KẾ HOẠCH
HÀNH ĐỘNG VÌ TRẺ EM BỊ ẢNH HƯỞNG BỞI HIV/AIDS TỈNH VĨNH LONG
NĂM 2010 VÀ TẦM NHÌN ĐẾN NĂM 2020
(Ban hành kèm theo Quyết định số 523/QĐ-UBND, ngày 10 tháng 3 năm 2010 của
Chủ tịch Uỷ ban nhân dân tỉnh Vĩnh Long)
Phần I
ĐẶT VẤN ĐỀ
HIV/AIDS là đại dịch nguy hiểm, là mối hiểm hoạ
đối với sức khoẻ, tính mạng của con người và tương lai nòi giống dân tộc.
HIV/AIDS tác động trực tiếp đến phát triển kinh tế, văn hoá, trật tự và an toàn
xã hội. Do đó, phòng chống HIV/AIDS phải được coi là một nhiệm vụ trọng tâm, cấp
bách và lâu dài, cần phải tăng cường công tác phối hợp liên ngành và đẩy mạnh
việc huy động toàn xã hội tham gia.
Kể từ sau trường hợp nhiễm HIV đầu tiên được
phát hiện, cùng với xu hướng lây lan của HIV trong cộng đồng, nhất là phụ nữ,
xu hướng trẻ em bị nhiễm HIV, trẻ em mồ côi do AIDS và trẻ em bị ảnh hưởng bởi
HIV/AIDS ngày càng gia tăng. Tính đến cuối năm 2009, toàn tỉnh có 1.887 người
nhiễm HIV (98 trẻ em), chuyển sang AIDS: 870 người (44 trẻ em) và tử vong: 569
người (35 trẻ em). Hiện nay tỉnh đang quản lý 16 trẻ nhiễm HIV và 5 trẻ phơi
nhiễm.
Luật Bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em, Luật
Phòng chống nhiễm vi rút gây ra hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải ở người
(HIV/AIDS), Chiến lược quốc gia phòng chống HIV/AIDS ở Việt Nam năm 2010 và tầm
nhìn đến 2020,… được ban hành, trong đó nhu cầu chăm sóc, hỗ trợ, điều trị cho
trẻ em bị nhiễm HIV ngày càng lớn. Tuy nhiên các cơ quan chức năng ở một số địa
phương còn bối rối trong việc thực hiện chủ trương, chính sách cụ thể để giải
quyết.
Trong thời gian qua, để phòng chống HIV/AIDS,
ngành y tế đã tổ chức nhiều hoạt động tăng cường thông tin, giáo dục truyền
thông về phòng, chống HIV/AIDS; triển khai thực hiện tháng chiến dịch dự phòng
lây truyền HIV từ mẹ sang con, mở lớp tập huấn,… phối hợp thực hiện các mục
tiêu chương trình hành động quốc gia về dự phòng lây truyền từ mẹ sang con và
nhiều chương trình khác nhằm ngăn ngừa, giảm thiểu lây nhiễm HIV/AIDS trong cộng
đồng, hỗ trợ trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS.
Mọi trẻ em đều có nguy cơ cao bị lây nhiễm
HIV/AIDS: Trẻ em từ thành thị đến nông thôn, từ vùng sâu, vùng xa, trẻ trong
trường học cũng như ngoài trường học.
Trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS bao gồm:
- Trẻ em nhiễm HIV.
- Trẻ em có nguy cơ cao nhiễm HIV:
+ Trẻ em mồ côi cha mẹ, cha (mẹ) chết do liên
quan đến HIV/AIDS (19 em).
+ Trẻ em sử dụng ma tuý.
+ Trẻ em bị xâm hại tình dục.
+ Trẻ em là con của người mua dâm, bán dâm sử dụng
ma tuý.
+ Trẻ em là nạn nhân của tội mua bán người chưa
phát hiện.
+ Trẻ em lang thang.
+ Trẻ em mồ côi do các nguyên nhân khác.
+ Trẻ em sống trong các cơ sở bảo trợ xã hội.
+ Trẻ em sống trong trường giáo dưỡng.
