Quan trắc chất lượng đất là gì? Tần suất quan trắc chất lượng đất được thực hiện hằng năm đúng không?

Nội dung chính

Quan trắc chất lượng đất là gì?

Theo quy định tại khoản 9 Điều 3 Thông tư 11/2024/TT-BTNMT quy định về giải thích từ ngữ như sau:

Giải thích từ ngữ:

...

6. Khoanh đất là vùng được hình thành bởi một hoặc nhiều thửa đất liền kề có cùng đặc tính, ranh giới ngoài cùng khép kín.

7. Khu vực cần bảo vệ, cải tạo, phục hồi đất là các khu vực đất bị thoái hóa, đất bị ô nhiễm đã được khoanh vùng theo kết quả hoạt động điều tra, đánh giá đất đai.

8. Ô nhiễm đất là sự gia tăng hàm lượng của một số chất, hợp chất so với giới hạn tối đa cho phép quy định Thông tư này.

9. Quan trắc chất lượng đất là hoạt động theo dõi có hệ thống các chỉ tiêu về tính chất vật lý, tính chất hóa học của đất.

10. Quan trắc ô nhiễm đất là hoạt động theo dõi có hệ thống về hàm lượng kim loại nặng có trong đất và dư lượng hóa chất bảo vệ thực vật phốt pho hữu cơ có trong đất đối với đất trồng cây hằng năm và đất trồng cây lâu năm.

11. Quan trắc thoái hóa đất là hoạt động theo dõi có hệ thống các chỉ tiêu đất bị suy giảm độ phì; đất bị xói mòn; đất bị khô hạn, hoang mạc hóa, sa mạc hóa; đất bị kết von, đá ong hóa; đất bị mặn hóa; đất bị phèn hóa.

12. Tiềm năng đất đai là khả năng về số lượng, chất lượng đất và hiệu quả kinh tế, xã hội, môi trường cho các loại đất nông nghiệp, phi nông nghiệp.

...

Như vậy, có thể hiểu quan trắc chất lượng đất là quá trình theo dõi và đánh giá định kỳ các chỉ tiêu liên quan đến tính chất vật lý và hóa học của đất. Hoạt động này bao gồm việc kiểm tra và ghi nhận các yếu tố như độ pH, hàm lượng chất dinh dưỡng, độ ẩm, cấu trúc đất và các thành phần khác. Mục tiêu của quan trắc là để đảm bảo rằng đất vẫn duy trì chất lượng và khả năng sử dụng tốt, đồng thời phát hiện sớm những thay đổi hoặc vấn đề có thể ảnh hưởng đến sức khỏe đất và môi trường.

Quan trắc chất lượng đất là gì? Tần suất quan trắc chất lượng đất được thực hiện hằng năm đúng không? (Hình từ internet)

Tần suất quan trắc chất lượng đất được thực hiện hằng năm đúng không?

Căn cứ theo Điều 38 Thông tư 11/2024/TT-BTNMT quy định về xây dựng mạng lưới các điểm quan trắc cố định trên phạm vi cả nước và xác định chỉ tiêu, tần suất quan trắc như sau:

Xây dựng mạng lưới các điểm quan trắc cố định trên phạm vi cả nước và xác định chỉ tiêu, tần suất quan trắc:

1. Xây dựng mạng lưới các điểm quan trắc cố định trên phạm vi cả nước được thực hiện như sau:

a) Xác định các điểm quan trắc cố định theo nguyên tắc, tiêu chí quy định tại Phần A của Phụ lục V ban hành kèm theo Thông tư này và lập sơ đồ mạng lưới các điểm quan trắc cố định trên phạm vi cả nước được thể hiện trên nền bản đồ hiện trạng sử dụng đất cấp vùng tỷ lệ 1:250.000;

b) Lập danh mục các điểm quan trắc cố định trên phạm vi cả nước theo Mẫu số 03/QTĐ của Phụ lục V ban hành kèm theo Thông tư này;

c) Tạo lập bảng dữ liệu phục vụ nhập thông tin kết quả điều tra thực địa theo Mẫu số 04/QTĐ của Phụ lục V ban hành kèm theo Thông tư này.

