Công văn 5487/BYT-KH-TC năm 2024 tiếp tục tăng cường, chủ động triển khai công tác mua sắm thuốc, hóa chất, vật tư xét nghiệm, thiết bị y tế do Bộ y tế ban hành

Trong thời gian qua, Bộ Y tế tiếp tục nhận được các văn bản đề nghị hướng dẫn thực hiện việc mua sắm, đấu thầu thuốc, hóa chất, vật tư xét nghiệm, thiết bị y tế của một số Sở Y tế, cơ sở khám bệnh, chữa bệnh (sau đây gọi chung là các cơ quan, đơn vị). Sau khi xem xét, Bộ Y tế có ý kiến như sau:

1. Bộ Y tế đã ban hành các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong việc thực hiện mua sắm, đấu thầu thuốc, hóa chất, vật tư xét nghiệm, thiết bị y tế gửi các cơ quan, đơn vị[1]; đa số nội dung mà các cơ quan, đơn vị đề nghị hướng dẫn đều đã được quy định trong Luật Đấu thầu năm 2023, Nghị định số 24/2024/NĐ-CP và các thông tư hướng dẫn của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Y tế. Bên cạnh đó, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Y tế cũng đã tổ chức nhiều Hội nghị phổ biến rộng rãi Luật Đấu thầu năm 2023, Nghị định số 24/2024/NĐ-CP và các Thông tư hướng dẫn trên phạm vi toàn quốc.

Để bảo đảm đủ thuốc, hóa chất, vật tư xét nghiệm, thiết bị y tế phục vụ công tác khám bệnh, chữa bệnh, Bộ Y tế đề nghị:

a) Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, các Bộ, ngành có cơ sở y tế trực thuộc và các bệnh viện trực thuộc Bộ Y tế chỉ đạo các cơ quan, đơn vị thuộc phạm vi quản lý chủ động nghiên cứu, quán triệt các văn bản quy phạm pháp luật, văn bản chỉ đạo, hướng dẫn của Bộ Y tế, Bộ Kế hoạch và Đầu tư và những nội dung đã được Bộ Y tế trao đổi, giải đáp tại các Hội nghị phổ biến pháp luật về đấu thầu để triển khai thực hiện hiệu quả, kịp thời việc mua sắm thuốc, hóa chất, vật tư xét nghiệm, thiết bị y tế.

b) Các cơ quan, đơn vị tăng cường giải quyết các vấn đề trong quá trình lựa chọn nhà thầu theo đúng thẩm quyền, không né tránh trách nhiệm, gửi văn bản hành chính để đẩy trách nhiệm lên cơ quan cấp trên, các Bộ hoặc các cơ quan khác, ảnh hưởng đến tiến độ xử lý công việc và quyền lợi của người dân.

c) Người đứng đầu các cơ sở y tế thực hiện đầy đủ trách nhiệm của người có thẩm quyền (đối với trường hợp được phân cấp), trách nhiệm của chủ đầu tư, bên mời thầu trong hoạt động lựa chọn nhà thầu; lưu ý đẩy nhanh tiến độ tổ chức lựa chọn nhà thầu; đẩy mạnh và quản lý chặt chẽ việc tổ chức mua sắm, đấu thầu, bảo đảm công khai, minh bạch, hiệu quả, tránh lãng phí, tiêu cực; chịu trách nhiệm nếu để xảy ra tình trạng thiếu thuốc, hóa chất, vật tư xét nghiệm, thiết bị y tế và các dịch vụ liên quan tại các cơ sở y tế thuộc quyền quản lý.

