Kế hoạch 81/KH-UBND năm 2023 về Phòng, chống hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn trên địa bàn tỉnh Trà Vinh giai đoạn 2023-2025

KẾ HOẠCH

PHÒNG, CHỐNG HẠN HÁN, THIẾU NƯỚC, XÂM NHẬP MẶN TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH TRÀ VINH GIAI ĐOẠN 2023 - 2025

Thực hiện Công điện số 397/CĐ-TTg ngày 13/5/2023 của Thủ tướng Chính phủ về việc chủ động triển khai các biện pháp cấp bách ứng phó với nguy cơ nắng nóng, hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn; Công văn số 3222/BNN-TL ngày 19/5/2023 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn về việc tổ chức các giải pháp ứng phó với nguy cơ hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Công điện số 397/CĐ-TTg ngày 13/5/2023. Ủy ban nhân dân tỉnh xây dựng Kế hoạch phòng, chống hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2023 - 2025 với các nội dung như sau:

I. MỤC ĐÍCH, YÊU CẦU

1. Mục đích

a) Tập trung mọi nguồn lực thực hiện tốt, có hiệu quả công tác phòng, chống thiếu nước, hạn hán, xâm nhập mặn trên địa bàn tỉnh, đảm bảo việc ngăn mặn, trữ ngọt phục vụ nhu cầu sản xuất, sinh hoạt của người dân, hạn chế đến mức thấp nhất thiệt hại do hạn hán, xâm nhập mặn gây ra.

b) Tăng cường công tác tuyên truyền, vận động nâng cao ý thức chủ động trong phòng, chống, ứng phó với hạn hán, xâm nhập mặn của người dân, nhất là việc sử dụng nước tiết kiệm, chủ động tích trữ nguồn nước để cung cấp cho nuôi thủy sản, vụ Đông Xuân và Hè Thu, đặc biệt là phục vụ cho diện tích sản xuất tôm - lúa.

c) Rà soát, đánh giá các tác động của hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn giai đoạn từ năm 2023 - 2025 đến hoạt động sản xuất và sinh hoạt của người dân, trên cơ sở đó chủ động triển khai đồng bộ, kịp thời các giải pháp phòng, chống hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn sát với tình hình thực tế, đảm bảo nguồn nước phục vụ nhu cầu của người dân trên địa bàn tỉnh.

2. Yêu cầu

a) Các Sở, Ban, ngành, Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố chủ động triển khai thực hiện các giải pháp phòng, chống hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn, bảo vệ sản xuất và đảm bảo cung cấp nước sinh hoạt cho nhân dân trong giai đoạn 2023 - 2025.

b) Sẳn sàng phương án, kế hoạch cấp nước, đảm bảo đủ nước sinh hoạt cho nhân dân, nhất là các khu vực nông thôn, vùng chưa có tuyến ống cấp nước, điều kiện giao thông đi lại không thuận tiện để lấy nước.

II. NHIỆM VỤ, GIẢI PHÁP

1. Về thủy lợi: Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình nông nghiệp và phát triển nông thôn, Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố, Công ty TNHH MTV Quản lý khai thác công trình thủy lợi tỉnh Trà Vinh căn cứ chức năng, nhiệm vụ được giao, chủ trì, phối hợp với các đơn vị có liên quan:

a) Rà soát, kịp thời duy tu, sửa chữa các công trình thủy lợi bị hư hỏng, xuống cấp; thực hiện việc nạo vét khu vực cửa cống lấy nước, hệ thống kênh mương, đắp đập ngăn mặn,..., đảm bảo an toàn, hiệu quả trong việc ngăn mặn, trữ ngọt, tận dụng tối đa nguồn nước, triệt để, chống thất thoát lãng phí nước.

b) Đẩy nhanh tiến độ thi công các công trình thủy lợi (kênh, đê, kè biển, kè sông, bờ bao, cống, bọng, mạng lưới quan trắc mặn, …) kịp thời ngăn mặn, trữ ngọt phục vụ sản xuất và dân sinh vào mùa khô hàng năm.

c) Nâng cao hiệu quả quản lý, khai thác công trình thủy lợi trên địa bàn tỉnh; đối với các hệ thống công trình thủy lợi đã được đầu tư khép kín tăng cường trữ nước ngọt phục vụ sản xuất, sinh hoạt, việc trữ nước phải thực hiện trước khi kết thúc mùa mưa hàng năm, đối với các hệ thống chưa được đầu tư khép kín, tổ chức vận động người dân đắp kín bờ bao từng tiểu vùng, đắp đập tạm để ngăn mặn, trữ ngọt; đồng thời, xây dựng kế hoạch vận hành, điều tiết, điều hòa, cung cấp, phân phối nước hợp lý, đảm bảo đủ nguồn nước cung cấp cho nhu cầu sinh hoạt và sản xuất của người dân trong mùa khô hàng năm.

d) Xây dựng kế hoạch vận hành phù hợp, hiệu quả công trình trạm bơm điện kênh 3/2 đảm bảo nguồn nước phục vụ sản xuất của người dân và doanh nghiệp.

