Quyết định 555/QĐ-UBND năm 2021 phê duyệt Đề án phát triển du lịch tỉnh Ninh Thuận giai đoạn 2021-2025, tầm nhìn đến năm 2030

QUYẾT ĐỊNH

PHÊ DUYỆT ĐỀ ÁN PHÁT TRIỂN DU LỊCH NINH THUẬN GIAI ĐOẠN 2021 - 2025, TẦM NHÌN ĐẾN NĂM 2030

ỦY BAN NHÂN DÂN TỈNH NINH THUẬN

Căn cứ Luật Tổ chức chính quyền địa phương ngày 19/6/2015;

Căn cứ Luật Du lịch ngày 19/6/2017;

Căn cứ Nghị quyết số 08-NQ/TW ngày 16/01/2017 của Bộ Chính trị về phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn;

Căn cứ Quyết định số 201/QĐ-TTg ngày 22/01/2013 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt “Quy hoạch tổng thể phát triển du lịch Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030”;

Căn cứ Quyết định số 147/QĐ-TTg ngày 22/01/2020 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chiến lược phát triển du lịch Việt Nam đến năm 2030;

Căn cứ Quyết định số 2350/QĐ-TTg ngày 24/12/2014 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch tổng thể phát triển du lịch vùng Duyên hải Nam Trung Bộ đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030;

Căn cứ Chương trình hành động số 134-CTr/TU ngày 21/6/2017 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về thực hiện Nghị quyết số 08-NQ/TW ngày 16/01/2017 của Bộ Chính trị về phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn;

Căn cứ Quyết định số 08/QĐ-UBND ngày 08/01/2020 của Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và Dự toán ngân sách Nhà nước năm 2020;

Căn cứ Quyết định số 1625/QĐ-UBND ngày 17/9/2020 của Ủy ban nhân dân tỉnh phê duyệt Đề cương và dự toán kinh phí lập Đề án phát triển du lịch tỉnh Ninh Thuận giai đoạn 2020 - 2025;

Căn cứ Thông báo số 293-TB/TU ngày 31/8/2021 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về tổng kết Nghị quyết 07-NQ/TU và kết quả thực hiện Chương trình hành động 134-CTr/TU; dự thảo Nghị quyết, Đề án phát triển du lịch Ninh Thuận trở thành ngành kinh tế mũi nhọn giai đoạn 2021-2025 và tầm nhìn đến năm 2030;

Căn cứ Nghị quyết số 04-NQ/TU ngày 31/8/2021 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về phát triển du lịch Ninh Thuận trở thành ngành kinh tế mũi nhọn giai đoạn 2021 - 2025 và tầm nhìn đến năm 2030;

Theo đề nghị của Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh tại Tờ trình số 122/TTr-SVHTTDL ngày 15/9/2021.

QUYẾT ĐỊNH:

Điều 1. Phê duyệt Đề án phát triển du lịch tỉnh Ninh Thuận giai đoạn 2021 - 2025, tầm nhìn đến năm 2030 với những nội dung chủ yếu sau (Chi tiết nội dung Đề án đính kèm):

1. Quan điểm phát triển:

a) Phát triển du lịch thực sự trở thành ngành kinh tế mũi nhọn và là ngành kinh tế trụ cột của tỉnh, tạo động lực thúc đẩy sự phát triển các ngành, lĩnh vực khác.

b) Phát triển du lịch bền vững cả chiều rộng và chiều sâu; khai thác hiệu quả các tiềm năng, lợi thế, tài nguyên thiên nhiên gắn với bảo vệ môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu và tình hình dịch bệnh, bảo đảm quốc phòng, an ninh. Phát triển sản phẩm du lịch theo hướng tạo ra các sản phẩm mới lạ, khác biệt, đặc sắc mang nét đặc trưng riêng của Ninh Thuận và có khả năng cạnh tranh cao.

c) Chú trọng phát triển du lịch văn hóa, gắn phát triển du lịch với bảo tồn, phát huy giá trị di sản và bản sắc văn hóa dân tộc; đẩy mạnh ứng dụng những thành tựu của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 và chú trọng phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao.

d) Phát triển đồng thời du lịch quốc tế và du lịch nội địa; tăng cường liên kết, hợp tác trong phát triển du lịch; chú trọng liên kết ngành du lịch với các ngành, lĩnh vực khác trong chuỗi giá trị hình thành nên sản phẩm du lịch.

đ) Phát triển phù hợp với các định hướng quy hoạch liên quan cấp quốc gia, cấp tỉnh; đồng thời thích ứng được với các biến động trong hiện tại và tương lai.

2. Mục tiêu phát triển:

a) Mục tiêu tổng quát:

- Phát triển du lịch theo hướng toàn diện, cơ bản trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, tạo động lực thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội của tỉnh; có tính chuyên nghiệp; cơ sở vật chất, hạ tầng kỹ thuật phục vụ du lịch tương đối đồng bộ, hiện đại; đa dạng hoá và nâng cao chất lượng dịch vụ du lịch; xây dựng sản phẩm du lịch mang tính đặc thù, có tính cạnh tranh cao, có thương hiệu. Phát triển văn hoá du lịch tỉnh Ninh Thuận mang tính đặc thù, văn minh, thân thiện, an toàn gắn với bảo tồn văn hoá truyền thống và đa dạng sinh học. Hình thành khu du lịch quốc gia; quy hoạch rõ khu vực phát triển du lịch chất lượng cao, du lịch phổ thông. Hướng tới hình thành các khu du lịch có quy mô lớn, đẳng cấp cao, loại hình độc đáo với chất lượng dịch vụ tốt nhất, có tính cạnh tranh cao. Tăng cường liên kết, kết nối với các tuyến du lịch quốc gia và các địa phương trong khu vực. Xây dựng Ninh Thuận trở thành điểm đến quan trọng trong chuỗi du lịch duyên hải miền Trung; phấn đấu thu hút du khách tăng 7-8%/năm.

- Đưa du lịch trở thành ngành mũi nhọn trong kinh tế Ninh Thuận.

- Khẳng định và nhấn mạnh thương hiệu, hình ảnh của Ninh Thuận trong du lịch Việt Nam.

QUYẾT ĐỊNH

PHÊ DUYỆT ĐỀ ÁN PHÁT TRIỂN DU LỊCH NINH THUẬN GIAI ĐOẠN 2021 - 2025, TẦM NHÌN ĐẾN NĂM 2030

ỦY BAN NHÂN DÂN TỈNH NINH THUẬN

Căn cứ Luật Tổ chức chính quyền địa phương ngày 19/6/2015;

Căn cứ Luật Du lịch ngày 19/6/2017;

Căn cứ Nghị quyết số 08-NQ/TW ngày 16/01/2017 của Bộ Chính trị về phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn;

Căn cứ Quyết định số 201/QĐ-TTg ngày 22/01/2013 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt “Quy hoạch tổng thể phát triển du lịch Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030”;

Căn cứ Quyết định số 147/QĐ-TTg ngày 22/01/2020 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chiến lược phát triển du lịch Việt Nam đến năm 2030;

Căn cứ Quyết định số 2350/QĐ-TTg ngày 24/12/2014 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch tổng thể phát triển du lịch vùng Duyên hải Nam Trung Bộ đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030;

Căn cứ Chương trình hành động số 134-CTr/TU ngày 21/6/2017 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về thực hiện Nghị quyết số 08-NQ/TW ngày 16/01/2017 của Bộ Chính trị về phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn;

Căn cứ Quyết định số 08/QĐ-UBND ngày 08/01/2020 của Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và Dự toán ngân sách Nhà nước năm 2020;

Căn cứ Quyết định số 1625/QĐ-UBND ngày 17/9/2020 của Ủy ban nhân dân tỉnh phê duyệt Đề cương và dự toán kinh phí lập Đề án phát triển du lịch tỉnh Ninh Thuận giai đoạn 2020 - 2025;

Căn cứ Thông báo số 293-TB/TU ngày 31/8/2021 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về tổng kết Nghị quyết 07-NQ/TU và kết quả thực hiện Chương trình hành động 134-CTr/TU; dự thảo Nghị quyết, Đề án phát triển du lịch Ninh Thuận trở thành ngành kinh tế mũi nhọn giai đoạn 2021-2025 và tầm nhìn đến năm 2030;

Căn cứ Nghị quyết số 04-NQ/TU ngày 31/8/2021 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về phát triển du lịch Ninh Thuận trở thành ngành kinh tế mũi nhọn giai đoạn 2021 - 2025 và tầm nhìn đến năm 2030;

Theo đề nghị của Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh tại Tờ trình số 122/TTr-SVHTTDL ngày 15/9/2021.

QUYẾT ĐỊNH:

Điều 1. Phê duyệt Đề án phát triển du lịch tỉnh Ninh Thuận giai đoạn 2021 - 2025, tầm nhìn đến năm 2030 với những nội dung chủ yếu sau (Chi tiết nội dung Đề án đính kèm):

1. Quan điểm phát triển:

a) Phát triển du lịch thực sự trở thành ngành kinh tế mũi nhọn và là ngành kinh tế trụ cột của tỉnh, tạo động lực thúc đẩy sự phát triển các ngành, lĩnh vực khác.

b) Phát triển du lịch bền vững cả chiều rộng và chiều sâu; khai thác hiệu quả các tiềm năng, lợi thế, tài nguyên thiên nhiên gắn với bảo vệ môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu và tình hình dịch bệnh, bảo đảm quốc phòng, an ninh. Phát triển sản phẩm du lịch theo hướng tạo ra các sản phẩm mới lạ, khác biệt, đặc sắc mang nét đặc trưng riêng của Ninh Thuận và có khả năng cạnh tranh cao.

c) Chú trọng phát triển du lịch văn hóa, gắn phát triển du lịch với bảo tồn, phát huy giá trị di sản và bản sắc văn hóa dân tộc; đẩy mạnh ứng dụng những thành tựu của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 và chú trọng phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao.

d) Phát triển đồng thời du lịch quốc tế và du lịch nội địa; tăng cường liên kết, hợp tác trong phát triển du lịch; chú trọng liên kết ngành du lịch với các ngành, lĩnh vực khác trong chuỗi giá trị hình thành nên sản phẩm du lịch.

đ) Phát triển phù hợp với các định hướng quy hoạch liên quan cấp quốc gia, cấp tỉnh; đồng thời thích ứng được với các biến động trong hiện tại và tương lai.

2. Mục tiêu phát triển:

a) Mục tiêu tổng quát:

- Phát triển du lịch theo hướng toàn diện, cơ bản trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, tạo động lực thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội của tỉnh; có tính chuyên nghiệp; cơ sở vật chất, hạ tầng kỹ thuật phục vụ du lịch tương đối đồng bộ, hiện đại; đa dạng hoá và nâng cao chất lượng dịch vụ du lịch; xây dựng sản phẩm du lịch mang tính đặc thù, có tính cạnh tranh cao, có thương hiệu. Phát triển văn hoá du lịch tỉnh Ninh Thuận mang tính đặc thù, văn minh, thân thiện, an toàn gắn với bảo tồn văn hoá truyền thống và đa dạng sinh học. Hình thành khu du lịch quốc gia; quy hoạch rõ khu vực phát triển du lịch chất lượng cao, du lịch phổ thông. Hướng tới hình thành các khu du lịch có quy mô lớn, đẳng cấp cao, loại hình độc đáo với chất lượng dịch vụ tốt nhất, có tính cạnh tranh cao. Tăng cường liên kết, kết nối với các tuyến du lịch quốc gia và các địa phương trong khu vực. Xây dựng Ninh Thuận trở thành điểm đến quan trọng trong chuỗi du lịch duyên hải miền Trung; phấn đấu thu hút du khách tăng 7-8%/năm.

- Đưa du lịch trở thành ngành mũi nhọn trong kinh tế Ninh Thuận.

- Khẳng định và nhấn mạnh thương hiệu, hình ảnh của Ninh Thuận trong du lịch Việt Nam.

- Đưa ra các định hướng phát triển du lịch khả thi, các định hướng khai thác tài nguyên toàn diện và độc đáo; bổ sung các sản phẩm du lịch mới lạ, hấp dẫn cho Ninh Thuận.

- Xây dựng Ninh Thuận trở thành điểm đến hấp dẫn trong chuỗi du lịch của cả nước, nhất là khu vực Duyên hải miền Trung.

b) Mục tiêu cụ thể:

- Đến năm 2030, du lịch thực sự trở thành ngành kinh tế mũi nhọn của tỉnh Ninh Thuận với đóng góp khoảng 15% GRDP; trở thành điểm du lịch nghỉ dưỡng trải nghiệm ưu tiên của khách quốc tế tới Việt Nam, điển hình là khách Nga và là điểm du lịch khám phá sáng tạo hấp dẫn của khách du lịch nội địa.

- Các chỉ tiêu đạt được:

+ Khách du lịch: Đến năm 2025, đón 3.500.000 lượt khách, trong đó có 455.000 lượt khách quốc tế. Đến năm 2030, đón 6.000.000 lượt khách, trong đó có 900.000 lượt khách quốc tế.

+ Tổng thu từ khách du lịch (giá hiện hành): Đến năm 2025 đạt 2.900 tỷ đồng, đến năm 2030 đạt 5.900 tỷ đồng.

3. Phát triển thị trường:

- Giai đoạn 2020 - 2023: Tập trung vào thị trường nội địa, khôi phục lượng khách và doanh thu. Trong đó thị trường mục tiêu là: Thành phố Hồ Chí Minh, Hà Nội và các tỉnh, thành phố khu vực Đông Nam Bộ, Tây Nguyên.

- Giai đoạn 2023 - 2025: Tiếp tục phát triển thị trường nội địa, khôi phục thị trường quốc tế truyền thống - thị trường Nga và Đông Âu.

- Giai đoạn 2025 - 2030: Hướng tới những đối tượng khách cao cấp của các thị trường sẵn có, phát triển các thị trường mới theo các sản phẩm du lịch mới lạ, sản phẩm được nâng cao chất lượng của Ninh Thuận. Hướng tới các thị trường mới: Đông Nam Á, Úc, Tây Âu, Bắc Mỹ.

4. Phát triển sản phẩm du lịch:

a) Các sản phẩm du lịch:

Phát triển các nhóm sản phẩm: 4 sản phẩm đặc thù, 4 sản phẩm mới lạ, 4 sản phẩm bổ trợ.

- 4 sản phẩm đặc thù: Du lịch nghỉ dưỡng trải nghiệm biển; du lịch văn hóa (đặc biệt di sản văn hóa Chăm); Nông nghiệp công nghệ cao; Du lịch sinh thái gắn với Vườn Quốc gia Núi Chúa.

- 4 sản phẩm mới lạ: Khám phá và vui chơi giải trí cát - muối; săn bắn bán hoang dã; du lịch trải nghiệm đường sắt; điều dưỡng và chăm sóc sức khỏe.

- 4 sản phẩm bổ trợ: Du lịch cộng đồng; vui chơi giải trí và ẩm thực; tham quan sản xuất năng lượng tái tạo; thương mại du lịch.

b) Các giai đoạn phát triển:

- Giai đoạn 2021 - 2025:

+ Tập trung phát triển các sản phẩm phù hợp với thị trường nội địa, thị trường gần - chính là các sản phẩm đang được khai thác của Ninh Thuận. Đa dạng hóa các sản phẩm sẵn có, bổ sung những sản phẩm mới có thể được hoàn thiện nhanh chóng như các Lễ hội Nông nghiệp sạch, tiếng đàn Chapi, sản phẩm khám phá cát Ninh Thuận.

+ Các sản phẩm trụ cột: Du lịch nghỉ dưỡng trải nghiệm biển; du lịch nông nghiệp công nghệ cao, du lịch di sản văn hóa Chăm.

- Giai đoạn 2025 - 2030: Là giai đoạn phát triển bứt phá, tạo thương hiệu du lịch, phát huy những đặc trưng khác biệt của Ninh Thuận.

+ Khai thác các sản phẩm mới đã được bổ sung ở giai đoạn trước: Sản phẩm khám phá và lễ hội. Phát triển đầy đủ 4 sản phẩm đặc thù, 4 sản phẩm mới lạ và 4 sản phẩm bổ trợ của du lịch Ninh Thuận.

+ Các sản phẩm trụ cột: Du lịch nghỉ dưỡng trải nghiệm biển, du lịch khám phá chủ đề cát - muối - khí hậu bán hoang mạc đặc trưng, du lịch nông nghiệp.

5. Phát triển du lịch theo không gian, lãnh thổ:

a) Các không gian phát triển:

- Không gian trung tâm: Du lịch đô thị - di sản - nghỉ dưỡng biển - ẩm thực.

+ Vị trí: Nằm ở trung tâm tỉnh - bao gồm thành phố Phan Rang - Tháp Chàm và phụ cận; đồng thời là khu vực tập trung cao nhất cơ sở vật chất ngành du lịch của tỉnh.

+ Sản phẩm, thị trường: Hướng tới khách du lịch phổ thông, công vụ, sự kiện và du lịch khám phá di sản, sáng tạo. Các sản phẩm: Du lịch nghỉ dưỡng biển, thể thao biển và du lịch đô thị, thương mại dịch vụ du lịch gắn với bãi biển và công viên biển Bình Sơn, Ninh Chữ, chợ đêm Phan Rang…; Du lịch văn hóa, du lịch khám phá gắn với các di sản văn hóa Chăm; Du lịch tín ngưỡng gắn với hệ thống các chùa; Du lịch Lễ hội: Lễ hội Nho và Vang nho, Lễ hội Katê, các lễ hội mới (nông nghiệp sạch), Lễ hội thể thao biển và ván diều quốc tế thường niên,…; Du lịch sinh thái nông nghiệp kết hợp ẩm thực, khám phá gắn với sông Dinh và đầm Nại; Du lịch khám phá sáng tạo, độc đáo mới tại Nam Cương.

- Không gian phía Đông Bắc: Du lịch sinh thái biển - rừng - nông nghiệp.

+ Vị trí: Thuộc phía Đông Bắc của tỉnh Ninh Thuận, bao gồm phần lớn diện tích huyện Ninh Hải. Đây là khu vực tập trung những tiềm năng có giá trị lớn nhất của du lịch Ninh Thuận, đồng thời cũng là không gian du lịch trọng tâm, có ý nghĩa rất quan trọng.

+ Sản phẩm, thị trường: Hướng tới khách cao cấp nghỉ dưỡng, điều dưỡng khu vực Vĩnh Hy; Khách nghỉ dưỡng cao cấp, du lịch sinh thái biển: Bình Tiên, Núi Chúa; Khách phổ thông, học đường,…: Khu vực Núi Chúa, Thái An, …Các sản phẩm tiêu biểu: Du lịch nghỉ dưỡng biển, du lịch nghỉ dưỡng cao cấp Nho và Vang nho gắn với dải ven biển Bình Tiên - Ninh Chữ và vịnh Vĩnh Hy; Du lịch sinh thái, mạo hiểm, môi trường và khám phá gắn với Vườn Quốc gia Núi Chúa; Du lịch nông nghiệp: Khám phá, trải nghiệm, kỹ năng sống, thực tập, du lịch nông nghiệp sạch kết hợp ẩm thực; Du lịch tham quan: Cà Đú, cảnh quan ven biển, làng nghề đánh cá và văn hóa dân tộc Raglai tại thôn Đá Hang.

- Không gian phía Nam: Du lịch nghỉ dưỡng và khám phá độc đáo cát - muối - biển:

+ Vị trí: Phía Đông Nam tỉnh Ninh Thuận, bao gồm dải ven biển Mũi Dinh - Cà Ná. Đây là không gian phát triển du lịch mới của tỉnh Ninh Thuận, gắn với các sản phẩm độc đáo, khẳng định thương hiệu du lịch Ninh Thuận mới trong khu vực và cả nước.

+ Sản phẩm, thị trường: Hướng đến phân khúc khách du lịch cao cấp với sản phẩm du lịch nghỉ dưỡng muối, nghỉ dưỡng phong cách sa mạc,... Khách phổ thông với nguồn khách mới với mục đích vui chơi giải trí, khám phá; khách điều dưỡng sức khỏe về da, hệ hô hấp; khách nghỉ dưỡng phân khúc trung bình. Sản phẩm tiêu biểu: Du lịch nghỉ dưỡng biển truyền thống và độc đáo - Nghỉ dưỡng điều dưỡng muối, Nghỉ dưỡng sa mạc phong cách Trung Đông cao cấp gắn với các cồn cát, các khu, điểm du lịch mới; Du lịch khám phá văn hóa sáng tạo, nghệ thuật mới, vui chơi giải trí gắn với công viên cát - muối, không gian nghệ thuật đá và gốm, công viên nước Sa mạc và đồng muối Cà Ná; Du lịch ẩm thực chủ đề muối: Các sản phẩm ủ muối gắn với hệ thống nông sản địa phương; Du lịch và dịch vụ du lịch tàu biển.

- Không gian phía Tây, du lịch bổ trợ: Du lịch cộng đồng kết hợp sinh thái rừng - thác và săn bắn bán hoang dã.

+ Vị trí: Thuộc phạm vi các huyện Bác Ái, Ninh Sơn, Thuận Bắc khu vực phía Tây và phía Bắc tỉnh Ninh Thuận.

+ Sản phẩm, thị trường: Hướng tới khách phổ thông nội tỉnh và các đô thị lân cận; khách du lịch tuyến đường sắt Phan Rang - Đà Lạt - Trại Mát. Sản phẩm: Vui chơi giải trí, ẩm thực suối Tiên, suối Thương, hồ Sông Sắt; Du lịch cộng đồng Phước Bình, Ma Nới, Phước Chiến; Du lịch sinh thái thác Chapơr; Du lịch khám phá, ẩm thực Lâm Sơn, du lịch săn bắn bán hoang dã, …

b) Các trung tâm dịch vụ du lịch:

- Trung tâm dịch vụ Phan Rang - Tháp Chàm - Ninh Chữ - Bình Sơn: Khu vực đầu não, bao chứa tất cả các dịch vụ du lịch, phân phối khách và dịch vụ tới các khu, điểm du lịch trên toàn tỉnh.

- Trung tâm dịch vụ Cà Đú - Đầm Nại; Trung tâm dịch vụ ven sông Dinh: Khu vực dịch vụ bổ trợ cho không gian du lịch trung tâm, chủ yếu là dịch vụ ẩm thực, giao thông vận tải,…

- Trung tâm dịch vụ Vĩnh Hy, Trung tâm dịch vụ Bình Tiên: Là khu vực tập trung dịch vụ của không gian du lịch phía Đông Bắc, nằm ở vị trí trọng điểm vịnh Vĩnh Hy, Vườn Quốc gia Núi Chúa. Các trung tâm này có chức năng cung cấp dịch vụ du lịch như ẩm thực, vui chơi giải trí, giao thông vận tải du lịch,… Khu vực gắn với các cầu cảng du lịch, trong tương lai sẽ kết nối với cảng tổng hợp Cà Ná để phát triển giao thông vận tải du lịch đường biển.

