Kế hoạch 530/KH-UBND năm 2023 triển khai Đề án “Bảo tồn phát huy thổ cẩm truyền thống của đồng bào các dân tộc thiểu số M’Nông, Mạ, Êđê, Thái, Dao gắn với phát triển du lịch tỉnh Đắk Nông, giai đoạn 2023-2025”

KẾ HOẠCH

TRIỂN KHAI ĐỀ ÁN “BẢO TỒN PHÁT HUY THỔ CẨM TRUYỀN THỐNG CỦA ĐỒNG BÀO CÁC DÂN TỘC THIỂU SỐ M’NôNG, MẠ, ÊĐÊ, THÁI, DAO GẮN VỚI PHÁT TRIỂN DU LỊCH TỈNH ĐẮK NÔNG, GIAI ĐOẠN 2023 - 2025”

Thực hiện Quyết định số 46/QĐ-UBND ngày 12/01/2023 của Ủy ban nhân dân tỉnh Đắk Nông phê duyệt Đề án “Bảo tồn phát huy thổ cẩm truyền thống của đồng bào các dân tộc thiểu số M’Nông, Mạ, Êđê, Thái, Dao gắn với phát triển du lịch tỉnh Đắk Nông giai đoạn 2023-2025” - sau đây viết tắt là Đề án, Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành Kế hoạch triển khai Đề án, cụ thể như sau:

I. MỤC ĐÍCH, YÊU CẦU

1. Mục đích

- Thực hiện công tác bảo tồn, phát huy thổ cẩm truyền thống của đồng bào các dân tộc thiểu số M’Nông, Mạ, Ê đê, Thái, Dao trên địa bàn tỉnh Đắk Nông gắn với phát triển du lịch, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân và thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Đắk Nông lần thứ XII, nhiệm kỳ 2021 -2025.

- Việc bảo tồn, phát huy thổ cẩm truyền thống của đồng bào các dân tộc thiểu số M’Nông, Mạ, Ê đê, Thái, Dao trên địa bàn tỉnh Đắk Nông phải gắn kết chặt chẽ với việc bảo tồn, phát huy các thành tố văn hóa khác như phong tục tập quán, tiếng nói, chữ viết, trang phục, văn học dân gian, lễ hội truyền thống; đồng thời, phải kết hợp chặt chẽ với các ngành, lĩnh vực khác có liên quan như du lịch, giáo dục, an ninh, thông tin truyền thông, môi trường,...

- Gắn kết các loại hình di sản văn hóa của các dân tộc thiểu số và huy động mọi nguồn lực cho công tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa của các dân tộc thiểu số với phát triển du lịch trên địa bàn tỉnh.

2. Yêu cầu

- Các hoạt động triển khai đúng yêu cầu thực tiễn, có tính trọng tâm, trọng điểm, chất lượng và hiệu quả. Đặc biệt, chú trọng phát triển du lịch văn hóa, du lịch cộng đồng; gắn phát triển du lịch với bảo tồn, phát huy thổ cẩm truyền thống của đồng bào các dân tộc thiểu số M’Nông, Mạ, Êđê, Thái, Dao trên địa bàn tỉnh Đắk Nông.

- Xác định bảo tồn và phát huy giá trị các di sản văn hóa, trong đó có nghề dệt truyền thống của các dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh, tạo nền tảng thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, góp phần đưa du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn của tỉnh như định hướng tại Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Đắk Nông lần thứ XII, nhiệm kỳ 2021 - 2025.

- Công tác triển khai Kế hoạch phải có sự phối hợp chặt chẽ giữa các Sở, Ban, ngành, đơn vị, các cơ quan chức năng và chính quyền địa phương. Đẩy mạnh ứng dụng khoa học, công nghệ để nghiên cứu, sưu tầm, tư liệu hoá, phục dựng, lưu giữ, bảo tồn, phát huy; tuyên truyền quảng bá giá trị thổ cẩm truyền thống, đặc biệt là các loại hình có nguy cơ mai một, thất truyền của đồng bào các dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh.

II. MỤC TIÊU THỰC HIỆN

1. Mục tiêu tổng quát

- Bảo tồn, phát huy thổ cẩm truyền thống của đồng bào các dân tộc thiểu số M’Nông, Mạ, Êđê, Thái, Dao gắn với phát triển du lịch tỉnh Đắk Nông đáp ứng mục tiêu “văn hóa vừa là mục tiêu, vừa là động lực phát triển” góp phần cho sự phát triển bền vững văn hóa các dân tộc thiểu số Việt Nam. Đưa sản phẩm thổ cẩm truyền thống phổ biến hơn trong cuộc sống của đồng bào các dân tộc thiểu số, đi vào ý thức thẩm mỹ và ý thức tự giác của các dân tộc, có lòng tự hào đối với văn hóa truyền thống các dân tộc trên địa bàn tỉnh.

- Định hướng phát triển sản phẩm du lịch theo hướng bền vững, gắn với bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa dân tộc, trong đó phát triển các sản phẩm thổ cẩm truyền thống để đáp ứng nhu cầu phục vụ du khách.

2. Mục tiêu cụ thể đến năm 2025

- 70% trở lên các bon, buôn đồng bào các dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh được kiểm kê di sản văn hóa phi vật thể về nghề thủ công truyền thống, nghề dệt của người M’Nông, Mạ, Êđê, Thái, Dao.

- Xây dựng ít nhất 01 hồ sơ di sản văn hóa phi vật thể về nghề thủ công truyền thống, nghệ thuật thêu hoa văn, trang trí hoa văn liên quan đến trang phục truyền thống các dân tộc thiểu số đề nghị cấp thẩm quyền đưa vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

- 70% bon, buôn (có nghề dệt thổ cẩm) trở lên được kiểm kê sưu tầm các mẫu hoa văn đặc trưng của đồng bào dân tộc thiểu số.

