Kế hoạch 1809/KH-UBND năm 2022 thực hiện Chiến lược quốc gia về cấp nước sạch và vệ sinh nông thôn đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 trên địa bàn tỉnh Gia Lai

KẾ HOẠCH

THỰC HIỆN CHIẾN LƯỢC QUỐC GIA CẤP NƯỚC SẠCH VÀ VỆ SINH NÔNG THÔN ĐẾN NĂM 2030, TẦM NHÌN ĐẾN NĂM 2045 TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH GIA LAI

Thực hiện Quyết định số 1978/QĐ-TTg ngày 24/11/2021 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Chiến lược quốc gia cấp nước sạch và vệ sinh nông thôn đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 (sau đây gọi là Chiến lược), Kế hoạch số 678/QĐ-BNN-TCTL ngày 21/02/2022 của Bộ Nông nghiệp và PTNT về việc ban hành Kế hoạch thực hiện Chiến lược quốc gia về cấp nước sạch và vệ sinh nông thôn đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, Ủy ban nhân dân tỉnh Gia Lai xây dựng Kế hoạch thực hiện Chiến lược trên địa bàn tỉnh Gia Lai như sau:

I. Hiện trạng cấp nước sạch và vệ sinh nông thôn đến năm 2021

1. Cấp nước sạch nông thôn

Năm 2010, tỷ lệ hộ dân nông thôn được sử dụng nước sạch 119.038/245.541 hộ, tương đương 48,48%; Năm 2020, tỷ lệ hộ dân nông thôn được sử dụng nước đạt quy chuẩn là 147.381/257.813 hộ, tương đương 57,16%. Trong 10 năm (từ 2010-2020), tỷ lệ hộ dân nông thôn dùng nước sạch tăng 8,86%, bình quân mỗi năm tăng 0,88%.

Năm 2021, tỷ lệ hộ dân nông thôn được sử dụng nước đạt quy chuẩn 154.014/260.944 hộ, tương đương 59,02%, tăng 1,86% so với năm 2020. Như vậy, tính chung 11 năm (2010-2021), bình quân mỗi năm tỷ lệ người dân nông thôn được sử dụng nước sạch đạt quy chuẩn tăng 0,95%.

2. Về vệ sinh nông thôn

Năm 2010, tỷ lệ hộ dân nông thôn có nhà tiêu hợp vệ sinh: 34,8%; Năm 2020, tỷ lệ hộ dân nông thôn có nhà tiêu hợp vệ sinh 50,76%; Năm 2021 tỷ lệ hộ dân nông thôn sử dụng nhà tiêu hợp vệ sinh 51,61%. Như vậy trong 11 năm, tỷ lệ người dân nông thôn sử dụng nhà tiêu hợp vệ sinh tăng 17,26%, bình quân mỗi năm tăng 1,57%.

Về vệ sinh trường học, trạm y tế: năm 2010, tỷ lệ trường học có công trình cấp nước và nhà tiêu hợp vệ sinh 86,49%, trạm y tế có công trình cấp nước và nhà tiêu hợp vệ sinh 90,4%. Năm 2020, tỷ lệ trường học công lập có công trình cấp nước và nhà tiêu hợp vệ sinh 98,38%, tỷ lệ trạm y tế xã có công trình cấp nước và nhà tiêu hợp vệ sinh: 86,8%. Năm 2021 tỷ lệ trường học công lập có công trình cấp nước và nhà tiêu hợp vệ sinh 99,0%, tỷ lệ trạm y tế xã có công trình cấp nước và nhà tiêu hợp vệ sinh: 92,9%. Các chỉ tiêu khác về vệ sinh nông thôn như tỷ lệ điểm dân cư tập trung có hệ thống thu gom nước thải sinh hoạt, được xử lý nước thải sinh hoạt những năm trước đây không thống kê.

II. Quan điểm

- Cấp nước sạch và vệ sinh nông thôn là nhiệm vụ quan trọng để nâng cao chất lượng cuộc sống người dân ở nông thôn, thu hẹp khoảng cách giữa nông thôn và thành thị, là một trong các yếu tố đảm bảo phát triển bền vững.

- Hoạt động cấp nước sạch và vệ sinh nông thôn phải thực hiện theo phương châm Nhà nước và Nhân dân cùng làm; dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân thụ hưởng; đẩy mạnh xã hội hóa cấp nước sạch và vệ sinh nông thôn, thu hút mọi nguồn lực tham gia đầu tư xây dựng, quản lý vận hành công trình, đảm bảo hoạt động hiệu quả, bền vững.

- Phát triển hạ tầng cấp nước sạch và vệ sinh nông thôn phù hợp với văn hóa, tập quán, điều kiện cụ thể từng vùng, đồng bộ với hệ thống kết cấu hạ tầng của ngành, lĩnh vực khác, đảm bảo an toàn, bền vững trước tác động của thiên tai, biến đổi khí hậu.

