Kế hoạch 04/KH-UBND năm 2023 về phòng, chống bệnh không lây nhiễm và rối loạn sức khỏe tâm thần giai đoạn 2023-2025 do tỉnh Quảng Ninh ban hành

KẾ HOẠCH

PHÒNG, CHỐNG BỆNH KHÔNG LÂY NHIỄM VÀ RỐI LOẠN SỨC KHỎE TÂM THẦN TỈNH QUẢNG NINH GIAI ĐOẠN 2023 - 2025

Thực hiện Quyết định số 155/QĐ-TTg ngày 29/01/2022 của Thủ tướng Chính phủ Phê duyệt Kế hoạch quốc gia phòng, chống bệnh không lây nhiễm và rối loạn sức khỏe tâm thần giai đoạn 2022 - 2025; theo đề nghị của Sở Y tế tại Tờ trình số 6663/TTr-SYT ngày 27/12/2022, Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành Kế hoạch phòng, chống bệnh không lây nhiễm và rối loạn sức khỏe tâm thần giai đoạn 2023 - 2025 như sau:

I. MỤC TIÊU

1. Mục tiêu chung

Tăng cường kiểm soát các yếu tố nguy cơ gây bệnh, đẩy mạnh các biện pháp dự phòng, phát hiện sớm và quản lý điều trị để hạn chế sự gia tăng tỷ lệ người tiền bệnh, mắc bệnh, tàn tật và tử vong sớm do các bệnh tim mạch, ung thư, đái tháo đường, phổi tắc nghẽn mạn tính, hen phế quản (sau đây gọi chung là bệnh không lây nhiễm: KLN) và các bệnh tâm thần phân liệt, động kinh, trầm cảm, sa sút trí tuệ và các rối loạn sức khỏe khác (sau đây gọi chung là rối loạn sức khỏe tâm thần: SKTT) nhằm góp phần bảo vệ, chăm sóc, nâng cao sức khỏe của nhân dân và phát triển kinh tế, xã hội của tỉnh Quảng Ninh.

2. Mục tiêu, chỉ tiêu cụ thể đến năm 2025

1. Nâng cao vai trò, trách nhiệm của các cấp chính quyền, tăng cường phối hợp liên ngành, hoàn thiện các chính sách về phòng, chống bệnh không lây nhiễm và rối loạn sức khỏe tâm thần.

a) Đến năm 2023 tất cả huyện, thị xã, thành phố có kế hoạch liên ngành phòng, chống bệnh không lây nhiễm và rối loạn sức khỏe tâm thần giai đoạn 2022 - 2025.

b) Triển khai đầy đủ các quy định, chính sách của Trung ương, của tỉnh để kiểm soát yếu tố nguy cơ, dự phòng bệnh không lây nhiễm và rối loạn sức khỏe tâm thần.

2. Giảm thiểu các hành vi nguy cơ chính để dự phòng mắc bệnh không lây nhiễm và rối loạn sức khỏe tâm thần.

a) 90% Trạm Y tế xã, phường, thị trấn (sau đây gọi chung là xã) và các cơ quan, đơn vị liên quan thực hiện truyền thông phòng, chống tác hại của thuốc lá, rượu, bia, bảo đảm dinh dưỡng hợp lý, tăng cường vận động thể lực, phát hiện sớm bệnh không lây nhiễm và rối loạn sức khỏe tâm thần.

b) Ít nhất 80% người từ 13 tuổi trở lên được truyền thông về phòng chống tác hại của thuốc lá, rượu, bia, bảo đảm dinh dưỡng hợp lý, tăng cường vận động thể lực phù hợp; 80% người từ 40 tuổi trở lên được truyền thông, cung cấp thông tin, hướng dẫn để biết theo dõi sức khỏe, phát hiện sớm bệnh không lây nhiễm và rối loạn sức khỏe tâm thần.

c) Giảm tỷ lệ uống rượu, bia mức nguy hại ở nam giới từ 18 tuổi trở lên còn dưới 35%, giảm tỷ lệ hiện uống rượu, bia ở người 13 đến 17 tuổi còn dưới 20%.

d) Giảm tỷ lệ hút thuốc ở nam giới từ 15 tuổi trở lên còn dưới 37%.

đ) Giảm mức tiêu thụ muối trung bình của người từ 18 tuổi trở lên còn dưới 7 gam/người/ngày.

e) Giảm tỷ lệ thiếu vận động thể lực ở người từ 18 tuổi trở lên còn dưới 22%.

3. Tăng tỷ lệ phát hiện, quản lý điều trị, chăm sóc người mắc bệnh không lây nhiễm và rối loạn sức khỏe tâm thần

a) Ít nhất 70% người phát hiện bị thừa cân, béo phì được thực hiện các biện pháp tư vấn kiểm soát thừa cân, béo phì phù hợp; 70% người phát hiện nguy cơ tim mạch được thực hiện các biện pháp quản lý điều trị dự phòng theo quy định; 50% người từ 18 tuổi trở lên được sàng lọc và can thiệp giảm tác hại cho người có nguy cơ sức khỏe do uống rượu, bia.

b) Ít nhất 50% người trưởng thành trong đó 80% người từ 40 tuổi trở lên được đo huyết áp 1 lần/năm để phát hiện sớm tăng huyết áp; 50% người mắc tăng huyết áp được phát hiện; 50% số người phát hiện bệnh tăng huyết áp được quản lý điều trị theo hướng dẫn chuyên môn.