- Trung tâm dịch vụ Mũi Dinh: Khu vực dịch vụ gắn với mũi Dinh và các điểm du lịch lân cận, kết nối với Cà Ná và Bình Sơn - Bình Tiên.

- Trung tâm dịch vụ Cà Ná: Là khu vực tập trung dịch vụ của không gian du lịch phía Đông Nam và là địa điểm xây dựng cảng tổng hợp Cà Ná.

- Các điểm dịch vụ bổ trợ: Điểm dịch vụ Phước Bình, Tân Sơn - trung tâm du lịch cộng đồng của khu vực phía Tây, mang tính chất bổ trợ với các dịch vụ vận tải du lịch, thương mại.

c) Các điểm, khu du lịch, khu vui chơi giải trí mới:

- Công viên nghệ thuật đá và gốm: Mang ý tưởng từ các công trình nghệ thuật, các di sản từ sa mạc trên toàn thế giới kết hợp với độc đáo nghề gốm Bàu Trúc tại khu vực cồn cát Nam Cương, huyện Ninh Phước.

- Công viên cát - muối Salt anh Sand.

- Công viên nước và khu du lịch nghỉ dưỡng sa mạc.

- Khu du lịch khám phá Nam Cương, Ninh Phước.

- Khu du lịch cao cấp Nho và Vang nho.

- Trung tâm dịch vụ du lịch làng nho Thái An.

- Tuyến du lịch trải nghiệm đường sắt Phan Rang - Đà Lạt - Trại Mát.

d) Các tuyến du lịch:

- Tuyến du lịch liên vùng:

+ Tuyến du lịch biển Đà Nẵng - Phan Rang - Phú Quốc - vành đai du lịch nghỉ dưỡng cao cấp và sáng tạo.

+ Tuyến du lịch biển Phan Rang - Phan Thiết - Vũng Tàu - Hồ Chí Minh.

+ Tuyến du lịch theo Quốc lộ 1: Phan Rang - Cam Ranh - Nha Trang - Đà Nẵng (vành đai du lịch nghỉ dưỡng), khám phá sáng tạo của Nam Trung Bộ.

+ Tuyến du lịch đường sắt, Quốc lộ 27: Phan Rang - Đà Lạt - Tây Nguyên; mở rộng kết nối với Nam Lào và Đông Bắc Campuchia.

- Tuyến du lịch nội tỉnh:

+ Tuyến phổ thông: Tuyến du lịch lựa chọn các điểm đến nổi bật nhất của Ninh Thuận gồm Tháp Pô Klông Garai, làng gốm Bàu Trúc, làng nho Thái An - cừu An Hòa, Cà Ná, Mũi Dinh, Nam Cương, Bình Sơn, Vĩnh Hy.

+ Tuyến du lịch sinh thái biển với các điểm đến Vĩnh Hy - Bãi Cóc - Bãi Thùng - Trung tâm bảo tồn rùa biển.

+ Tuyến du lịch nghỉ dưỡng biển với các điểm đến Cà Ná, Mũi Dinh, Bình Sơn, Vĩnh Hy.

+ Tuyến du lịch khám phá độc đáo với các điểm đến: Khu du lịch khám phá Nam Cương - Công viên Salt and Sand - Không gian nghệ thuật Đá và Gốm

- Công viên nước Sa mạc - Hải đăng Mũi Dinh - Đồng muối Cà Ná.

+ Tuyến du lịch nghỉ dưỡng điều dưỡng với các điểm đến Cà Ná - Mũi Dinh - Vĩnh Hy.

6. Phát triển kết cấu hạ tầng phục vụ du lịch:

a) Hệ thống giao thông:

- Các tuyến giao thông công cộng:

+ Tuyến xe bus kết nối Phan Rang - Tháp Chàm với sân bay quốc tế Cam Ranh, cảng Cam Ranh và dự án sân bay Phan Thiết; tuyến bus ven biển Cà Ná - Phước Dinh - Ninh Chữ - Vĩnh Hy theo ĐT 701, 702 phục vụ du lịch ven biển Ninh Thuận.

+ Đồng bộ hóa phương tiện giao thông công cộng tạo điểm nhấn cho du lịch thành phố: Thiết kế xe bus điện, xe bus 2 tầng, xe bus với điểm nhấn nghệ thuật từ các đặc sắc địa phương như cừu, nho, trụ điện gió, … và miễn phí thưởng thức đặc sản nho, táo, … Nâng cao chất lượng và tần suất các tuyến xe bus hiện tại kết nối thành phố Phan Rang - Tháp Chàm với các huyện khác.

+ Phát triển tuyến bus tham quan thành phố Phan Rang - Tháp Chàm và biển Bình Sơn đi qua các điểm du lịch và tuyến phố chính của thành phố.

- Khôi phục tuyến đường sắt Tháp Chàm - Trại Mát để phục vụ nhu cầu phát triển du lịch, phát triển kinh tế giữa 2 tỉnh Lâm Đồng và Ninh Thuận.

- Xây dựng, quy hoạch cảng du lịch Vĩnh Hy, Mỹ Tân và bến du thuyền Ninh Chữ cao cấp phục vụ du lịch, kết nối với các cảng Cam Ranh, Cà Ná.

- Phát triển cảng tổng hợp Cà Ná với hạng mục du lịch, bao gồm: Bến thuyền du lịch, các tuyến ổn định kết nối với Vĩnh Hy, Phan Thiết, Cam Ranh, Vũng Tàu, Đà Nẵng, thành phố Hồ Chí Minh. Phát triển hệ thống bãi neo đậu thủy phi cơ, kết nối với Côn Đảo, các đảo Khánh Hòa, đảo Phú Quý, …

- Hoàn thiện hệ thống bãi đỗ xe trong nội thành Phan Rang - Tháp Chàm kết nối với các điểm dịch vụ thương mại, ẩm thực, …

b) Hạ tầng kỹ thuật khác:

Các hệ thống hạ tầng kỹ thuật khác phát triển theo Quy hoạch vùng tỉnh Ninh Thuận đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030 và Điều chỉnh, bổ sung Quy hoạch phát triển ngành Giao thông vận tải tỉnh Ninh Thuận giai đoạn 2011-2020, định hướng đến năm 2030.

7. Nhân lực và giáo dục cộng đồng:

a) Lao động du lịch:

- Về số lượng: Tăng nhanh lượng lao động trong ngành du lịch, bao gồm cả lao động trực tiếp và gián tiếp; Đào tạo được đội ngũ lao động phục vụ các khu du lịch cao cấp và lao động chuyên ngành điều dưỡng, với điều dưỡng y tế và làm đẹp;

- Về chất lượng: Tăng khả năng sử dụng ngoại ngữ cho nguồn lao động, ngoài tiếng Anh ra còn cần các ngoại ngữ hướng tới các thị trường quan trọng như Nga, Đông Âu,…; Trang bị các kiến thức cứu hộ cứu nạn cho lực lượng lao động trong các loại hình sản phẩm du lịch khám phá, du lịch thể thao,…; Nâng cao nghiệp vụ: Phục vụ bàn, hướng dẫn, thuyết minh,… cho toàn bộ lao động du lịch, mang tới ấn tượng tận tâm, phù hợp với các sản phẩm điều dưỡng và cao cấp của Ninh Thuận.

b) Giáo dục cộng đồng:

Xây dựng và phổ biến các quy tắc ứng xử và giúp đỡ khách du lịch áp dụng cho người dân địa phương, hướng tới hình ảnh điểm đến thân thiện và con người mến khách cho Ninh Thuận.

8. Đầu tư phát triển du lịch:

Tổng vốn đầu tư du lịch ước tính khoảng 75.538,3 tỷ đồng, trong đó có 49.287 tỷ đồng là vốn đầu tư mới. Vốn ngân sách đầu tư khoảng 79 tỷ đồng, phục vụ lập các quy hoạch định hướng, các đề án phát triển, hỗ trợ tổ chức các lễ hội; giai đoạn 2021 - 2025 là 32,5 tỷ đồng; giai đoạn 2025 - 2030 là 46,5 tỷ đồng. Còn lại là nguồn vốn xã hội hóa. (Chương trình đầu tư, các dự án ưu tiên đầu tư cụ thể tại Phụ lục 1 kèm theo).

9. Các giải pháp chính:

a) Giải pháp kích cầu du lịch, khôi phục lượng khách và doanh thu:

- Tổ chức chương trình tuần lễ du lịch Ninh Thuận: Các đơn vị quản lý và đơn vị kinh doanh lưu trú, lữ hành, dịch vụ, … liên kết thống nhất các chương trình giảm giá phòng, phí di chuyển, miễn phí đưa đón, … cho du khách kèm theo các yêu cầu phù hợp. Đẩy mạnh quảng cáo từ cộng đồng. Hiệp hội Du lịch Ninh Thuận là đại diện tiên phong trong thực hiện chương trình này.

- Đẩy mạnh quảng cáo từ cộng đồng nhờ các hoạt động chia sẻ, bày tỏ cảm xúc với chương trình du lịch để hưởng các khuyến mại, giảm giá, …

- Hỗ trợ quảng bá, tuyên truyền du lịch miễn phí trên các phương tiện truyền thông của tỉnh: Đài Phát thanh và Truyền hình tỉnh, Báo Ninh Thuận, các biển và biểu tượng, màn hình tấm lớn của tỉnh, …

b) Giải pháp phát triển nguồn lao động:

- Phát triển các quỹ học bổng dành cho các sinh viên ngành du lịch và y tế điều dưỡng, thẩm mỹ, …

- Liên kết phát triển với các đơn vị đào tạo bằng hình thức thực tập, đặc biệt là các chủ đầu tư các khu du lịch lớn trên địa bàn tỉnh: Các đơn vị kinh doanh lữ hành, lưu trú,… tại Ninh Thuận cung cấp địa điểm và các khóa thực tập có trả phí cho các sinh viên du lịch, đồng thời giữ chân nguồn lao động bằng các ưu đãi phù hợp với đơn vị về lương, hỗ trợ tạm trú và thường trú, bồi hoàn học phí sau khi tuyển dụng chính thức,…

- Đưa giáo dục về du lịch cộng đồng; kỹ năng nghề nghiệp vào chương trình giáo dục hướng nghiệp tại các Trường học.

- Các khu vực du lịch mới, có vị trí không gần thành phố, thị trấn lớn cần chủ động ưu tiên lựa chọn lao động địa phương và tổ chức đào tạo từng bước, miễn phí để đưa lao động ngành khác trở thành lao động của ngành du lịch.

- Tiếp tục thực hiện các chính sách hỗ trợ phát triển nguồn nhân lực và du lịch cộng đồng theo Đề án phát triển nguồn nhân lực đến 2020; Quyết định số 14/2019/QĐ-UBND của Ủy ban nhân dân tỉnh về việc ban hành quy định một số nội dung hỗ trợ phát triển du lịch cộng đồng trên địa bàn tỉnh Ninh Thuận, giai đoạn 2019-2022.

c) Giải pháp về vốn đầu tư, các dự án đầu tư:

- Triển khai kêu gọi các dự án đầu tư phát triển du lịch ưu tiên, có ưu thế về du lịch biển và khu vực các cồn cát, khu vực phía Tây quốc lộ 1 - vùng du lịch chưa phát triển của Ninh Thuận với sản phẩm du lịch săn bắn bán hoang dã, vui chơi giải trí, …

- Hỗ trợ giảm chi phí hơn nữa cho các doanh nghiệp: Giảm thuế, phí, lãi suất…

- Hỗ trợ, trợ cấp thất nghiệp cho các lao động du lịch bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh: Cần có sự kết hợp giữa nguồn vốn của tỉnh và kêu gọi các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh ủng hộ.

- Liên kết, tạo những mối quan hệ mới với các tổ chức phi chính phủ, tổ chức vì cộng đồng,… xin hỗ trợ phát triển cơ sở vật chất và đào tạo, giáo dục cho những vùng sâu, vùng xa khó khăn có tiềm năng phát triển du lịch, đặc biệt là văn hóa bản địa.

- Đẩy mạnh xúc tiến, thu hút và có cơ chế, chính sách ưu đãi để thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) và trong nước.

- Giới thiệu các định hướng phát triển mới chủ đề cát - muối tới các nhà đầu tư lớn hiện nay đang thực hiện các dự án trong tỉnh cũng như tới các nhà đầu tư mới thuộc các hội nghị xúc tiến, góp phần tăng hiệu quả trong thu hút đầu tư cho Ninh Thuận.

- Tăng cường thực hiện xã hội hóa đầu tư, bảo vệ, tôn tạo di tích, thắng cảnh; bảo tồn và phục dựng các lễ hội, hoạt động văn hóa dân gian, các làng nghề phục vụ phát triển du lịch.

d) Giải pháp về thương hiệu và xúc tiến, quảng bá du lịch:

- Xây dựng thương hiệu du lịch mới:

+ Thương hiệu du lịch tỉnh: Ninh Thuận huyền bí và hoàn hảo; Ninh Thuận đa dạng những sắc màu; Ninh Thuận - Bí ẩn thời gian.

+ Thương hiệu du lịch các huyện: Ninh Hải: Vịnh thiên đường, Ninh Hải - 360º say mê; Huyện Bác Ái - Giấc mơ Chapi; Huyện Ninh Sơn - Suối nguồn nắng gió; Huyện Ninh Phước - Huyền thoại văn hóa Chăm; Huyện Thuận Nam - Kingdom of Salt anh Sand - Vương quốc muối và cát; Phan Rang - Tháp Chàm - Trái tim biển khơi; Huyện Thuận Bắc - Vùng gió hát.

- Xúc tiến, quảng bá du lịch:

+ Tập trung xây dựng các chương trình quảng bá, vận động nhân dân toàn tỉnh thực hiện trên các phương tiện phổ biến: Facebook, Zalo, Twitter, Instagram, truyền hình….

+ Xây dựng hình ảnh đại sứ du lịch Ninh Thuận.

+ Tổ chức các sự kiện văn hóa du lịch liên vùng, liên tỉnh: Hành trình du lịch biển Nam Trung Bộ, tứ giác du lịch huyền thoại thành phố Hồ Chí Minh - Đà Lạt - Nha Trang - Phan Thiết; …

+ Các đơn vị khai thác sản phẩm du lịch chủ động quảng bá sản phẩm tới thị trường nguồn, đặc biệt với các sản phẩm nông nghiệp - hướng tới các công sở, doanh nghiệp, các trường học, …; sản phẩm nghỉ dưỡng - liên kết quảng cáo với các hãng vận chuyển hàng không; sản phẩm khám phá - quảng bá trực tiếp tại các điểm du lịch nổi tiếng trên cả nước và trong tỉnh, …

+ Liên kết quảng cáo với các hãng vận chuyển hàng không quốc tế cho các sản phẩm du lịch nghỉ dưỡng cao cấp và khám phá mới, áp dụng với từng sản phẩm cho từng chuyến bay tới các thị trường nguồn.

+ Áp dụng bổ sung hình ảnh du lịch Ninh Thuận trên các nhãn hàng xuất khẩu của Ninh Thuận, tạo ấn tượng cho người tiêu dùng sản phẩm quốc tế về Ninh Thuận, điển hình là tôm, cá, …

Điều 2. Tổ chức thực hiện

1. Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch:

a) Chịu trách nhiệm công bố và phổ biến Đề án phát triển du lịch Ninh Thuận giai đoạn 2021-2025, tầm nhìn đến năm 2030.

b) Chủ trì, phối hợp với các Sở, ban, ngành, Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố trên địa bàn tỉnh triển khai Kế hoạch hành động phát triển du lịch Ninh Thuận giai đoạn 2021 - 2025, tầm nhìn đến năm 2030 (cụ thể theo Phụ lục 2 kèm theo Quyết định này) và các nội dung Đề án đảm bảo kịp thời, hiệu quả và chủ động báo cáo những khó khăn, vướng mắc, phát sinh (nếu có) về Ủy ban nhân dân tỉnh để xem xét, giải quyết.

c) Xây dựng cơ chế, chính sách để phát triển du lịch trên địa bàn tỉnh; kiểm tra, giám sát các tổ chức doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực du lịch.

2. Các Sở, ban, ngành, Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố:

Theo chức năng, nhiệm vụ phối hợp chặt chẽ với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch trong quá trình triển khai Đề án phát triển du lịch Ninh Thuận giai đoạn 2021- 2025, tầm nhìn đến năm 2030. Đồng thời, xây dựng chương trình, kế hoạch triển khai thực hiện có hiệu quả Đề án này.

Điều 3. Quyết định này có hiệu lực kể từ ngày ký ban hành.

Chánh Văn phòng Ủy ban nhân dân tỉnh; Giám đốc các Sở, ban, ngành, Chủ tịch Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố, Thủ trưởng cơ quan, đơn vị có liên quan chịu trách nhiệm thi hành Quyết định này./.

PHỤ LỤC 1

DANH MỤC DỰ ÁN ĐẦU TƯ PHÁT TRIỂN DU LỊCH NINH THUẬN GIAI ĐOẠN 2021 - 2025, TẦM NHÌN ĐẾN NĂM 2030
(Kèm theo Quyết định số 555/QĐ-UBND ngày 03/10/2021 của Ủy ban nhân dân tỉnh)

Ghi chú: Quy mô dự án, tổng mức đầu tư, phân kỳ thực hiện, nguồn vốn đầu tư nêu trên là dự kiến, sẽ được điều chỉnh, xác định cụ thể trong giai đoạn lập, trình duyệt dự án đầu tư, tùy thuộc vào khả năng cân đối và huy động vốn đầu tư.

PHỤ LỤC 2

KẾ HOẠCH HÀNH ĐỘNG PHÁT TRIỂN DU LỊCH NINH THUẬN GIAI ĐOẠN 2021 - 2025, TẦM NHÌN ĐẾN NĂM 2030
(Kèm theo Quyết định số 555/QĐ-UBND ngày 03/10/2021 của Ủy ban nhân dân tỉnh)

ĐỀ ÁN

PHÁT TRIỂN DU LỊCH NINH THUẬN GIAI ĐOẠN 2021-2025, TẦM NHÌN ĐẾN NĂM 2030
(Kèm theo Quyết định số    /QĐ-UBND ngày   tháng 9 năm 2021 của UBND tỉnh)

MỤC LỤC

MỞ ĐẦU

1. Sự cần thiết lập đề án

2. Căn cứ lập đề án

3. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề án

4. Phạm vi và đối tượng nghiên cứu lập đề án

5. Phương pháp nghiên cứu lập đề án

PHẦN I. ĐÁNH GIÁ TIỀM NĂNG VÀ HIỆN TRẠNG PHÁT TRIỂN DU LỊCH TỈNH NINH THUẬN

I. CÁC ĐIỀU KIỆN PHÁT TRIỂN DU LỊCH TỈNH NINH THUẬN

1. Vị trí địa lý và mối liên hệ vùng

2. Điều kiện tự nhiên

3. Hiện trạng kinh tế - xã hội

4. Hiện trạng hệ thống hạ tầng

5. Tổng hợp các định hướng phát triển du lịch từ các quy hoạch

6. Đánh giá tài nguyên phát triển du lịch

II. PHÂN TÍCH ĐÁNH GIÁ HIỆN TRẠNG PHÁT TRIỂN DU LỊCH

1. Bối cảnh phát triển du lịch

2. Hiện trạng phát triển du lịch

3. Phân tích đánh giá tổng thể

PHẦN II. ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN DU LỊCH TỈNH NINH THUẬN

I. TẦM NHÌN, CHIẾN LƯỢC VÀ MỤC TIÊU PHÁT TRIỂN

1. Căn cứ xác định, dự báo phát triển du lịch Ninh Thuận

2. Tầm nhìn phát triển

3. Mục tiêu phát triển - số liệu dự báo

4. Chiến lược phát triển

5. Các yêu cầu phát triển

II. BÀI HỌC KINH NGHIỆM CHO DU LỊCH NINH THUẬN

1. Các bài học kinh nghiệm về định hướng phát triển du lịch

2. Xác định thị trường du lịch theo kế hoạch cấp quốc gia

3. Đánh giá chuyên gia về phát triển sản phẩm du lịch

III. ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN THỊ TRƯỜNG VÀ SẢN PHẨM DU LỊCH

1. Thị trường du lịch

2. Sản phẩm du lịch

IV. ĐỊNH HƯỚNG TỔ CHỨC KHÔNG GIAN PHÁT TRIỂN DU LỊCH

1. Cơ cấu tổ chức không gian du lịch

2. Các không gian phát triển

3. Định hướng liên kết phát triển sản phẩm liên tỉnh, nội tỉnh

V. ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN CƠ SỞ VẬT CHẤT KỸ THUẬT DU LỊCH

1. Các trung tâm dịch vụ du lịch

2. Định hướng phát triển hệ thống cơ sở lưu trú, hệ thống dịch vụ ẩm thực

3. Định hướng phát triển hệ thống cơ sở vui chơi giải trí, thể thao

VI. ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN KẾT CẤU HẠ TẦNG PHỤC VỤ DU LỊCH

1. Hệ thống giao thông

2. Hệ thống cấp điện, cấp nước

3. Hệ thống thoát nước và vệ sinh môi trường

VII. ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC

1. Lao động ngành

2. Giáo dục cộng đồng

VIII. ĐẦU TƯ PHÁT TRIỂN DU LỊCH

1. Chương trình đầu tư và vốn đầu tư

2. Danh mục các dự án ưu tiên đầu tư

3. Hiệu quả kinh tế - xã hội và môi trường

IX. ĐÁNH GIÁ MÔI TRƯỜNG CHIẾN LƯỢC

1. Dự báo các tác động chủ yếu từ hoạt động du lịch đến môi trường

2. Các giải pháp sơ bộ

PHẦN III. GIẢI PHÁP VÀ TỔ CHỨC THỰC HIỆN ĐỀ ÁN

I. GIẢI PHÁP THỰC HIỆN ĐỀ ÁN

1. Kế hoạch hành động đến 2030

2. Các giải pháp phát triển

II. TỔ CHỨC THỰC HIỆN ĐỀ ÁN

1. UBND tỉnh Ninh Thuận

2. Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch

3. Các Sở, ban ngành liên quan

4. UBND các huyện;

5. Cơ quan chuyên môn quản lý cấp huyện

PHẦN IV. CÁC VĂN BẢN VÀ PHỤ LỤC

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

DANH MỤC HÌNH ẢNH

Hình 1: Sơ đồ vị trí liên hệ vùng Ninh Thuận và vị trí tỉnh trong du lịch cả nước.