- 60% trở lên các nghệ nhân được truyền dạy các hoa văn cổ, hoa văn khó trang trí trên sản phẩm thổ cẩm truyền thống của dân tộc thiểu số.

- Có từ 03-05 cá nhân được phong tặng danh hiệu “nghệ nhân ưu tú”, “nghệ nhân nhân dân” trong lĩnh vực dệt thổ cẩm truyền thống.

- 60% nghệ nhân trở lên tại các bon, buôn có nghề dệt thổ cẩm được tham gia lớp tập huấn kỹ năng bảo tồn, phát huy thổ cẩm truyền thống các dân tộc thiểu số, kỹ năng ứng dụng trên các sản phẩm thủ công mỹ nghệ để phục vụ khách du lịch.

- 60% nghệ nhân trở lên tại các bon, buôn được tham gia lớp truyền dạy kỹ năng làm nghề dệt thổ cẩm truyền thông các dân tộc thiểu số.

- Xây dựng ít nhất 02 mô hình bảo tồn và phát huy thổ cẩm truyền thống các dân tộc thiểu số (trưng bày, giới thiệu và bán sản phẩm về thổ cẩm truyền thống).

- Xây dựng ít nhất 02 mô hình tổ hợp tác dệt thổ cẩm nhằm bảo tồn và phát triển dệt, sản xuất, may sản phẩm, trang phục thổ cẩm truyền thống và hàng thủ công mỹ nghệ tại một số điểm đến phục vụ khách du lịch.

- Xây dựng ít nhất 01 mô hình dệt, trình diễn kỹ thuật dệt và các sản phẩm ứng dụng dưới sự hướng dẫn, giảng dạy của các nghệ nhân và chuyên gia.

- Tổ chức ít nhất 01 cuộc Liên hoan trình diễn trang phục các dân tộc thiểu số (trình diễn trang phục truyền thông và trang phục cách tân có sử dụng thổ cẩm) cấp tỉnh.

KẾ HOẠCH

TRIỂN KHAI ĐỀ ÁN “BẢO TỒN PHÁT HUY THỔ CẨM TRUYỀN THỐNG CỦA ĐỒNG BÀO CÁC DÂN TỘC THIỂU SỐ M’NôNG, MẠ, ÊĐÊ, THÁI, DAO GẮN VỚI PHÁT TRIỂN DU LỊCH TỈNH ĐẮK NÔNG, GIAI ĐOẠN 2023 - 2025”

Thực hiện Quyết định số 46/QĐ-UBND ngày 12/01/2023 của Ủy ban nhân dân tỉnh Đắk Nông phê duyệt Đề án “Bảo tồn phát huy thổ cẩm truyền thống của đồng bào các dân tộc thiểu số M’Nông, Mạ, Êđê, Thái, Dao gắn với phát triển du lịch tỉnh Đắk Nông giai đoạn 2023-2025” - sau đây viết tắt là Đề án, Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành Kế hoạch triển khai Đề án, cụ thể như sau:

I. MỤC ĐÍCH, YÊU CẦU

1. Mục đích

- Thực hiện công tác bảo tồn, phát huy thổ cẩm truyền thống của đồng bào các dân tộc thiểu số M’Nông, Mạ, Ê đê, Thái, Dao trên địa bàn tỉnh Đắk Nông gắn với phát triển du lịch, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân và thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Đắk Nông lần thứ XII, nhiệm kỳ 2021 -2025.

- Việc bảo tồn, phát huy thổ cẩm truyền thống của đồng bào các dân tộc thiểu số M’Nông, Mạ, Ê đê, Thái, Dao trên địa bàn tỉnh Đắk Nông phải gắn kết chặt chẽ với việc bảo tồn, phát huy các thành tố văn hóa khác như phong tục tập quán, tiếng nói, chữ viết, trang phục, văn học dân gian, lễ hội truyền thống; đồng thời, phải kết hợp chặt chẽ với các ngành, lĩnh vực khác có liên quan như du lịch, giáo dục, an ninh, thông tin truyền thông, môi trường,...

- Gắn kết các loại hình di sản văn hóa của các dân tộc thiểu số và huy động mọi nguồn lực cho công tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa của các dân tộc thiểu số với phát triển du lịch trên địa bàn tỉnh.

2. Yêu cầu

- Các hoạt động triển khai đúng yêu cầu thực tiễn, có tính trọng tâm, trọng điểm, chất lượng và hiệu quả. Đặc biệt, chú trọng phát triển du lịch văn hóa, du lịch cộng đồng; gắn phát triển du lịch với bảo tồn, phát huy thổ cẩm truyền thống của đồng bào các dân tộc thiểu số M’Nông, Mạ, Êđê, Thái, Dao trên địa bàn tỉnh Đắk Nông.

- Xác định bảo tồn và phát huy giá trị các di sản văn hóa, trong đó có nghề dệt truyền thống của các dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh, tạo nền tảng thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, góp phần đưa du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn của tỉnh như định hướng tại Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Đắk Nông lần thứ XII, nhiệm kỳ 2021 - 2025.

- Công tác triển khai Kế hoạch phải có sự phối hợp chặt chẽ giữa các Sở, Ban, ngành, đơn vị, các cơ quan chức năng và chính quyền địa phương. Đẩy mạnh ứng dụng khoa học, công nghệ để nghiên cứu, sưu tầm, tư liệu hoá, phục dựng, lưu giữ, bảo tồn, phát huy; tuyên truyền quảng bá giá trị thổ cẩm truyền thống, đặc biệt là các loại hình có nguy cơ mai một, thất truyền của đồng bào các dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh.