c) Ít nhất 70% người từ 40 tuổi trở lên được sàng lọc bằng phiếu đánh giá nguy cơ và/hoặc xét nghiệm đường máu 1 lần/năm để phát hiện sớm đái tháo đường; 55% người mắc đái tháo đường được phát hiện và 55% số người phát hiện bệnh được quản lý điều trị theo hướng dẫn chuyên môn; 30% người tiền đái tháo đường được phát hiện và 50% số phát hiện được can thiệp dự phòng, điều trị theo hướng dẫn chuyên môn.

d) Ít nhất 60% người từ 40 tuổi trở lên được khám sàng lọc định kỳ 1 lần/năm để xác định nguy cơ bệnh hô hấp mạn tính; 50% người mắc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính được phát hiện ở giai đoạn trước khi có biến chứng và 50% số người phát hiện bệnh được quản lý điều trị theo hướng dẫn chuyên môn; 50% người bệnh hen phế quản được phát hiện ở giai đoạn trước khi có biến chứng và 50% số người phát hiện bệnh được điều trị đạt kiểm soát hen trong đó 20% đạt kiểm soát hoàn toàn.

đ) Ít nhất 40% người thuộc đối tượng sàng lọc được định kỳ sàng lọc ung thư vú, ung thư cổ tử cung và ung thư đại trực tràng theo hướng dẫn sàng lọc từng loại ung thư; 40% số người mắc một số bệnh ung thư được phát hiện ở giai đoạn sớm (đối với những bệnh ung thư nếu được phát hiện sớm có giá trị nâng cao hiệu quả điều trị).

e) Ít nhất 40% người thuộc đối tượng sàng lọc được định kỳ sàng lọc một số rối loạn sức khỏe tâm thần theo hướng dẫn sàng lọc từng bệnh; phát hiện được ít nhất 70% người mắc tâm thần phân liệt và động kinh, 50% người mắc trầm cảm, 30% người bị sa sút trí tuệ và một số rối loạn tâm thần khác; quản lý điều trị ít nhất 80% người bệnh tâm thần phân liệt, 70% người bệnh động kinh và 50% người bệnh trầm cảm đã được phát hiện.

4. Phát triển, nâng cao năng lực hệ thống để bảo đảm cung cấp dịch vụ phòng, chống bệnh không lây nhiễm và rối loạn sức khỏe tâm thần

a) 85% tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương có cơ sở phòng, chống ung thư để triển khai thực hiện dự phòng, phát hiện, chẩn đoán và quản lý điều trị bệnh ung thư.

b) Ít nhất 70% số huyện và tương đương (sau đây gọi chung là huyện) có cơ sở y tế triển khai khám, chẩn đoán, quản lý điều trị bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính và hen phế quản theo quy định.

c) 95% số Trung tâm Y tế huyện triển khai khám, chẩn đoán, quản lý điều trị tăng huyết áp và đái tháo đường theo quy định.

KẾ HOẠCH

PHÒNG, CHỐNG BỆNH KHÔNG LÂY NHIỄM VÀ RỐI LOẠN SỨC KHỎE TÂM THẦN TỈNH QUẢNG NINH GIAI ĐOẠN 2023 - 2025

Thực hiện Quyết định số 155/QĐ-TTg ngày 29/01/2022 của Thủ tướng Chính phủ Phê duyệt Kế hoạch quốc gia phòng, chống bệnh không lây nhiễm và rối loạn sức khỏe tâm thần giai đoạn 2022 - 2025; theo đề nghị của Sở Y tế tại Tờ trình số 6663/TTr-SYT ngày 27/12/2022, Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành Kế hoạch phòng, chống bệnh không lây nhiễm và rối loạn sức khỏe tâm thần giai đoạn 2023 - 2025 như sau:

I. MỤC TIÊU

1. Mục tiêu chung

Tăng cường kiểm soát các yếu tố nguy cơ gây bệnh, đẩy mạnh các biện pháp dự phòng, phát hiện sớm và quản lý điều trị để hạn chế sự gia tăng tỷ lệ người tiền bệnh, mắc bệnh, tàn tật và tử vong sớm do các bệnh tim mạch, ung thư, đái tháo đường, phổi tắc nghẽn mạn tính, hen phế quản (sau đây gọi chung là bệnh không lây nhiễm: KLN) và các bệnh tâm thần phân liệt, động kinh, trầm cảm, sa sút trí tuệ và các rối loạn sức khỏe khác (sau đây gọi chung là rối loạn sức khỏe tâm thần: SKTT) nhằm góp phần bảo vệ, chăm sóc, nâng cao sức khỏe của nhân dân và phát triển kinh tế, xã hội của tỉnh Quảng Ninh.

2. Mục tiêu, chỉ tiêu cụ thể đến năm 2025

1. Nâng cao vai trò, trách nhiệm của các cấp chính quyền, tăng cường phối hợp liên ngành, hoàn thiện các chính sách về phòng, chống bệnh không lây nhiễm và rối loạn sức khỏe tâm thần.

a) Đến năm 2023 tất cả huyện, thị xã, thành phố có kế hoạch liên ngành phòng, chống bệnh không lây nhiễm và rối loạn sức khỏe tâm thần giai đoạn 2022 - 2025.

b) Triển khai đầy đủ các quy định, chính sách của Trung ương, của tỉnh để kiểm soát yếu tố nguy cơ, dự phòng bệnh không lây nhiễm và rối loạn sức khỏe tâm thần.

