Nghị quyết 14-NQ/TW năm 1996 về lãnh đạo cuộc đấu tranh chống tham nhũng do Bộ Chính trị ban hành

Số hiệu 14-NQ/TW
Ngày ban hành 15/05/1996
Ngày có hiệu lực 15/05/1996
Loại văn bản Nghị quyết
Cơ quan ban hành Bộ Chính trị
Người ký Đỗ Mười
Lĩnh vực Bộ máy hành chính,Trách nhiệm hình sự

BỘ CHÍNH TRỊ
--------

ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM
---------------

Số: 14-NQ/TW

Ngày 15 tháng 5 năm 1996

.

NGHỊ QUYẾT

VỀ LÃNH ĐẠO CUỘC ĐẤU TRANH CHỐNG THAM NHŨNG

Thực hiện các Nghị quyết, Chỉ thị của Đảng, Nhà nước về đấu tranh chống tham nhũng, các ngành, các cấp đã có cố gắng và đạt được một số kết quả: phát hiện và xử lý được một số vụ tham nhũng, trừng trị những kẻ đục khoét tài sản của Nhà nước, tập thể và của nhân dân; thu hồi lại cho Nhà nước và trả lại cho dân một số tài sản đã bị bọn tham nhũng chiếm dụng.

Tuy nhiên, cuộc đấu tranh chống tham nhũng đạt hiệu quả rất thấp. Tham nhũng vẫn diễn ra tràn lan, phổ biến, thậm chí có địa phương, có lĩnh vực còn nghiêm trọng hơn trước. Tình trạng tham nhũng đã và đang gây ra hậu quả hết sức nghiêm trọng, làm xói mòn bản chất của Đảng và Nhà nước, làm tha hoá đội ngũ cán bộ, đảng viên, tiếp tay cho các thế lực thù địch lợi dụng chống phá ta, uy hiếp sự tồn vong của chế độ ta.

Có tình trạng đó là do những nguyên nhân chủ yếu sau đây:

1- Sự suy thoái về phẩm chất, đạo đức của một bộ phận cán bộ, đảng viên và sự yếu kém trong quản lý, giáo dục đảng viên, cán bộ, công chức của các tổ chức Đảng và cơ quan nhà nước.

Trong điều kiện kinh tế thị trường, do không chịu thường xuyên rèn luyện, tu dưỡng, nhiều cán bộ, đảng viên, công chức sa ngã, thoái hoá, bị đồng tiền cám dỗ, đã trượt vào vũng bùn tham nhũng tội lỗi, một số cán bộ lãnh đạo thiếu gương mẫu hoặc không giáo dục được vợ, con chấp hành đúng pháp luật, gây ảnh hưởng xấu trong nhân dân.

Trong khi đó, công tác quản lý, giáo dục, kiểm tra đảng viên, cán bộ, công chức bị buông lỏng, yếu kém, không chuyển kịp trước tình hành mới. Chưa đề cao được trách nhiệm của cán bộ chủ chốt Đảng, Nhà nước và đoàn thể. Nhiều tổ chức đảng sức chiến đấu, yếu kém, đấu tranh phê bình, tự phê bình yếu quản lý, nội bộ lỏng lẻo.

2- Cơ chế, chính sách, pháp luật chưa đầy đủ, thiếu đồng bộ, thiếu nhất quán và có những điểm chưa phù hợp.

Cơ chế, chính sách, pháp luật trong thời kỳ đổi mới chưa được hoàn thiện, thiếu cụ thể, còn có sơ hở và thiếu nhất quán. Việc phân cấp quản lý Nhà nước với quản lý sản xuất – kinh doanh còn có phần chưa rõ, chưa hợp lý; tập trung và dân chủ có thiếu sót. Cơ chế quản lý tài sản công, quản lý vốn trong doanh nghiệp nhà nước chưa chặt chẽ dẫn đến tình trạng “vô chủ”, thiếu trách nhiệm, bộ máy nhà nước còn cồng kềnh, thủ tục hành chính chưa được cải tiến. Những nhược điểm đó đẻ ra tệ quan liêu và thiếu kỷ cương, tạo điều kiện cho tệ hối lộ, hà lạm công quỹ, quấy nhiễu, hạch sách cấp dưới và nhân dân.

3- Sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng và Nhà nước thiếu sâu sát, chặt chẽ, thường xuyên; cơ chế, tổ chức và giải pháp phòng và chống tham nhũng chưa hiệu quả.

Lãnh đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư đối với cuộc đấu tranh chống tham nhũng chưa chặt chẽ, thiếu thường xuyên và chưa nghiêm.

Nhiều cấp uỷ đảng, thủ trưởng cơ quan nhà nước chưa đề cao trách nhiệm, chưa có kế hoạch và giải pháp chủ động phòng ngừa và đẩy lùi tệ tham nhũng trong địa phương mình, ngành mình - cơ quan mình. Có việc, có nơi đã có biểu hiện, bao che, ngăn cản cơ quan bảo vệ pháp luật thực thi nhiệm vụ.

Các cơ quan, bảo vệ pháp luật chưa được kiện toàn thật sự trong sạch, vững mạnh để làm lực lượng nòng cốt trong đấu tranh chống tham nhũng.

