm; quản lý, xử lý kịp thời ổ dịch không để dịch lây lan ra cộng đồng.

- Tăng cường giám sát, lấy mẫu bệnh phẩm các trường hợp nghi mắc bệnh Đậu mùa khỉ có yếu tố dịch tễ liên quan; giám sát, theo dõi tình trạng sức khỏe của những người có tiếp xúc gần với người bệnh trong vòng 21 ngày kể từ khi tiếp xúc lần cuối. Áp dụng việc báo cáo hàng ngày và chia sẻ thông tin kịp thời.

- Tăng cường giám sát, lấy mẫu bệnh phẩm các trường hợp nghi ngờ mắc bệnh Đậu mùa khỉ.

- Tổ chức thường trực phòng, chống dịch 24/24 giờ tại các đơn vị y tế; các đội chống dịch cơ động hỗ trợ các địa phương xử lý ổ dịch.

- Thường xuyên cập nhật các tài liệu chuyên môn trong công tác giám sát, xử lý ổ dịch để triển khai thực hiện.

c) Công tác điều trị:

- Thực hiện tiếp nhận những bệnh nhân đầu tiên phát hiện vào điều trị tại Bệnh viện đa khoa Vùng Tây Nguyên; trong trường hợp số lượng bệnh nhân tăng cao, Bệnh viện đa khoa Vùng Tây Nguyên sẽ điều trị các bệnh nhân nặng, các Bệnh viện Phổi Đắk Lắk, BVĐK khu vực 333, Bệnh viện đa khoa thành phố Buôn Ma Thuột, Trung tâm y tế huyện Krông Búk điều trị các trường hợp bệnh thông thường theo khu vực. Khi bệnh nhân có dấu hiệu tăng cao, các bệnh viện khác trên địa bàn sẽ sẵn sàng tiếp nhận, cách ly và điều trị bệnh nhân.

- Thực hiện nghiêm ngặt việc tổ chức cách ly đối với người bệnh, kiểm soát nhiễm khuẩn, phòng chống lây nhiễm chéo tại các bệnh viện theo quy định; làm thông thoáng buồng bệnh để giảm nồng độ vi-rút.

- Thực hiện đầy đủ các biện pháp phòng hộ cho các nhân viên y tế trực tiếp tham gia khám, điều trị, chăm sóc bệnh nhân, không để xảy ra hiện tượng lây nhiễm sang nhân viên y tế.

- Tổ chức thường trực cấp cứu, thu dung, điều trị tại các đơn vị khám, chữa bệnh; các đội cấp cứu lưu động, sẵn sàng hỗ trợ địa phương cấp cứu, điều trị bệnh nhân khi có yêu cầu.

- Thường xuyên cập nhật các hướng dẫn về chẩn đoán điều trị để triển khai thực hiện.

d) Công tác truyền thông:

- Cập nhật thông tin các ca bệnh và các nội dung chỉ đạo, thông tin, khuyến cáo về phòng, chống dịch thường xuyên trên Cổng Thông tin điện tử tỉnh, Trang thông tin điện tử của Sở Y tế, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh, Đài Phát thanh và Truyền hình tỉnh, các cơ quan báo chí của Trung ương, địa phương đóng chân trên địa bàn tỉnh.

- Đẩy mạnh việc truyền thông, khuyến cáo phòng, chống dịch tại các cơ sở điều trị và cộng đồng.

- Huy động các sở, ban, ngành, đoàn thể tham gia công tác tuyên truyền, phòng, chống dịch.

đ) Công tác hậu cần:

- Căn cứ vào dự báo tình hình dịch tiếp tục bổ sung kinh phí, vật tư, hóa chất, phương tiện, kịp thời triển khai các biện pháp phòng, chống dịch đề phòng dịch bùng phát trên diện rộng.

- Đảm bảo chính sách cho đội ngũ thực hiện công tác điều tra, xác minh ổ dịch, thường trực phòng, chống dịch và nhân viên y tế thực hiện thu dung, điều trị, chăm sóc bệnh nhân.

- Xây dựng kế hoạch dự trữ, bổ sung thuốc, vật tư, trang thiết bị phục vụ công tác phòng, chống dịch trong trường hợp dịch lan rộng.

3. Tình huống 3: Dịch có nguy cơ lây lan trong cộng đồng.

a) Công tác chỉ đạo, kiểm tra:

- Ban Chỉ đạo phòng, chống dịch bệnh nguy hiểm ở người tỉnh, Sở Y tế báo cáo, cập nhật tình hình diễn biến của dịch bệnh Đậu mùa khỉ hàng ngày cho UBND tỉnh, Viện Vệ sinh Dịch tễ Tây nguyên, Bộ Y tế để kịp thời nhận được các chỉ đạo về phòng, chống dịch.