2. Giảm thiểu các hành vi nguy cơ chính để dự phòng mắc bệnh không lây nhiễm và rối loạn sức khỏe tâm thần.

a) 90% Trạm Y tế xã, phường, thị trấn (sau đây gọi chung là xã) và các cơ quan, đơn vị liên quan thực hiện truyền thông phòng, chống tác hại của thuốc lá, rượu, bia, bảo đảm dinh dưỡng hợp lý, tăng cường vận động thể lực, phát hiện sớm bệnh không lây nhiễm và rối loạn sức khỏe tâm thần.

b) Ít nhất 80% người từ 13 tuổi trở lên được truyền thông về phòng chống tác hại của thuốc lá, rượu, bia, bảo đảm dinh dưỡng hợp lý, tăng cường vận động thể lực phù hợp; 80% người từ 40 tuổi trở lên được truyền thông, cung cấp thông tin, hướng dẫn để biết theo dõi sức khỏe, phát hiện sớm bệnh không lây nhiễm và rối loạn sức khỏe tâm thần.

c) Giảm tỷ lệ uống rượu, bia mức nguy hại ở nam giới từ 18 tuổi trở lên còn dưới 35%, giảm tỷ lệ hiện uống rượu, bia ở người 13 đến 17 tuổi còn dưới 20%.

d) Giảm tỷ lệ hút thuốc ở nam giới từ 15 tuổi trở lên còn dưới 37%.

đ) Giảm mức tiêu thụ muối trung bình của người từ 18 tuổi trở lên còn dưới 7 gam/người/ngày.

e) Giảm tỷ lệ thiếu vận động thể lực ở người từ 18 tuổi trở lên còn dưới 22%.

3. Tăng tỷ lệ phát hiện, quản lý điều trị, chăm sóc người mắc bệnh không lây nhiễm và rối loạn sức khỏe tâm thần

a) Ít nhất 70% người phát hiện bị thừa cân, béo phì được thực hiện các biện pháp tư vấn kiểm soát thừa cân, béo phì phù hợp; 70% người phát hiện nguy cơ tim mạch được thực hiện các biện pháp quản lý điều trị dự phòng theo quy định; 50% người từ 18 tuổi trở lên được sàng lọc và can thiệp giảm tác hại cho người có nguy cơ sức khỏe do uống rượu, bia.

b) Ít nhất 50% người trưởng thành trong đó 80% người từ 40 tuổi trở lên được đo huyết áp 1 lần/năm để phát hiện sớm tăng huyết áp; 50% người mắc tăng huyết áp được phát hiện; 50% số người phát hiện bệnh tăng huyết áp được quản lý điều trị theo hướng dẫn chuyên môn.

c) Ít nhất 70% người từ 40 tuổi trở lên được sàng lọc bằng phiếu đánh giá nguy cơ và/hoặc xét nghiệm đường máu 1 lần/năm để phát hiện sớm đái tháo đường; 55% người mắc đái tháo đường được phát hiện và 55% số người phát hiện bệnh được quản lý điều trị theo hướng dẫn chuyên môn; 30% người tiền đái tháo đường được phát hiện và 50% số phát hiện được can thiệp dự phòng, điều trị theo hướng dẫn chuyên môn.

d) Ít nhất 60% người từ 40 tuổi trở lên được khám sàng lọc định kỳ 1 lần/năm để xác định nguy cơ bệnh hô hấp mạn tính; 50% người mắc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính được phát hiện ở giai đoạn trước khi có biến chứng và 50% số người phát hiện bệnh được quản lý điều trị theo hướng dẫn chuyên môn; 50% người bệnh hen phế quản được phát hiện ở giai đoạn trước khi có biến chứng và 50% số người phát hiện bệnh được điều trị đạt kiểm soát hen trong đó 20% đạt kiểm soát hoàn toàn.

đ) Ít nhất 40% người thuộc đối tượng sàng lọc được định kỳ sàng lọc ung thư vú, ung thư cổ tử cung và ung thư đại trực tràng theo hướng dẫn sàng lọc từng loại ung thư; 40% số người mắc một số bệnh ung thư được phát hiện ở giai đoạn sớm (đối với những bệnh ung thư nếu được phát hiện sớm có giá trị nâng cao hiệu quả điều trị).

e) Ít nhất 40% người thuộc đối tượng sàng lọc được định kỳ sàng lọc một số rối loạn sức khỏe tâm thần theo hướng dẫn sàng lọc từng bệnh; phát hiện được ít nhất 70% người mắc tâm thần phân liệt và động kinh, 50% người mắc trầm cảm, 30% người bị sa sút trí tuệ và một số rối loạn tâm thần khác; quản lý điều trị ít nhất 80% người bệnh tâm thần phân liệt, 70% người bệnh động kinh và 50% người bệnh trầm cảm đã được phát hiện.