2. Đối với một số nội dung đề nghị hướng dẫn của các cơ quan, đơn vị gửi đến Bộ Y tế

a) Về việc hướng dẫn nguyên tắc, tiêu chí xây dựng Danh mục mua sắm tập trung cấp địa phương và xác định, tổng hợp nhu cầu mua sắm tập trung đối với thuốc:

- Việc xây dựng Danh mục mua sắm tập trung cấp địa phương thực hiện theo quy định về các điều kiện về mua sắm tập trung tại khoản 1 và khoản 5 Điều 53 Luật Đấu thầu năm 2023. Do vậy, các địa phương, đơn vị cần nghiên cứu quy định nêu trên để xây dựng, trình cấp có thẩm quyền ban hành Danh mục mua sắm tập trung thuộc phạm vi quản lý theo đúng thẩm quyền quy định tại điểm c khoản 2 Điều 53 Luật Đấu thầu năm 2023.

- Việc xác định và tổng hợp nhu cầu mua sắm tập trung đối với thuốc thực hiện theo quy định tại khoản 2 Điều 17, Điều 22, Điều 23 và Điều 24 Thông tư số 07/2024/TT-BYT. Theo đó, để bảo đảm việc mua sắm tập trung, điều tiết thuốc được tiết kiệm, hiệu quả, đề nghị các địa phương, cơ quan, đơn vị căn cứ số lượng thực tế đã sử dụng và dự kiến tình hình khám bệnh, chữa bệnh trong thời gian tới để xác định, đăng ký nhu cầu cần mua sắm tập trung cho phù hợp. Trường hợp số lượng đăng ký tăng trên 30% so với số lượng đã sử dụng của kỳ trước liền kề hoặc của 12 tháng trước liền kề tính đến thời điểm xác định nhu cầu mua sắm thì phải giải trình, thuyết minh cụ thể (khoản 2 Điều 24 Thông tư số 07/2024/TT-BYT).

- Về việc tổng hợp nhu cầu của cơ sở y tế trực thuộc các Bộ, ngành, doanh nghiệp đóng trên địa bàn vào gói thầu mua sắm tập trung thuốc cấp địa phương: Bộ Y tế đã ban hành văn bản số 4060/BYT-KH-TC ngày 16/7/2024 gửi Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương về việc bảo đảm thuốc, vật tư xét nghiệm, thiết bị y tế phục vụ công tác khám, chữa bệnh. Theo đó, Bộ Y tế đề nghị Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chỉ đạo Sở Y tế, đơn vị mua sắm tập trung cấp địa phương tổng hợp nhu cầu mua sắm thuốc, vật tư xét nghiệm, thiết bị y tế thuộc danh mục mua sắm tập trung cấp địa phương của các cơ sở y tế trực thuộc các Bộ, ngành, doanh nghiệp đóng trên địa bàn khi các cơ sở y tế này có nhu cầu theo quy định.

Trường hợp các cơ sở y tế thuộc Bộ, ngành, doanh nghiệp có nhu cầu mua sắm thuốc, vật tư xét nghiệm, thiết bị y tế không thuộc danh mục mua sắm tập trung cấp địa phương thì có thể thỏa thuận để đơn vị mua sắm tập trung cấp địa phương tổng hợp nhu cầu và thực hiện việc mua sắm theo quy định tại khoản 5 Điều 53 Luật Đấu thầu năm 2023 và điểm a khoản 3 Điều 3 Thông tư số 07/2024/TT-BYT.

b) Về việc xác định đơn vị thẩm định trong mua sắm tập trung đối với thuốc:

Khoản 1 Điều 87 Nghị định số 24/2024/NĐ-CP quy định việc mua sắm tập trung được thực hiện thông qua đơn vị mua sắm tập trung thuộc bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, cơ quan khác ở trung ương, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, doanh nghiệp, trừ trường hợp quy định tại khoản 5 Điều 53 của Luật Đấu thầu năm 2023. Trường hợp đơn vị mua sắm tập trung không đủ năng lực thì thuê tư vấn đấu thầu thực hiện việc lựa chọn nhà thầu. Điểm b khoản 4 Điều 126 Nghị định số 24/2024/NĐ-CP quy định đối với gói thầu mua thuốc, hóa chất, vật tư xét nghiệm, thiết bị y tế do Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh là người có thẩm quyền thì Sở Y tế chủ trì thẩm định kế hoạch lựa chọn nhà thầu.