III. Mục tiêu Kế hoạch thực hiện Chiến lược

1. Mục tiêu tổng thể

Đảm bảo người dân nông thôn được quyền tiếp cận sử dụng dịch vụ cấp nước sạch công bằng, thuận lợi, an toàn với chi phí hợp lý; đảm bảo vệ sinh hộ gia đình và khu vực công cộng, vệ sinh môi trường, phòng, chống dịch bệnh; bảo vệ sức khỏe, giảm các bệnh liên quan đến nước và vệ sinh; nâng cao chất lượng cuộc sống, thu hẹp khoảng cách giữa nông thôn và thành thị, góp phần xây dựng nông thôn mới.

2. Mục tiêu cụ thể

2.1. Đến năm 2025: Tỷ lệ số hộ dân được sử dụng nước sạch hợp vệ sinh đạt 98%

2.2. Đến năm 2030:

- 65% dân số ở nông thôn được sử dụng nước sạch đạt chất lượng theo Quy chuẩn quốc gia với số lượng tối thiểu 60 lít/ngày/người.

- 100% hộ gia đình nông thôn, trường học, trạm y tế có nhà tiêu hợp vệ sinh đảm bảo tiêu chuẩn, quy chuẩn; 100% người dân nông thôn thường xuyên thực hiện vệ sinh cá nhân.

- Phấn đấu 25% điểm dân cư nông thôn tập trung có hệ thống thu gom nước thải sinh hoạt, 15% nước thải sinh hoạt được xử lý; 75% hộ chăn nuôi, trang trại được xử lý chất thải chăn nuôi.

2.3. Đến năm 2045: Phấn đấu 100% người dân nông thôn được sử dụng nước sạch và vệ sinh an toàn, bền vững; 50% điểm dân cư nông thôn tập trung có hệ thống thu gom nước thải sinh hoạt, 30% nước thải sinh hoạt được xử lý; 100% hộ chăn nuôi, trang trại được xử lý chất thải chăn nuôi.

IV. Giải pháp thực hiện Kế hoạch

1. Triển khai có hiệu quả các cơ chế chính sách

Cụ thể hóa các cơ chế, chính sách liên quan đến cấp nước sạch và vệ sinh nông thôn, nhất là huy động nguồn lực từ ngân sách và ngoài ngân sách; đẩy mạnh xã hội hóa, thu hút các doanh nghiệp đầu tư công trình cấp nước sạch và dịch vụ vệ sinh nông thôn; từng bước đáp ứng nhu cầu nước sinh hoạt đạt quy chuẩn, tiêu chuẩn cho người dân nông thôn và đảm bảo vệ sinh môi trường; Tăng cường công tác phối hợp giữa các ngành, địa phương trong công tác quy hoạch, đầu tư, quản lý vận hành công trình cấp nước sạch, vệ sinh nông thôn; thực hiện đúng, đầy đủ trách nhiệm của các cơ quan, đơn vị theo quy định của pháp luật trong việc quản lý, sử dụng kết cấu hạ tầng cấp nước sạch nông thôn.

2. Về thông tin, giáo dục, truyền thông

KẾ HOẠCH

THỰC HIỆN CHIẾN LƯỢC QUỐC GIA CẤP NƯỚC SẠCH VÀ VỆ SINH NÔNG THÔN ĐẾN NĂM 2030, TẦM NHÌN ĐẾN NĂM 2045 TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH GIA LAI

Thực hiện Quyết định số 1978/QĐ-TTg ngày 24/11/2021 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Chiến lược quốc gia cấp nước sạch và vệ sinh nông thôn đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 (sau đây gọi là Chiến lược), Kế hoạch số 678/QĐ-BNN-TCTL ngày 21/02/2022 của Bộ Nông nghiệp và PTNT về việc ban hành Kế hoạch thực hiện Chiến lược quốc gia về cấp nước sạch và vệ sinh nông thôn đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, Ủy ban nhân dân tỉnh Gia Lai xây dựng Kế hoạch thực hiện Chiến lược trên địa bàn tỉnh Gia Lai như sau:

I. Hiện trạng cấp nước sạch và vệ sinh nông thôn đến năm 2021

1. Cấp nước sạch nông thôn

Năm 2010, tỷ lệ hộ dân nông thôn được sử dụng nước sạch 119.038/245.541 hộ, tương đương 48,48%; Năm 2020, tỷ lệ hộ dân nông thôn được sử dụng nước đạt quy chuẩn là 147.381/257.813 hộ, tương đương 57,16%. Trong 10 năm (từ 2010-2020), tỷ lệ hộ dân nông thôn dùng nước sạch tăng 8,86%, bình quân mỗi năm tăng 0,88%.

Năm 2021, tỷ lệ hộ dân nông thôn được sử dụng nước đạt quy chuẩn 154.014/260.944 hộ, tương đương 59,02%, tăng 1,86% so với năm 2020. Như vậy, tính chung 11 năm (2010-2021), bình quân mỗi năm tỷ lệ người dân nông thôn được sử dụng nước sạch đạt quy chuẩn tăng 0,95%.

