5 mẫu viết văn bản nghị luận về một tác phẩm truyện lớp 11 ngắn gọn? Lớp 11 bao nhiêu tuổi? Có được mua bán nhà tại Hà Nội hay không?

Nam Cao là một trong những nhà văn hiện thực xuất sắc của nền văn học Việt Nam giai đoạn 1930-1945. Trong số các tác phẩm của ông, "Chí Phèo" là một kiệt tác phản ánh sâu sắc bi kịch của con người bị tha hóa trong xã hội phong kiến bất công. Thông qua nhân vật Chí Phèo, Nam Cao không chỉ tố cáo hiện thực xã hội mà còn thể hiện giá trị nhân đạo sâu sắc.

Trước hết, "Chí Phèo" là một tác phẩm tiêu biểu cho dòng văn học hiện thực phê phán. Nam Cao đã xây dựng hình tượng Chí Phèo từ một chàng trai lương thiện, nhưng bị giai cấp thống trị đẩy vào con đường tha hóa. Vì bị Bá Kiến hãm hại, Chí Phèo từ một người nông dân hiền lành trở thành một kẻ lưu manh, rơi vào vòng xoáy tội ác. Hắn uống rượu, chửi bới, trở thành nỗi khiếp sợ của cả làng Vũ Đại. Đây chính là minh chứng rõ ràng cho sự tàn bạo của xã hội phong kiến, khi nó có thể biến một con người lương thiện thành quỷ dữ.

Tuy nhiên, dưới ngòi bút nhân đạo của Nam Cao, Chí Phèo không hoàn toàn mất đi bản chất tốt đẹp. Khi gặp Thị Nở, lần đầu tiên trong đời, hắn cảm nhận được tình yêu thương và khao khát trở lại làm người lương thiện. Nhưng bi kịch ập đến khi Thị Nở từ chối hắn vì định kiến của bà cô. Cánh cửa trở về với xã hội đóng sầm trước mắt Chí, khiến hắn rơi vào tuyệt vọng. Trong cơn đau khổ, Chí Phèo đã giết Bá Kiến rồi tự kết liễu đời mình, khép lại cuộc đời bi thảm của một con người bị xã hội ruồng bỏ.

Giá trị hiện thực và nhân đạo trong "Chí Phèo" được thể hiện sâu sắc qua từng trang văn. Tác phẩm không chỉ phơi bày sự bất công của xã hội phong kiến mà còn thể hiện niềm thương cảm với những số phận bị vùi dập. Nam Cao đã lên án những thế lực tàn ác đã đẩy con người vào con đường tha hóa, đồng thời khẳng định rằng, dù trong hoàn cảnh khắc nghiệt nhất, con người vẫn có khát vọng hướng thiện.

"Chí Phèo" không chỉ là một câu chuyện về bi kịch của một cá nhân mà còn là tiếng nói tố cáo mạnh mẽ chế độ phong kiến tàn bạo. Tác phẩm mang giá trị hiện thực và nhân đạo sâu sắc, khiến người đọc phải suy ngẫm về số phận con người trong xã hội cũ. Chính vì lẽ đó, "Chí Phèo" vẫn còn nguyên giá trị cho đến ngày nay.

Kim Lân là một trong những nhà văn xuất sắc của nền văn học Việt Nam hiện đại, được mệnh danh là “nhà văn của người nông dân” bởi những tác phẩm của ông luôn gắn liền với hình ảnh con người lao động, đặc biệt là những người nông dân nghèo khổ trong xã hội cũ. Với văn phong giản dị, mộc mạc nhưng thấm đẫm tinh thần nhân văn, ông đã để lại cho nền văn học nhiều tác phẩm giá trị, trong đó nổi bật là Vợ nhặt. Đây là một tác phẩm đặc sắc, thể hiện rõ nhân sinh quan của nhà văn khi viết về số phận con người trong hoàn cảnh nghèo đói, bế tắc.