Hình 2: Mối liên hệ của Ninh Thuận với Nam Trung Bộ, Tây Nguyên và Đông Nam Bộ

Hình 3: Bản đồ tài nguyên du lịch tỉnh Ninh Thuận

Hình 4: Biểu đồ tăng trưởng khách du lịch Ninh Thuận giai đoạn 2016 - 2020

Hình 5: Cơ cấu khách du lịch tỉnh Ninh Thuận giai đoạn 2016 - 2020 (%)

Hình 6: Doanh thu du lịch tỉnh Ninh Thuận giai đoạn 2016 - 2020 (Tỷ đồng)

Hình 7: Bản đồ hiện trạng du lịch tỉnh Ninh Thuận

Hình 8: Sơ đồ vị trí du lịch Ninh Thuận hiện nay trong tiến trình phát triển du lịch

Hình 9: Không gian du lịch trung tâm tỉnh Ninh Thuận: thành phố Phan Rang – Tháp Chàm và phụ cận

Hình 10: Không gian du lịch phía Đông Bắc: Vĩnh Hy - Bình Tiên

Hình 11: Không gian du lịch phía Đông Nam: Cà Ná - Mũi Dinh

Hình 12: Sơ đồ phát triển giao thông du lịch Ninh Thuận

Hình 13: Một số hình ảnh về bãi biển ở Ninh Thuận

Hình 14: Một số hình ảnh về Vườn quốc gia Núi Chúa

Hình 15: Một số hình ảnh về Vườn quốc gia Phước Bình

Hình 16: Một số hình ảnh về cảnh quan đầm, suối, thác ở Ninh Thuận

Hình 17: Một số hình ảnh về cồn cát ở Ninh Thuận

Hình 18: Một số hình ảnh về tháp cổ ở Ninh Thuận

Hình 19: Một số hình ảnh về các di tích lịch sử ở Ninh Thuận

Hình 20: Một số hình ảnh về các lễ hội truyền thống ở Ninh Thuận

Hình 21: Một số hình ảnh về nghề truyền thống ở Ninh Thuận

Hình 22: Một số hình ảnh về đặc sản, ẩm thực ở Ninh Thuận

DANH MỤC BẢNG BIỂU

Bảng 1: Các chỉ tiêu xã hội, môi trường giai đoạn 2011 - 2020 tỉnh Ninh Thuận

Bảng 2: So sánh tài nguyên giữa Ninh Thuận với các tỉnh Nam Trung Bộ

Bảng 3: Đánh giá tổng hợp AHP từ chuyên gia cho các loại hình du lịch tại Ninh Thuận

Bảng 4: Thống kê các định hướng và hiện trạng phát triển du lịch Khánh Hòa, Ninh Thuận, Bình Thuận

Bảng 5: Lượng khách theo mục đích du lịch tại Ninh Thuận năm 2018

Bảng 6: Thống kê lao động du lịch trực tiếp tỉnh Ninh Thuận giai đoạn 2016 - 2020

Bảng 7: Thống kê số lượng cơ sở Lưu trú tỉnh Ninh Thuận giai đoạn 2016 - 2020

Bảng 8: Thống kê các dự án đầu tư tỉnh Ninh Thuận giai đoạn 2012 - 2020

Bảng 9: Bảng so sánh tài nguyên vàn hiện trạng khai thác sản phẩm du lịch của Khánh Hòa, Ninh Thuận và Bình Thuận

Bảng 10: Sản phẩm trọng tâm của Việt Nam theo các thị trường xác định.

Bảng 11: Phân khúc thị trường quốc tế, sản phẩm du lịch Việt Nam đến 2020

Bảng 12: Ma trận phát triển sản phẩm du lịch Ninh Thuận

Bảng 13: Thị trường du lịch quốc tế Ninh Thuận đến năm 2030

Bảng 14: Định hướng thị trường khách du lịch nội địa Ninh Thuận đến 2030

Bảng 15: Ước tính nhu cầu sử dụng nước của khách du lịch Ninh Thuận đến 2025

Bảng 16: Chương trình đầu tư du lịch tỉnh Ninh Thuận giai đoạn 2021 - 2025

Bảng 17: Dự báo lượng chất thải rắn phát sinh từ hoạt động du lịch trên địa bàn tỉnh Ninh Thuận đến 2030

Bảng 18: Dự báo lượng nước thải phát sinh từ hoạt động du lịch trên địa bàn tỉnh Ninh Thuận đến năm 2030

MỞ ĐẦU

1. Sự cần thiết lập đề án

Tỉnh Ninh Thuận thuộc vùng Duyên hải Nam Trung Bộ, có diện tích khoảng 3.358km² và dân số khoảng 590.467 người1. Vùng đất này được mệnh danh “xứ sở của nắng và gió”, với vẻ đẹp đa dạng, phong phú của thiên nhiên và con người mến khách, nơi những nét góc cạnh của dải núi thuộc về Nam Trường Sơn được biển xanh xoa dịu, vỗ về. Bên cạnh đó, với vị trí địa lý đặc biệt - khu vực kết thúc vòng cung duyên hải vươn ra biển của cả nước còn mang tới đặc điểm vô cùng độc đáo - nét chấm phá riêng biệt cho Ninh Thuận: Sa mạc Nam Cương, nơi nắng và gió tạo nên những kiệt tác nghệ thuật trên đại dương cát bao la bất tận. Ninh Thuận trong lòng du khách từ lâu đã nổi tiếng là địa danh dễ làm say lòng người, là địa danh đem đến nhiều khám phá và trải nghiệm vô cùng hấp dẫn.

Hệ thống tài nguyên phục vụ phát triển kinh tế, xã hội của tỉnh khá đa dạng, trong đó nổi bật nhất là tài nguyên du lịch. Ninh Thuận có các vịnh, bãi tắm đẹp còn giữ nguyên vẻ đẹp hoang sơ tự nhiên, điển hình là bãi biển Cà Ná, Ninh Chữ - 2 bãi biển lọt top 20 bãi biển đẹp nhất Việt Nam do trang web ivivu.com bình chọn năm 20162 và khu nghỉ dưỡng Amanơi trên vịnh Vĩnh Hy được tạp chí Forbes Life bình chọn là 1 trong 10 điểm đến hấp dẫn nhất Việt Nam năm 20153. Bên cạnh đó, Ninh Thuận còn nổi tiếng với văn hóa Chăm qua nghệ thuật âm nhạc, múa Chăm, cùng với các nghề truyền thống, phong tục tập quán, các nghi lễ tín ngưỡng của người Chăm như Lễ hội Ka tê và hệ thống di sản văn hóa - nghệ thuật các tháp Chăm cổ kính: Tháp Pôklông Garai, làng nghề gốm truyền thống Bàu Trúc ... Vùng đất này cũng là một trong những đại diện tiêu biểu có hệ sinh thái rừng - biển độc đáo với Vườn Quốc gia Núi Chúa và khu bảo tồn thiên nhiên rùa biển, Vườn Quốc gia Phước Bình. Ngoài ra, Ninh Thuận còn có những sản phẩm đặc trưng, mang thương hiệu của vùng đất và con người: Đặc sản Nho Ninh Thuận; Lễ hội Nho và Vang Ninh Thuận.

Những đặc trưng này đã định hướng cho Ninh Thuận tập trung vào phát triển kinh tế biển, đồng thời là tỉnh có vai trò quan trọng trong liên kết vùng từ miền Bắc tới miền Nam, giữa Tây Nguyên với Đông Nam Bộ, Duyên hải Nam Trung Bộ qua các tuyến đường sắt Bắc - Nam, Quốc lộ 1, Quốc lộ 27 và đường ven biển4. Trong những năm gần đây, Ninh Thuận đã phát huy được các tiềm năng phát triển, kinh tế có sự chuyển biến theo hướng tích cực, ngành du lịch cũng ngày càng khẳng định được vai trò, là ngành được chú trọng trong kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội hàng năm của tỉnh. Năm 2019, ngành du lịch Ninh Thuận đã đón khoảng 2,35 triệu lượt khách, mang tới doanh thu 1.250 tỷ đồng cho nền kinh tế, đồng thời cũng thu hút đầu tư với số vốn lên đến 23.082,2 tỷ đồng5. Đây là một trong những minh chứng cụ thể cho vai trò của ngành du lịch với kinh tế - xã hội tỉnh Ninh Thuận.

Tuy nhiên, hiện nay Ninh Thuận chưa phải tỉnh có ngành du lịch phát triển mạnh trong vùng Nam Trung Bộ. Con số 2,35 triệu lượt khách và doanh thu 1.250 tỷ đồng năm 2019 của Ninh Thuận thấp hơn nhiều so với Bình Thuận - 6,4 triệu lượt khách và doanh thu 15.110 tỷ đồng6. Du lịch Khánh Hòa, Bình Thuận ngày càng trở nên mạnh mẽ, gắn với hình ảnh của đô thị Phan Thiết, Nha Trang …, các tài nguyên du lịch được khai thác mạnh mẽ và chuyển hướng sang du lịch nghỉ dưỡng biển cao cấp, trải nghiệm, MICE, thể thao biển … độc đáo. Cùng là tỉnh thuộc Nam Trung Bộ với vị trí thuận lợi, tài nguyên du lịch phong phú và nhiều điểm độc đáo riêng biệt, đặc sắc hơn (tiêu biểu là văn hóa Chăm, địa hình sa mạc cát, …) nhưng Ninh Thuận vẫn đang tập trung phát triển du lịch biển theo hướng truyền thống, chưa có dấu ấn mạnh mẽ trên thị trường du lịch trong khu vực và cả nước.

Năm 2020, sự xuất hiện của dịch Covid-19 - dịch bệnh gây ra bởi virus Sars-CoV-2 đã khiến các quốc gia và các ngành kinh tế bị ảnh hưởng nặng nề cũng tác động lớn tới du lịch Ninh Thuận. Theo thống kê của Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Ninh Thuận, lượng khách năm 2020 chỉ đạt 50,6%, doanh thu đạt 76,09% so với năm 2019. Nhiều cơ sở kinh doanh trên địa bàn tỉnh đóng cửa, số còn lại hoạt động cầm chừng tới tháng 9/2020 mới đông khách trở lại, tuy nhiên lượng khách không cao như cùng thời điểm của 2019. Sự ảnh hưởng và những đe dọa trong hiện tại cũng như trong tương lai của Covid-19; các yếu tố biến động tương tự đặt ra một bối cảnh phát triển hoàn toàn mới, vừa là cơ hội vừa là thách thức cho Ninh Thuận, yêu cầu Ninh Thuận phải có chiến lược mới đảm bảo khả năng cạnh tranh, phát huy được các tiềm năng và chuẩn bị cho giai đoạn phát triển sau, khẳng định thương hiệu và vai trò của du lịch Ninh Thuận trong hệ thống du lịch quốc gia.

Trước những tiềm năng, hiện trạng và bối cảnh của thời kỳ mới, đồng thời cũng là thời điểm kết thúc thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2016 - 2020; thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh Ninh Thuận, ngành du lịch cần đề ra những định hướng mới phù hợp với lộ trình phát triển tiếp theo. Đây chính là một trong các nhiệm vụ cụ thể trong năm 2020 nhằm đề xuất, xác định các trọng tâm trong chỉ đạo cấp ngành, cấp tỉnh để đạt được mục tiêu phát triển cho năm 2020 và giai đoạn kế tiếp. Do đó, Đề án Phát triển du lịch Ninh Thuận giai đoạn 2021-2025, tầm nhìn đến năm 2030 cần được thực hiện ngay, đảm bảo cho du lịch tỉnh nhanh chóng chuyển mình, góp phần nâng cao hiệu quả kinh tế - xã hội của Ninh Thuận.

2. Căn cứ lập đề án

- Nghị quyết số 08-NQ/TW ngày 16/01/2017 của Bộ Chính trị về phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn;

- Luật Du lịch số 09/2017/QH14 ngày 19/6/2017 của Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, khóa XIV, kỳ họp thứ 3;

- Luật Di sản văn hóa số 28/2001/QH10 ngày 29/6/2001 của Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, khóa X, kỳ họp thứ 9;

- Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Di sản văn hóa số 32/2009/QH12 ngày 18/6/2009 của Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam khóa XII, kỳ họp thứ 5;

- Luật Quy hoạch số 21/2017/QH14 ngày 24/11/2017 của Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, kỳ họp thứ 4;

- Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 37 Luật có liên quan đến quy hoạch số 35/2018/QH14 ngày 20/11/2018 của Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam khóa XIV, kỳ họp thứ 6;

- Luật Bảo vệ môi trường số 55/2014/QH13 ngày 23/6/2014 của Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, khóa XIII, kỳ họp thứ 7;

- Luật Đất đai số 45/2013/QH13 ngày 29/11/2013 của Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam khóa XI, kỳ họp thứ 6;

- Luật Đa dạng sinh học số 20/2008/QH12 ngày 13/11/2008 của Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, khóa XII, kỳ họp thứ 4;

- Luật Tài nguyên, môi trường biển và hải đảo số 82/2015/QH13 ngày 25/6/2015 của Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, khóa XIII, kỳ họp thứ 9;

- Luật Lâm nghiệp số 16/2017/QH14 ngày 15/11/2017 của Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, khóa XIV, kỳ họp thứ 4;

- Nghị quyết số 24/2016/QH14 ngày 08/11/2016 của Quốc hội về kế hoạch cơ cấu lại nền kinh tế giai đoạn 2016-2020;

- Nghị quyết số 103/NQ-CP ngày 06/10/2017 của Chính phủ ban hành Chương trình Hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 08-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn;

- Nghị quyết số 19-2018/NQ-CP ngày 15/5/2018 của Chính phủ về tiếp tục thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia năm 2018 và nhưng năm tiếp theo tập trung nhiều về phát triển du lịch;

- Nghị quyết số 115/NQ-CP ngày 31/8/2019 của Chính phủ về việc thực hiện một số cơ chế, chính sách đặc thù hỗ trợ tỉnh Ninh Thuận phát triển kinh tế - xã hội, ổn định sản xuất, đời sống nhân dân giai đoạn 2018 - 2023;

- Nghị định số 18/2015/NĐ-CP ngày 14/02/2015 của Chính phủ quy định về quy hoạch bảo vệ môi trường, đánh giá môi trường chiến lược, đánh giá tác động môi trường và kế hoạch bảo vệ môi trường;

- Nghị định số 19/2015/NĐ-CP ngày 14/02/2015 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật bảo vệ môi trường;

- Nghị định số 43/2015/NĐ-CP ngày 06/5/2015 của Chính phủ quy định lập, quản lý hành lang bảo vệ nguồn nước;

- Nghị định số 40/2016/NĐ-CP ngày 15/5/2016 của Chính phủ Quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật tài nguyên, môi trường biển và hải đảo;

- Nghị định số 168/2017/NĐ-CP ngày 31/12/2017 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Du lịch;

- Nghị định số 156/NĐ-CP ngày 16/11/2018 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Lâm nghiệp;

- Nghị định số 40/2019/NĐ-CP ngày 13/5/2019 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của các Nghị định quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành Luật Bảo vệ môi trường;

- Quyết định số 1086/2008/QĐ-TTg ngày 12/8/2008 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch xây dựng vùng Duyên hải Nam Trung Bộ đến năm 2025;

- Quyết định số 2412/QĐ-TTg ngày 19/12/2011 của Thủ tướng Chính phủ về Quy hoạch tổng thể bố trí quốc phòng kết hợp phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn cả nước giai đoạn 2011 - 2020;

- Quyết định số 2350/QĐ-TTg ngày 24/12/2014 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch tổng thể phát triển du lịch vùng Duyên hải Nam Trung Bộ đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030;

- Quyết định số 1222/QĐ-TTg ngày 22/07/2011 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Ninh Thuận đến năm 2020;

- Quyết định số 1685/QĐ-TTg ngày 05/12/2018 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án Cơ cấu lại ngành du lịch đáp ứng yêu cầu phát triển thành ngành kinh tế mũi nhọn;

- Quyết định số 147/QĐ-TTg ngày 22/01/2020 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chiến lược phát triển du lịch Việt Nam đến năm 2030;

- Nghị quyết số 07-NQ/TU ngày 10/4/2012 của Tỉnh ủy về phát triển du lịch Ninh Thuận đến năm 2020 và tầm nhìn năm 2030;

- Chương trình hành động số 134-CTr/TU ngày 21/6/2017 của Tỉnh ủy về hành động thực hiện Nghị quyết số 08-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn;

- Chương trình số 232-CTr/TU ngày 24/10/2018 của Tỉnh ủy về hành động thực hiện Nghị quyết số 115/NQ-CP ngày 31/8/2018 của Chính phủ về việc thực hiện một số cơ chế, chính sách đặc thù hỗ trợ tỉnh Ninh Thuận phát triển kinh tế - xã hội, ổn định sản xuất, đời sống nhân dân giai đoạn 2018 - 2023;

- Thông báo số 504-TB/TU ngày 08/01/2019 của Tỉnh ủy Ninh Thuận thông báo Kết luận về rà soát, điều chỉnh Quy hoạch phát triển dải ven biển tỉnh;

- Quyết định số 848/QĐ-UBND ngày 17/4/2013 của UBND tỉnh Ninh Thuận phê duyệt Quy hoạch phát triển dải ven biển tỉnh Ninh Thuận;

- Quyết định số 244/QĐ-UBND ngày 02/10/2013 của UBND tỉnh Ninh Thuận phê duyệt quy hoạch tổng thể phát triển ngành du lịch tỉnh Ninh Thuận đến năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2030;

- Quyết định số 292/QĐ-UBND ngày 04/9/2018 của UBND tỉnh Ninh Thuận phê duyệt Quy hoạch xây dựng vùng tỉnh Ninh Thuận đến năm 2020 tầm nhìn đến năm 2030;

- Quyết định số 1475/QĐ-UBND của UBND tỉnh Ninh Thuận ngày 06/9/2018 về việc phê duyệt Điều chỉnh, bổ sung Quy hoạch phát triển ngành Giao thông vận tải tỉnh Ninh Thuận giai đoạn 2011-2020, định hướng đến năm 2030.

- Quyết định số 14/2019/QĐ-UBND về việc ban hành Quy định một số nội dung hỗ trợ phát triển du lịch cộng đồng trên địa bàn tỉnh Ninh Thuận, giai đoạn 2019-2022;

- Quyết định số 08/QĐ-UBND ngày 08/01/2020 của UBND tỉnh Ninh Thuận ban hành Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và Dự toán ngân sách Nhà nước năm 2020;

- Quyết định số 188/QĐ-UBND ngày 11/6/2020 của UBND tỉnh Ninh Thuận phê duyệt Đồ án Quy hoạch chung xây dựng Khu du lịch ven biển phía Nam tỉnh Ninh Thuận đến năm 2035;

- Quyết định số 333/UBND-QĐ ngày 23/10/2020 của UBND tỉnh Ninh Thuận phê duyệt Đề án phát triển du lịch sinh thái , nghỉ dưỡng, giải trí tại Vườn quốc gia Núi Chúa;

- Quyết định số 1625/QĐ-UBND ngày 17/9/2020 của UBND tỉnh Ninh Thuận phê duyệt Đề cương và dự toán kinh phí lập Đề án phát triển du lịch tỉnh Ninh Thuận giai đoạn 2020 - 2025;

- Quyết định số 458/QĐ-UBND ngày 30/12/2020 của UBND tỉnh Ninh Thuận ban hành Kế hoạch phát triển kinh tế, xã hội tỉnh Ninh Thuận 5 năm 2021 - 2025;

- Quyết định số 460/QĐ-UBND ngày 30/12/2020 của UBND tỉnh Ninh Thuận phê duyệt Đề án du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, giải trí tại VQG Phước Bình, tỉnh Ninh Thuận.

- Nghị quyết số 01-NQ/ĐH ngày 29/10/2020 của Đại hội Đại biểu Đảng bộ tỉnh Ninh Thuận lần thứ XIV, nhiệm kỳ 2020-2025;

- Nghị quyết số 04-NQ/TU ngày 31/8/2021 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về phát triển du lịch Ninh Thuận trở thành ngành kinh tế mũi nhọn giai đoạn 2021 - 2025 và tầm nhìn đến năm 2030;

- Thông báo số 293-TB/TU ngày 31/8/2021 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về tổng kết Nghị quyết 07-NQ/TU và kết quả thực hiện Chương trình hành động 134-CTr/TU; dự thảo Nghị quyết, Đề án phát triển du lịch Ninh Thuận trở thành ngành kinh tế mũi nhọn giai đoạn 2021-2025 và tầm nhìn đến năm 2030;

- Văn bản số 73/TB-VPUB ngày 12/3/2021 của Văn phòng UBND tỉnh Ninh Thuận về Kết luận của Chủ tịch UBND tỉnh Trần Quốc Nam tại cuộc họp nghe báo cáo dự thảo Đề án Phát triển du lịch tỉnh Ninh Thuận;

- Các văn bản pháp lý khác liên quan.

3. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề án

3.1. Quan điểm, mục tiêu của đề án

- Quan điểm phát triển:

+ Phát triển du lịch thực sự trở thành ngành kinh tế mũi nhọn và là ngành kinh tế trụ cột của tỉnh, tạo động lực thúc đẩy sự phát triển các ngành, lĩnh vực khác.

+ Phát triển du lịch bền vững cả chiều rộng và chiều sâu; khai thác hiệu quả các tiềm năng, lợi thế, tài nguyên thiên nhiên gắn với bảo vệ môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu và tình hình dịch bệnh, bảo đảm quốc phòng, an ninh. Phát triển sản phẩm du lịch theo hướng tạo ra các sản phẩm mới lạ, khác biệt, đặc sắc mang nét đặc trưng riêng của Ninh Thuận và có khả năng cạnh tranh cao.

+ Chú trọng phát triển du lịch văn hóa, gắn phát triển du lịch với bảo tồn, phát huy giá trị di sản và bản sắc văn hóa dân tộc; đẩy mạnh ứng dụng những thành tựu của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 và chú trọng phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao.

+ Phát triển đồng thời du lịch quốc tế và du lịch nội địa; tăng cường liên kết, hợp tác trong phát triển du lịch; chú trọng liên kết ngành du lịch với các ngành, lĩnh vực khác trong chuỗi giá trị hình thành nên sản phẩm du lịch.

+ Phát triển phù hợp với các định hướng quy hoạch liên quan cấp quốc gia, cấp tỉnh; đồng thời thích ứng được với các biến động trong hiện tại và tương lai.