2. Về vệ sinh nông thôn

Năm 2010, tỷ lệ hộ dân nông thôn có nhà tiêu hợp vệ sinh: 34,8%; Năm 2020, tỷ lệ hộ dân nông thôn có nhà tiêu hợp vệ sinh 50,76%; Năm 2021 tỷ lệ hộ dân nông thôn sử dụng nhà tiêu hợp vệ sinh 51,61%. Như vậy trong 11 năm, tỷ lệ người dân nông thôn sử dụng nhà tiêu hợp vệ sinh tăng 17,26%, bình quân mỗi năm tăng 1,57%.

Về vệ sinh trường học, trạm y tế: năm 2010, tỷ lệ trường học có công trình cấp nước và nhà tiêu hợp vệ sinh 86,49%, trạm y tế có công trình cấp nước và nhà tiêu hợp vệ sinh 90,4%. Năm 2020, tỷ lệ trường học công lập có công trình cấp nước và nhà tiêu hợp vệ sinh 98,38%, tỷ lệ trạm y tế xã có công trình cấp nước và nhà tiêu hợp vệ sinh: 86,8%. Năm 2021 tỷ lệ trường học công lập có công trình cấp nước và nhà tiêu hợp vệ sinh 99,0%, tỷ lệ trạm y tế xã có công trình cấp nước và nhà tiêu hợp vệ sinh: 92,9%. Các chỉ tiêu khác về vệ sinh nông thôn như tỷ lệ điểm dân cư tập trung có hệ thống thu gom nước thải sinh hoạt, được xử lý nước thải sinh hoạt những năm trước đây không thống kê.

II. Quan điểm

- Cấp nước sạch và vệ sinh nông thôn là nhiệm vụ quan trọng để nâng cao chất lượng cuộc sống người dân ở nông thôn, thu hẹp khoảng cách giữa nông thôn và thành thị, là một trong các yếu tố đảm bảo phát triển bền vững.

- Hoạt động cấp nước sạch và vệ sinh nông thôn phải thực hiện theo phương châm Nhà nước và Nhân dân cùng làm; dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân thụ hưởng; đẩy mạnh xã hội hóa cấp nước sạch và vệ sinh nông thôn, thu hút mọi nguồn lực tham gia đầu tư xây dựng, quản lý vận hành công trình, đảm bảo hoạt động hiệu quả, bền vững.

- Phát triển hạ tầng cấp nước sạch và vệ sinh nông thôn phù hợp với văn hóa, tập quán, điều kiện cụ thể từng vùng, đồng bộ với hệ thống kết cấu hạ tầng của ngành, lĩnh vực khác, đảm bảo an toàn, bền vững trước tác động của thiên tai, biến đổi khí hậu.

III. Mục tiêu Kế hoạch thực hiện Chiến lược

1. Mục tiêu tổng thể

Đảm bảo người dân nông thôn được quyền tiếp cận sử dụng dịch vụ cấp nước sạch công bằng, thuận lợi, an toàn với chi phí hợp lý; đảm bảo vệ sinh hộ gia đình và khu vực công cộng, vệ sinh môi trường, phòng, chống dịch bệnh; bảo vệ sức khỏe, giảm các bệnh liên quan đến nước và vệ sinh; nâng cao chất lượng cuộc sống, thu hẹp khoảng cách giữa nông thôn và thành thị, góp phần xây dựng nông thôn mới.

2. Mục tiêu cụ thể

2.1. Đến năm 2025: Tỷ lệ số hộ dân được sử dụng nước sạch hợp vệ sinh đạt 98%

2.2. Đến năm 2030:

- 65% dân số ở nông thôn được sử dụng nước sạch đạt chất lượng theo Quy chuẩn quốc gia với số lượng tối thiểu 60 lít/ngày/người.

- 100% hộ gia đình nông thôn, trường học, trạm y tế có nhà tiêu hợp vệ sinh đảm bảo tiêu chuẩn, quy chuẩn; 100% người dân nông thôn thường xuyên thực hiện vệ sinh cá nhân.

- Phấn đấu 25% điểm dân cư nông thôn tập trung có hệ thống thu gom nước thải sinh hoạt, 15% nước thải sinh hoạt được xử lý; 75% hộ chăn nuôi, trang trại được xử lý chất thải chăn nuôi.

2.3. Đến năm 2045: Phấn đấu 100% người dân nông thôn được sử dụng nước sạch và vệ sinh an toàn, bền vững; 50% điểm dân cư nông thôn tập trung có hệ thống thu gom nước thải sinh hoạt, 30% nước thải sinh hoạt được xử lý; 100% hộ chăn nuôi, trang trại được xử lý chất thải chăn nuôi.