- Ban Chỉ đạo phòng, chống dịch bệnh nguy hiểm ở người các cấp tổ chức họp thường xuyên và đột xuất để thống nhất chỉ đạo triển khai các hoạt động.

- Tổ chức các đoàn kiểm tra giám sát, hướng dẫn và đánh giá việc triển khai công tác phòng, chống dịch của các địa phương để kịp thời điều chỉnh chỉ đạo phù hợp với tình hình thực tế.

- Bổ sung kế hoạch khẩn cấp theo diễn biến tình hình thực tế nhằm đáp ứng khẩn cấp cho công tác chống dịch.

b) Công tác giám sát, dự phòng:

- Tăng cường hoạt động của các tổ đáp ứng nhanh để khoanh vùng, xử lý kịp thời, triệt để các ổ dịch bệnh, tổ chức cách ly y tế tại khu vực có dịch trong cộng đồng; đồng thời, triển khai hướng dẫn người dân thực hiện cách ly y tế tại nhà.

- Tăng cường hiệu quả công tác giám sát các trường hợp nghi mắc bệnh; giám sát, theo dõi tình trạng sức khỏe của những người có tiếp xúc gần với người bệnh; giám sát lấy mẫu bệnh phẩm để kịp thời điều tra, phát hiện ổ dịch mới. Áp dụng việc báo cáo hàng ngày và chia sẻ thông tin kịp thời.

- Duy trì thường trực phòng, chống dịch 24/24 giờ tại các đơn vị y tế; các đội chống dịch cơ động hỗ trợ các địa phương xử lý ổ dịch.

- Thường xuyên cập nhật các tài liệu chuyên môn trong công tác giám sát, xử lý ổ dịch để triển khai thực hiện.

c) Công tác điều trị:

- Các cơ sở y tế phân loại người bệnh theo mức độ nặng nhẹ để điều trị tại các tuyến phù hợp; hạn chế di chuyển người bệnh; thường xuyên đánh giá, rút kinh nghiệm trong công tác điều trị, chống nhiễm khuẩn và kiểm soát lây nhiễm, giám sát.

- Các cơ sở mở rộng khu vực cách ly điều trị. Các cơ sở y tế huy động các khoa lâm sàng và các bộ phận hỗ trợ tham gia; sẵn sàng cử đội cấp cứu lưu động và hỗ trợ tuyến dưới, hỗ trợ người dân tự điều trị tại nhà và bệnh viện khác khi cần thiết.

- Tăng cường năng lực cho bệnh viện tuyến huyện trong điều trị các trường hợp thông thường, hạn chế chuyển viện tránh lây lan.

- Tập huấn cho cán bộ điều trị và điều dưỡng tại các bệnh viện về chẩn đoán và điều trị bệnh Đậu mùa khỉ và sử dụng các trang thiết bị hồi sức cấp cứu.

- Thiết lập hệ thống trao đổi thông tin với tuyến trên để tiếp nhận nhanh sự chỉ đạo, hướng dẫn chuyên môn kỹ thuật kịp thời.

- Hướng dẫn người dân thực hiện việc tự cách ly điều trị tại nhà.

- Thường xuyên cập nhật các hướng dẫn về chẩn đoán điều trị để triển khai thực hiện.

d) Công tác truyền thông:

Duy trì và tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền về tình hình dịch bệnh đặc biệt là tăng cường ý thức của người dân trong việc đồng thuận, chung tay thực hiện các biện pháp phòng, chống dịch.

đ) Công tác hậu cần:

Căn cứ vào dự báo tình hình dịch tiếp tục xây dựng kế hoạch bổ sung kinh phí, vật tư, hóa chất, phương tiện, kịp thời triển khai các biện pháp phòng, chống dịch khi dịch bùng phát trên diện rộng. Trường hợp vượt quá khả năng của địa phương thì tham mưu Tỉnh ủy, UBND tỉnh báo cáo Chính phủ, Bộ Y tế và các Bộ, ngành, địa phương khác hỗ trợ.

IV. TỔ CHỨC THỰC HIỆN

1. Ban Chỉ đạo phòng, chống dịch bệnh nguy hiểm ở người của tỉnh:

- Tham mưu, giúp UBND tỉnh triển khai công tác phòng, chống dịch bệnh nguy hiểm ở người theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, hướng dẫn chuyên môn kỹ thuật của Bộ Y tế.

