Công văn 6075/SYT-NVY năm 2020 về “Khuyến cáo triển khai hoạt động phòng chống dịch trong bệnh viện để bệnh viện không trở thành nơi lây nhiễm COVID-19 trong giai đoạn dịch bệnh có nguy cơ bùng phát trở lại" (Phiên bản 3.1) do Sở Y tế thành phố Hồ Chí Minh ban hành

Ngày 10/8/2020, Sở Y tế đã ban hành “Khuyến cáo triển khai các hoạt động phòng chống dịch trong bệnh viện để bệnh viện không trở thành nơi lây nhiễm COVID-19 trong giai đoạn dịch bệnh có nguy cơ bùng phát trở lại” (Phiên bản 3.0) trên cơ sở hệ thống hóa các văn bản chỉ đạo của các cấp về công tác phòng chống dịch bệnh trong cơ sở khám bệnh, chữa bệnh và căn cứ vào tình hình thực tế triển khai công tác phòng chống dịch tại các bệnh viện trên địa bàn thành phố.

Trước tình hình dịch COVID-19 vẫn diễn biến hết sức phức tạp trên thế giới, dịch bệnh tại nhiều quốc gia đã bùng phát trở lại với tốc độ lây lan và số ca tử vong cao hơn trước sau khi nới lỏng các biện pháp giãn cách xã hội, Ban chỉ đạo Quốc gia, Bộ Y tế, Ban Chỉ đạo Thành phố đã có nhiều văn bản chỉ đạo tăng cường các biện pháp phòng, chống dịch COVID-19, đặc biệt trong các cơ sở y tế. Trên cơ sở đó, Sở Y tế cập nhật phiên bản mới về các hoạt động cần được triển khai tại các bệnh viện qua “Khuyến cáo triển khai các hoạt động phòng chống dịch trong bệnh viện để bệnh viện không trở thành nơi lây nhiễm COVID - 19 trong giai đoạn dịch bệnh có nguy cơ bùng phát trở lại” (phiên bản 3.1).

Đề nghị Giám đốc các bệnh viện chỉ đạo các khoa, phòng, các bộ phận trong bệnh viện nghiên cứu, tổ chức thực hiện khuyến cáo; đồng thời triển khai tiêu chí bệnh viện an toàn phòng chống dịch COVID-19 và các dịch bệnh truyền nhiễm của Bộ Y tế nhằm bảo đảm công tác phòng, kiểm soát lây nhiễm SARS-CoV-2 tại đơn vị trong tình hình hiện nay. Đây cũng là căn cứ để Sở Y tế tiến hành đánh giá việc triển khai thực hiện các hoạt động phòng chống dịch tại các bệnh viện trong thời gian tới.

(Đính kèm: Khuyến cáo triển khai các hoạt động phòng chống dịch trong bệnh viện để bệnh viện không trở thành nơi lây nhiễm COVID - 19 trong giai đoạn dịch bệnh có nguy cơ bùng phát trở lại - phiên bản 3.1)./.

KHUYẾN CÁO TRIỂN KHAI CÁC HOẠT ĐỘNG PHÒNG CHỐNG DỊCH TRONG BỆNH VIỆN ĐỂ BỆNH VIỆN KHÔNG TRỞ THÀNH NƠI LÂY NHIỄM COVID-19 TRONG GIAI ĐOẠN DỊCH BỆNH CÓ NGUY CƠ BÙNG PHÁT TRỞ LẠI (PHIÊN BẢN 3.1)

(Kèm theo: công văn số 6075/SYT-NVY ngày 13 tháng 10 năm 2020)