IV. Giải pháp thực hiện Kế hoạch

1. Triển khai có hiệu quả các cơ chế chính sách

Cụ thể hóa các cơ chế, chính sách liên quan đến cấp nước sạch và vệ sinh nông thôn, nhất là huy động nguồn lực từ ngân sách và ngoài ngân sách; đẩy mạnh xã hội hóa, thu hút các doanh nghiệp đầu tư công trình cấp nước sạch và dịch vụ vệ sinh nông thôn; từng bước đáp ứng nhu cầu nước sinh hoạt đạt quy chuẩn, tiêu chuẩn cho người dân nông thôn và đảm bảo vệ sinh môi trường; Tăng cường công tác phối hợp giữa các ngành, địa phương trong công tác quy hoạch, đầu tư, quản lý vận hành công trình cấp nước sạch, vệ sinh nông thôn; thực hiện đúng, đầy đủ trách nhiệm của các cơ quan, đơn vị theo quy định của pháp luật trong việc quản lý, sử dụng kết cấu hạ tầng cấp nước sạch nông thôn.

2. Về thông tin, giáo dục, truyền thông

- Thực hiện các hoạt động giáo dục, truyền thông, phổ biến pháp luật... để thay đổi hành vi, thói quen về sử dụng nước tiết kiệm, hiệu quả (nhất là khi xảy ra hạn hán, ngập lụt); bảo vệ nguồn nước, công trình cấp nước; đảm bảo vệ sinh hộ gia đình, vệ sinh cá nhân và vệ sinh các khu vực công cộng.

- Chia sẻ thông tin liên quan đến lập, quản lý hành lang bảo vệ nguồn nước, vùng bảo hộ vệ sinh khu vực lấy nước sinh hoạt; công bố thông tin chất lượng nước sinh hoạt, cảnh báo hiện tượng bất thường về chất lượng nước đối với các nguồn cấp nước sinh hoạt trên địa bàn.

- Đa dạng các loại hình truyền thông, kết hợp giữa phương thức truyền thông truyền thống với ứng dụng công nghệ thông tin, tập trung ở các vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

- Huy động các tổ chức xã hội, doanh nghiệp và cộng đồng cùng tích cực tham gia các hoạt động truyền thông, nâng cao ý thức bảo vệ nguồn nước, bảo vệ môi trường nông thôn.

3. Cấp nước sạch nông thôn

3.1. Cấp nước tập trung

- Thu hút, bố trí nguồn lực đầu tư xây dựng công trình cấp nước sạch tập trung gắn với khai thác, quản lý vận hành theo quy hoạch, kế hoạch được duyệt, đảm bảo an ninh nguồn nước, thích ứng biến đổi khí hậu; sửa chữa, nâng cấp công trình cấp nước sạch bảo đảm hoạt động hiệu quả, gắn với giám sát quản lý, vận hành công trình.

- Đầu tư xây dựng công trình cấp nước sạch tập trung quy mô lớn, đồng bộ, liên xã, liên huyện, kết nối với hệ thống cấp nước đô thị ở những nơi phù hợp để đảm bảo công trình hoạt động hiệu quả, bền vững; ưu tiên sử dụng nguồn nước từ hệ thống công trình thủy lợi, hồ chứa, đập dâng cho cấp nước sinh hoạt.

- Nhà nước ưu tiên đầu tư công trình tạo nguồn cấp nước sinh hoạt tại vùng khan hiếm, khó khăn về nguồn nước, khu vực thường xuyên bị ảnh hưởng của hạn hán, ô nhiễm nguồn nước; hỗ trợ đầu tư xây dựng công trình cấp nước sạch tập trung cho vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

3.2. Cấp nước quy mô hộ gia đình

Thực hiện các giải pháp hỗ trợ cấp nước quy mô hộ gia đình đối với những vùng gặp khó khăn trong đầu tư công trình cấp nước tập trung hoặc đầu tư công trình cấp nước tập trung không hiệu quả, vùng chưa có khả năng tiếp cận với cấp nước tập trung, nhất là các vùng khan hiếm, khó khăn về nguồn nước, vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số; trong đó tập trung:

- Đầu tư xây dựng bể trữ nước mưa và các hình thức trữ nước khác phù hợp đặc thù vùng, miền để đảm bảo nhu cầu nước sinh hoạt; nghiên cứu xây dựng và nhân rộng mô hình thu, xử lý và trữ nước an toàn hộ gia đình.

- Hướng dẫn kiểm tra, giám sát chất lượng nước quy mô hộ gia đình; sử dụng vật liệu thu, xử lý, trữ nước an toàn hộ gia đình.

3.3. Cấp nước an toàn và thích ứng với biến đổi khí hậu

- Xây dựng hướng dẫn và triển khai kế hoạch cấp nước an toàn đảm bảo ứng phó thiên tai, thích ứng với biến đổi khí hậu; tăng cường công tác giám sát, đánh giá thực hiện kế hoạch cấp nước an toàn.