4. Phát triển, nâng cao năng lực hệ thống để bảo đảm cung cấp dịch vụ phòng, chống bệnh không lây nhiễm và rối loạn sức khỏe tâm thần

a) 85% tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương có cơ sở phòng, chống ung thư để triển khai thực hiện dự phòng, phát hiện, chẩn đoán và quản lý điều trị bệnh ung thư.

b) Ít nhất 70% số huyện và tương đương (sau đây gọi chung là huyện) có cơ sở y tế triển khai khám, chẩn đoán, quản lý điều trị bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính và hen phế quản theo quy định.

c) 95% số Trung tâm Y tế huyện triển khai khám, chẩn đoán, quản lý điều trị tăng huyết áp và đái tháo đường theo quy định.

d) 95% Trạm Y tế xà thực hiện khám bệnh, chữa bệnh có ít nhất 3 nhóm thuốc điều trị bệnh tăng huyết áp, 2 nhóm thuốc điều trị bệnh đái tháo đường và có thuốc thiết yếu cho điều trị bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính và hen phế quản theo danh mục quy định; 95% số Trạm Y tế xã thực hiện dự phòng, phát hiện, quản lý điều trị tăng huyết áp, đái tháo đường và các bệnh không lây nhiễm khác theo quy định.

đ) 100% số huyện có cơ sở y tế thực hiện quản lý cấp thuốc điều trị cho người bệnh tâm thần phân liệt và động kinh; 60% số huyện có cơ sở y tế thực hiện chẩn đoán, điều trị, quản lý cấp thuốc cho người bệnh trầm cảm và 50% số huyện có cơ sở y tế thực hiện quản lý cấp thuốc điều trị cho người mắc một số rối loạn sức khỏe tâm thần khác.

e) 100% số Trạm Y tế xã thực hiện quản lý cấp thuốc điều trị cho người bệnh tâm thần phân liệt và động kinh; 50% số Trạm Y tế xã quản lý cấp thuốc điều trị cho người bệnh trầm cảm.

g) 100% cán bộ y tế thực hiện công tác phòng, chống bệnh không lây nhiễm, rối loạn sức khỏe tâm thần các tuyến được đào tạo tập huấn về dự phòng, giám sát, phát hiện, quản lý, chẩn đoán, điều trị bệnh theo quy định.

5. Phát triển hệ thống giám sát, quản lý thông tin, thống kê báo cáo bệnh không lây nhiễm, rối loạn sức khỏe tâm thần và các yếu tố nguy cơ

a) Tổ chức điều tra khảo sát để thu thập, công bố số liệu về các yếu tố nguy cơ phổ biến của bệnh không lây nhiễm 5 năm/1 lần.

b) 100% đơn vị ghi nhận ung thư thực hiện thu thập và hằng năm báo cáo số liệu chuẩn hóa về mắc mới ung thư và các thông tin liên quan.

c) 100% Trạm Y tế xã và các cơ sở y tế liên quan thực hiện ứng dụng công nghệ thông tin và thống kê báo cáo đầy đủ kết quả dự phòng, phát hiện, quản lý điều trị và nguyên nhân tử vong do các bệnh không lây nhiễm và rối loạn sức khỏe tâm thần theo quy định.

d) 95% cán bộ đầu mối giám sát, thống kê báo cáo các tuyến được tập huấn về giám sát, quản lý thông tin, thống kê báo cáo bệnh không lây nhiễm và rối loạn sức khỏe tâm thần theo quy định.

II. CÁC GIẢI PHÁP

1. Tăng cường công tác quản lý, chỉ đạo thực hiện của các cấp chính quyền và hoàn thiện các chính sách về phòng, chống các bệnh không lây nhiễm và rối loạn tâm thần

- Thành lập Ban Chỉ đạo phòng, chống bệnh không lây nhiễm và rối loạn tâm thần các cấp, chỉ đạo thực hiện các hoạt động phòng, chống bệnh không lây nhiễm và rối loạn tâm thần trên địa bàn tỉnh theo phân cấp (khi cần thiết).

- Ủy ban nhân dân huyện chủ động xây dựng kế hoạch, chỉ đạo thực hiện, đưa vào chỉ tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế, xã hội của địa phương và ưu tiên phân bổ kinh phí hằng năm để đạt được các mục tiêu ở từng địa phương

- Các sở, ngành tăng cường phối hợp triển khai thực hiện các chính sách, kế hoạch thuộc phạm vi do ngành, lĩnh vực phụ trách.

- Đẩy mạnh hoạt động phối hợp giữa sở Y tế và các sở, ngành, UBND các cấp để chức triển khai: Các quy định, hướng dẫn để triển khai thực hiện hoạt động phòng, chống tác hại của thuốc lá và phòng, chống tác hại rượu bia; Quy định về đảm bảo dinh dưỡng hợp lý: quy định về ghi nhãn dinh dưỡng bắt buộc trên sản phẩm thực phẩm phổ biến để công bố thông tin về hàm lượng muối, đường, chất béo và các thông tin liên quan khác; quy định về quản lý việc kinh doanh, cung cấp các thực phẩm, đồ uống không có lợi cho sức khỏe cho học sinh trong trường học; khuyến nghị về hàm lượng một số chất dinh dưỡng trong các thực phẩm phổ biến; hướng dẫn giảm muối trong khẩu phần ăn cho một số đối tượng; Kiểm tra việc thực hiện ghi nhãn về hàm lượng muối, đường, chất béo, năng lượng trên sản phẩm chế biến sẵn; tổ chức kiểm tra lượng muối trong thực phẩm chế biến sẵn.

- Chỉ đạo thường xuyên phối hợp kiểm tra, đánh giá tác động của các yếu tố gây ô nhiễm môi trường làm tăng nguy cơ mắc các bệnh không lây nhiễm như: chất thải công nghiệp, chất thải sinh hoạt, sản phẩm xây dựng, hóa chất bảo vệ thực vật...

