Các tục lễ thường được làm vào đêm Trừ Tịch của người dân Việt Nam?

Nội dung chính

Đêm Trừ Tịch là ngày gì?

Đêm Trừ Tịch là đêm giao thừa theo âm lịch, diễn ra vào ngày cuối cùng của năm cũ (29 hoặc 30 tháng Chạp). Đây là thời điểm quan trọng, đánh dấu sự chuyển giao giữa năm cũ và năm mới, mang ý nghĩa xua đuổi những điều không may, đón nhận tài lộc, bình an.

Các phong tục truyền thống trong đêm Trừ Tịch bao gồm cúng giao thừa, hái lộc đầu năm, xông đất và quây quần bên gia đình, thể hiện sự sum vầy và hy vọng một năm mới tốt đẹp.

Trong tín ngưỡng dân gian, đêm Trừ Tịch là thời khắc linh thiêng, nơi con người và thần linh giao hòa. Lễ cúng đêm giao thừa thường được tổ chức ngoài trời để tiễn các vị thần cũ và đón các vị thần mới, cầu mong sự che chở và may mắn trong năm mới. Gia đình cũng thực hiện nghi lễ dọn dẹp nhà cửa trước giao thừa để tống tiễn những điều không may, đón chào những điều tốt lành.

Ngoài ra, phong tục hái lộc đầu xuân cũng rất phổ biến trong đêm Trừ Tịch. Người dân thường đến chùa hoặc đình làng để cầu phúc, hái cành lộc xanh mang về nhà với niềm tin sẽ gặp nhiều may mắn trong năm mới.

Xông đất cũng là một tục lệ quan trọng, trong đó người đầu tiên bước vào nhà sẽ quyết định vận may của cả năm, vì vậy gia chủ thường chọn người hợp tuổi, tính tình vui vẻ để mang lại sự hưng thịnh.

Các tục lễ thường được làm vào đêm Trừ Tịch của người dân Việt Nam? (Hình từ internet)

Các tục lễ thường được làm vào đêm Trừ Tịch của người dân Việt Nam?

Đêm Trừ Tịch dịp để mọi người quây quần bên gia đình mà còn là thời điểm thực hiện tục lễ thường được làm vào đêm Trừ Tịch nhằm cầu mong một năm mới bình an, hạnh phúc và thịnh vượng. Những nghi thức này đã trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống văn hóa và tâm linh của người Việt.

(1) Cúng giao thừa:

Đây là nghi lễ quan trọng nhất trong đêm Trừ Tịch, thường được thực hiện cả trong nhà và ngoài trời để tiễn năm cũ, đón thần linh mới. Mâm cỗ cúng bao gồm xôi, gà, bánh chưng cùng hương hoa, rượu trà với mong muốn năm mới an lành, thuận lợi.

(2) Xông đất:

Người Việt tin rằng người đầu tiên bước vào nhà sau giao thừa sẽ ảnh hưởng đến vận khí của gia đình trong cả năm mới. Vì vậy, gia chủ thường mời người hợp tuổi, tính tình vui vẻ để xông đất, mang lại may mắn.

(3) Hái lộc:

Sau giao thừa, nhiều người đến chùa hoặc đình để hái lộc đầu xuân, thường là một cành cây xanh mang về nhà với ý nghĩa đón nhận may mắn, tài lộc và sức khỏe trong năm mới.

(4) Phát lộc:

Một tục lệ đẹp là lì xì đầu năm cho trẻ em và người già, tượng trưng cho sự may mắn, hạnh phúc và lời chúc phúc từ thế hệ trước đến thế hệ sau.

(5) Dọn dẹp nhà cửa:

Trước giao thừa, các gia đình thường dọn dẹp nhà cửa sạch sẽ với ý nghĩa tống tiễn những điều xui rủi và chuẩn bị đón nhận những điều tốt đẹp.

Các tục lệ đêm Trừ Tịch không chỉ là nét đẹp văn hóa truyền thống mà còn là dịp để mọi người bày tỏ lòng biết ơn, hy vọng và hướng đến tương lai tốt đẹp hơn. Mỗi phong tục đều mang một ý nghĩa riêng nhưng tựu trung lại là sự khởi đầu mới với niềm tin vào một năm đầy đủ, sung túc và an vui.

Lễ cúng Trừ Tịch gồm những gì?

Lễ cúng Trừ tịch thường được thực hiện cả ngoài trời và trong nhà, với mục đích tiễn đưa những điều không may mắn của năm cũ và đón chào những điều tốt đẹp trong năm mới.

Lễ cúng ngoài trời:

Theo quan niệm dân gian, mỗi năm có một vị Hành khiển cai quản hạ giới, và vào đêm Giao thừa, các vị thần này bàn giao công việc cho nhau. Lễ cúng ngoài trời được thực hiện để tiễn đưa vị thần cũ và đón chào vị thần mới. Mâm lễ cúng ngoài trời thường bao gồm:

- Gà trống luộc: Thường chọn gà trống hoa, luộc nguyên con, mỏ ngậm bông hoa hồng đỏ.

- Bánh chưng hoặc xôi gấc.

- Mâm ngũ quả: Gồm năm loại trái cây tượng trưng cho ngũ hành.

- Hương, đèn, nến.

- Rượu, trà.

- Trầu cau.

- Vàng mã.

- Đĩa muối, gạo.

Lễ cúng ngoài trời thường được thực hiện vào khoảng từ 23 giờ đến 1 giờ sáng, tức giờ Tý, thời điểm chuyển giao giữa hai năm.

Lễ cúng trong nhà:

Sau khi hoàn thành lễ cúng ngoài trời, gia chủ tiếp tục thực hiện lễ cúng trong nhà để kính cáo tổ tiên, cầu mong sự phù hộ độ trì cho gia đình trong năm mới. Mâm lễ cúng trong nhà thường bao gồm:

- Mâm cỗ mặn: Tùy theo vùng miền và điều kiện gia đình, có thể gồm các món truyền thống như bánh chưng, giò lụa, nem, canh măng, thịt đông, dưa hành...

- Hương, đèn, nến.

- Trầu cau.

- Rượu, trà.

- Mâm ngũ quả.

- Vàng mã.

Lễ cúng trong nhà thể hiện lòng hiếu kính với tổ tiên, mong muốn được phù hộ cho gia đình an khang, thịnh vượng trong năm mới.

Lưu ý:

Thời gian cúng Giao thừa thường diễn ra vào khoảng từ 23 giờ đêm ngày 30 tháng Chạp đến 1 giờ sáng mùng 1 Tết. Việc chuẩn bị lễ vật có thể linh hoạt tùy theo điều kiện của mỗi gia đình, quan trọng nhất là lòng thành kính.

Khi cúng, gia chủ nên ăn mặc chỉnh tề, thái độ trang nghiêm, thể hiện sự tôn trọng đối với thần linh và tổ tiên.