- Chia sẻ nguồn nước và các thông tin liên quan tới nguồn nước giữa các ngành, địa phương phục vụ công tác cấp nước, quản lý, bảo vệ nguồn nước.

- Nâng cao năng lực xét nghiệm chất lượng nước đối với các đơn vị cấp nước; năng lực xác định và xử lý sự cố gây gián đoạn, ngưng trệ hiện tượng cấp nước.

- Từng bước thiết lập hệ thống kiểm soát, cảnh báo chất lượng, trữ lượng nguồn nước sinh hoạt, kiểm soát ô nhiễm nguồn cấp nước sinh hoạt từ các hoạt động dân sinh, sản xuất nông nghiệp, công nghiệp và có phương án thay thế nguồn nước trong trường hợp xảy ra sự cố ô nhiễm nguồn nước.

- Xây dựng Kế hoạch chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu và khắc phục hậu quả thiếu nước sinh hoạt do ảnh hưởng thiên tai, hạn hán, lũ lụt; đảm bảo duy trì tối thiểu nguồn cấp nước sinh hoạt trong trường hợp xảy ra thiên tai, dịch bệnh.

3.4. Quản lý, vận hành

- Tổ chức hướng dẫn quản lý, vận hành công trình cấp nước sạch, công trình thu gom và xử lý nước thải sinh hoạt phù hợp với từng loại hình, từng địa phương; từng bước hướng đến chuyên nghiệp hóa công tác quản lý, vận hành, bảo trì, bảo dưỡng, bảo đảm công trình cấp nước sạch nông thôn hoạt động ổn định, an toàn, hiệu quả, bền vững và nâng cao chất lượng dịch vụ.

- Rà soát các công trình hiện có không hoạt động và hoạt động kém hiệu quả để có các phương án xử lý đối với tài sản kết cấu hạ tầng cấp nước sạch nông thôn tập trung theo đúng quy định.

- Xây dựng và thực hiện lộ trình tính đúng, tính đủ giá nước sạch nông thôn; thực hiện bù chéo chi phí trong quản lý, vận hành công trình cấp nước; hỗ trợ về tài chính và kỹ thuật quản lý, vận hành công trình sau đầu tư tại các vùng khan hiếm, khó khăn về nguồn nước, vùng sâu, vùng xa, miền núi, vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

- Huy động sự tham gia của cộng đồng trong quản lý, vận hành và bảo vệ công trình cấp nước, công trình thu gom và xử lý nước thải sinh hoạt theo phương châm “dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân thụ hưởng” với hỗ trợ chuyên môn, hướng dẫn kỹ thuật của đơn vị chuyên trách.

4. Vệ sinh nông thôn

4.1. Vệ sinh hộ gia đình và khu vực công cộng

- Triển khai, nhân rộng phong trào cộng đồng không phóng uế bừa bãi, hướng tới thay đổi nhận thức, hành vi vệ sinh của người dân, tăng tỷ lệ hộ gia đình xây dựng và sử dụng nhà tiêu hợp vệ sinh, góp phần đạt được mục tiêu “Một Việt Nam không còn phóng uế bừa bãi” vào năm 2025.

- Ứng dụng và phổ biến các giải pháp công nghệ xây dựng nhà tiêu hợp vệ sinh đơn giản, phù hợp tập quán địa phương và khả năng chi trả của người dân; hỗ trợ kỹ thuật xây dựng, quản lý sử dụng công trình vệ sinh hộ gia đình, vệ sinh công cộng đảm bảo tiêu chuẩn, quy chuẩn; tiếp cận đồng bộ dịch vụ vệ sinh an toàn gắn với truyền thông thay đổi hành vi và phát triển thị trường.

- Chất thải phát sinh trên địa bàn nông thôn phải được quản lý theo quy định; chú trọng quản lý, hướng dẫn thu gom, tái sử dụng hoặc làm nguyên liệu sản xuất chất thải sinh hoạt hữu cơ, chất thải từ chăn nuôi, chế biến và phụ phẩm nông nghiệp.

- Tăng cường theo dõi, đánh giá chất lượng môi trường nông thôn; xác định khu vực ô nhiễm, khoanh vùng, xử lý, cải tạo, phục hồi môi trường và thực hiện biện pháp cải thiện, nâng cao chất lượng môi trường.

4.2. Thu gom, xử lý nước thải sinh hoạt

- Xây dựng lộ trình thu gom và xử lý nước thải sinh hoạt khu dân cư tập trung đảm bảo phù hợp với quy hoạch và đồng bộ với kết cấu hạ tầng nông thôn; quy định tỷ lệ thu gom, xử lý nước thải sinh hoạt nông thôn tập trung trong chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội ở cấp huyện, xã.

