Đất tái định cư đang ghi nợ tiền sử dụng đất có được tặng cho đất không?

Nội dung chính

Khi nào được giao đất tái định cư?

Căn cứ theo khoản 39 Điều 3 Luật Đất đai 2024 quy định tái định cư là việc Nhà nước thực hiện bồi thường bằng đất ở hoặc bằng nhà ở tại khu tái định cư hoặc địa điểm khác phù hợp cho người có đất thu hồi hoặc hỗ trợ bằng giao đất ở, nhà ở tái định cư cho người không đủ điều kiện bồi thường về đất ở theo quy định của Luật Đất đai 2024 nhưng không còn chỗ ở nào khác. 

Theo đó, tái định cư có thể được hiểu là việc Nhà nước làm khi thu hồi đất của người dân, thay vì bồi thường bằng tiền, sẽ bồi thường bằng cách cấp đất ở mới hoặc nhà ở tại khu tái định cư hoặc một địa điểm khác phù hợp.  

Đối với những trường hợp không đủ điều kiện để được bồi thường bằng đất ở và không còn nơi ở nào khác, Nhà nước sẽ hỗ trợ cấp đất hoặc nhà ở tại khu tái định cư nhằm đảm bảo họ có chỗ ở ổn định, khôi phục cuộc sống. 

Các trường hợp được giao đất tái định cư được quy định như sau:

- Hộ gia đình, cá nhân có đất ở, người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức kinh tế đang sử dụng đất ở, đang sở hữu nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất tại Việt Nam khi Nhà nước thu hồi đất, nếu có đủ điều kiện được bồi thường về đất ở theo quy định tại Điều 95 Luật Đất đi 2024.

Trường hợp trong hộ gia đình có nhiều thế hệ hoặc có nhiều cặp vợ chồng cùng chung sống trên một thửa đất ở bị thu hồi nếu đủ điều kiện để tách thành từng hộ gia đình riêng theo quy định của pháp luật về cư trú hoặc có nhiều hộ gia đình có chung quyền sử dụng 01 thửa đất ở bị thu hồi mà diện tích đất ở được bồi thường không đủ để giao riêng cho từng hộ gia đình

- Hộ gia đình, cá nhân khi Nhà nước thu hồi đất gắn liền với nhà ở phải di chuyển chỗ ở mà không đủ điều kiện được bồi thường về đất ở, nếu không có chỗ ở nào khác trong địa bàn xã, thị trấn tại khu vực nông thôn hoặc trong địa bàn thị xã, thành phố thuộc tỉnh hoặc trong địa bàn quận, thị xã, thành phố thuộc thành phố trực thuộc Trung ương nơi có đất thu hồi

- Hộ gia đình, cá nhân bị thu hồi đất nông nghiệp, đất phi nông nghiệp không phải đất ở, nếu đủ điều kiện bồi thường về đất theo quy định tại Điều 95 của Luật này mà có nhu cầu bồi thường bằng đất ở hoặc nhà ở và địa phương có điều kiện về quỹ đất ở, nhà ở 

- Người có đất ở bị thu hồi để thực hiện dự án đầu tư xây dựng khu đô thị; thu hồi đất ở để thực hiện các mục đích khác nếu tại khu vực thu hồi đất có quỹ đất, quỹ nhà tái định cư.

- Trường hợp người có đất ở thu hồi mà phải di chuyển chỗ ở và được bồi thường bằng giao đất ở hoặc nhà ở tái định cư nhưng tiền bồi thường về đất ở không đủ so với giá trị của một suất tái định cư tối thiểu

Tái định cư không chỉ là một chính sách pháp lý, mà còn thể hiện trách nhiệm của Nhà nước trong việc đảm bảo quyền lợi và cuộc sống ổn định cho người dân khi bị thu hồi đất. Thông qua việc bồi thường bằng đất ở, Nhà nước không chỉ hỗ trợ người dân khắc phục khó khăn mà còn tạo điều kiện để họ tái thiết cuộc sống trong môi trường mới. Các quy định về giao đất tái định cư được xây dựng nhằm đảm bảo tính công bằng, minh bạch và phù hợp với thực tế, đồng thời thể hiện nỗ lực không ngừng trong việc cân bằng giữa phát triển kinh tế và an sinh xã hội.

Đất tái định cư đang ghi nợ tiền sử dụng đất có được tặng cho đất không? (Hình từ Internet)

Đất tái định cư đang ghi nợ tiền sử dụng đất có được tặng cho không?

