Quyết định 2619/QĐ-UBND năm 2009 phê duyệt quy hoạch phát triển công nghệ thông tin tỉnh Bắc Kạn đến năm 2015 và định hướng đến năm 2020

QUYẾT ĐỊNH

VỀ VIỆC PHÊ DUYỆT QUY HOẠCH PHÁT TRIỂN CÔNG NGHỆ THÔNG TIN TỈNH BẮC KẠN ĐẾN NĂM 2015 VÀ ĐỊNH HƯỚNG ĐẾN NĂM 2020

ỦY BAN NHÂN DÂN TỈNH BẮC KẠN

Căn cứ Luật Tổ chức HĐND và UBND ngày 26/11/2003;

Căn cứ Nghị định số 92/2006/NĐ-CP ngày 07/9/2006 của Chính phủ về lập, phê duyệt và quản lý Quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế xã hội;

Căn cứ Thông tư số 01/2007/TT-BKH ngày 07/02/2007 của Bộ Kế hoạch và Đầu tư hướng dẫn thực hiện một số điều của Nghị định số 92/2006/NĐ-CP ngày 07/9/2006 của Chính phủ;

Căn cứ Văn bản số 1198/UBND-CN ngày 02/7/2007 của UBND tỉnh Bắc Kạn về việc cho lập quy hoạch mạng Bưu chính - Viễn thông;

Theo đề nghị của Sở Kế hoạch và Đầu tư báo cáo kết quả thẩm định số 130/KH&ĐT-BCTĐ ngày 19/5/2009,

QUYẾT ĐỊNH:

Điều 1. Phê duyệt quy hoạch phát triển công nghệ thông tin tỉnh Bắc Kạn đến năm 2015 và định hướng đến năm 2020 do Viện Chiến lược Thông tin và Truyền thông - Bộ Thông tin và Truyền thông, với nội dung sau:

1. Mục tiêu tổng quát trong giai đoạn đến năm 2010, năm 2015 và định hướng đến năm 2020:

1.1. Mục tiêu đến năm 2010:

Thực hiện giao việc qua hệ thống thư điện tử phục vụ sự điều hành chỉ đạo từ UBND tỉnh đến các Sở, Ngành, Địa phương.

Xây dựng được hệ thống quản lý văn bản điện tử từ cấp tỉnh đến cấp huyện được quản lý trên môi trường mạng; hệ thống giao ban trực tuyến truyền hình kết nối giữa UBND tỉnh với các huyện, thị.

Xây dựng các dịch vụ công trực tuyến và được tích hợp với cổng thông tin điện tử của tỉnh phục vụ cho người dân và doanh nghiệp.

1.2. Mục tiêu đến năm 2015:

Công nghệ thông tin Bắc Kạn đạt hơn mức bình quân chung cả nước.

Hệ thống thư điện tử được mở rộng cho hầu hết cán bộ công chức đảm bảo tốt quá trình trao đổi thông tin qua mạng.

Xây dựng hệ thống quản lý văn bản điện tử được thực hiện đến cấp xã; Xây dựng hệ thống giao ban trực tuyến truyền hình kết nối giữa UBND tỉnh với các huyện, thị.

Cổng thông tin điện tử được tích hợp với hầu hết hệ thống dịch vụ công phục vụ người dân và doanh nghiệp.

Đầu tư hạ tầng công nghệ thông tin cho các đơn vị, nâng cấp và xây dựng mạng LAN cho cấp xã.

Xây dựng cơ sở dữ liệu về thống kê, địa chính, doanh nghiệp và người dân.

Ứng dụng công nghệ thông tin rộng rãi trong các cơ quan Đảng và Nhà nước, trong doanh nghiệp và thương mại trở thành một trong những yếu tố quan trọng của sự phát triển kinh tế xã hội, tạo điều kiện thúc đẩy hội nhập khu vực và quốc tế, đảm bảo an ninh, quốc phòng.

Đào tạo được đội ngũ cán bộ về công nghệ thông tin đủ các trình độ: Trên đại học, đại học, cao đẳng, chuyên gia đầu ngành và lực lượng lập trình viên, kỹ thuật viên chuyên nghiệp ngoại ngữ để phục vụ cho ứng dụng và phát triển công nghệ thông tin trong mọi thành phần kinh tế - xã hội của tỉnh.

Đẩy nhanh tốc độ phổ cập công nghệ thông tin đến các trường học, cơ sở y tế, nâng cao chất lượng truyền kết nối Internet đến mọi hộ dân.

1.3. Mục tiêu đến năm 2020:

Ứng dụng công nghệ thông tin rộng rãi trong tất cả các lĩnh vực kinh tế, văn hóa, xã hội, khoa học - công nghệ, an ninh, quốc phòng và đối ngoại.

Hầu hết cán bộ công chức đều có hòm thư điện tử. Hệ thống thư điện tử phục vụ công tác chỉ đạo điều hành tới các cấp xã.

QUYẾT ĐỊNH

VỀ VIỆC PHÊ DUYỆT QUY HOẠCH PHÁT TRIỂN CÔNG NGHỆ THÔNG TIN TỈNH BẮC KẠN ĐẾN NĂM 2015 VÀ ĐỊNH HƯỚNG ĐẾN NĂM 2020

ỦY BAN NHÂN DÂN TỈNH BẮC KẠN

Căn cứ Luật Tổ chức HĐND và UBND ngày 26/11/2003;

Căn cứ Nghị định số 92/2006/NĐ-CP ngày 07/9/2006 của Chính phủ về lập, phê duyệt và quản lý Quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế xã hội;

Căn cứ Thông tư số 01/2007/TT-BKH ngày 07/02/2007 của Bộ Kế hoạch và Đầu tư hướng dẫn thực hiện một số điều của Nghị định số 92/2006/NĐ-CP ngày 07/9/2006 của Chính phủ;

Căn cứ Văn bản số 1198/UBND-CN ngày 02/7/2007 của UBND tỉnh Bắc Kạn về việc cho lập quy hoạch mạng Bưu chính - Viễn thông;

Theo đề nghị của Sở Kế hoạch và Đầu tư báo cáo kết quả thẩm định số 130/KH&ĐT-BCTĐ ngày 19/5/2009,

QUYẾT ĐỊNH:

Điều 1. Phê duyệt quy hoạch phát triển công nghệ thông tin tỉnh Bắc Kạn đến năm 2015 và định hướng đến năm 2020 do Viện Chiến lược Thông tin và Truyền thông - Bộ Thông tin và Truyền thông, với nội dung sau:

1. Mục tiêu tổng quát trong giai đoạn đến năm 2010, năm 2015 và định hướng đến năm 2020:

1.1. Mục tiêu đến năm 2010:

Thực hiện giao việc qua hệ thống thư điện tử phục vụ sự điều hành chỉ đạo từ UBND tỉnh đến các Sở, Ngành, Địa phương.

Xây dựng được hệ thống quản lý văn bản điện tử từ cấp tỉnh đến cấp huyện được quản lý trên môi trường mạng; hệ thống giao ban trực tuyến truyền hình kết nối giữa UBND tỉnh với các huyện, thị.

Xây dựng các dịch vụ công trực tuyến và được tích hợp với cổng thông tin điện tử của tỉnh phục vụ cho người dân và doanh nghiệp.

1.2. Mục tiêu đến năm 2015:

Công nghệ thông tin Bắc Kạn đạt hơn mức bình quân chung cả nước.

Hệ thống thư điện tử được mở rộng cho hầu hết cán bộ công chức đảm bảo tốt quá trình trao đổi thông tin qua mạng.

Xây dựng hệ thống quản lý văn bản điện tử được thực hiện đến cấp xã; Xây dựng hệ thống giao ban trực tuyến truyền hình kết nối giữa UBND tỉnh với các huyện, thị.

Cổng thông tin điện tử được tích hợp với hầu hết hệ thống dịch vụ công phục vụ người dân và doanh nghiệp.

Đầu tư hạ tầng công nghệ thông tin cho các đơn vị, nâng cấp và xây dựng mạng LAN cho cấp xã.

Xây dựng cơ sở dữ liệu về thống kê, địa chính, doanh nghiệp và người dân.

Ứng dụng công nghệ thông tin rộng rãi trong các cơ quan Đảng và Nhà nước, trong doanh nghiệp và thương mại trở thành một trong những yếu tố quan trọng của sự phát triển kinh tế xã hội, tạo điều kiện thúc đẩy hội nhập khu vực và quốc tế, đảm bảo an ninh, quốc phòng.

Đào tạo được đội ngũ cán bộ về công nghệ thông tin đủ các trình độ: Trên đại học, đại học, cao đẳng, chuyên gia đầu ngành và lực lượng lập trình viên, kỹ thuật viên chuyên nghiệp ngoại ngữ để phục vụ cho ứng dụng và phát triển công nghệ thông tin trong mọi thành phần kinh tế - xã hội của tỉnh.

Đẩy nhanh tốc độ phổ cập công nghệ thông tin đến các trường học, cơ sở y tế, nâng cao chất lượng truyền kết nối Internet đến mọi hộ dân.

1.3. Mục tiêu đến năm 2020:

Ứng dụng công nghệ thông tin rộng rãi trong tất cả các lĩnh vực kinh tế, văn hóa, xã hội, khoa học - công nghệ, an ninh, quốc phòng và đối ngoại.

Hầu hết cán bộ công chức đều có hòm thư điện tử. Hệ thống thư điện tử phục vụ công tác chỉ đạo điều hành tới các cấp xã.

Xây dựng cơ sở hạ tầng kỹ thuật công nghệ thông tin đảm bảo hiện đại, đồng bộ, đáp ứng đủ mọi yêu cầu đời sống kinh tế xã hội. Thực hiện cung cấp các dịch vụ công cho người dân với chất lượng và hiệu quả cao.

Phát triển công nghiệp công nghệ thông tin, đặc biệt là công nghiệp nội dung và dịch vụ trở thành động lực phát triển kinh tế.

2. Mục tiêu cụ thể của dự án quy hoạch như sau:

Điều 2. Sở Thông tin và Truyền thông (Chủ đầu tư) có trách nhiệm tổ chức triển khai thực hiện theo đúng quy hoạch được duyệt và đúng quy định hiện hành.

Điều 3. Các ông (bà): Chánh Văn phòng UBND tỉnh, Giám đốc Sở Tài chính, Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư, Giám đốc Kho bạc nhà nước tỉnh, Giám đốc Sở Thông tin và Truyền thông, Chủ tịch UBND các huyện, thị xã và Thủ trưởng các đơn vị có liên quan chịu trách nhiệm thi hành Quyết định này./.

