Quy hoạch 04 phân khu chức năng xung quanh Cụm di tích tháp Bánh Ít

Theo đó, khu vực nghiên cứu lập quy hoạch xung quanh Cụm di tích tháp Bánh Ít thuộc phường Nhơn Hòa, thị xã An Nhơn (hiện nay thuộc phường An Nhơn Nam, tỉnh Gia Lai) và các xã Phước Lộc, Phước Hiệp, huyện Tuy Phước (hiện nay thuộc xã Tuy Phước và xã Tuy Phước Bắc, tỉnh Gia Lai) được chia thành 04 phân khu chức năng với các nội dung cụ thể như sau:

* Phân khu 1:

Khu công viên, cây xanh công cộng ven sông và trung tâm khu quy hoạch, quy mô diện tích khoảng 29,28ha, nằm khu vực phía bờ Nam sông Tân An và phía Tây đường D1, tạo không gian xanh phục vụ cho người dân khu vực phường An Nhơn Nam và các khu dân cư lân cận thuộc xã Tuy Phước và xã Tuy Phước Bắc. Quy hoạch các công trình dịch vụ có mật độ xây dựng thấp, đảm bảo hành lang thoát lũ của nhánh sông Tân An; mật độ xây dựng gộp toàn khu tối đa 10% (đối với khu công viên, cây xanh mật độ xây dựng thuần tối đa 5%); tầng cao xây dựng tối đa 04 tầng.

* Phân khu 2:

Khu vực đồi núi, Cụm di tích Tháp bánh ít, Tu viện Nguyên Thiều và dân cư hiện trạng chỉnh trang; quy mô diện tích khoảng 29,68ha; giữ nguyên phạm vi ranh giới di tích tháp Bánh Ít đã được công nhận; việc đầu tư xây dựng trong khu di tích thực hiện theo các quy định của Luật Di sản văn hóa và các quy định pháp luật hiện hành có liên quan; đối với Thiền viện Nguyên Thiều thuộc đất cơ sở tôn giáo giữ nguyên theo hiện trạng. Mật độ xây dựng gộp tối đa 25%; tầng cao xây dựng tối đa 03 tầng.

* Phân khu 3:

Khu công cộng, dịch vụ du lịch và công viên ven sông, nằm phía Nam Cụm di tích Tháp Bánh Ít, quy mô diện tích khoảng 28,76ha; phát triển thương mại dịch vụ phục vụ du lịch, tổ chức du lịch tham quan, tìm hiểu văn hóa cộng đồng dân cư, các làng nghề và hoạt động nông nghiệp; kết nối với không gian công viên phía Nam cầu Gành. Bố trí các công trình dịch vụ thấp tầng phục vụ du lịch; bố trí bãi đỗ xe liền kề khu dịch vụ; quy hoạch công viên cảnh quan phía Nam cầu Gành. Di dời, bố trí tái định cư cho toàn bộ nhóm nhà ở trong phân khu 3. Mật độ xây dựng gộp toàn khu tối đa 25% (đối với khu công viên, cây xanh mật độ xây dựng thuần tối đa 5%); tầng cao xây dựng tối đa 02 tầng.

* Phân khu 4:

Khu đất quốc phòng, dân cư chỉnh trang và tái định cư mật độ thấp, nằm phía Đông khu vực di tích tháp Bánh Ít, thuộc địa giới hành chính xã Tuy Phước Bắc; quy mô diện tích khoảng 93,28ha. Khu đất Lữ đoàn Phòng không 573 giữ lại theo hiện trạng; khoanh vùng, chỉnh trang điểm dân cư hiện trạng, không phát triển dân cư mới; giữ nguyên cảnh quan nông nghiệp hiện trạng để tạo không gian thông thoáng cho hướng nhìn từ QL.19 mới đến công trình tháp Bánh 4 Ít; tổ chức công trình kiến trúc theo hình thức nhà vườn, hạn chế xây dựng các kiểu nhà liên kế phố tại khu vực. Tầng cao xây dựng tối đa 03 tầng.

Quy hoạch 04 phân khu chức năng xung quanh Cụm di tích tháp Bánh Ít (Hình từ Internet)

Giới thiệu về Cụm di tích tháp Bánh Ít tại Gia lai

Cụm di tích Tháp Bánh Ít là một trong những công trình kiến trúc Chăm Pa tiêu biểu còn tồn tại đến ngày nay, nằm tại thôn Đại Lộc, xã Phước Hiệp, huyện Tuy Phước, tỉnh Bình Định (hiện nay thuộc phường An Nhơn Nam, tỉnh Gia Lai) khu vực giáp ranh Tây Nam Gia Lai.

Đây là quần thể tháp cổ được xây dựng vào khoảng cuối thế kỷ XI – đầu thế kỷ XII, giai đoạn đỉnh cao của văn hóa và nghệ thuật kiến trúc Chăm Pa. Tên gọi “Bánh Ít” xuất phát từ hình dáng tổng thể của các tháp khi nhìn từ xa, trông giống như chiếc bánh ít lá gai truyền thống của người dân miền Trung, từ đó trở thành tên gọi dân gian quen thuộc. Năm 1982, Tháp Bánh Ít được công nhận là Di tích Kiến trúc – Nghệ thuật cấp quốc gia, khẳng định giá trị lịch sử, văn hóa và thẩm mỹ đặc biệt của quần thể này.