- Thí điểm áp dụng các mô hình công nghệ thu gom và xử lý nước thải chi phí thấp, hạn chế hóa chất, sử dụng năng lượng tái tạo, ít phát sinh chất thải thứ cấp phù hợp với đặc điểm và quy mô khu dân cư nông thôn tập trung;

- Tích cực huy động các nguồn lực đầu tư xây dựng, quản lý, vận hành hệ thống thu gom và xử lý nước thải, nhất là nguồn lực ngoài ngân sách thông qua áp dụng các chính sách ưu đãi đầu tư phù hợp trong sử dụng đất, thuế, phí, lệ phí, thủ tục hành chính, kinh phí đầu tư và sau đầu tư.

4.3. Xử lý chất thải chăn nuôi

- Tăng cường quản lý các hoạt động chăn nuôi, gắn với việc đảm bảo môi trường chăn nuôi theo quy định; hướng dẫn, hỗ trợ kỹ thuật và khuyến khích áp dụng các giải pháp xử lý chất thải chăn nuôi thân thiện với môi trường, phù hợp với xu hướng phát triển nông nghiệp tuần hoàn.

- Quản lý chất thải chăn nuôi đảm bảo đúng yêu cầu quy chuẩn, tiêu chuẩn kỹ thuật, đảm bảo mùi, khí thải, nước thải, chất thải rắn phát sinh từ cơ sở chăn nuôi không làm ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng, không gây ô nhiễm môi trường. Chủ hộ chăn nuôi, chủ trang trại chăn nuôi chịu trách nhiệm xử lý chất thải chăn nuôi đảm bảo đúng quy định.

- Triển khai thực hiện có hiệu quả chính sách tín dụng hỗ trợ người dân phát triển nông nghiệp nông thôn, trong đó ưu tiên các mô hình, dự án đầu tư xây dựng chuồng trại hợp vệ sinh và xử lý chất thải chăn nuôi.

5. Áp dụng tiến bộ khoa học công nghệ, chú trọng đào tạo

- Ứng dụng công nghệ, giải pháp cấp nước và vệ sinh thân thiện với môi trường, không ảnh hưởng sức khỏe người dân, ưu tiên công nghệ đơn giản; tăng cường sử dụng vật liệu mới, vật liệu địa phương trong xây dựng công trình, bảo đảm chất lượng, kỹ thuật, mỹ quan và cảnh quan công trình.

- Ứng dụng công nghệ thông tin trong giám sát nguồn nước, chất lượng nước, thực hiện số hóa, tự động hóa trong quản lý, vận hành, bảo vệ công trình; Khai thác và sử dụng năng lượng tái tạo trong sản xuất nước sạch và xử lý nước thải sinh hoạt, chất thải chăn nuôi.

- Đào tạo, tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ, nâng cao năng lực chuyên môn, kỹ năng cho lực lượng quản lý và vận hành công trình; ưu tiên đội ngũ quản lý, vận hành mô hình công trình cộng đồng quản lý; tăng cường năng lực cho lực lượng quản lý cơ sở trong công tác lập kế hoạch, quản lý, giám sát, đánh giá hoạt động cấp nước và vệ sinh.

6. Huy động nguồn lực đầu tư

- Ưu tiên nguồn lực từ ngân sách nhà nước, vốn vay ODA, vốn vay ưu đãi nước ngoài, nhất là nguồn vốn từ các Chương trình mục tiêu quốc gia: xây dựng nông thôn mới, phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, giảm nghèo bền vững và các chương trình, dự án khác có mục tiêu về cấp nước sạch và vệ sinh nông thôn.

- Thu hút nguồn lực của các thành phần kinh tế xã hội, huy động sự tham gia, đóng góp của người dân trong đầu tư xây dựng, quản lý, vận hành công trình cấp nước, vệ sinh môi trường nông thôn và hỗ trợ hoạt động cấp nước quy mô hộ gia đình.

- Tiếp tục thực hiện cho vay vốn đầu tư xây dựng, cải tạo, sửa chữa, nâng cấp công trình cấp nước tập trung, cấp nước quy mô hộ gia đình và công trình vệ sinh môi trường nông thôn thông qua chính sách tín dụng đầu tư của nhà nước Chương trình tín dụng nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn, đặc biệt tại các khu vực thường xuyên xảy ra thiên tai, ô nhiễm nguồn nước.

7. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát

- Tăng cường giám sát chất lượng nước đảm bảo quy chuẩn chất lượng; thường xuyên cập nhật và thực hiện Bộ chỉ số theo dõi - đánh giá về nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn; xây dựng cơ chế quản lý, khai thác, chia sẻ cơ sở dữ liệu về cấp nước sạch và vệ sinh nông thôn đảm bảo tin cậy, hiệu quả.

- Thực hiện thanh tra, kiểm tra, xử lý hành vi vi phạm gây ô nhiễm nguồn nước, xả chất thải, nước thải không đúng quy định; huy động sự tham gia, giám sát của cộng đồng và người dân trong hoạt động cấp nước và vệ sinh, đặc biệt là công tác bảo vệ nguồn nước, bảo vệ môi trường.