QUY HOẠCH

PHÁT TRIỂN CÔNG NGHỆ THÔNG TIN TỈNH BẮC KẠN ĐẾN NĂM 2015 VÀ ĐỊNH HƯỚNG ĐẾN NĂM 2020

MỤC LỤC

DANH MỤC CÁC BẢNG

DANH MỤC CÁC HÌNH

I. SỰ CẦN THIẾT PHẢI LẬP QUY HOẠCH

II. CƠ SỞ PHÁP LÝ ĐỂ LẬP QUY HOẠCH

III. TÌNH HÌNH CHUNG VỀ PHÁT TRIỂN CÔNG NGHỆ THÔNG TIN

3.1. Tình hình và xu thế phát triển công nghệ thông tin và truyền thông trên thế giới

3.2. Xu hướng phát triển thị trường công nghệ thông tin và truyền thông

3.3. Xu hướng phát triển công nghệ thông tin và truyền thông ở Việt Nam

3.4. Tình hình phát triển Chính phủ điện tử và Thương mại điện tử ở Việt Nam

PHẦN II. ĐẶC ĐIỂM TỰ NHIÊN, KINH TẾ-XÃ HỘI TỈNH BẮC KẠN

I. ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN

1.1. Vị trí địa lý

1.2. Địa hình

1.3. Khí hậu

1.4. Thủy văn

II. NGUỒN NHÂN LỰC CỦA TỈNH

2.1. Dân số

2.2. Nguồn nhân lực

III. TỔNG QUAN PHÁT TRIỂN KINH TẾ XÃ HỘI

3.1. Thành tựu phát triển kinh tế xã hội

3.2. Mục tiêu phát triển kinh tế xã hội của Tỉnh Bắc Kạn đến năm 2010

3.3. Định hướng phát triển của tỉnh

3.4. Đánh giá tình hình phát triển kinh tế xã hội

IV. TÁC ĐỘNG QUA LẠI CỦA KINH TẾ XÃ HỘI ĐẾN SỰ PHÁT TRIỂN VÀ ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN

4.1. Thuận lợi

4.2. Khó khăn

PHẦN III. HIỆN TRẠNG ỨNG DỤNG VÀ PHÁT TRIỂN CÔNG NGHỆ THÔNG TIN

I. HIỆN TRẠNG ỨNG DỤNG VÀ PHÁT TRIỂN CÔNG NGHỆ THÔNG TIN

1.1. Ứng dụng công nghệ thông tin tại các cơ quan Đảng và Nhà nước

1.2. Ứng dụng công nghệ thông tin trong sản xuất kinh doanh và dịch vụ

1.3. Ứng dụng công nghệ thông tin trong đời sống văn hóa xã hội

II. HIỆN TRẠNG HẠ TẦNG KỸ THUẬT CÔNG NGHỆ THÔNG TIN

2.1. Phát triển mạng và dịch vụ viễn thông, Internet trên địa bàn tỉnh

2.2. Cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin trong các cơ quan Đảng và Nhà nước

2.3. Cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin tại các trường học và cơ sở y tế

2.4. Cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin tại các doanh nghiệp

III. HIỆN TRẠNG NGUỒN NHÂN LỰC CÔNG NGHỆ THÔNG TIN

3.1. Nguồn nhân lực công nghệ thông tin trong các cơ quan Đảng và Nhà nước

3.2. Nguồn nhân lực công nghệ thông tin trong các đơn vị giáo dục đào tạo và y tế

3.3. Nguồn nhân lực công nghệ thông tin tại các doanh nghiệp

IV. HIỆN TRẠNG CÔNG NGHIỆP CÔNG NGHỆ THÔNG TIN

V. HIỆN TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ CÔNG NGHỆ THÔNG TIN

5.1. Đường lối chủ chương phát triển và ứng dụng công nghệ thông tin tại Bắc Kạn

5.2. Công tác chỉ đạo, tổ chức, quản lý công nghệ thông tin của tỉnh Bắc Kạn

5.3. Công tác xây dựng và thực hiện chiến lược, kế hoạch, dự án công nghệ thông tin của Tỉnh Bắc Kạn

VI. CÔNG TÁC ĐẦU TƯ CHO CÔNG NGHỆ THÔNG TIN

VII. ĐÁNH GIÁ TỔNG HỢP CHUNG VỀ HIỆN TRẠNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN

7.1. Điểm mạnh

7.2. Điểm yếu

7.3. Nguyên nhân

7.4. Vị trí công nghệ thông tin của tỉnh

PHẦN IV. DỰ BÁO PHÁT TRIỂN CÔNG NGHỆ THÔNG TIN TỈNH BẮC KẠN

I. XU HƯỚNG PHÁT TRIỂN CÔNG NGHỆ THÔNG TIN TÁC ĐỘNG ĐẾN DỰ BÁO

1.1. Xu hướng phát triển và ứng dụng công nghệ Thông tin của Việt Nam trong thời gian tới

1.2. Các chỉ tiêu phát triển và ứng dụng công nghệ thông tin của Việt Nam

1.3. Dự báo tác động công nghệ thông tin đến việc hoàn thành các chỉ tiêu kinh tế xã hội của tỉnh

II. DỰ BÁO ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN CỦA BẤC KẠN

2.1. Dự báo ứng dụng công nghệ thông tin trong các cơ quan Đảng và Nhà nước

2.2. Dự báo nhu cầu ứng dụng công nghệ thông tin trong các doanh nghiệp

2.3. Dự báo phát triển Thương mại điện tử

2.4. Dự báo nhu cầu ứng dụng công nghệ thông tin trong đời sống xã hội

III. DỰ BÁO PHÁT TRIỂN CƠ SỞ HẠ TẦNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN CỦA BẮC KẠN

3.1. Dự báo phát triển mạng chuyên dụng và LAN của tỉnh

3.2. Dự báo phát triển thuê bao Internet

3.3. Dự báo cơ sở hạ tầng Chính phủ điện tử

IV. DỰ BÁO PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC CÔNG NGHỆ THÔNG TIN CỦA BẮC KẠN

V. DỰ BÁO PHÁT TRIỂN CÔNG NGHIỆP CÔNG NGHỆ THÔNG TIN CỦA BẮC KẠN

PHẦN V. QUY HOẠCH PHÁT TRIỂN CÔNG NGHỆ THÔNG TIN TỈNH BẮC KẠN ĐẾN NĂM 2015 VÀ ĐỊNH HƯỚNG ĐẾN NĂM 2020

I. QUAN ĐIỂM PHÁT TRIỂN

II. MỤC TIÊU PHÁT TRIỂN CÔNG NGHỆ THÔNG TIN

2.1. Mục tiêu

2.2. Chỉ tiêu

III. QUY HOẠCH PHÁT TRIỂN CÔNG NGHỆ THÔNG TIN ĐẾN NĂM 2015

3.1. Lộ trình thực hiện đến năm 2010

3.2. Lộ trình thực hiện đến năm 2015

3.3. Quy hoạch ứng dụng công nghệ thông tin

3.4. Quy hoạch phát triển hạ tầng công nghệ thông tin

3.5. Quy hoạch phát triển Nguồn nhân lực công nghệ thông tin

3.6. Quy hoạch phát triển công nghiệp công nghệ thông tin

IV. KHÁI TOÁN VÀ PHÂN KỲ ĐẦU TƯ

4.1. Khái toán kinh phí thực hiện đến năm 2015

4.2. Phân kỳ đầu tư và nguồn vốn

V. PHÂN KỲ THỰC HIỆN

VI. ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN CÔNG NGHỆ THÔNG TIN ĐẾN NĂM 2020

6.1. Định hướng ứng dụng rộng rãi công nghệ thông tin đến năm 2020

6.2. Định hướng phát triển cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin đến năm 2020

6.3. Định hướng phát triển nguồn nhân lực công nghệ thông tin đến năm 2020

6.4. Định hướng phát triển công nghiệp công nghệ thông tin đến năm 2020

PHẦN VI. NHÓM GIẢI PHÁP TỔ CHỨC THỰC HIỆN

I. CÁC NHÓM GIÁI PHÁP CHÍNH

1.1. Các giải pháp quan trọng

1.2. Nhóm chính sách về ứng dụng công nghệ thông tin

1.3. Khóm giải pháp về tạo lập và huy động vốn đầu cư

1.4. Nhóm giải pháp về công nghệ

1.5. Nhóm giải pháp nâng cao nhận thức về vai trò của công nghệ thông tin

1.6. Nhóm giải pháp về phát triển thị trường công nghệ thông tin

1.7. Nhóm giải pháp tăng cường hợp tác quốc tế, liên doanh liên kết

1.8. Khuyến khích các thành phần kinh tế đầu tư phát triển hạ tầng công nghệ thông tin

1.9. Giải pháp phát triển thương mại điện tử

II. TỔ CHỨC THỰC HIỆN

2.1. Vai trò nhà nước, doanh nghiệp và người dân

2.2. Phân công trách nhiệm

III. DANH MỤC CÁC DỰ ÁN TRIỀN KHAI TRONG GIAI ĐOẠN 2009-2015

Kết luận

PHỤ LỤC: DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 1: Chỉ tiêu ứng dụng công nghệ thông tin của Việt Nam đến năm 2010

Bảng 2: Tình hình phát triển Internet Việt Nam

Bảng 3: Số liệu về Internet của tỉnh Bắc Kạn

Bảng 4: Số liệu mạng LAN của tỉnh Bắc Kạn

Bảng 5: Số liệu mạng WAN của tỉnh Bắc Kạn

Bảng 6: Hạ tầng phần cứng công nghệ thông tin tại các cơ quan Đảng đến tháng 7/2008

Bảng 7: Hạ tầng phần cứng công nghệ thông tin tại các cơ quan quản lý Nhà nước đến tháng 7/2008

Bảng 8: Hạ tầng phần cứng tại một số các doanh nghiệp đến tháng 7/2008

Bảng 9: Số liệu nguồn nhân lực công nghệ thông tin của Bắc Kạn đến tháng 7/2008

Bảng 10: Nguồn nhân lực công nghệ thông tin tại các cơ quan Đảng đến tháng 7/2008

Bảng 11: Nguồn nhân lực công nghệ thông tin tại các cơ quan quản lý Nhà nước đến tháng 7/2008

Bảng 12: Nguồn nhân lực công nghệ thông tin tại một số các doanh nghiệp đến tháng 7/2008

Bảng 13: Phân kì đầu tư của Đề án 112 tại Bắc Kạn

Bảng 14: Xếp hạng mức độ sẵn sàng ứng dụng công nghệ thông tin

Bảng 15: Khoảng cách số của Bắc Kạn so với cả nước

Bảng 16: Nhu cầu bố trí nhân lực công nghệ thông tin trong các đơn vị

Bảng 17: Nhu cầu bố trí nhân lực công nghệ thông tin trong các doanh nghiệp

Bảng 18: Nhu cầu nguồn nhân lực tại các đơn vị

Bảng 19: Nhu cầu nguồn nhân lực CIO

Bảng 20: Khái toán kinh phí ứng dụng công nghệ thông tin trong các cơ quan Đảng và Nhà nước

Bảng 21: Khái toán kinh phí ứng dụng công nghệ thông tin trong các doanh nghiệp

Bảng 22: Khái toán kinh phí ứng dụng công nghệ thông tin phục vụ đời sống xã hội

Bảng 23: Khái toán kinh phí phát triển cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin của tỉnh

Bảng 24: Khái toán kinh phí phát triển nguồn nhân lực công nghệ thông tin

Bảng 25: Khái toán kinh phí phát triển công nghiệp công nghệ thông tin

Bảng 26: Tổng hợp phân kỳ kinh phí và nguồn vốn đầu tư thực hiện đến năm 2015

DANH MỤC CÁC HÌNH

Hình 1: Các giai đoạn của Chính phủ điện tử theo mô hình của Gartner     .

Hình 2: Mô hình tổng quát một Chính phủ điện tử trong tương lai

Hình 3: Sơ đồ cấu trúc tổng quan mạng chuyên dụng của tỉnh Bắc Kạn

Hình 4: Mô hình Trung tâm công nghệ thông tin

Phần 1.

TỔNG QUAN XÂY DỰNG QUY HOẠCH

I. SỰ CẦN THIẾT PHẢI LẬP QUY HOẠCH

Công nghệ thông tin ngày nay đã và đang được ứng dụng rộng rãi trong mọi lĩnh vực, góp phần vào sự tăng trưởng, chuyển dịch cơ cấu kinh tế và làm thay đổi cơ bản cách quản lý, học tập, làm việc của con người. Rất nhiều nước đã coi sự phát triển công nghệ thông tin và truyền thông là hướng ưu tiên trong chiến lược phát triển kinh tế xã hội. Thế giới dưới những tác động của công nghệ thông tin và truyền thông, đang đi vào nền kinh tế tri thức, trong đó công nghệ thông tin có một vai trò quyết định.

Sự phát triển công nghệ thông tin có hai tác động cơ bản. Thứ nhất là tác động lên việc hình thành ngành công nghiệp công nghệ cao: Công nghiệp phần cứng, công nghiệp phần mềm, công nghiệp nội dung. Thứ hai, công nghệ thông tin có tác động tạo tiền đề cho việc nâng cao năng suất, hiệu quả, thúc đẩy hội nhập của quá trình kinh doanh, quản lý điều hành.

Việc ứng dụng công nghệ thông tin của Bắc Kạn trong thời gian qua đã nhận được sự quan tâm của Tỉnh ủy, của Ủy ban nhân dân và của các Sở Ban Ngành. Tuy nhiên, việc ứng dụng và phát triển công nghệ thông tin hiện nay vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu, chưa tự khẳng định được vị trí mũi nhọn, phương tiện “đi tắt đón đầu” phục vụ đắc lực cho công cuộc đổi mới và phát triển, thực hiện các mục tiêu kinh tế xã hội của Tỉnh. Có nhiều nguyên nhân, nhưng một nguyên nhân quan trọng là chưa tập trung được thông tin thành nguồn lực phát triển kinh tế xã hội, hay nói cách khác là chưa có Quy hoạch công nghệ thông tin để định hướng và tập trung chỉ đạo, lãnh đạo và đầu tư phát triển lĩnh vực này.

Theo sự chỉ đạo của Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân tỉnh, sự hướng dẫn của Bộ Thông tin và Truyền thông, Sở Thông tin và Truyền thông xây dựng “Quy hoạch phát triển Công nghệ thông tin tỉnh Bắc Kạn đến năm 2015 và định hướng đến năm 2020”. Để phù hợp với các nội dung theo Quyết định số 246/2005/QĐ-TTg ngày 06/10/2005 của Thủ tướng Chính phủ, phê duyệt Chiến lược phát triển công nghệ thông tin và truyền thông Việt Nam đến năm 2010 và định hướng đến 2020, bản quy hoạch này sẽ chia làm hai giai đoạn: Giai đoạn 2009-2015 làm chi tiết, giai đoạn sau: Từ 2016 đến năm 2020 xác định định hướng. Cách làm như vậy vừa đảm bảo đủ chi tiết trong giai đoạn trước mắt để thực hiện, mặt khác đủ tầm nhìn cho các giai đoạn xa hơn, điều này phù hợp với công nghệ thông tin là một ngành có tốc độ phát triển nhanh và công nghệ thay đổi nhanh.

Quy hoạch phát triển Công nghệ thông tin tỉnh Bắc Kạn đến năm 2015 và định hướng đến năm 2020 nhằm mục đích:

§ Nâng cao vai trò quản lý Nhà nước về lĩnh vực công nghệ thông tin. Ứng dụng và phát triển công nghệ thông tin phục vụ cải cách hành chính Nhà nước, nâng cao hiệu quả của chính quyền, từng bước xây dựng chính quyền điện tử, cung cấp các dịch vụ công.

§ Làm cơ sở để các doanh nghiệp đầu tư đúng định hướng của Nhà nước trong từng giai đoạn, giúp doanh nghiệp phát triển ổn định, tránh bớt rủi ro.

§ Góp phần nâng cao dân trí, nâng cao đời sống xã hội, từng bước hình thành xã hội thông tin.

II. CƠ SỞ PHÁP LÝ ĐỂ LẬP QUY HOẠCH

§ Quyết định số 47/QĐ-TW của Ban Bí thư Trung ương Đảng, phê duyệt Đề án tin học hoạt động của các cơ quan Đảng giai đoạn 2001-2005 (Đề án 47).

§ Chỉ thị số 58/CT-TW ngày 17/10/2000 của Bộ Chính trị (khóa VIII) về “Đẩy mạnh ứng dụng và phát triển công nghệ thông tin, phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa”.

§ Quyết định số 81/2001/QĐ-TTg ngày 24/05/2001 của Thủ tướng Chính phủ, phê duyệt Chương trình hành động triển khai Chỉ thị số 58-CT TW.

§ Quyết định số 321/QĐ-TTg ngày 06/04/2004 của Thủ tướng Chính phủ, phê duyệt chương trình phát triển nguồn nhân lực về công nghệ thông tin từ nay đến 2020.

§ Quyết định 222/2005/QĐ-TTg ngày 15/09/2005 của Thủ tướng Chính phủ, phê duyệt Kế hoạch tổng thể phát triển thương mại điện tử giai đoạn 2006-2010.

§ Quyết định số 246/2005/QĐ-TTg ngày 06/10/2005 của Thủ tướng Chính phủ, phê duyệt Chiến lược phát triển công nghệ thông tin và truyền thông Việt Nam đến năm 2010 và định hướng đến 2020.