Phần II
KẾ HOẠCH HÀNH ĐỘNG VÌ TRẺ
EM BỊ ẢNH HƯỞNG BỞI HIV/AIDS TỈNH VĨNH LONG NĂM 2010 VÀ TẦM NHÌN ĐẾN NĂM 2020
I. MỤC TIÊU CHUNG:
Đẩy mạnh công tác truyền thông để nâng cao nhận
thức và hành động của các cấp chính quyền, các ngành, gia đình, cộng đồng xã hội
và bản thân trẻ về phòng, chống HIV/AIDS; bảo vệ, chăm sóc trẻ em bị ảnh hưởng
bởi HIV/AIDS; giúp các em được tiếp cận các dịch vụ y tế và dịch vụ xã hội để
được đến trường, chăm sóc sức khoẻ, hoà nhập cộng đồng, vui chơi giải trí như
các trẻ em bình thường khác để phát triển toàn diện.
II. MỤC TIÊU CỤ THỂ:
1. Mục tiêu cụ thể năm 2010:
* Mục tiêu 1: Tăng cường khả năng tiếp cận các dịch
vụ chăm sóc sức khoẻ, giáo dục, chính sách xã hội cho trẻ em bị ảnh hưởng bởi
HIV/AIDS.
Chỉ tiêu đến năm 2010: Ít nhất 50% trẻ em bị ảnh
hưởng bởi HIV/AIDS được tiếp cận các dịch vụ chăm sóc sức khoẻ, giáo dục, chính
sách xã hội theo quy định hiện hành.
* Mục tiêu 2: Hình thành các dịch vụ cần thiết
có chất lượng và thân thiện đối với trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS.
Chỉ tiêu năm 2010:
- 100% trẻ em nhiễm HIV trong diện quản lý được
chăm sóc, điều trị, tư vấn thích hợp.
- 100% phụ nữ nhiễm HIV trong thời kỳ mang thai
được dự phòng HIV từ mẹ sang con, trẻ em dưới 06 tuổi nhiễm HIV được Nhà nước cấp
miễn phí thuốc kháng HIV; 100% trẻ sơ sinh là con của bà mẹ nhiễm HIV được xét
nghiệm phát hiện HIV khi chào đời và được uống sữa thay thế trong 06 tháng đầu.
- 50% cơ sở chẩn đoán, chăm sóc, điều trị cho
người lớn nhiễm HIV có lồng ghép các dịch vụ nhi khoa trong chẩn đoán, chăm
sóc, điều trị cho trẻ em nhiễm HIV.
- Ít nhất 30% trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS được
cung cấp các dịch vụ chăm sóc tâm lý - xã hội; chăm sóc tại gia đình và cộng đồng;
tư vấn và xét nghiệm HIV; hỗ trợ dinh dưỡng và phát triển thể chất; tiếp nhận
và chăm sóc tại các cơ sở giáo dục mầm non công lập cho trẻ em lứa tuổi mầm
non.
- 50% cơ sở giáo dục bố trí nhân viên y tế có khả
năng tư vấn cho trẻ em bị nhiễm HIV.
- Ít nhất 50% trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS
được chăm sóc thay thế dựa vào gia đình, cộng đồng.
- 50% cơ sở nuôi dưỡng trẻ em bị ảnh hưởng bởi
HIV/AIDS được hỗ trợ để thực hiện các dịch vụ dự phòng lây nhiễm HIV, chăm sóc
trẻ em bị lây nhiễm HIV.
* Mục tiêu 3: Cải thiện cơ chế cung cấp thông
tin giáo dục, chăm sóc, điều trị, tư vấn cho trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS.
Chỉ tiêu năm 2010:
- 50% cơ sở nuôi dưỡng trẻ em bị ảnh hưởng bởi
HIV/AIDS, cơ sở chăm sóc và điều trị trẻ em nhiễm HIV được cung cấp kiến thức về
phòng chống HIV/AIDS cho trẻ em.
- 100% trẻ nhiễm HIV được cấp thẻ bảo hiểm y tế.
- 50% tổ chức xã hội hoạt động trong lĩnh vực bảo
vệ, chăm sóc trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS được cung cấp kiến thức và hướng
dẫn về bảo vệ, chăm sóc trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS.
- 50% cán bộ quản lý trẻ em nhiễm HIV tại cộng đồng,
nhóm tự lực, trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS từ đủ 13 tuổi trở lên, người chăm
sóc trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS, cơ sở dịch vụ xã hội và tổ chức xã hội được
cung cấp thông tin về các dịch vụ chăm sóc, tư vấn, về chính sách xã hội hiện
hành và các quy trình cung cấp dịch vụ cho trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS.
* Mục tiêu 4: Tạo môi trường xã hội thuận lợi
cho công tác bảo vệ, chăm sóc trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS.