Căn cứ quy định nêu trên, trường hợp gói thầu mua sắm tập trung thuốc do Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh là người có thẩm quyền và giao Sở Y tế là đơn vị mua sắm tập trung thì Sở Y tế là chủ đầu tư, đồng thời là cơ quan thẩm định kế hoạch lựa chọn nhà thầu. Trong trường hợp này, Sở Y tế cần bảo đảm tính khách quan, độc lập giữa các phòng, ban, cá nhân được giao lập, trình kế hoạch lựa chọn nhà thầu với các phòng, ban, cá nhân được giao thẩm định kế hoạch lựa chọn nhà thầu; trường hợp Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh giao cho cơ quan, đơn vị khác (không phải Sở Y tế) là đơn vị mua sắm tập trung thì Sở Y tế chịu trách nhiệm chủ trì thẩm định kế hoạch lựa chọn nhà thầu theo quy định đã nêu bên trên. Việc giao cơ quan, đơn vị nào làm chủ đầu tư do Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định.

c) Liên quan đến các nội dung về việc trình, thẩm định phê duyệt quyết định mua sắm; mua thuốc bán lẻ trong khuôn viên bệnh viện; trách nhiệm của đơn vị mua sắm tập trung thuốc cấp địa phương; thẩm quyền mua sắm tập trung: Cục Quản lý đấu thầu (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) đã có các văn bản hướng dẫn số: 1763/QLĐT-CS ngày 14/8/2024 gửi Bộ Y tế; 1700/QLĐT-CS ngày 06/8/2024 gửi Sở Y tế tỉnh Sơn La; 1255/QLĐT-CS ngày 07/6/2024 gửi Sở Y tế tỉnh Đồng Tháp; 1232/QLĐT-CS ngày 06/6/2024 gửi Sở Y tế tỉnh Thái Nguyên. Bộ Y tế xin gửi kèm theo các văn bản nêu trên của Cục Quản lý đấu thầu để các cơ quan, đơn vị nghiên cứu, thực hiện.

d) Việc mua sắm thuốc đối với trường hợp quy định tại khoản 5 Điều 53 của Luật Đấu thầu năm 2023:

Theo quy định tại khoản 3 Điều 3 Thông tư số 07/2024/TT-BYT, trường hợp các cơ quan, đơn vị tại địa phương không có thỏa thuận và không thể tự tổ chức lựa chọn nhà thầu hoặc đã tổ chức lựa chọn nhà thầu nhưng không thành công thì gửi nhu cầu mua sắm về Sở Y tế. Sau khi nhận được văn bản đề nghị của cơ quan, đơn vị, trong thời gian 10 ngày, Sở Y tế có trách nhiệm chỉ định đơn vị để thực hiện việc mua sắm. Trường hợp không chỉ định phải có văn bản trả lời và nêu rõ lý do.

đ) Về việc phê duyệt quyết định mua sắm trong quy trình lựa chọn nhà thầu và xác định tài sản công trong mua sắm:

Ngày 16/8/2024, Bộ Tài chính có văn bản số 8645/BTC-QLCS gửi Bộ Y tế về công tác đấu thầu mua thuốc, hóa chất, vật tư xét nghiệm, thiết bị y tế (xin gửi kèm theo), trong đó nêu rõ: “Thuốc, hóa chất, vật tư xét nghiệm, thiết bị y tế tại các đơn vị sự nghiệp công lập y tế là tài sản công. Tại Nghị định số 151/2017/NĐ-CP ngày 26/12/2017 của Chính phủ đã quy định chi tiết chế độ quản lý, sử dụng tài sản công tại cơ quan, tổ chức đơn vị; trong đó quy định việc tổ chức thực hiện mua sắm tài sản được thực hiện theo quy định của pháp luật về đấu thầu và pháp luật có liên quan”.