2. Về sản xuất nông nghiệp: Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (Thường trực Ban Chỉ huy Phòng, chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn tỉnh) chủ trì, phối hợp với Sở Tài nguyên và Môi trường, Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố và các đơn vị có liên quan tập trung thực hiện tốt các nhiệm vụ:

a) Theo dõi chặt chẽ diễn biến, tình hình hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn, kịp thời thông tin, dự báo, cảnh báo đến các cơ quan, đơn vị có liên quan và người dân biết để chủ động phòng, tránh, ứng phó với hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn. Xác định từng vùng, từng khu vực có khả năng bị ảnh hưởng bởi hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn để triển khai các biện pháp cụ thể, bảo đảm giảm thiểu ảnh hưởng đến sản xuất và dân sinh. Trường hợp xảy ra hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn nghiêm trọng cần ưu tiên nguồn nước để cấp nước sinh hoạt cho người dân, chăn nuôi gia súc và tưới cho cây trồng có giá trị kinh tế cao, đặc biệt không để hộ dân nào thiếu nước sinh hoạt.

b) Bố trí mùa vụ sản xuất phù hợp với từng đối tượng cây trồng, vật nuôi; tăng cường công tác quản lý, kiểm tra chất lượng giống cây trồng, vật nuôi, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật và vật tư nông nghiệp phục vụ sản xuất nông nghiệp; đồng thời, theo dõi tình hình sản xuất, triển khai có hiệu quả, kịp thời các biện pháp phòng, chống dịch bệnh trên cây trồng, vật nuôi để đảm bảo năng suất, chất lượng nông sản.

c) Tuyên truyền, tập huấn, hướng dẫn nông dân các biện pháp phòng, ứng phó với hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn, cụ thể:

- Đối với lĩnh vực trồng trọt: Rà soát, điều chỉnh cơ cấu cây trồng, lịch thời vụ sản xuất phù hợp, tránh thời điểm hạn hán, xâm nhập mặn gay gắt trùng thời gian sinh trưởng nhạy cảm của cây trồng, đặc biệt là vụ lúa Đông Xuân hàng năm; khuyến cáo người dân xuống giống theo đúng lịch thời vụ và phù hợp với khả năng đáp ứng nguồn nước của từng vùng. sử dụng giống thích nghi với điều kiện hạn, mặn; ứng dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật về canh tác, chăm sóc cây trồng trong điều kiện thiếu nước ngọt, tưới tự động, tưới nhỏ giọt, phun sương, tưới ướt khô xen kẽ... để tiết kiệm nước; khuyến cáo mức độ chịu mặn của một số loại cây trồng phổ biến để người dân biết và lấy nước tưới cho phù hợp; kiên quyết không để người dân sản xuất tự phát, không theo quy hoạch, trái lịch thời vụ ở những khu vực có nguy cơ thiếu nước tưới; đối với cây màu chỉ xuống giống ở những vùng canh tác truyền thống và chủ động được nguồn nước tưới. Rà soát, khoanh vùng có nguy cơ bị ảnh hưởng bởi hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn đối với cây ăn trái, cây lâu năm, cân đối nguồn nước cần thiết trong thời gian bị ảnh hưởng xâm nhập mặn để chủ động tích trữ nước ngọt tưới cho cây trồng.

- Đối với lĩnh vực chăn nuôi: Hướng dẫn người dân dự trữ thức ăn, nước uống cho đàn vật nuôi; các biện pháp vệ sinh tiêu độc, sát trùng chuồng trại, phòng ngừa các loại dịch bệnh thường xảy ra đối với gia súc, gia cầm trong mùa khô; thường xuyên kiểm tra, kiểm soát, xử lý tốt các ổ dịch để can thiệp kịp thời, ngăn chặn, tránh lây lan, bùng phát dịch bệnh.

- Đối với lĩnh vực nuôi trồng thủy sản: Hướng dẫn người dân biện pháp phòng, chống, ứng phó hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn trong nuôi trồng thủy sản, theo dõi tình hình biến động của thời tiết và môi trường nước (nhiệt độ, độ mặn, pH,...) để hướng dẫn, khuyến cáo người dân bố trí loại thủy sản và thời vụ nuôi cho phù hợp.

d) Hướng dẫn người dân tích, trữ nước phù hợp với điều kiện thực tế của từng vùng, việc trữ nước thực hiện ngay từ cuối mùa mưa nhằm bảo đảm nguồn nước cho sinh hoạt và sản xuất trong các tháng mùa khô, không để bị động, bất ngờ. Vận động người dân chủ động đắp đập tạm, bờ bao cục bộ, ... để ngăn mặn, trữ ngọt, sử dụng hiệu quả, tiết kiệm nước, triệt để chống thất thoát, lãng phí nước.

e) Thường xuyên kiểm tra, kịp thời xử lý khi phát sinh dịch bệnh trên cây trồng, vật nuôi trong mùa khô.

3. Cấp nước phục vụ sinh hoạt cho người dân

a) Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Sở Xây dựng chỉ đạo các cơ quan, đơn vị cấp nước xây dựng kế hoạch cấp nước đảm bảo nguồn nước đáp ứng nhu cầu sinh hoạt của người dân trong mùa khô, trong đó chú trọng các giải pháp sau:

KẾ HOẠCH

PHÒNG, CHỐNG HẠN HÁN, THIẾU NƯỚC, XÂM NHẬP MẶN TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH TRÀ VINH GIAI ĐOẠN 2023 - 2025

Thực hiện Công điện số 397/CĐ-TTg ngày 13/5/2023 của Thủ tướng Chính phủ về việc chủ động triển khai các biện pháp cấp bách ứng phó với nguy cơ nắng nóng, hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn; Công văn số 3222/BNN-TL ngày 19/5/2023 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn về việc tổ chức các giải pháp ứng phó với nguy cơ hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Công điện số 397/CĐ-TTg ngày 13/5/2023. Ủy ban nhân dân tỉnh xây dựng Kế hoạch phòng, chống hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2023 - 2025 với các nội dung như sau:

I. MỤC ĐÍCH, YÊU CẦU

1. Mục đích

a) Tập trung mọi nguồn lực thực hiện tốt, có hiệu quả công tác phòng, chống thiếu nước, hạn hán, xâm nhập mặn trên địa bàn tỉnh, đảm bảo việc ngăn mặn, trữ ngọt phục vụ nhu cầu sản xuất, sinh hoạt của người dân, hạn chế đến mức thấp nhất thiệt hại do hạn hán, xâm nhập mặn gây ra.