Chỉ tiêu năm 2010:
- Ít nhất 70% nhà quản lý làm việc với trẻ em
trong lĩnh vực y tế, giáo dục và đào tạo, ngành lao động - thương binh và xã hội,
các nhà cung cấp dịch vụ cho trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS có kiến thức cơ bản
về dự phòng lây nhiễm HIV, Luật Bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em, Luật
Phòng, chống nhiễm vi rút gây ra hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải ở người
(HIV/AIDS) và các văn bản có liên quan khác.
- Ít nhất 50% phụ huynh, học sinh, giáo viên của
các cơ sở giáo dục được cung cấp thông tin về các biện pháp dự phòng lây nhiễm
HIV, kiến thức cơ bản về quyền của trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS.
- Ít nhất 50% trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS
và người chăm sóc trẻ bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS không bị kỳ thị và phân biệt đối
xử khi tiếp cận các dịch vụ y tế, giáo dục và các dịch vụ xã hội khác.
* Mục tiêu 5: Cải thiện hệ thống theo dõi, kiểm
tra, đánh giá tình hình trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS.
Chỉ tiêu năm 2010: Hoàn thiện hệ thống theo dõi,
kiểm tra, đánh giá tình hình trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS.
2. Tầm nhìn đến năm 2020:
- Nâng cao nhận thức và hành động cho toàn xã hội
về công tác bảo vệ, chăm sóc trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS.
- Nhà nước tiếp tục chỉ đạo các ngành chức năng
đầu tư và đẩy mạnh phối hợp liên ngành trong công tác bảo vệ, chăm sóc trẻ em bị
ảnh hưởng bởi HIV/AIDS.
- Bảo đảm cho trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS
được chăm sóc, tư vấn thích hợp, tiếp cận giáo dục hoặc được hỗ trợ học nghề,
hưởng các chính sách xã hội theo quy định hiện hành, được sống an toàn cùng gia
đình hoặc người thân, hoặc được sống ở những cơ sở chăm sóc thay thế; trẻ em bị
nhiễm HIV trong diện quản lý được chẩn đoán, điều trị các bệnh có liên quan đến
HIV/AIDS.
III. PHẠM VI - THỜI GIAN THỰC
HIỆN:
1. Phạm vi: Kế hoạch thực hiện trong phạm
vi toàn tỉnh.
2. Thời gian: Thực hiện năm 2010 và tầm
nhìn đến năm 2020.
IV. CÁC NỘI DUNG CHỦ YẾU:
1. Nghiên cứu các văn bản hướng dẫn về công
tác bảo vệ, chăm sóc trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS:
- Cung cấp các dịch vụ y tế, giáo dục, trợ cấp
xã hội cho trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS.
- Sự phối hợp giữa các cơ quan nhà nước và các tổ
chức xã hội trong việc cung cấp dịch vụ xã hội cho trẻ em bị ảnh hưởng bởi
HIV/AIDS; về chống kỳ thị và phân biệt đối xử trong hệ thống y tế, giáo dục và
phúc lợi xã hội đối với trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS; về hoạt động của các
nhóm tự lực những người nhiễm HIV.
- Xây dựng và ban hành văn bản về cơ chế chuyển
tuyến giữa các cơ sở khám, chữa bệnh công lập trong chẩn đoán, điều trị cho trẻ
em nhiễm HIV với người lớn nhiễm HIV tại các cấp; quy trình chăm sóc liên tục đối
với trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS.
2. Thiết lập các dịch vụ bảo vệ, chăm sóc trẻ
em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS:
- Tăng cường thực hiện các dịch vụ hiện có tổ chức
điều trị dự phòng lây truyền HIV/AIDS từ mẹ sang con; phát hiện sớm, tổ chức tốt
việc chăm sóc, điều trị trẻ em bị nhiễm HIV; tư vấn về HIV/AIDS cho trẻ em bị ảnh
hưởng bởi HIV/AIDS.
- Cung cấp, hỗ trợ và nhân rộng các dịch vụ cho
trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS về tâm lý - xã hội; về chăm sóc tại gia đình,
cộng đồng; về tư vấn và xét nghiệm HIV; về hỗ trợ dinh dưỡng và phát triển thể
chất; về nhận và chăm sóc tại các cơ sở giáo dục mầm non công lập cho trẻ em lứa
tuổi mầm non.
- Cung cấp, hỗ trợ, kiểm tra việc thực hiện các
quy trình chuyển tuyến giữa các cơ sở khám chữa bệnh công lập trong chẩn đoán,
điều trị trẻ em bị nhiễm HIV, quy trình chăm sóc liên tục đối với trẻ em bị ảnh
hưởng bởi HIV/AIDS.