II. MỤC TIÊU THỰC HIỆN

1. Mục tiêu tổng quát

- Bảo tồn, phát huy thổ cẩm truyền thống của đồng bào các dân tộc thiểu số M’Nông, Mạ, Êđê, Thái, Dao gắn với phát triển du lịch tỉnh Đắk Nông đáp ứng mục tiêu “văn hóa vừa là mục tiêu, vừa là động lực phát triển” góp phần cho sự phát triển bền vững văn hóa các dân tộc thiểu số Việt Nam. Đưa sản phẩm thổ cẩm truyền thống phổ biến hơn trong cuộc sống của đồng bào các dân tộc thiểu số, đi vào ý thức thẩm mỹ và ý thức tự giác của các dân tộc, có lòng tự hào đối với văn hóa truyền thống các dân tộc trên địa bàn tỉnh.

- Định hướng phát triển sản phẩm du lịch theo hướng bền vững, gắn với bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa dân tộc, trong đó phát triển các sản phẩm thổ cẩm truyền thống để đáp ứng nhu cầu phục vụ du khách.

2. Mục tiêu cụ thể đến năm 2025

- 70% trở lên các bon, buôn đồng bào các dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh được kiểm kê di sản văn hóa phi vật thể về nghề thủ công truyền thống, nghề dệt của người M’Nông, Mạ, Êđê, Thái, Dao.

- Xây dựng ít nhất 01 hồ sơ di sản văn hóa phi vật thể về nghề thủ công truyền thống, nghệ thuật thêu hoa văn, trang trí hoa văn liên quan đến trang phục truyền thống các dân tộc thiểu số đề nghị cấp thẩm quyền đưa vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

- 70% bon, buôn (có nghề dệt thổ cẩm) trở lên được kiểm kê sưu tầm các mẫu hoa văn đặc trưng của đồng bào dân tộc thiểu số.

- 60% trở lên các nghệ nhân được truyền dạy các hoa văn cổ, hoa văn khó trang trí trên sản phẩm thổ cẩm truyền thống của dân tộc thiểu số.

- Có từ 03-05 cá nhân được phong tặng danh hiệu “nghệ nhân ưu tú”, “nghệ nhân nhân dân” trong lĩnh vực dệt thổ cẩm truyền thống.

- 60% nghệ nhân trở lên tại các bon, buôn có nghề dệt thổ cẩm được tham gia lớp tập huấn kỹ năng bảo tồn, phát huy thổ cẩm truyền thống các dân tộc thiểu số, kỹ năng ứng dụng trên các sản phẩm thủ công mỹ nghệ để phục vụ khách du lịch.

- 60% nghệ nhân trở lên tại các bon, buôn được tham gia lớp truyền dạy kỹ năng làm nghề dệt thổ cẩm truyền thông các dân tộc thiểu số.

- Xây dựng ít nhất 02 mô hình bảo tồn và phát huy thổ cẩm truyền thống các dân tộc thiểu số (trưng bày, giới thiệu và bán sản phẩm về thổ cẩm truyền thống).

- Xây dựng ít nhất 02 mô hình tổ hợp tác dệt thổ cẩm nhằm bảo tồn và phát triển dệt, sản xuất, may sản phẩm, trang phục thổ cẩm truyền thống và hàng thủ công mỹ nghệ tại một số điểm đến phục vụ khách du lịch.

- Xây dựng ít nhất 01 mô hình dệt, trình diễn kỹ thuật dệt và các sản phẩm ứng dụng dưới sự hướng dẫn, giảng dạy của các nghệ nhân và chuyên gia.

- Tổ chức ít nhất 01 cuộc Liên hoan trình diễn trang phục các dân tộc thiểu số (trình diễn trang phục truyền thông và trang phục cách tân có sử dụng thổ cẩm) cấp tỉnh.

- Tổ chức ít nhất 01 Ngày hội “Sắc màu văn hóa các dân tộc” gắn với Lễ hội văn hóa thổ cẩm Việt Nam, Ngày Đại đoàn kết các dân tộc Việt Nam, Ngày Di sản văn hóa Việt Nam...

- Tổ chức ít nhất 02 cuộc trình diễn trang phục truyền thống và cách tân làm từ thổ cẩm của các dân tộc thiểu số gắn với các sự kiện của địa phương.

- 70% trở lên học sinh tại các trường dân tộc nội trú trên địa bàn tỉnh triển khai mặc trang phục truyền thống 02 buổi/tuần và mặc trang phục truyền thống vào các dịp lễ, tết, ngày hội.

- Xây dựng ít nhất 02 điểm giới thiệu và tổ chức bán sản phẩm thổ cẩm truyền thống và hàng thủ công mỹ nghệ trên chất liệu thổ cẩm do nghệ nhân làm ra các sản phẩm tại các khu điểm du lịch.

- 30% bon, buôn nơi có tổ hợp tác dệt thổ cẩm được trang bị khung dệt cải tiến, trang thiết bị.

- 70% bon, buôn hoàn thành khảo sát, đánh giá các mô hình hợp tác xã, làng nghề thổ cẩm đặc trung đưa vào các tuyến, điểm du lịch để phục vụ du khách tham quan.

- Tổ chức ít nhất 01 hội thảo hoặc diễn đàn chuyên đề về xúc tiến đầu tư, quảng bá du lịch.

- Xây dựng ít nhất 01 mô hình sản phẩm thời trang thổ cẩm phục vụ khách du lịch thông qua chương trình liên hoan âm nhạc, lễ hội... tại địa phương.