b) Tăng cường công tác tuyên truyền, vận động nâng cao ý thức chủ động trong phòng, chống, ứng phó với hạn hán, xâm nhập mặn của người dân, nhất là việc sử dụng nước tiết kiệm, chủ động tích trữ nguồn nước để cung cấp cho nuôi thủy sản, vụ Đông Xuân và Hè Thu, đặc biệt là phục vụ cho diện tích sản xuất tôm - lúa.

c) Rà soát, đánh giá các tác động của hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn giai đoạn từ năm 2023 - 2025 đến hoạt động sản xuất và sinh hoạt của người dân, trên cơ sở đó chủ động triển khai đồng bộ, kịp thời các giải pháp phòng, chống hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn sát với tình hình thực tế, đảm bảo nguồn nước phục vụ nhu cầu của người dân trên địa bàn tỉnh.

2. Yêu cầu

a) Các Sở, Ban, ngành, Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố chủ động triển khai thực hiện các giải pháp phòng, chống hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn, bảo vệ sản xuất và đảm bảo cung cấp nước sinh hoạt cho nhân dân trong giai đoạn 2023 - 2025.

b) Sẳn sàng phương án, kế hoạch cấp nước, đảm bảo đủ nước sinh hoạt cho nhân dân, nhất là các khu vực nông thôn, vùng chưa có tuyến ống cấp nước, điều kiện giao thông đi lại không thuận tiện để lấy nước.

II. NHIỆM VỤ, GIẢI PHÁP

1. Về thủy lợi: Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình nông nghiệp và phát triển nông thôn, Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố, Công ty TNHH MTV Quản lý khai thác công trình thủy lợi tỉnh Trà Vinh căn cứ chức năng, nhiệm vụ được giao, chủ trì, phối hợp với các đơn vị có liên quan:

a) Rà soát, kịp thời duy tu, sửa chữa các công trình thủy lợi bị hư hỏng, xuống cấp; thực hiện việc nạo vét khu vực cửa cống lấy nước, hệ thống kênh mương, đắp đập ngăn mặn,..., đảm bảo an toàn, hiệu quả trong việc ngăn mặn, trữ ngọt, tận dụng tối đa nguồn nước, triệt để, chống thất thoát lãng phí nước.

b) Đẩy nhanh tiến độ thi công các công trình thủy lợi (kênh, đê, kè biển, kè sông, bờ bao, cống, bọng, mạng lưới quan trắc mặn, …) kịp thời ngăn mặn, trữ ngọt phục vụ sản xuất và dân sinh vào mùa khô hàng năm.

c) Nâng cao hiệu quả quản lý, khai thác công trình thủy lợi trên địa bàn tỉnh; đối với các hệ thống công trình thủy lợi đã được đầu tư khép kín tăng cường trữ nước ngọt phục vụ sản xuất, sinh hoạt, việc trữ nước phải thực hiện trước khi kết thúc mùa mưa hàng năm, đối với các hệ thống chưa được đầu tư khép kín, tổ chức vận động người dân đắp kín bờ bao từng tiểu vùng, đắp đập tạm để ngăn mặn, trữ ngọt; đồng thời, xây dựng kế hoạch vận hành, điều tiết, điều hòa, cung cấp, phân phối nước hợp lý, đảm bảo đủ nguồn nước cung cấp cho nhu cầu sinh hoạt và sản xuất của người dân trong mùa khô hàng năm.

d) Xây dựng kế hoạch vận hành phù hợp, hiệu quả công trình trạm bơm điện kênh 3/2 đảm bảo nguồn nước phục vụ sản xuất của người dân và doanh nghiệp.

2. Về sản xuất nông nghiệp: Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (Thường trực Ban Chỉ huy Phòng, chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn tỉnh) chủ trì, phối hợp với Sở Tài nguyên và Môi trường, Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố và các đơn vị có liên quan tập trung thực hiện tốt các nhiệm vụ:

a) Theo dõi chặt chẽ diễn biến, tình hình hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn, kịp thời thông tin, dự báo, cảnh báo đến các cơ quan, đơn vị có liên quan và người dân biết để chủ động phòng, tránh, ứng phó với hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn. Xác định từng vùng, từng khu vực có khả năng bị ảnh hưởng bởi hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn để triển khai các biện pháp cụ thể, bảo đảm giảm thiểu ảnh hưởng đến sản xuất và dân sinh. Trường hợp xảy ra hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn nghiêm trọng cần ưu tiên nguồn nước để cấp nước sinh hoạt cho người dân, chăn nuôi gia súc và tưới cho cây trồng có giá trị kinh tế cao, đặc biệt không để hộ dân nào thiếu nước sinh hoạt.

b) Bố trí mùa vụ sản xuất phù hợp với từng đối tượng cây trồng, vật nuôi; tăng cường công tác quản lý, kiểm tra chất lượng giống cây trồng, vật nuôi, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật và vật tư nông nghiệp phục vụ sản xuất nông nghiệp; đồng thời, theo dõi tình hình sản xuất, triển khai có hiệu quả, kịp thời các biện pháp phòng, chống dịch bệnh trên cây trồng, vật nuôi để đảm bảo năng suất, chất lượng nông sản.

c) Tuyên truyền, tập huấn, hướng dẫn nông dân các biện pháp phòng, ứng phó với hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn, cụ thể:

- Đối với lĩnh vực trồng trọt: Rà soát, điều chỉnh cơ cấu cây trồng, lịch thời vụ sản xuất phù hợp, tránh thời điểm hạn hán, xâm nhập mặn gay gắt trùng thời gian sinh trưởng nhạy cảm của cây trồng, đặc biệt là vụ lúa Đông Xuân hàng năm; khuyến cáo người dân xuống giống theo đúng lịch thời vụ và phù hợp với khả năng đáp ứng nguồn nước của từng vùng. sử dụng giống thích nghi với điều kiện hạn, mặn; ứng dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật về canh tác, chăm sóc cây trồng trong điều kiện thiếu nước ngọt, tưới tự động, tưới nhỏ giọt, phun sương, tưới ướt khô xen kẽ... để tiết kiệm nước; khuyến cáo mức độ chịu mặn của một số loại cây trồng phổ biến để người dân biết và lấy nước tưới cho phù hợp; kiên quyết không để người dân sản xuất tự phát, không theo quy hoạch, trái lịch thời vụ ở những khu vực có nguy cơ thiếu nước tưới; đối với cây màu chỉ xuống giống ở những vùng canh tác truyền thống và chủ động được nguồn nước tưới. Rà soát, khoanh vùng có nguy cơ bị ảnh hưởng bởi hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn đối với cây ăn trái, cây lâu năm, cân đối nguồn nước cần thiết trong thời gian bị ảnh hưởng xâm nhập mặn để chủ động tích trữ nước ngọt tưới cho cây trồng.

- Đối với lĩnh vực chăn nuôi: Hướng dẫn người dân dự trữ thức ăn, nước uống cho đàn vật nuôi; các biện pháp vệ sinh tiêu độc, sát trùng chuồng trại, phòng ngừa các loại dịch bệnh thường xảy ra đối với gia súc, gia cầm trong mùa khô; thường xuyên kiểm tra, kiểm soát, xử lý tốt các ổ dịch để can thiệp kịp thời, ngăn chặn, tránh lây lan, bùng phát dịch bệnh.

- Đối với lĩnh vực nuôi trồng thủy sản: Hướng dẫn người dân biện pháp phòng, chống, ứng phó hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn trong nuôi trồng thủy sản, theo dõi tình hình biến động của thời tiết và môi trường nước (nhiệt độ, độ mặn, pH,...) để hướng dẫn, khuyến cáo người dân bố trí loại thủy sản và thời vụ nuôi cho phù hợp.

d) Hướng dẫn người dân tích, trữ nước phù hợp với điều kiện thực tế của từng vùng, việc trữ nước thực hiện ngay từ cuối mùa mưa nhằm bảo đảm nguồn nước cho sinh hoạt và sản xuất trong các tháng mùa khô, không để bị động, bất ngờ. Vận động người dân chủ động đắp đập tạm, bờ bao cục bộ, ... để ngăn mặn, trữ ngọt, sử dụng hiệu quả, tiết kiệm nước, triệt để chống thất thoát, lãng phí nước.

e) Thường xuyên kiểm tra, kịp thời xử lý khi phát sinh dịch bệnh trên cây trồng, vật nuôi trong mùa khô.

3. Cấp nước phục vụ sinh hoạt cho người dân

a) Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Sở Xây dựng chỉ đạo các cơ quan, đơn vị cấp nước xây dựng kế hoạch cấp nước đảm bảo nguồn nước đáp ứng nhu cầu sinh hoạt của người dân trong mùa khô, trong đó chú trọng các giải pháp sau:

- Kiểm tra, duy tu, sửa chữa, nâng cấp các hệ thống cấp nước của các nhà máy, trạm cấp nước; chuẩn bị đầy đủ vật tư dự phòng để kịp thời khắc phục những hư hỏng trên các tuyến ống, đảm bảo vận hành liên tục phục vụ nhu cầu sinh hoạt của người dân.

- Tập trung đẩy nhanh tiến độ thi công các dự án đầu tư xây dựng mới và nâng cấp mở rộng các trạm cấp nước sinh hoạt tập trung, mở rộng tuyến ống cấp nước, đảm bảo cung cấp nước sinh hoạt cho người dân khi xảy ra tình trạng hạn hán, xâm nhập mặn, nhất là ở địa bàn xảy ra gay gắt như: huyện Càng Long, huyện Châu Thành, huyện Cầu Ngang, huyện Cầu Kè, huyện Trà Cú và huyện Duyên Hải.

- Tăng lượng dự trữ nước ngọt và thường xuyên kiểm tra độ mặn, có kế hoạch lấy nước hợp lý, đảm bảo đủ nguồn nước phục vụ người dân.

- Công ty Cổ phần cấp thoát nước Trà Vinh, Trung tâm Nước sạch và Vệ sinh môi trường nông thôn có trách nhiệm phối hợp, hỗ trợ qua lại để đảm bảo đủ nguồn nước ngọt phục vụ, đảm bảo sức khỏe người dân.

b) Các địa phương có trách nhiệm hỗ trợ các đơn vị cấp nước giải phóng mặt bằng để thi công hệ thống cấp nước sạch cho người dân.

4. Công tác thông tin, tuyên truyền

a) Đề nghị Ủy ban Mặt trận Tổ Quốc Việt Nam tỉnh, các Đoàn thể tỉnh: Tăng cường công tác tuyên truyền nâng cao ý thức người dân trong việc sử dụng nước tiết kiệm, hiệu quả, vận động nhân dân, doanh nghiệp tích cực trữ nước mưa, nước ngọt trước khi kết thúc mùa mưa hàng năm bằng nhiều hình thức như: Tận dụng lu, mái, bồn chứa, đào hố trải bạt, ngăn chứa nước ngọt trong ao, mương vườn, đập cục bộ, ....

b) Đài Phát thanh và Truyền hình Trà Vinh, Báo Trà Vinh chủ động phối hợp với các đơn vị có liên quan xây dựng và phát sóng các chuyên mục hướng dẫn, tuyên truyền biện pháp phòng chống, ứng phó với hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn để người dân biết, thực hiện, nhất là việc trữ nước mưa, nước ngọt trong mùa mưa để phục vụ sinh hoạt, chăn nuôi trong mùa khô.

c) Sở Thông tin và Truyền thông tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền công tác phòng, chống, ứng phó hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn trên địa bàn tỉnh.

d) Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố: Tăng cường công tác tuyên truyền, vận động người dân chủ động ngăn mặn, trữ nước ngọt ứng phó với hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn phù hợp với điều kiện thực tế trên địa bàn quản lý; thường xuyên thông tin về diễn biến xâm nhập mặn để người dân biết, chủ động ứng phó.

