NGÂN
HÀNG NHÀ NƯỚC
VIỆT NAM
-------
|
CỘNG
HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
---------------
|
Số:
41/2011/TT-NHNN
|
Hà
Nội, ngày 15 tháng 12 năm 2011
|
THÔNG TƯ
HƯỚNG DẪN NHẬN BIẾT VÀ CẬP NHẬT THÔNG TIN KHÁCH HÀNG TRÊN CƠ
SỞ RỦI RO PHỤC VỤ CÔNG TÁC PHÒNG, CHỐNG RỬA TIỀN
Căn cứ Luật Ngân hàng Nhà nước
Việt Nam số 46/2010/QH12 ngày 16 tháng 6 năm 2010;
Căn cứ Luật các tổ chức tín dụng
số 47/2010/QH12 ngày 16 tháng 6 năm 2010;
Căn cứ Nghị định số
96/2008/NĐ-CP ngày 26 tháng 8 năm 2008 của Chính phủ quy định chức năng, nhiệm
vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam;
Căn cứ Nghị định số
74/2005/NĐ-CP ngày 07 tháng 6 năm 2005 của Chính phủ về phòng, chống rửa tiền;
Thực hiện Quyết định số
287/QĐ-TTg ngày 24 tháng 02 năm 2011 của Thủ tướng Chính phủ về việc sửa đổi, bổ
sung Quyết định số 1451/QĐ-TTg ngày 12 tháng 8 năm 2010 về việc “ban hành Kế hoạch
hành động quốc gia về chống rửa tiền và chống tài trợ khủng bố”;
Ngân hàng Nhà nước Việt Nam hướng
dẫn việc nhận biết và cập nhật thông tin khách hàng trên cơ sở rủi ro phục vụ
công tác phòng, chống rửa tiền như sau:
MỤC 1. QUY ĐỊNH
CHUNG
Điều 1. Phạm vi
điều chỉnh
Thông tư này hướng dẫn về nhận biết
và cập nhật thông tin khách hàng trên cơ sở rủi ro phục vụ công tác phòng, chống
rửa tiền.
Điều 2. Đối tượng
áp dụng
Thông tư này áp dụng đối với:
1. Tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân
hàng nước ngoài được thành lập và hoạt động theo Luật các tổ chức tín dụng.
2. Đại lý đổi ngoại tệ, doanh nghiệp
đăng ký kinh doanh vàng, tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán và trung gian
thanh toán được Ngân hàng Nhà nước cấp phép.
Điều 3. Giải
thích từ ngữ
Trong Thông tư này, các từ ngữ dưới
đây được hiểu như sau:
1. Hoạt động ngân hàng đại lý là
việc cung cấp dịch vụ ngân hàng, thanh toán và các dịch vụ khác của một ngân
hàng tại một quốc gia, vùng lãnh thổ cụ thể (sau đây gọi là Ngân hàng đại lý)
cho một ngân hàng khác tại một quốc gia, vùng lãnh thổ khác (sau đây gọi là
Ngân hàng đối tác).
2. Tổ chức báo cáo là các tổ
chức được quy định tại Điều 2 Thông tư này.
3. Dịch vụ chuyển tiền hoặc giá
trị thay thế là dịch vụ chuyển tiền, giá trị (như séc, hối phiếu, thẻ thanh
toán hoặc giấy tờ có giá khác) từ địa điểm này sang địa điểm khác do cá nhân, tổ
chức chưa được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp phép hoặc quản lý thực hiện.
4. Cá nhân có ảnh hưởng chính trị
là cá nhân được giao giữ những chức vụ cao cấp trong bộ máy nhà nước của nước
ngoài, bao gồm người đứng đầu nhà nước, chính phủ, quan chức cao cấp của chính
phủ, tòa án, quân đội; hoặc người quản lý cao cấp của công ty thuộc sở hữu nhà
nước của nước ngoài, quan chức cao cấp của đảng phái chính trị; và thành viên
gia đình, những người có quan hệ mật thiết với cá nhân đó.
5. Ngân hàng vỏ bọc là ngân
hàng không có trụ sở hữu hình, không chịu sự quản lý, giám sát của bất cứ một
cơ quan nhà nước có thẩm quyền của một quốc gia, vùng lãnh thổ nào.
6. Hoạt động kinh doanh được giới
thiệu là hoạt động kinh doanh của tổ chức báo cáo với khách hàng thông qua
sự giới thiệu của bên trung gian là thành viên khác trong cùng tập đoàn, tổng
công ty, tổ chức tài chính hoặc các tổ chức cung cấp dịch vụ môi giới.
7. Lực lượng đặc nhiệm tài chính
là tổ chức liên chính phủ có chức năng nghiên cứu, ban hành và giám sát thực
hiện các chuẩn mực quốc tế về chống rửa tiền và tài trợ khủng bố.