Theo quy định tại khoản 1 Điều 91 và khoản 1 Điều 92 Nghị định số 24/2024/NĐ-CP thì thẩm quyền quyết định việc mua sắm tài sản công tại cơ quan, đơn vị thực hiện theo quy định của pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản công; việc lựa chọn nhà thầu thuộc dự toán mua sắm thực hiện theo quy trình quy định tại các Chương I, II, III, IV, V, VI và VII Nghị định số 24/2024/NĐ-CP, không phải trình, phê duyệt quyết định mua sắm.

Theo đó, căn cứ quy định của pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản công và pháp luật về đấu thầu thì thẩm quyền quyết định việc mua sắm thực hiện theo quy định của pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản công; quy trình, thủ tục lựa chọn nhà thầu thực hiện theo quy định của Luật Đấu thầu năm 2023, Nghị định số 24/2024/NĐ-CP, các thông tư hướng dẫn Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Y tế và không phải trình, phê duyệt quyết định mua sắm.

e) Về việc mua sắm tại cơ sở y tế công lập:

Việc tổ chức lựa chọn nhà thầu cung cấp thuốc, hóa chất, vật tư xét nghiệm và các hàng hóa, dịch vụ khác tại cơ sở y tế công lập thực hiện theo quy định của Luật Đấu thầu năm 2023, Nghị định 24/2024/NĐ-CP, các thông tư hướng dẫn của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Y tế và pháp luật khác có liên quan. Theo đó:

- Trường hợp thuốc, hóa chất, thiết bị y tế, vật tư xét nghiệm thuộc danh mục mua sắm tập trung trong kế hoạch lựa chọn nhà thầu được cấp có thẩm quyền phê duyệt nhưng chưa có kết quả lựa chọn nhà thầu hoặc không lựa chọn được nhà thầu trúng thầu hoặc khi thỏa thuận khung của gói thầu mua sắm tập trung hết hiệu lực thì căn cứ thông báo của đơn vị được giao nhiệm vụ mua sắm tập trung, cơ sở khám bệnh, chữa bệnh được tự mua sắm theo quy định tại khoản 2 Điều 94 Nghị định số 24/2024/NĐ-CP. Trong trường hợp này, việc xác định nhu cầu mua sắm do cơ sở khám, chữa bệnh tư thực hiện và chịu trách nhiệm về số lượng mua sắm.

- Đối với việc mua sữa, đồ dùng sinh hoạt, thực phẩm chức năng, mỹ phẩm, vật tư y tế ... để bán lẻ (bao gồm cả bán trong nhà thuốc của bệnh viện): trường hợp sử dụng nguồn vốn ngân sách nhà nước, vốn từ nguồn thu hợp pháp của cơ sở y tế công lập thì việc mua các hàng hóa nêu trên của cơ sở y tế công lập để bán lẻ phải tuân thủ theo quy định của pháp luật về đấu thầu.

- Thặng số bán lẻ thuốc trong khuôn viên cơ sở khám bệnh, chữa bệnh thực hiện theo quy định tại Điều 136 Nghị định số 54/2017/NĐ-CP. Việc kê khai giá thuốc[2], mỹ phẩm, thực phẩm chức năng, thiết bị y tế... thực hiện theo quy định tại Luật Giá năm 2023, Nghị định số 85/2024/NĐ-CP và pháp luật khác có liên quan.

Trong thời gian qua, Bộ Y tế tiếp tục nhận được các văn bản đề nghị hướng dẫn thực hiện việc mua sắm, đấu thầu thuốc, hóa chất, vật tư xét nghiệm, thiết bị y tế của một số Sở Y tế, cơ sở khám bệnh, chữa bệnh (sau đây gọi chung là các cơ quan, đơn vị). Sau khi xem xét, Bộ Y tế có ý kiến như sau:

1. Bộ Y tế đã ban hành các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong việc thực hiện mua sắm, đấu thầu thuốc, hóa chất, vật tư xét nghiệm, thiết bị y tế gửi các cơ quan, đơn vị[1]; đa số nội dung mà các cơ quan, đơn vị đề nghị hướng dẫn đều đã được quy định trong Luật Đấu thầu năm 2023, Nghị định số 24/2024/NĐ-CP và các thông tư hướng dẫn của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Y tế. Bên cạnh đó, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Y tế cũng đã tổ chức nhiều Hội nghị phổ biến rộng rãi Luật Đấu thầu năm 2023, Nghị định số 24/2024/NĐ-CP và các Thông tư hướng dẫn trên phạm vi toàn quốc.