§ Luật Công nghệ thông tin (luật số 67/2006/QH11 của Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam khóa XI kỳ họp thứ 9 thông qua ngày 29/6/2006).

§ Nghị định 92/2006/NĐ-CP ngày 7/9/2006 của Chính phủ về lập, phê duyệt và quản lý quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội.

§ Quyết định số 51/2007/QĐ-TTg ngày 12/4/2007 của Thủ tướng Chính phủ, phê duyệt Chương trình phát triển Công nghiệp phần mềm Việt Nam đến năm 2010.

§ Nghị định 64/2007/NĐ-CP ngày 10/4/2007 của Chính phủ hướng dẫn Luật công nghệ thông tin về ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động của cơ quan Nhà nước.

§ Quyết định số 43/2008/QĐ-TTg ngày 24/03/2008 của Thủ tướng Chính phủ, phê duyệt Kế hoạch ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động của cơ quan Nhà nước năm 2008.

§ Quyết định số 34/2008/QĐ-TTg ngày 03/12/2008 của Thủ tướng Chính phủ, về việc Tăng cường sử dụng hệ thống thư điện tử trong hoạt động của cơ quan Nhà nước;

§ Nghị định số 04/2008/NĐ-CP về việc lập sửa đổi một số điều của Nghị định số 92/2006NĐ-CP.

§ Quyết định số 1283/QĐ-UBND ngày 28/10/1999 của Ủy ban nhân dân tỉnh, về việc phê duyệt nghiệm thu đưa vào khai thác sử dụng Quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế xã hội tỉnh Bắc Kạn đến năm 2010.

§ Niên giám thống kê tỉnh Bắc Kạn năm 2007;

§ Và các Quy hoạch của tỉnh đã được ban hành.

III. TÌNH HÌNH CHUNG VỀ PHÁT TRIỂN CÔNG NGHỆ THÔNG TIN

3.2. Tình hình và xu thế phát triển công nghệ thông tin và truyền thông trên thế giới

3.1.1. Công nghệ thông tin phục vụ phát triển

Công nghệ thông tin hiện nay đang được ứng dụng rộng rãi trong mọi lĩnh vực, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, nâng cao năng suất lao động, nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế, thúc đẩy quá trình hội nhập, công nghệ thông tin mang lại cả cơ hội và thách thức lớn cho các nền kinh tế mới phát triển và đang phát triển.

3.1.2. Sự phát triển Hội tụ mạng viễn thông và mạng Internet

Thế giới đang có xu hướng phát triển hội tụ công nghệ thông tin, viễn thông và internet. Sự phát triển mạng thông tin thế hệ sau (NGN - Next- Generation Network) giúp triển khai các dịch vụ một cách đa dạng và nhanh chóng, đáp ứng sự hội tụ giữa thoại và số liệu, giữa cố định và di động. Quá trình hội tụ mạng viễn thông về NGN là một cuộc cách mạng thực sự trong ngành viễn thông, tác động sâu sắc đến đời sống kinh tế xã hội.

3.1.3. Xu hướng phát triển và sử dụng phần mềm nguồn mở (PMNM)

Các nhà hoạch định chính sách và nhiều chuyên gia công nghệ thông tin đã nhìn nhận: Phát triển phần mềm nguồn mở sẽ giúp giảm sự lệ thuộc vào các hãng phần mềm quốc tế, tiết kiệm ngân sách cho chính phủ, tạo thêm sự lựa chọn cho người sử dụng và đồng thời cũng tạo ra cơ hội kinh doanh mới cho các doanh nghiệp phần mềm.

Phần mềm nguồn mở có tiềm năng giúp hiểu rõ và nhanh chóng nắm bắt được công nghệ, rút ngắn được thời gian đào tạo kiến thức về công nghệ thông tin, nhanh chóng xã hội hóa hoạt động nghiên cứu, phát triển phần mềm.

3.1.4. Xu hướng phát triển và sử dụng mạng không dây

Kết nối mạng không dây đang dần trở thành một xu thế hiện đại, bên cạnh các loại hình kết nối mạng truyền thống dùng dây cáp. Các công nghệ thế hệ mới Wifi, Wimax sẽ đem tới khả năng kết nối với thông lượng ngày càng cao, phạm vi phủ sóng xa hơn và công suất mạnh hơn làm cho việc kết nối mạng internet có thể thực hiện mọi lúc, mọi nơi.

3.2. Xu hướng phát triển thị trường công nghệ thông tin và truyền thông

3.2.1. Toàn cầu hóa, hội nhập

Công nghệ thông tin, nhất là mạng Internet làm cho khoảng cách trên thế giới ngày càng trở nên nhỏ bé. Tri thức và thông tin không biên giới sẽ đưa hoạt động kinh tế vượt ra khỏi phạm vi quốc gia và trở thành hoạt động mang tính toàn cầu. Mối quan hệ kinh tế thương mại, công nghệ và hợp tác giữa các nước, các doanh nghiệp ngày càng được tăng cường nhưng đồng thời tính cạnh tranh cũng trở nên mạnh mẽ. Cạnh tranh tiến hành trên phạm vi toàn cầu, không chỉ có các công ty xuyên quốc gia mà ngay cả các doanh nghiệp vừa và nhỏ.

3.2.2. Chuyển dịch sản xuất đến các quốc gia có giá lao động thấp

Do áp lực cạnh tranh lớn, giá nhân công cao, nhiều công ty ở các nước phát triển buộc phải chuyển cơ sở sản xuất sang những nước có nguồn lao động rẻ, cơ chế thuận lợi, và có tiềm năng thị trường, về công nghiệp phần mềm, xu-hướng mà các công ty Mỹ đang áp dụng là thuê các lập trình viên có kỹ năng cao nhưng chi phí thấp ở những nước đang phát triển, về công nghiệp phần cứng, nhiều công ty lớn có nhu cầu thuê gia công lắp ráp phần cứng tại những quốc gia đang phát triển. Việt Nam sẽ có khả năng chiếm một thị phần nhỏ trong lắp ráp điện tử.

3.2.3. Chuyển giao công nghệ

Đối với những công nghệ chuyên dụng có giá trị cao xu hướng xây dựng các hợp đồng nghiên cứu và phát triển (R&D), trao chìa khóa, mua bán các license công nghệ lõi và xây dựng các phòng thí nghiệm R&D, các công ty liên doanh sẽ là những kênh chuyển giao công nghệ có hiệu quả nhất. Sự ra đời của các Quỹ đầu tư mạo hiểm cho công nghệ thông tin, các cơ chế chỉ định thầu chuyển giao công nghệ dài hạn sẽ tạo điều kiện cho quá trình chuyển giao công nghệ.

Một vấn đề đang được các công ty công nghệ thông tin quan tâm là vấn đề sở hữu trí tuệ. Trước đây chủ yếu các công ty phần mềm lớn chú trọng đến sở hữu trí tuệ, nhưng ngày nay còn có ngành công nghiệp nội dung. Các quốc gia đang rất chú trọng đến vấn đề này, đặc biệt là qua các Hiệp định thương mại như WTO để củng cố và áp dụng các quy chế về sở hữu trí tuệ của họ. Khi mà tốc độ truyền thông băng rộng và tốc độ xử lý của máy tính không ngừng tăng lên thì ngành công nghiệp nội dung sẽ càng bị đe dọa nhiều hơn bởi nạn vi phạm bản quyền. Đối với các nước đang phát triển nền công nghiệp phần mềm và nội dung thông tin thì việc bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ lại càng trở nên cấp thiết. Tuy nhiên, cũng cần phải lưu ý rằng ở các nước đang phát triển, chi phí của phần mềm và nội dung hợp pháp có thể quá cao và việc sử dụng quyền sỡ hữu tốn kém này có thể hạn chế đến quá trình ứng dụng và phát triển công nghệ thông tin ở các quốc gia này.

3.2.4. Thương mại điện tử

Sự phát triển thị trường công nghệ thông tin còn được đánh dấu bởi sự phát triển: thương mại điện tử. Thương mại điện tử (thương mại điện tử) là hình thức mua bán hàng hóa và dịch vụ thông qua mạng máy tính toàn cầu, thương mại điện tử đang phát triển mạnh mẽ trên phạm vi toàn thế giới, thương mại điện tử giúp giảm chi phí sản xuất, trước hết là chi phí văn phòng, bán hàng và tiếp thị, thương mại điện tử sẽ kích thích sự phát triển của ngành công nghệ thông tin tạo cơ sở cho phát triển kinh tế tri thức.

3.2.5. Chính phủ điện tử

Một ứng dụng tác động lớn tới thị trường công nghệ thông tin là các nước đang nhanh chóng mền khai xây dựng Chính phủ điện tử. “Chính phủ điện tử là Chính phủ ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông để hoạt động hiệu quả hơn, phục vụ nhân dân tốt hơn”. Chính phủ điện tử ứng dụng công nghệ thông tin, cùng với quá trình đổi mới tổ chức, phương thức quản lý, quy trình điều hành, làm cho Chính phủ hoạt động hiệu lực, hiệu quả hơn, minh bạch hơn, phục vụ nhân dân và doanh nghiệp tốt hơn và phát huy dân chủ mạnh mẽ hơn.

3.2.6. Xu hướng hình thành nền kinh tế tri thức và xã hội thông tin

Nhân loại đang bước vào một thời đại kinh tế mới - thời đại của nền kinh tế tri thức, thời đại của xã hội thông tin trong đó thông tin, trí tuệ trở thành lực lượng sản xuất trực tiếp. Khác với loại hình kinh tế trước đây lấy công nghiệp truyền thống làm nền tảng sản xuất, lấy nguồn tài nguyên thiên nhiên thiếu thốn và ít ỏi làm chỗ dựa để phát triển sản xuất, kinh tế thông tin lấy công nghệ cao làm lực lượng sản xuất, lấy trí lực - nguồn tài nguyên vô tận làm chỗ dựa chủ yếu, lấy công nghệ thông tin làm nền tảng để phát triển. Trong nền kinh tế thông tin năng lực cạnh tranh phụ thuộc chủ yếu vào năng lực thu thập, lưu trữ, xử lý và trao đổi thông tin.

Để có thể tận dụng được mọi cơ hội do công nghệ thông tin đem lại và để đảm bảo việc đầu tư vào phát triển chính phủ điện tử và thương mại điện tử có hiệu quả, người dân phải có nhận thức đầy đủ về các khả năng của công nghệ thông tin và có thể sử dụng được các tiện ích do công nghệ thông tin cung cấp. Tại nhiều nước phát triển, chính phủ đã cố gắng đảm bảo cho mọi người dân đều có cơ hội học tập và có được sự hiểu biết cơ bản về sử dụng công nghệ thông tin. Ở một số nước phát triển khác, khóa đào tạo đầu tiên cho những người thất nghiệp là khóa đào tạo về công nghệ thông tin miễn phí bởi vì Chính phủ nhận rõ được tầm quan trọng của công nghệ thông tin đối với cơ hội tìm việc làm cho những người này.

3.3. Xu hướng phát triển công nghệ thông tin và truyền thông ở Việt Nam

3.3.1. Hình thành và phát triển công nghiệp công nghệ thông tin

Phát triển công nghiệp phần mềm và công nghiệp nội dung thông tin đồng bộ với mở rộng, phát triển mạng truyền thông. Phấn đấu để Việt Nam trở thành một trung tâm của khu vực về lắp ráp thiết bị điện tử, viễn thông và máy tính, sản xuất một số chủng loại linh, phụ kiện, và thiết kế chế tạo thiết bị mới. Công nghiệp công nghệ thông tin sẽ trở thành ngành kinh tế mũi nhọn quan trọng, có tốc độ tăng trưởng trung bình 20-25% một năm, đạt tổng doanh thu khoảng 6-7 tỷ USD vào năm 2010. Máy tính cá nhân, điện thoại di động và phần mềm mang thương hiệu Việt Nam chiếm lĩnh được thị phần trong nước, xuất khẩu hơn 1 tỷ USD.

(Nguồn: Chiến lược phát triển công nghệ thông tin và truyền thông Việt Nam đến năm 2010 và định hướng đến 2020).

3.3.2. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin

Công nghệ thông tin được ứng dụng rộng rãi trong mọi lĩnh vực, mọi ngành nhằm xây dựng và phát triển Việt Nam điện tử với công dân điện tử, Chính phủ điện tử, doanh nghiệp điện tử, thương mại điện tử. Đến năm 2010: Trên 50% các văn bản được lưu chuyển trên mạng; 100% công chức sử dụng thư điện tử, ứng dụng công nghệ thông tin phục vụ cho công việc; 100% các cơ quan của Chính phủ có trang thông tin điện tử với đầy đủ thông tin về hoạt động của cơ quan, pháp luật, thủ tục hành chính, quy trình làm việc... Người dân và các doanh nghiệp có thể tìm kiếm thông tin liên quan đến các hoạt động của các cơ quan hành chính một cách nhanh chóng, dễ dàng; 50 - 70% doanh nghiệp ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông vào các hoạt động quản lý, điều hành, quảng bá thương hiệu, tiếp thị, mở rộng thị trường, giám sát, tự động hóa các Quy trình sản xuất, thiết kế, kiểm tra, đánh giá chất lượng sản phẩm; 25-30% tổng số giao dịch của các ngành thực hiện qua giao dịch điện tử.

(Nguồn: Chiến lược phát triển công nghệ thông tin và truyền thông Việt Nam đến năm 2010 và định hướng đến 2020; Nghị định 64/2007/NĐ-CP).

3.3.3. Phát triển hạ tầng công nghệ thông tin và truyền thông

Xây dựng cơ sở hạ tầng thông tin và truyền thông đáp ứng yêu cầu trao đổi thông tin của toàn xã hội. Cơ sở hạ tầng viễn thông và Internet Việt Nam đi thẳng vào công nghệ hiện đại, phát triển nhanh, đa dạng hóa, cung cấp cho người sử dụng các dịch vụ chất lượng cao, đảm bảo an toàn thông tin, bảo mật. Tạo điều kiện cho mọi thành phần kinh tế tham gia cung cấp dịch vụ viễn thông và Internet. Hỗ trợ để các doanh nghiệp mới chiếm 40 - 50% thị phần dịch vụ viễn thông và Internet vào năm 2010.

