Công văn 1157/UBDT-TH năm 2014 xây dựng phương hướng, mục tiêu, nhiệm vụ khoa học và công nghệ giai đoạn 2016-2020 do Ủy ban Dân tộc ban hành

Số hiệu 1157/UBDT-TH
Ngày ban hành 23/10/2014
Ngày có hiệu lực 23/10/2014
Loại văn bản Công văn
Cơ quan ban hành Uỷ ban Dân tộc
Người ký Phan Văn Hùng
Lĩnh vực Bộ máy hành chính

ỦY BAN DÂN TỘC
-------

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
---------------

Số: 1157/UBDT-TH
V/v xây dựng phương hướng, mục tiêu, nhiệm vụ KH&CN giai đoạn 2016-2020

Hà Nội, ngày 23 tháng 10 năm 2014

 

Kính gửi: Bộ Khoa học và Công nghệ

Thực hiện yêu cầu tại Công văn số 3510/BKHCN-KHTH, ngày 26/9/2014 của Bộ Khoa học và Công nghệ về việc xây dựng phương hướng, mục tiêu, nhiệm vụ KH&CN giai đoạn 2016-2020, Ủy ban Dân tộc báo cáo tình hình thực hiện nhiệm vụ KH&CN giai đoạn 2011-2015 và kế hoạch giai đoạn 2016-2020 gồm những nội dung sau:

I. ĐÁNH GIÁ TÌNH HÌNH TRIỂN KHAI THỰC HIỆN KẾ HOẠCH KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ GIAI ĐOẠN 2011-2015

1. Tình hình tổ chức triển khai pháp luật, kiện toàn tổ chức quản lý nhà nước về khoa học và công nghệ

Trong giai đoạn 2011-2015, Ủy ban Dân tộc đã nghiêm túc triển khai pháp luật về KH&CN, cụ thể là thực hiện các Nghị định hướng dẫn thi hành Luật Khoa học và Công nghệ năm 2000 (tính đến thời điểm 31/12/2013) và các Nghị định hướng dẫn thi hành Luật Khoa học và Công nghệ năm 2013 (tính từ thời điểm 01/01/2014 đến nay).

Tiếp tục triển khai Nghị định 115/2005/NĐ-CP, ngày 5/9/2005 của Chính phủ Quy định về cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm của tổ chức KH&CN công lập, Thông tư liên tịch số 12/2006/TTLT-BKHCN-BTC-BNV ngày 5/6/2006 của liên Bộ KH&CN, Tài chính, Nội vụ hướng dẫn thực hiện Nghị định số 115/2005/NĐ-CP. Ngày 10/12/2009, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc đã ban hành Quyết định số 396/QĐ-UBDT phê duyệt Đề án “Kiện toàn tổ chức, nâng cao hiệu quả hoạt động của Viện Dân tộc”, đến nay sau 5 năm thực hiện, Ủy ban Dân tộc đang chỉ đạo các Vụ, đơn vị liên quan rà soát, đánh giá kết quả thực hiện đề án trên và tiến hành xây dựng đề án mới cho hiệu quả, phù hợp với quy định tại Nghị định số 96/2010/NĐ-CP ngày 20/9/2010 về sửa đổi bổ sung Nghị định 115/2005/NĐ-CP và các văn bản pháp luật hiện hành.

Trên cơ sở Nghị định số 81/2002/NĐ-CP ngày 17/10/2002 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Khoa học và Công nghệ (năm 2000), Ủy ban Dân tộc đã xây dựng và ban hành Thông tư số 01/2013/TT-UBDT, ngày 01/3/2013, Quy định về quản lý, thực hiện nhiệm vụ KH&CN của Ủy ban Dân tộc. Đến nay, công tác quản lý KH&CN của Ủy ban đã đi vào nền nếp và hiệu quả hơn.