Tác phẩm Vợ nhặt ra đời trong bối cảnh nạn đói năm 1945 – một thời kỳ bi thương trong lịch sử dân tộc khi có đến hai triệu đồng bào ta chết vì đói. Truyện lấy bối cảnh một xóm ngụ cư nghèo, nơi hội tụ những con người tha phương cầu thực, vật lộn với cuộc sống khắc nghiệt. Ngay từ nhan đề Vợ nhặt, Kim Lân đã khéo léo gợi lên nhiều suy ngẫm trong lòng độc giả. "Nhặt" là hành động thường chỉ dành cho những thứ tầm thường, vô giá trị, vậy mà ở đây lại được dùng để nói về một việc trọng đại của đời người – cưới vợ, điều đó phản ánh rõ ràng sự khắc nghiệt của thời đại, khi ngay cả hôn nhân cũng trở nên tạm bợ và mong manh đến đáng thương.

Nhân vật chính của truyện là Tràng – một người đàn ông nghèo khổ, xấu xí, làm nghề kéo xe bò thuê. Anh có một cuộc sống chật vật, đơn độc với mẹ già trong căn nhà tồi tàn. Thế nhưng, thật bất ngờ, trong hoàn cảnh đói kém đến cùng cực, Tràng lại có vợ. Sự kiện này diễn ra rất nhanh chóng, chỉ sau vài câu bông đùa và vài bát bánh đúc, anh đã “nhặt” được một người vợ xa lạ. Sự kiện này không chỉ phản ánh sự khốc liệt của nạn đói mà còn thể hiện khao khát được sống, được yêu thương của con người trong hoàn cảnh khốn cùng.

Tình huống truyện độc đáo ấy đã làm thay đổi số phận của Tràng, đồng thời thể hiện rõ tấm lòng nhân đạo của Kim Lân. Nếu như trước đó, Tràng là một người đàn ông cô độc, sống không mục đích, thì từ khi có vợ, anh dần thay đổi. Buổi sáng đầu tiên sau đêm tân hôn, Tràng cảm thấy một niềm vui lạ lùng, anh nhận ra trách nhiệm của bản thân và khao khát một cuộc sống tốt đẹp hơn. Điều đó chứng tỏ, dù trong hoàn cảnh bi đát nhất, con người vẫn luôn hướng về tương lai và hy vọng vào những điều tốt đẹp.

Bên cạnh đó, nhân vật bà cụ Tứ – mẹ Tràng – cũng là hiện thân của tình thương và sự bao dung. Ban đầu, bà ngạc nhiên, lo lắng khi thấy con trai dẫn vợ về, nhưng rồi bà chấp nhận con dâu bằng tất cả sự thấu hiểu và yêu thương. Hình ảnh người mẹ nghèo khổ nhưng giàu lòng nhân ái đã khiến người đọc không khỏi xúc động.

Một chi tiết đặc sắc khác trong truyện là hình ảnh bữa cơm ngày đói với “nồi cháo cám” – bữa cơm đầu tiên của đôi vợ chồng trẻ sau đêm tân hôn. Dù đơn sơ, thiếu thốn, nhưng trong bữa cơm ấy, họ vẫn nói về tương lai, về những điều tốt đẹp hơn. Đặc biệt, hình ảnh lá cờ đỏ sao vàng xuất hiện ở cuối truyện gợi lên niềm hy vọng vào một cuộc sống mới, khi người nông dân nghèo khổ sẽ được giải phóng khỏi cảnh lầm than.

Bằng nghệ thuật xây dựng tình huống truyện độc đáo, ngôn ngữ giản dị nhưng giàu cảm xúc, Kim Lân đã khắc họa thành công số phận con người trong nạn đói năm 1945, đồng thời thể hiện tấm lòng nhân đạo sâu sắc. Ông không chỉ phản ánh hiện thực đau thương mà còn hướng nhân vật đến ánh sáng của niềm tin và hy vọng. Vợ nhặt vì thế không chỉ là một tác phẩm hiện thực xuất sắc mà còn là một bài ca về lòng nhân ái và khát vọng sống của con người.

Nguyễn Tuân được mệnh danh là "nhà văn lớn, một nghệ sĩ suốt đời đi tìm cái đẹp", có vai trò quan trọng trong nền văn học Việt Nam. Trước Cách mạng tháng Tám, ông thoát ly hiện thực, tìm về vẻ đẹp của một thời vang bóng. Trong số những tác phẩm tiêu biểu nhất cho phong cách nghệ thuật này, "Chữ người tử tù" nổi bật như một kiệt tác về sự tôn vinh cái đẹp trong nghệ thuật và đạo đức.