- Cung cấp và kiểm tra việc thực hiện các dịch vụ
dự phòng, chẩn đoán, chăm sóc, điều trị trẻ em bị nhiễm HIV ở các cơ sở nuôi dưỡng
trẻ em.
- Cung cấp kiến thức về chăm sóc trẻ em bị ảnh
hưởng bởi HIV/AIDS cho gia đình, cộng đồng và cán bộ y tế ở các trường học,
trung tâm dạy nghề, trung tâm bảo trợ xã hội.
3. Cung cấp thông tin, kiến thức về bảo vệ,
chăm sóc trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS:
- Cung cấp thông tin, kiến thức cho người làm
công tác quản lý trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS, ưu tiên cho người làm việc
trực tiếp với trẻ em bị nhiễm HIV và trẻ em có nguy cơ cao nhiễm HIV.
- Tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến
thông tin về các dịch vụ, chính sách xã hội có liên quan đến trẻ em bị nhiễm
HIV.
4. Giúp trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS và
người chăm sóc trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS được tiếp cận các dịch vụ xã hội,
hoà nhập cộng đồng:
- Tạo điều kiện thuận lợi để trẻ em bị ảnh hưởng
bởi HIV/AIDS và người chăm sóc trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS được tiếp cận với
các dịch vụ xã hội.
- Tạo điều kiện cho người nhiễm HIV/AIDS tham
gia các hoạt động phòng chống HIV/AIDS cho trẻ em do ngành y tế, giáo dục, lao
động - thương binh và xã hội tổ chức.
- Phổ biến kiến thức cho các nhà cung cấp dịch vụ
có liên quan, gia đình, cộng đồng và trẻ em về sự lây truyền HIV, các biện pháp
dự phòng; chống kỳ thị phân biệt đối xử, quyền trẻ em và trách nhiệm của xã hội
đối với trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS.
5. Công tác thu thập thông tin, giám sát, báo
cáo đánh giá:
Tổ chức tập huấn cho các cán bộ làm công tác bảo
vệ, chăm sóc trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS của ngành y tế, giáo dục, lao động
- thương binh và xã hội các cấp biết:
- Thu nhập số liệu, thông tin trẻ em bị ảnh hưởng
bởi HIV/AIDS:
+ Trẻ em bị nhiễm HIV.
+ Trẻ em có nguy cơ cao nhiễm HIV.
- Theo dõi, kiểm tra, báo cáo, đánh giá tình
hình trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS tại địa phương.
V. GIẢI PHÁP:
1. Giải pháp về xã hội:
- Tăng cường sự lãnh đạo của các cấp uỷ Đảng, sự
chỉ đạo của Uỷ ban nhân dân các cấp đối với công tác dự phòng, chăm sóc, tư vấn
cho trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS tại địa phương.
- Ngành y tế, giáo dục và đào tạo, lao động -
thương binh và xã hội và các ngành liên quan có trách nhiệm tổ chức và triển
khai các dịch vụ xã hội cho trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS.
- Khuyến khích các tổ chức, cá nhân, người nhiễm
HIV và gia đình của người nhiễm HIV tham gia hoạt động dự phòng, chăm sóc, tư vấn
cho trẻ em nhiễm HIV.
- Tăng cường và hỗ trợ các hoạt động chống kỳ thị,
phân biệt đối xử đối với trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS và người chăm sóc trẻ
em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS theo Luật Phòng, chống nhiễm vi rút gây ra hội chứng
suy giảm miễn dịch mắc phải ở người (HIV/AIDS).
- Nâng cao kiến thức về pháp luật, chính sách,
thông tin về dịch vụ cho trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS, người chăm sóc trẻ
em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS, cán bộ, công chức, viên chức nhà nước, các tổ chức
xã hội và cá nhân đang hoạt động trong lĩnh vực bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ
em.
2. Giải pháp về kỹ thuật:
- Các quy trình kỹ thuật hướng dẫn các tiêu chuẩn
dịch vụ thiết yếu, dịch vụ chất lượng cao về phòng ngừa, chăm sóc, điều trị cho
trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS và người chăm sóc trẻ em bị ảnh hưởng bởi
HIV/AIDS.
- Xây dựng hướng dẫn và nâng cao năng lực của
các nhà cung cấp dịch vụ, các tổ chức xã hội về nhận biết và đánh giá nhu cầu của
trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS.
