Hướng dẫn 159-HD/BTGTW năm 2020 về triển khai Kết luận 76-KL/TW về tiếp tục thực hiện Nghị quyết 33-NQ/TW về xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước do Ban Tuyên giáo trung ương ban hành
Số hiệu | 159-HD/BTGTW |
Ngày ban hành | 11/11/2020 |
Ngày có hiệu lực | 11/11/2020 |
Loại văn bản | Hướng dẫn |
Cơ quan ban hành | Ban Tuyên giáo Trung ương |
Người ký | Lê Mạnh Hùng |
Lĩnh vực | Văn hóa - Xã hội |
BAN CHẤP
HÀNH TRUNG ƯƠNG |
ĐẢNG CỘNG SẢN
VIỆT NAM |
Số: 159-HD/BTGTW |
Hà Nội, ngày 11 tháng 11 năm 2020 |
Ngày 04/6/2020, Bộ Chính trị ban hành Kết luận số 76-KL/TW về tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 33-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI về xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước. Thực hiện sự chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Tuyên giáo Trung ương hướng dẫn việc triển khai Kết luận số 76-KL/TW như sau:
1. Nâng cao nhận thức cho cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân về vị trí, vai trò quan trọng của văn hóa trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Quyết tâm thực hiện có hiệu quả, tạo chuyển biến sâu sắc, toàn diện các quan điểm, mục tiêu, nhiệm vụ và giải pháp đã nêu trong Nghị quyết số 33-NQ/TW, ngày 09/6/2014 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI và Kết luận số 76-KL/TW, ngày 04/6/2020 của Bộ Chính trị.
2. Xác định rõ xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam là nhiệm vụ quan trọng, thường xuyên của cả hệ thống chính trị. Việc triển khai thực hiện Nghị quyết số 33-NQ/TW, ngày 09/6/2014 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI và Kết luận số 76-KL/TW, ngày 04/6/2020 của Bộ Chính trị phải được tiến hành thường xuyên, kiên trì, nghiêm túc, thiết thực, tránh hình thức.
3. Cấp ủy đảng các cấp chỉ đạo, hướng dẫn, xây dựng chương trình, kế hoạch triển khai theo những nội dung cụ thể được nêu trong Kết luận số 76-KL/TW của Bộ Chính trị.
1. Tổ chức các hội nghị học tập, quán triệt và triển khai thực hiện Kết luận số 76-KL/TW, ngày 04/6/2020 của Bộ Chính trị cho toàn thể cán bộ, đảng viên. Việc quán triệt nội dung Kết luận số 76-KL/TW được phổ biến đến chi bộ, đồng thời tuyên truyền sâu rộng trên hệ thống các phương tiện thông tin đại chúng.
2. Tiến hành rà soát các chương trình, đề án đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt để triển khai thực hiện Nghị quyết số 33-NQ/TW, ngày 09/6/2014 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI về xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước; Nghị quyết số 23-NQ/TW, ngày 16/6/2008 của Bộ Chính trị khóa X về tiếp tục xây dựng và phát triển văn học, nghệ thuật trong thời kỳ mới. Trên cơ sở đó, có kế hoạch khảo sát, đánh giá tác động, hiệu quả xã hội của các chương trình, đề án đã hoàn thành và đi vào hoạt động; tập trung hoàn thiện các chương trình, đề án chưa hoàn thành hoặc chưa được triển khai xây dựng với lộ trình, tiến độ cụ thể.
3. Xây dựng chương trình, kế hoạch, đề án với các nhóm giải pháp sát thực tiễn của từng địa phương, đơn vị. Nội dung chương trình, kế hoạch phải xác định rõ mục tiêu, tiến độ, sản phẩm cụ thể trong việc triển khai thực hiện các nội dung của Nghị quyết số 33-NQ/TW, ngày 09/6/2014 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI; Kết luận số 76-KL/TW, ngày 04/6/2020 của Bộ Chính trị, gắn với các nội dung được nêu trong Nghị quyết số 23-NQ/TW, ngày 16/6/2008 của Bộ Chính trị khóa X; Chỉ thị số 05-CT/TW, ngày 15/5/2016 của Bộ Chính trị về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; các nghị quyết, chỉ thị, kết luận khác của Bộ Chính trị, Ban Bí thư về văn hóa, văn học, nghệ thuật. Trong đó, cần chú ý đến lộ trình chung: Năm 2023, tiến hành tổng kết 15 năm thực hiện Nghị quyết số 23-NQ/TW ngày 16/6/2008 của Bộ Chính trị khóa X; Tổng kết 25 năm thực hiện Chỉ thị số 27-CT/TW ngày 12/01/1998 của Bộ Chính trị về việc thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang, lễ hội. Năm 2024, 2025, tiến hành tổng kết 10 năm thực hiện Nghị quyết số 33-NQ/TW, ngày 09/6/2014 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI và Sơ kết 05 năm việc thực hiện Kết luận số 76-KL/TW, ngày 04/6/2020 của Bộ Chính trị khóa XII.