"Chữ người tử tù" được in trong tập "Vang bóng một thời", xuất bản năm 1940. Ban đầu, tác phẩm xuất hiện trên tạp chí Tao đàn với tên gọi "Dòng chữ cuối cùng", sau đó được đổi tên như hiện nay. Ngay từ nhan đề tác phẩm, đã thấy rõ nghịch lý giữa "chữ" - đại diện cho cái đẹp, nghệ thuật tao nhã - và "người tử tù" - đềi diện cho tội ác, sự suy tàn. Tình huống trêu tréo này gợi dậy sự tò mò, đồng thời nhấn mạnh tư tưởng xuyên suốt: cái đẹp có sức mạnh vượt thời gian, vượt lên mọi hoàn cảnh.

Trên nền nhà tù ngổn ngàng, chân dây bọc bê tông lạnh lặng, cuộc gặp gỡ giữa Huấn Cao và viên quản ngục tạo nên tình huống trái khoáy độc đáo. Huấn Cao, vốn là một người tài hoa vẽ chữ nghệ thuật, nhưng lại bị xem như tội nhân. Trái lại, viên quản ngục đại diện cho luật pháp, song lại là kẻ trịnh động cái đẹp. Giữa họ dần nên mối quan hệ đặc biệt: một người sáng tạo cái đẹp, một người tôn thờ cái đẹp. Tình huống được xây dựng đẹp như một bi kịch thầm mỹ, vừa đối lập, vừa thấm sâu nhân văn.

Hình tượng Huấn Cao được tạc giả khắc họa với ba vẻ đẹp chính: tài năng, thiên lương và khí phách. Ông có tài viết chữ mỷ lệ, được nể nệ khắp nơi. Song, tài năng đó đi đôi với lòng tôn trọng nghệ thuật, chỉ trao chữ cho những ai xứng đáng. Tính cách kiêu hãnh, đứng đắn đối đầu bạo quyền của ông thể hiện rõ trong cách ứng xử với viên quản ngục. Nhưng khi nhận ra tâm hồn cao đẹp của quản ngục, ông chìu tôn trọng và trao chữ như một sự thừa nhận giá trị của cái đẹp.

Cao trào tác phẩm là cảnh cho chữ đầy trang nghiêm và cổ kính. Trong bắn tối ngưng tự, một người đối diện với cái chết vẫn sáng tạo nghệ thuật, còn một người tự nguyện quý lạy nó. Cảnh tượng đó đã trở thành một trong những hình tượng đỉnh cao về cái đẹp trong văn học Việt Nam.

Truyện ngắn "Đời thừa" (1943) là một trong những tác phẩm nổi bật của Nam Cao, tiêu biểu cho đề tài người trí thức tiểu tư sả. Truyện thể hiện sự chín muồi trong tư tưởng nghệ thuật của nhà văn và được xem như một tuyên ngôn văn chương Nam Cao. Bên cạnh giá trị tư tưởng, "Đời thừa" con mang đặc sắc nghệ thuật tự sự, nhưng khía cạnh này chưa được khai thác nhiều trong những nghiên cứu về truyện.

Cấu trúc của "Đời thừa" mang tính điển hình của truyện ngắn. Toàn bộ câu chuyện diễn ra trong khoảng thời gian ngắn, từ ngày hôm trước đến sáng hôm sau, xoay quanh sự kiện chính là trận say rượu của nhà văn Hộ. Truyện không tuân thủ trật tự thời gian tuyến tính mà sử dụng kỹ thuật hồi tưởng, bắt đầu bằng cảnh Hộ đang mê mải đọc sách, rồi quay trở lại quá khứ của nhân vật. Kỹ thuật này góp phần thể hiện sự phá cách của nghệ thuật tự sự hiện đại.

"Đời thừa" không nhấn mạnh vào hành động mà tập trung khắc họa dòng suy tưởng và xung đột nội tâm của nhân vật. Người kể chuyện sử dụng ngôi thứ ba với điểm nhìn bên trong gắn với ý thức nhân vật. Hộ hiện lên không chỉ như một trí thức nghèo mà còn là một con người có lý tưởng đáng trân trọng. Anh theo đuổi nguyên tắc sống tình thương, từng tuyên bố rằng kẻ mạnh phải nâng đỡ người khác, đồng thời nuôi hoài bão sáng tác văn chương đích thực. Tuy nhiên, hiện thực khắc nghiệt khiến những giá trị anh theo đuổi rơi vào xung đột.