2. Truyền thông và nâng cao sức khỏe để giảm thiểu các hành vi nguy cơ, dự phòng mắc bệnh không lây nhiễm và rối loạn sức khỏe tâm thần

a) Nội dung truyền thông

- Truyền thông vận động tăng cường trách nhiệm của các cấp chính quyền, ban, ngành, đoàn thể và các doanh nghiệp, tổ chức trên địa bàn tỉnh trong phòng, chống bệnh không lây nhiễm và các rối loạn sức khỏe tâm thần.

- Truyền thông nâng cao hiểu biết, thay đổi hành vi của người dân ở cộng đồng, người làm việc trong các cơ quan, xí nghiệp, học sinh trong trường học và cho những người có nguy cơ cao và người mắc bệnh không lây nhiễm.

b) Xây dựng và phổ biến các tài liệu truyền thông

- Xây dựng đa dạng các loại tài liệu truyền thông, thường xuyên đổi mới, cập nhật các nội dung, kiến thức mới hàng năm, xây dựng theo từng chủ đề để nâng cao hiệu quả truyền thông.

- Nội dung truyền thông về phòng, chống tác hại của rượu, bia; tăng cường vận động thể lực; giảm ăn muối, hạn chế tiêu thụ nước ngọt có đường, hạn chế tiêu thụ chất béo no, chất béo chuyển hóa, đặc biệt là cho trẻ em, học sinh và truyền thông phòng chống các yếu tố nguy cơ khác của bệnh không lây nhiễm và rối loạn tâm thần; hướng dẫn người dân dự phòng, đánh giá nguy cơ, phát hiện sớm và tự hỗ trợ/ tự quản lý, chăm sóc đối với các nhóm bệnh ung thư, tim mạch, đái tháo đường, bệnh hô hấp mạn tính và rối loạn tâm thần.

c) Sử dụng đa dạng, hiệu quả các hình thức truyền thông

- Tổ chức các chương trình, chiến dịch truyền thông về phòng, chống bệnh không lây nhiễm và rối loạn tâm thần; truyền thông gắn với các sự kiện/ngày sức khỏe của Việt Nam và thế giới hàng năm.

- Xây dựng, phát sóng các chương trình, chuyên mục, thông điệp truyền thông về phòng, chống bệnh không lây nhiễm và rối loạn tâm thần trên đài phát thanh và truyền hình tỉnh và huyện; xây dựng các chương trình, chuyên mục và đăng bài trên các báo điện tử, báo giấy của tỉnh; phát bài truyền thông qua hệ thống loa truyền thanh của các xã, phường trên toàn tỉnh.

- Xây dựng, in, cấp phát áp phích, bộ tranh lật và sổ tay tuyên truyền cho Trạm Y tế xã, các cơ quan, xí nghiệp, trường học và cho tuyên truyền viên của các sở, ngành, đoàn thể; phổ biến, cấp phát tờ rơi cho người dân trong cộng đồng về phòng, chống bệnh không lây nhiễm và rối loạn tâm thần.

- Thực hiện truyền thông lồng ghép về phòng chống bệnh không lây nhiễm và yếu tố nguy cơ trong các buổi sinh hoạt, sự kiện cộng đồng; kiện toàn, duy trì sinh hoạt của các câu lạc bộ người đái tháo đường, câu lạc bộ người tăng huyết áp, câu lạc bộ tim mạch và các câu lạc bộ, hội liên quan đến chăm sóc, nâng cao sức khỏe tại cộng đồng.

- Tăng cường giáo dục kỹ năng sống và tư vấn tâm lý, truyền thông về các yếu tố nguy cơ và cách phòng bệnh không lây nhiễm, chăm sóc sức khỏe tâm thần cho học sinh, sinh viên thông qua các chương trình, hoạt động giáo dục phù hợp tại các cơ sở giáo dục.

- Xây dựng, triển khai các mô hình nâng cao sức khỏe trong trường học, ở nơi làm việc và tại cộng đồng để thực hiện các nội dung Chương trình Sức khỏe Việt Nam về phòng, chống bệnh không lây nhiễm.

3. Tăng cường cung cấp các dịch vụ dự phòng, phát hiện sớm, quản lý, điều trị, chăm sóc người bệnh không lây nhiễm và rối loạn tâm thần

a) Cung cấp dịch vụ sàng lọc phát hiện sớm bệnh

- Triển khai cung cấp các dịch vụ kiểm tra sức khỏe, đánh giá nguy cơ và thực hiện các nghiệm pháp để phát hiện sớm bệnh không lây nhiễm và rối loạn sức khỏe tâm thần cho người dân, ưu tiên người từ 40 tuổi trở lên và người có nguy cơ cao.

- Triển khai các dịch vụ kiểm tra sức khỏe, đánh giá nguy cơ, phát hiện sớm bệnh không lây nhiễm: khám sàng lọc, đo các chỉ số, thực hiện các nghiệm pháp... ưu tiên người từ 40 tuổi trở lên.