- Liên hệ chặt chẽ với Ban Chỉ đạo phòng, chống dịch Quốc gia để nắm chắc diễn biến dịch, triển khai các biện pháp phòng, chống.

- Chỉ đạo và tổ chức kiểm tra, giám sát việc thực hiện công tác phòng, chống dịch tại các địa phương.

2. Sở Y tế:

- Là cơ quan thường trực, có trách nhiệm tham mưu UBND tỉnh, Ban Chỉ đạo phòng, chống dịch bệnh nguy hiểm ở người của tỉnh kế hoạch, phương án, chuẩn bị nhân lực, kinh phí, cơ sở vật chất, trang thiết bị y tế, thuốc, hóa chất… để triển khai thực hiện có hiệu quả công tác phòng, chống dịch Đậu mùa khỉ trên địa bàn tỉnh.

- Làm đầu mối phối hợp với các sở, ban, ngành, đoàn thể trên địa bàn triển khai các hoạt động phòng, chống dịch.

- Chủ động theo dõi diễn biến dịch bệnh, thường xuyên cập nhật chỉ đạo của Bộ Y tế, Ban Chỉ đạo chống dịch Quốc gia để tham mưu đề xuất phương án phòng, chống dịch hiệu quả và phù hợp với tình hình, nguồn lực thực tế của địa phương.

- Phối hợp thực hiện công tác tuyên truyền, hướng dẫn về chuyên môn để người dân thực hiện có hiệu quả các biện pháp phòng, chống dịch.

- Chủ động triển khai các phương án phòng, chống dịch theo các mức độ dịch tương ứng. Chỉ đạo các đơn vị y tế trong toàn ngành tập trung cao nhất cho công tác phòng, chống dịch trong các lĩnh vực về phát hiện điều trị cách ly, giám sát phòng chống, truyền thông, chuẩn bị sẵn sàng các trang thiết bị, hóa chất vật tư, trang bị phòng hộ cho nhân viên y tế, có kế hoạch điều động nhân lực trong toàn ngành và các đơn vị y tế liên quan đóng trên địa bàn tham gia chống dịch.

- Tổ chức tập huấn về giám sát phòng chống, chẩn đoán điều trị cho nhân viên y tế theo các văn bản hướng dẫn của Bộ Y tế.

- Kiểm tra đánh giá việc chuẩn bị cho công tác phòng chống, bố trí khu cách ly, trang thiết bị để đảm bảo có thể tiếp nhận, cách ly, điều trị bệnh nhân khi phát hiện và đảm bảo an toàn phòng chống lây nhiễm trong cơ sở y tế.

- Thiết lập đường dây nóng, nơi tiếp nhận thông tin để tư vấn, hỗ trợ người dân về bệnh Đậu mùa khỉ.

3. Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn:

- Chỉ đạo ngành Nông nghiệp phối hợp chặt chẽ với ngành Y tế và các cơ quan liên quan trong việc phòng, chống dịch từ động vật hoang dã, đặc biệt là nhóm động vật có nguy cơ lây nhiễm cao với bệnh Đậu mùa khỉ.

- Phối hợp xây dựng các kế hoạch phòng, chống dịch đặc biệt có kế hoạch duy trì các hoạt động thiết yếu trong trường hợp dịch bùng phát trên diện rộng.

4. Sở Tài chính, Sở Kế hoạch và Đầu tư:

- Tích cực phối hợp với Sở Y tế để đảm bảo nguồn kinh phí cho công tác phòng, chống dịch Đậu mùa khỉ của tỉnh.

- Dự trù phương án huy động hoặc đề xuất Trung ương hỗ trợ trong trường hợp dịch bệnh lan rộng vượt quá khả năng cân đối của tỉnh.

- Tăng cường công tác phối hợp trong triển khai thực hiện nhiệm vụ phòng, chống dịch; hướng dẫn, kiểm tra, giám sát việc sử dụng kinh phí phục vụ phòng, chống dịch theo đúng quy định hiện hành.

5. Công an tỉnh:

- Chỉ đạo lực lượng công an về công tác ổn định an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội tại các vùng có dịch, các khu cách ly phòng, chống dịch bệnh Đậu mùa khỉ trên địa bàn tỉnh.

- Chỉ đạo bộ phận Y tế của Công an tỉnh xây dựng Kế hoạch phòng chống bệnh Đậu mùa khỉ của ngành.