Ngoài triển khai các văn bản Luật nói trên, trong giai đoạn 2011-2015, căn cứ Quyết định số 1244/QĐ-TTg, ngày 25/7/2011 của Thủ tướng Chính phủ, Phê duyệt phương hướng, mục tiêu, nhiệm vụ KH&CN chủ yếu giai đoạn 2011 - 2015 và Quyết định số 418/QĐ-TTg, ngày 11/4/2012 của Thủ tướng Chính phủ Phê duyệt Chiến lược phát triển KH&CN giai đoạn 2011-2020. Ủy ban Dân tộc đã xây phương hướng, mục tiêu, nhiệm vụ KH&CN trong lĩnh vực công tác dân tộc giai đoạn 2011 - 2015. Đồng thời đã tổ chức quán triệt nội dung Chiến lược đến các đơn vị có liên quan, trong đó chú trọng vào 5 định hướng nhiệm vụ: (i) Tiếp tục đối mới cơ bản, toàn diện và đồng bộ tổ chức, cơ chế hoạt động KH&CN; (ii) Tăng cường tiềm lực KH&CN; (iii) Phát triển đồng bộ khoa học xã hội và nhân văn, khoa học tự nhiên và các hướng công nghệ ưu tiên; (iv) Nghiên cứu ứng dụng KH&CN trong các ngành, lĩnh vực, vùng, địa phương; (v) Phát triển dịch vụ KH&CN.

Đối với công tác kiện toàn tổ chức quản lý nhà nước về KH&CN, từ năm 2013, trên cơ sở Nghị định số 84/2012/NĐ-CP ngày 12/10/2012 của Chính phủ quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Ủy ban Dân tộc, Ủy ban đã tiến hành điều chuyển toàn bộ nhân sự và chức năng nhiệm vụ quản lý nhà nước về KH&CN từ Vụ Kế hoạch - Tài chính sang Vụ Tổng hợp. Đến thời điểm hiện nay, nhìn chung tổ chức và hoạt động quản lý nhà nước về KH&CN đã có nhiều chuyển biến tích cực, hiệu lực, hiệu quả hơn so với trước.

2. Tình hình thực hiện các nhiệm vụ khoa học trọng điểm cấp nhà nước và các chương trình khoa học và công nghệ cấp bộ

2.1. Các nhiệm vụ khoa học trọng điểm cấp nhà nước

Trong giai đoạn 2011-2015, Ủy ban Dân tộc đã chủ trì thực hiện 4 nhiệm vụ KH&CN từ các Chương trình cấp nhà nước, cụ thể:

Đề tài “Những vấn đề mới trong quan hệ dân tộc và định hướng hoàn thiện chính sách dân tộc ở nước ta”. Đây là đề tài thuộc Chương trình KX 04/11 - 15, được phê duyệt thực hiện từ tháng 11/2012 đến tháng 10/2015. Mục tiêu của đề tài là “làm rõ những vấn đề mới trong quan hệ dân tộc và dự báo những yếu tố ảnh hưởng đến mối quan hệ các dân tộc thiểu số; đề xuất các quan điểm, định hướng, giải pháp, kiến nghị đổi mới chính sách dân tộc ở nước ta từ nay đến năm 2020 và tầm nhìn 2030”. Đến thời điểm hiện nay, tuy chưa có kết quả cuối cùng nhưng những phát hiện của Đề tài đã góp phần cung cấp các cơ sở lý luận và thực tiễn mới cho Hội đồng lý luận Trung ương về các vấn đề liên quan đến quan hệ dân tộc, quan điểm, đường lối của đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước về quan hệ dân tộc, công tác dân tộc.

Đề tài “Nghiên cứu khả năng ứng phó với thiên tai và đề xuất giải pháp tổng thể nâng cao năng lực phòng tránh của cộng đồng các dân tộc thiểu số tại chỗ ở Tây Nguyên”, thực hiện từ năm 2013 đến 2015. Mục tiêu của Đề tài là làm rõ các dạng thiên tai, diễn biến thiên tai, ảnh hưởng của thiên tai; phân tích khả năng và các yếu tố hạn chế khả năng phòng tránh thiên tai; đề xuất quan điểm, định hướng, mô hình và giải pháp tổng thể nâng cao năng lực phòng, tránh thiên tai của cộng đồng dân tộc thiểu số tại chỗ ở Tây Nguyên;

Thực hiện nhiệm vụ thuộc Chương trình nghiên cứu khoa học phục vụ xây dựng nông thôn mới, từ cuối năm 2014, Ủy ban Dân tộc bắt đầu triển khai dự án “Xây dựng mô hình điểm tổ chức cộng đồng xây dựng nông thôn mới ở 3 xã đặc biệt khó khăn thuộc 3 huyện nghèo (CT30a) của 3 khu vực Tây Bắc, Tây Nguyên và Tây Nam Bộ”.