MỤC 2. QUY ĐỊNH
CỤ THỂ
Điều 4. Cơ sở
xác định mức độ rủi ro
1. Mức độ rủi ro rửa tiền có thể dựa
trên những cơ sở sau:
a) Loại khách hàng: người cư trú
hay người không cư trú; khách hàng là tổ chức hay cá nhân; khách hàng thuộc các
danh sách cảnh báo; khách hàng trong các lĩnh vực kinh doanh bất động sản, cầm
đồ, casino, kinh doanh ngành hàng có doanh thu chủ yếu bằng tiền mặt, kinh
doanh qua mạng Internet;
b) Loại sản phẩm, dịch vụ khách
hàng thường sử dụng: nộp tiền mặt, chuyển khoản, chuyển tiền điện tử, giao dịch
thẻ, đổi tiền;
c) Vị trí địa lý nơi khách hàng cư
trú hoặc có trụ sở chính: các nước trong danh sách cấm vận nêu tại các Nghị quyết
của Hội đồng Bảo an Liên Hợp quốc; các nước trong danh sách công khai không
tuân thủ hoặc tuân thủ không đầy đủ các khuyến nghị về chống rửa tiền và chống
tài trợ khủng bố do Lực lượng đặc nhiệm tài chính công bố định kỳ (sau đây gọi
là danh sách công khai); khu vực được nhận định có nhiều hoạt động ma túy;
d) Các cơ sở khác theo quy định nội
bộ của tổ chức báo cáo.
2. Các tổ chức báo cáo có thể xác định
mức độ rủi ro rửa tiền dựa vào những cơ sở nêu tại Khoản 1 Điều này, nhưng phải
chú ý tới các giao dịch và mối quan hệ kinh doanh của khách hàng với tổ chức,
cá nhân từ những nước nằm trong danh sách công khai. Trong trường hợp cần thiết,
tổ chức báo cáo phải kiểm tra cơ sở, mục đích của các giao dịch đó. Nếu nghi ngờ
giao dịch có liên quan tới rửa tiền, tổ chức báo cáo phải báo cáo giao dịch
đáng ngờ về Cục Phòng, chống rửa tiền.
Điều 5. Phân loại
và nhận biết khách hàng theo mức độ rủi ro
1. Tùy theo quy mô và phạm vi hoạt
động, giao dịch của khách hàng, các tổ chức báo cáo phải rà soát, phân loại
khách hàng theo các mức độ rủi ro cao, trung bình, thấp.
2. Đối với khách hàng có mức độ rủi
ro cao, tổ chức báo cáo phải áp dụng các biện pháp nhận biết khách hàng tăng cường,
chặt chẽ cao.
Điều 6. Chủ sở
hữu hưởng lợi
1. Tổ chức báo cáo có trách nhiệm
nhận biết, cập nhật thông tin và lưu giữ hồ sơ, tài liệu về chủ sở hữu hưởng lợi.
2. Thông tin về chủ sở hữu hưởng lợi
phải bao gồm các thông tin nhận biết khách hàng cá nhân theo quy định tại Điểm a Khoản 2 Điều 6 Thông tư số 22/2009/TT-NHNN ngày
17/11/2009 của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam hướng dẫn thực hiện các biện pháp phòng,
chống rửa tiền và các thông tin về tỷ lệ sở hữu trong tổ chức hoặc quyền kiểm
soát đối với tổ chức của chủ sở hữu hưởng lợi.
Điều 7. Cá nhân
có ảnh hưởng chính trị
1. Tổ chức báo cáo có trách nhiệm
nhận biết khách hàng là cá nhân có ảnh hưởng chính trị.
2. Trong trường hợp khách hàng là
cá nhân có ảnh hưởng chính trị, tổ chức báo cáo phải áp dụng các biện pháp tăng
cường dưới đây:
a) Có chấp thuận của Tổng Giám đốc
(Giám đốc) hoặc Phó Tổng Giám đốc (Phó Giám đốc) được ủy quyền trước khi thiết
lập mối quan hệ hoặc ngay sau khi khách hàng hiện tại được nhận biết là cá nhân
có ảnh hưởng chính trị;
b) Thực hiện các biện pháp nhằm tìm
hiểu nguồn gốc tiền và tài sản của khách hàng.
Điều 8. Hoạt động
ngân hàng đại lý
1. Tổ chức báo cáo không được ký kết
hợp đồng đại lý hoặc giao dịch với ngân hàng vỏ bọc.
2. Trong hoạt động ngân hàng đại
lý, tổ chức báo cáo là ngân hàng đại lý phải:
a) Đảm bảo có sự phê chuẩn của Tổng
Giám đốc (Giám đốc) hoặc Phó Tổng Giám đốc (Phó Giám đốc) được ủy quyền trước
khi thiết lập quan hệ ngân hàng đại lý với ngân hàng đối tác.
b) Thu thập thông tin để hiểu về hoạt
động của ngân hàng đối tác và đảm bảo ngân hàng đối tác chịu sự quản lý, giám
sát của cơ quan có thẩm quyền;
c) Hàng năm đánh giá việc thực hiện
các biện pháp về phòng, chống rửa tiền của ngân hàng đối tác.
d) Thực hiện các biện pháp để đảm bảo
quan hệ ngân hàng đại lý không bị lạm dụng cho rửa tiền.