4. Định kỳ kiểm tra, giám sát việc thể chế hóa chủ trương của Đảng; việc thực thi chính sách, pháp luật về xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đối với cơ quan quản lý nhà nước về văn hóa. Đưa việc triển khai thực hiện xây dựng và phát triển văn hóa, con người trở thành nội dung quan trọng trong thực hiện nhiệm vụ hằng năm.
Để Kết luận số 76-KL/TW, ngày 04/6/2020 của Bộ Chính trị sớm được triển khai thực hiện, Ban Tuyên giáo Trung ương đề nghị:
1. Các tỉnh ủy, thành ủy, đảng ủy trực thuộc Trung ương lãnh đạo, chỉ đạo việc triển khai và tổ chức thực hiện có hiệu quả các chương trình hành động thực hiện Nghị quyết số 33-NQ/TW, ngày 09/6/2014 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI và Kết luận số 76-KL/TW, ngày 04/6/2020 của Bộ Chính trị ở địa phương. Tiếp tục quan tâm, đầu tư đúng mức cho sự nghiệp xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam thông qua các chương trình, đề án, sản phẩm cụ thể. Trong đó, cần tập trung xây dựng các nhóm giải pháp mang tính khả thi nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả các hoạt động văn hóa, xử lý hài hòa giữa bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa các dân tộc với các hoạt động phát triển kinh tế, du lịch bền vững ở các địa phương, góp phần quảng bá hình ảnh đất nước và con người Việt Nam.
Khảo sát, đánh giá hiệu quả, tác động xã hội của các thiết chế văn hóa ở địa phương, đơn vị, đồng thời có kế hoạch xây dựng, nâng cấp các thiết chế văn hóa, bảo đảm mỗi địa bàn dân cư, mỗi cơ sở có những thiết chế văn hóa - thể thao thiết yếu, hoạt động đúng mục đích, đáp ứng nhu cầu sinh hoạt văn hóa của các tầng lớp nhân dân. Chỉ đạo các ban, sở, ngành chức năng ở địa phương, đơn vị tiến hành nghiên cứu, đánh giá hiệu quả của các mô hình văn hóa, đánh giá việc xây dựng và triển khai các quy tắc ứng xử văn hóa tại cơ sở. Qua đó, đẩy mạnh nhân rộng các mô hình tốt, cách làm hay, phát huy mạnh mẽ quy chế dân chủ ở cơ sở.
Rà soát, xây dựng cơ chế khuyến khích, tôn vinh các tổ chức, cá nhân tham gia đầu tư vào lĩnh vực văn hóa, tạo chuyển biến mạnh mẽ về xây dựng văn hóa trong chính trị và kinh tế. Chấn chỉnh kịp thời việc lợi dụng hoạt động tín ngưỡng, tôn giáo để truyền bá tư tưởng duy tâm thần bí, thực hành mê tín dị đoan, gây mất an ninh trật tự. Xây dựng các chương trình, đề án đấu tranh loại trừ các sản phẩm phản văn hóa, truyền bá tư tưởng, lối sống sai trái, không phù hợp với thuần phong mỹ tục của dân tộc. Chỉ đạo, định hướng các hội văn học, nghệ thuật địa phương xây dựng kế hoạch, đề án cụ thể nhằm đổi mới phương thức hoạt động, nâng cao tính chuyên nghiệp, đồng thời phát triển sâu rộng văn học, nghệ thuật quần chúng.