5. Công tác đo, kiểm tra độ mặn

a) Đài Khí tượng Thủy văn tỉnh Trà Vinh: Tăng cường công tác đo kiểm tra độ mặn; kịp thời dự báo, cảnh báo, cung cấp thông tin về diễn biến tình hình xâm nhập mặn đến các ngành, địa phương và người dân biết, chủ động phòng, chống, ứng phó với hạn hán, xâm nhập mặn

b) Công ty TNHH MTV Quản lý khai thác công trình thủy lợi tỉnh Trà Vinh có kế hoạch đo kiểm tra độ mặn tại các công trình cống đầu mối, để có phương án vận hành công trình, điều tiết nước tưới tiêu phù hợp với thực tế, tăng cường trữ nước vào trong nội đồng khi độ mặn ở mức cho phép.

c) Trung tâm Nước sạch và Vệ sinh môi trường nông thôn phối hợp với các đơn vị có liên quan theo dõi độ mặn để có kế hoạch lấy, trữ nước phục vụ sinh hoạt cho người dân.

III. CÁC KỊCH BẢN HẠN HÁN, THIẾU NƯỚC, XÂM NHẬP MẶN

Theo nhận định của Trung tâm Dự báo khí tượng Thủy văn Quốc gia tại bản tin dự báo hiện tượng El Nino ngày 15/5/2023 và bản tin cập nhật ngày 12/6/2023, dự báo hiện tượng El Nino sẽ tiếp tục phát triển từ tháng 6 đến hết năm 2023 và duy trì đến năm 2024, thời gian đỉnh điểm hiện tượng El Nino có thể xảy ra từ tháng 11/2023 đến tháng 01/2024, trong điều kiện ảnh hưởng của El Nino thường gây thiếu hụt lượng mưa ở hầu hết các vùng trên cả nước, phổ biến từ 25% - 50%, tình trạng hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn có nguy cơ xảy ra cục bộ trong thời gian mùa khô năm 2023 và nguy cơ xảy ra ở cấp độ cao (cấp độ 3, 4), trên phạm vi rộng, kéo dài ở một số vùng trên cả nước, đặc biệt tại các khu vực Tây Nguyên, Đồng bằng sông Cửu Long, Trung Bộ và Đông Nam Bộ từ mùa khô năm 2024 đến năm 2025.

Trên cơ sở dự báo tình hình, kết hợp với các điều kiện thực tế, tỉnh Trà Vinh có thể xảy ra các trường hợp như sau:

1. Kịch bản 1: Khi cửa sông Cổ Chiên và sông Hậu bị nhiễm mặn với ranh giới độ mặn 4‰, xâm nhập vào sâu từ 25 km - 50 km tính từ cửa sông, cụ thể:

a) Ranh giới độ mặn

- Trên sông Cổ Chiên: Độ mặn 4‰ xâm nhập từ cống Bà Trầm đến cống Cái Hóp.

- Trên sông Hậu: Độ mặn 4‰ xâm nhập từ cống Trẹm đến cống Rạch Rum.

b) Khu vực bị ảnh hưởng: Gồm các huyện: Duyên Hải, Cầu Ngang, Trà Cú, Châu Thành, thị xã Duyên Hải và một số xã của các huyện: Tiểu Cần, Càng Long và thành phố Trà Vinh.

2. Kịch bản 2: Khi cửa sông Cổ Chiên và sông Hậu bị nhiễm mặn với ranh giới độ mặn 4‰, xâm nhập vào sâu hơn 50 km tính từ cửa sông, cụ thể:

a) Ranh giới độ mặn

- Trên sông Cổ Chiên: Độ mặn 4‰ xâm nhập vượt qua cống Cái Hóp (vượt qua phạm vi ranh giới tỉnh về phía thượng nguồn).

- Trên sông Hậu: Độ mặn 4‰ xâm nhập vượt qua cống Rạch Rum, cống Tân Dinh (khi độ mặn 4‰ xâm nhập vào sâu hơn 60 km).

b) Mức độ ảnh hưởng nghiêm trọng như đợt hạn mặn lịch sử các năm 2015 - 2016, năm 2019 - 2020, độ mặn có khả năng xâm nhập và gây ảnh hưởng đến toàn bộ các xã, phường, thị trấn trên địa bàn tỉnh.

3. Công tác chỉ đạo phòng, chống, ứng phó:

Các Sở, Ban, ngành, các cơ quan, đơn vị có liên quan, Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố chủ động triển khai các biện pháp phòng chống, ứng phó hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn mùa khô theo kế hoạch, phương án của đơn vị, địa phương và tập trung thực hiện một số nhiệm vụ sau:

a) Kịch bản 1:

- Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn: Chủ trì, phối hợp với các Sở, ngành có liên quan và địa phương:

+ Theo dõi chặt chẽ diễn biến tình hình xâm nhập mặn, thông tin dự báo, cảnh báo, nội dung chỉ đạo của Trung ương và của tỉnh trong công tác phòng chống, ứng phó với hạn hán, xâm nhập mặn đến các Sở, Ban, ngành, đơn vị có liên quan và địa phương biết, thực hiện; đồng thời, thường xuyên cập nhật, thông tin về số liệu đo mặn trên các sông, kênh, rạch đến các Sở, ngành có liên quan, địa phương và người dân để chủ động trữ nước vào thời điểm độ mặn ở mức cho phép.