- Tổ chức khám sàng lọc cơ hội khi người dân đến sử dụng dịch vụ tại các cơ sở y tế, đặc biệt tại trạm y tế xã; tổ chức các chương trình sàng lọc, kiểm tra sức khỏe, sàng lọc lồng ghép tại cộng đồng; sàng lọc lồng ghép trong chăm sóc, quản lý sức khỏe học sinh ở trường học, trong khám sức khỏe định kỳ, khám bệnh nghề nghiệp tại các cơ quan, tổ chức hoặc trong khám quản lý sức khỏe cho người cao tuổi...

b) Theo dõi, tư vấn, dự phòng cho người nguy cơ cao và tiền bệnh

- Lập hồ sơ theo dõi, kiểm tra định kỳ, tư vấn, dự phòng cho người thừa cân, béo phì, người tiền bệnh và người có nguy cao mắc các bệnh không lây nhiễm và một số rối loạn tâm thần; quản lý người có nguy cơ tim mạch; tư vấn, can thiệp cai nghiện thuốc lá, sàng lọc và can thiệp giảm tác hại do uống rượu, bia.

- Lồng ghép hoạt động trong chăm sóc sức khỏe học sinh ở trường học; quản lý sức khỏe người lao động tại các cơ quan, tổ chức; quản lý sức khỏe người cao tuổi và quản lý, theo dõi sức khỏe người dân tại cộng đồng.

c) Tổ chức quản lý điều trị và chăm sóc cho người mắc bệnh

- Triển khai công tác dự phòng, quản lý điều trị tăng huyết áp, đái tháo đường tại tất cả các trạm y tế xã, phường khám, chữa bệnh và các cơ sở y tế tuyến huyện theo quy định. Tổ chức dự phòng, phát hiện, quản lý theo dõi người mắc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính và hen phế quản các trạm y tế xã, phường và chẩn đoán, quản lý điều trị người bệnh tại cơ sở y tế tuyến huyện.

- Thực hiện chẩn đoán, điều trị ung thư theo phân tuyến kỹ thuật; cung cấp các dịch vụ chăm sóc giảm nhẹ, tư vấn chuyên sâu, trị liệu tâm lý cho người bệnh ung thư và người nhà tại cơ sở y tế các tuyến; thực hiện tư vấn tâm lý, chăm sóc giảm nhẹ tại trạm y tế xã và chăm sóc tại nhà cho người bệnh ung thư.

- Thực hiện chẩn đoán, điều trị chuyên sâu các rối loạn tâm thần tại các cơ sở chuyên khoa tuyến tỉnh; triển khai khám, điều trị một số rối loạn tâm thần tại cơ sở khám chữa bệnh tuyến huyện; thực hiện lập hồ sơ, quản lý cấp thuốc điều trị cho người bệnh tâm thần phân liệt, động kinh và trầm cảm tại trạm y tế xã.

- Thực hiện kê đơn dinh dưỡng, vận động thể lực, tư vấn tâm lý và thay đổi lối sống cho người mắc bệnh không lây nhiễm và phục hồi chức năng, tái thích ứng cộng đồng cho người rối loạn sức khỏe tâm thần.

4. Phát triển, nâng cao năng lực hệ thống cung cấp dịch vụ phòng, chống bệnh không lây nhiễm và rối loạn tâm thần

a) Tăng cường năng lực hệ thống y tế

- Củng cố năng lực, nhân lực của các cơ sở y tế từ tỉnh đến xã trong hoạt động phòng, chống bệnh không lây nhiễm

- Đảm bảo trang thiết bị, đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ trong chẩn đoán, điều trị bệnh không lây nhiễm và rối loạn sức khỏe tâm thần tại các bệnh viện tuyến tỉnh.

- Thường xuyên tập huấn về dự phòng, chẩn đoán, quản lý, điều trị, tư vấn tâm lý, chăm sóc giảm nhẹ... cho đội ngũ cán bộ y tế tham gia hoạt động phòng, chống bệnh không lây nhiễm, phù hợp với nhiệm vụ của từng tuyến.

- Tăng cường đào tạo cho y tế thôn, cộng tác viên, y tế trường học về sàng lọc và phát hiện sớm các rối loạn sức khỏe tâm thần, chăm sóc, phục hồi chức năng cho người mắc rối loạn sức khỏe tâm thần.

- Triển khai định kỳ, thường xuyên hoạt động giám sát, hỗ trợ chuyên môn, chỉ đạo tuyến.

- Chỉ đạo, hướng dẫn, đảm bảo các trang thiết bị thiết yếu cho triển khai hoạt động dự phòng, quản lý điều trị bệnh không lây nhiễm tại trạm Y tế xã, bao gồm: giấy phép hoạt động, chứng chỉ hành nghề, phân công nhiệm vụ, giao chỉ tiêu chuyên môn làm cơ sở cho việc kiểm tra giám sát, đánh giá kết quả thực hiện, đảm bảo danh mục thuốc, trang thiết bị, vật tư, bảo hiểm y tế...

b) Ứng dụng công nghệ thông tin trong phòng, chống bệnh không lây nhiễm và rối loạn sức khỏe tâm thần

- Ứng dụng chuyển đổi số để quản lý sức khỏe toàn dân, liên thông, kết nối liên tục, chia sẻ thông tin giữa các tuyến để bảo đảm theo dõi sức khỏe, tình trạng bệnh tật của cá nhân một cách liên tục, bảo đảm bảo mật các thông tin cá nhân về sức khỏe của người dân.

- Tích hợp các nội dung vào hệ thống quản lý thông tin để phục vụ cho phát hiện bệnh sớm, quản lý các bệnh không lây nhiễm và thống kê báo cáo, quản lý thông tin, liệu.

- Ứng dụng công nghệ thông tin trong đào tạo, tập huấn và khám chữa bệnh từ xa...