1. Triển khai đồng bộ các biện pháp phòng và kiểm soát lây nhiễm dịch bệnh tại bệnh viện để bệnh viện không trở thành nơi lây nhiễm COVID-19 và làm giảm nguy cơ lây nhiễm chéo các bệnh nhiễm trùng khác trong bệnh viện là trách nhiệm của mỗi cán bộ, viên chức và người lao động ở tất cả khoa, phòng trong bệnh viện. Giám đốc bệnh viện trực tiếp chịu trách nhiệm về công tác phòng, chống dịch tại đơn vị; tuyệt đối không để lây nhiễm chéo trong bệnh viện. Tổ chức đánh giá và đánh giá lại mức đạt của bệnh viện theo “Bộ Tiêu chí Bệnh viện an toàn phòng chống dịch COVID-19 và các dịch bệnh viêm đường hô hấp cấp” (theo Quyết định số 3088/QĐ-BYT ngày 16 tháng 7 năm 2020 của Bộ trưởng Bộ Y tế) giúp định hướng cho bệnh viện xác định những vấn đề ưu tiên để hoạt động khám bệnh, chữa bệnh an toàn, phòng chống lây nhiễm trong bệnh viện. Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát hằng ngày sự tuân thủ của nhân viên y tế tại các khoa, phòng trong toàn bệnh viện về các tiêu chí bệnh viện an toàn; đồng thời có phương án xử lý nghiêm đối với các khoa, phòng, cá nhân không tuân thủ quy định. Chuẩn bị đầy đủ thuốc, vật tư, trang thiết bị y tế để sẵn sàng tiếp nhận người bệnh, đáp ứng với tình huống dịch bệnh. Chuẩn bị kỹ lưỡng kịch bản cho tình huống xấu và tổ chức diễn tập cho các tình huống.

2. Thực hiện sàng lọc và kiểm tra y tế hoạt động 24/7 ở tất cả các cổng vào của bệnh viện, áp dụng cho mọi người khi đến bệnh viện, đảm bảo mỗi người đều phải mang khẩu trang, đo thân nhiệt, vệ sinh tay và thực hiện tờ khai y tế, đánh dấu nhận diện người đã qua sàng lọc. Nội dung tờ khai y tế cần thường xuyên cập nhật phù hợp tình hình mới về diễn biến của dịch bệnh và phù hợp quy định. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong thực hiện tờ khai y tế. Triển khai buồng khám sàng lọc ngay gần cổng vào hoặc tiền sảnh gần nơi thực hiện tờ khai y tế, biệt lập với các khoa, phòng khác; khu cách ly (nếu có) bố trí ở gần buồng khám sàng lọc, đảm bảo thông thoáng và tách biệt khỏi các khoa phòng khác của bệnh viện. Bố trí buồng cách ly tạm ở gần buồng khám sàng lọc nếu bệnh viện chưa có khu cách ly.

3. Tổ chức rà soát và sắp xếp lại các buồng khám tại khoa khám bệnh để tổ chức phân luồng người bệnh đến khám một cách hợp lý, đảm bảo người bệnh có triệu chứng sốt, triệu chứng hô hấp tách biệt khỏi những người bệnh khác ngay từ khi đến đăng ký khám bệnh. Tổ chức rà soát, có biện pháp bảo đảm an toàn tối đa, phòng chống lây nhiễm cho toàn bộ những người bệnh có nguy cơ cao, đặc biệt là người cao tuổi, người có bệnh lý nền, người bệnh nặng. Sàng lọc kỹ lưỡng toàn bộ người bệnh đang điều trị tại các khoa lâm sàng, thực hiện cách ly tại khu vực riêng và chỉ định xét nghiệm sớm SARS-CoV-2 theo quy định. Kiểm soát triệt để người đi lại giữa các khoa, phòng để phòng, chống lây nhiễm trong bệnh viện.

4. Chuyển ngay người bệnh vào khu cách ly nếu có dấu hiệu nghi ngờ mắc hoặc có yếu tố dịch tễ liên quan đến COVID-19, thực hiện lấy mẫu xét nghiệm và chuyển mẫu đến bệnh viện được phép thực hiện xét nghiệm SARS-CoV-2. Bố trí mỗi người bệnh một buồng riêng trong khi chờ kết quả xét nghiệm, nếu kết quả dương tính, chuyển người bệnh đến một trong các bệnh viện được phân công tiếp nhận điều trị. Tiến hành khử khuẩn và vệ sinh buồng bệnh ngay khi người bệnh rời khỏi khu cách ly. Trường hợp bệnh viện không có khu cách ly, cho người bệnh ở buồng cách ly tạm trong thời gian chờ làm thủ tục chuyển đến bệnh viện được phân công tiếp nhận để làm xét nghiệm, theo dõi và điều trị.