+ Tham mưu, đề xuất công bố tình huống khẩn cấp về thiên tai do hạn hán, xâm nhập mặn theo đúng quy định.

+ Chỉ đạo Trung tâm Nước sạch và Vệ sinh môi trường nông thôn triển khai thực hiện các biện pháp cung cấp nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn; đồng thời, phối hợp với Công ty Cổ phần Cấp thoát nước Trà Vinh tổ chức đấu nối mạng lưới cấp nước; vận hành các điểm cấp nước tập trung, đảm bảo cung cấp nước sinh hoạt cho người dân ở vùng sâu, vùng xa, vùng chưa có nguồn nước máy.

+ Chỉ đạo Công ty TNHH MTV Quản lý, khai thác Công trình thủy lợi tỉnh Trà Vinh:

• Giám sát độ mặn tại các cửa lấy nước và thống nhất phương án vận hành các công trình thủy lợi, đảm bảo linh hoạt, phù hợp với tình hình thực tế, đáp ứng tối đa nhu cầu sử dụng nước của các địa phương nhằm phục vụ tốt nhu cầu sản xuất, sinh hoạt và hạn chế thiệt hại do hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn gây ra.

• Thường xuyên kiểm tra nguồn nước để lấy nước khi nguồn nước bảo đảm độ mặn cho phép, có kế hoạch phân phối nước hợp lý để đảm bảo cung cấp đầy đủ cho các nhu cầu thiết yếu trong sinh hoạt và sản xuất của nhân dân.

• Thông báo lịch đóng, mở cống để nhân dân biết, chủ động lấy nước và sử dụng nước tiết kiệm, hiệu quả.

+ Chỉ đạo Trung tâm Nước sạch và Vệ sinh môi trường nông thôn tăng cường cấp nước theo mạng lưới quản lý; khi mặn ảnh hưởng đến nguồn nước thô của các nhà máy sử dụng nước mặt phải có biện pháp linh hoạt, kịp thời, đảm bảo đủ nguồn nước phục vụ nhu cầu của người dân.

- Đài Khí tượng Thủy văn tỉnh Trà Vinh: Tăng cường đo kiểm tra độ mặn tại các trạm đo, thông tin dự báo, cảnh báo để phục vụ công tác chỉ đạo phòng chống, ứng phó hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn trên địa bàn tỉnh; kịp thời cung cấp thông tin về diễn biến tình hình xâm nhập mặn đến các ngành, địa phương và người dân để biết, chủ động ứng phó.

- Sở Thông tin và Truyền thông, Đài Phát thanh và Truyền hình Trà Vinh, Báo Trà Vinh: Theo dõi, cập nhật thông tin, kịp thời đưa tin, phát sóng, thông báo dự báo, cảnh báo tình hình thời tiết, diễn biến tình hình xâm nhập mặn và các văn bản chỉ đạo của Trung ương, của tỉnh về ứng phó xâm nhập mặn; đồng thời, thực hiện các chuyên mục hướng dẫn biện pháp phòng chống, ứng phó hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn để người dân biết và thực hiện.

- Đề nghị Ủy ban Mặt trận Tổ Quốc Việt Nam tỉnh, các đoàn thể tỉnh: Phối hợp với các sở, ban, ngành, đơn vị có liên quan tuyên truyền, vận động người dân sử dụng nước tiết kiệm, tận dụng tối đa nguồn nước tự nhiên để cung cấp cho sản xuất; vận động nhân dân theo dõi thông tin, diễn biến xâm nhập mặn để tranh thủ lấy, trữ nước và sử dụng nước hiệu quả.

- Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố:

+ Theo dõi chặt chẽ diễn biến tình hình nguồn nước, xâm nhập mặn; các thông tin dự báo, cảnh báo, các chỉ đạo của Trung ương, của tỉnh để triển khai các biện pháp ứng phó với hạn hán, xâm nhập mặn linh hoạt, phù hợp với tình hình thực tế tại địa phương đáp ứng tối đa nhu cầu sử dụng nước trên địa bàn quản lý, đảm bảo phục vụ tốt nhu cầu sản xuất, sinh hoạt của người dân, hạn chế đến mức thấp nhất thiệt hại do hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn gây ra.

+ Phối hợp với Công ty TNHH MTV Quản lý, khai thác Công trình thủy lợi tỉnh Trà Vinh vận hành các công trình thủy lợi linh hoạt, phù hợp với diễn biến xâm nhập mặn trên địa bàn quản lý; kịp thời khuyến cáo người dân lấy và trữ nước khi độ mặn ở mức cho phép.

+ Phối hợp với Trung tâm Nước sạch và Vệ sinh môi trường nông thôn, Công ty Cổ phần Cấp thoát nước Trà Vinh triển khai thực hiện các biện pháp cung cấp nước, đảm bảo cung cấp nước phục vụ sinh hoạt cho người dân.

b) Kịch bản 2: (Mức độ ảnh hưởng nghiêm trọng như đợt hạn mặn cực đoan năm 2015 - 2016, năm 2019 - 2020):

Các Sở, Ban ngành, Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố triển khai thực hiện các biện pháp ứng phó như Kịch bản 1 của Kế hoạch này và thực hiện ngay một số giải pháp cấp bách như sau:

- Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (Thường trực Ban Chỉ huy Phòng, chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn tỉnh) chủ trì, phối hợp với các sở, ngành, đơn vị có liên quan và địa phương:

+ Tăng cường kiểm tra, dự báo tình hình dịch bệnh trên cây trồng, vật nuôi, nuôi trồng thủy sản để kịp thời phát hiện, khắc phục, không để bùng phát thành dịch trên diện rộng.