- Liên hệ chặt chẽ với ngành Y tế để nắm chắc diễn biến dịch, các biện pháp phòng, chống dịch trên địa bàn tỉnh nói chung và trong lực lượng Công an nói riêng. Phối hợp nắm bắt, thông tin kịp thời tình hình người nước ngoài đặc biệt người từ vùng có dịch đến địa bàn tỉnh Đắk Lắk để chủ động trong công tác phòng, chống dịch.

- Phối hợp với Sở Y tế trong việc triển khai chốt kiểm dịch y tế liên ngành khi có chỉ đạo của tỉnh.

6. Bộ chỉ huy Quân sự tỉnh, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh:

- Chỉ đạo lực lượng Quân y xây dựng Kế hoạch phòng chống bệnh Đậu mùa khỉ của ngành.

- Sẵn sàng huy động lực lượng quân đội tham gia các hoạt động phòng, chống dịch, phối hợp trong việc tổ chức cách ly y tế phòng, chống dịch. Phối hợp Quân - Dân y trong các hoạt động phòng, chống dịch.

- Bộ Chỉ huy Bộ đội biên phòng tỉnh tăng cường kiểm soát chặt đường mòn lối mở, đường biên giới để kịp thời phát hiện, ngăn chặn và xử lý nghiêm người nhập cảnh trái phép kết hợp kiểm soát, ngăn chặn dịch bệnh xâm nhập vào địa bàn tỉnh.

- Phối hợp với Sở Y tế trong việc triển khai chốt kiểm dịch y tế liên ngành khi có chỉ đạo của tỉnh.

7. Sở Giao thông vận tải phối hợp chặt chẽ với ngành Y tế kiểm soát dịch bệnh trong trường hợp dịch bệnh phát hiện tại các tỉnh thành khác trên toàn quốc.

8. Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch:

- Phối hợp với ngành Y tế trong triển khai các biện pháp phòng, chống dịch trong lĩnh vực phụ trách.

- Phối hợp truyền thông các biện pháp phòng, chống dịch đến người dân, khách du lịch đặc biệt là du khách đến từ những địa phương có dịch.

9. Sở Thông tin và Truyền thông:

- Phối hợp chặt chẽ với Sở Y tế để tuyên tuyền, cung cấp thông tin đầy đủ, kịp thời về tình hình dịch bệnh và các biện pháp phòng, chống dịch để người dân chủ động, tích cực thực hiện, phòng, chống dịch bệnh; khám và điều trị khi có dấu hiệu mắc bệnh.

- Chỉ đạo các cơ quan báo chí, truyền thông và hệ thống thông tin cơ sở trên địa bàn xây dựng các thông điệp truyền thông và tổ chức truyền thông phòng, chống dịch bệnh Đậu mùa khỉ để người dân chủ động phòng, chống dịch không hoang mang lo lắng.

10. Đề nghị Cục Hải quan tỉnh:

- Giám sát, theo dõi diễn biến của người nước ngoài đặc biệt là người từ vùng có dịch qua cửa khẩu Đắk Per và Bu Prăng của tỉnh Đắk Nông vào tỉnh Đắk Lắk.

- Liên hệ chặt chẽ với ngành Y tế tỉnh Đắk Lắk và Đắk Nông để thông báo tình hình, tổ chức các biện pháp phòng, chống dịch.

11. Các sở, ban, ngành liên quan:

- Phối hợp chặt chẽ với ngành Y tế trong việc triển khai các biện pháp phòng, chống dịch thuộc lĩnh vực phụ trách.

- Chủ động xây dựng Kế hoạch phòng, chống dịch của ngành, đơn vị đặc biệt chủ động phương án duy trì các hoạt động thiết yếu trong trường hợp dịch bùng phát trên diện rộng.

- Phối hợp thực hiện công tác tuyên truyền vận động cán bộ, công nhân viên chức, người lao động và Nhân dân tích cực triển khai các biện pháp phòng, chống bệnh Đậu mùa khỉ.

12. Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố:

- Kiện toàn Ban Chỉ đạo phòng, chống dịch bệnh nguy hiểm ở người các cấp của địa phương; lập kế hoạch phòng, chống dịch bệnh Đậu mùa khỉ trên địa bàn, chỉ đạo các cơ quan, ban, ngành phối hợp chặt chẽ trong tổ chức thực hiện.

- Kiểm tra việc chuẩn bị đáp ứng dịch tại các tuyến y tế, cơ quan, ban ngành, đoàn thể trên địa bàn.

- Thực hiện hỗ trợ kinh phí cho các hoạt động phòng, chống dịch bệnh Đậu mùa khỉ trên địa bàn quản lý và chịu trách nhiệm trước UBND tỉnh về tình hình dịch bệnh tại địa phương.