đ) Trường hợp khách hàng của ngân
hàng đối tác có thể thanh toán thông qua các tài khoản của ngân hàng đối tác mở
tại tổ chức báo cáo, tổ chức báo cáo phải đảm bảo rằng ngân hàng đối tác đã xác
minh thông tin nhận biết khách hàng, đã thực hiện giám sát khách hàng liên tục
và có khả năng cung cấp thông tin nhận biết khách hàng nếu được yêu cầu.
Điều 9. Giao dịch
bằng phương tiện điện tử và giao dịch không gặp mặt trực tiếp
1. Tổ chức báo cáo phải đánh giá mức
độ rủi ro rửa tiền khi áp dụng giao dịch bằng phương tiện điện tử trong giao dịch
ngân hàng, thanh toán với khách hàng không gặp mặt trực tiếp như: dịch vụ ngân
hàng qua mạng Internet (Internet banking), dịch vụ ngân hàng qua điện thoại di
động (mobile banking), thẻ ngân hàng.
2. Tổ chức báo cáo phải bảo đảm việc
cập nhật thông tin đối với khách hàng nêu tại Khoản 1 Điều này không kém hiệu
quả hơn so với khách hàng đến gặp mặt trực tiếp thông qua các thủ tục như: yêu
cầu chứng nhận, bổ sung tài liệu, tiếp xúc độc lập với khách hàng.
Điều 10. Hoạt
động kinh doanh được giới thiệu
1. Tổ chức báo cáo khi tiến hành hoạt
động kinh doanh được giới thiệu có thể nhận biết khách hàng thông qua bên trung
gian nhưng phải đảm bảo rằng:
a) Bên trung gian phải thu thập,
lưu giữ và cung cấp kịp thời đầy đủ các thông tin nhận biết khách hàng cho tổ
chức báo cáo khi được yêu cầu;
b) Bên trung gian có biện pháp tuân
thủ các yêu cầu về nhận biết và cập nhật thông tin khách hàng theo các khuyến
nghị của Lực lượng đặc nhiệm tài chính và là đối tượng chịu sự quản lý, giám
sát của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
2. Việc nhận biết khách hàng dựa
vào bên trung gian không loại trừ trách nhiệm của tổ chức báo cáo trong việc nhận
biết, cập nhật thông tin khách hàng.
Điều 11. Dịch
vụ chuyển tiền hoặc giá trị thay thế
1. Tổ chức báo cáo phải có biện
pháp để nhận biết khách hàng là người cung ứng dịch vụ chuyển tiền hoặc giá trị
thay thế.
2. Tổ chức báo cáo khi phát hiện
khách hàng cung ứng dịch vụ chuyển tiền hoặc giá trị thay thế phải áp dụng các
biện pháp nhận biết khách hàng tăng cường và báo cáo Cục Phòng, chống rửa tiền
để xử lý theo quy định của pháp luật.
MỤC 3. TỔ CHỨC
THỰC HIỆN
Điều 12. Hiệu
lực thi hành
Thông tư này có hiệu lực thi hành từ
ngày 01 tháng 02 năm 2012.
Điều 13. Xử lý
vi phạm
1. Người phạm tội có liên quan đến
rửa tiền thì bị xử lý theo Bộ luật Hình sự của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa
Việt Nam.
2. Cá nhân, tổ chức vi phạm các quy
định tại Thông tư này nhưng chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự thì bị xử
phạt hành chính theo quy định của pháp luật và Nghị định số 74/2005/NĐ-CP ngày
07/6/2005 của Chính phủ về phòng, chống rửa tiền.
Điều 14. Tổ chức
thực hiện
Chánh Văn phòng, Chánh Thanh tra,
giám sát ngân hàng, Thủ trưởng các đơn vị thuộc Ngân hàng Nhà nước, Giám đốc
Ngân hàng Nhà nước chi nhánh tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, Chủ tịch Hội
đồng quản trị, Chủ tịch Hội đồng thành viên, Tổng Giám đốc (Giám đốc) các tổ chức
báo cáo chịu trách nhiệm thi hành Thông tư này.
Nơi nhận:
- Như Điều 14;
- Văn phòng Chính phủ;
- Ban lãnh đạo NHNN;
- Bộ Công an;
- Bộ Tư pháp;
- Tòa án NDTC;
- Viện kiểm sát NDTC;
- Công báo;
- Lưu VP, TTGSNH, PC.
|
KT.
THỐNG ĐỐC
PHÓ THỐNG ĐỐC
Trần Minh Tuấn
|