+ Chỉ đạo Trung tâm Nước sạch và Vệ sinh môi trường nông thôn vận hành tốt các nhà máy, trạm cấp nước tập trung, huy động nguồn lực tổ chức cấp nước cho các vùng không có đường ống cấp nước, đảm bảo cung cấp đủ nước sinh hoạt cho người dân.

+ Thống kê, đánh giá thiệt hại do xâm nhập mặn (nếu có) và kịp thời hỗ trợ, giúp người dân sớm khắc phục thiệt hại theo quy định.

- Công ty TNHH MTV Quản lý, khai thác Công trình thủy lợi tỉnh Trà Vinh, Công ty Cổ phần Cấp thoát nước Trà Vinh: Tăng cường vận hành, điều tiết, cung cấp nước, đảm bảo nguồn nước phục vụ sản xuất, sinh hoạt của người dân, doanh nghiệp và các tổ chức, cá nhân trên địa bàn tỉnh.

- Công an tỉnh, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh: Rà soát, phối hợp với các đơn vị có liên quan trong trường hợp cấp thiết huy động lực lượng, vật tư, phương tiện để vận chuyển nước ngọt phục vụ sinh hoạt cho người dân, nhất là tại các bệnh viện, khu công nghiệp, trường học,...trên địa bàn tỉnh.

- Sở Y tế: Tăng cường công tác phòng, chống dịch bệnh, đảm bảo công tác chăm sóc và bảo vệ sức khỏe người dân trong điều kiện nắng nóng, hạn hán, xâm nhập mặn; tuyên truyền, hướng dẫn người dân các biện pháp bảo đảm sức khỏe, vệ sinh an toàn thực phẩm, không để bùng phát dịch bệnh do nắng nóng kéo dài, hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn.

- Đề nghị Ủy ban Mặt trận Tổ Quốc Việt Nam tỉnh: Tuyên truyền, vận động, kêu gọi các tổ chức, cá nhân trên địa bàn trong và ngoài nước hỗ trợ, cứu trợ cho người dân bị thiệt hại do hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn (nếu có).

- Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố:

+ Theo dõi tình hình sản xuất, xuống giống trên địa bàn quản lý, đảm bảo tuân thủ lịch thời vụ, cơ cấu giống theo khuyến cáo của các cơ quan chuyên môn; đồng thời, theo dõi tình hình dịch bệnh trên cây trồng, vật nuôi nhằm phát hiện sớm, kịp thời cách ly, điều trị, xử lý, không để dịch bệnh phát sinh lây lan thành dịch trên diện rộng; tổ chức vận động, hướng dẫn nhân dân thực hiện các biện pháp tưới tiết kiệm nước, sử dụng nguồn nước tiết kiệm, hiệu quả; phối hợp với đơn vị quản lý khai thác công trình thủy lợi trên địa bàn tổ chức quản lý, bảo vệ chặt chẽ nguồn nước, tránh thất thoát, lãng phí nước.

+ Đối với những khu vực bị ảnh hưởng bởi xâm nhập mặn, khẩn trương triển khai các biện pháp ứng phó, khắc phục nhằm hạn chế đến mức thấp nhất thiệt hại do thiên tai gây ra, kịp thời khôi phục sản xuất.

+ Thống kê, báo cáo tình hình thiệt hại do hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn (nếu có) đúng theo quy định. Đồng thời, phối hợp với các Sở, ngành có liên quan thực hiện cơ chế, chính sách hỗ trợ sản xuất nông nghiệp giúp người dân sớm khắc phục thiệt hại theo quy định.

IV. TỔ CHỨC THỰC HIỆN

1. Các Sở, Ban, ngành, Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố căn cứ Kế hoạch này và chức năng, nhiệm vụ của ngành, địa phương xây dựng, triển khai thực hiện kế hoạch phòng, chống, ứng phó hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn cụ thể, sát với tình hình thực tế, đảm bảo các biện pháp phòng, chống, ứng phó kịp thời và có hiệu quả; thường xuyên báo cáo kết quả thực hiện về Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn để tổng hợp, báo cáo Ủy ban nhân dân tỉnh.

2. Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chủ trì, phối hợp với các Sở, Ban, ngành và địa phương:

a) Triển khai thực hiện Kế hoạch này; theo dõi, đôn đốc các Sở, Ban, ngành và địa phương thực hiện giải pháp phòng chống, ứng phó hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn trên địa bàn tỉnh; thường xuyên báo cáo tình hình xâm nhập mặn trên địa bàn tỉnh và định kỳ tổng hợp, báo cáo kết quả thực hiện kế hoạch về Ủy ban nhân dân tỉnh, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn.

b) Thực hiện Kế hoạch phòng, chống thiên tai, Phương án ứng phó thiên tai theo cấp độ rủi ro thiên tai trên địa bàn tỉnh; đồng thời, triển khai thực hiện nghiêm Công điện số 397/CĐ-TTg ngày 13/5/2023 của Thủ tướng Chính phủ và các ý kiến chỉ đạo của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân tỉnh.

c) Đôn đốc, chỉ đạo Trung tâm Nước sạch và Vệ sinh môi trường nông thôn triển khai thực hiện kế hoạch ứng phó với các tình huống khẩn cấp về hạn hán, thiếu nước, đảm bảo cung cấp đủ nước sinh hoạt cho người dân, không để thiếu nước cho sinh hoạt, ảnh hưởng đến sức khỏe, đời sống của nhân dân, nhất là đối với các khu vực thường xảy ra thiếu nước sinh hoạt.

d) Rà soát duy tu, nạo vét, nâng cấp, đầu tư xây dựng mới công trình thủy lợi, tuyến ống cấp nước đúng theo quy định.