V. HẬU CẦN:

1. Khi chưa có trường hợp bệnh tại tỉnh: Sử dụng nguồn lực sẵn có:

- Vật tư, trang thiết bị, hóa chất, thuốc men: Sử dụng nguồn sẵn có tại các đơn vị phục vụ cho công tác phòng, chống dịch.

- Kinh phí:

+ Kinh phí thường xuyên của từng đơn vị.

+ Hỗ trợ từ các nguồn phòng, chống dịch khác.

2. Khi dịch bệnh xâm nhập và bùng phát tại tỉnh:

Tùy theo diễn biến của dịch và chỉ đạo của tuyến trên, Sở Y tế tham mưu UBND tỉnh ban hành kế hoạch cấp bổ sung kinh phí triển khai các hoạt động phù hợp với thực tế.

VI. KIẾN NGHỊ:

1. Bộ Y tế:

- Thông báo diễn biến tình hình dịch và chỉ đạo, hướng dẫn chuyên môn kỹ thuật về phòng chống và điều trị để Ngành Y tế tỉnh nắm bắt được diễn biến và có phương án xử lý kịp thời.

- Hỗ trợ hoá chất, vật tư, trang thiết bị để sẵn sàng triển khai các hoạt động phòng chống.

- Ban hành hướng dẫn giám sát và phòng, chống dịch bệnh Đậu mùa khỉ tại Việt Nam.

2. Viện Vệ sinh dịch tễ Tây Nguyên: Hỗ trợ tỉnh Đắk Lắk trong việc phát hiện, điều tra, xử lý dịch và thu thập mẫu bệnh phẩm xét nghiệm.

Trên đây là Phương án hành động tạm thời phòng, chống dịch bệnh Đậu mùa khỉ tại tỉnh Đắk Lắk, yêu cầu các đơn vị, địa phương và đề nghị các đơn vị liên quan tổ chức thực hiện; kịp thời báo cáo các khó khăn, vướng mắc phát sinh trong quá trình thực hiện về Sở Y tế để tham mưu UBND tỉnh xem xét, giải quyết/.

PHỤ LỤC

KHUYẾN CÁO CỦA BỘ Y TẾ
(Ban hành kèm theo Phương án số 8706/PA-UBND ngày 12/10/2022 của UBND tỉnh Đắk Lắk)

Để chủ động phòng, chống dịch bệnh Đậu mùa khỉ ở nước ta, người dân chủ động thực hiện các biện pháp phòng bệnh sau:

1. Che miệng và mũi khi ho hoặc hắt hơi, tốt nhất che bằng khăn vải hoặc khăn tay hoặc khăn giấy dùng một lần hoặc ống tay áo để làm giảm phát tán các dịch tiết đường hô hấp; rửa tay bằng xà phòng và nước sạch hoặc dung dịch sát khuẩn ngay sau khi ho, hắt hơi. Không khạc nhổ bừa bãi nơi công cộng.

2. Thường xuyên rửa tay bằng xà phòng và nước sạch hoặc dung dịch sát khuẩn tay.

3. Người có triệu chứng phát ban cấp tính không rõ nguyên nhân kèm theo một hoặc nhiều triệu chứng nghi ngờ cần chủ động liên hệ với cơ sở y tế để được theo dõi, tư vấn kịp thời; đồng thời, cần chủ động tự cách ly, tránh quan hệ tình dục.

4. Tránh tiếp xúc gần với người mắc bệnh Đậu mùa khỉ, tránh tiếp xúc trực tiếp với những vết thương, dịch cơ thể, giọt bắn và các vật dụng, đồ dùng bị nhiễm mầm bệnh. Trong trường hợp nơi ở/nơi làm việc có người mắc hoặc nghi ngờ mắc bệnh, cần thông báo cho cơ quan y tế để được tư vấn và xử trí kịp thời, không tự ý điều trị.

5. Người đến các quốc gia có lưu hành dịch bệnh Đậu mùa khỉ (khu vực Trung và Tây Phi), cần tránh tiếp xúc với động vật có vú (chết hoặc sống) như: động vật gặm nhấm, thú có túi, động vật linh trưởng có thể chứa virus Đậu mùa khỉ. Khi quay trở về Việt Nam cần chủ động khai báo với cơ quan y tế địa phương để được tư vấn.

6. Đảm bảo an toàn thực phẩm, thực hiện lối sống lành mạnh, tăng cường vận động thể lực, nâng cao sức khỏe./.