Trước áp lực cơm áo, Hộ chấp nhận viết văn để kiếm sống, điều mà trước kia anh từng xem thường. Những trang viết nông cạn, dễ dãi dần thay thế giấc mơ văn chương cao đẹp. Điều trớ trêu là xã hội không phê phán anh vì điều đó, mà chính bản thân anh lại không thể tha thứ cho mình. Trong nội tâm Hộ, một phiên tòa lương tâm thường trực diễn ra, nơi anh tự kết án mình là kẻ "khốn nạn", "bất lương", "đê tiện". Đặc biệt, hình thức trần thuật nửa trực tiếp cùng với cách lặp từ và câu hỏi tự vấn góp phần thể hiện sự dằn vặt của nhân vật: “Chao ôi! Hắn đã viết những gì? Toàn những cái vô vị, nhạt phèo... Hắn chẳng đem một chút mới lạ gì đến văn chương... Thế nghĩa là hắn là một kẻ vô ích, một người thừa.”

Nhưng bi kịch của Hộ không chỉ dừng ở sự tha hóa trong sự nghiệp mà còn lan sang nhân cách. Anh trút những bực tức, bất mãn lên vợ con – những người mà anh từng coi là đối tượng để thực hành lý tưởng tình thương. Sau mỗi trận say, Hộ ăn năn và tự kết án mình, nhưng vợ anh, Từ, lại từ chối phán xét, thậm chí còn tự nhận lỗi về mình. Khoảnh khắc Hộ bật khóc như “nước một quả chanh mà người ta bóp mạnh” là khoảnh khắc anh nhận ra sự thật: thay vì nâng đỡ Từ, anh lại là người làm khổ cô. Điều này đặt ra câu hỏi: liệu lý tưởng mà Hộ theo đuổi có thực sự thoát khỏi tính vị kỷ cá nhân?

Người kể chuyện trong "Đời thừa" giữ khoảng cách nhất định với nhân vật. Dù đồng cảm với nỗi giằng xé của Hộ, người kể vẫn dùng giọng điệu nghiêm khắc, đôi khi mỉa mai, đặc biệt khi miêu tả cơn say và những tuyên ngôn văn chương của anh. Cách sử dụng đại từ "hắn" thay vì "anh" cũng tạo nên sự khách quan, giúp người đọc không bị cuốn theo cảm xúc nhân vật một cách tuyệt đối mà còn có không gian để phản tư.

Tác phẩm không chỉ phê phán sự tha hóa của một cá nhân mà còn đặt ra vấn đề lớn hơn: những thiết chế xã hội nào đã đẩy người trí thức vào cảnh phải lựa chọn giữa lý tưởng và thực tế khắc nghiệt? Sự xung đột giữa giá trị cao đẹp và những đòi hỏi đời thường khiến con người có nguy cơ trở thành “kẻ thừa” trong chính cuộc đời mình. Ở góc độ này, "Đời thừa" là một tác phẩm mang tính phê phán xã hội sâu sắc, thể hiện cái nhìn hiện thực sắc lạnh nhưng cũng thấm đẫm sự thương cảm của Nam Cao đối với số phận con người.

Truyện ngắn "Đời thừa" (1943) là một trong những tác phẩm nổi bật của Nam Cao, tiêu biểu cho đề tài người trí thức tiểu tư sả. Truyện thể hiện sự chín muồi trong tư tưởng nghệ thuật của nhà văn và được xem như một tuyên ngôn văn chương Nam Cao. Bên cạnh giá trị tư tưởng, "Đời thừa" con mang đặc sắc nghệ thuật tự sự, nhưng khía cạnh này chưa được khai thác nhiều trong những nghiên cứu về truyện.