Ngoài 3 nhiệm vụ trên, năm 2014 Ủy ban Dân tộc còn triển khai Dự án “Ứng dụng tiến bộ khoa học công nghệ phát triển chăn nuôi gia cầm bền vững huyện Kim Bôi, tỉnh Hòa Bình” thuộc Chương trình “Hỗ trợ ứng dụng và chuyển giao tiến bộ KH&CN phục vụ phát triển kinh tế xã hội nông thôn và miền núi giai đoạn 2011-2015”. Dự án thực hiện trong 2 năm từ 2014 đến 2015.

2.2. Các nhiệm vụ khoa học cấp Bộ

Trong giai đoạn 2011-2015, Ủy ban Dân tộc đã triển khai thực hiện tổng số 16 đề tài (kế hoạch 2015 là 6 đề tài), trong đó có 01 đề tài cấp tỉnh (Nghiên cứu giải pháp xây dựng nguồn nhân lực phục vụ phát triển cây cao su trên địa bàn các huyện Sìn Hồ, Mường Tè, Phong Thổ tỉnh Lai Châu); 01 đề tài thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn quản lý (Nghiên cứu xây dựng mô hình hình ứng dụng một số giải pháp cải thiện sinh kế phù hợp với văn hóa truyền thống của các dân tộc thiểu số tại Đắk Lắk và Lai Châu), còn lại 14 nhiệm vụ khoa học do Ủy ban Dân tộc xác định và tổ chức quản lý.

Trong các nhiệm vụ khoa học đã thực hiện, nhiều nhiệm vụ được đánh giá cao, cung cấp cơ sở khoa học có giá trị phục vụ quản lý nhà nước về công tác dân tộc như: Nghiên cứu xây dựng Bộ chỉ số đánh giá trình độ phát triển các dân tộc; Nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn quản lý nhà nước về công tác dân tộc sau thời kỳ đổi mới, để xuất quan điểm, định hướng, giải pháp nâng cao chất lượng quản lý nhà nước về công tác dân tộc trong thời gian tới; Nghiên cứu thực trạng, đề xuất giải pháp giảm nghèo bền vững cho các dân tộc thiểu số khu vực Tây Bắc, Tây Nguyên và Tây Nam Bộ; Tư tưởng Hồ Chí Minh về các dân tộc bình đẳng, đoàn kết, tôn trọng giúp nhau cùng phát triển; Nghiên cứu luận cứ khoa học phục vụ xây dựng Luật Dân tộc (dự kiến thực hiện năm 2015)...

2.3. Các hoạt động khoa học và công nghệ khác

Ngoài các nhiệm vụ khoa học cấp nhà nước và cấp Bộ, trong giai đoạn 2011-2015, Ủy ban Dân tộc còn tổ chức thực hiện một số nhiệm vụ sau đây:

Đẩy mạnh công tác thông tin KH&CN: Hiện nay Ủy ban Dân tộc đang chỉ đạo 2 đơn vị xuất bản gồm 01 Tạp chí “Nghiên cứu Dân tộc” và 02 Bản tin liên quan đến KH&CN (Bản tin “Thông tin phục vụ Lãnh đạo” do Viện Dân tộc biên tập và xuất bản và Tờ tin: “Đào tạo cán bộ dân tộc”, do Trường Cán bộ Dân tộc biên tập và xuất bản). Ngoài ra, Ủy ban Dân tộc còn xây dựng, duy trì và nâng cấp hoạt động trang thông tin khoa học trên Công thông tin điện tử Ủy ban Dân tộc (www.cema.gov.vn). Đồng thời chỉ đạo Viện Dân tộc nâng cao chất lượng hoạt động của trang thông tin điện tử www.viendantoc.org.vn... từng bước đáp ứng yêu cầu cung cấp các thông tin, tư liệu liên quan đến lĩnh vực công tác dân tộc nói chung và nghiên cứu khoa học nói riêng, trở thành địa chỉ tin cậy trong việc trợ giúp hoạt động KH&CN của cán bộ trong và ngoài cơ quan Ủy ban.