- Mục tiêu phát triển:

+ Phát triển du lịch theo hướng toàn diện, cơ bản trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, tạo động lực thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội của tỉnh; có tính chuyên nghiệp; cơ sở vật chất, hạ tầng kỹ thuật phục vụ du lịch tương đối đồng bộ, hiện đại; đa dạng hóa và nâng cao chất lượng dịch vụ du lịch; xây dựng sản phẩm du lịch mang tính đặc thù, có tính cạnh tranh cao, có thương hiệu. Phát triển văn hóa du lịch tỉnh Ninh Thuận mang tính đặc thù, văn minh, thân thiện, an toàn gắn với bảo tồn văn hoá truyền thống và đa dạng sinh học. Hình thành khu du lịch quốc gia; quy hoạch rõ khu vực phát triển du lịch chất lượng cao, du lịch phổ thông. Hướng tới hình thành các khu du lịch có quy mô lớn, đẳng cấp cao, loại hình độc đáo với chất lượng dịch vụ tốt nhất, có tính cạnh tranh cao. Tăng cường liên kết, kết nối với các tuyến du lịch quốc gia và các địa phương trong khu vực. Xây dựng Ninh Thuận trở thành điểm đến quan trọng trong chuỗi du lịch duyên hải miền Trung; phấn đấu thu hút du khách tăng 7-8%/năm.

+ Đưa du lịch trở thành ngành mũi nhọn trong kinh tế Ninh Thuận.

+ Khẳng định và nhấn mạnh thương hiệu, hình ảnh của Ninh Thuận trong du lịch Việt Nam.

+ Đưa ra các định hướng phát triển du lịch khả thi, các định hướng khai thác tài nguyên toàn diện và độc đáo; bổ sung các sản phẩm du lịch mới lạ, hấp dẫn cho Ninh Thuận.

+ Xây dựng Ninh Thuận trở thành điểm đến hấp dẫn trong chuỗi du lịch của cả nước, nhất là khu vực Duyên hải miền Trung.

3.2. Nhiệm vụ

- Đánh giá tổng thể và có hệ thống về nguồn lực phát triển du lịch tỉnh Ninh Thuận;

- Đánh giá hiện trạng phát triển du lịch, bối cảnh phát triển, dự báo một số biến động trong tương lai có thể xảy ra và những yếu tố ảnh hưởng đến du lịch Ninh Thuận;

- Xác định những khó khăn, thuận lợi và cơ hội, thách thức đối với phát triển du lịch giai đoạn 2020-2030;

- Xác định những tiềm năng phát triển mang tính đột phá và những tiềm năng thích ứng với các biến động trong tương lai có thể xảy ra;

- Xác định quan điểm, mục tiêu, dự báo các chỉ tiêu và luận chứng các phương án phát triển du lịch;

- Xác định rõ hệ thống sản phẩm du lịch, đặc biệt là các sản phẩm du lịch đặc thù phù hợp với phương án phát triển, thích ứng được với các biến động trong tương lai có thể xảy ra;

- Định hướng phát triển kết cấu hạ tầng, cơ sở vật chất - kỹ thuật du lịch;

- Định hướng phát triển các khu, điểm du lịch trong tỉnh, nhu cầu vốn đầu tư phát triển du lịch;

- Phân tích hiệu quả kinh tế - xã hội và môi trường;

- Đánh giá môi trường chiến lược, các giải pháp bảo vệ tài nguyên du lịch và môi trường;

- Đưa ra những giải pháp cụ thể, có tính khả thi để thực hiện các định hướng phát triển, đảm bảo sự phát triển du lịch Ninh Thuận bền vững.

4. Phạm vi và đối tượng nghiên cứu lập đề án

4.1. Về không gian

Nghiên cứu trên toàn bộ không gian của tỉnh Ninh Thuận với diện tích khoảng 3.358km².

4.2. Về thời gian

- Các số liệu hiện trạng được phân tích đánh giá trong giai đoạn 2016 - 2019;

- Định hướng phát triển du lịch giai đoạn 2020 - 2030.

4.3. Về đối tượng nghiên cứu

Đối tượng nghiên cứu là các hoạt động du lịch và yếu tố tự nhiên, kinh tế, văn hóa xã hội, an ninh liên quan đến du lịch của tỉnh Ninh Thuận.

5. Phương pháp nghiên cứu lập đề án

Đề án Phát triển du lịch Ninh Thuận giai đoạn 2021-2025, tầm nhìn đến năm 2030 được xây dựng dựa trên việc sử dụng tổng hợp các phương pháp sau:

- Phương pháp thu thập tài liệu: Lựa chọn những tài liệu, số liệu, những thông tin có liên quan đến nội dung và đối tượng nghiên cứu trong đề án.

- Phương pháp phân tích tổng hợp: Phân tích, đánh giá toàn diện các nội dung, các đối tượng nghiên cứu trong đề án.

- Phương pháp điều tra, khảo sát thực địa: Thu thập những thông tin quan trọng cần thiết cho quá trình phân tích, đánh giá và xử lý các tài liệu và số liệu.

- Phương pháp kế thừa: Kế thừa các tài liệu liên quan đến đề án của các tác giả trong và ngoài nước và các số liệu từ các quy hoạch khác liên quan.

- Phương pháp xử lý số liệu: Các số liệu điều tra, thu thập được phân tích xử lý bằng phần mềm excel và các phần mềm khác.

- Phương pháp dự báo, chuyên gia: Được áp dụng để nghiên cứu một cách toàn diện các yếu tố khách quan và chủ quan; những thuận lợi và khó khăn thách thức; những biến động trong tương lai có thể xảy ra ... có ảnh hưởng đến việc phát triển du lịch Ninh Thuận.

- Phương pháp bản đồ: Các kết quả, nội dung phân tích, nghiên cứu, đánh giá, tổng hợp được thể hiện một cách trực quan các nội dung nghiên cứu.

PHẦN I.

ĐÁNH GIÁ TIỀM NĂNG VÀ HIỆN TRẠNG PHÁT TRIỂN DU LỊCH TỈNH NINH THUẬN

Ninh Thuận là vùng đất có tiềm năng du lịch phong phú, đa dạng, bao gồm những ưu đãi của thiên nhiên, của văn hóa các dân tộc ... Các tiềm năng này mang tới những thuận lợi lớn cho ngành du lịch - ngành được định hướng trở thành 1 trong 6 ngành kinh tế trụ cột của Ninh Thuận7 và đóng vai trò là ngành kinh tế mũi nhọn, góp phần không nhỏ trong kinh tế, xã hội tỉnh.

I. CÁC ĐIỀU KIỆN PHÁT TRIỂN DU LỊCH TỈNH NINH THUẬN

1. Vị trí địa lý và mối liên hệ vùng

a. Vị trí địa lý:

Ninh Thuận nằm trong vành đai nhiệt đới của địa cầu, có tọa độ địa lý từ 11º18'14" đến 12º09'15" vĩ độ Bắc, 108º09'08" đến 109º14'25" kinh độ Ðông, thiên nhiên mang đặc điểm của vùng nhiệt đới. Bên cạnh đó, Ninh Thuận còn là tỉnh thuộc đồng bằng ven biển Nam Trung Bộ - nơi chuyển tiếp giữa Tây Nguyên và biển Đông với đặc điểm nhỏ hẹp, là nơi các mạch núi Nam Trường Sơn lan ra sát biển, mang tới những đặc điểm độc đáo về địa hình, khí hậu, … Ninh Thuận tiếp giáp với các tỉnh Khánh Hòa ở phía Bắc; tỉnh Bình Thuận ở phía Nam; tỉnh Lâm Đồng ở phía Tây; phía Đông của Ninh Thuận được bao bọc bởi 105km đường biển.

b. Mối liên hệ vùng:

Các mối liên hệ vùng được thiết lập chủ yếu qua hệ thống giao thông kết nối. Ninh Thuận là tỉnh có nhiều thuận lợi về giao thông, điển hình là các quốc lộ 1, quốc lộ 27, 27B; đường sắt Thống Nhất và đường biển khu vực. Cụ thể như sau:

- Mối liên hệ về du lịch:

+ Ninh Thuận là tỉnh phát triển du lịch biển, có thể kết nối thuận lợi với các khu vực phát triển du lịch trọng điểm của cả nước như Hà Nội, Đà Nẵng, Nha Trang, Phan Thiết, Đà Lạt hay thành phố Hồ Chí Minh.

+ Ninh Thuận thuộc tiểu vùng du lịch phía Nam của Nam Trung Bộ, tiếp cận dễ dàng với các đầu mối giao thông du lịch quan trọng: Cách sân bay quốc tế và cảng biển quốc tế Cam Ranh 70km, dự án sân bay Phan Thiết 100km, …

+ Các Khu du lịch quốc gia và Khu vực tiềm năng phát triển Khu du lịch quốc gia như Đankia, Mũi Né, Bắc Cam Ranh, … cũng có khoảng cách gần với Ninh Thuận, tạo điều kiện phát triển các tour du lịch liên vùng.

+ Ninh Thuận nằm trong tứ giác du lịch Thành phố Hồ Chí Minh - Đà Lạt - Nha Trang - Phan Thiết; tam giác du lịch Đà Lạt - Nha Trang - Phan Thiết. Đây là điều kiện thuận lợi để thu hút nguồn khách từ các điểm này . Đặc biệt, khi Dự án đường cao tốc Nha Trang - Phan Thiết đi qua Ninh Thuận hoàn thành, mối liên hệ này sẽ tiếp tục được củng cố, phát triển, Ninh Thuận có thêm nhiều lợi thế kết nối với thị trường khách lớn nhất cả nước là TP.HCM và Đông Nam Bộ.

Hình 1: Sơ đồ vị trí liên hệ vùng Ninh Thuận và vị trí tỉnh trong du lịch cả nước.

- Mối liên hệ về kinh tế, xã hội khác:

+ Tuy không nằm trong vùng kinh tế trọng điểm của Nam Trung Bộ nhưng Ninh Thuận cũng là địa bàn sản xuất nông nghiệp và phát triển kinh tế biển quan trọng của Nam Trung Bộ, dễ dàng kết nối với khu vực qua giao thông đường bộ, đường biển và đường sắt.

+ Ninh Thuận và các tỉnh Nam Trung Bộ được coi là “cửa ngõ ra biển” của Tây Nguyên, đặc biệt là với Lâm Đồng. Do đó, các mối quan hệ bổ trợ về kinh tế giữa Tây Nguyên và Ninh Thuận ngày càng được củng cố, điển hình là liên kết cung ứng và tiêu thụ sản phẩm nông - lâm - ngư nghiệp, năng lượng, công nghiệp, …

+ Ninh Thuận cũng là địa bàn cung ứng sản phẩm cho khu vực Đông Nam Bộ - khu vực phát triển kinh tế năng động nhất cả nước. Các sản phẩm tiêu biểu là nông nghiệp và du lịch.

Hình 2: Mối liên hệ của Ninh Thuận với Nam Trung Bộ, Tây Nguyên và Đông Nam Bộ

- Đánh giá: Ninh Thuận có lợi thế lớn trong liên kết phát triển kinh tế nói chung và du lịch nói riêng: Lợi thế đón các nguồn khách trực tiếp từ đầu mối giao thông chính, cơ hội liên kết phát triển tour, tuyến du lịch với các địa bàn du lịch trọng điểm cả nước như Đà Lạt, Nha Trang, Phan Thiết,.... Tuy nhiên, mối liên hệ này cũng mang tới nhiều thách thức không nhỏ trong việc cạnh tranh với những điểm du lịch nổi tiếng để giữ chân du khách.

2. Điều kiện tự nhiên

2.1. Địa hình

Tỉnh Ninh Thuận được bao bọc bởi 3 mặt núi, với 3 dạng địa hình chính là núi, đồi gò bán sơn địa và đồng bằng ven biển, không có đảo ven bờ. Hệ thống núi chiếm 63,2%, chủ yếu là núi trung bình và núi thấp. Đồi gò bán sơn địa chiếm 14,4% và đồng bằng ven biển chiếm 22,4% diện tích tự nhiên toàn tỉnh. Khu vực ven biển chủ yếu là các vách đá, bãi rạn, ít bãi cát, địa hình tương đối cao. Thềm lục địa ngắn và dốc, đường đẳng sâu 50m nằm gần bờ. Ninh Thuận còn có đặc trưng nổi bật về địa hình các cồn cát gắn với hệ sinh thái “sa thảo”, bán hoang mạc khu vực ven biển phía Nam, thuộc huyện Thuận Nam và Ninh Phước. Địa hình đa dạng, đặc biệt là địa hình ven biển làm xuất hiện nhiều cảnh quan hấp dẫn, tạo điều kiện phát triển du lịch.

2.2. Khí hậu, thủy văn

a. Khí hậu:

- Hai đặc trưng nổi bật của khí hậu Ninh Thuận là nắng và gió. Ninh Thuận quanh năm ấm áp, nhiệt độ trung bình năm từ 26ºC - 27ºC, nhiều nắng ấm. Năng lượng bức xạ của Ninh Thuận rất cao, trung bình đạt 160 Kcl/cm² diện tích, tổng lượng nhiệt năm từ 9.500ºC đến 10.000ºC. Do đó, Ninh Thuận có điều kiện phát triển năng lượng tái tạo và mùa du lịch có thể kéo dài quanh năm. Khí hậu này được du khách Đông Âu rất ưa thích.

- Ninh Thuận có lượng mưa ít nhất cả nước, mùa mưa kéo dài từ tháng 9 tới tháng 11. Lượng mưa trung bình từ 700 - 800mm/năm, riêng khu vực đồi núi phía Tây giáp Lâm Đồng có thể trên 1.100mm. Nhiều khu vực của Ninh Thuận như Ninh Sơn, Bác Ái xảy ra hiện tượng thiếu nước, hạn hán, ảnh hưởng nghiêm trọng tới đời sống và sản xuất, làm hạn chế phát triển du lịch sinh thái hồ phía Tây do các hồ này thường ít nước vào mùa khô.

b. Thủy văn:

Mạng lưới thủy văn là hệ quả của địa hình và khí hậu. Với đặc trưng khí hậu ít mưa, địa hình ngắn dốc, mạng lưới thủy văn của Ninh Thuận cũng ít phong phú. Nguồn nước ở Ninh Thuận tập trung chủ yếu ở khu vực phía Bắc và trung tâm tỉnh, ít nước ngầm. Hệ thống sông ngòi chủ yếu: Sông Dinh hay còn được gọi là sông Cái Phan Rang, với phụ lưu chính là sông Pha và 1 số sông, suối nhỏ khác. Hiện nay, tỉnh Ninh Thuận đã có nhiều hồ chứa, kênh dẫn nhân tạo phục vụ sản xuất nông nghiệp và thủy điện, điển hình là các hồ Sông Sắt, Sông Trâu, kênh Bắc và kênh Nam … Tuy nhiên, các hồ lớn như hồ Sông Sắt thường có mực nước cao nhất chỉ chiếm 2/3 trữ lượng thiết kế, vào mùa hạn cũng thường xuyên thiếu nước, cạn đáy. Đây là 1 trong những hạn chế cho phát triển du lịch sinh thái sông, hồ của Ninh Thuận.

2.3. Tài nguyên

- Tài nguyên đất: Tổng diện tích tự nhiên của Ninh Thuận là 3.358 km², trong đó đất dùng vào sản xuất nông nghiệp chiếm khoảng 25%, đất lâm nghiệp chiếm khoảng 56%, đất chuyên dùng chiếm khoảng 6%, đất ở chỉ chiếm 1,5%, còn lại là đất trống chưa sử dụng, sông suối và núi đá. Các khu vực ven biển, khu vực có tiềm năng du lịch hiện tại phần lớn thuộc về rừng phòng hộ, rừng đặc dụng, yêu cầu nhiều thủ tục phức tạp khi chuyển đổi sang mục đích du lịch.

- Tài nguyên sinh vật: Ninh Thuận có tài nguyên sinh vật đa dạng, bao gồm các hệ sinh thái rừng ẩm nhiệt đới phía Tây Nam, hệ sinh thái rừng nửa khô hạn (rừng khộp) phía Bắc, hệ sinh thái san hô vịnh Vĩnh Hy, … Thành phần động thực vật khá phong phú, đặc biệt có một số loài rùa biển đặc biệt quý hiếm. Ninh Thuận cũng là ngư trường lớn của cả nước với nguồn lợi hải sản từ vùng nước trồi ven bờ, ước tính có trên 500 loài hải sản. Hiện nay, hoạt động nông nghiệp cũng mang lại nhiều độc đáo như các vùng sinh thái nho, vùng chăn nuôi cừu, …

- Tài nguyên khoáng sản: Ninh Thuận có các mỏ, điểm khoáng sản Wonfram, Molipđen, thiếc, titan tại khu vực ven biển với trữ lượng nhiều triệu tấn; có thạch anh tinh thể, đá granite, cát thủy tinh, sét, gốm… Đặc biệt, nguyên liệu sản xuất vật liệu xây dựng có đá granite với tổng trữ lượng rất lớn: Khoảng 850 triệu m³, cát kết vôi trữ lượng khoảng 1,5 triệu m³; đá vôi san hô tập trung vùng ven biển trữ lượng khoảng 2,5 triệu tấn; … Các quy hoạch khai thác khoáng sản và phát triển du lịch tại vùng ven biển do đó có thể phát sinh những chồng chéo, ảnh hưởng đến các dự án cụ thể sau này.

3. Hiện trạng kinh tế - xã hội

3.1. Kinh tế

Kinh tế tỉnh Ninh Thuận trong giai đoạn 2011 - 2020 liên tục phát triển. Tốc độ tăng trưởng kinh tế giai đoạn 2016 - 2020 của Ninh Thuận đạt 10,9%, cao hơn tốc độ trung bình của toàn miền Trung (9%), thuộc nhóm 4 tỉnh có mức tăng trưởng lớn8. Cơ cấu kinh tế có xu hướng ổn định, so với giai đoạn 2011-2015 không có sự chênh lệch lớn, ngành thương mại - dịch vụ chiếm tỷ trọng cao nhất với 39,8%.

Những thành tựu kinh tế nổi bật phải kể đến là sản xuất năng lượng tái tạo (điện gió, điện mặt trời). Đặc biệt, ngoài các nhà máy điện, nhân dân Ninh Thuận cũng góp phần lớn vào sản xuất điện năng, với các mô hình pin mặt trời áp mái đấu nối với các nhà máy điện. Có thể coi Ninh Thuận hiện nay là vùng đất của năng lượng mặt trời. Ngoài ra, Ninh Thuận cũng đã hình thành các vùng sản xuất nho, hành, tỏi, măng tây xanh ở huyện Ninh Hải; sản xuất nho, táo ở huyện Ninh Phước và thành phố Phan Rang - Tháp Chàm; chăn nuôi dê, cừu ở các huyện Ninh Hải, Thuận Nam, Ninh Phước, Thuận Bắc; trồng rau màu ở huyện Ninh Phước; trái cây đặc sản Lâm Sơn ở huyện Ninh Sơn, … Ngành du lịch trong thời gian qua cũng có nhiều thành tựu, được phân tích cụ thể ở phần sau.

3.2. Xã hội, môi trường

Sự phát triển kinh tế nâng cao chất lượng cuộc sống, góp phần cải thiện xã hội. Giai đoạn 2011- 2020 của Ninh Thuận cũng đánh dấu những tiến bộ lớn, như: Tỷ lệ tăng dân số tự nhiên giảm còn 1,12%, tỷ lệ lao động qua đào tạo đạt 60,17%, … Công tác bảo vệ rừng và giữ gìn vệ sinh môi trường cũng được thực hiện tốt.

Bảng 1: Các chỉ tiêu xã hội, môi trường giai đoạn 2011 - 2020 tỉnh Ninh Thuận

Nguồn số liệu: UBND tỉnh Ninh Thuận.

4. Hiện trạng hệ thống hạ tầng

4.1. Giao thông vận tải

Hệ thống giao thông của Ninh Thuận tương đối đầy đủ và chất lượng, bao gồm các loại hình giao thông chính: Đường bộ, đường sắt, đường biển.

- Đường bộ:

+ Hệ thống đường quốc lộ: Bao gồm Quốc lộ 1 kết nối Bắc Nam, Quốc lộ 27, 27B kết nối với Tây Nguyên thường xuyên được duy tu, sửa chữa, thực hiện đúng lộ trình các quy hoạch quốc gia và vùng, tỉnh.

+ Đường cao tốc mới: Ninh Thuận trong tương lai gần sẽ có tuyến cao tốc Phan Thiết - Nha Trang chạy qua, kết nối với cao tốc Long Thành - Dầu Giây của Đông Nam Bộ.

+ Hệ thống đường tỉnh lộ, đô thị, đường huyện, … đảm bảo 100% tuyến đường bảo đảm cho xe về đến trung tâm hành chính các xã từ đồng bằng đến miền núi; đảm bảo di chuyển thuận lợi tới mọi khu vực phát triển du lịch trên địa bàn tỉnh. Tuyến đường ven biển DT702 - 1 phần của tuyến đường du lịch ven biển đi qua Ninh Thuận hiện là tuyến đường du lịch được đánh giá cao, đem đến cho du khách nhiều trải nghiệm hấp dẫn.

- Đường sắt Thống Nhất qua Ninh Thuận có ga hành khách Tháp Chàm, trong tương lai khi các chuyến tàu du lịch đường sắt trở nên phổ biến, Ninh Thuận sẽ có nhiều thuận lợi trong thu hút du khách.

- Đường biển: Ninh Thuận có đường bờ biển dài, tuy nhiên hệ thống cảng biển ít, chủ yếu là các cảng nội địa, cảng cá, đặc biệt Ninh Thuận đang xây dựng cảng tổng hợp Cà Ná, trong tương lai gần sẽ trở thành cảng có chức năng đón khách, góp phần phát triển du lịch tỉnh. Riêng khu vực Vĩnh Hy hiện có 3 bến thủy nội địa phục vụ du lịch: 1 bến của Vườn quốc gia Núi Chúa; 01 bến của Công ty Phát Hoàng Long; 01 bến của Công ty TNHH du lịch Vĩnh Hy Dicovery phục vụ cho việc neo đậu tàu thuyền (tàu đáy kính, tàu tuần tra, tàu cá, …) và phục vụ khách du lịch tham quan vịnh Vĩnh Hy.

- Hệ thống giao thông công cộng trên địa bàn tỉnh, kết nối các huyện với Thành phố Phan Rang - Tháp Chàm cũng được đầu tư, phát triển. Hiện tỉnh có 6 tuyến xe bus, bao gồm tuyến Phan Rang - Sông Pha; Phan Rang - Thuận Bắc; Phan Rang - Vĩnh Hy; Phan Rang - Cà Ná; Phan Rang - Phước Dinh và tuyến xe nội thành thành phố Phan Rang. Tuy nhiên, tần suất và số lượng các xe công cộng còn ít, chủ yếu phục vụ nhân dân, khách du lịch ít sử dụng. Chất lượng các xe bus này cũng đang dần xuống cấp, cần được chú ý khắc phục để đảm bảo phục vụ du khách.

- Ninh Thuận chưa có sân bay dân dụng, sân bay Thành Sơn hiện nay là sân bay quân sự và chưa có các tuyến giao thông công cộng kết nối trực tiếp với sân bay Cam Ranh. Khoảng cách gần từ Ninh Thuận tới sân bay quốc tế Cam Ranh (70km về phía Bắc) và dự án sân bay Phan Thiết (100km về phía Nam) qua quốc lộ 1 là điều kiện thuận lợi để liên kết phát triển du lịch, khắc phục hạn chế về sân bay và tiết kiệm vốn đầu tư, các thủ tục phức tạp trong đề xuất xin chủ trương, … về sân bay.