5. Triển khai buồng cấp cứu sàng lọc ngay tại khoa cấp cứu của bệnh viện, tách biệt hẳn với bộ phận còn lại của khoa cấp cứu. Buồng cấp cứu sàng lọc là nơi tiếp nhận đầu tiên đối với tất cả trường hợp người bệnh được chuyển đến khoa cấp cứu, đảm bảo tất cả trường hợp cấp cứu sau khi được sơ cứu hoặc hồi sức cấp cứu đều được sàng lọc kỹ các yếu tố nguy cơ liên quan đến COVID-19 hoặc hội chứng cúm hoặc nhiễm trùng đường hô hấp cấp tính nặng nghi do vi rút và tiến hành lấy mẫu xét nghiệm theo quy định khi có chỉ định, chỉ chuyển người bệnh vào khoa cấp cứu khi đã loại trừ khả năng nghi ngờ COVID-19. Đảm bảo nhân viên y tế thường trực tại buồng cấp cứu sàng lọc sử dụng các phương tiện phòng hộ cá nhân đúng quy định. Tiến hành khử khuẩn và vệ sinh buồng cấp cứu sàng lọc ngay sau khi người bệnh rời khỏi. Bố trí buồng cách ly tạm tại các khoa lâm sàng để cách ly tạm thời người bệnh nghi nhiễm trong quá trình điều trị cho tới khi có kết quả xét nghiệm loại trừ COVID-19. Tăng cường các biện pháp thông khí, vệ sinh môi trường, vệ sinh bề mặt (đặc biệt là các bề mặt thường xuyên có tiếp xúc bàn tay), chú trọng công tác kiểm soát nhiễm khuẩn và quản lý chất thải đúng quy định tại các khoa phòng đặc biệt khu khám sàng lọc, khu cách ly, khu vệ sinh, khoa hồi sức tích cực, khoa truyền nhiễm. Bảo đảm giãn cách giường bệnh theo quy định.

6. Tăng cường tầm soát và chỉ định xét nghiệm tìm SARS-CoV-2 đối với các trường hợp đến khám hoặc đang điều trị tại các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có biểu hiện của hội chứng cúm hoặc nhiễm trùng đường hô hấp cấp tính diễn tiến nhanh, viêm phổi do vi-rút (theo Hướng dẫn của Trung tâm kiểm soát bệnh tật thành phố). Cần đặc biệt quan tâm đối với các chùm ca bệnh (có từ 02 trường hợp mắc ở cùng một hộ gia đình hoặc cùng một lớp học hoặc cùng một phòng làm việc,...); xét nghiệm người bệnh nặng, người bệnh nằm ở các khoa hồi sức cấp cứu, thận nhân tạo, lão khoa, ung thư, tim mạch, ...; xét nghiệm cho nhân viên y tế có tiếp xúc, điều trị cho người bệnh tại các khoa này và nhân viên lấy mẫu, xét nghiệm SARS-CoV-2 trong bệnh viện nhằm tránh việc lây nhiễm từ nhân viên y tế cho người bệnh. Những trường hợp chưa rõ ràng cần liên hệ Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật Thành phố hoặc các bệnh viện tuyến cuối được Bộ Y tế phân công để được tư vấn. Khuyến khích các bệnh viện đa khoa, chuyên khoa có đủ năng lực triển khai xét nghiệm RT-PCR tìm SARS-CoV-2 chủ động đề xuất với Bộ Y tế thẩm định và công nhận đủ điều kiện triển khai thực hiện.

7. Khi tiếp nhận người bệnh là người nước ngoài, hoặc người Việt Nam từ nước ngoài về hoặc từ các tỉnh, thành đang bùng phát dịch được chuyển về để điều trị tiếp vì các bệnh lý khác nhau phải thực hiện xét nghiệm tìm SARS-CoV-2, chăm sóc và theo dõi người bệnh trong khu cách ly của bệnh viện theo đúng quy định. Thực hiện lấy mẫu bệnh phẩm tại chỗ, chụp X-quang và siêu âm tại giường khi có chỉ định đối với các trường hợp đang điều trị nội trú có xuất hiện triệu chứng nghi ngờ COVID-19 hoặc có biểu hiện hội chứng cúm hoặc nhiễm trùng đường hô hấp cấp tính nặng nghi do vi rút để hạn chế nguy cơ lây nhiễm chéo với các khoa, phòng khác trong bệnh viện. Bệnh viện tuyến trên ưu tiên tiếp nhận người bệnh nặng do tuyến dưới chuyển đến, và hạn chế tối đa các trường hợp khám bệnh thông thường mà tuyến dưới thực hiện được.