(Nguồn: Chiến lược phát triển công nghệ thông tin và truyền thông Việt Nam đến năm 2010 và định hướng đến 2020).

3.3.4. Phát triển nguồn nhân lực công nghệ thông tin

Đào tạo và phát triển nguồn nhân lực đáp ứng được yêu cầu phát triển và ứng dụng công nghệ thông tin của đất nước. Đào tạo về công nghệ thông tin tại các trường đại học trọng điểm đạt trình độ và chất lượng tiên tiến trong ASEAN cả về kiến thức, kỹ năng thực hành và ngoại ngữ. Sau đây là một số chỉ tiêu của Việt Nam đến năm 2010:

Bảng 1: Chỉ tiêu ứng dụng công nghệ thông tin của Việt Nam đến năm 2010

Nguồn: Chiến lược phát triển CNTT-TT Việt Nam đến năm 2010 (trang 3, 4)

3.4. Tình hình phát triển Chính phủ điện tử và Thương mại điện tử ở Việt Nam

3.4.1. Đầu tư phát triển Chính phủ điện tử

Mục đích của xây dựng chính phủ điện tử:

1. Xây dựng Chính phủ điện tử nhằm thực hiện một Chính phủ hoạt động hiệu quả hơn, phục vụ nhân dân tốt hơn.

2. Xây dựng Chính phủ điện tử phải được tiến hành đồng bộ, gắn bó chặt chẽ với quá trình cải cách hành chính nhà nước. Các phương thức quản lý, quy trình làm việc, các thủ tục hành chính cần được rà soát, đổi mới, tổ chức lại đảm bảo rõ ràng, minh bạch, và áp dụng công nghệ thông tin có hiệu quả.

3. Xây dựng Chính phủ điện tử là động lực thúc đẩy quá trình đổi mới, nâng cao năng lực và chất lượng sống cho người dân, nâng cao năng lực cạnh tranh và hội nhập kinh tế quốc tế của các doanh nghiệp, thúc đẩy phát triển kinh tế góp phần quan trọng vào sự thành công của quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

4. Xây dựng Chính phủ điện tử phải được thực hiện từ tất cả các cấp chính quyền, có mục tiêu, kế hoạch rõ ràng.

Để xây dựng Chính phủ điện tử, Chính phủ đã ra Nghị định 64 để chỉ đạo đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin ở các cấp.

3.4.2. Cải cách hành chính, quy trình công tác

Đảm bảo hệ thống chỉ đạo, điều hành, trao đổi thông tin thông suốt, kịp thời từ Trung ương đến các Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ và các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.

Hệ thống thông tin tài chính, ngân hàng, và hải quan đạt trình độ tương đương với các nước tiên tiến trong khu vực.

Hệ thống thông tin công dân, cán bộ công chức, địa lý, và thống kê có thông tin cơ bản được cập nhật đầy đủ và cung cấp thường xuyên.

3.4.3. Cung cấp các dịch vụ công

Trong Nghị định 64/2007/NĐ-CP ngày 10/4/2007 của Chính phủ hướng dẫn Luật công nghệ thông tin về Ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động của cơ quan Nhà nước, đã nêu rõ các chỉ tiêu cung cấp các dịch vụ công của Chính phủ điện tử đối với các cơ quan Chính phủ từ Trung ương đến địa phương:

Đối với các Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, các tỉnh: Đảm bảo 70% số cổng thông tin điện tử của các Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, Ủy ban nhân dân các tỉnh cung cấp dịch vụ hành chính công mức độ 2 cho người dân và doanh nghiệp; Các tỉnh cung cấp được tối thiểu 3 dịch vụ hành chính công trực tuyến mức độ 3 phù hợp với yêu cầu cải cách hành chính.

Đối với các thành phố trực thuộc Trung ương: Đảm bảo 100% số cổng thông tin điện tử của các thành phố cung cấp dịch vụ hành chính công mức độ 2 cho người dân và doanh nghiệp; Hai thành phố Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh cung cấp được tối thiểu 10 dịch vụ hành chính công trực tuyến mức độ 3, các thành phố khác cung cấp được tối thiểu 5 dịch vụ hành chính công trực tuyến mức độ 3 phù hợp với yêu cầu cải cách hành chính.

3.4.4. Đầu tư để phát triển thương mại điện tử

Việt Nam quyết tâm xây dựng môi trường pháp lý thuận lợi cho thương mại điện tử. Quốc hội đã ban hành Luật giao dịch điện tử, là cơ sở pháp lý đầu tiên và quan trọng cho các ứng dụng thương mại điện tử. Sáu chính sách lớn của Kế hoạch phát triển thương mại điện tử là cơ sở để triển khai nhiều chương trình, dự án cụ thể.

§ Triển khai mạnh mẽ và liên tục hoạt động phổ biến, tuyên truyền, đào tạo về thương mại điện tử.

§ Nhanh chóng tạo lập môi trường thuận lợi cho thương mại điện tử với việc ban hành đầy đủ và đồng bộ các văn bản quy phạm pháp luật liên quan tới thương mại điện tử.

§ Các cơ quan chính phủ ở mọi cấp cần phải đi tiên phong trong việc hỗ trợ và ứng dụng thương mại điện tử.

§ Phát triển hạ tầng kỹ thuật cho thương mại điện tử trên cơ sở chuyển giao công nghệ từ nước ngoài.

§ Tổ chức thực thi các quy định pháp luật liên quan tới thương mại điện tử một cách cương quyết, kịp thời.

§ Tích cực tham gia các hoạt động hợp tác quốc tế về thương mại điện tử.

Doanh nghiệp là động lực cho phát triển thương mại điện tử. Chính mỗi doanh nghiệp sẽ tự quyết định có tham gia thương mại điện tử hay không. Nói cách khác, doanh nghiệp là lực lượng nòng cốt đối với việc ứng dụng và phát triển thương mại điện tử.

Sự phát triển của thương mại điện tử gắn chặt với sự phát triển của công nghệ thông tin và Chính phủ điện tử. Trong những năm qua công nghệ thông tin ở nước ta đã phát triển khá nhanh. Chiến lược phát triển công nghệ thông tin và truyền thông đặt thương mại điện tử như một trong những trụ cột chính của phát triển công nghệ thông tin trong những năm tới.

Phần 2.

ĐẶC ĐIỂM TỰ NHIÊN, KINH TẾ - XÃ HỘI TỈNH BẮC KẠN

I. ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN

1.1. Vị trí địa lý

Bắc Kạn là một tỉnh miền núi vùng cao, nằm sâu trong nội địa vùng Đông Bắc, nằm trên quốc lộ số 3 đi từ Hà Nội lên Cao Bằng. Đây là trục quốc lộ quan trọng của vùng Đông Bắc. Bắc Kạn nằm giữa các tỉnh có tiềm năng kinh tế lớn, phía Nam giáp Thái Nguyên, phía Bắc giáp Cao Bằng, phía Đông giáp Lạng Sơn, phía Tây giáp Tuyên Quang. Với 4 tỉnh xung quanh có mối giao lưu quan trọng, có những nét tương đồng về tài nguyên và con người, có điều kiện hỗ trợ nhau trong phát triển kinh tế và trao đổi hàng hóa. Bắc Kạn có diện tích 4.857,21km² bao gồm 7 huyện và 1 thị xã.

1.2. Địa hình

Bắc Kạn là một tỉnh có địa hình phân dị lớn do sự kiến tạo bởi cánh cung Ngân Sơn - Yên Lạc và cánh cung sông Gâm nên đã hình thành các vùng khác biệt về khí hậu, ảnh hưởng đến đời sống dân cư và phát triển kinh tế xã hội. Toàn tỉnh có độ cao giảm dần từ Tây Bắc xuống Đông Nam, bình quân từ 500-600 m, cao nhất có đỉnh 1.640 m thuộc dãy Năm Khiếu Thượng, thấp nhất 40 m thuộc khu vực xã Quảng Chu (Chợ Mới).

1.3. Khí hậu

Bắc Kạn có chế độ khí hậu nhiệt đới gió mùa, nhưng do ảnh hưởng của vị trí địa lý, địa hình nên khí hậu của Bắc Kạn có nhiều nét đặc trưng. Nhiệt độ trung bình hàng năm từ 20-22°C. Bắc Kạn nằm sâu trong nội địa lại có núi sâu che chắn nên ít chịu ảnh hưởng của bão. Băng giá và sương muối xuất hiện vào mùa Đông ở hầu hết các huyện/thị trong tỉnh, nhưng nhiều nhất là các thung lũng, gây thiệt hại rất lớn cho cây trồng và vật nuôi.

1.4. Thuỷ văn

Do đặc điểm địa hình là miền núi cao với hai mạch vòng cung lớn, vì thế Bắc Kạn là nơi khởi nguồn của nhiều sông, suối, mạng lưới khá dày đặc và chảy theo những hướng khác nhau.

Các sông suối chảy theo hướng Nam vào châu thổ Bắc Bộ có sông cầu, sông Năng, sông Tiểu Đáy. Các dòng chảy sang hướng Đông Bắc thuộc hệ thống sông Kỳ Cùng (Lạng Sơn) về phía Trung Quốc như sông Na Rì, sông Bắc Giang.

Nhìn chung hệ thống dòng chảy trên địa bàn Bắc Kạn còn trong giai đoạn trẻ, thể hiện ở dòng dốc, có nhiều thác ghềnh; lòng hẹp, vách dạng chữ V, sức xói mòn mạnh.

II. NGUỒN NHÂN LỰC CỦA TỈNH

2.1. Dân số

Năm 2007 dân số Bắc Kạn là 305.800 người, mật độ trung bình: 62,34 người/km2. Số dân ở thành thị là 45.606 người chiếm 14,91% số dân trong toàn tỉnh.

Bắc Kạn có yếu tố đặc trưng về dân tộc. Toàn tỉnh có 7 dân tộc cùng sinh sống trên địa bàn, trong đó 86,7% là đồng bào dân tộc. Đông nhất là đồng bào Tày chiếm 54,3%, đồng bào kinh chiếm 13,3%, dao 16,5%, nùng 9,47%, sán chay 0,45% và các dân tộc khác chiếm 0,59%.

2.2. Nguồn nhân lực

Nguồn lao động của tỉnh Bắc Kạn năm 2007 trong độ tuổi lao động là 186.556 người (chiếm 61,00%). Lao động đang làm việc trong các ngành kinh tế là 165.715 người. Trong đó lao động trong khu vực nông - lâm nghiệp giảm từ 83,6% (năm 2001) xuống 76,84% (năm 2007); khu vực công nghiệp - xây dựng - dịch vụ tăng từ 16,4% (năm 2001) lên 18,85% (năm 2007). Như vậy sản xuất nông lâm nghiệp vẫn giữ vị trí trọng yếu trong nền kinh tế của tỉnh.

III. TỔNG QUAN PHÁT TRIỂN KINH TẾ XÃ HỘI

3.1. Thành tựu phát triển kinh tế xã hội

Tỉnh Bắc Kạn đã giành nhiều thành tựu quan trọng trong công cuộc -phát triển kinh tế xã hội. Bình quân tốc độ tăng trưởng trong 5 năm (2001 - 2005) đạt 12,40%, cao nhất từ trước đến nay (1997 - 2000 là 9,9%). Thu nhập bình quân đầu người năm 2005 đạt 3,44 triệu đồng. Cơ cấu kinh tế đã có bước chuyển dịch theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Kim ngạch xuất khẩu năm 2007 đạt 6,3 triệu USD. Huy động nguồn lực cho đầu tư phát triển tăng nhanh.

3.1.1. Kinh tế:

Cơ cấu kinh tế chuyển dịch tích cực theo hướng tăng dần tỷ trọng công nghiệp và dịch vụ, giảm dần tỷ trọng nông lâm ngư nghiệp. Tỷ trọng nông lâm ngư nghiệp giảm từ 58,2% năm 2000 xuống 40,95%, công nghiệp - xây dựng tăng từ 10,09% lên 20,78%, dịch vụ tăng từ 30,70% lên 38,27%.

Nông - lâm nghiệp:

- Nông nghiệp: Tổng diện tích gieo trồng thực hiện được 46.079 ha đạt 104% kế hoạch, so cùng kỳ năm 2006 tăng 7%. Trồng được 21.233 ha lúa, năng suất bình quân đạt 44,72 tạ/ha, sản lượng đạt 94.954 tấn. Tổng sản lượng lương thực có hạt cả năm đạt 148.502 tấn/ 132.000 tấn đạt 113% kế hoạch, so với cùng kỳ năm 2006 tăng 20%. Một số cây trồng có giá trị kinh tế cao như thuốc lá, khoai môn đã được chú ý phát triển tuy nhiên diện tích còn thấp. Tỉnh đang từng bước hình thành vùng chè chất lượng cao ở các huyện Chợ Mới, Ba Bể, vùng chè tuyết Shan ở một số xã thuộc huyện Chợ Đồn, Chợ Mới, Ba Bể và Bạch Thông.

- Ngành chăn nuôi: Đàn gia súc phát triển với tốc độ khá cao so với những năm trước, nhưng chưa đạt kế hoạch đề ra. Năm 2007, đàn bò có 44.945 con, đạt 51% kế hoạch đề ra. Chăn nuôi gia súc, gia cầm và nuôi trồng thủy sản tiếp tục phát triển, ước tính tổng đàn gia súc, gia cầm đến hết năm 2007 trên địa bàn tỉnh đạt 1.335.100 con. Sản lượng cá ước đạt 868 tấn.

- Lâm nghiệp: Tổng diện tích đất trồng rừng toàn tỉnh thực hiện được 3.398 ha. Tỷ lệ che phủ rừng năm 2007 đạt 55,18%. Nhìn chung công tác khai thác và chế biến lâm sản phát triển chậm, công nghệ sản xuất chế biến thô sơ, lạc hậu, thị trường đô thị không ổn định.