4.2. Cấp điện và thông tin liên lạc

- Về cấp điện:

+ Tính đến ngày 01/01/2020, Ninh Thuận có 1.302,1 km đường dây trung áp; 1.147,2 km đường dây hạ áp; 224,048 km đường dây 110kV; 2.774 trạm biến áp phân phối, với tổng dung lượng là 510.241 kVA và 19 trạm biến áp 110kV, với tổng dung lượng 902MVA.

+ Số xã, phường có điện trong toàn tỉnh là 65/65 đạt tỷ lệ 100%, số thôn, khu phố có điện là 403/403 đạt tỷ lệ 100%, tỷ lệ số hộ dân có điện đạt 99,98% (trong đó số hộ dân nông thôn/miền núi có điện đạt tỷ lệ 99,97%) …

- Về thông tin liên lạc: Hiện nay, 100% địa phương, bao gồm cả vùng núi trên địa bàn tỉnh Ninh Thuận đều được phủ sóng điện thoại, Internet và truyền hình như truyền hình mặt đất, K+, … Thông tin liên lạc được đảm bảo liên tục, không bị gián đoạn, phục vụ 100% nhu cầu của dân cư và du khách.

4.3. Cấp nước sạch, thoát nước thải và vệ sinh môi trường

- Cấp nước sạch: Hiện nay 100% dân cư đô thị và 95% dân cư nông thôn được sử dụng nước sạch. Tuy nhiên, do có mùa khô kéo dài và nguồn nước ít phong phú, một số địa bàn có xảy ra tình trạng thiếu nước, phải giải quyết bằng các biện pháp cấp nước sinh hoạt khẩn cấp. Nước cấp cho các hoạt động du lịch hiện nay chưa xuất hiện tình trạng gián đoạn hay ảnh hưởng chất lượng.

- Thoát nước thải và vệ sinh môi trường: Tại các đô thị, vấn đề thoát nước thải và vệ sinh môi trường được kiểm soát tốt, không gây ảnh hưởng xấu tới du khách. Các khách sạn, nhà nghỉ phần lớn nằm ven biển, điều kiện thoát nước tốt, chưa xảy ra tình trạng ngập úng.

5. Tổng hợp các định hướng phát triển du lịch từ các quy hoạch

a. Quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế, xã hội tỉnh Ninh Thuận

Quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế, xã hội tỉnh Ninh Thuận đến năm 2020 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1222/QĐ-TTg ngày 22 tháng 07 năm 2011. Quy hoạch xác định du lịch là 1 trong 6 nhóm ngành ưu tiên phát triển, gồm: Năng lượng, du lịch, nông lâm, thủy sản, sản xuất chế biến và 2 nhóm ngành phụ trợ là giáo dục - đào tạo, xây dựng và kinh doanh bất động sản. Du lịch được định hướng phát triển như sau:

- Phát triển du lịch toàn diện dựa trên tiềm năng và lợi thế du lịch của tỉnh, bao gồm: Du lịch biển, du lịch sinh thái, du lịch văn hóa; từng bước hình thành khu du lịch trọng điểm của cả nước và khu vực Đông Nam Á với các loại hình du lịch đặc biệt có tính cạnh tranh cao, sản phẩm du lịch đa dạng, chất lượng dịch vụ tốt nhất.

- Mục tiêu đến năm 2020 ngành du lịch đóng góp 12% GDP và giải quyết 13% lao động của toàn tỉnh; đến năm 2015 đón khoảng 1,3 - 1,4 triệu lượt khách, trong đó khách quốc tế chiếm khoảng 14 - 15%; đến năm 2020 đón 2,5 - 3 triệu lượt khách, trong đó khách quốc tế chiếm khoảng 19 - 20%.

b. Quy hoạch vùng tỉnh Ninh Thuận

Quy hoạch vùng tỉnh Ninh Thuận đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030 được UBND tỉnh Ninh Thuận phê duyệt tại Quyết định số 292/QĐ-UBND ngày 04/9/2018. Quy hoạch vùng tỉnh tiếp tục nhấn mạnh vai trò của du lịch - 1 trong 3 nhóm ngành trụ cột của Ninh Thuận. Các định hướng phát triển đô thị phần lớn đều gắn với du lịch, điển hình là Phan Rang - Tháp Chàm.

c. Quy hoạch phát triển du lịch vùng Nam Trung Bộ

Quy hoạch phát triển du lịch vùng Nam Trung Bộ đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 2350/QĐ-TTg ngày 24 tháng 12 năm 2014. Trong đó, Ninh Thuận thuộc tiểu vùng du lịch phía Nam, với hướng khai thác sản phẩm du lịch đặc trưng, gồm: nghỉ dưỡng biển - đảo; du lịch văn hóa gắn với các giá trị văn hóa Chăm Pa, văn hóa các dân tộc phía Đông dãy Trường Sơn; sinh thái nông nghiệp, nông thôn; lễ hội, tâm linh... Quy hoạch này cũng xác định Khu du lịch Ninh Chữ của Ninh Thuận là 1 trong 9 khu vực có tiềm năng phát triển thành Khu du lịch quốc gia. Gần đây, Nghị quyết số 115/NQ-CP ngày 31/8/2019 của Chính phủ về việc thực hiện một số cơ chế, chính sách đặc thù hỗ trợ tỉnh Ninh Thuận phát triển kinh tế - xã hội, ổn định sản xuất, đời sống nhân dân giai đoạn 2018 - 2023 đã bổ sung khu vực Bình Tiên - Vĩnh Hy và Mũi Dinh - Cà Ná vào khu vực này cho Ninh Thuận.

d. Quy hoạch phát triển du lịch tỉnh Ninh Thuận

Quy hoạch tổng thể phát triển ngành du lịch tỉnh Ninh Thuận đến năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2030 được UBND tỉnh Ninh Thuận phê duyệt tại Quyết định số 244/QĐ-UBND ngày 02 tháng 10 năm 2013. Các định hướng chính của du lịch Ninh Thuận như sau:

- Sản phẩm du lịch:

+ Du lịch biển: Là loại hình du lịch đặc thù, sản phẩm mang tính chiến lược. Tập trung phát triển ở các khu vực có tiềm năng lớn như Ninh Chữ - Bình Sơn, Vĩnh Hy, Cà Ná, Bình Tiên, Mũi Dinh,...;

+ Du lịch văn hóa lịch sử: Là loại hình du lịch đặc thù trên cơ sở khai thác các giá trị văn hóa lịch sử, đặc biệt là văn hóa dân tộc Chăm. Các sản phẩm du lịch chính bao gồm: du lịch hành trình văn hóa Chăm; du lịch lễ hội; tham quan di tích lịch sử văn hóa, di tích cách mạng;

+ Du lịch sinh thái: Bao gồm du lịch sinh thái gắn với biển; du lịch sinh thái nông nghiệp; du lịch tham quan các cảnh quan tự nhiên;

+ Du lịch mạo hiểm: Khai thác các khu vực có những yếu tố nổi bật về địa hình đặc biệt tập trung trong khu vực vườn quốc gia Phước Bình, vườn quốc gia Núi Chúa, đèo Ngoạn Mục, thác Sakai, đồi cát Nam Cương,... Các loại hình sản phẩm chính gồm: du lịch leo núi; du lịch chèo thuyền Kayak vượt thác; du lịch lặn biển; du lịch khám phá vùng đồi cát;

+ Du lịch dịch vụ cao cấp: Du lịch thuyền buồm; du lịch thể thao cao cấp (golf); các dịch vụ vui chơi giải trí cao cấp;

+ Du lịch mua sắm, giải trí gắn với thành phố Phan Rang - Tháp Chàm với các sản phẩm chính: Khu trung tâm mua sắm, giải trí công cộng, ...

+ Các sản phẩm du lịch mang tính bổ trợ: Du lịch gắn với sự kiện; du lịch làng nghề, homestay, MICE; du lịch đô thị; du lịch ẩm thực....

- Định hướng phát triển không gian:

+ Không gian phía Đông Bắc gắn với các sản phẩm du lịch nghỉ dưỡng biển; du lịch sinh thái; du lịch thể thao cao cấp (sân golf Ma trai, sân golf Bình Tiên); du lịch năng lượng,... Khu, điểm du lịch nổi bật gồm: vịnh Vĩnh Hy; suối Lồ ồ; suối Kiền Kiền; hồ Treo; bãi biển Bình Tiên, bãi Thùng, bãi Đá Vách; rạn san hô biển; bãi rùa vàng Thái An;...

+ Không gian trung tâm gắn với sản phẩm du lịch đô thị; du lịch biển; du lịch văn hóa; du lịch sinh thái Nông nghiệp,... Khu, điểm du lịch nổi bật gồm: tháp Pô Klông Garai; bãi biển Bình Sơn.

+ Không gian phía Nam gắn với sản phẩm du lịch biển; du lịch tham quan, tìm hiểu văn hóa làng nghề; du lịch năng lượng; du lịch khám phá đồi cát; du lịch thể thao mạo hiểm,... Khu, điểm du lịch nổi bật gồm: Hệ thống các bãi biển; cồn cát Nam Cương; Phước Dinh; Tuấn Tú; Hải đăng Mũi Dinh; Trại Phong điện; Nhà máy điện hạt nhân.

+ Không gian phía Tây Bắc gắn với các sản phẩm du lịch sinh thái; du lịch tham quan kết hợp nghỉ dưỡng sinh thái; du lịch nghỉ ngơi giải trí, leo núi, thể thao; du lịch văn hóa; du lịch cuối tuần,... Khu, điểm du lịch nổi bật gồm: vườn quốc gia Phước Bình; thác Chapơr; suối Thương, thác Tiên, thác Sakai, đèo Ngoạn Mục....

e. Đánh giá

Như vậy, có thể đưa ra các nhận xét về các định hướng quy hoạch các cấp dành cho Ninh Thuận như sau:

- Trong các Quy hoạch cấp vùng, Ninh Thuận chưa phải là địa bàn du lịch trọng điểm, được định hướng phát triển gắn với hệ thống các tài nguyên chung của Nam Trung Bộ.

- Các quy hoạch cấp tỉnh chủ yếu triển khai chi tiết các định hướng từ quy hoạch vùng, hệ thống sản phẩm du lịch chưa có nhiều khác biệt so với các tỉnh khác thuộc Nam Trung Bộ. Các sản phẩm này còn đơn giản, chưa có nhiều độc đáo.

6. Đánh giá tài nguyên phát triển du lịch

6.1. Đặc điểm chung của tài nguyên du lịch tỉnh Ninh Thuận

Nội dung này khái quát chung về tài nguyên du lịch của Ninh Thuận. Mô tả chi tiết và hình ảnh minh họa các điểm tài nguyên được thực hiện tại Phụ lục của Đề án.

a. Tài nguyên du lịch tự nhiên

Ninh Thuận mang đặc điểm chung của vùng Nam Trung Bộ, nổi trội với đường bờ biển dài 105km, nước trong và các mạch núi Nam Trường Sơn lan ra sát biển, tạo nên khung cảnh kỳ thú và tươi đẹp. Bên cạnh đó, Ninh Thuận còn có những ưu đãi riêng biệt từ thiên nhiên với hệ động thực vật phong phú của VQG Núi Chúa, Phước Bình, đặc biệt là Khu bảo tồn rùa biển rất độc đáo. Ninh Thuận cũng có hệ thống các hồ tự nhiên và nhân tạo, các suối, thác cảnh quan đẹp nhiều giá trị khai thác du lịch sinh thái. Ngoài ra, nắng gió Ninh Thuận - những yếu tố được đánh giá là bất lợi cũng mang tới cho tỉnh nhiều hấp dẫn, đó là hệ sinh thái sa thảo trên các cồn cát ven biển Ninh Phước, Thuận Nam, tạo nên hình ảnh đặc trưng, đại diện “có một không hai” trên phạm vi cả nước. Các tài nguyên này tạo điều kiện phát triển du lịch biển, du lịch sinh thái, đặc biệt có tiềm năng đa dạng hóa với các nhóm sản phẩm mới độc đáo, khác biệt, sẽ được trình bày chi tiết ở các phần sau.

Các điểm tài nguyên tiêu biểu gồm: Hệ thống các bãi tắm, vịnh, bãi rạn ven bờ, nổi bật là Bình Tiên, Vĩnh Hy, Ninh Chữ, Cà Ná, …; Hệ thống các thác, hồ tự nhiên như Đầm Nại, thác Tiên, thác Chapơr, Sakai, … - Tham khảo tại Phụ lục 1.

b. Tài nguyên du lịch văn hóa

Bên cạnh những tài nguyên tự nhiên, Ninh Thuận còn có những độc đáo khác về văn hóa, di sản. Là một trong những địa bàn sinh sống của người Việt cổ, lịch sử phát triển của Ninh Thuận đã kéo dài từ thời kỳ đồ đá, đồ sắt thuộc nền văn minh Sa Huỳnh cho tới ngày nay. Theo thống kê của Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, tỉnh Ninh Thuận có 02 di tích quốc gia đặc biệt, 17 di tích quốc gia và 45 di tích cấp tỉnh được xếp hạng, là tiềm năng phong phú cho phát triển du lịch văn hóa. Tỉnh gìn giữ được nhiều di sản quý báu của nền văn hoá Chăm, điển hình là dân ca và nghệ thuật múa, nghề dệt thổ cẩm, nghệ thuật kiến trúc và điêu khắc, thể hiện qua hệ thống di tích tháp Pô Krong Garai và các làng nghề Bàu Trúc, Mỹ Nghiệp, các làng văn hóa Chăm tại Ninh Phước, Ninh Hải. Văn hóa đồng bào dân tộc Raglai với các hấp dẫn khác lạ trong nghệ thuật biểu diễn và ẩm thực, được ca ngợi trong ca khúc “giấc mơ Chapi” của nhạc sĩ Trần Tiến cũng đang hình thành những làng du lịch cộng đồng tại Phước Bình, Bác Ái, rất thu hút du khách từ mọi miền đất nước. Ninh Thuận còn nổi tiếng là vùng có nghề muối nổi tiếng cả nước tại Cà Ná và Đầm Vua, hiện nay đang được nhiều khách du lịch quan tâm. Các tài nguyên văn hóa có tiềm năng phát triển DLCĐ (du lịch cộng đồng), du lịch văn hóa - di sản Chăm và các lễ hội văn hóa - dân tộc độc đáo khác.

c. Các tài nguyên du lịch từ hoạt động kinh tế

Sự phát triển mạnh mẽ của kinh tế hiện nay cũng đem đến cho Ninh Thuận những tài nguyên phát triển du lịch mới, điển hình là nghề trồng nho - gắn với thương hiệu Nho Ninh Thuận không nơi nào có được. Nho được trồng ở nhiều nơi, điển hình nhất là làng nho Thái An - địa điểm du lịch nông nghiệp, khám phá hấp dẫn, được đánh giá là 1 trong những điểm đến không thể bỏ qua của Ninh Thuận. Các cánh đồng điện gió gắn với năng lượng tái tạo cũng góp phần không nhỏ trong việc tạo cảnh quan, cung cấp cho du khách những trải nghiệm mới hấp dẫn, độc đáo. Lễ hội Nho và Vang Ninh Thuận được tổ chức hàng năm trong khoảng thời gian từ tháng 7 đến tháng 10 là 1 trong những lễ hội đặc sắc, vừa có giá trị trong xúc tiến phát triển nông nghiệp, thương mại, vừa góp phần giới thiệu văn hóa địa phương tới du khách trong và ngoài nước. Ngoài ra, Ninh Thuận còn có các hoạt động kinh tế có khả năng khai thác du lịch như chăn nuôi cừu tại An Hòa, Ninh Hải hay các cánh đồng muối Cà Ná, muối Đầm Vua, …

d. Đánh giá chung

Ninh Thuận có nhiều tài nguyên du lịch, trong đó có những giá trị nổi bật, có khả năng phát triển thành các sản phẩm du lịch hấp dẫn và sức cạnh tranh lớn trong tiểu vùng Nam Trung Bộ như sau:

- Khí hậu độc đáo ở Việt Nam - khô hạn - bán sa mạc. Có thể kết hợp thêm với những đặc trưng “muối”, “cát”.

- Văn hóa Chăm đậm đặc, sống động nhất Việt Nam.

- Những sản phẩm nông nghiệp có thương hiệu nổi tiếng: Nho, Cừu…

- Một trong 3 địa điểm có thể xem Rùa đẻ trứng ở Việt Nam (cùng với Bái Tử Long của miền Bắc và Côn Đảo của miền Nam).

Hình 3: Bản đồ tài nguyên du lịch tỉnh Ninh Thuận

6.2. Đánh giá tài nguyên du lịch Ninh Thuận

6.2.1. Tài nguyên du lịch tỉnh Ninh Thuận trong hệ thống tài nguyên của Nam

Trung Bộ

Ninh Thuận có nhiều tiềm năng phát triển du lịch, tuy nhiên có ít yếu tố nổi bật, khác biệt so với các tỉnh Nam Trung Bộ. Những yếu tố chung mang tính đặc trưng của vùng: Bao gồm tài nguyên biển và văn hóa Chăm. Tuy nhiên, tài nguyên biển của Ninh Thuận có phần ít phong phú hơn các tỉnh khác, với đường bờ biển chủ yếu là bãi đá, vách đá, ít bờ biển dài và đẹp như Nha Trang, Phan Thiết, cũng không có đảo ven bờ. Việc khai thác theo hình thức truyền thống sẽ khó mang tới sự bứt phá, khó cạnh tranh được với Bình Thuận, Khánh Hòa trong hiện tại và tương lai.

Bảng 2: So sánh tài nguyên giữa Ninh Thuận với các tỉnh Nam Trung Bộ

6.2.2. Phân nhóm và đánh giá các tài nguyên du lịch

Dựa trên các so sánh và nghiên cứu đã có, phân nhóm tài nguyên du lịch của Ninh Thuận như sau:

- Nhóm tài nguyên chủ đạo: Bao gồm các tài nguyên du lịch biển, tài nguyên sinh vật là hệ thống tài nguyên chung của Nam Trung Bộ. Đây cũng là nhóm tài nguyên được tập trung khai thác từ trước tới nay của Ninh Thuận và được các nhà đầu tư chú trọng. Tuy nhiên, trong điều kiện các tỉnh Khánh Hòa, Bình Thuận đã có được những bứt phá, thương hiệu nổi bật từ các tài nguyên này, việc cạnh tranh của Ninh Thuận đã và đang gặp nhiều khó khăn, thách thức. Cần phải có những định hướng mới trong phát triển sản phẩm, xây dựng bộ sản phẩm mới khác biệt so với Bình Thuận, Khánh Hòa.

- Nhóm tài nguyên độc đáo, khác biệt: Bao gồm các lợi thế độc đáo từ sản xuất nông nghiệp - vùng nho, vùng nuôi cừu nổi tiếng của cả nước; sản xuất muối; khí hậu khô hạn và địa hình cồn cát ven biển phía Nam; các đặc trưng về văn hóa dân tộc Chăm. Đặc biệt, các khu vực điển hình cho nhóm tài nguyên này đều có vị trí gần các dự án du lịch biển, du lịch nghỉ dưỡng…. và hiện nay chưa được khai thác theo các hướng độc đáo mà chỉ tập trung khai thác theo hình thức truyền thống.

- Nhóm tài nguyên bổ trợ: Các lợi thế từ khu vực phía Tây như văn hóa cộng đồng dân tộc Raglai, các điểm tiềm năng phát triển du lịch sinh thái suối Thương, suối Tiên, VQG Phước Bình, Vườn cây trái Lâm Sơn, du lịch trải nghiệm đèo Ngoạn Mục,.

6.2.3. Đánh giá của chuyên gia du lịch

a. Khái quát về phương pháp phân tích chuyên gia

- Đối tượng tham gia: Nhóm chuyên gia của ĐVTV, hoạt động độc lập với nhóm thực hiện dự án. Thông tin chi tiết trong Hồ sơ năng lực của ĐVTV.

- Phương pháp thực hiện: Phân tích thứ bậc AHP. AHP là một phương pháp ra quyết định đa mục tiêu được đề xuất bởi Thomas L. Saaty – một nhà toán học người gốc Irắc năm 1980. AHP có thể được mô tả với 3 nguyên tắc chính: Phân tích, đánh giá và tổng hợp. Quá trình đánh giá sử dụng ma trận với thang điểm 9, xác định trọng số dựa trên so sánh, đánh giá của nhóm chuyên gia du lịch. Cuối cùng, tất cả các trọng số được tổng hợp lại để đưa ra quyết định tốt nhất. Hiện nay, phương pháp này được sử dụng rộng rãi trong các lĩnh vực nghiên cứu, bao gồm du lịch.

b. Đánh giá chuyên gia bằng phương pháp AHP áp dụng cho du lịch Ninh Thuận

- Kết quả tổng hợp đánh giá thứ bậc AHP cho các tiềm năng phát triển theo loại hình sản phẩm du lịch tại Ninh Thuận được thống kê tại bảng dưới.

Bảng 3: Đánh giá tổng hợp AHP từ chuyên gia cho các loại hình du lịch tại Ninh Thuận

+ Đánh giá cụ thể như sau:

- Du lịch nghỉ dưỡng: Ninh Thuận có nhiều tiềm năng phát triển du lịch nghỉ dưỡng, chất lượng các điểm tiềm năng cũng tương đối tốt, tuy nhiên gặp cạnh tranh cao bởi các tỉnh Nam Trung Bộ, do đó sức hút của Ninh Thuận với du khách ưa thích loại hình nghỉ dưỡng chỉ ở mức trên trung bình. Hai điểm sáng của loại hình du lịch này là khả năng đa dạng hóa và sáng tạo, đổi mới dựa trên các tiềm năng khác (bao gồm sản xuất nho, cừu, muối, độc đáo khí hậu và địa hình bán hoang mạc). Vì vậy, về tổng thể, du lịch nghỉ dưỡng khi phát huy được hết các tiềm năng vẫn là nhóm sản phẩm được đánh giá cao.

- Du lịch sinh thái: Các tiềm năng về du lịch sinh thái của Ninh Thuận thực tế ít nổi bật, đây cũng là sản phẩm phổ biến ở nhiều nơi với nhiều độc đáo. Khu bảo tồn Rùa biển của VQG Núi Chúa góp phần nâng cao chất lượng các tiềm năng, tuy nhiên chưa đủ để mang tới những kỳ vọng lớn cho sản phẩm này.

