Rút bảo hiểm xã hội 1 lần bị mất quyền lợi gì? Điều kiện được rút bảo hiểm xã hội 1 lần?

Nội dung chính

Rút bảo hiểm xã hội 1 lần là gì?

Căn cứ theo Mục 4 Chương III và Mục 1 Chương IV của Luật Bảo hiểm xã hội 2014, có thể hiểu rằng bảo hiểm xã hội (BHXH) một lần là một phần trong chế độ hưu trí. Dù người lao động tham gia BHXH bắt buộc hay tự nguyện, họ đều có quyền thụ hưởng chế độ này.

Bảo hiểm xã hội 1 lần được thiết kế để đảm bảo thay thế hoặc bù đắp một phần thu nhập của người lao động trong trường hợp họ bị giảm hoặc mất thu nhập do các yếu tố như ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, hết tuổi lao động, hoặc tử vong, dựa trên nguyên tắc đóng góp vào quỹ bảo hiểm xã hội.

Trong Luật Bảo hiểm xã hội 2024, chế độ rút bảo hiểm xã hội 1 lần về cơ bản vẫn giữ nguyên giá trị cốt lõi này, thể hiện tính kế thừa và bảo vệ quyền lợi cho người lao động.

Như vậy rút bảo hiểm xã hội 1 lần là việc người lao động nhận lại một khoản tiền từ quỹ bảo hiểm xã hội sau khi chấm dứt tham gia bảo hiểm xã hội và không tiếp tục đóng góp. Đây là quyền lợi của người đóng bảo hiểm xã hội nhằm hỗ trợ tài chính cho người lao động trong những trường hợp cần thiết.

Rút bảo hiểm xã hội 1 lần bị mất quyền lợi gì? Điều kiện được rút bảo hiểm xã hội 1 lần? (Hình từ internet)

Rút bảo hiểm xã hội 1 lần bị mất quyền lợi gì?

Khoản 3 Điều 5 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 quy định rằng thời gian đóng bảo hiểm xã hội (BHXH) đã được tính hưởng BHXH một lần sẽ không được sử dụng làm cơ sở để tính hưởng các chế độ BHXH khác.

Điều này có nghĩa là, khi người lao động đã nhận BHXH một lần, thời gian đóng BHXH trước đó không được cộng nối khi quay lại tham gia BHXH, và họ phải đóng lại từ đầu để đủ điều kiện hưởng các chế độ theo khoản 1 Điều 4 Luật Bảo hiểm xã hội 2014.

Theo đó, Người lao động chọn rút BHXH 1 lần sẽ phải đối mặt với nhiều thiệt thòi về an sinh xã hội cơ bản, bao gồm:

(1) Mất cơ hội hưởng lương hưu

Lương hưu là nguồn thu nhập ổn định giúp đảm bảo cuộc sống khi về già. Nếu rút BHXH 1 lần, người lao động mất cơ hội nhận lương hưu, dẫn đến khó đảm bảo điều kiện vật chất và an sinh khi không còn khả năng lao động.

(2) Mất quyền lợi cấp thẻ BHYT miễn phí

Người nhận lương hưu được cấp thẻ bảo hiểm y tế (BHYT) miễn phí với mức hỗ trợ 95% chi phí khám, chữa bệnh. Khi rút BHXH 1 lần, quyền lợi này cũng bị mất, gây khó khăn trong việc chăm sóc sức khỏe khi tuổi cao.

(3) Thiệt hại tài chính so với số tiền đã đóng

Ví dụ Mức đóng BHXH hiện hành: 22% lương tháng (bao gồm 14% từ người sử dụng lao động và 8% từ người lao động). Khi người lao động rút bảo hiểm xã hội 1 lần thì mức hưởng BHXH 1 lần sẽ hạn chế hơn:

+ Đối với thời gian đóng trước năm 2014, mức hưởng mỗi năm là 1,5 tháng lương. Người lao động bị thiệt 1,14 tháng lương mỗi năm.

+ Từ năm 2014 trở đi, mức hưởng là 2 tháng lương mỗi năm. Người lao động thiệt 0,64 tháng lương mỗi năm.

(4) Mất thời gian đóng BHXH khi quay lại tham gia

Nếu rút bảo hiểm xã hội 1 lần, thời gian đã đóng sẽ không được cộng nối khi người lao động quay lại tham gia BHXH. Điều này có thể dẫn đến không đủ điều kiện hưởng lương hưu hoặc nếu đủ điều kiện, mức lương hưu cũng thấp.

(5) Không có chế độ mai táng phí và tử tuất

Căn cứ theo các quy định tại Điều 4 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 về các quyền lợi mà người tham gia bảo hiểm xã hội được hưởng. Thân nhân của người lao động sẽ không được hưởng trợ cấp mai táng và chế độ tử tuất nếu người tham gia qua đời sau khi rút BHXH 1 lần.

Như vậy, rút bảo hiểm xã hội 1 lần bị mất quyền lợi an sinh, người lao động nên bảo lưu thời gian đóng BHXH thay vì rút 1 lần. Khi có điều kiện, tiếp tục tham gia để cộng nối thời gian đã đóng, từ đó tăng quyền lợi và mức hưởng chế độ hưu trí. Thời gian đóng càng dài, mức lương hưu càng cao, mang lại sự an tâm và đảm bảo an sinh khi về già.

Hưởng chế độ hưu trí mang lại nhiều lợi ích lâu dài hơn so với rút BHXH 1 lần. Do đó, việc cân nhắc kỹ trước khi đưa ra quyết định là vô cùng quan trọng để bảo vệ quyền lợi lâu dài của bản thân và gia đình.

Điều kiện được rút bảo hiểm xã hội 1 lần?

Khoản 1 Điều 8 Nghị định số 115/2015/NĐ-CP quy định về điều kiện được rút bảo hiểm xã hội 1 lần đối với người lao động là công dân Việt Nam tham gia BHXH bắt buộc và người đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng như sau:

- Người lao động tham gia BHXH bắt buộc sau 1 năm nghỉ việc mà chưa đủ 20 năm đóng BHXH;

- Người lao động đã đủ tuổi hưởng lương hưu nhưng không đủ 20 năm đóng BHXH hoặc lao động nữ là người hoạt động chuyên trách hoặc không chuyên trách tại xã, phường, thị trấn, khi nghỉ việc chưa đủ 15 năm đóng BHXH và không tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện;

- Người lao động ra nước ngoài để định cư;

- Người lao động mắc bệnh nguy hiểm đến tính mạng như ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS hoặc các bệnh khác được quy định bởi Bộ Y tế.

- Ngoài ra, một số đối tượng đặc biệt thuộc lực lượng vũ trang và công tác cơ yếu, bao gồm sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp quân đội nhân dân; sĩ quan, hạ sĩ quan nghiệp vụ và chuyên môn kỹ thuật công an nhân dân; người làm công tác cơ yếu hưởng lương như quân nhân; hạ sĩ quan, chiến sĩ quân đội và công an nhân dân phục vụ có thời hạn; học viên quân đội, công an, cơ yếu đang theo học được hưởng sinh hoạt phí, khi phục viên, xuất ngũ hoặc thôi việc mà không đủ điều kiện hưởng lương hưu cũng được hưởng BHXH một lần.