III. NHIỆM VỤ TRỌNG TÂM

1. Khảo sát, kiểm kê và lập danh mục di sản văn hóa phi vật thể về thổ cẩm truyền thống của các dân tộc thiểu số M’Nông, Mạ, Êđê, Thái, Dao

a) Tổng kiểm kê di sản văn hóa phi vật thể về mẫu hoa văn đặc trưng và nghề thủ công truyền thống, nghề dệt của người M’Nông, Mạ, Êđê, Thái, Dao

- Thời gian thực hiện: Năm 2024

- Đơn vị chủ trì: Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch

- Đơn vị phối hợp: Các Sở, Ban, ngành liên quan và Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố.

- Kinh phí thực hiện: Nguồn ngân sách nhà nước

b) Lập hồ sơ di sản văn hóa phi vật thể về nghề thủ công truyền thống, nghệ thuật thêu hoa văn, trang trí hoa văn liên quan đến trang phục truyền thống các dân tộc thiểu số, đề xuất cấp thẩm quyền đưa vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

- Thời gian thực hiện: Năm 2025.

- Đơn vị chủ trì: Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch.

- Đơn vị phối hợp: Các Sở, Ban, ngành liên quan và Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố

- Kinh phí thực hiện: Nguồn ngân sách nhà nước.

2. Bảo tồn, khôi phục và phát huy di sản văn hóa phi vật thể về thổ cẩm truyền thống của các dân tộc thiểu số M’Nông, Mạ, Êđê, Thái, Dao trên địa bàn tỉnh

a) Tổ chức lớp truyền dạy các hoa văn cổ, hoa văn khó trang trí trên sản phẩm thổ cẩm truyền thống của dân tộc thiểu số.

- Thời gian thực hiện: Năm 2024.

- Đơn vị chủ trì: Ủy ban nhân dân huyện Tuy Đức.

- Đơn vị phối hợp: Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch.

- Kinh phí thực hiện: Nguồn ngân sách nhà nước.

b) Tổ chức lớp truyền dạy kỹ năng làm nghề dệt thổ cẩm truyền thống các dân tộc thiểu số

- Thời gian thực hiện: Năm 2024.

- Đơn vị chủ trì: Ủy ban nhân dân huyện Đắk Song.

- Đơn vị phối hợp: Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch.

- Kinh phí thực hiện: Nguồn ngân sách nhà nước.

c) Tổ chức lớp tập huấn kỹ năng bảo tồn, phát huy thổ cẩm truyền thống các dân tộc thiểu số, kỹ năng ứng dụng trên các sản phẩm thủ công mỹ nghệ

- Thời gian thực hiện: Năm 2024.

- Đơn vị chủ trì: Ủy ban nhân dân huyện Đắk Mil.

- Đơn vị phối hợp: Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch.

- Kinh phí thực hiện: Nguồn ngân sách nhà nước.

d) Tổ chức xét và đề xuất cấp thẩm quyền phong tặng danh hiệu “Nghệ nhân ưu tú”, “Nghệ nhân nhân dân” trong lĩnh vực dệt thổ cẩm truyền thống cho từ các cá nhân tỉnh Đắk Nông

- Thời gian thực hiện: Năm 2025.

- Đơn vị chủ trì: Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố.

- Đơn vị phối hợp: Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch.

- Kinh phí thực hiện: Nguồn ngân sách nhà nước.

đ) Xây dựng 02 mô hình bảo tồn và phát huy thổ cẩm truyền thống các dân tộc thiểu số (trưng bày, giới thiệu và bán sản phẩm về thổ cẩm)

- Thời gian thực hiện: Năm 2024 - 2025.

- Đơn vị chủ trì: Ủy ban nhân dân huyện Krông Nô và Cư Jút.

- Đơn vị phối hợp: Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch.

- Kinh phí thực hiện: Nguồn ngân sách nhà nước.

e) Xây dựng 02 mô hình tổ hợp tác dệt thổ cẩm nhằm bảo tồn và phát triển dệt, sản xuất, may sản phẩm, trang phục thổ cẩm truyền thống và hàng thủ công mỹ nghệ tại một số điểm đến phục vụ khách du lịch

- Thời gian thực hiện: Năm 2025.

- Đơn vị chủ trì: Ủy ban nhân dân huyện Đắk R’Lấp và Đắk Glong.

- Đơn vị phối hợp: Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch.

- Kinh phí thực hiện: Nguồn ngân sách nhà nước.

g) Xây dựng thí điểm 01 mô hình dệt, trình diễn kỹ thuật dệt và các sản phẩm ứng dụng dưới sự hướng dẫn, giảng dạy của các nghệ nhân và chuyên gia

- Thời gian thực hiện: Năm 2025.

- Đơn vị chủ trì: Ủy ban nhân dân thành phố Gia Nghĩa.

- Đơn vị phối hợp: Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch.

- Kinh phí thực hiện: Nguồn ngân sách nhà nước.

h) Thông tin tuyên truyền các lớp dạy, tập huấn, mô hình về thổ cẩm (hoa văn, trang trí, kỹ năng dệt thổ cẩm; tập huấn kỹ năng bảo tồn, kỹ năng ứng dụng hình ảnh trưng bày, giới thiệu, bán sản phẩm...) của đồng bào M’Nông, Mạ, Êđê, Thái, Dao... bằng tư liệu phản ánh về âm thanh, hình ảnh, tiếng động nhân vật, lời bình thông qua tin, bài, phóng sự, tọa đàm, đối thoại, phỏng vấn....trên sóng Phát thanh và Truyền hình Đắk Nông

- Thời gian thực hiện: Năm 2024 - 2025.

- Đơn vị chủ trì: Đài Phát thanh và Truyền hình Đắk Nông.

- Đơn vị phối hợp: Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch; Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố.