2. Xác định chỉ tiêu, tần suất quan trắc, bao gồm:

a) Chỉ tiêu quan trắc chất lượng đất, thoái hóa đất, ô nhiễm đất theo quy định tại Phần C của Phụ lục V ban hành kèm theo Thông tư này;

b) Tần suất quan trắc chất lượng đất, thoái hóa đất, ô nhiễm đất được thực hiện hằng năm. Trường hợp xảy ra sự cố do thiên tai hoặc hoạt động của con người có nguy cơ làm cho đất bị ô nhiễm hoặc suy thoái bất thường thì thực hiện việc quan trắc đột xuất theo yêu cầu của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

Như vậy, việc quan trắc chất lượng đất, tình trạng thoái hóa đất, và ô nhiễm đất được thực hiện hàng năm theo kế hoạch định kỳ. Điều này có nghĩa là các chỉ tiêu liên quan đến chất lượng đất sẽ được kiểm tra và đánh giá đều đặn mỗi năm để đảm bảo rằng đất không bị suy giảm chất lượng hoặc ô nhiễm.

Trong trường hợp xảy ra sự cố bất thường, chẳng hạn như thiên tai hoặc các hoạt động của con người gây ra nguy cơ ô nhiễm hoặc thoái hóa đất nghiêm trọng, quan trắc sẽ được thực hiện đột xuất. Việc này được thực hiện theo yêu cầu của cơ quan nhà nước có thẩm quyền để nhanh chóng đánh giá và xử lý tình hình, nhằm bảo vệ sức khỏe môi trường và đảm bảo chất lượng đất không bị ảnh hưởng lâu dài.

Nội dung quan trắc chất lượng đất gồm những gì?

Theo khoản 4 Điều 53 Luật Đất đai 2024 quy định như sau:

Nội dung điều tra, đánh giá đất đai:

...

3. Nội dung điều tra, đánh giá ô nhiễm đất bao gồm:

a) Khoanh vùng, xác định vị trí, diện tích đất bị ô nhiễm theo loại hình ô nhiễm bao gồm ô nhiễm kim loại nặng, ô nhiễm hóa chất bảo vệ thực vật, ô nhiễm chất độc khác đối với các loại đất nông nghiệp, đất chưa sử dụng, đất được quy hoạch xây dựng khu dân cư đô thị, nông thôn;

b) Xác định xu hướng, nguồn gây ô nhiễm và dự báo, cảnh báo nguy cơ ô nhiễm đất;

c) Khoanh vùng các khu vực đất bị ô nhiễm cần xử lý, cải tạo và phục hồi;

d) Lập bộ bản đồ đất bị ô nhiễm; xây dựng và cập nhật dữ liệu ô nhiễm đất vào cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai.

4. Nội dung quan trắc chất lượng đất, thoái hóa đất, ô nhiễm đất bao gồm:

a) Xây dựng mạng lưới các điểm quan trắc cố định trên phạm vi cả nước;

b) Xác định chỉ tiêu, tần suất quan trắc;

c) Theo dõi diễn biến chất lượng đất, thoái hóa đất, ô nhiễm đất và dự báo, cảnh báo sớm các biến đổi bất thường;

d) Cập nhật dữ liệu quan trắc chất lượng đất, thoái hóa đất, ô nhiễm đất vào cơ sở dữ liệu quan trắc tài nguyên môi trường và cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai.

...

Như vậy, nội dung của việc quan trắc chất lượng đất bao gồm các hoạt động chính sau:

(1) Xây dựng mạng lưới quan trắc: Thiết lập và duy trì các điểm quan trắc cố định trên toàn quốc. Điều này giúp đảm bảo rằng các khu vực khác nhau được theo dõi đồng đều và liên tục, cung cấp dữ liệu chính xác về tình trạng chất lượng đất ở nhiều địa phương khác nhau.

(2) Xác định chỉ tiêu và tần suất quan trắc: Quy định các chỉ tiêu cần quan trắc, như độ pH, hàm lượng chất dinh dưỡng, và mức độ ô nhiễm. Đồng thời, xác định tần suất thực hiện các quan trắc để theo dõi chất lượng đất một cách thường xuyên và hiệu quả.

(3)Theo dõi diễn biến và dự báo: Giám sát liên tục các thay đổi về chất lượng đất, tình trạng thoái hóa, và ô nhiễm đất. Cung cấp dự báo và cảnh báo sớm về các biến đổi bất thường hoặc nguy cơ tiềm ẩn, nhằm giúp các cơ quan quản lý và người dân có thể ứng phó kịp thời.

(4) Cập nhật dữ liệu: Thu thập và nhập dữ liệu quan trắc vào cơ sở dữ liệu về tài nguyên môi trường và cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai. Việc này đảm bảo rằng thông tin về chất lượng đất được lưu trữ đầy đủ và chính xác, hỗ trợ công tác quản lý và ra quyết định hiệu quả.

Những bước này đều nhằm mục tiêu cung cấp một cái nhìn toàn diện về tình trạng chất lượng đất, từ đó giúp phát hiện và xử lý kịp thời các vấn đề liên quan đến đất đai.