V. Tổ chức thực hiện

1. Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn

- Chủ trì phối hợp với các sở ngành của tỉnh và các địa phương, tổ chức thực hiện các nội dung của Chiến lược trên địa bàn tỉnh theo Kế hoạch; hướng dẫn triển khai thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp trong Kế hoạch để đạt được mục tiêu trên toàn tỉnh; là đầu mối của tỉnh phối hợp với các cơ quan của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn triển khai có hiệu quả Quyết định số 678/QĐ-BNN-TCTL ngày 21 tháng 02 năm 2022 của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn về ban hành kế hoạch thực hiện Chiến lược quốc gia về cấp nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, trên địa bàn tỉnh.

- Theo dõi, đôn đốc, kiểm tra, giám sát đánh giá kết quả thực hiện; tổng hợp, trình UBND tỉnh và cấp có thẩm quyền xem xét những vấn đề phát sinh vượt thẩm quyền của các cơ quan chuyên môn cấp tỉnh, UBND các huyện, thị xã, thành phố trong tỉnh.

- Tổ chức thống kê, tổng hợp, xây dựng cơ sở dữ liệu phục vụ hoạt động quản lý nhà nước về nước sạch và vệ sinh nông thôn; hướng dẫn các địa phương tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật, đẩy mạnh các hoạt động thông tin, truyền thông nâng cao nhận thức về lĩnh vực cấp nước và vệ sinh nông thôn; tổng hợp kết quả thực hiện chiến lược của tỉnh, báo cáo Ủy ban nhân dân tỉnh và Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn theo quy định.

2. Sở Xây dựng

- Tham mưu cấp có thẩm quyền, chỉ đạo triển khai nhiệm vụ thu gom, xử lý nước thải sinh hoạt khu dân cư tập trung và các nhiệm vụ giải pháp khác để đạt được mục tiêu của Kế hoạch về lĩnh vực chuyên môn của Sở.

- Tham mưu xây dựng định mức kinh tế-kỹ thuật về xây dựng các công trình thu gom và xử lý nước thải sinh hoạt nông thôn; hướng dẫn phương pháp định giá dịch vụ thu gom và xử lý nước thải sinh hoạt nông thôn tập trung.

- Phối hợp với các sở: Y tế, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn trong việc xây dựng, ban hành các Quy chuẩn kỹ thuật địa phương về nước sạch nông thôn và vệ sinh nông thôn.

3. Sở Tài nguyên và Môi trường

- Theo dõi, quản lý việc khai thác sử dụng nguồn nước, việc chấp hành các quy định của pháp luật về tài nguyên nước; hướng dẫn kiểm tra việc lập, quản lý hành lang bảo vệ nguồn nước, giám sát các nguồn gây ô nhiễm nguồn nước.

- Chủ trì, phối hợp với cơ quan kiểm tra và xử lý các vi phạm hành lang bảo vệ nguồn nước, xả thải gây ô nhiễm nguồn nước và các quy định trong công tác quản lý, bảo vệ, khai thác, sử dụng tài nguyên nước.

4. Sở Y tế

- Tham mưu cấp có thẩm quyền, chỉ đạo triển khai thực hiện các nhiệm vụ về vệ sinh hộ gia đình, vệ sinh cá nhân, cấp nước, vệ sinh trạm y tế và thực hiện các giải pháp để đạt được mục tiêu của Kế hoạch về lĩnh vực quản lý nhà nước của Sở.

- Chủ trì nghiên cứu, tham mưu ban hành Quy chuẩn kỹ thuật địa phương về nước sạch nông thôn; về nhà tiêu hộ gia đình hợp vệ sinh, vệ sinh công cộng, vệ sinh cá nhân.

- Tổ chức kiểm tra, giám sát về chất lượng nước sạch nông thôn; Tổ chức thông tin, truyền thông nâng cao nhận thức cộng đồng, thay đổi hành vi vệ sinh hộ gia đình, vệ sinh cá nhân, cấp nước và vệ sinh trạm y tế.

5. Sở Giáo dục và Đào tạo: Chịu trách nhiệm tổ chức chỉ đạo, thực hiện nhiệm vụ cấp nước, vệ sinh trong trường học và các nhiệm vụ giải pháp để đạt được mục tiêu của Kế hoạch trên địa bàn tỉnh.

6. Sở Kế hoạch và Đầu tư: Chủ trì phối hợp với các sở ngành của tỉnh, thẩm định và tổng hợp vốn đầu tư công thực hiện Kế hoạch, tham mưu UBND tỉnh trình Hội đồng nhân dân tỉnh phân bổ kế hoạch vốn theo quy định; hướng dẫn các địa phương thực hiện lồng ghép các nhiệm vụ thực hiện kế hoạch vào kế hoạch phát triển kinh tế xã hội; kêu gọi, thu hút các doanh nghiệp đầu tư công trình cấp nước sạch và dịch vụ vệ sinh nông thôn.