- Kinh phí thực hiện: Nguồn ngân sách nhà nước.

3. Quảng bá và phát huy di sản văn hóa phi vật thể về thổ cẩm truyền thống các dân tộc thiểu số M’Nông, Mạ, Êđê, Thái, Dao trên địa bàn tỉnh

a) Tổ chức Liên hoan trình diễn trang phục các dân tộc thiểu số (trình diễn trang phục truyền thống và trang phục cách tân có sử dụng thổ cẩm) cấp tỉnh

- Thời gian thực hiện: Năm 2025.

- Đơn vị chủ trì: Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch.

- Đơn vị phối hợp: Các Sở, Ban, ngành liên quan và Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố.

- Kinh phí thực hiện: Nguồn ngân sách nhà nước.

b) Tổ chức Ngày hội “Sắc màu văn hóa các dân tộc” gắn với Lễ hội văn hóa thổ cẩm Việt Nam, Ngày Đại đoàn kết các dân tộc Việt Nam, Ngày Di sản văn hóa Việt Nam

- Thời gian thực hiện: Năm 2024 - 2025.

- Đơn vị chủ trì: Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch.

- Đơn vị phối hợp: Các Sở, Ban, ngành liên quan và Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố.

- Kinh phí thực hiện: Nguồn ngân sách nhà nước.

c) Tổ chức trình diễn trang phục truyền thống các dân tộc thiểu số gắn với các sự kiện của địa phương

- Thời gian thực hiện: Năm 2025.

- Đơn vị chủ trì: Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố.

- Đơn vị phối hợp: Các Sở, Ban, ngành liên quan.

- Kinh phí thực hiện: Nguồn ngân sách nhà nước.

4. Giới thiệu các sản phẩm thổ cẩm truyền thống và các mặt hàng thủ công mỹ nghệ trên chất liệu thổ cẩm (khảo sát lựa chọn 02 điểm giới thiệu và bán sản phẩm thổ cẩm truyền thống và các mặt hàng thủ công mỹ nghệ trên chất liệu thổ cẩm do nghệ nhân làm ra)

- Thời gian thực hiện: Từ 2023 - 2025.

- Đơn vị chủ trì: Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố.

- Đơn vị phối hợp: Các Sở, Ban, ngành liên quan.

- Kinh phí thực hiện: Nguồn ngân sách nhà nước.

5. Trang bị khung dệt cải tiến, trang thiết bị cho dân tộc M’Nông, Mạ, Êđê, Thái, Dao

- Thời gian thực hiện: Từ 2023 - 2025.

- Đơn vị chủ trì: Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố.

- Đơn vị phối hợp: Các Sở, Ban, ngành liên quan.

- Kinh phí thực hiện: Nguồn ngân sách nhà nước.

6. Tăng cường xúc tiến quảng bá du lịch gắn với nghề thổ cẩm

a) Tổ chức khảo sát, đánh giá các mô hình hợp tác xã, làng nghề thổ cẩm đặc trưng đưa vào các tuyến, điểm du lịch để phục vụ du khách tham quan

- Thời gian thực hiện: Từ 2023 - 2025.

- Đơn vị chủ trì: Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch; Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố.

- Đơn vị phối hợp: Các Sở, Ban, ngành liên quan.

- Kinh phí thực hiện: Nguồn ngân sách nhà nước.

b) Tổ chức 01 hội nghị hoặc hội thảo, diễn đàn về xúc tiến đầu tư, quảng bá du lịch.

- Thời gian thực hiện: Từ 2023 - 2025.

- Đơn vị chủ trì: Trung tâm Xúc tiến Đầu tư và Hỗ trợ Doanh nghiệp (Văn phòng Ủy ban nhân dân tỉnh).

- Đơn vị phối hợp: Các Sở, Ban, ngành liên quan.

- Kinh phí thực hiện: Nguồn ngân sách nhà nước.

c) Phát hành ấn phẩm giới thiệu về thổ cẩm các dân tộc thiểu số tỉnh Đắk Nông

- Thời gian thực hiện: Từ 2023 - 2025.

- Đơn vị chủ trì: Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch; Trung tâm Xúc tiến đầu tư và Hỗ trợ doanh nghiệp (Văn phòng Ủy ban nhân dân tỉnh).

- Đơn vị phối hợp: Các Sở, Ban, ngành liên quan và Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố.

- Kinh phí thực hiện: Nguồn ngân sách nhà nước.

d) Tham gia sự kiện du lịch tại các tỉnh, thành phố trong cả nước để xúc tiến, quảng bá các sản phẩm du lịch gắn với thổ cẩm của các dân tộc thiểu số

- Thời gian thực hiện: Từ 2023 - 2025.

- Đơn vị chủ trì: Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch.

- Đơn vị phối hợp: Các Sở, Ban, ngành liên quan và Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố.

- Kinh phí thực hiện: Nguồn ngân sách nhà nước.

đ) Xây dựng 01 mô hình sản phẩm thời trang thổ cẩm phục vụ khách du lịch thông qua chương trình liên hoan âm nhạc, lễ hội... tại địa phương

- Thời gian thực hiện: Từ 2023 - 2025.

- Đơn vị chủ trì: Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố.

- Đơn vị phối hợp: Các Sở, Ban, ngành liên quan.

- Kinh phí thực hiện: Nguồn ngân sách nhà nước.

IV. GIẢI PHÁP THỰC HIỆN

1. Về chỉ đạo, điều hành

- Tăng cường, nâng cao hiệu quả chỉ đạo và tổ chức thực hiện của các Sở, Ban, ngành, địa phương, các đoàn thể, các tổ chức, cá nhân đối với công tác gìn giữ và phát huy văn hóa truyền thống, đặc biệt là các giá trị thổ cẩm truyền thống của đồng bào các dân tộc thiểu số M’Nông, Mạ, Êđê, Thái, Dao trên địa bàn tỉnh Đắk Nông.