- Ngành y tế, giáo dục và đào tạo, lao động -
thương binh và xã hội thực hiện những dịch vụ hỗ trợ tư vấn, truyền thông, dự
phòng, chăm sóc, điều trị cho trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS.
3. Giải pháp nâng cao năng lực quản lý:
- Nâng cao năng lực chuyên môn của những người
cung cấp dịch vụ xã hội trong việc dự phòng, chăm sóc, điều trị, tư vấn cho trẻ
em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS và người chăm sóc trẻ em bị ảnh hưởng bởi
HIV/AIDS.
- Kiểm tra đánh giá chất lượng các dịch vụ dự
phòng, chăm sóc, điều trị, tư vấn cho trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS và người
chăm sóc trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS.
- Cải thiện hệ thống thu thập dữ liệu về dịch vụ
dự phòng, chăm sóc, điều trị, tư vấn cho trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS và
người chăm sóc trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS.
4. Giải pháp về huy động nguồn lực thực hiện
kế hoạch đến năm 2020:
+ Kinh phí thực hiện kế hoạch năm 2010: Được huy
động từ các nguồn vốn (ngân sách trung ương, ngân sách địa phương, vận động
trong và ngoài nước); được lồng ghép trong Dự án phòng, chống HIV/AIDS thuộc
Chương trình mục tiêu quốc gia phòng chống một số bệnh xã hội, bệnh dịch nguy
hiểm và HIV/AIDS giai đoạn 2006 - 2010.
+ Kinh phí thực hiện kế hoạch năm 2011 - 2020: Bố
trí trong dự toán chi ngân sách hàng năm của các ngành có liên quan và địa
phương theo quy định hiện hành; trong dự án, huy động thêm các nguồn tài trợ
khác (trong và ngoài nước) thực hiện kế hoạch theo đúng quy định của pháp luật.
VI. TỔ CHỨC THỰC HIỆN:
1. Sở Lao động - Thương binh và Xã hội:
Chủ trì, phối hợp tổ chức triển khai kế hoạch hành động, đôn đốc, kiểm tra tình
hình thực hiện kế hoạch; bảo đảm các dịch vụ về phúc lợi xã hội cho trẻ em bị ảnh
hưởng bởi HIV/AIDS; tổ chức đánh giá tình hình thực hiện kế hoạch hành động,
báo cáo Uỷ ban nhân dân tỉnh theo quy định.
2. Sở Y tế: Chủ trì, phối hợp triển khai
các nội dung về chăm sóc sức khoẻ cho trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS; lồng
ghép việc thực hiện các nội dung có liên quan đến chăm sóc sức khoẻ cho trẻ em
bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS của kế hoạch hành động năm 2010 với việc thực hiện Dự
án phòng chống HIV/AIDS thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phòng chống một số
bệnh xã hội, bệnh dịch nguy hiểm và HIV/AIDS (2006 - 2010). Tiếp tục thực hiện
các dịch vụ y tế chăm sóc sức khoẻ cho trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS năm
2011 - 2020. Xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện Chương trình hành động của
ngành năm 2010 và tầm nhìn đến năm 2020.
3. Sở Kế hoạch và Đầu tư: Chủ trì, phối hợp
lồng ghép các hoạt động của kế hoạch hành động với các hoạt động của các chương
trình hợp tác quốc tế liên quan đến phòng, chống HIV/AIDS.
4. Sở Tài chính: Chủ trì, phối hợp hướng
dẫn, kiểm tra các ngành liên quan và các địa phương sử dụng các nguồn kinh phí
để thực hiện kế hoạch hành động.
5. Sở Giáo dục và Đào tạo: Chủ trì, phối
hợp triển khai các nội dung về giáo dục có liên quan đến trẻ em bị ảnh hưởng bởi
HIV/AIDS của kế hoạch hành động. Tăng cường và hỗ trợ các hoạt động chống kỳ thị,
phân biệt đối xử đối với trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS tại trường học.
6. Uỷ ban nhân dân các huyện, thành phố:
Xây dựng Kế hoạch hành động vì trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS năm 2010 và tầm
nhìn đến năm 2020, tập trung ưu tiên chỉ đạo và đầu tư nguồn lực cho các địa
bàn trọng điểm của địa phương, chỉ đạo các ngành liên quan tổ chức triển khai
thực hiện tốt kế hoạch tại địa phương; báo cáo Uỷ ban nhân dân tỉnh./.