Ngành công nghiệp - xây dựng:

Năm 2007, giá trị sản xuất công nghiệp trên địa bàn toàn tỉnh ước đạt 189.031 triệu đồng, tăng 1,69% so với thực hiện năm 2006, bằng 73,68% kế hoạch đề ra.

Trong đó, khu vực doanh nghiệp Nhà nước Trung ương đạt 12.055 triệu đồng, bằng 78,31% kế hoạch đề ra; khu vực doanh nghiệp Nhà nước địa phương đạt 85.927 triệu đồng, bằng 76,72% so với kế hoạch; khu vực công nghiệp ngoài quốc doanh đạt 85.709 triệu đồng bằng 77,32%. Các ngành công nghiệp tỉnh có lợi thế, tiềm năng như: Khai thác và chế biến khoáng sản, chế biến nông lâm sản, sản xuất vật liệu xây dựng. Ngoài ra còn có thêm một số sản phẩm may công nghiệp, bia, tinh quặng chì, kẽm...

Dịch vụ du lịch:

Hạ tầng du lịch đang được quan tâm đầu tư. Trong thời gian qua, du lịch Bắc Kạn, nhất là du lịch Hồ Ba Bể đã được quảng bá rộng khắp, thu hút nhiều lượt khách du lịch đến Bắc Kạn. Năm 2007, có 100.305 lượt khách du lịch. Bình quân mỗi năm thu hút trên 40.000 lượt khách thăm quan du lịch (vượt kế hoạch 106%). Vườn Quốc gia Ba Bể đã được Trung tâm Bảo tồn đa dạng sinh học ASEAN công nhận là “Vườn di sản ASEAN”, hiện nay tỉnh đã hoàn chỉnh hồ sơ đề nghị UNESCO công nhận là di sản thiên nhiên thế giới.

Tài chính tiền tệ:

Thu ngân sách tăng dần theo các năm, năm 2007 được 123.316 triệu đồng, đạt 138,5% kế hoạch Trung ương giao, 110,9% kế hoạch tỉnh giao. Chi ngân sách hàng năm chủ yếu tập trung cho phát triển kinh tế - xã hội, nhất là xây dựng kết cấu hạ tầng, phát triển giáo dục đào tạo, y tế, hỗ trợ doanh nghiệp quốc doanh. Năm 2007, chi ngân sách trên địa bàn tỉnh là 997.663 triệu đồng, đạt 80,5% kế hoạch đề ra.

Phát triển hạ tầng kinh tế xã hội:

Kết cấu hạ tầng kinh tế xã hội và đô thị của tỉnh Bắc Kạn đã có sự thay đổi cơ bản. Về giao thông quốc lộ 3 đã và đang được Chính phủ đầu tư nâng cấp. Quốc lộ 279 sang Lạng Sơn đã được nâng cấp góp phần giao lưu kinh tế với khu vực cửa khẩu. Đã hoàn thành việc đầu tư xây dựng mới đường ô tô đến trung tâm các xã, hoàn thành các cầu lớn. Kết cấu hạ tầng về điện, bưu điện, nước sạch nông thôn được tiếp tục đầu tư xây dựng.

Đã hoàn thành xây dựng Trung tâm Y tế Chợ mới, trung tâm y tế Ngân Sơn, bệnh viện Phủ Thông và Bộc Bố, trung tâm y tế Ba Bể đang được triển khai thực hiện, các bệnh viện huyện, trạm y xế đã và đang tiếp tục được nâng cao, xây dựng.

3.1.2. Văn hóa xã hội

Về giáo dục - đào tạo: Tiếp tục phát triển cả về quy mô và chất lượng.

- Chương trình đổi mới giáo dục phổ thông và cuộc vận động “Nói không với tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích trong giáo dục” đã được thực hiện nghiêm túc trong năm học 2006-2007. Toàn tỉnh có 185 học sinh giỏi cấp tỉnh, 03 học sinh giỏi cấp quốc gia. Tỷ lệ học sinh yếu kém giảm.

- Cơ sở vật chất trường, lớp được đầu tư xây dựng ngày càng hoàn thiện, toàn tỉnh có 3.452 phòng học. Dự kiến hết năm học 2007-2008 toàn tỉnh có 38 trường đạt chuẩn Quốc gia. Đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên được bổ sung, tăng cường trình độ đào tạo, đạt chuẩn khá cao: Mầm non 98,31%, tiểu học 99,09%, Trung học cơ sở 98,67%, Trung học phổ thông 96,76%, có gần 10% giáo viên đạt tiêu chuẩn.

Hoạt động công nghệ khoa học:

Có nhiều tiến bộ, góp phần tạo chuyển biến trong nhận thức, nâng cao trình độ sản xuất, trình độ tiếp thu khoa học và công nghệ trong nhân dân. Nhiều đề tài, dự án phục vụ công nghiệp hóa hiện đại hóa công nghiệp, nông thôn được triển khai và ứng dụng trong sản xuất. Đã tiến hành nghiên cứu, đánh giá đặc điểm sinh thái nhân văn một số cộng đồng dân tộc ít người, xây dựng địa chỉ của tỉnh; một số đề tài, dự án thuộc lĩnh vực điều tra cơ bản môi trường và các lĩnh vực khác như: Xây dựng hồ sơ khoa học Vườn Quốc gia Ba Bể trình UNESCO, xây dựng mô hình làng nghề rượu đặc sản Khưa Quang.

Công tác chăm sóc, bảo vệ sức khỏe:

Đến năm 2007, có 26 trạm y tế xã đạt tiêu chuẩn quốc gia (đạt 100% kế hoạch), số giường bệnh/ vạn dân đạt 21,58, số bác sỹ/ vạn dân đạt 9,06, tỷ lệ số trạng tế xã có bác sỹ đạt 47,5%, tỷ lệ trẻ em dưới 5 tuổi bị suy sinh dưỡng giảm xuống còn 30%. Tỷ lệ trẻ em dưới 1 tuổi được tiêm đầy đủ 07 loại vacxin đạt 95%. Công tác vệ sinh an toàn thực phẩm được các ngành chức năng tổ chức kiểm tra theo quy định.

Cơ sở vật chất của ngành y tế, trang thiết bị khám chữa bệnh được tăng cường. Đội ngũ cán bộ từng bước được nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ và y đức. Tuy nhiên, vẫn còn một số y bác sỹ nghiệp vụ chuyên môn hạn chế, cơ sở vật chất của ngành chưa đáp ứng được nhu cầu. Phong tục lạc hậu của nhiều bà con dân tộc thiểu số ở vùng sâu, vùng xa khi ốm đau còn cúng bái mà chưa đưa bệnh nhân đến các cơ sở y tế khám chữa và điều trị.

3.2. Mục tiêu phát triển kinh tế xã hội của Tỉnh Bắc Kạn đến năm 2010

Đến năm 2010, tập trung chỉ đạo phát triển những lĩnh vực có tiềm năng như: Nông lâm nghiệp, công nghiệp khai khoáng, công nghiệp chế biến, dịch vụ - du lịch. Đầu tư chủ yếu vào những vùng, những ngành, những dự án có khả năng tăng trưởng nhanh, nhằm đẩy mạnh tốc độ phát triển kinh tế, ổn định và cải thiện một bước quan trọng đời sống của nhân dân các dân tộc trong tỉnh, rút ngắn khoảng cách kinh tế chậm phát triển, khắc phục tình trạng tụt hậu về kinh tế so với các tỉnh miền núi phía Bắc, tạo ra những tiền đề cần thiết cho bước phát triển bền vững hơn trong các kế hoạch 5 năm tiếp theo.

Những mục tiêu chủ yếu:

§ Tốc độ tăng trưởng GDP bình quân đạt 20%/năm.

§ Cơ cấu kinh tế đến năm 2010: Nông lâm nghiệp thủy sản: 23%; Công nghiệp xây dựng: 34%; Dịch vụ: 43% trong GDP.

§ Tổng kim ngạch xuất khẩu đạt 16 triệu USD.

§ GDP bình quân đầu người đến năm 2010 đạt trên 9 triệu đồng/ người/ năm.

§ Tỷ lệ huy động GDP vào ngân sách bình quân đạt 10%/năm.

§ Duy trì tỷ lệ tăng dân số tự nhiên 1,1%

§ Xoá căn bản hộ đói - giảm tỷ lệ hộ nghèo xuống dưới 20%.

§ Đến năm 2010, tỷ lệ trẻ dưới 5 tuổi suy dinh dưỡng dưới 20%.

§ Tỷ lệ lao động qua đào tạo lên 25%.

§ Đến năm 2010, toàn tỉnh có 100% số trạm y tế xã, phường, thị trấn được xây dựng kiên cố, bán kiên cố và có bác sĩ.

§ Đến năm 2010, có ít nhất 50 xã, phường, thị trấn và 2 đơn vị huyện/thị đạt chuẩn phổ cập giáo dục bậc trung học. Xây dựng Trường Cao Đẳng Sư phạm thành Trường Cao đẳng đa ngành.

§ Đến năm 2010, 100% số xã có điểm bưu điện văn hóa xã.

§ Đến năm 2010, tỷ lệ hộ sử dụng điện đạt 90%.

§ Đến năm 2010, tỷ lệ dân nông thôn được sử dụng nước sạch hợp vệ sinh đạt 90%.

3.3. Định hướng phát triển của tỉnh

Nông nghiệp:

Phấn đấu đạt tốc độ tăng trưởng nông lâm ngư nghiệp bình quân 6,5%/năm. Tỷ trọng GDP khu vực nông lâm ngư nghiệp đến năm 2010 là 23%. Chuyển dịch mạnh cơ cấu cây trồng vật nuôi theo hướng nâng cao thu nhập trên một đơn vị diện tích.

Đến năm 2010 đạt một số chỉ tiêu: Tổng sản lượng lương thực có hạt đạt trên 140.000 tấn. Diện tích vùng chè tuyết Shan - chè chất lượng cao đạt 2.500 ha. Diện tích vùng hồi đạt 4.500 ha. Phát triển chăn nuôi, chú trọng đàn bò để có sản lượng hàng hóa. Tỷ lệ che phủ rừng đạt 58%.

Tăng cường vốn đầu tư cho công tác xây dựng và hoàn thiện Quy hoạch phát triển ngành và các lĩnh vực liên quan, huy động tối đa các nguồn lực cho phát triển kinh tế nông nghiệp nông thôn.

Đẩy nhanh tốc độ Quy hoạch phát triển vùng sản xuất kinh tế hàng hóa có giá trị cao như: Chè Shan tuyết, cây ăn quả, thuốc lá, đỗ tượng, chăn nuôi gia súc...

Xây dựng dự án phát triển đàn trâu, bò hàng hóa để đưa chăn nuôi đại gia súc thành ngành sản xuất chính, đồng thời chú trọng phát triển chăn nuôi gia cầm, thủy sản. Xây dựng một số cơ sở sản xuất, cung ứng giống vật nuôi trên địa bàn.

Công nghiệp:

Tốc độ tăng trưởng bình quân khu vực Công nghiệp - xây dựng đến năm 2010 là 33%. Tỷ trọng GDP khu vực công nghiệp - xây dựng đến năm 2010 là 34%. Giá trị sản xuất công nghiệp (giá so sánh 1994) đến năm 2010 đạt 861 triệu đồng.

Tiểu thủ công nghiệp: Phát triển các ngành nghề tiểu thủ công nghiệp, thủ công truyền thống, thủ công mỹ nghệ để sản xuất các mặt hàng phục vụ tiêu dùng trong nước và xuất khẩu, như: Mây tre đan, mành cọ, chiếu tre, bàn ghế song mây, trúc, đồ gỗ mỹ nghệ, rượu đặc sản Khưa Quang,...

Quy hoạch hoàn chỉnh khu công nghiệp Thanh Bình, các cụm công nghiệp để tạo điều kiện thuận lợi cho công tác xúc tiến đầu tư của tỉnh.

Xây dựng danh mục dự án để kêu gọi đầu tư trong và ngoài nước đầu tư vào các lĩnh vực có lợi thế: Chế biến nông lâm khoáng sản.

Thăm dò và khai thác các điểm mỏ có triển vọng bảo đảm nguồn nguyên liệu cho ngành công nghiệp khai thác, chế biến khoáng sản.

Du lịch và dịch vụ

Tốc độ tăng trưởng bình quân khu vực dịch vụ đến năm 2010 đạt 24%/năm. Tỷ trọng GDP khu vực dịch vụ trong GDP toàn tỉnh đến năm 2010: 43%. Tổng mức bán lẻ hàng hóa và dịch vụ tăng bình quân 25%/năm. Đẩy mạnh xuất khẩu, tăng cường mở rộng thị trường và mặt hàng xuất khẩu của tỉnh. Phấn đấu đến năm 2010, kim ngạch xuất khẩu đạt 16 triệu USD. Bình quân mỗi năm thu hút trên 100.000 lượt khách du lịch; phấn đấu đến năm 2010 đạt 150.000 lượt khách; doanh thu từ hoạt động du lịch đạt trên 50 tỷ đồng.

Đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng như đường giao thông, xây dựng một số dịch vụ nhà nghỉ, làng văn hóa phù hợp với cảnh quan thiên nhiên của các điểm du lịch như khu vực Hồ Ba Bể, ATK Chợ Đồn,...

Khẩn trương tiến hành công tác quy hoạch chi tiết ở các khu, tuyến, điểm du lịch, tập trung mạnh vào khai thác lợi thế Du lịch Ba Bể. Hình thành các dự án để xúc tiến kêu gọi đầu tư để khai thác thế mạnh du lịch dịch vụ.