8. Thực hiện giãn cách tại các khu vực thường tập trung đông người trong bệnh viện, có biện pháp tác động để duy trì giữ khoảng cách tối thiểu 1m giữa người bệnh, thân nhân người bệnh, nhân viên bệnh viện. Đảm bảo môi trường thoáng khí ở các buồng bệnh. Thực hiện chăm sóc toàn diện người bệnh tại bệnh viện và các biện pháp đảm bảo an toàn cho các đối tượng có nguy cơ cao là người cao tuổi, người có bệnh lý nền, người khuyết tật... Hạn chế người nhà đến thăm, chăm sóc người bệnh; trường hợp cần thiết chỉ để lại một người nhà hỗ trợ chăm sóc cố định và phải thực hiện đầy đủ các biện pháp phòng, chống dịch cá nhân theo quy định của Bộ Y tế. Thực hiện việc cấp phát thuốc điều trị các bệnh mạn tính với thời gian dài hơn, tối đa không quá 03 tháng. Duy trì hoạt động của các “trạm vệ sinh tay” tại khoa khám bệnh và các khoa, phòng trong bệnh viện, có giải pháp khuyến khích người bệnh, thân nhân người bệnh, nhân viên bệnh viện thường xuyên rửa tay hoặc sát trùng tay. Nếu bệnh viện có khu nhà lưu trú dành riêng cho thân nhân người bệnh, đảm bảo vệ sinh, thông thoáng, cung cấp đủ dung dịch vệ sinh tay, kiểm tra thường xuyên việc tuân thủ mang khẩu trang, giữ khoảng cách tối thiểu, kịp thời phát hiện các trường hợp mới phát bệnh để cách ly, theo dõi. Triển khai khám bệnh theo giờ hẹn trước, đẩy nhanh tiến độ và đa dạng hóa các loại hình thanh toán viện phí không dùng tiền mặt.

9. Đảm bảo cung ứng đầy đủ các phương tiện phòng hộ cá nhân cho tất cả nhân viên y tế trực tiếp tham gia công tác khám bệnh, chữa bệnh hoặc thực hiện các kỹ thuật cận lâm sàng, trực tiếp chăm sóc, điều trị người bệnh nghi ngờ hay mắc COVID-19 hoặc có biểu hiện của hội chứng cúm hoặc nhiễm trùng đường hô hấp cấp tính nặng nghi do vi rút. Đảm bảo nhân viên bệnh viện phải sử dụng đúng các loại phương tiện phòng hộ cá nhân trong từng tình huống cụ thể theo hướng dẫn của Bộ Y tế và khuyến cáo của Tổ chức Y tế thế giới (Rational use of personal protective equipment for Corona virus disease 2019 (COVID-19)-WHO, 27/02/2020).

10. Triển khai buồng cách ly áp lực âm tại các khoa hồi sức hoặc khu cách ly của các bệnh viện được phân công chuyên tiếp nhận và điều trị người bệnh mắc COVID-19. Ưu tiên sử dụng buồng cách ly áp lực âm đối với các trường hợp dương tính với SARS-CoV-2 cần hỗ trợ hô hấp hoặc can thiệp phẫu thuật, thủ thuật có tạo ra khí dung. Các buồng áp lực âm mới được lắp đặt phải được nghiệm thu căn cứ vào các tiêu chí kỹ thuật do Hội đồng Khoa học Công nghệ Sở Y tế ban hành (trong khi chờ hướng dẫn cụ thể của Bộ Y tế). Triển khai bảo trì, bảo dưỡng buồng áp lực âm đúng theo quy định.