- Du lịch khám phá: Du lịch khám phá là loại hình sản phẩm được đánh giá cao nhất của Ninh Thuận, bao gồm số lượng, chất lượng các tiềm năng và khả năng phát triển đa dạng, độc đáo. Mặc dù thị trường hiện nay chỉ có 1 bộ phận khách trẻ ưa thích sản phẩm này nhưng trong tương lai sẽ mở rộng, đặc biệt có thể kết hợp cùng các loại hình nghỉ dưỡng, sinh thái, … trở thành sản phẩm thứ cấp cho du khách mọi phân khúc.

- Du lịch cộng đồng: Đa dạng văn hóa sắc tộc của Ninh Thuận không có nhiều khác biệt so với Nam Trung Bộ, bao gồm văn hóa các dân tộc Chăm, Raglai, Churu, … Địa phương phát triển DLCĐ nổi bật trong tỉnh là Phước Bình - Bác Ái, nơi khơi nguồn cảm hứng ca khúc “giấc mơ Chapi” không có quá nhiều hấp dẫn, do đó chỉ có thể phát triển ở quy mô nhỏ. Loại hình sản phẩm này trong tương lai gần chưa thể phát triển thành sản phẩm chính, khó cạnh tranh trên thị trường cả nước khi đặt cạnh các điểm DLCĐ nổi tiếng như Hòa Bình, Hà Giang, …; đồng thời cũng khó vượt qua các hấp dẫn về biển của Nam Trung Bộ và Ninh Thuận.

- Du lịch nông nghiệp: Tương tự như du lịch nghỉ dưỡng, du lịch nông nghiệp gắn với các sản phẩm đặc trưng nho, cừu của Ninh Thuận là hấp dẫn lớn đối với du khách. Ngoài ra, các ngành nghề khác như làm muối cũng còn nhiều tiềm năng, đặc biệt trong điều kiện thị trường trong nước chưa khai thác các sản phẩm liên quan. Xu hướng du lịch vì sức khỏe, ưu tiên ẩm thực và nông nghiệp an toàn hiện nay cũng rất phù hợp cho Ninh Thuận phát triển du lịch nông nghiệp.

- Du lịch văn hóa, lễ hội: Về mặt khách quan, du lịch văn hóa, lễ hội của Ninh Thuận cũng không có nhiều nổi bật, do gắn bó chặt chẽ với những đặc điểm chung vùng Nam Trung Bộ. Lễ hội Nho và Vang nho được tổ chức hàng năm là 1 dấu ấn đặc sắc, tuy nhiên chưa đủ hấp dẫn để thu hút 1 lượng khách riêng biệt10 ngoài công vụ.

- Du lịch làng nghề: 2 làng nghề truyền thống nổi tiếng hiện nay - Bàu Trúc và Mỹ Nghiệp được coi là đại diện cho du lịch làng nghề Ninh Thuận, gắn với văn hóa Chăm. Tuy nhiên, việc phát triển mở rộng, đa dạng hóa sản phẩm gắn với các làng nghề này rất khó khăn, đặc biệt là các yếu tố liên quan tới truyền thống (nguyên vật liệu, phương pháp chế tác, …) và cộng đồng. Do đó, các làng nghề trong giai đoạn tới cần duy trì hoạt động, không có nhiều giá trị trong khẳng định thương hiệu và nâng cao tính cạnh tranh cho Ninh Thuận.

- Vui chơi giải trí: Với các ưu thế về khí hậu, địa hình, các giá trị độc đáo nghề muối, Ninh Thuận có nhiều tiềm năng phát triển các loại hình vui chơi giải trí. Các sản phẩm này kết hợp với nghỉ dưỡng, nông nghiệp, … sẽ là 1 trong những điểm nhấn hấp dẫn của Ninh Thuận, đa dạng hóa lựa chọn chi tiêu cho du khách, từ đó nâng cao hiệu quả phát triển du lịch.

- Thương mại: Loại hình sản phẩm thương mại không có nhiều tiềm năng, đặc biệt trong bối cảnh Nam Trung Bộ đã có nhiều trung tâm thương mại, du lịch như Đà Nẵng, Nha Trang, … Các sản phẩm nổi trội của Ninh Thuận hiện cũng ít đặc sắc, ít đa dạng, chủ yếu đã phát triển tại các làng nghề, các vùng nông nghiệp, … Phân khúc khách du lịch với lượng khách cao cấp không lớn cũng là một cản trở phát triển các dịch vụ thương mại cao cấp. Do đó, thương mại du lịch tại Ninh Thuận có vai trò hỗ trợ ngành phát triển, không phải là sản phẩm du lịch chính.

- Như vậy, theo bảng kết quả, có thể đưa ra các nhóm sản phẩm tiềm năng lớn: Du lịch nghỉ dưỡng, du lịch khám phá, du lịch nông nghiệp và Vui chơi giải trí. Tuy nhiên, các sản phẩm này cần được xây dựng sáng tạo, hấp dẫn trên tiềm năng sẵn có, phù hợp với thị hiếu của du khách và có giá trị trong việc khẳng định thương hiệu, hình ảnh du lịch của Ninh Thuận.

II. PHÂN TÍCH ĐÁNH GIÁ HIỆN TRẠNG PHÁT TRIỂN DU LỊCH

1. Bối cảnh phát triển du lịch

1.1. Tình hình phát triển du lịch thế giới và cả nước

1.1.1. Vai trò của du lịch và xu hướng phát triển du lịch

- Du lịch là ngành có vai trò quan trọng, đóng góp 1 phần lớn giá trị cho nền kinh tế toàn cầu. Theo thống kê của các Tổ chức du lịch và các chuyên gia, doanh thu du lịch toàn cầu trong năm 2019 đạt 5.800 tỷ USD, chiếm 6,7% GDP của thế giới. Ngành du lịch được ưu tiên phát triển ở nhiều nhóm quốc gia, bao gồm các nước phát triển và đang phát triển. Đây cũng là ngành có khả năng mang lại thay đổi lớn về kinh tế, xã hội, đặc biệt với các khu vực nghèo, lạc hậu.

- Xu hướng phát triển của du lịch:

+ Du lịch thế giới: Du lịch trở thành nhu cầu cần thiết của đại bộ phận dân cư trên thế giới. UNWTO11 ước tính năm 2018 tổng lượng khách du lịch đạt 1,403 tỷ lượt, tăng khoảng 75 triệu lượt so với năm 2017, mức tăng trưởng 5,6%, cán đích trước 2 năm so với mức dự báo (Theo dự báo năm 2010, đến 2020 lượng khách du lịch toàn cầu đạt 1,4 tỷ lượt). Các loại hình du lịch được ưa chuộng là du lịch thân thiện với môi trường như: Du lịch cộng đồng, du lịch nghỉ dưỡng và du lịch phục vụ nhu cầu sức khỏe, làm đẹp… Ngoài ra, các sản phẩm nghỉ dưỡng trải nghiệm: Lưu trú cao cấp với các trải nghiệm độc đáo về thể thao, văn hóa địa phương, thương mại dịch vụ, … cũng trở thành xu hướng mới của khách du lịch, đặc biệt là khách cao cấp.

+ Du lịch Việt Nam: Việt Nam được đánh giá là điểm đến hấp dẫn của Đông Nam Á và châu Á, được nhiều khách nước ngoài lựa chọn, điển hình là Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản, châu Úc, châu Âu, … Thị trường nội địa cũng ngày càng phát triển. Trong năm 2019 Việt Nam đón 18 triệu lượt khách quốc tế, phục vụ 85 triệu lượt khách nội địa. Các hình thức du lịch được ưu tiên là du lịch nghỉ dưỡng, vui chơi giải trí, khám phá, du lịch cộng đồng…

+ Du lịch Nam Trung Bộ: Là điểm đến ưa thích của khách Đông Âu, khách Nga với khí hậu nắng ấm quanh năm, các bãi biển đẹp, nhiều đảo ven bờ với hệ sinh thái đa dạng. Đây cũng là địa điểm du lịch nghỉ dưỡng biển hấp dẫn của thị trường nội địa, tập trung hầu hết các bãi tắm đẹp nhất cả nước như Mũi Né, Nha Trang, Ninh Chữ, …

1.1.2. Những yêu cầu phát triển trong thời kỳ mới của ngành du lịch và dự báo một số biến động đến năm 2030

- Bối cảnh phát triển mới: Ảnh hưởng của dịch Covid-19 và suy thoái kinh tế toàn cầu. Dịch Covid-19 xuất hiện từ cuối năm 2019 đến nay đã gây ảnh hưởng nặng nề đến kinh tế thế giới, đặc biệt là du lịch. Theo UNWTO, dự kiến lượng khách du lịch quốc tế sẽ giảm 20-30%, ước tính tổn thất khoảng 300-450 tỷ USD đối với hoạt động du lịch quốc tế trong năm 2020, tương đương gần 1/3 trong số 1.500 tỷ USD mà Ngành này thu được vào năm 2019. Đến tháng 10/2020, dịch vẫn diễn biến phức tạp ở nhiều nơi, đặc biệt là các thị trường lớn của du lịch thế giới như châu Âu, Mỹ, … Ảnh hưởng của Covid đến du lịch rất nặng nề, cụ thể như sau:

+ Du lịch quốc tế: Du lịch quốc tế tại Việt Nam và thế giới hầu như không hoạt động, các đường bay quốc tế bị hạn chế và ngừng cung cấp. Hiện nay, Việt Nam đang dần mở lại các đường bay thương mại, tuy nhiên hàng không quốc tế và du lịch còn cần thời gian dài mới có thể khôi phục.

+ Du lịch nội địa: Giảm đáng kể lượng khách và doanh thu. Hiện nay, du lịch nội địa đang có dấu hiệu dần hồi phục, tuy nhiên còn chậm và tiềm ẩn nhiều nguy cơ tái bùng phát dịch.

Các biến động có thể xảy ra: Trong điều kiện thuận lợi, dịch Covid-19 sẽ nhanh chóng được khống chế vào năm 2021 - 2022 sau khi có vaccine. Tuy nhiên, kinh tế Việt Nam và kinh tế thế giới cần thời gian để hồi phục, do đó dự báo trong thời gian 2 năm tới ngành du lịch chưa thể phục hồi. Ngành có thể tái đạt được kết quả năm 2019 ở 2023 hoặc muộn hơn. Tuy nhiên, đây cũng là cơ hội để các khu vực tái cơ cấu, tái tổ chức và đổi mới để phục vụ du khách tốt hơn. Đặc biệt, trong bối cảnh Việt Nam được nâng tầm vị thế bởi những thành quả tốt đẹp trong phòng chống dịch, du lịch trong nước cũng có nhiều cơ hội phát triển hơn, được bạn bè quốc tế yêu thích hơn, đặc biệt là du lịch nghỉ dưỡng, chăm sóc sức khỏe, … Trong điều kiện không thuận lợi, ngoài Covid-19 có thể xuất hiện các vấn đề khác như dịch bệnh mới, thiên tai do biến đổi khí hậu trở nên khốc liệt hơn, nền kinh tế có nguy cơ suy giảm, kéo theo nhu cầu và khả năng chi trả cho các chuyến du lịch giảm sút, tốc độ tăng trưởng ngành du lịch nói chung sẽ chậm lại hoặc tiếp tục giảm xuống dưới các mốc phát triển của năm 2019, 2018.

- Xu hướng phát triển đến năm 2030:

+ UNWTO đã xác định chủ đề cho du lịch thế giới năm 2020 vào ngày du lịch thế giới - Du lịch và Phát triển Nông thôn. Chủ đề này được đánh giá đặc biệt phù hợp tại thời điểm này, khi khủng hoảng từ Covid-19 còn kéo dài, nền kinh tế nói chung và du lịch nói riêng cần thời gian để hồi phục.

+ Bên cạnh đó, nhu cầu chăm sóc sức khỏe, di chuyển an toàn và phòng tránh dịch bệnh cũng được đánh giá cao trong thời gian tới năm 2025. Khái niệm “bong bóng du lịch12” được nghiên cứu và có thể thực hiện tại các khu vực du lịch lân cận, ví dụ như Việt Nam - Campuchia - Lào, như Ninh Thuận - Khánh Hòa - Lâm Đồng, … Đặc biệt, môi trường du lịch cần được củng cố bằng các biện pháp quản lý an ninh, trật tự…

+ Đến năm 2030, du lịch trên thế giới sẽ được khôi phục hoàn toàn và tiếp tục phát triển. Các thị trường khách cao cấp tiếp tục tìm kiếm những sản phẩm hấp dẫn hơn. Các thị trường khách phổ thông ưu tiên những sản phẩm mới lạ, đa dạng, đồng thời có những yêu cầu cao hơn về chất lượng. Du lịch sẽ tìm lại vai trò là nhu cầu không thể thiếu của cuộc sống.

1.2. Vị thế của du lịch Ninh Thuận

1.1.1. Vị thế của du lịch Ninh Thuận trong cả nước và khu vực

- Vị trí trên thị trường du lịch cả nước: Ninh Thuận là 1 trong những điểm đến hấp dẫn về du lịch biển (nghỉ dưỡng, sinh thái, …) và du lịch văn hóa Chăm. Hiện nay, tỉnh đã xuất hiện các khu nghỉ dưỡng được đánh giá cao trên cả nước và khu vực Đông Nam Á như Amanơi Ninh Thuận, có nhiều bãi biển được bình chọn trong danh sách các bãi biển đẹp nhất cả nước (Ninh Chữ, mũi Dinh, …). Tuy nhiên, về mặt tổng thể còn mờ nhạt, các sản phẩm du lịch và các khu du lịch đều chưa nổi bật.

- Vị trí trên thị trường du lịch vùng: Điểm đến hấp dẫn thuộc vùng du lịch biển Nam Trung Bộ - khu vực quy tụ các bãi biển, vịnh biển đẹp nhất Việt Nam. Tuy nhiên, Ninh Thuận chưa phải là điểm đến nổi bật vươn tầm quốc tế như Đà Nẵng, Nha Trang hay Phan Thiết.

1.1.2. Vai trò của ngành du lịch trong kinh tế, xã hội tỉnh Ninh Thuận

Ngành du lịch là ngành kinh tế quan trọng của tỉnh. Theo ước tính, ngành du lịch hiện chiếm khoảng 6-7% GRDP của Ninh Thuận. Phát triển du lịch cũng góp phần quảng bá hữu hiệu cho các sản phẩm nông nghiệp đặc thù của tỉnh. Đây là một trong những hình thức tiêu thụ hàng hóa nông sản tại chỗ hiệu quả

cho nông dân. Tại các vườn nho Thái An, Ba Mọi, các khu vực chăn nuôi cừu, vườn trái cây Lâm Sơn của Ninh Thuận, du khách đang góp phần lớn trong tiêu thụ hàng hóa, góp phần làm tăng thêm giá trị các sản phẩm nông nghiệp, góp phần nâng cao thu nhập cho nông dân. Trong tương lai, khi các sản phẩm du lịch khác từ cừu, tỏi, táo, … trở nên hấp dẫn hơn, người dân Ninh Thuận sẽ có nhiều cơ hội xuất khẩu tại chỗ với giá tốt, nâng cao hiệu quả sản xuất, cải thiện đời sống, …

1.1.3. Vị thế của Ninh Thuận và du lịch Ninh Thuận so với các thị trường cạnh tranh

Khánh Hòa và Bình Thuận là thị trường cạnh tranh chủ yếu của du lịch Ninh Thuận. Đây cũng là 2 tỉnh có mối liên hệ mật thiết với Ninh Thuận trong phát triển kinh tế, xã hội. Các tỉnh thuộc tiểu vùng phía Nam của duyên hải miền Trung, được định hướng tập trung vào phát triển kinh tế biển. Du lịch là 1 trong những ngành quan trọng đóng góp lớn vào kinh tế, xã hội các tỉnh. Sự khác biệt về vị thế và hiện trạng của Ninh Thuận so với Khánh Hòa, Bình Thuận cụ thể như sau:

- Về Kinh tế, xã hội chung13:

+ Khánh Hòa được xác định là trung tâm tiểu vùng phía Nam của Nam Trung Bộ, là tỉnh tập trung nhiều khu công nghiệp quan trọng có ý nghĩa vùng: Cam Ranh, Vân Phong; là trung tâm giáo dục, đào tạo cấp vùng, là khu vực phát triển cảng trung chuyển quốc tế: Vân Phong – Khánh Hòa và cảng đầu mối khu vực Nha Trang, Ba Ngòi.

+ Bình Thuận được định hướng phát triển thành tỉnh Công nghiệp với 3 trung tâm tầm cỡ quốc gia: Trung tâm năng lượng; trung tâm du lịch - thể thao biển; trung tâm chế biến quặng sa khoáng titan.

+ Ninh Thuận được định hướng tập trung phát triển kinh tế biển, năng lượng tái tạo, tuy nhiên chưa được xác định có vai trò quan trọng trong kinh tế - xã hội vùng Nam Trung Bộ.

- Về phát triển du lịch14: Theo đánh giá tổng hợp, có thể thấy ngành du lịch của Ninh Thuận còn kém phát triển so với Khánh Hòa và Bình Thuận. Ninh Thuận chưa là tỉnh có vai trò quan trọng trong du lịch tiểu vùng, chưa được xác định những điểm nhấn như đô thị du lịch trung tâm, … Đồng thời, hiệu quả phát triển du lịch của Ninh Thuận chưa cao, lượng khách năm 2019 chỉ đạt 34% của Khánh Hòa và 36% của Bình Thuận.

Bảng 4: Thống kê các định hướng và hiện trạng phát triển du lịch Khánh Hòa, Ninh Thuận, Bình Thuận

2. Hiện trạng phát triển du lịch15

2.1. Các chỉ tiêu phát triển cơ bản

a. Về lượng khách:

- Nhìn chung, giai đoạn 2016 - 2019 ghi nhận sự phát triển nhanh chóng về lượng khách của Ninh Thuận. Trung bình mỗi năm lượng khách tăng 162.500 lượt. Từ 2018 - 2019, tốc độ tăng trưởng du khách có xu hướng chậm lại. Đến năm 2020, do sự ảnh hưởng của Covid-19, số lượng khách giảm đột ngột, ước đạt 47,6% so với kế hoạch đề ra (2,5 triệu lượt theo kế hoạch) và đạt 50,06% so với tổng lượt khách năm 2019. Đây là thiệt hại chung của toàn ngành du lịch thế giới cũng như Việt Nam, ảnh hưởng này có thể kéo dài trong thời gian tới.

Hình 4: Biểu đồ tăng trưởng khách du lịch Ninh Thuận giai đoạn 2016 - 2020

Nguồn số liệu: Sở VHTTDL tỉnh Ninh Thuận.

- Về mục đích và số lần du lịch tới Ninh Thuận16:

Mục đích chuyến thăm của du khách khá đa dạng nhưng chủ yếu là mục đích đi du lịch, với tỉ lệ 50.9%; du lịch kết hợp với thăm bạn bè, người thân chiếm 25.9%; tỉ lệ du khách đi du lịch kết hợp với hội thảo, hội nghị chiếm 16.3%; học tập nghiên cứu kết hợp với du lịch chiếm 4.5% và mục đích khác chiếm 2.4%.

Trung bình mỗi lần du lịch đến Ninh Thuận thường ở lại từ 1 - 2 ngày (chiếm tỉ lệ 38.6%; từ 3-6 ngày chiếm tỉ lệ 36.5%; từ 7 đến 10 ngày chiếm tỉ lệ 13.2% và trên 10 ngày chiếm tỉ lệ 11.7%.

Bảng 5: Lượng khách theo mục đích du lịch tại Ninh Thuận năm 2018

Nguồn: Đề án “Nâng cao năng lực cạnh tranh điểm đến du lịch biển tỉnh Ninh Thuận”, 2018

b. Về cơ cấu khách quốc tế - nội địa:

Khách du lịch nội địa chiếm tỷ trọng rất lớn, trên 95%. Trong giai đoạn 2016 - 2019, tỷ trọng khách quốc tế có dấu hiệu tăng, tuy nhiên mức tăng còn chậm. Điều này cho thấy Ninh Thuận ngày càng phát huy được các tiềm năng phát triển, được du khách nước ngoài ưa thích. Tuy nhiên, đến 2020, dịch bệnh và các hạn chế di chuyển quốc tế khiến lượng khách quốc tế sụt giảm mạnh, kéo theo tỷ lệ khách quốc tế giảm bất thường, còn 1,41% năm 2020 so với 4,26% năm 2019.

Hình 5: Cơ cấu khách du lịch tỉnh Ninh Thuận giai đoạn 2016 - 2020 (%).

Nguồn số liệu: Sở VHTTDL tỉnh Ninh Thuận.

c. Về doanh thu du lịch:

Doanh thu du lịch là chỉ tiêu rất quan trọng, phản ánh hiệu quả ngành du lịch cũng như đóng góp của ngành du lịch với nền kinh tế. Trong giai đoạn 2016 - 2019, doanh thu du lịch của Ninh Thuận tăng liên tục từ 750 lên 1.250 tỷ đồng, trung bình mỗi năm tăng thêm 125 tỷ đồng. Đây là thành tựu đáng ghi nhận của Ninh Thuận trong phát triển du lịch. Tuy nhiên, năm 2020 doanh thu ngành chỉ đạt khoảng 58,3% so với kế hoạch đề ra do ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19. Trong tương lai, khi dịch bệnh được khống chế và nền kinh tế toàn cầu hồi phục, du lịch Ninh Thuận sẽ nhanh chóng phục hồi.

Hình 6: Doanh thu du lịch tỉnh Ninh Thuận giai đoạn 2016 - 2020 (Tỷ đồng)

Nguồn số liệu: Sở VHTTDL tỉnh Ninh Thuận.

d. Về thị trường du lịch:

Thị trường chính của Ninh Thuận là thị trường nội địa, chủ yếu bao gồm khách du lịch từ Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, khách du lịch từ các tỉnh khác tại miền Bắc, Đông Nam Bộ… Khách quốc tế đa phần là khách Đông Âu như Nga, Ucraina, Ba Lan, … ưa thích biển xanh và nắng vàng, khí hậu nóng ấm quanh năm của Ninh Thuận. Ngoài ra, các lễ hội Katê, lễ hội Nho và Vang Ninh Thuận cũng thu hút lượng lớn khách công vụ, hành hương, sự kiện …

e. Về sản phẩm du lịch:

- Các sản phẩm hiện tại:

+ Nhóm sản phẩm chính: Du lịch biển, nghỉ dưỡng biển, du lịch cộng đồng gắn với nông nghiệp (nho) và văn hóa Chăm (di sản Tháp Chàm, làng nghề Bàu Trúc, …). Ngoài ra, trong các resort lớn còn xuất hiện sản phẩm du lịch hấp dẫn như Golf, thể thao trên biển, … Đặc biệt, Ninh Thuận còn nổi tiếng với du lịch lễ hội - điển hình là cuộc thi lướt ván diều quốc tế Kiteboard Tour Asia 2016, hay mới đây là Festival ván diều Ninh Chữ 2019 ; lễ hội Nho và Vang nho Ninh Thuận, …

+ Nhóm sản phẩm bổ trợ: Du lịch sinh thái gắn với VQG Núi Chúa và du lịch khám phá đồi cát Nam Cương, …

+ Nhóm sản phẩm mới: Du lịch cộng đồng phía Tây (Vườn trái cây Lâm Sơn huyện Ninh Sơn, …).