Xây dựng kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội và phát triển đô thị

Thực hiện quy hoạch tổng thể phát triển hệ thống đô thị và khu dân cư nông thôn, xây dựng nông thôn mới; đảm bảo quy hoạch và phát triển hệ thống đô thị đồng bộ với sự phát triển kinh tế xã hội, bảo vệ môi trường, hình thành các trung tâm kinh tế của tỉnh. Quy hoạch mở rộng thị xã Bắc Kạn, đẩy nhanh tốc độ phát triển kinh tế xã hội để sớm đưa thị xã Bắc Kạn trở thành đô thị loại III. Đầu tư thoả đáng cho việc xây dựng kết cấu hạ tầng ở thị xã Bắc Kạn, các khu, cụm công nghiệp và đô thị du lịch sinh thái Ba Bể. Đầu tư xây dựng tuyến đường Hồ Chí Minh, tuyến đường sắt Núi Hồng (Thái Nguyên) - Chợ Mới - Thị xã Bắc Kạn.

Tài chính tiền tệ

Quản lý khai thác tốt nguồn thu, phấn đấu tỷ lệ huy động GDP vào ngân sách bình quân đạt 10%/năm.

Chi ngân sách đảm bảo tiết kiệm, có hiệu quả, kiên quyết chống tham nhũng, thất thoát, lãng phí. Đảm bảo nhu cầu chi thường xuyên theo chính sách, chế độ nhà nước quy định.

3.4. Đánh giá tình hình phát triển kinh tế xã hội

3.4.1. Thuận lợi

Tình hình kinh tế - xã hội của tỉnh Bắc Kạn có nhiều chuyển biến tích cực. Kinh tế tăng trưởng khá, tốc độ tăng trưởng GDP bình quân hằng năm đạt 12,4%.

Các tiềm năng, thế mạnh của tỉnh như du lịch - dịch vụ, khoáng sản được khai thác có hiệu quả. Đã xây dựng được một số công trình kết cấu hạ tầng kinh tế và hạ tầng đô thị quan trọng. Các lĩnh vực giáo dục - đào tạo, y tế, văn hóa - xã hội đạt nhiều kết quả. Đời sống nhân dân các dân tộc, kể cả vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số được cải thiện rõ rệt, tỷ lệ hộ đói nghèo giảm mạnh. Quốc phòng an ninh được giữ vững. Mở rộng quan hệ đối ngoại, thực hiện chính sách thu hút đầu tư trong nước và nước ngoài đạt được kết quả đáng kể.

3.4.2. Khó khăn

Bắc Kạn vẫn là tỉnh nghèo. Kết cấu hạ tầng tuy được cải thiện nhưng vẫn còn yếu kém.

Tích lũy nội bộ nền kinh tế thấp, chưa tạo được nguồn lực ổn định và lâu dài cho đầu tư phát triển. Trình độ dân trí còn thấp; năng lực cán bộ còn nhiều hạn chế.

Kinh tế phát triển chưa vững chắc, công nghiệp khai khoáng tăng nhanh, song thiếu bền vững. Cơ sở hạ tầng đã được chú ý đầu tư nâng cấp, nhưng vẫn chưa thực sự đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội.

Đầu tư trực tiếp cho khu vực nông nghiệp nông thôn còn thấp, hạn chế khả năng chuyển đổi cơ cấu trong nông nghiệp và tăng thu nhập của đại bộ phận nông dân.

Mặc dù có nhiều thành công trong phát triển kinh tế - xã hội, song do xuất phát điểm thấp nên một số chỉ tiêu thấp hơn so với bình quân cả nước và vùng kinh tế Đông Bắc Bộ.

IV. TÁC ĐỘNG QUA LẠI CỦA KINH TẾ XÃ HỘI ĐẾN SỰ PHÁT TRIỂN VÀ ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN

4.1. Thuận lợi

Tốc độ tăng trưởng kinh tế của tỉnh đạt mức khá cao, đời sống kinh tế, văn hóa, xã hội của người dân ngày được cải thiện, cơ chế chính sách thu hút đầu tư bước đầu được xây dựng đã tạo điều kiện cho thị trường bưu chính viễn thông và công nghệ thông tin phát triển.

Bắc Kạn đang trong giai đoạn phát triển kinh tế, từng bước chuyển đổi sang công nghiệp khai khoáng, dịch vụ, thương mại, du lịch, bưu chính, viễn thông, công nghệ thông tin có điều kiện phát triển nhanh, thu hút các doanh nghiệp đầu tư xây dựng mạng lưới cung cấp dịch vụ, phát triển thương mại điện tử.

Ngành du lịch của tỉnh có nhiều tiềm năng; hàng năm thu hút một lượng lớn khách du lịch trong và ngoài nước. Dẫn đến tạo điều kiện cho phát triển bưu chính viễn thông và công nghệ thông tin.

4.2. Khó khăn

Điều kiện kinh tế, xã hội của các cụm dân cư không đồng đều, nhu cầu sử dụng các dịch vụ bưu chính viễn thông và công nghệ thông tin tại các khu vực cũng rất khác nhau, dẫn đến không thu hút được sự quan tâm đầu tư khai thác dịch vụ của các doanh nghiệp.

Mật độ dân số và thu nhập không đều giữa các địa phương trong tỉnh cho nên việc xây dựng kế hoạch và đầu tư phát triển công nghệ thông tin bị hạn chế, gặp nhiều khó khăn.

Trình độ dân trí thấp, chưa nhận thức được vai trò, tác dụng của thông tin và chưa đủ trình độ để tiếp cận với các phương thức thông tin liên lạc.

Kết cấu hạ tầng nói chung có được cải thiện nhưng vẫn còn một số mặt yếu, nhất là khu vực vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào các dân tộc

Phần 3.

HIỆN TRẠNG ỨNG DỤNG VÀ PHÁT TRIỂN CÔNG NGHỆ THÔNG TIN

I. HIỆN TRẠNG ỨNG DỤNG VÀ PHÁT TRIỂN CÔNG NGHỆ THÔNG TIN

1.1. Ứng dụng công nghệ thông tin tại các cơ quan Đảng và Nhà nước

Ứng dụng công nghệ thông tin trong các cơ quan quản lý Nhà nước

Việc phát triển ứng dụng công nghệ thông tin mà trước hết là tin học hóa quản lý hành chính Nhà nước đã bắt đầu và đạt được một số kết quả.

Hầu hết các Sở, ban, ngành, các huyện/thị đều đã ứng dụng công nghệ thông tin vào trong các hoạt động tác nghiệp, đã triển khai 3 phần mềm dùng chung cơ bản cho 25 đơn vị và một số phần mềm ứng dụng trong quản lý, điều hành. Đến nay đã có 5 đơn vị đưa phần mềm Quản lý văn bản và hồ sơ công việc vào vận hành: Văn phòng Ủy ban nhân dân tỉnh, Văn phòng Hội đồng nhân dân tỉnh, Sở Khoa học và Công nghệ, Sở Lao động - Thương binh xã hội, Ủy ban nhân dân thị xã Bắc Kạn. Bên cạnh đó, bước đầu đã hình thành các cơ sở dữ liệu ở một số ngành nhằm tiến đến hình thành cơ sở dữ liệu dùng chung của tỉnh, phục vụ cho công tác chỉ đạo, điều hành. Xây dựng và đưa vào hoạt động Trang thông tin điện tử của tỉnh, cung cấp các thông tin tra cứu, các tin tức tổng hợp về tình hình kinh tế xã hội của tỉnh phục vụ hoạt động điều hành của các cơ quan và nhu cầu khai thác thông tin của người dân và các doanh nghiệp. Đặc biệt, cơ sở dữ liệu văn bản quy phạm pháp luật thường xuyên được cập nhật, đáp ứng được nhu cầu tra cứu phục vụ quản lý của các đơn vị trong tỉnh. Tuy nhiên, một số cơ sở dữ liệu do trong thời gian chạy thử nghệm và hạn chế về khả năng sử dụng của các cán bộ tham gia hệ thống nên chưa phát huy được tác dụng của các phần mềm truy xuất cơ sở dữ liệu này phục vụ thiết thực cho hoạt động của cơ quan.

Ứng dụng công nghệ thông tin trong các cơ quan Đảng

Phía các cơ quan Đảng, việc ứng dụng công nghệ thông tin đã đi vào nề nếp và khai thác khá hiệu quả. Đã có một số các đơn vị thuộc Văn phòng, các Ban Đảng tỉnh và các huyện/thị ủy đã được trang bị máy tính, kết nối mạng LAN, mạng WAN, và kết nối internet, với 28 máy chủ và 207 máy trạm. Đặc biệt các cơ sở dữ liệu và các phần mềm ứng dụng dùng chung được triển khai tích cực. Việc khai thác ứng dụng hệ thống thông tin điều hành tác nghiệp dùng chung trong cơ quan Đảng đã trở thành nề nếp, thường xuyên giúp việc xử lý thông tin nhanh, chính xác. Việc đăng ký, quản lý, xử lý công văn đi đến; việc gửi nhận văn bản trên mạng; việc cập nhật cơ sở dữ liệu văn kiện Đảng bộ; đảng viên, thẻ đảng viên của Văn phòng, các Ban Đảng tỉnh và các huyện, thị uỷ đã thực hiện đúng quy trình, theo hướng dẫn của Trung ương.

Tính đến 7/2008, trên tổng số 408 cán bộ trong các cơ quan Đảng mới chỉ có 5 người đạt trình độ đại học/cao đẳng công nghệ thông tin chiếm 1,22%; 135 cán bộ có chứng chỉ A,B/ trình độ kỹ thuật viên/ trung cấp.

1.2. Ứng dụng công nghệ thông tin trong sản xuất kinh doanh và dịch vụ

a) Tổng quan về ứng dụng công nghệ thông tin trong các doanh nghiệp ở Bắc Kạn

Tình hình ứng dụng công nghệ thông tin trong các doanh nghiệp ở Bắc Kạn đang ở những mức độ khác nhau. Một số doanh nghiệp đã chú ý đến khai thác hiệu quả máy tính trong công việc hàng ngày. Tại những đơn vị này đã thiết lập mạng nội bộ và xây dựng những kho dữ liệu điện tử để quản lý hoạt động sản xuất quan trọng. Tuy nhiên, các doanh nghiệp ngoài quốc doanh và hộ kinh doanh chưa phát huy ứng dụng công nghệ thông tin. Mức độ sử dụng Internet trong kinh doanh chưa được quan tâm đúng mức.

Các doanh nghiệp chậm ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động của mình, chủ yếu do hạ tầng công nghệ thông tin yếu của tỉnh, đặc biệt sử dụng Internet tốc độ cao phục vụ cho việc kinh doanh. Ngoài ra quy mô các doanh nghiệp phần lớn là nhỏ. Bên cạnh đó, nhận thức về những thách thức gặp phải khi Việt Nam vào WTO, vấn đề mở cửa và toàn cầu hóa của các doanh nghiệp còn chưa rõ. Một khi những vấn đề này được quan tâm, các doanh nghiệp không còn cách nào khác là phải tìm mọi biện pháp để nâng cao hiệu quả sản xuất và kinh doanh và một biện pháp cơ bản là ứng dụng công nghệ thông tin.

Ngoài ra, một số doanh nghiệp cũng đã có bộ phận chuyên trách cho lĩnh vực công nghệ thông tin đảm nhiệm chức năng quản lý, kinh doanh, hỗ trợ vận hành, và đảm bảo tính ổn định của hệ thống phục vụ công tác của đơn vị mình. Trong tỉnh hiện có khoảng 33 doanh nghiệp kinh doanh công nghệ thông tin (trong tổng số 445 doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh), chiếm tỉ lệ khoảng 7,41%, tại các doanh nghiệp này trung bình mỗi nơi có từ 1 đến 2 cán bộ chuyên trách trong lĩnh vực công nghệ thông tin.

b) Thương mại điện tử

Bắc Kạn đang chuẩn bị cho phát triển thương mại điện tử. Một số các doanh nghiệp đã có Website riêng. Mặc dù đã có một số doanh nghiệp tham gia tích cực hoạt động thương mại điện tử, nhưng mức độ ứng dụng internet để giao dịch của các doanh nghiệp là thấp: Chưa chú trọng khai thác thông tin trên mạng Internet, chưa chú trọng đến quảng bá thương hiệu cũng như sản phẩm thông qua Internet, chưa có giao dịch điện tử giữa các doanh nghiệp (B2B).

Nguyên nhân cũng chủ yếu do cơ sở hạ tầng, nhận thức của chủ doanh nghiệp và môi trường phát triển công nghệ thông tin, Internet chưa cao. Vì vậy, công nghệ thông tin chưa trở thành động lực để phát triển doanh nghiệp.

1.3. Ứng dụng công nghệ thông tin trong đời sống văn hóa xã hội

Ứng dụng công nghệ thông tin trong giáo dục, đào tạo

Theo số liệu khảo sát, trong một số các cơ sở giáo dục - đào tạo có 707 máy tính. Một số cơ sở đã kết nối Internet, sử dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý, giảng dạy và học tập.

Ngoài ra, các ứng dụng văn phòng như Microsoft office, một số đơn vị trong ngành đã có ứng dụng phục vụ công tác chuyên môn như: Phần mềm quản lý học sinh EMIS; quản lý cán bộ công chức PMIS; quản lý xét tốt nghiệp Trung học cơ sở, thi tốt nghiệp Trung học phổ thông; quản lý thi tuyển sinh vào lớp 10; quản lý công văn đi, công văn đến; quản lý thời khóa biểu; phần mềm kế toán; phần mềm tuyển sinh vào đại học và cao đẳng. Tuy nhiên, việc ứng dụng công nghệ thông tin tại các trường phổ thông trong tỉnh còn hạn chế. Các trường Trung học phổ thông đều có nhân lực để phục vụ công tác quản lý và dạy học môn Tin học. Đội ngũ này hàng năm được tiếp tục bổ sung và cử đi học để nâng cao trình độ và có khả năng chuyên môn.