- Xây dựng trang thông tin điện tử về sức khỏe và các phần mềm, ứng dụng trên điện thoại để giao tiếp, kết nối với người dân, người bệnh, chia sẻ thông tin, cảnh báo sức khỏe, hỗ trợ người dân thực hành dinh dưỡng hợp lý và tăng cường vận động thể lực, hướng dẫn đi khám, kiểm tra sức khỏe, dùng thuốc và tự chăm sóc.

5. Phát triển hệ thống quản lý thông tin, giám sát bệnh không lây nhiễm và yếu tố nguy cơ

- Tổ chức đào tạo, tập huấn về giám sát bệnh không lây nhiễm cho cán bộ y tế thuộc hệ dự phòng và điều trị các tuyến, bao gồm tập huấn về tổ chức thực hiện giám sát, điều tra thu thập, quản lý thông tin số liệu, thống kê báo cáo thường quy, giám sát nguyên nhân tử vong và ghi nhận bệnh.

- Giám sát yếu tố nguy cơ: định kỳ tổ chức các điều tra, khảo sát, thu thập số liệu, làm cơ sở dữ liệu để quản lý các thông tin, theo dõi, đánh giá thực trạng và chiều hướng các yếu tố nguy cơ phổ biến của bệnh không lây nhiễm.

III. KINH PHÍ THỰC HIỆN

1. Nguồn kinh phí thực hiện Kế hoạch: Từ ngân sách nhà nước trong dự toán chi thường xuyên hàng năm theo phân cấp ngân sách nhà nước hiện hành;

2. Căn cứ các nhiệm vụ được giao, Sở Y tế lập dự toán gửi Sở Tài chính thẩm định báo cáo Ủy ban nhân dân tỉnh theo quy định.

3. Ủy ban nhân dân cấp huyện, cấp xã cân đối, bố trí nguồn kinh phí của địa phương theo quy định phân cấp ngân sách nhà nước để thực hiện Kế hoạch.

IV. TỔ CHỨC THỰC HIỆN

1. Sở Y tế:

- Là cơ quan thường trực, chủ trì, phối hợp với các sở, ban, ngành, đơn vị liên quan, UBND các huyện, thị xã, thành phố tổ chức triển khai thực hiện Kế hoạch này trên địa bàn tỉnh. Tham mưu cho UBND tỉnh chỉ đạo các địa phương, các Sở, ngành tổ chức triển khai và thực hiện Kế hoạch đạt mục tiêu đề ra.

- Xây dựng kế hoạch hoạt động, dự toán kinh phí hàng năm trình Ủy ban nhân dân tỉnh phê duyệt.

- Hướng dẫn, kiểm tra, giám sát việc thực hiện Chương trình. Định kỳ tổng hợp báo cáo Ủy ban nhân dân tỉnh tình hình triển khai và kết quả thực hiện Chương trình.

- Hàng năm, tham mưu cho UBND tỉnh tổ chức sơ kết, tổng kết, đánh giá kết quả thực hiện và khen thưởng các đơn vị có thành tích xuất sắc trong tổ chức thực hiện công tác phòng chống bệnh không lây nhiễm và rối loạn sức khỏe tâm thần.

- Kiện toàn mạng lưới y tế các tuyến, chú trọng đào tạo, nâng cao nghiệp vụ cán bộ trong chẩn đoán và điều trị bệnh không lây nhiễm.

2. Sở Kế hoạch và Đầu tư: Phối hợp với Sở Tài chính, Sở Y tế huy động nguồn vốn, dự án cho các hoạt động, chương trình, dự án liên quan đến lĩnh vực phòng chống bệnh không lây nhiễm.

3. Sở Tài chính: Trên cơ sở dự toán các cơ quan, đơn vị được giao nhiệm vụ xây dựng, căn cứ khả năng ngân sách, tham mưu trình cấp có thẩm quyền bố trí kinh phí theo Kế hoạch được phê duyệt.

4. Sở Giáo dục và Đào tạo:

- Chỉ đạo các cơ sở giáo dục trên địa bàn tỉnh phối hợp với ngành y tế tuyên truyền, hướng dẫn cho giáo viên, học sinh giảm thiểu các hành vi nguy cơ chính gây mắc các bệnh không lây nhiễm và các rối loạn tâm thần, đưa các hoạt động truyền thông phòng ngừa bệnh vào các hoạt động chính khóa và ngoại khóa tại trường học.

- Tiếp tục triển khai thực hiện các hoạt động truyền thông, giáo dục thay đổi hành vi cho đối tượng học sinh nhằm dự phòng các bệnh không lây nhiễm; lồng ghép nội dung phòng, chống các yếu tố nguy cơ gây bệnh không lây nhiễm trong hoạt động ngoại khóa, trong các môn học ở các cấp học một cách hợp lý. Đẩy mạnh công tác hướng dẫn sử dụng tài liệu, sổ tay công tác xã hội và tư vấn tâm lý học đường.

- Phối hợp với Sở Y tế và các ngành liên quan tổ chức triển khai thực hiện việc bảo đảm dinh dưỡng hợp lý và tăng cường hoạt động thể lực, phòng chống tác hại thuốc lá cho trẻ em, học sinh, sinh viên để nâng cao sức khỏe về cả thể chất lẫn tinh thần, dự phòng các bệnh không lây nhiễm và các rối loạn tâm thần.