- Sản phẩm du lịch trong tương lai sau khi các dự án hoàn thành:

+ Theo thống kê sơ bộ, các sản phẩm du lịch trong tương lai khi các dự án đi vào hoạt động bao gồm: Du lịch nghỉ dưỡng (gắn với tài nguyên biển, hệ sinh thái biển và VQG Núi Chúa); Thương mại dịch vụ (ẩm thực và các khu thương mại du lịch, trưng bày giới thiệu sản phẩm) ; … Ngoài ra còn có các sản phẩm mới được đánh giá là độc đáo, mới lạ như sân golf, tham quan dự án năng lượng, du lịch trải nghiệm độc đáo (khinh khí cầu, lặn biển, bảo tàng biển, casino ...).

+ Đánh giá chung : Các sản phẩm du lịch trong tương lai của Ninh Thuận được các dự án đề xuất gắn với nhóm tài nguyên chủ đạo - tài nguyên biển, hệ sinh thái và hiện đại, cao cấp hóa các sản phẩm du lịch. Tuy nhiên, các sản phẩm được đề xuất này đã được phát triển ở nhiều nơi, đặc biệt là các khu vực lân cận như Nha Trang, Phan Thiết. Do đó, Ninh Thuận cần có thêm những định hướng mới, phát triển các sản phẩm khác biệt để cạnh tranh và tạo thương hiệu, điểm nhấn cho du lịch tỉnh.

f. Về thương hiệu và hình ảnh đại diện :

Hiện nay, du khách và nhân dân cả nước thường gắn Ninh Thuận với hình ảnh trái nho và 1 số đánh giá chung chung, tương đồng với Nam Trung Bộ như du lịch biển, tháp Chăm, … Ninh Thuận chưa tạo được dấu ấn nổi bật như Đà Nẵng, Hội An, Nha Trang, …

g. Các không gian phát triển du lịch:

- Các khu vực du lịch chính: Khu vực phía Đông và Đông Bắc, tập trung tại Phan Rang - Tháp Chàm, dải ven biển phía Đông như Vĩnh Hy, Ninh Chữ, Mũi Dinh và 1 số khu vực lân cận Phan Rang - Tháp Chàm, trung tâm huyện Ninh Phước.

- Các khu vực phát triển du lịch mới: Khu vực phía Đông Nam, dải ven biển Mũi Dinh - Cà Ná hiện đang thu hút nhiều nhà đầu tư, các khu du lịch mới đang được đầu tư xây dựng.

- Các khu vực phát triển bổ trợ : Khu vực phía Tây, bao gồm huyện Bác Ái và Ninh Sơn với loại hình du lịch cộng đồng, văn hóa dân tộc Raglai.

2.2. Hiện trạng nguồn nhân lực du lịch

Theo thống kê của Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, tính đến tháng 2/2020, tổng số lao động trực tiếp trong ngành du lịch tỉnh khoảng 2.200 người, có sự gia tăng liên tục, trung bình mỗi năm tăng thêm 175 người. Lực lượng lao động gián tiếp ước tính khoảng 6.000 - 6.100 người. Tỉnh liên tục mở các lớp tập huấn, bao gồm tập huấn hướng dẫn viên, chế biến món ăn, phục vụ, … cho cộng đồng dân cư các khu vực phát triển du lịch (Thái An, Bàu Trúc, Lâm Sơn, …) cũng như các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Nhiều cuộc thi kỹ năng phục vụ, thuyết minh viên, … được tổ chức nhằm khuyến khích sự năng động, sáng tạo và tận tâm cho lao động, nâng cao chất lượng phục vụ du khách. Hiện có 62,72% nhân viên được đánh giá có thái độ thân thiện, mang tới sự hài lòng cho du khách.

Bảng 6: Thống kê lao động du lịch trực tiếp tỉnh Ninh Thuận giai đoạn 2016 - 2020

Nguồn số liệu: Sở VHTTDL tỉnh Ninh Thuận.

Tuy nhiên, chất lượng lao động du lịch của Ninh Thuận chưa cao. Tỷ lệ nhân lực biết ngoại ngữ chỉ chiếm khoảng 37,5%, chủ yếu là tiếng Anh, các ngoại ngữ khác như tiếng Trung, Hàn, Nhật, Pháp, Tây Ban Nha, … rất thấp. Tình trạng này cần được cải thiện, đặc biệt trong bối cảnh hướng tới thu hút khách du lịch quốc tế của Việt Nam và vùng Duyên hải Nam Trung Bộ.

2.3. Hiện trạng cơ sở vật chất kỹ thuật phục vụ du lịch

Ngành du lịch Ninh Thuận đang trong quá trình phát triển, do đó có cơ sở vật chất kỹ thuật ngàỳ càng đầy đủ, bao gồm hệ thống cơ sở lưu trú, vui chơi giải trí, … Hiện nay, Ninh Thuận đang tập trung thu hút đầu tư, nâng cao chất lượng hệ thống này. Cụ thể như sau:

2.3.1. Cơ sở lưu trú

Theo thống kê, tính đến 2020, Ninh Thuận có 179 cơ sở lưu trú các loại với 3.554 phòng. Đây là kết quả quá trình phát triển lâu dài, hiệu quả của ngành du lịch Ninh Thuận: Trong 5 năm từ 2016 - 2020, Ninh Thuận tăng thêm 69 cơ sở và 1.254 phòng lưu trú. Số phòng đạt tương đương tiêu chuẩn 2 sao trở lên tăng và chiếm 35%. Các cơ sở lưu trú tập trung chủ yếu ở khu vực Phan Rang - Tháp Chàm và Ninh Hải - 2 khu vực du lịch trọng điểm của tỉnh.

Bảng 7: Thống kê số lượng cơ sở Lưu trú tỉnh Ninh Thuận giai đoạn 2016 - 2020

Nguồn số liệu: Sở VHTTDL tỉnh Ninh Thuận.

Về chất lượng, Ninh Thuận còn ít các cơ sở lưu trú chất lượng cao. Các khách sạn từ 3 sao trở lên chỉ đạt 3 cơ sở với 384 phòng, chưa có cơ sở 5 sao. Điểm nhấn độc đáo là Amanơi Ninh Thuận - cơ sở lọt top 33 khách sạn, khu nghỉ dưỡng đẹp nhất thế giới do tạp chí Condé Nast Traveler của Mỹ bình chọn năm 201417 hiện chưa công nhận xếp hạng sao. Loại hình lưu trú homestay ngày càng phát triển, đặc biệt tại khu vực vùng núi phía Tây huyện Bác Ái - VQG Phước Bình và huyện Ninh Sơn - xã Lâm Sơn.

Tuy nhiên, tình hình hoạt động của hệ thống cơ sở lưu trú cũng gặp nhiều biến động khi dịch bệnh Covid-19 xảy ra. Trong năm 2020, tỉnh Ninh Thuận có 22/179 cơ sở lưu trú đóng cửa và 157 cơ sở còn lại hoạt động cầm chừng. Công suất sử dụng buồng lưu trú chỉ đạt 30%. Tình trạng này sẽ tiếp tục xảy ra khi dịch bệnh còn kéo dài và diễn biến phức tạp.

2.3.2. Cơ sở vui chơi giải trí và hệ thống phương tiện chuyên dụng

Ninh Thuận chưa có nhiều cơ sở vui chơi giải trí, đặc biệt là giải trí gắn với du lịch. Các cơ sở vui chơi giải trí chỉ chủ yếu tập trung tại khu vực ven biển vịnh Vĩnh Hy, Ninh Chữ, Bình Tiên. Ngoài ra, các cơ sở lưu trú, khu resort, nghỉ dưỡng, … kết hợp cung cấp các dịch vụ này, góp phần bổ sung đầy đủ tiện ích cho du khách và đa dạng hóa sản phẩm.

Hệ thống các phương tiện chuyên dụng gắn với các khu vực du lịch biển còn chưa đa dạng, phong phú. Hiện nay, khu vực Vĩnh Hy có khoảng 18 tàu du lịch và trên 20 cano đang hoạt động, gắn với một số cảng nội địa. Ninh Thuận chưa có cảng du lịch, đây là 1 trong những hạn chế, gây khó khăn trong liên kết phát triển du lịch đường biển.

2.3.3. Các cơ sở kinh doanh lữ hành

Theo thống kê của Phòng Quản lý Thể thao và Du lịch tỉnh Ninh Thuận, hiện nay tỉnh có 09 doanh nghiệp kinh doanh lữ hành. Sự ảnh hưởng của dịch bệnh khiến 01 doanh nghiệp quốc tế và 01 doanh nghiệp nội địa dừng hoạt động. Số doanh nghiệp còn lại hoạt động cầm chừng. Lao động của các doanh nghiệp cũng chịu ảnh hưởng nặng nề, với 3,4% nhân lực bị cắt giảm, 38% bị giảm lương và 58,6% có thời gian tạm nghỉ không lương. Covid-19 gây ảnh hưởng nặng nề tới toàn hệ thống du lịch Ninh Thuận cũng như cả nước và thế giới.

2.4. Hiện trạng quản lý hoạt động du lịch

- Hệ thống quản lý Nhà nước cấp tỉnh về du lịch: Hiện nay, cơ quan quản lý nhà nước cấp tỉnh về du lịch của Ninh Thuận bao gồm Sở Văn hóa, Thể thao, Du lịch với 08 nhân sự (1 Giám đốc, 1 Phó giám đốc và 6 nhân sự khác) và Trung tâm xúc tiến du lịch tỉnh với 9 nhân sự (1 Giám đốc, 1 Phó giám đốc và 7 nhân sự khác).

- Tại các huyện: Phòng Văn hóa - Thông tin các huyện, thành phố là cơ quan tham mưu cho UBND cấp huyện về du lịch, đồng thời quản lý các hoạt động du lịch, văn hóa trên địa bàn huyện.

- Ngoài ra, tỉnh Ninh Thuận cũng đã có Hiệp hội du lịch tỉnh Ninh Thuận18. Đây là tổ chức xã hội - nghề nghiệp tự nguyện của các doanh nghiệp và công dân hoạt động hợp pháp trong lĩnh vực du lịch. Hiệp hội tổ chức và hoạt động theo nguyên tắc tự nguyện, tự quản, tự trang trải kinh phí và chịu trách nhiệm trước pháp luật. Hiện nay, đã có 56 thành viên gia nhập Hiệp hội ở các ngành nghề: Du lịch lữ hành, Công ty xây dựng, khách sạn, resort, các dịch vụ kinh doanh nhà hàng, quán ăn, cà- phê, các làng nghề gốm, dệt thổ cẩm, các cơ sở chế biến rượu nho, … Hiệp hội đóng vai trò quan trọng, hỗ trợ các cấp quản lý trong triển khai các hoạt động và quản lý du lịch trên địa bàn tỉnh.

2.5. Các dự án du lịch

- Các dự án du lịch thể hiện diện mạo trong tương lai của du lịch. Tại Ninh Thuận, mặc dù hiện trạng phát triển du lịch còn chưa có nhiều điểm nhấn nhưng tỉnh đã thu hút được rất nhiều nhà đầu tư Crystal Bay, Tecco, FLC, Trường Thành, T&T, Ecoland… Trong đó có Tập đoàn Crystal Bay - nhà đầu tư và phát triển du lịch với thế mạnh là mang tới dòng khách Nga đang trong xu hướng tăng trưởng mạnh với các dự án cao cấp. Các dự án này tập trung chủ yếu tại khu vực phía Đông - thuộc dải ven biển từ Bình Tiên đến Cà Ná. Theo thống kê của Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Ninh Thuận, từ 2012 đến nay đã có 5 dự án đi vào hoạt động 5 dự án đã triển khai thi công,

20 dự án đang trong quá trình chuẩn bị thi công và 5 dự án được chấp thuận địa điểm. Công tác củng cố hạ tầng kỹ thuật cũng được chú trọng với 20 dự án về hạ tầng, chủ yếu là giao thông bổ sung, nâng cấp đường tới các điểm, khu du lịch.

Bảng 8: Thống kê các dự án đầu tư tỉnh Ninh Thuận giai đoạn 2012 - 202019.

Nguồn: UBND tỉnh Ninh Thuận.

- Công tác quy hoạch, định hướng hệ thống hóa trước khi tiến hành thu hút đầu tư và thi công các dự án cũng được chú trọng. Theo thống kê của Sở xây dựng tỉnh Ninh Thuận, tính đến nay trên địa bàn tỉnh đang có 52 quy hoạch liên quan tới các dự án du lịch. Các khu vực ven biển phía Bắc, phía Nam tỉnh cũng như khu vực trung tâm Ninh Chữ - Bình Sơn đều đã được quy hoạch bài bản. Trong đó, chủ yếu là các dự án nghỉ dưỡng, du lịch biển, du lịch cao cấp, … Chi tiết tại Phụ lục đính kèm.

Hình 7: Bản đồ hiện trạng du lịch tỉnh Ninh Thuận

2.6. Các điều kiện hỗ trợ khác

- Sức hấp dẫn từ sự cải cách hành chính: Năm 2019, Ninh Thuận là tỉnh có chỉ số PCI20 xếp thứ 37/63 tỉnh thành cả nước, thuộc nhóm khá, tăng 7 bậc so với 2018. Đây là 1 trong những điều kiện hấp dẫn với các nhà đầu tư kinh tế nói chung và du lịch nói riêng.

- Được cấp Trung ương hỗ trợ trong nhiều lĩnh vực kinh tế xã hội và du lịch, điển hình là Nghị quyết 115/NQ-CP về việc thực hiện một số cơ chế, chính sách đặc thù hỗ trợ tỉnh Ninh Thuận phát triển kinh tế - xã hội, ổn định sản xuất, đời sống nhân dân giai đoạn 2018 – 2023. Trong đó, nội dung về phát triển du lịch cụ thể như sau: Đồng ý bổ sung các khu du lịch Bình Tiên - Vĩnh Hy, Cà Ná - Mũi Dinh vào các khu du lịch quốc gia thuộc Quy hoạch tổng thể phát triển du lịch Việt Nam đến năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2030 theo Quyết định số 201/QĐ-TTg ngày 22 tháng 01 năm 2013 và Quyết định số 2350/QĐ-TTg ngày 24 tháng 12 năm 2014 của Thủ tướng Chính phủ. Giao Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch chủ trì thẩm định trình Thủ tướng Chính phủ quyết định. Thực hiện Nghị quyết, UBND tỉnh đã mở rộng ranh giới KDLQG Ninh Chữ kéo dài từ Bình Tiên tới Cà Ná, tạo điều kiện thu hút đầu tư tập trung, hiệu quả.

- Các hợp tác liên kết vùng phát triển du lịch tiêu biểu: Ninh Thuận nằm trong hợp tác 9 tỉnh duyên hải miền Trung; 6 tỉnh Nam Trung Bộ với Tây Nguyên, Đông Nam Bộ, Thành phố Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh, với mục đích đẩy mạnh xúc tiến, quảng bá, tổ chức các tour du lịch mang thương hiệu vùng. Bên cạnh đó, các hợp tác cũng chú trọng đào tạo nguồn nhân lực cho ngành du lịch của các tỉnh; phát huy tối đa các tiềm năng, lợi thế của vùng. Đây là các cơ sở nhằm khai thác hiệu quả tiềm năng thế mạnh riêng có của tỉnh để tạo ra các sản phẩm du lịch độc đáo, tạo sự khác biệt hấp dẫn nhà đầu tư và du khách. Đặc biệt, Khánh Hòa và Ninh Thuận năm 2019 đã hợp tác tổ chức Hội thảo giới thiệu điểm đến du lịch Khánh Hòa và Ninh Thuận cho các công ty lữ hành Trung Quốc, góp phần quảng bá hình ảnh du lịch Ninh Thuận tới thị trường quốc tế.

- Các chính sách phát triển du lịch, thu hút đầu tư trên địa bàn tỉnh:

+ Ninh Thuận chủ trương dành các ưu đãi cao nhất trong khung quy định của Chính phủ và vận dụng tối đa các hỗ trợ cao nhất cho các nhà đầu tư kinh tế, du lịch. Nhờ đó, các nhà đầu tư được đảm bảo quyền lợi tốt nhất, thủ tục hành chính thuận tiện nhất, đơn giản nhất khi thực hiện dự án trên địa bàn tỉnh. UBND tỉnh Ninh Thuận đã thành lập Văn phòng Phát triển Kinh tế - cơ quan vận động, thu hút nguồn vốn đầu tư từ mọi nguồn; hướng dẫn, giới thiệu địa điểm đầu tư, tham mưu xử lý các dự án đầu tư theo quy trình “một cửa liên thông”; hỗ trợ hướng dẫn doanh nghiệp, nhà đầu tư, nhà tài trợ tìm hiểu thông tin, triển khai chương trình, dự án đầu tư và hỗ trợ giải quyết các vấn đề khó khăn, vướng mắc của các nhà đầu tư, nhà tài trợ …

+ Ngành du lịch là ngành quan trọng được ưu tiên phát triển, do đó UBND tỉnh đã ban hành nhiều chính sách hỗ trợ nhân dân. Tiêu biểu là Quyết định số 14/2019/Đ- UBND về hỗ trợ phát triển du lịch cộng đồng, với các hỗ trợ xây dựng nhà sàn, nhà vệ sinh, cải tạo cảnh quan, đào tạo - bồi dưỡng cộng đồng, … Quyết định này được thực hiện rất tốt, điển hình tại huyện Bác Ái, hiện huyện đã xây dựng được mô hình DLCĐ xã Phước Bình, sắp tới là DLCĐ kết hợp sinh thái, văn hóa cụm thác Chapơr, …

2.7. Tình hình thực hiện các quy hoạch, kế hoạch phát triển du lịch tỉnh Ninh Thuận

Ngành du lịch tỉnh Ninh Thuận hiện là một trong những ngành kinh tế quan trọng của tỉnh. Do đó, ngành đã được tỉnh Ninh Thuận thực hiện xây dựng các quy hoạch, kế hoạch phát triển từng thời kỳ, gắn với mục tiêu trở thành ngành kinh tế mũi nhọn. Tình hình thực hiện các quy hoạch, kế hoạch này như sau:

- Trách nhiệm các cấp, các ngành với du lịch : Du lịch được xác định là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị, các cấp, các ngành, của toàn xã hội; là ngành kinh tế cần được quan tâm, chú trọng, ưu tiên.

- Tổ chức thực hiện các quy hoạch, kế hoạch : UBND tỉnh Ninh Thuận, các cấp ngành đã tập trung tuyên truyền, quán triệt đến cán bộ công chức thông qua các cuộc họp định kỳ của cơ quan, Chi bộ, hội nghị sơ, tổng kết hàng năm và tổ chức tuyên truyền đến quần chúng Nhân dân trên các phương tiện thông tin đại chúng… về các chương trình, kế hoạch phát triển du lịch. Đây là hành động thể hiện quyết tâm, trách nhiệm của toàn bộ hệ thống quản lý nhà nước Ninh Thuận với du lịch. Nhờ đó, các chương trình, kế hoạch được hệ thống quản lý nắm bắt chặt chẽ, ưu tiên thực hiện.

- Hiệu quả thực hiện:

+ Về định hướng của các quy hoạch, kế hoạch : Được thực hiện tốt, đã góp phần định hướng đầu tư, phát triển các sản phẩm du lịch và dịch vụ mới như chợ đêm du lịch, các điểm thể thao du lịch lướt ván diều Phan Rang – Tháp Chàm, các không gian mới như khu vực phía Nam Ninh Thuận, các trạm dừng chân kết hợp giới thiệu sản phẩm dọc Quốc lộ 1 … Các loại hình du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng; du lịch thể thao giải trí, leo núi, lặn biển, lướt ván; du lịch kết hợp hội nghị, hội thảo, triển lãm, tổ chức sự kiện... theo các quy hoạch này được ưu tiên phát triển, đến nay đã có được nhiều điểm du lịch như Lâm Sơn, vườn hoa Lan, làng Nho Thái An, làng Nho Phước Thuận…

+ Về giải pháp các quy hoạch, kế hoạch: Thực hiện tốt, đã xây dựng được các chính sách ưu đãi thu hút các nhà đầu tư – 1 trong những giải pháp quan trọng của các quy hoạch, kế hoạch. Các chính sách nổi bật như : Quyết định số 38/2015/QĐ-UBND ngày 03/7/2015 Quy định về Tiêu chí lựa chọn dự án đầu tư trên địa bàn tỉnh Ninh Thuận và Quyết định số 17/2016/QĐ-UBND ngày 07/4/2016 về việc quy định ký quỹ bảo đảm thực hiện dự án đầu tư có sử dụng đất trên địa bàn tỉnh Ninh Thuận. Bên cạnh đó, công tác quảng bá cũng được chú trọng. Ninh Thuận đã tham gia các sự kiện lớn tại các tỉnh thành trong cả nước và quốc tế; Triển lãm du lịch quốc tế khu vực tam giác phát triển Việt Nam, Lào và Campuchia với chủ đề “3 quốc gia, 01 điểm đến” tại tỉnh Bình Thuận, Hội chợ ITE Tp. HCM, Hội chợ Du lịch Quốc tế Việt Nam - VITM Hanoi; đặc biệt trong năm 2013, 2016, tham gia Hội chợ thương mại MITT tại Nga, tổ chức đón đoàn các doanh nghiệp lữ hành Nga về khảo sát ký kết hợp tác với các doanh nghiệp của tỉnh... Hoạt động quảng bá trên các phương tiện thông tin đại chúng cũng được quan tâm.

- Một số hạn chế: Các kế hoạch, quy hoạch cần thời gian dài để thực hiện, bên cạnh đó việc đánh giá tình hình thực hiện được thực hiện gián tiếp thông qua kết quả của ngành du lịch toàn tỉnh. Một số hạn chế điển hình liên quan đến tiến độ thực hiện các dự án, nguyên nhân chủ yếu do chưa được xử lý kiên quyết, mạnh dạn. công tác tuyên truyền chỉ mới dừng lại ở mức độ phản ánh, đánh giá, chưa đề ra được những giải pháp khắc phục và đưa ra những bài học kinh nghiệm.