Cấu trúc của "Đời thừa" mang tính điển hình của truyện ngắn. Toàn bộ câu chuyện diễn ra trong khoảng thời gian ngắn, từ ngày hôm trước đến sáng hôm sau, xoay quanh sự kiện chính là trận say rượu của nhà văn Hộ. Truyện không tuân thủ trật tự thời gian tuyến tính mà sử dụng kỹ thuật hồi tưởng, bắt đầu bằng cảnh Hộ đang mê mải đọc sách, rồi quay trở lại quá khứ của nhân vật. Kỹ thuật này góp phần thể hiện sự phá cách của nghệ thuật tự sự hiện đại.

"Đời thừa" không nhấn mạnh vào hành động mà tập trung khắc họa dòng suy tưởng và xung đột nội tâm của nhân vật. Người kể chuyện sử dụng ngôi thứ ba với điểm nhìn bên trong gắn với ý thức nhân vật. Hộ hiện lên không chỉ như một trí thức nghèo mà còn là một con người có lý tưởng đáng trân trọng. Anh theo đuổi nguyên tắc sống tình thương, từng tuyên bố rằng kẻ mạnh phải nâng đỡ người khác, đồng thời nuôi hoài bão sáng tác văn chương đích thực. Tuy nhiên, hiện thực khắc nghiệt khiến những giá trị anh theo đuổi rơi vào xung đột.

Trước áp lực cơm áo, Hộ chấp nhận viết văn để kiếm sống, điều mà trước kia anh từng xem thường. Những trang viết nông cạn, dễ dãi dần thay thế giấc mơ văn chương cao đẹp. Điều trớ trêu là xã hội không phê phán anh vì điều đó, mà chính bản thân anh lại không thể tha thứ cho mình. Trong nội tâm Hộ, một phiên tòa lương tâm thường trực diễn ra, nơi anh tự kết án mình là kẻ "khốn nạn", "bất lương", "đê tiện". Đặc biệt, hình thức trần thuật nửa trực tiếp cùng với cách lặp từ và câu hỏi tự vấn góp phần thể hiện sự dằn vặt của nhân vật: “Chao ôi! Hắn đã viết những gì? Toàn những cái vô vị, nhạt phèo... Hắn chẳng đem một chút mới lạ gì đến văn chương... Thế nghĩa là hắn là một kẻ vô ích, một người thừa.”

Nhưng bi kịch của Hộ không chỉ dừng ở sự tha hóa trong sự nghiệp mà còn lan sang nhân cách. Anh trút những bực tức, bất mãn lên vợ con – những người mà anh từng coi là đối tượng để thực hành lý tưởng tình thương. Sau mỗi trận say, Hộ ăn năn và tự kết án mình, nhưng vợ anh, Từ, lại từ chối phán xét, thậm chí còn tự nhận lỗi về mình. Khoảnh khắc Hộ bật khóc như “nước một quả chanh mà người ta bóp mạnh” là khoảnh khắc anh nhận ra sự thật: thay vì nâng đỡ Từ, anh lại là người làm khổ cô. Điều này đặt ra câu hỏi: liệu lý tưởng mà Hộ theo đuổi có thực sự thoát khỏi tính vị kỷ cá nhân?

Người kể chuyện trong "Đời thừa" giữ khoảng cách nhất định với nhân vật. Dù đồng cảm với nỗi giằng xé của Hộ, người kể vẫn dùng giọng điệu nghiêm khắc, đôi khi mỉa mai, đặc biệt khi miêu tả cơn say và những tuyên ngôn văn chương của anh. Cách sử dụng đại từ "hắn" thay vì "anh" cũng tạo nên sự khách quan, giúp người đọc không bị cuốn theo cảm xúc nhân vật một cách tuyệt đối mà còn có không gian để phản tư.

Tác phẩm không chỉ phê phán sự tha hóa của một cá nhân mà còn đặt ra vấn đề lớn hơn: những thiết chế xã hội nào đã đẩy người trí thức vào cảnh phải lựa chọn giữa lý tưởng và thực tế khắc nghiệt? Sự xung đột giữa giá trị cao đẹp và những đòi hỏi đời thường khiến con người có nguy cơ trở thành “kẻ thừa” trong chính cuộc đời mình. Ở góc độ này, "Đời thừa" là một tác phẩm mang tính phê phán xã hội sâu sắc, thể hiện cái nhìn hiện thực sắc lạnh nhưng cũng thấm đẫm sự thương cảm của Nam Cao đối với số phận con người.