Ứng dụng công nghệ thông tin trong y tế

Hiện trạng việc ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý tại các bệnh viện, các trung tâm, trạm y tế rất hạn chế nhất là tuyến huyện, phường, xã. Đa số ứng dụng công nghệ thông tin tại các đơn vị y tế này là khai thác công việc văn phòng, thống kê, báo cáo, một số đơn vị ứng dụng công nghệ thông tin quản lý bệnh viện nhưng chỉ mới thực hiện được từng phần riêng lẻ như: phần mềm kế toán, phần mềm quản lý cán bộ, phần mềm quản lý viện phí bảo hiểm y tế, phần mềm quản lý thuốc, phần mềm quản lý bệnh nhân HIV/AIDS.

Hiện tại, có 9/9 đơn vị khám chữa bệnh tuyến huyện, tỉnh đang sử dụng phần mềm Medisoft 2003, phần mềm kế toán; 7/9 đơn vị sử dụng phần mềm quản lý thuốc. Tất cả các đơn vị trực thuộc trong toàn ngành đang sử dụng phần mềm quản lý cán bộ.

Tuy nhiên, hầu hết các phần mềm đang sử dụng đều bị lỗi do chất lượng phần mềm, trình độ sử dụng phần mềm của cán bộ còn hạn chế, hạ tầng mạng chưa được phát triển nên các máy tính giúp ít cho công tác văn phòng. Hạ tầng kết nối mạng Internet được đầu tư nhưng chủ yếu để thực hiện công tác báo cáo theo định kỳ về Sở Y tế.

Phổ cập Internet trong đời sống xã hội

Bảng 2: Tình hình phát triển Internet Việt Nam

Nguồn: Trang web Trung tâm internet Việt Nam VNNIC

Bảng 3: Số liệu về Internet của tỉnh Bắc Kạn

Nguồn: Báo cáo của Sở Thông tin và Truyền thông tỉnh Bắc Kạn

II. HIỆN TRẠNG HẠ TẦNG KỸ THUẬT CÔNG NGHỆ THÔNG TIN

2.1. Phát triển mạng và dịch vụ viễn thông, Internet trên địa bàn tỉnh

Mạng lưới Bưu chính Viễn thông đã được đầu tư xây dựng và phát triển với hệ thống truyền dẫn và thiết bị chuyển mạch tiên tiến, hiện đại, đa dịch vụ.

Tại Bắc Kạn tính đến 31/12/2007 có 97 xã có điểm bưu điện văn hóa xã. Trong đó chỉ có 12 điểm bưu điện văn hóa xã được trang bị máy tính và kết nối Internet (đạt 12,37%). Đối với khu vực thị xã số lượng thiết bị và mức độ truy nhập Internet có khá hơn, nhưng vẫn chưa cao. Toàn tỉnh có 1.591 thuê bao Internet, trong đó có 1.372 thuê bao ADSL. Để phát triển Internet còn nhiều khó khăn, vì mạng ADSL mới vươn tới các khu vực huyện/thị. Mặt khác tham gia Internet còn là một yêu cầu quá cao so với khả năng kinh tế và trình độ tin học của rất nhiều người.

2.2. Cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin trong các cơ quan Đảng và Nhà nước

Việc trang bị hạ tầng công nghệ thông tin cho ứng dụng công nghệ thông tin vào công tác điều hành, quản lý được lãnh đạo các cấp các ngành quan tâm và tạo điều kiện phát triển. Việc trang bị và mở rộng qui mô cũng như năng lực của các thành phần trong hệ thống mạng cục bộ cũng như mạng diện rộng được các ngành các cấp quan tâm đầu tư.

Tính đến tháng 7/2008, các Cơ quan Đảng, cơ quan quản lý hành chính Nhà nước, các doanh nghiệp, các huyện/thị có khoảng 69 mạng LAN, 25 đơn vị có kết nối mạng WAN với tổng số khoảng 3.390 máy tính trên địa bàn tỉnh.

Bảng 4: Số liệu mạng LAN của tỉnh Bắc Kạn

Nguồn: báo cáo của Sở Thông tin và Truyền thông tỉnh Bắc Kạn

Bảng 5: Số liệu mạng WAN của tỉnh Bắc Kạn

Nguồn: báo cáo của Sở Thông tin và Truyền thông tỉnh Bắc Kạn

a. Văn phòng Tỉnh uỷ:

Hạ tầng công nghệ thông tin trong cơ quan Đảng tỉnh Bắc Kạn đã được xây dựng phù hợp với mục tiêu của Đề án, đáp ứng được nhu cầu trước mắt và cũng như lâu dài cho việc tin học hóa hoạt động của các cơ quan Đảng, các huyện/thị ủy đã có mạng máy tính cục bộ LAN kết nối mạng diện rộng WAN với Tỉnh ủy thông qua đường truyền MegaWAN 64Kbps.

Các trang thiết bị công nghệ thông tin đã được trang bị theo đúng chủng loại, mẫu mã, chất lượng cũng như khuyến cáo của Ban chỉ đạo công nghệ thông tin của cơ quan Đảng Trung ương. Đến tháng 7/2008, khối Đảng toàn tỉnh đã trang bị được: 28 máy chủ (Phòng máy chủ Văn phòng Tỉnh ủy: 5; Ban dân vận tỉnh ủy: 1; 6/8 huyện/thị mỗi đơn vị: 3; còn lại 2/8 huyện/thị mỗi đơn vị: 2), 207 máy trạm, 6 máy xách tay, 33 máy in các loại và các thiết bị khác.

Tuy nhiên, mới chỉ đáp ứng được các nhu cầu tối thiểu trước mắt cho việc tin học hóa hoạt động của các cơ quan Đảng. Chưa đầu tư đủ các thiết bị bảo đảm các yêu cầu cao về an ninh mạng và bảo mật thông tin, chưa trang bị đủ các máy tính cho cán bộ, chuyên viên.

Bảng 6: Hạ tầng phần cứng công nghệ thông tin tại các cơ quan Đảng đến tháng 7/2008

Nguồn: Số liệu Sở Thông tin và Truyền thông Bắc Kạn cấp

b. Văn phòng Ủy ban nhân dân tỉnh Bắc Kạn

Trung tâm tích hợp dữ liệu của tỉnh đã được trang bị 7 máy chủ, 8 máy trạm, 1 Switch, 5 ổ cứng và các thiết bị mạng, các thiết bị truyền thông, hệ thống mạng trong Trung tâm kết nối với Văn phòng Ủy ban nhân dân tỉnh và Hội đồng nhân dân tỉnh. Nhìn chung cơ bản đã đáp ứng cho các hoạt động của Trung tâm Tích hợp dữ liệu tỉnh.

Hoàn chỉnh việc xây dựng mạng LAN cho các đơn vị cấp sở huyện trên địa bàn toàn tỉnh. Tính đến tháng 7/2008, trong các cơ quan quản lý hành chính nhà nước có 71 máy chủ, 1.475 máy trạm, 43 mạng LAN.

Bảng 7: Hạ tầng phần cứng công nghệ thông tin tại các cơ quan quản lý Nhà nước đến tháng 7/2008

Nguồn: Số liệu Sở Thông tin và Truyền thông Bắc Kạn cấp

2.3. Cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin tại các trường học và cơ sở y tế

Tính đến tháng 7/2008, các đơn vị giáo dục đào tạo trên địa bàn tỉnh (bao gồm cao đẳng, các phòng giáo dục, trung học chuyên nghiệp, Trung học phổ thông, Trung tâm giáo dục thường xuyên) có khoảng 707 máy tính, 4 mạng LAN, 12 đơn vị kết nối Internet, không đơn vị nào kết nối WAN và có Website.

Khối các bệnh viện và cơ sở y tế tính đến tháng 7/2008, có khoảng 165 máy tính, có 2 mạng LAN, 13 đơn vị kết nối Internet, không đơn vị nào kết nối WAN và có Website. Do chưa có mạng LAN nên việc khai thác và sử dụng Internet tại các đơn vị vẫn gặp nhiều khó khăn, chủ yếu mạng Internet chỉ được bố trí tại các phòng lãnh đạo và các phòng thuộc bộ phận hành chính của các đơn vị.

2.4. Cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin tại các doanh nghiệp

Tổng số doanh nghiệp các loại của tỉnh Bắc Kạn là 445, trong đó có 33 doanh nghiệp kinh doanh công nghệ thông tin (chiếm 7,41%). Một số doanh nghiệp đã xây dựng được mạng LAN, WAN và có kết nối Internet (ADSL). Nhìn chung, cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin của các doanh nghiệp tại Bắc Kạn rất thấp. Các doanh nghiệp có mạng nội bộ và kết nối Internet băng thông rộng chiếm tỷ lệ rất ít; chưa chú ý đến việc ứng dụng công nghệ thông tin trong điều hành, tổ chức sản xuất kinh doanh.

Bảng 8: Hạ tầng phần cứng tại một số các doanh nghiệp đến tháng 7/2008

Nguồn: Số liệu Sở Thông tin và Truyền thông Bắc Kạn cấp

III. HIỆN TRẠNG NGUỒN NHÂN LỰC CÔNG NGHỆ THÔNG TIN

3.1. Nguồn nhân lực công nghệ thông tin trong các cơ quan Đảng và Nhà nước

Cùng với sự phát triển hạ tầng công nghệ thông tin - Truyền thông, nguồn nhân lực công nghệ thông tin của tỉnh cũng có sự chuyển tích cực. Thực hiện chỉ thị 58-CT/TW nhận thức về công nghệ thông tin của các ngành các cấp có sự phát triển rõ rệt. Công tác đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực về công nghệ thông tin cũng được quan tâm. Hầu hết các cơ quan đều có nhân lực công nghệ thông tin, công nghệ thông tin từng bước đã được ứng dụng trong điều hành quản lý ở các cơ quan Đảng và Nhà nước đem lại hiệu quả ban đầu, tạo nền tảng cho việc hình thành cơ quan điện tử để có thể thực hiện Chính phủ điện tử trong thời gian tới; đội ngũ cán bộ bắt đầu làm việc qua hệ thống máy tính.

Công tác bồi dưỡng, đào tạo cho các cán bộ theo Dự án thành phần trong hai Đề án 47 và Đề án 112 đã được triển khai:

Tại Văn phòng Ủy ban nhân dân tỉnh Bắc Kạn:

Tổ chức đào tạo được 29 lớp với 580 cán bộ công chức (chiếm 45%), đảm bảo yêu cầu của Ban điều hành Đề án 112 Chính phủ (ít nhất có 40% cán bộ công chức được tham gia đào tạo).

Tại Văn phòng Tỉnh ủy:

Công tác đào tạo, nâng cao kiến thức về tin học cơ bản, mạng LAN và ứng dụng dùng chung trên Lotus Notes cho cán bộ, chuyên viên các cơ quan Đảng được quan tâm. Năm 2006, mở 1 lớp đào tạo cán bộ quản trị mạng cấp huyện. Hình thức đào tạo đa dạng, linh hoạt, có lớp mở tại tỉnh hoặc tại các đơn vị nên đã tạo điều kiện cho các đối tượng tham gia lớp tập huấn và chất lượng đào tạo đạt kết quả tốt.

Nhìn chung tại các Sở, Ban, Ngành, huyện/thị và các cơ quan Đảng: Cán bộ được đào tạo tại các trung tâm, bồi dưỡng đã sử dụng được máy vi tính trong công tác hàng ngày ở các cấp độ khác nhau, số lượng người có trình độ về công nghệ thông tin tập trung trong các cơ quan này rất ít chủ yếu là trình độ A, B. Trong thời gian tới để sẵn sàng đáp ứng được nhu cầu chung trong cải cách hành chính Nhà nước và Chính phủ điện tử thì việc đào tạo và bồi dưỡng nguồn nhân lực công nghệ thông tin phải vừa có tính cấp bách, vừa có tính lâu dài; việc tạo ra đội ngũ kế thừa trong quá trình hội nhập và phát triển rất cần thiết.

Bảng 9: Số liệu nguồn nhân lực công nghệ thông tin của Bắc Kạn đến tháng 7/2008

Nguồn: Số liệu Sở Thông tin và Truyền thông Bắc Kạn cấp

Bảng 10: Nguồn nhân lực công nghệ thông tin tại các cơ quan Đảng đến tháng 7/2008

Nguồn: Số liệu Sở Thông tin và Truyền thông Bắc Kạn cấp

Bảng 11: Nguồn nhân lực công nghệ thông tin tại các cơ quan quản lý Nhà nước đến tháng 7/2008

Nguồn: Số liệu Sở Thông tin và Truyền thông Bắc Kạn cấp

3.2. Nguồn nhân lực công nghệ thông tin trong các đơn vị giáo dục đào tạo và y tế

Tính đến tháng 7/2008, đội ngũ giáo viên có trình độ công nghệ thông tin tại Bắc Kạn có: 13 người có trình độ Đại học/ Cao đẳng (chiếm 0,44%), 262 người có trình độ A, B, Trung cấp công nghệ thông tin (chiếm 8,92%). Với thực trạng này, việc dạy và học tại các trường trên địa bàn tỉnh còn chưa đáp ứng được yêu cầu của ngành đề ra. Việc đầu tư trang thiết bị dạy môn tin học, bồi dưỡng giáo viên tin học trở thành cấp bách.

Theo số liệu khảo sát tại một số các Bệnh viện đều có người biết và sử dụng được máy tính ở các cấp độ khác nhau, hiện trong ngành có khoảng 1.358 nhân viên làm công tác quản lý và điều trị. Trong đó, số có trình độ A, B đến Trung cấp công nghệ thông tin là 116 người (chiếm 8,54%), chưa có cán bộ nào có trình độ từ Cao đẳng đến Đại học công nghệ thông tin.

3.3. Nguồn nhân lực công nghệ thông tin tại các doanh nghiệp

Bảng 12: Nguồn nhân lực công nghệ thông tin tại một số các doanh nghiệp đến tháng 7/2008

Nguồn: Số liệu Sở Thông tin và Truyền thông Bắc Kạn cấp

IV. HIỆN TRẠNG CÔNG NGHIỆP CÔNG NGHỆ THÔNG TIN

Công nghiệp công nghệ thông tin là khái niệm được hình thành theo sự phát triển nhanh chóng và xu hướng hội tụ công nghệ của ngành điện tử, viễn thông và công nghệ thông tin. Hầu hết các quốc gia phát triển công nghệ thông tin đều dùng khái niệm “công nghiệp công nghệ thông tin” (ICT industry) để chỉ chung tất cả các lĩnh vực điện tử, viễn thông và công nghệ thông tin. Hiện nay, công nghiệp công nghệ thông tin được xác định bao gồm các lĩnh vực công nghiệp phần cứng, công nghiệp phần mềm, công nghiệp nội dung.