7. Sở Tài chính

Khi xây dựng dự toán ngân sách nhà nước cho năm tiếp theo, Sở Tài chính chủ trì phối hợp các Sở ngành, địa phương, kiểm tra, rà soát, cân đối, tham mưu cấp có thẩm quyền bố trí kinh phí theo quy định.

Chủ trì phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, các Sở ngành và địa phương, xây dựng và thực hiện lộ trình tính đúng, tính đủ giá nước sạch nông thôn, trình cấp có thẩm quyền xem xét ban hành chính sách hỗ trợ về giá nước sạch, phù hợp với khả năng cân đối của ngân sách tỉnh; hướng dẫn triển khai quản lý tài sản kết cấu hạ tầng cấp nước sạch nông thôn theo quy định hiện hành, trong đó quy định cụ thể chế tài xử lý trách nhiệm các cấp, các ngành, chủ đầu tư, chủ quản lý, khai thác vận hành công trình.

8. Các Sở, ngành khác có liên quan: Theo chức năng, nhiệm vụ được giao, chủ động triển khai thực hiện các giải pháp để đạt được mục tiêu Kế hoạch.

9. Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố

- Chỉ đạo việc tổ chức thực hiện các giải pháp để đạt được mục tiêu của Kế hoạch trên địa bàn; thực hiện lồng ghép các nội dung của kế hoạch trong Kế hoạch phát triển kinh tế xã hội của địa phương, gắn với Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới và các chương trình, dự án khác có liên quan; tổ chức thực hiện đúng, đầy đủ các nhiệm vụ quản lý nhà nước về quản lý, sử dụng, khai thác các công trình cấp nước được phân công, phân cấp theo quy định.

- Tổ chức điều tra, đánh giá nguồn nước, nhu cầu dùng nước sạch nông thôn cho từng khu vực và từng giai đoạn, trên cơ sở đó có kế hoạch xây dựng mới, cải tạo, nâng cấp các công trình cũ, đáp ứng nhu cầu dùng nước của người dân trình cấp có thẩm quyền quyết định. Đặc biệt lưu ý đến nhu cầu dùng nước của người dân vùng thường xuyên xảy ra các loại thiên tai như: hạn hán và ngập lụt.

- Tổ chức chỉ đạo công tác truyền thông thay đổi hành vi về vệ sinh cá nhân, vệ sinh hộ gia đình và vệ sinh môi trường nông thôn; thí điểm xây dựng mô hình thu gom chất thải, nhất là nước thải sinh hoạt khu vực dân cư và chất thải trong chăn nuôi.

- Chỉ đạo việc tổ chức xây dựng mô hình quản lý vận hành công trình cấp nước sạch nông thôn, các công trình vệ sinh nông thôn có sự tham gia của người dân, đảm bảo “dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân thụ hưởng”, đồng thời đảm bảo tính đúng, tính đủ giá dịch vụ và khả năng tiếp cận của người dân.

- Tổng hợp kết quả triển khai kết quả thực hiện Kế hoạch trên địa bàn, báo cáo về Sở Nông nghiệp và PTNT vào ngày 20 tháng 12 hằng năm.

10. Các tổ chức cá nhân đầu tư, quản lý, khai thác công trình cấp nước và công trình vệ sinh nông thôn: Thực hiện đầy đủ các nhiệm vụ được phân công, phân cấp theo quy định hiện hành; xây dựng phương án giá nước sạch nông thôn trình cấp có thẩm quyền xem xét.

11. Đề nghị Ủy ban mặt trận tổ quốc Việt Nam tỉnh Gia Lai và các tổ chức Chính trị-xã hội: Phối hợp với các cơ quan chuyên môn của tỉnh, UBND cấp huyện trong các hoạt động giáo dục, truyền thông, phổ biến pháp luật... để thay đổi hành vi, thói quen về sử dụng nước tiết kiệm, hiệu quả (nhất là khi xảy ra hạn hán, ngập lụt), bảo vệ nguồn nước, công trình cấp nước; đảm bảo vệ sinh hộ gia đình, vệ sinh cá nhân và vệ sinh các khu vực công cộng.

Trên đây là Kế hoạch thực hiện Chiến lược Chiến lược quốc gia cấp nước sạch và vệ sinh nông thôn đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 trên địa bàn tỉnh Gia Lai. Yêu cầu các sở, ngành, đơn vị có liên quan và Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố nghiên cứu, tổ chức triển khai thực hiện./.

PHỤ LỤC

PHÂN CÔNG THỰC HIỆN KẾ HOẠCH TRIỂN KHAI CHIẾN LƯỢC QUỐC GIA CẤP NƯỚC SẠCH VÀ VỆ SINH NÔNG THÔN ĐẾN NĂM 2030, TẦM NHÌN ĐẾN 2045 TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH
(kèm Kế hoạch số 1809/KH-UBND ngày 12 tháng 08 năm 2022 của Ủy ban nhân dân tỉnh Gia Lai)