3. Sở Xây dựng theo dõi, đôn đốc Công ty Cổ phần Cấp thoát nước Trà Vinh chủ động thực hiện các giải pháp cung cấp nước; thường xuyên kiểm tra, nâng cấp, bảo trì hệ thống cấp nước; giám sát, vận hành hệ thống cấp nước nhằm đáp ứng yêu cầu cung cấp nước ổn định, an toàn, liên tục và giảm thiếu thất thoát, lãng phí nước.

4. Sở Tài chính, Sở kế hoạch và Đầu tư: Phối hợp với các ngành có liên quan rà soát tham mưu cấp thẩm quyền bố trí kinh phí đảm bảo công tác phòng, chống hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2023 - 2025.

5. Sở Tài nguyên và Môi trường

a) Tăng cường kiểm tra, giám sát các hoạt động khai thác, sử dụng tài nguyên nước trên địa bàn tỉnh; thực hiện các biện pháp bảo vệ chất lượng tài nguyên nước, nguồn nước sinh hoạt; kiểm tra, xử lý nghiêm các cơ sở gây ô nhiễm nguồn nước theo quy định; tăng cường công tác quan trắc, nhất là quan trắc độ mặn trên các sông chính, các điểm có lưu lượng xả thải cao.

b) Phối hợp với các đơn vị tìm kiếm nguồn nước; tham mưu, đề xuất cấp giấy phép khai thác, sử dụng nước trên địa bàn tỉnh đúng theo quy định, đảm bảo đủ nguồn nước phục vụ nhu cầu của nhân dân, nhất là khu vực nông thôn.

6. Đài Khí tượng Thủy văn tỉnh Trà Vinh: Tăng cường dự báo khí tượng, thủy văn; nhận định tình hình hạn hán, xâm nhập mặn và thường xuyên cung cấp các bản tin dự báo về Ban Chỉ huy Phòng, chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn tỉnh, địa phương và các đơn vị có liên quan để kịp thời tham mưu Ủy ban nhân dân tỉnh chỉ đạo, điều hành công tác phòng, chống hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn trên địa bàn tỉnh.

7. Sở Thông tin và Truyền thông: Tăng cường các hoạt động thông tin, truyền thông về hiện tượng El Nino, tình hình hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn, các văn bản chỉ đạo công tác phòng, chống hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn đến các cấp chính quyền, người dân để chủ động thực hiện.

8. Đề nghị Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh và các hội, đoàn thể: Phối hợp với các Sở, ngành, địa phương tuyên truyền, vận động nhân dân sử dụng nước tiết kiệm, giữ vệ sinh nguồn nước, không lãng phí nước, chủ động thực hiện các biện pháp phòng, chống hạn, thiếu nước và xâm nhập mặn. Đồng thời, theo dõi, giám sát việc sử dụng các nguồn lực do các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước hỗ trợ, cứu trợ cho người dân bị thiệt hại do hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn (nếu có).

9. Sở Khoa học và Công nghệ: Phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và địa phương triển khai ứng dụng khoa học công nghệ có liên quan đến nguồn nước vào trong sản xuất.

10. Sở Y tế: Chủ động hướng dẫn người dân các kỹ năng để bảo vệ sức khỏe khi nắng nóng gay gắt kéo dài; thực hiện kiểm tra, giám sát chất lượng nước tại các đơn vị cấp nước theo quy định.

11. Sở Giáo dục và Đào tạo: Chỉ đạo các cơ sở giáo dục trên địa bàn tỉnh kiểm tra, phát huy hiệu quả các thiết bị lọc nước, cung cấp đủ nước sinh hoạt và nước uống cho học sinh trong các trường học.

12. Ban Quản lý Khu Kinh tế Trà Vinh: Thường xuyên cập nhật thông tin, thông báo đến các doanh nghiệp về tình hình xâm nhập mặn để doanh nghiệp chủ động phương án phòng, tránh, ứng phó, có phương án vận chuyển nước ngọt để phục vụ sản xuất.

13. Sở Công Thương: Chỉ đạo ngành điện theo dõi sát nhu cầu sử dụng điện; thực hiện các giải pháp đồng bộ đảm bảo đáp ứng nhu cầu điện cho phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh và sinh hoạt của Nhân dân; hạn chế tối đa việc ngừng, giảm cung cấp điện, trừ trường hợp bất khả kháng; đảm bảo cung cấp điện ổn định cho các trạm bơm, vùng sản xuất nông nghiệp tập trung, nhà máy nước để phục vụ cung cấp nước cho người dân.

14. Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố:

a) Chỉ đạo sản xuất theo đúng lịch thời vụ, kiên quyết không để người dân sản xuất ở những vùng có nguy cơ thiếu nước, có khả năng bị ảnh hưởng xâm nhập mặn và ngoài vùng quy hoạch.

b) Phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Công ty TNHH MTV Quản lý, khai thác Công trình thủy lợi tỉnh Trà Vinh kiểm tra, rà soát hệ thống công trình thủy lợi (cống, đập ngăn mặn,...) tại địa phương để duy tu, sửa chữa kịp thời.

c) Khảo sát, tổ chức đắp đập tạm thời ở những nơi xung yếu để chủ động ngăn xâm nhập mặn cục bộ; vận động, huy động các nguồn lực để hỗ trợ dụng cụ, phương tiện chứa nước cho hộ nghèo, hộ cận nghèo, gia đình chính sách những vùng còn khó khăn về nước ngọt để có điều kiện trữ nước, vận động nhân dân đấu nối đường ống dẫn nước vào nhà khi có đường ống đi ngang.

Trong quá trình triển khai thực hiện, nếu có khó khăn, vướng mắc, các Sở, Ban, ngành và Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố phản ánh về Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn để tổng hợp, báo cáo Ủy ban nhân dân tỉnh xem xét, xử lý./.