Công nghiệp phần cứng: Là công nghiệp sản xuất các sản phẩm phần cứng, bao gồm phụ tùng, linh kiện, thiết bị số. Công nghiệp phần mềm: Là công nghiệp sản xuất các sản phẩm phần mềm, bao gồm phần mềm hệ thống, phần mềm ứng dụng, phần mềm điều khiển, tự động hóa và các sản phẩm tương tự khác; cung cấp các giải pháp cài đặt, bảo trì, hướng dẫn sử dụng. Công nghiệp nội dung: Là công nghiệp sản xuất các sản phẩm thông tin số, bao gồm thông tin kinh tế - xã hội, thông tin khoa học - giáo dục, thông tin văn hóa - giải trí, trên môi trường mạng và các sản phầm tương tự khác.

Nhìn chung, công nghiệp phần cứng, phần mềm trong tỉnh Bắc Kạn chưa phát triển. Trên địa bàn tỉnh hiện có 33 doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh công nghệ thông tin và truyền thông, chủ yếu là doanh nghiệp kinh doanh phần cứng (bán linh kiện máy tính, thiết bị văn phòng, dịch vụ tin học...), chưa có doanh nghiệp nào đầu tư về phần mềm và nội dung số.

V. HIỆN TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ CÔNG NGHỆ THÔNG TIN

5.1. Đường lối chủ chương phát triển và ứng dụng công nghệ thông tin tại Bắc Kạn

Lãnh đạo tỉnh đã nhận thức được vai trò, vị trí của công nghệ thông tin là động lực trong công cuộc phát triển kinh tế xã hội của tỉnh nên rất quan tâm đến ứng dụng và phát triển công nghệ thông tin trên địa bàn tỉnh.

Ủy ban nhân dân tỉnh đã ra Quyết định số 769/QĐ-UB phê duyệt Đề án “Tin học hóa Quản lý hành chính nhà nước tỉnh Bắc Kạn giai đoạn 2001 - 2005” để thiết lập các hệ thống thông tin tin học hóa phục vụ công tác chỉ đạo, điều hành của lãnh đạo Tỉnh ủy, Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân tỉnh, thúc đẩy cải cách thủ tục hành chính trong lĩnh vực quản lý Nhà nước, thực hiện tin học hóa các dịch vụ hành chính công, phục vụ người dân và doanh nghiệp, phổ cập kiến thức công nghệ thông tin cho đội ngũ cán bộ công chức, tạo khả năng tiếp cận, sử dụng công nghệ mới trong công việc thường xuyên, nhằm đáp ứng yêu cầu cao về hiệu quả và chất lượng công việc;

Ban Thường vụ tỉnh ủy đã phê duyệt Đề án “Tin học hóa hoạt động cơ quan Đảng tỉnh Bắc Kạn giai đoạn 2003-2005” làm cơ sở cho Ban quản lý dự án triển khai.

5.2. Công tác chỉ đạo, tổ chức, quản lý công nghệ thông tin của tỉnh Bắc Kạn

Sở Bưu chính viễn thông (nay là Sở Thông tin và Truyền thông) được thành lập đã thực hiện chức năng quản lý nhà nước về Bưu chính viễn thông và công nghệ thông tin. Sở Thông tin và Truyền thông có nhiệm vụ tham mưu, giúp Ủy ban nhân dân tỉnh thực hiện chức năng quản lý Nhà nước trên địa bàn tỉnh, về Bưu chính, Viễn Thông, công nghệ thông tin, điện tử, Internet, truyền dẫn phát sóng, tần số vô tuyến điện và cơ sở hạ tầng thông tin, quản lý các dịch vụ công về Bưu chính, Viễn thông và công nghệ thông tin trên địa bàn tỉnh, thực hiện một số nhiệm vụ, quyền hạn theo sự ủy quyền của Ủy ban nhân dân tỉnh.

5.3. Công tác xây dựng và thực hiện chiến lược, kế hoạch, dự án công nghệ thông tin của Tỉnh Bắc Kạn

§ Kế hoạch phát triển công nghệ thông tin của Tỉnh ủy (Đề án 47) đã thực hiện giai đoạn 2003-2005, đạt kết quả tốt.

§ Đề án Tin học hóa quản lý hành chính Nhà nước của Tỉnh (Đề án 112) giai đoạn 2001-2005, bước đầu đã tạo một số chuyển biến.

VI. CÔNG TÁC ĐẦU TƯ CHO CÔNG NGHỆ THÔNG TIN

Tổng kinh phí đầu tư của Đề án 112 trong giai đoạn 2001-2006 là 19,405 tỷ đồng, được bố trí từ nguồn vốn ngân sách Trung ương (15,350 tỷ đồng) và ngân sách địa phương (4,055 tỷ đồng).

Bảng 13: Phân kì đầu tư của Đề án 112 tại Bắc Kạn

Nguồn: Số liệu Sở Thông tin và Truyền thông Bắc Kạn cấp

Tổng dự án được duyệt của Đề án 47 trong giai đoạn 2003-2005 là 6,610 tỷ đồng, năm 2006 được cấp bổ sung 510 triệu đồng, nâng tổng mức đầu tư lên 7,120 tỷ đồng. Trong đó vốn đầu tư xây dựng cơ bản là 5,598 tỷ đồng và vốn sự nghiệp là 820 triệu đồng. Tính đến thời điểm kết thúc dự án (tháng 12/2006), đã thực hiện vốn xây dựng cơ bản là 3,950 tỷ đồng, đạt 70,6%, vốn sự nghiệp là 744,951 triệu đồng, đạt 90,8%.

VII. ĐÁNH GIÁ TỔNG HỢP CHUNG VỀ HIỆN TRẠNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN

7.1. Điểm mạnh

Ứng dụng công nghệ thông tin

Các cấp lãnh đạo, của các cơ quan Đảng và chính quyền các cấp, các doanh nghiệp đã có bước chuyển biến quan trọng nhận thức về vai trò, vị trí của công nghệ thông tin đối với sự phát triển kinh tế xã hội, đã có quan tâm và chú trọng bước đầu đến việc ứng dụng và phát triển công nghệ thông tin.

Việc đầu tư ứng dụng và phát triển công nghệ thông tin trên địa bàn tỉnh đã đạt được những kết quả nhất định, có tác động tích cực đến mọi mặt kinh tế xã hội của tỉnh, đặc biệt đã và đang hình thành hệ tư duy, phương pháp và môi trường làm việc có ứng dụng công nghệ thông tin trong các cấp, các ngành.

Tại các cơ quan Nhà nước đã triển khai các phần mềm ứng dụng, xây dựng các cơ sở dữ liệu nhằm tiến đến hình thành cơ sở dữ liệu dùng chung của tỉnh, phục vụ cho công tác chỉ đạo, điều hành.

Bước đầu xây dựng và hình thành kho thông tin điện tử và hệ thống cơ sở dữ liệu phục vụ sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp uỷ Đảng trong tỉnh. Thống nhất sử dụng các phần mềm dùng chung trong các cơ quan Đảng.

Hạ tầng công nghệ thông tin

Đã đầu tư xây dựng được cơ bản hệ thống hạ tầng kỹ thuật công nghệ thông tin và truyền thông bao gồm trang bị máy tính, các thiết bị ngoại vi, mạng diện rộng (WAN) của tỉnh kết nối giữa Trung tâm tích hợp dữ liệu với các sở, ban, ngành, đơn vị trực thuộc, cùng với mạng lưới dịch vụ Internet trải rộng trên địa bàn tỉnh. Internet tốc độ cao (ADSL) phát triển đến trung tâm huyện. Thành lập Trung tâm tích hợp dữ liệu, Trang Thông tin điện tử của tỉnh.

Hạ tầng công nghệ thông tin trong cơ quan Đảng tỉnh Bắc Kạn đã được xây dựng phù hợp với mục tiêu của Đề án, đáp ứng được nhu cầu trước mắt và cũng như lâu dài cho việc tin học hóa hoạt động của các cơ quan Đảng, các huyện/thị ủy đã có mạng máy tính cục bộ LAN, kết nối mạng diện rộng WAN với Tỉnh ủy.

Nguồn nhân lực công nghệ thông tin

Số lượng cán bộ công chức sử dụng thành thạo máy vi tính, sử dụng phần mềm trong công việc ngày càng tăng nhanh. Đã đào tạo được một bộ phận cán bộ công chức, nâng cao được trình độ, kỹ năng ứng dụng, xử lý các công việc hàng ngày bằng máy tính, có khả năng trao đổi thông tin qua mạng.

Định hướng đúng cho các cơ quan, doanh nghiệp Nhà nước, các tổ chức, cá nhân ứng dụng và phát triển công nghệ thông tin như đầu tư về cơ sở hạ tầng, đào tạo nguồn nhân lực, triển khai các phần mềm ứng dụng.

7.2. Điểm yếu

Ứng dụng công nghệ thông tin

Việc ứng dụng công nghệ thông tin chưa gắn với việc phát triển kinh tế - xã hội, chưa phát huy vai trò của động lực công nghệ thông tin. Tin học hóa công tác quản lý hành chính Nhà nước chưa gắn với cải cách hành chính Nhà nước.

Việc ứng dụng và phát triển công nghệ thông tin ở địa phương còn lúng túng, chưa có cơ chế, giải pháp phát huy và liên kết giữa: Nhà nước - nhà khoa học - doanh nghiệp và nhà trường. Thiếu các tổ chức tư vấn, dịch vụ có uy tín về công nghệ thông tin và truyền thông trên địa bàn tỉnh cũng ảnh hưởng lớn đến quá trình triển khai ứng dụng và phát triển công nghệ thông tin.

Nhiều tổ chức, các doanh nghiệp chưa sẵn sàng chuyển đổi từ phương thức hoạt động truyền thống sang phương thức hoạt động tiên tiến phù hợp với xã hội thông tin. Ứng dụng công nghệ thông tin trong điều hành, tác nghiệp còn hạn chế.

Hệ thống cơ chế, chính sách, các quy định về triển khai ứng dụng công nghệ thông tin, thu hút nguồn nhân lực công nghệ thông tin của tỉnh chưa đầy đủ và chưa thống nhất.

Hạ tầng công nghệ thông tin

Ngân sách tỉnh còn hạn hẹp chưa đáp ứng đủ nội dung yêu cầu của các dự án, ngân sách Trung ương cấp chưa đủ nên việc triển khai đầu tư trang bị, cơ sở hạ tầng còn thiếu đồng bộ, chưa đáp ứng tốt yêu cầu triển khai ứng dụng công nghệ thông tin trong các cơ quan, đơn vị.

Hạ tầng công nghệ thông tin mới chỉ được đầu tư ban đầu, trong đó chủ yếu đầu tư trang bị máy tính; nhiều máy tính vẫn hoạt động đơn lẻ chưa kết nối mạng thông tin thống nhất.

Nguồn nhân lực công nghệ thông tin

Kinh phí cho đào tạo, bồi dưỡng cán bộ cũng hạn hẹp nên lực lượng cán bộ chuyên trách công nghệ thông tin còn hạn chế về số lượng và cả năng lực chuyên môn. Đầu tư cho ứng dụng công nghệ thông tin chưa nhiều, tốc độ tin học hóa diễn ra chậm.

Hiệu quả của các dự án đầu tư chưa cao, do nhiều yếu tố tác động, trong đó có sự thiếu hụt về nguồn nhân lực, thiếu hụt về đội ngũ cán bộ quản lý dự án công nghệ thông tin.

Chính sách đãi ngộ đối với cán bộ chuyên trách công nghệ thông tin chưa thỏa đáng là rào cản lớn trong các cơ quan đơn vị nhà nước cũng như các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh.

Công nghiệp công nghệ thông tin

Công nghiệp công nghệ thông tin chưa phát triển, mới chỉ có 17 doanh nghiệp phần cứng, chưa có doanh nghiệp nào đầu tư về phần mềm và nội dung thông tin số.

7.3. Nguyên nhân

Nhận thức về vai trò động lực của công nghệ thông tin của cán bộ, doanh nghiệp đầu tư cho công nghệ thông tin còn dàn trải, chưa gắn với sự phát triển kinh tế xã hội.

Nguồn nhân lực còn thiếu và chưa đồng bộ, nhất là nhân lực chuyên trách có trình độ cao; cơ chế, chính sách dành riêng cho khuyến khích ứng dụng và phát triển công nghệ thông tin trên địa bàn chưa được hoàn thiện.

Năng lực quản lý nhà nước về công nghệ thông tin và hệ thống thể chế chưa đáp ứng được yêu cầu của sự phát triển.

Triển khai các ứng dụng công nghệ thông tin tại các đơn vị và các doanh nghiệp chưa nhiều và chưa rộng, chưa có những ứng dụng có tác động mạnh mẽ đến năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp, vẫn còn nhiều doanh nghiệp chưa biết ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động kinh doanh, nhiều doanh nghiệp vẫn chưa có máy tính.

7.4. Vị trí công nghệ thông tin của tỉnh

Theo kết quả khảo sát và đánh giá của Ban chỉ đạo công nghệ thông tin Quốc gia, Hội tin học Việt Nam, quá trình đầu tư và triển khai ứng dụng công nghệ thông tin trên địa bàn tỉnh được đánh giá và xếp hạng: Tỉnh Bắc Kạn đứng thứ 6 trong khu vực Các tỉnh miền núi phía Bắc, đứng thứ 50 trong cả nước, cụ thể như sau:

Bảng 14: Xếp hạng mức độ sẵn sàng ứng dụng công nghệ thông tin