Đấu tranh chống tham nhũng là một bộ phận cấu thành quan trọng của toàn bộ sự nghiệp đấu tranh cách mạng của Đảng và nhân dân ta hiện nay, nó góp phần nâng cao vai trò lãnh đạo của Đảng, tăng cường hiệu lực quản lý của Nhà nước, xây dựng Đảng và kiện toàn bộ máy nhà nước trong sạch, vững mạnh, thực hiện quyền làm chủ của nhân dân. Vì vậy, trong thời gian sắp tới, nhất thiết phải đẩy mạnh cuộc đấu tranh ngăn chặn và đẩy lùi tham nhũng.

Đấu tranh chống tham nhũng được tiến hành đồng bộ với đấu tranh chống buôn lậu, lãng phí và tập trung vào hai loại hành vi: tham ô, chiếm đoạt, làm thất thoát tài sản Nhà nước và nhận hối lộ, đòi hối lộ.
Trong đấu tranh chống tham nhũng, cần nắm vững những quan điểm sau:

- Đấu tranh chống tham nhũng phải gắn liền và phục vụ cho đổi mới kinh tế - xã hội, giữ vững ổn định chính trị, tăng cường đại đoàn kết toàn dân, thực hiện thắng lợi hai nhiệm vụ chiến lược: xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

- Đấu tranh chống tham nhũng phải gắn liền và phục vụ cho đổi mới hệ thống chính trị, xây dựng Đảng và kiện toàn bộ máy nhà nước, tăng cường đoàn kết nội bộ trong đấu tranh chống tham nhũng kết hợp giữa “xây” và “chống”, tích cực chủ động phòng ngừa. Vừa phải hoàn thiện cơ chế, chính sách, tăng cường giáo dục, quản lý chặt chẽ đảng viên, cán bộ, công chức, kiện toàn tổ chức, bố trí đúng cán bộ, vừa xử lý nghiêm mọi vi phạm, tội phạm. Kết hợp các biện pháp tư tưởng với tổ chức, giáo dục với kỷ luật hành chính và xử lý theo pháp luật.

- Huy động và phối hợp chặt chẽ mọi lực lượng đấu tranh chống tham nhũng. Xác định rõ trách nhiệm của các tổ chức đảng và thủ trưởng chính quyền; xây dựng, kiện toàn các cơ quan bảo vệ pháp luật làm nòng cốt; nêu cao trách nhiệm của các tổ chức chính trị - xã hội, động viên tích cực của nhân dân, phát huy vai trò của các phương tiện thông tin đại chúng trong đấu tranh chống tham nhũng.

- Đấu tranh chống tham nhũng là nhiệm vụ lâu dài phải tiến hành kiên quyết, kiên trì và thận trọng; không được đơn giản, nóng vội, đồng thời phải khẩn trương, tích cực; chú trọng hiệu quả có kế hoạch cụ thể, bước đi thích hợp.

Trong thời gian sắp tới, cần thực hiện một số nhiệm vụ sau đây:

1- Tiếp tục kiện toàn bộ máy nhà nước, đẩy mạnh cải cách hành chính, tăng cường quản lý nhà nước

Tiến hành phân cấp quản lý giữa trung ương và địa phương cho hợp lý, rõ ràng trên các lĩnh vực kinh tế - xã hội, nhất là về ngân sách, bảo đảm sự quản lý thống nhất của Nhà nước, quyền quyết định của Trung ương đối với những vấn đề trọng yếu đồng thời phát huy trách nhiệm và tính chủ động của địa phương và cơ sở. Khắc phục tình trạng “xin và cho”, thực hiện công khai và dân chủ trong phân bổ ngân sách, duyệt các dự án đầu tư, phân bổ kinh phí... trên cơ sở định mức, tiêu chuẩn hợp lý, thống nhất. Kiểm tra chặt chẽ việc sử dụng chi tiêu ngân sách nhà nước. Xây dựng hệ thống thuế, đơn giản, cụ thể, ổn định. Hoàn thiện cơ chế xuất nhập khẩu; chấn chỉnh công tác xây dựng cơ bản, cải tiến chế độ đất thầu.

Soát lại các khâu cấp phép, sắp xếp lại bộ máy, cải tiến thủ tục, bố trí đúng cán bộ ở những khâu này để vừa quản lý chặt chẽ, vừa chống phiền hà, sách nhiễu, cửa quyển, biếu xén. Tiếp tục cải tiến chế độ tiền lương, bảo đảm cho công chức có thể sống bằng thu nhập từ tiền lương.

Trong Pháp lệnh công chức và quy chế công vụ, cần quy định cụ thể những điều phải làm và những điều cần làm đối với công chức.

Triển khai việc thực hiện kê khai thu nhập và nhà đất của cán bộ, công chức, trước nhất là đối với các đối tượng: cán bộ, công chức lãnh đạo từ cấp huyện trở lên đến cán bộ lãnh đạo cao cấp của Đảng và Nhà nước.

2- Phân biệt rõ chức năng quản lý nhà nước của Bộ, Ủy ban nhân dân với chức năng quản lý sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp

Vừa bảo đảm quản lý nhà nước chặt chẽ, vừa phát huy trách nhiệm và quyền tự chủ của doanh nghiệp, bảo đảm quyền làm chủ của công nhân viên chức trong quản lý doanh nghiệp. Tiếp tục hoàn thiện cơ chế quản lý vốn trong doanh nghiệp, quản lý tài sản công trong cơ quan nhà nước, bảo đảm cho tài sản nhà nước có người là chủ, chịu trách nhiệm thật sự. Hoàn thiện các tiêu chuẩn định mức kinh tế - kỹ thuật, kiểm tra thực hiện chặt chẽ, chống khai man, khai khống, tham ô, lãng phí.

[...]