Căn cứ khoản 3 Điều 111 Luật Đất đai 2024 quy định người được bố trí đất tái định cư được ghi nợ tiền sử dụng đất nếu đáp ứng các điều kiện theo quy định của Chính phủ.

Theo đó tại khoản 1 Điều 26 Nghị định 88/2024/NĐ-CP thì người được bố trí đất tái định cư mà tiền được bồi thường về đất nhỏ hơn tiền sử dụng đất phải nộp khi được giao đất tái định cư, nếu có nhu cầu ghi nợ tiền sử dụng đất và cam kết thực hiện bàn giao mặt bằng theo đúng tiến độ.

Như vậy, khi người sử dụng đất có yêu cầu và tiền bồi thường về đất nhỏ hơn tiền sử dụng đất phải nộp khi được giao đất tái định cư thì sẽ được ghi nợ tiền sử dụng đất.

Căn cứ theo quy định tại Điều 457 và Điều 459 Bộ luật Dân sự 2015 thì tặng cho đất là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó bên tặng cho đất của mình và chuyển quyền sở hữu cho bên được tặng cho mà không yêu cầu đền bù, bên được tặng cho đồng ý nhận. Việc tặng cho này phải lập thành văn bản có công chứng, chứng thực và phải đăng ký quyền sở hữu theo quy định của luật.

Bên cạnh đó, tại Điều 45 Luật Đất đai 2024 để thực hiện quyền tặng cho đất thì phải đáp ứng đủ các điều kiện sau đây:

- Có Giấy chứng nhận trừ trường hợp thừa kế quyền sử dụng đất, chuyển đổi đất nông nghiệp khi dồn điền, đổi thửa, tặng cho quyền sử dụng đất cho Nhà nước, cộng đồng dân cư và trường hợp quy định tại khoản 7 Điều 124 và điểm a khoản 4 Điều 127 Luật Đất đai 2024;

- Đất không có tranh chấp hoặc tranh chấp đã được giải quyết bởi cơ quan nhà nước có thẩm quyền, bản án, quyết định của Tòa án, quyết định hoặc phán quyết của Trọng tài đã có hiệu lực pháp luật;

- Quyền sử dụng đất không bị kê biên, áp dụng biện pháp khác để bảo đảm thi hành án theo quy định của pháp luật thi hành án dân sự;

- Trong thời hạn sử dụng đất;

- Quyền sử dụng đất không bị áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời theo quy định của pháp luật

Ngoài đáp ứng các điều kiện trên, đối với trường hợp ghi nợ tiền sử dụng đất thì phải nộp đủ tiền sử dụng đất còn nợ trước khi thực hiện các quyền tặng cho đất. (khoản 5 Điều 45 Luật Đất đai 2024). Quy định này cũng được nếu rõ tại khoản 4 Điều 26 Nghị định 88/2024/NĐ-CP như sau : “Hộ gia đình, cá nhân được ghi nợ tiền sử dụng đất quy định tại khoản 1 Điều này phải nộp đủ tiền sử dụng đất còn nợ trước khi chuyển đổi, chuyển nhượng, tặng cho quyền sử dụng đất, thế chấp, góp vốn bằng quyền sử dụng đất.”

Từ các quy định nêu trên, đất tái định cư sẽ được phép thực hiện quyền tặng cho nếu đáp ứng đầy đủ các điều kiện theo khoản 1 Điều 45 Luật Đất đai 2024 và đã hoàn thành nghĩa vụ thanh toán tiền sử dụng đất.

Đất tái định cư đang ghi nợ tiền sử dụng đất vẫn được phép tặng cho và được tiếp tục ghi nợ khi nào?

Theo khoản 4 Điều 26 Nghị định 88/2024/NĐ-CP đối với trường hợp tặng cho đất tái định cư theo quy định của pháp luật mà chưa trả hết nợ tiền sử dụng đất thì người nhận tặng cho được Ủy ban nhân dân cấp xã xác nhận thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo thì tiếp tục được ghi nợ.

Đối với trường hợp tặng cho quyền sử dụng đất tái định cư khi chưa hoàn thành nghĩa vụ trả nợ tiền sử dụng đất, pháp luật vẫn cho phép thực hiện nếu người nhận tặng cho được Ủy ban nhân dân cấp xã xác nhận thuộc hộ nghèo hoặc hộ cận nghèo và họ sẽ tiếp tục được ghi nợ.

Quy định này thể hiện tính nhân văn và linh hoạt của pháp luật, tạo điều kiện cho các đối tượng khó khăn (hộ nghèo, cận nghèo) được tiếp nhận và ổn định cuộc sống trên mảnh đất được tặng cho.