- Thực hiện nhiệm vụ xây dựng và phát triển văn hóa, thể thao, du lịch kết hợp chặt chẽ với thực hiện các nhiệm vụ chính trị, kinh tế - xã hội của tùng đơn vị, địa phương. Phối hợp chặt chẽ giữa các Sở, Ban, ngành, địa phương liên quan trong hoạt động triển khai thực hiện các chính sách dân tộc nói chung và công tác bảo tồn, phát huy văn hóa truyền thống các dân tộc thiểu số nói riêng được đồng bộ, hiệu quả.

2. Về xây dựng cơ chế, chính sách

- Triển khai, thực hiện có hiệu quả các chính sách về dân tộc trên địa bàn tỉnh nhằm khuyến khích các nghệ nhân, người nắm giữ và tổ chức thực hành, trao truyền, bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống các dân tộc thiểu số trong cộng đồng.

- Có cơ chế hỗ trợ các nghệ nhân, già làng, trưởng thôn, người uy tín trong việc truyền dạy văn hóa truyền thống cho lớp trẻ. Đồng thời, tạo môi trường văn hóa, không gian văn hóa phù hợp để đồng bào các dân tộc thường xuyên được giao lưu, trình diễn văn hóa truyền thống tốt đẹp của dân tộc trong các dịp như: Ngày hội, giao lưu, liên hoan,... văn hóa trong từng cộng đồng hoặc giữa các cộng đồng dân tộc với nhau nhằm tạo ra sản phẩm đặc thù phục vụ du lịch.

3. Về tuyên truyền và quảng bá: Tăng cường các hoạt động tuyên truyền, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các cấp, các ngành và của Nhân dân về công tác bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống các dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh; đa dạng hóa hình thức thông tin, tuyên truyền thông qua các phương tiện truyền thông đại chúng.

4. Về phát triển nguồn nhân lực

- Tăng cường công tác đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ chuyên môn cho cán bộ làm công tác văn hóa, du lịch; đặc biệt là cán bộ ở cơ sở nhằm phục vụ tốt cho công tác quản lý, phát huy di sản tại cộng đồng và địa phương.

- Củng cố và phát triển các chi hội văn nghệ dân gian, chi hội văn học nghệ thuật dân tộc thiểu số, chi hội nhiếp ảnh tại địa phương, các khu, điểm du lịch, các câu lạc bộ sinh hoạt văn hóa dân gian ở địa phương,... nhằm tập hợp lực lượng, đẩy mạnh công tác nghiên cứu, sưu tầm, phổ biến di sản văn hóa các dân tộc trên địa bàn tỉnh.

- Hỗ trợ các nghệ nhân trong việc lưu truyền, phổ biến hình thức sinh hoạt văn hóa truyền thống và đào tạo, bồi dưỡng, truyền dạy những người kế cận.

5. Về ứng dụng khoa học, công nghệ: Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong tổ chức các hoạt động văn hóa, nghệ thuật; đầu tư trang thiết bị công nghệ hiện đại để nâng cao khả năng tiếp cận cho đồng bào các dân tộc vùng sâu, vùng xa, biên giới, vùng dân tộc thiểu số; phát huy hiệu quả mạng lưới phát thanh, truyền hình của địa phương và nâng cao chất lượng sóng và nội dung các chương trình.

6. Về huy động nguồn lực xã hội hóa: Đẩy mạnh thực hiện xã hội hóa, khuyến khích, tạo điều kiện cho các cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp, các tổ chức phi chính phủ hỗ trợ nguồn lực để bảo tồn và quảng bá, giới thiệu các giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh.

V. KINH PHÍ THỰC HIỆN

1. Nguồn ngân sách Nhà nước theo phân cấp hiện hành.

2. Nguồn huy động xã hội hóa và các nguồn hợp pháp khác (nếu có).

VI. TỔ CHỨC THỰC HIỆN

1. Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch

- Chủ trì, phối hợp với các Sở, Ban, ngành, địa phương liên quan triển khai thực hiện các nội dung của Kế hoạch; theo dõi tổng hợp, báo cáo kết quả thực hiện Kế hoạch gửi Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Ủy ban nhân dân tỉnh.

- Phối hợp với các Sở, Ban, ngành, địa phương liên quan nghiên cứu, tham mưu Ủy ban nhân dân tỉnh xây dựng, trình cấp thẩm quyền ban hành cơ chế chính sách hỗ trợ các nghệ nhân trong lĩnh vực di sản văn hóa phi vật thể.

- Hướng dẫn các địa phương, đơn vị tổ chức kiểm kê, lập danh mục kiểm kê và xây dựng hồ sơ di sản văn hóa phi vật thể về nghề thủ công truyền thống, nghệ thuật thêu hoa văn, trang trí hoa văn liên quan đến trang phục truyền thống các dân tộc thiểu số, đề xuất cấp thẩm quyền đưa vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia; xây dựng các hành trình kết nối thổ cẩm truyền thống gắn với phát triển du lịch; xây dựng, tổ chức thực hiện các đề án, dự án bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể các dân tộc thiểu số.

- Phối hợp với các Sở, Ban, ngành, địa phương, đơn vị liên quan xây dựng kế hoạch phát triển các sản phẩm du lịch đặc thù về thổ cẩm truyền thống tại các điểm đến du lịch vùng đồng bào dân tộc thiểu số phục vụ du khách trong và ngoài nước; hướng dẫn các địa phương, doanh nghiệp gắn kết hoạt động du lịch với bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống các dân tộc thiểu số.