Tháp Bánh Ít tọa lạc trên một quả đồi cao thoai thoải, giữa khung cảnh thiên nhiên xanh mát, nhìn ra đồng ruộng và sông Kôn uốn lượn. Từ vị trí này, du khách có thể phóng tầm mắt bao quát toàn vùng Tuy Phước và một phần thành phố Quy Nhơn ở phía xa, tạo nên không gian hài hòa giữa núi, sông và kiến trúc. Chính địa thế “tựa sơn hướng thủy” ấy khiến quần thể tháp vừa mang yếu tố tâm linh, vừa là điểm nhấn cảnh quan độc đáo trong vùng. Khi hoàng hôn buông xuống, sắc gạch đỏ của tháp nổi bật trên nền trời vàng rực, tạo nên khung cảnh cổ kính, gợi cảm giác linh thiêng và trầm mặc.

Cụm Tháp Bánh Ít gồm bốn công trình chính: tháp Cổng (Gopura), tháp Bia (Posah), tháp Chính (Kalan) và tháp Hỏa (Kosagrha). Trong đó, tháp Chính là công trình lớn và cao nhất, gần 30 m, với mặt bằng vuông, bốn cửa hướng ra bốn phía, trong đó chỉ có cửa Đông là cửa thật. Toàn bộ quần thể được xây dựng bằng gạch nung đỏ sậm, liên kết chặt chẽ mà không dùng chất kết dính, thể hiện kỹ thuật xây dựng tinh vi của người Chăm xưa.

Trên thân tháp là hệ thống hoa văn, phù điêu tinh xảo mô tả các vị thần Hindu như Shiva, Vishnu, Ganesha, cùng họa tiết lá, hoa và linh vật. Những đường nét mềm mại, đối xứng, và bố cục hài hòa giữa các tháp thể hiện trình độ thẩm mỹ và kỹ thuật xây dựng cao của nền văn minh Chăm Pa cổ.

Nội dung quy hoạch phân khu đô thị gồm những gì?

Căn cứ khoản 1 Điều 25 Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn 2024 quy định về nội dung quy hoạch phân khu đô thị từ 01/07/2025 như sau:

Điều 25. Quy hoạch phân khu đô thị

1. Quy hoạch phân khu đô thị bao gồm các nội dung chủ yếu sau đây:

a) Xác định chỉ tiêu kinh tế - kỹ thuật đối với phạm vi lập quy hoạch;

b) Xác định nguyên tắc, giải pháp tổ chức không gian, kiến trúc cảnh quan cho toàn khu vực lập quy hoạch;

c) Xác định chỉ tiêu về dân số, sử dụng đất quy hoạch, hạ tầng kỹ thuật đối với từng ô phố theo cấp đường phân khu vực;

d) Bố trí công trình hạ tầng kỹ thuật, công trình hạ tầng xã hội, nhà ở, nhà ở xã hội (nếu có) phù hợp với nhu cầu sử dụng; bố trí không gian ngầm (nếu có) đến các trục đường phố phù hợp với các giai đoạn phát triển của toàn khu vực lập quy hoạch;

đ) Giải pháp về bảo vệ môi trường.

Quy hoạch phân khu đô thị bao gồm các nội dung chủ yếu sau đây:

a) Xác định chỉ tiêu kinh tế - kỹ thuật đối với phạm vi lập quy hoạch;

b) Xác định nguyên tắc, giải pháp tổ chức không gian, kiến trúc cảnh quan cho toàn khu vực lập quy hoạch;

c) Xác định chỉ tiêu về dân số, sử dụng đất quy hoạch, hạ tầng kỹ thuật đối với từng ô phố theo cấp đường phân khu vực;

d) Bố trí công trình hạ tầng kỹ thuật, công trình hạ tầng xã hội, nhà ở, nhà ở xã hội (nếu có) phù hợp với nhu cầu sử dụng; bố trí không gian ngầm (nếu có) đến các trục đường phố phù hợp với các giai đoạn phát triển của toàn khu vực lập quy hoạch;

đ) Giải pháp về bảo vệ môi trường.

[...]

Như vậy, nội dung quy hoạch phân khu đô thị gồm:

- Xác định chỉ tiêu kinh tế - kỹ thuật đối với phạm vi lập quy hoạch;

- Xác định nguyên tắc, giải pháp tổ chức không gian, kiến trúc cảnh quan cho toàn khu vực lập quy hoạch;

- Xác định chỉ tiêu về dân số, sử dụng đất quy hoạch, hạ tầng kỹ thuật đối với từng ô phố theo cấp đường phân khu vực;

- Bố trí công trình hạ tầng kỹ thuật, công trình hạ tầng xã hội, nhà ở, nhà ở xã hội (nếu có) phù hợp với nhu cầu sử dụng; bố trí không gian ngầm (nếu có) đến các trục đường phố phù hợp với các giai đoạn phát triển của toàn khu vực lập quy hoạch;

- Giải pháp về bảo vệ môi trường.