3. Phân tích đánh giá tổng thể

3.1. Nhận xét, đánh giá của du khách

Khảo sát, điều tra đánh giá từ du khách bao gồm 2 hạng mục : Đánh giá tổng quát và đánh giá cho du lịch Ninh Thuận. Kết quả của các đánh giá này mang lại cái nhìn tổng quan về nhu cầu du lịch của các thị trường cụ thể và du lịch Ninh Thuận hiện nay. Khảo sát được tiến hành bằng hình thức phỏng vấn trực tiếp tại các điểm du lịch nổi bật. Cụ thể như sau:

- Nhu cầu du lịch của các nhóm du khách trong hiện tại và tương lai 5 - 10 năm tới :

- Đánh giá của du khách với du lịch Ninh Thuận. Trong đó, thang điểm được sử dụng từ 1 - 5 với các mức : 1- Rất tệ, 2 - Tệ , 3 - Bình thường, 4- Tốt, 5 - Rất tốt.

- Nhận xét chung:

Dựa trên các đánh giá của du khách về du lịch Ninh Thuận, có thể rút ra các nhận xét sau:

+ Du lịch Ninh Thuận cần chú trọng đa dạng hóa sản phẩm, đặc biệt với nhóm sản phẩm nghỉ dưỡng và khám phá.

+ Nâng cao chất lượng các sản phẩm du lịch lễ hội, du lịch nông nghiệp và cộng đồng, đặc biệt là các trải nghiệm văn hóa bản địa.

+ Bổ sung các dịch vụ thương mại mới, phục vụ nhu cầu mua sắm của du khách với ưu tiên tiện lợi và giá cả hợp lý, gắn với đặc trưng của Ninh Thuận.

3.2. So sánh hiện trạng phát triển giữa Ninh Thuận - Bình Thuận – Khánh Hòa

Dựa trên các so sánh tại bảng dưới, đưa ra một số kết luận sau:

- Về xu hướng phát triển : Du lịch tỉnh Ninh Thuận phát triển theo xu hướng chung của khu vực, gắn với các tài nguyên biển và hệ sinh thái biển. Ngoài ra, Ninh Thuận đã khai thác được một số đặc trưng riêng biệt, đại diện là du lịch nông nghiệp nho, cừu và điểm du lịch khám phá phong cách mới Tanyoli.

- Về hiệu quả du lịch:

+ Du lịch Ninh Thuận chưa có hiệu quả cao như Khánh Hòa và Bình Thuận, chưa có thương hiệu nổi bật trong Nam Trung Bộ, bao gồm cả du lịch nghỉ dưỡng, sinh thái biển, di sản Chăm, …

+ Các đặc trưng về địa hình và khí hậu khô hạn chưa mang lại nhiều hiệu quả như tại Bình Thuận.

+ Chưa có các thương hiệu và sản phẩm vươn tầm quốc gia, quốc tế, chưa có nhiều sản phẩm du lịch cao cấp, chất lượng.

Bảng 9: Bảng so sánh tài nguyên vàn hiện trạng khai thác sản phẩm du lịch của Khánh Hòa, Ninh Thuận và Bình Thuận

3.2. Đánh giá chung về du lịch Ninh Thuận

- Ninh Thuận có nhiều tiềm năng phát triển du lịch, tuy nhiên có ít yếu tố nổi bật, khác biệt so với các tỉnh Nam Trung Bộ. Việc khai thác theo hình thức truyền thống sẽ khó mang tới sự bứt phá, khó cạnh tranh được với Bình Thuận, Khánh Hòa trong hiện tại và tương lai.

- Hướng phát triển chính của du lịch Ninh Thuận: Du lịch nghỉ dưỡng biển, di sản Chăm, du lịch sinh thái và nông nghiệp đã xuất hiện một số khu du lịch mới lạ, đẳng cấp, điển hình là Tanyoli, Amanơi Ninh Thuận.

- Ngành du lịch vẫn đang trong giai đoạn phát triển, cụ thể theo sơ đồ đánh giá: Khu vực B-C với các đặc điểm: Lượng khách tăng trưởng ổn định; thu hút lượng lớn các dự án đầu tư; Các sản phẩm du lịch dần trở nên đa dạng; Cơ sở vật chất ngày càng hoàn thiện. Khi các dự án động lực được hoàn thiện, du lịch Ninh Thuận sẽ phát triển lên khu vực C-D, đây cũng là giai đoạn mang lại hiệu quả cao nhất.

Hình 8: Sơ đồ vị trí du lịch Ninh Thuận hiện nay trong tiến trình phát triển du lịch

- Các tác động chính tới du lịch Ninh Thuận:

+ Dịch bệnh Covid – 19: Suy giảm trong năm 2020 và sự tăng trưởng giai đoạn tới có khả năng chậm lại, đồng thời các xu hướng du lịch sẽ tập trung nhiều hơn vào các loại hình du lịch vì sức khỏe, du lịch trải nghiệm các vùng nông nghiệp và sản phẩm nông nghiệp, du lịch khám phá mới lạ độc đáo…

+ Sự phát triển mạnh mẽ của Khánh Hòa, Bình Thuận: Các điểm đến này có sức hút mạnh mẽ với du khách, hiện đã trở thành các trung tâm du lịch lớn; gia tăng sức ép cạnh tranh tới Ninh Thuận.

3.3. Đánh giá tổng hợp SWOT

a. Điểm mạnh

- Tài nguyên du lịch đa dạng, ngoài những tương đồng với khu vực Nam Trung Bộ còn một số điểm nhấn về địa hình (cồn cát ven biển), các làng nghề truyền thống và lợi thế từ nông nghiệp địa phương (trồng nho, táo, …).

- Tài nguyên du lịch còn nhiều hấp dẫn chưa được khai thác, đặc biệt theo hướng độc đáo, hấp dẫn mới lạ: Khác biệt về khí hậu, địa hình, giá trị du lịch của cát và muối, …

- Lợi thế về liên kết vùng: Ninh Thuận có lợi thế cao nhất trong liên kết với Đà Lạt - Lâm Đồng trong 3 tỉnh tiểu vùng phía Nam của Nam Trung Bộ. Các tài nguyên có thể khai thác kết nối với Đà Lạt chủ yếu là tài nguyên biển, tạo nên sự đối lập, tăng hấp dẫn cho liên kết phát triển du lịch và đa dạng các trải nghiệm cho du khách. Tuyến đường sắt Phan Rang - Đà Lạt hiện đã ngừng hoạt động có thể được sửa chữa, cải tạo hoặc khai thác theo hướng mới để trở thành điểm nhấn du lịch mới, củng cố mối liên hệ với Đà Lạt.

- Lợi thế về luồng khách từ các trung tâm du lịch, đầu mối giao thông: Sự liên kết thuận lợi với vùng khách đến các trung tâm Phan Thiết, Nha Trang qua QL1 và đường sắt Thống Nhất, đường biển. Tuy nhiên, sự tương đồng về tài nguyên giữa 3 tỉnh yêu cầu cần lựa chọn các sản phẩm phù hợp, tránh sự nhàm chán. Do đó, nhóm nghiên cứu đề xuất lựa chọn các tài nguyên trong nhóm độc đáo, khác biệt để liên kết với Bình Thuận, Khánh Hòa.

b. Điểm yếu

- Về tài nguyên: Có sự tương đồng về tài nguyên với các tỉnh Nam Trung Bộ, ít những nét độc đáo nổi bật. Do đó, Ninh Thuận gặp nhiều khó khăn trong bứt phá phát triển về du lịch.

- Về phát triển du lịch: Chưa có đại diện nổi bật như Phan Thiết của Bình Thuận, Nha Trang của Khánh Hòa, …

c. Cơ hội

- Có cơ hội phát triển thị trường khách quốc tế - thị trường đang được đẩy mạnh của Việt Nam, đặc biệt là các thị trường cao cấp và thị trường Đông Âu.

- Có khả năng thu hút các nhà đầu tư dựa trên những tiến bộ về cải cách, …, được sự hỗ trợ của các cấp chính quyền với nhiều chính sách hấp dẫn.

- Lợi thế trong bối cảnh mới: Có thời gian tổ chức, định hướng lại du lịch tỉnh trong quá trình thị trường du lịch phục hồi hậu Covid-19. Đặc biệt, bối cảnh phát triển sau dịch bệnh cũng như xu hướng của du lịch thế giới nghiêng về các sản phẩm nghỉ dưỡng, trải nghiệm, vì sức khỏe. Ninh Thuận có nhiều lợi thế trong phát triển các loại hình sản phẩm này theo hướng độc đáo, hấp dẫn, bao gồm tài nguyên biển, độc đáo trong sản xuất nông nghiệp và muối, độc đáo đến từ địa hình và khí hậu khô hạn.

d. Thách thức

- Cạnh tranh cao, đặc biệt là các nhóm sản phẩm truyền thống có nhiều đặc điểm tương đồng với khu vực Nam Trung Bộ.

- Khả năng thu hút thị trường cao cấp không quá lớn, yêu cầu cao trong định hướng và phát triển sản phẩm du lịch.

3.4. Xác định các vấn đề trọng tâm

Các vấn đề trọng tâm cần được giải quyết cho du lịch Ninh Thuận như sau:

- Về khai thác tài nguyên, phát triển không gian du lịch: Với các khu vực phát triển hiện tại và khu vực tập trung các dự án cần tiếp tục duy trì hướng khai thác hiện nay, đồng thời bổ sung phương án, biện pháp làm tăng hiệu quả tài nguyên, tìm kiếm những tiềm năng mới. Với các khu vực tiềm năng, đặc biệt là khu vực phía Tây cần có định hướng phù hợp, góp phần thu hút được đầu tư.

- Về phát triển sản phẩm du lịch: Phát triển sản phẩm du lịch toàn diện, có chủ đề, gắn với đặc trưng của tỉnh Ninh Thuận và đảm bảo sự hấp dẫn đối với du khách. Cần chú trọng xây dựng sản phẩm du lịch mới lạ để cạnh tranh với thị trường lân cận và tạo điểm nhấn cho phát triển du lịch thời kỳ mới. Đặc biệt, các sản phẩm cần phù hợp với các biến động về dịch bệnh và tình hình tăng trưởng kinh tế thời gian tới.

- Xây dựng thương hiệu, hình ảnh du lịch: Xây dựng thương hiệu, hình ảnh du lịch mới cấp tỉnh và các bộ Slogan, chủ đề du lịch cho các huyện, mang tới màu sắc mới toàn diện và độc đáo hơn cho du lịch Ninh Thuận.

- Thị trường du lịch: Xây dựng thị trường phát triển cho từng bộ sản phẩm và từng khu vực phát triển.

PHẦN II.

ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN DU LỊCH TỈNH NINH THUẬN

I. TẦM NHÌN, CHIẾN LƯỢC VÀ MỤC TIÊU PHÁT TRIỂN

1. Căn cứ xác định, dự báo phát triển du lịch Ninh Thuận

Căn cứ xác định, dự báo các kịch bản phát triển du lịch Ninh Thuận như sau:

- Tài nguyên và hiện trạng phát triển du lịch tỉnh Ninh Thuận.

- Các đánh giá của chuyên gia du lịch và du khách.

- Chương trình hành động số 134-CTr/TU ngày 21/06/2017 của Tỉnh Ủy Ninh Thuận thực hiện Nghị quyết 08-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn;

- Chương trình số 232-CTr/TU ngày 24/10/2018 của Tỉnh ủy về hành động thực hiện Nghị quyết số 115/NQ-CP ngày 31/8/2018 của Chính phủ về việc thực hiện một số cơ chế, chính sách đặc thù hỗ trợ tỉnh Ninh Thuận phát triển kinh tế - xã hội, ổn định sản xuất, đời sống nhân dân giai đoạn 2018 - 2023;

- Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Ninh Thuận 5 năm 2021 - 2025 Ban hành theo Quyết định số 458/QĐ-UBND ngày 30/12/2020 của UBND tỉnh Ninh Thuận (Chi tiết tại phụ lục đính kèm).

- Nghị quyết số 01-NQ/ĐH ngày 29/10/2020 của Đại hội Đại biểu Đảng bộ tỉnh Ninh Thuận lần thứ XIV, nhiệm kỳ 2020-2025;

- Quyết định số 147/QĐ-TTg ngày 22/01/2020 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chiến lược phát triển du lịch Việt Nam đến năm 2030;

- Nghị quyết số 08-NQ/TW ngày 16/01/2017 của Bộ Chính trị về phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn;

- Nghị quyết số 04-NQ/TU ngày 31/8/2021 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về phát triển du lịch Ninh Thuận trở thành ngành kinh tế mũi nhọn giai đoạn 2021 - 2025 và tầm nhìn đến năm 2030;

Chi tiết các công thức tính toán tại Phụ lục đính kèm.

2. Tầm nhìn phát triển

Đến năm 2030, du lịch thực sự trở thành ngành kinh tế mũi nhọn và phát triển bền vững của tỉnh Ninh Thuận với đóng góp khoảng 15% GRDP; trở thành điểm du lịch nghỉ dưỡng trải nghiệm ưu tiên của khách quốc tế tới Việt Nam, điển hình là khách Nga và là điểm du lịch khám phá sáng tạo hấp dẫn của khách du lịch nội địa.

3. Mục tiêu phát triển - số liệu dự báo

- Các chỉ tiêu cơ bản: Đến năm 2023, Ninh Thuận tái đạt được những thành tựu của năm 2019, ngành du lịch phục hồi trở lại sau dịch. Đến năm 2025, ngành du lịch cơ bản trở thành ngành kinh tế mũi nhọn với doanh thu đạt 2.900 tỷ đồng, chiếm 13% GRDP tỉnh; đến năm 2030 du lịch thực sự trở thành ngành kinh tế mũi nhọn với 6 triệu lượt khách, doanh thu 5.900 tỷ đồng, tương đương mỗi lượt khách chi tiêu khoảng 985.000 đồng và chiếm 15% GRDP tỉnh.

- Khách lưu trú và nhu cầu buồng lưu trú: Đến năm 2030, Ninh Thuận có 4,5 triệu lượt khách lưu trú trên tổng số 6 triệu lượt khách, với yêu cầu khoảng 23.120 phòng lưu trú. Cụ thể tại bảng dưới.

- Nhu cầu nguồn lao động

- Chất lượng nguồn lao động và dịch vụ:

+ Chất lượng dịch vụ: Phấn đấu đến 2030 có trên 95% khách du lịch đánh giá chất lượng dịch vụ, sản phẩm du lịch tốt.

+ Chất lượng nguồn lao động:

4. Chiến lược phát triển

4.1. Giai đoạn 2020 – 2025

- Giai đoạn 2020 - 2023: Giai đoạn đối mặt và thích ứng với các tác động của Covid-19; gắn với mục tiêu phục hồi ngành du lịch tỉnh Ninh Thuận đạt được các kết quả của năm 2019. Giai đoạn này cần tập trung phục hồi lượng khách và doanh thu, đồng thời cần đẩy nhanh tốc độ các dự án chiến lược đang thực hiện trên địa bàn tỉnh Ninh Thuận như: Salling Bay Ninh Chữ, Mũi Dinh Ecopark, …:

+ Tập trung vào khai thác thị trường nội địa và phát triển các sản phẩm phù hợp với thị trường này. Trước tác động của dịch bệnh, theo dự báo của UNWTO, đến năm 2023 thị trường du lịch mới phục hồi, đặc biệt là thị trường quốc tế sẽ tiếp tục “đóng băng” thêm một thời gian dài. Do đó, phát triển thị trường quốc tế ở giai đoạn này là không khả thi.

+ Tháo gỡ vướng mắc, đẩy nhanh tốc độ hoàn thiện các dự án du lịch; đặc biệt là các dự án chiến lược. Hiện nay, du lịch Ninh Thuận đang trong giai đoạn phát triển, mà các dự án đầu tư này là diện mạo của du lịch Ninh Thuận. Vì vậy, việc biến các công trường ngổn ngang nhanh chóng trở thành những khu đô thị, resort, khu du lịch sầm uất là điều không thể chậm trễ.

- Giai đoạn 2023 – 2025: Giai đoạn phát huy những sản phẩm du lịch nổi trội, bổ sung những sản phẩm mới, chuẩn bị nền tảng cho sự phát triển bứt phá ở giai đoạn sau.

+ Nâng cao chất lượng, đa dạng hóa sản phẩm, dịch vụ du lịch của Ninh Thuận, đặc biệt là các sản phẩm quan trọng như du lịch biển và thể thao biển, du lịch nông nghiệp, du lịch văn hóa Chăm.

+ Bổ sung các sản phẩm du lịch mới hấp dẫn: Các sản phẩm khám phá, trải nghiệm đặc sắc Ninh Thuận trong các lễ hội nổi bật, điển hình của tỉnh.

+ Chuẩn bị cơ sở cho phát triển các sản phẩm mới, thu hút đầu tư mới: Xây dựng các chính sách thu hút đầu tư, lựa chọn và bố trí các quỹ đất đầu tư, …

4.2. Giai đoạn 2025 - 2030

Là giai đoạn phát triển trở thành ngành kinh tế mũi nhọn và khẳng định thương hiệu du lịch Ninh Thuận, mở rộng nguồn khách, bứt phá ghi những dấu ấn mới trên hệ thống du lịch cả nước. Giai đoạn này cần thực hiện những công việc sau:

- Đầu tư phát triển hệ thống sản phẩm du lịch mới, hấp dẫn, tạo thương hiệu và dấu ấn mới lạ, khác biệt cho tỉnh Ninh Thuận.

- Hướng tới thị trường cao cấp nước ngoài, đặc biệt là thị trường truyền thống còn nhiều khả năng khai thác là Nga, Đông Âu.

- Hoàn thiện cơ sở vật chất kỹ thuật cho việc phục vụ một số lượng khách du lịch lớn, bổ sung các cơ sở vật chất quan trọng phục vụ việc kết nối phát triển du lịch, tiếp cận nguồn khách quốc tế.

5. Các yêu cầu phát triển

Để có thể đạt được các mục tiêu đã đề ra cũng như thực hiện được thuận lợi các chiến lược định hướng, Ninh Thuận cần đảm bảo các yêu cầu sau:

- Yêu cầu về chính sách phát triển, thu hút đầu tư: Cần phải đảm bảo có được các chính sách hữu dụng, tháo gỡ được các nút thắt trong pháp lý, đất đai, đặc biệt là khu vực ven biển – khu vực chiến lược hiện nay của Ninh Thuận.

- Yêu cầu về cơ sở vật chất : Ninh Thuận cần có cơ sở vật chất hoàn thiện hơn, điển hình là các bến du thuyền cao cấp, hệ thống giao thông kết nối với hệ thống sân bay, cảng biển (sân bay và cảng Cam Ranh, dự án sân bay Phan Thiết, cảng Vũng Tàu) ; các nhà hàng ẩm thực, cơ sở thương mại quy mô lớn… Bên cạnh đó, cần có hệ thống bãi đỗ xe tại các khu vực phát triển du lịch trọng điểm, đặc biệt là Phan Rang – Tháp Chàm. Đây là những điều kiện rất cần thiết để du lịch Ninh Thuận giữ chân du khách.

II. BÀI HỌC KINH NGHIỆM CHO DU LỊCH NINH THUẬN

Các bài học kinh nghiệm cho du lịch Ninh Thuận là 1 trong những yếu tố quan trọng, cùng với các phân tích tài nguyên, hiện trạng và các đánh giá chuyên gia là căn cứ xây dựng các định hướng cụ thể. Các tham khảo bao gồm:

1. Các bài học kinh nghiệm về định hướng phát triển du lịch

Nghiên cứu xây dựng đề án phát triển du lịch tỉnh Ninh Thuận đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 áp dụng các bài học kinh nghiệm sau:

- Lập kế hoạch tiếp cận phát triển du lịch cho điểm đến - bài học từ Gold Coast

- Australia (TOURISM PLANNING APPROACHES - The importance of tourism planning for a tourism destination with heavy reliance on the industry - Josian Troubat; Đại học Công nghệ Mauritius).

- Những tồn tại trong quy hoạch phát triển du lịch quốc gia: Trường hợp của Thổ Nhĩ Kỳ (Shortcomings in planning approaches to tourism development in developing - countries: The case of Turkey; Cevat Tosun - Macau University of Science and Technology).

- Đề án phát triển du lịch tỉnh Bình Thuận đến năm 2025 và tầm nhìn đến 2030 do tập đoàn McKinsey & Company tài trợ, mang tới những sáng kiến độc đáo và các giải pháp thực tế cho du lịch Bình Thuận.

Các bài học kinh nghiệm được lược dịch và tóm tắt cụ thể trong phần Phụ lục.

2. Xác định thị trường du lịch theo kế hoạch cấp quốc gia

Xác định thị trường du lịch của Ninh Thuận dựa trên các căn cứ : Thị trường đích và các nhóm sản phẩm nổi bật theo định hướng của Bộ văn hóa - Thể thao và du lịch - cụ thể là Chiến lược marketing du lịch đến năm 2020 phê duyệt tại Quyết định số 3455/QĐ-BVHTTDL ngày 20/10/2014. Cụ thể như sau:

Các thị trường chủ yếu của Việt Nam21 hiện nay bao gồm Bắc Á, Đông Nam Á, Úc, Nga, Bắc Mỹ, châu Âu và thị trường nội địa. Thị trường khách được xác định trên các yếu tố tài nguyên, sản phẩm và điều kiện kết nối. Cụ thể như sau :

Bảng 10: Sản phẩm trọng tâm của Việt Nam theo các thị trường xác định.

Những ô có ↑ in đậm thể hiện các sản phẩm trọng tâm đặc biệt tại thị trường đích.

Nguồn: Chương trình Phát triển Năng lực Du lịch có Trách nhiệm với Môi trường và Xã hội 2013.

Các đối tượng khách, sản phẩm du lịch cụ thể của thị trường quốc tế như sau:

Bảng 11: Phân khúc thị trường quốc tế, sản phẩm du lịch Việt Nam đến 2020

Nguồn: Quyết định số 3455/QĐ-BVHTTDL ngày 20/10/2014.

3. Đánh giá chuyên gia về phát triển sản phẩm du lịch

Sau đánh giá thứ bậc AHP, nhóm chuyên gia đưa ra các định hướng cụ thể về đa dạng hóa, phát triển sản phẩm du lịch và cạnh tranh như sau:

- Phát triển sản phẩm du lịch: Các sản phẩm du lịch của Ninh Thuận có thể phát triển theo hướng mới lạ, độc đáo như sau:

Bảng 12: Ma trận phát triển sản phẩm du lịch Ninh Thuận

- So sánh, lựa chọn nhóm sản phẩm cạnh tranh với Bình Thuận, Khánh Hòa:

III. ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN THỊ TRƯỜNG VÀ SẢN PHẨM DU LỊCH

1. Thị trường du lịch

1.1. Định hướng phát triển đến năm 2030

Dựa trên các căn cứ và nghiên cứu, xác định thị trường du lịch của Ninh Thuận đến năm 2030 bao gồm các phân khúc với các nhóm sản phẩm sau:

- Thị trường quốc tế :

Bảng 13: Thị trường du lịch quốc tế Ninh Thuận đến năm 2030