- Hướng dẫn và tổ chức các lễ hội, hội thi, liên hoan, ngày hội,... trong đó ưu tiên các hình thức thực nghiệm dệt, thêu hoa văn, trình diễn trang phục thổ cẩm (truyền thống, cách tân), trang phục ứng dụng... của các dân tộc thiểu số. Đồng thời, nghiên cứu, xây dựng các mô hình trải nghiệm thực nghiệm dệt, thêu, trưng bày các sản phẩm thổ cẩm ứng dụng các dân tộc thiểu số nhằm quảng bá, giới thiệu trong các cuộc giao lưu, liên hoan,...

- Tổ chức các lớp tập huấn và truyền dạy kỹ năng làm nghề dệt thổ cẩm; kỹ năng bảo tồn, phát huy thổ cẩm truyền thống các dân tộc thiểu số, kỹ năng ứng dụng trên các sản phẩm thủ công mỹ nghệ...

- Chịu trách nhiệm toàn diện trong công tác kiểm tra, đôn đốc, hướng dẫn các địa phương, đơn vị liên quan thực hiện các nội dung theo đúng Kế hoạch.

2. Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn

- Chủ trì, tham mưu thực hiện chính sách khuyến khích phát triển ngành nghề nông thôn, nghề truyền thống (trong đó có nghề dệt thổ cẩm) theo quy định tại Nghị định số 52/2018/NĐ-CP ngày 12/4/2018 của Chính phủ về phát triển ngành nghề nông thôn đạt hiệu quả.

- Chủ trì, phối hợp với các Sở, Ban, ngành, đơn vị, địa phương liên quan tham mun Ủy ban nhân dân tỉnh xét công nhận nghề dệt thổ cẩm truyền thống, làng nghề dệt thổ cẩm truyền thống theo quy định của pháp luật.

3. Sở Tài chính: Trên cơ sở các nhiệm vụ được giao các cơ quan, đơn vị và khả năng ngân sách của tỉnh, tham mưu cấp có thẩm quyền đảm bảo kinh phí (đối với các nhiệm vụ do cấp tỉnh) thực hiện theo đúng quy định.

4. Sở Công Thương

- Thực hiện các chính sách khuyến công, xúc tiến thương mại để hỗ trợ máy móc thiết bị, đào tạo nghề, nâng cao năng lực quản lý, năng lực sản xuất, quảng bá sản phẩm, tìm kiếm thị trường tiêu thụ sản phẩm cho các cơ sở sản xuất làng nghề dệt thổ cẩm truyền thống.

- Chủ trì, tham mưu việc tổ chức triển khai thực hiện hiệu quả Kế hoạch số 745/KH-UBND ngày 02/11/2021 của Ủy ban nhân dân tỉnh về thực hiện Chương trình phát triển thương mại miền núi, vùng sâu, vùng xa giai đoạn 2021 - 2025 tỉnh Đắk Nông.

5. Sở Kế hoạch và Đầu tư

- Chủ trì, phối hợp với các đơn vị liên quan tham mưu Ủy ban nhân dân tỉnh cân đối, bố trí vốn đầu tư công thực hiện Chương trình phát triển nghề, làng nghề dệt thổ cẩm (nếu có) theo đúng quy định.

- Chủ trì, phối hợp với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và các đơn vị có liên quan hướng dẫn, thu hút các nhà đầu tư vào lĩnh vực phát triển nghề, làng nghề dệt thổ cẩm trên địa bàn tỉnh theo quy định của pháp luật.

- Hướng dẫn và cấp giấy đăng ký kinh doanh cho các doanh nghiệp đầu tư vào phát triển nghề, làng nghề dệt thổ cẩm truyền thống.

6. Sở Khoa học và Công nghệ

- Triển khai thực hiện các nhiệm vụ khoa học và công nghệ về nghiên cứu, chuyển giao ứng dụng khoa học kỹ thuật phục vụ sản xuất tại các hợp tác xã dệt thổ cẩm truyền thống trên địa bàn tỉnh theo đặt hàng của Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch và các tổ chức, đơn vị có liên quan.

- Hướng dẫn các đơn vị đề xuất, đăng ký tham gia Chương trình đổi mới công nghệ quốc gia và các Chương trình khoa học công nghệ do Bộ Khoa học Công nghệ chủ trì thực hiện. Hỗ trợ, hướng dẫn xây dựng hồ sơ đăng ký, xác lập bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ cho sản phẩm của làng nghề dệt thổ cẩm truyền thống.

7. Sở Lao động - Thương binh và Xã hội

- Chủ trì, xây dựng kế hoạch hàng năm để đào tạo nghề dệt thổ cẩm truyền thống cho lao động vùng dân tộc thiểu số; đề xuất chính sách hỗ trợ đào tạo nguồn nhân lực cho các làng nghề dệt thổ cẩm truyền thống; phối hợp với các ngành, đơn vị, địa phương hướng dẫn, thực hiện công tác đào tạo nghề và giải quyết việc làm cho lao động vùng Đề án; tăng cường nguồn nhân lực và tạo việc làm cho các làng nghề dệt thổ cẩm truyền thống trên địa bàn tỉnh.

- Phối hợp với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức hướng dẫn các cơ quan, địa phương ưu tiên thực hiện nhiệm vụ đào tạo, dạy nghề về may, thêu, dệt trang phục truyền thống các dân tộc thiểu số.

- Lồng ghép các chương trình, dự án thuộc lĩnh vực của ngành để đầu tư, hỗ trợ cơ sở hạ tầng, các trang thiết bị cho các làng nghề dệt thổ cẩm truyền thống.