5. Sở Thông tin và Truyền thông: Phối hợp với ngành y tế và các ngành liên quan hướng dẫn, đôn đốc cơ quan báo chí của tỉnh, hệ thống thông tin cơ sở tuyên truyền các biện pháp phòng, chống bệnh không lây nhiễm để người dân nhận thức đúng, đủ về bệnh, nguyên nhân, cách phát hiện, triệu chứng và các biện pháp phòng, chống để chủ động thường xuyên thực hiện các biện pháp phòng ngừa ngay tại gia đình, cộng đồng.

6. Sở Lao động - Thương binh và Xã hội, Ban Quản lý khu kinh tế:

- Phối hợp với các sở, ban, ngành liên quan tăng cường quản lý, thanh tra, giám sát bảo đảm môi trường làm việc nâng cao sức khỏe cho người lao động, giảm thiểu các yếu tố nguy cơ gây bệnh không lây nhiễm.

- Chỉ đạo các đơn vị sử dụng lao động phối hợp với các đơn vị y tế trên địa bàn tỉnh tổ chức khám sức khỏe định kỳ, khám sàng lọc nhằm phát hiện sớm, quản lý điều trị cho người lao động mắc bệnh không lây nhiễm.

7. Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn: Chủ trì và phối hợp với Sở Y tế, các cơ quan, ban, ngành liên quan tăng cường quản lý, thanh tra, giám sát bảo đảm công tác nước sạch nông thôn, an toàn thực phẩm theo lĩnh vực được phân công trên địa bàn tỉnh; kiểm soát dư lượng phân bón, các chất tăng trưởng, chất kháng sinh, thuốc bảo vệ thực vật trong các sản phẩm nông nghiệp.

8. Sở Công Thương:

- Tăng cường quản lý về kinh doanh thuốc lá, đồ uống có cồn và các sản phẩm khác theo quy định nhằm ngăn chặn tối đa yếu tố nguy cơ gây mắc bệnh không lây nhiễm từ các sản phẩm này;

- Tổ chức kiểm tra, giám sát việc thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật quy định về dán nhãn minh bạch sản phẩm, in thông tin cảnh báo sức khỏe trên các sản phẩm thuốc lá, đồ uống có cồn và các sản phẩm khác có yếu tố nguy cơ gây bệnh không lây nhiễm;

- Phối hợp với Sở Y tế và các ngành liên quan tổ chức triển khai giám sát hàm lượng muối, đường, chất béo, phụ gia trong các thực phẩm chế biến sẵn và can thiệp giảm sử dụng muối tại cộng đồng để phòng chống bệnh không lây nhiễm.

9. Sở Văn hóa, Thể thao:

- Chủ động tham mưu cho UBND tỉnh đầu tư, tăng cường cơ sở vật chất cho thể dục, thể thao quần chúng. Chỉ đạo các địa phương tích cực đầu tư, tăng cường cơ sở vật chất cho thể dục, thể thao quần chúng, tạo các khu vui chơi công cộng lành mạnh để nhân dân đến sinh hoạt.

- Thường xuyên phát động các chương trình, phong trào rèn luyện thể dục thể thao trong cộng đồng.

10. Sở Tài nguyên và Môi trường:

Căn cứ hướng dẫn Luật Bảo vệ môi trường, phối hợp với Sở Y tế tổng hợp, theo dõi và đánh giá các yếu tố môi trường có tác động đến sức khỏe và bệnh tật của con người, trong đó có bệnh ung thư, tim mạch, đái tháo đường, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính và hen phế quản; đề xuất và tổ chức thực hiện các giải pháp giám sát, giảm thiểu các yếu tố này.

11. Đề nghị Ủy ban Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội tỉnh:

Căn cứ nội dung Kế hoạch, chỉ đạo, hướng dẫn các tổ chức ngành dọc tích cực phối hợp chính quyền cùng cấp và ngành Y tế tổ chức tuyên truyền, vận động sâu rộng đến cán bộ, đoàn viên, hội viên và các tầng lớp nhân dân trên địa bàn triển khai thực hiện hiệu quả các hoạt động phòng, chống bệnh ung thư, tim mạch, tăng huyết áp, đái tháo đường, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, hen phế quản và các bệnh rối loạn tâm thần...

12. Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố, thị xã:

- Thành lập kiện toàn Ban chỉ đạo phòng, chống bệnh không lây nhiễm tại địa phương, chỉ đạo thực hiện các hoạt động phòng, chống bệnh không lây nhiễm và rối loạn sức khỏe tâm thần tại địa phương, bố trí ngân sách, nhân lực, cơ sở vật chất để triển khai kế hoạch.

- Đưa các chỉ tiêu về bệnh không lây nhiễm vào chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

- Tăng cường huy động nguồn lực và phối hợp liên ngành nhằm thực hiện có hiệu quả các mục tiêu, chỉ tiêu về phòng, chống bệnh không lây nhiễm và rối loạn sức khỏe tâm thần tại địa phương.

Trên đây là Kế hoạch phòng, chống bệnh không lây nhiễm và rối loạn sức khỏe tâm thần giai đoạn 2023 - 2025 của tỉnh, yêu cầu các cơ quan, đơn vị, địa phương căn cứ theo chức năng, nhiệm vụ triển khai các hoạt động và nhiệm vụ được giao tại kế hoạch này, báo cáo kết quả về Ủy ban nhân dân tỉnh (qua Sở Y tế) trước ngày 15/12 hàng năm để tổng hợp, báo cáo Bộ Y tế./.