2. Ban Cán sự đảng Chính phủ lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức thực hiện có hiệu quả các chương trình mục tiêu, chiến lược quốc gia về xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam. Xây dựng kế hoạch, chương trình hành động của Chính phủ để triển khai thực hiện Kết luận số 76-KL/TW, ngày 04/6/2020 của Bộ Chính trị. Rà soát, điều chỉnh, bổ sung các văn bản quy phạm pháp luật về hoạt động văn hóa, văn học, nghệ thuật phù hợp với yêu cầu của tình hình thực tiễn. Chỉ đạo các bộ, ngành, đơn vị liên quan khẩn trương xây dựng, hoàn thiện và triển khai thực hiện các đề án, chương trình nhằm cụ thể hóa nội dung Nghị quyết số 33-NQ/TW, ngày 09/6/2014 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI và Kết luận số 76-KL/TW, ngày 04/6/2020 của Bộ Chính trị, nhất là việc nghiên cứu, xây dựng hệ giá trị văn hóa và hệ giá trị chuẩn mực của con người Việt Nam thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế. Tổ chức nghiên cứu, đánh giá tác động của quá trình sáp nhập các đoàn nghệ thuật có chức năng, nhiệm vụ, loại hình tương đồng thành một đơn vị nghệ thuật, tránh tình trạng “nghiệp dư hóa” nghệ thuật chuyên nghiệp. Xây dựng kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng, quy hoạch, kiện toàn đội ngũ cán bộ làm công tác trong lĩnh vực văn hóa, văn học, nghệ thuật có phẩm chất, năng lực và trình độ chuyên môn phù hợp.
3. Ban Cán sự đảng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch chỉ đạo đẩy nhanh việc cụ thể hóa chủ trương, quan điểm của Đảng về xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước thành các chương trình, đề án sát thực tiễn. Phối hợp với Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam và các bộ, ngành liên quan nghiên cứu, hoàn thiện việc xây dựng hệ giá trị văn hóa và chuẩn mực của con người Việt Nam thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế. Phối hợp với Bộ Ngoại giao, Bộ Thông tin và Truyền thông, Đài Truyền hình Việt Nam, Đài Tiếng nói Việt Nam, Thông tấn xã Việt Nam và các bộ, ngành liên quan đẩy mạnh thực hiện Chiến lược phát triển văn hóa đối ngoại, Chiến lược ngoại giao văn hóa.
Có kế hoạch, lộ trình cụ thể để hoàn thiện các đề án đã được phê duyệt chủ trương nhưng chưa triển khai, đồng thời tiến hành khảo sát, đánh giá hiệu quả, tác động xã hội đối với những chương trình, đề án đang triển khai để có phương hướng sửa đổi, bổ sung những nội dung không còn phù hợp. Chú trọng các nhóm giải pháp đồng bộ để tổ chức thực hiện có hiệu quả Chiến lược phát triển các ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam; việc phát triển thể lực, tầm vóc con người Việt Nam; phát huy giá trị tốt đẹp các mối quan hệ trong gia đình; bảo tồn và phát huy di sản văn hóa các dân tộc thiểu số, các giá trị văn hoá trong tôn giáo, tín ngưỡng. Xây dựng và rà soát các chế độ chính sách đối với hoạt động văn học, nghệ thuật và văn nghệ sĩ; khuyến khích văn nghệ sĩ sáng tác và công bố các tác phẩm văn học, nghệ thuật có giá trị cao về tư tưởng và nghệ thuật.
Tăng cường công tác kiểm tra, chấn chỉnh, xử lý kịp thời những hoạt động văn hóa trái với quy định của pháp luật. Hằng năm, tiến hành đánh giá hiệu quả việc phổ biến, tuyên truyền, quán triệt và triển khai thực hiện Nghị quyết số 33-NQ/TW, ngày 09/6/2014 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI và Kết luận số 76-KL/TW, ngày 04/6/2020 của Bộ Chính trị nhằm nâng cao nhận thức, trách nhiệm của đội ngũ cán bộ ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch về xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam.
4. Ban Cán sự đảng Bộ Giáo dục và Đào tạo lãnh đạo việc xây dựng, hoàn thiện các chương trình, đề án giáo dục thẩm mỹ cho thanh thiếu niên, đặc biệt là học sinh, sinh viên trong các trường học; chương trình dạy tiếng Việt cho người nước ngoài ở Việt Nam. Đẩy mạnh công tác định hướng, giáo dục, nâng cao ý thức công dân cho học sinh, sinh viên về tinh thần trách nhiệm trong việc bảo vệ và phát triển nền văn hóa, nghệ thuật của dân tộc. Có kế hoạch, lộ trình cụ thể để xây dựng các nhóm giải pháp nhằm bảo tồn và phát huy bản sắc ngôn ngữ cho đồng bào dân tộc thiểu số; tăng cường sự phối hợp giữa gia đình và nhà trường trong giáo dục đạo đức, lối sống, thẩm mỹ; xây dựng lối sống tuân thủ pháp luật, tôn trọng đạo lý “uống nước nhờ nguồn”, “đền ơn đáp nghĩa”, “tương thân tương ái”, rèn luyện kỹ năng xã hội cho học sinh, sinh viên. Đẩy mạnh các giải pháp xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh trong nhà trường.