8. Sở Tài nguyên và Môi trường: Chủ trì, phối hợp với các đơn vị liên quan thực hiện việc bảo vệ, xử lý ô nhiễm môi trường tại làng nghề dệt thổ cẩm. Đề xuất các chính sách hỗ trợ và tạo điều kiện thuận lợi cho các đơn vị, tổ chức, các cơ sở sản xuất nghề dệt thổ cẩm truyền thống về đất đai.

9. Sở Thông tin và Truyền thông: Phối hợp với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch và các cơ quan có liên quan định hướng nội dung tuyên truyền về nội dung, ý nghĩa và kết quả thực hiện Đề án.

10. Sở Giáo dục và Đào tạo: Chỉ đạo các cơ sở giáo dục trên địa bàn tỉnh tổ chức các hoạt động bảo vệ, giáo dục ngay tại địa điểm có di sản văn hóa; hướng dẫn các trường học tổ chức các cuộc thi, ngày hội, nghiên cứu khoa học về di sản văn hóa trong trường học, nhất là vấn đề bảo tồn, phát huy trang phục truyền thống của học sinh các trường phổ thông dân tộc nội trú, phổ thông dân tộc bán trú. Tuyên truyền, vận động để học sinh các trường chuyên biệt, đặc thù có đông dân tộc thiểu số mặc trang phục truyền thống vào các dịp lễ, tết, ngày hội và các buổi học trong tuần phù hợp với điều kiện của từng địa phương, đơn vị.

11. Ban Dân tộc tỉnh: Phối hợp với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch nghiên cứu, đề xuất xây dựng cơ chế, chính sách bảo tồn, phát huy thổ cẩm truyền thống của đồng bào các dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch tỉnh Đắk Nông liên quan đến các nội dung Đề án.

12. Báo Đắk Nông, Đài Phát thanh và Truyền hình Đắk Nông: Chủ động phối hợp cùng các Sở, Ban, ngành, đơn vị chức năng thực hiện việc tuyên truyền, quảng bá giới thiệu những giá trị của di sản văn hóa về thổ cẩm truyền thống các dân tộc thiểu số trên các phương tiện thông tin đại chúng trong và ngoài tỉnh nhằm nâng cao nhận thức về giá trị văn hóa thổ cẩm và ý thức tự hào, tự tin của đồng bào về thổ cẩm truyền thống của dân tộc mình.

13. Đề nghị các tổ chức chính trị - xã hội tỉnh: Căn cứ chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, tăng cường công tác tuyên truyền, vận động đoàn viên, hội viên các cấp và các tầng lớp Nhân dân thực hiện tốt chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về bảo tồn và phát triển văn hóa các dân tộc thiểu số Việt Nam, trong đó có văn hóa thổ cẩm.

14. Liên minh Hợp tác xã tỉnh

- Chủ trì, phối hợp với các Sở, Ban, ngành, đại phương, đơn vị có liên quan tuyên truyền, vận động, hướng dẫn các cá nhân, hộ gia đình, đặc biệt là vùng đồng bào dân tộc thiểu số thành lập mới các tổ hợp tác, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã hoạt động trong lĩnh vực du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng, du lịch trải nghiệm và phát huy bản sắc dân tộc gắn với xây dựng sản phẩm du lịch làng nghề, Chương trình phát triển du lịch nông thôn trong xây dựng nông thôn mới của tỉnh.

- Lồng ghép các chính sách hỗ trợ của trung ương, địa phương (nếu có) đối với tổ hợp tác, hợp tác xã hoạt động kinh doanh trong lĩnh vực dệt thổ cẩm truyền thống. Đồng thời, đẩy mạnh công tác xúc tiến thương mại giới thiệu, quảng bá bán các sản phẩm dệt thổ cẩm truyền thống tại các hội chợ, triển lãm trong và ngoài tỉnh.

- Xây dựng, nhân rộng mô hình điểm theo chuỗi liên kết tiêu thụ sản phẩm đối với tổ hợp tác, hợp tác xã theo Quyết định số 677/QĐ-UBND ngày 17/5/2021 của Ủy ban nhân dân tỉnh.

15. Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố

- Chỉ đạo, phối hợp thực hiện công tác tuyên truyền thành lập tổ hợp tác, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã xây dựng và phát triển phù hợp với tình hình thực tiễn của từng địa phương.

- Xây dựng Kế hoạch triển khai Đề án tại địa phương đạt hiệu quả.

- Chủ trì, phối hợp với các Sở, Ban, ngành, đơn vị liên quan triển khai hiệu quả các chương trình, chính sách, trong đó có lồng ghép nội dung tạo điều kiện thuận lợi cho các cơ sở, hợp tác xã, làng nghề trong việc hỗ trợ mua khung dệt và thu mua các nguyên vật liệu như: chỉ, len, sợi...

- Huy động các nguồn lực hợp pháp trong và ngoài nước để đầu tư phát triển kinh tế tập thể, nòng cốt là hợp tác xã, trong đó có các hợp tác xã dệt thổ cẩm truyền thống. Đồng thời, xây dựng các giải pháp tiêu thụ sản phẩm, hỗ trợ xây dựng thương hiệu sản phẩm từ làng nghề dệt thổ cẩm trên địa bàn tỉnh.

Trên đây là Kế hoạch triển khai Đề án “Bảo tồn phát huy thổ cẩm truyền thống của đồng bào các dân tộc thiểu số M’Nông, Mạ, Êđê, Thái, Dao gắn với phát triển du lịch tỉnh Đắk Nông giai đoạn 2023 - 2025” trên địa bàn tỉnh Đắk Nông, các Sở, Ban, Ngành, đơn vị liên quan và Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố tổ chức triển khai thực hiện./.