11. Tăng cường các giải pháp quản lý sức khỏe đối với nhân viên của bệnh viện, nhân viên cung ứng hàng hóa cho bệnh viện (dược phẩm, hóa chất, vật tư tiêu hao, văn phòng phẩm,...) và nhân viên của các công ty hợp đồng với bệnh viện thực hiện cung ứng các dịch vụ phục vụ người bệnh (căn tin, dinh dưỡng, bảo vệ, giữ xe, vệ sinh công nghiệp...). Tất cả đều phải khai báo y tế trước khi vào bệnh viện, phải được tập huấn và tập huấn lại thường xuyên những kiến thức cơ bản về kiểm soát nhiễm khuẩn, về phòng chống lây nhiễm COVID-19, phải được trang bị phương tiện phòng hộ cá nhân phù hợp khi tiếp xúc với người bệnh, thân nhân người bệnh và nhân viên bệnh viện, phải được theo dõi tình trạng sức khỏe liên tục, nếu có sốt hoặc triệu chứng hô hấp cần báo ngay với nhân viên phụ trách y tế được bệnh viện phân công để cách ly, làm xét nghiệm và điều trị kịp thời.

12. Đào tạo và đào tạo lại về kiểm soát nhiễm khuẩn, quy trình tiếp nhận, sàng lọc, thu dung người bệnh nghi ngờ mắc COVID-19 và các nội dung khác có liên quan đến công tác phòng chống dịch COVID-19 cho tất cả nhân viên tùy theo vị trí công tác. Riêng bác sĩ, điều dưỡng phải được đào tạo cập nhật các hướng dẫn chẩn đoán, điều trị viêm đường hô hấp cấp tính do vi rút SARS-CoV-2 do Bộ Y tế ban hành, kỹ thuật sử dụng máy thở, khuyến khích tổ chức sinh hoạt chuyên môn cập nhật các thể lâm sàng khác nhau của dịch COVID-19 được đăng tải trên các tạp chí khoa học có giá trị. Tất cả các nhân viên y tế, người bệnh, người nhà đến thăm, chăm sóc phải thực hiện cài đặt và bật ứng dụng truy vết, ứng dụng khai báo y tế nếu sử dụng thiết bị di động thông minh; có hình thức phân luồng ưu tiên đối người đến khám, điều trị thực hiện việc cài đặt và bật ứng dụng truy vết.

13. Củng cố hạ tầng công nghệ thông tin của bệnh viện để đẩy mạnh và duy trì đăng ký lịch khám, chữa bệnh, tư vấn sức khỏe, khám bệnh từ xa, hình thức họp trực tuyến, giao ban trực tuyến, hội chẩn từ xa. Có phương án bố trí nhân lực làm việc theo ca với nhân sự cố định, các kíp trực không tiếp xúc trực tiếp với nhau dự phòng tình huống lây nhiễm chéo xảy ra và phải cách ly y tế theo quy định; huy động bác sĩ các khoa khác hỗ trợ khoa nhiễm (khi cần) giúp đảm bảo chế độ nghỉ ngơi, phục hồi sức khỏe cho các bác sĩ của khoa nhiễm. Giám sát tất cả nhân viên y tế mắc hội chứng cúm, viêm đường hô hấp cấp tính, đặc biệt chú ý những người đã chăm sóc, tiếp xúc với người bệnh mắc hội chứng cúm, nhiễm trùng đường hô hấp cấp tính nặng nghi do vi rút trong vòng 14 ngày trước khi xuất hiện triệu chứng.

14. Khi phát hiện trong khoa, phòng của bệnh viện có người mắc COVID-19 hoặc có người tiếp xúc với người mắc COVID-19 (mà không phải là người bệnh đến khám bệnh), Giám đốc bệnh viện phải ban hành quyết định thiết lập vùng cách ly đối với quy mô khoa, phòng và quy mô liên khoa, phòng, lập danh sách tất cả người tiếp xúc để thực hiện việc cách ly và làm xét nghiệm chẩn đoán theo quy định, đồng thời báo cáo khẩn về Sở Y tế và Trung tâm kiểm soát bệnh tật của thành phố. Chủ động phối hợp với Trung tâm Y tế quận, huyện trên địa bàn thực hiện khử khuẩn toàn bộ khoa, phòng có liên quan đúng theo quy định trước khi hoạt động trở lại.

SỞ Y TẾ TP.HCM