Tăng cường đẩy mạnh hợp tác quốc tế về KH&CN: Do nguồn kinh phí sự nghiệp KH&CN hàng năm cấp cho Ủy ban Dân tộc thấp, vì vậy thông qua các dự án quốc tế như: dự án UNICEF, Tiểu dự án Hỗ trợ giảm nghèo PRPP đã tiến hành nhiều hoạt động tư vấn nghiên cứu quan trọng như: Nghèo trẻ em dân tộc thiểu số; Báo cáo đánh giá thực trạng nghèo dân tộc thiểu số giai đoạn 2007- 2012; Báo cáo nghiên cứu về nguồn nhân lực dân tộc thiểu số phục vụ xây dựng Đề án “Phát triển nguồn nhân lực dân tộc thiểu số đến năm 2020, định hướng đến năm 2030”... Nhìn chung các nghiên cứu tư vấn này đều có chất lượng khoa học khá cao, ứng dụng trực tiếp trong công tác xây dựng, và tổ chức triển khai thực hiện các Chương trình, đề án, dự án chính sách do Ủy ban Dân tộc chủ trì.

Ngoài ra, ngày 10/7/2012, Bộ trưởng Bộ KH&CN và Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc đã ký kết Chương trình phối hợp số 1894/CTr-BKHCN-UBDT. Ngày 12/9/2012, Lãnh đạo 2 cơ quan đã ký Kế hoạch thực hiện số 2586/KH-BKHCN-UBDT. Thực hiện Chương trình phối hợp, hàng năm, Ủy ban Dân tộc đã phối hợp cùng Bộ KH&CN xây dựng và phê duyệt kế hoạch các nhiệm vụ của Chương trình... từ đó góp phần từng bước tháo gỡ những khó khăn trong hoạt động KH&CN của Ủy ban Dân tộc.

3. Tình hình bố trí kế hoạch và sử dụng ngân sách cho hoạt động khoa học và công nghệ

Nhìn chung các năm trong giai đoạn 2011-2015, Ủy ban Dân tộc đều được Bộ KH&CN, Bộ Tài chính quan tâm bố trí ngân sách cho hoạt động, KH&CN. Tuy nhiên, lượng ngân sách được bố trí ở mức rất thấp, chỉ đảm bảo một phần so với yêu cầu (năm 2013 kinh phí là 4.310 triệu đồng, năm 2014 là 5.390 triệu đồng); kinh phí trên chủ yếu chỉ đảm bảo cho việc chi thường xuyên của Viện Dân tộc, kinh phí dành cho các hoạt động nghiên cứu đề tài khoa học cấp Bộ rất ít (chi đảm bảo cho khoảng 3,4 đề tài/năm), có năm không có kinh phí để thực hiện nghiên cứu khoa học (năm 2012). Trong khi khối lượng nhiệm vụ cần nghiên cứu còn nhiều, đội ngũ cán bộ có năng lực nghiên cứu khoa học của Ủy ban Dân tộc có thể tham gia nghiên cứu khoa học như Trường Cán bộ Dân tộc, các Vụ, đơn vị trực thuộc... khá đông đảo.

Đối với công tác sử dụng ngân sách. Hàng năm, căn cứ kế hoạch và dự toán ngân sách nhà nước của Thủ tướng Chính phủ giao và các văn bản có liên quan, Ủy ban Dân tộc tiến hành giao kế hoạch KH&CN và dự toán cho các đơn vị vào thời điểm khoảng cuối tháng 12 hoặc đầu tháng 1 của năm kế hoạch. Công tác sử dụng kinh phí được thực hiện đúng chế độ quy định hiện hành, không để xảy ra bất kỳ sai phạm nào.

4. Đánh giá chung

[...]