5. Ban Cán sự đảng Bộ Thông tin và Truyền thông tăng cường quản lý, hướng dẫn các cơ quan báo chí của Trung ương và địa phương xây dựng kế hoạch triển khai cụ thể, thường xuyên tuyên truyền các nội dung được nêu trong Kết luận số 76-KL/TW, ngày 04/6/2020 của Bộ Chính trị; Nghị quyết số 33-NQ/TW, ngày 09/6/2014 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI và các nghị quyết, chỉ thị, kết luận khác của Đảng có liên quan đến việc xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam. Tổ chức khảo sát, đánh giá hiệu quả các nội dung về xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam trong các chương trình phát thanh, truyền hình. Phối hợp với Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch; Bộ Công an; Bộ Quốc phòng và các bộ, ngành, địa phương tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, ngăn chặn kịp thời sự xâm nhập của các sản phẩm văn hoá độc hại, nhất là trên môi trường Internet.
Các cơ quan thông tấn báo chí tăng cường mở các chuyên trang, chuyên mục, tổ chức viết bài, xây dựng chương trình phát thanh, truyền hình nhằm tuyên truyền, quảng bá về những giá trị văn hóa tốt đẹp của dân tộc Việt Nam; phát huy mạnh mẽ vai trò của cơ quan báo chí trong nhiệm vụ bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc và xây dựng con người Việt Nam. Chú trọng phát hiện, tôn vinh, nhân rộng các giá trị tốt đẹp, nhân văn, biểu dương các gương điển hình trong việc thực hiện hiệu quả nội dung xây dựng và phát triển văn hóa, con người; đồng thời phê phán các biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, trái với thuần phong mỹ tục của dân tộc.
6. Ban Cán sự đảng Bộ Ngoại giao lãnh đạo việc xây dựng kế hoạch, lộ trình cụ thể nhằm triển khai có hiệu quả Chiến lược ngoại giao văn hóa. Phối hợp với các bộ, ngành liên quan xây dựng, bổ sung, hoàn thiện các chương trình dạy tiếng Việt cho người Việt Nam ở nước ngoài. Tăng cường phối hợp với Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch xây dựng, tổ chức các chương trình biểu diễn nghệ thuật chất lượng cao, mang đậm bản sắc văn hóa Việt Nam để giới thiệu ra quốc tế. Phối hợp với Bộ Công thương, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch xây dựng chương trình quảng bá các sản phẩm văn hóa của Việt Nam khi tham gia mạng phân phối toàn cầu. Định kỳ tiến hành khảo sát, đánh giá hiệu quả, tác động của các chương trình, đề án về xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam ở nước ngoài.
7. Ban Cán sự đảng Bộ Khoa học và Công nghệ lãnh đạo việc triển khai xây dựng các chương trình, đề án về phát triển đội ngũ trí thức trong tình hình mới. Phối hợp với Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch rà soát những nội dung bất cập, không còn phù hợp trong thực thi các quy định về quyền sở hữu trí tuệ và các quyền liên quan, thúc đẩy cạnh tranh lành mạnh trên thị trường. Phối hợp với Bộ Giáo dục và Đào tạo xây dựng các nhóm giải pháp đồng bộ, thiết thực nhằm triển khai có hiệu quả nội dung xây dựng xã hội học tập; đẩy mạnh nghiên cứu ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật trong mọi lĩnh vực đời sống xã hội, đáp ứng yêu cầu thời kỳ công nghiệp lần thứ tư.
8. Ban Cán sự đảng Bộ Nội vụ lãnh đạo việc kiện toàn tổ chức, bộ máy cơ quan chuyên trách quản lý các hội văn học, nghệ thuật. Hướng dẫn, tạo điều kiện thuận lợi để các hội văn học nghệ thuật hoạt động hiệu quả; đồng thời tăng cường kiểm tra, giám sát việc tuân thủ pháp luật của các hội, kịp thời xử lý vi phạm. Rà soát, kiểm tra việc thực hiện các đề án, chương trình, kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức, viên chức, nhất là với đội ngũ những người làm công tác văn hóa - văn nghệ. Phối hợp với Bộ Tư pháp nghiên cứu, đề xuất hoàn thiện các quy định về văn hóa công vụ trong Luật và các văn bản hướng dẫn thi hành.
Tăng cường đẩy mạnh công tác thông tin tuyên truyền, phổ biến chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước về tín ngưỡng, tôn giáo; bảo đảm quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo của cá nhân, sự bình đẳng giữa các tôn giáo trước pháp luật; đấu tranh, ngăn chặn, xử lý các hành vi xâm phạm quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo hoặc lợi dụng tín ngưỡng, tôn giáo để hoạt động trái pháp luật.