Để bảo đảm đủ thuốc, hóa chất, vật tư xét nghiệm, thiết bị y tế phục vụ công tác khám bệnh, chữa bệnh, Bộ Y tế đề nghị:

a) Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, các Bộ, ngành có cơ sở y tế trực thuộc và các bệnh viện trực thuộc Bộ Y tế chỉ đạo các cơ quan, đơn vị thuộc phạm vi quản lý chủ động nghiên cứu, quán triệt các văn bản quy phạm pháp luật, văn bản chỉ đạo, hướng dẫn của Bộ Y tế, Bộ Kế hoạch và Đầu tư và những nội dung đã được Bộ Y tế trao đổi, giải đáp tại các Hội nghị phổ biến pháp luật về đấu thầu để triển khai thực hiện hiệu quả, kịp thời việc mua sắm thuốc, hóa chất, vật tư xét nghiệm, thiết bị y tế.

b) Các cơ quan, đơn vị tăng cường giải quyết các vấn đề trong quá trình lựa chọn nhà thầu theo đúng thẩm quyền, không né tránh trách nhiệm, gửi văn bản hành chính để đẩy trách nhiệm lên cơ quan cấp trên, các Bộ hoặc các cơ quan khác, ảnh hưởng đến tiến độ xử lý công việc và quyền lợi của người dân.

c) Người đứng đầu các cơ sở y tế thực hiện đầy đủ trách nhiệm của người có thẩm quyền (đối với trường hợp được phân cấp), trách nhiệm của chủ đầu tư, bên mời thầu trong hoạt động lựa chọn nhà thầu; lưu ý đẩy nhanh tiến độ tổ chức lựa chọn nhà thầu; đẩy mạnh và quản lý chặt chẽ việc tổ chức mua sắm, đấu thầu, bảo đảm công khai, minh bạch, hiệu quả, tránh lãng phí, tiêu cực; chịu trách nhiệm nếu để xảy ra tình trạng thiếu thuốc, hóa chất, vật tư xét nghiệm, thiết bị y tế và các dịch vụ liên quan tại các cơ sở y tế thuộc quyền quản lý.

2. Đối với một số nội dung đề nghị hướng dẫn của các cơ quan, đơn vị gửi đến Bộ Y tế

a) Về việc hướng dẫn nguyên tắc, tiêu chí xây dựng Danh mục mua sắm tập trung cấp địa phương và xác định, tổng hợp nhu cầu mua sắm tập trung đối với thuốc:

- Việc xây dựng Danh mục mua sắm tập trung cấp địa phương thực hiện theo quy định về các điều kiện về mua sắm tập trung tại khoản 1 và khoản 5 Điều 53 Luật Đấu thầu năm 2023. Do vậy, các địa phương, đơn vị cần nghiên cứu quy định nêu trên để xây dựng, trình cấp có thẩm quyền ban hành Danh mục mua sắm tập trung thuộc phạm vi quản lý theo đúng thẩm quyền quy định tại điểm c khoản 2 Điều 53 Luật Đấu thầu năm 2023.

- Việc xác định và tổng hợp nhu cầu mua sắm tập trung đối với thuốc thực hiện theo quy định tại khoản 2 Điều 17, Điều 22, Điều 23 và Điều 24 Thông tư số 07/2024/TT-BYT. Theo đó, để bảo đảm việc mua sắm tập trung, điều tiết thuốc được tiết kiệm, hiệu quả, đề nghị các địa phương, cơ quan, đơn vị căn cứ số lượng thực tế đã sử dụng và dự kiến tình hình khám bệnh, chữa bệnh trong thời gian tới để xác định, đăng ký nhu cầu cần mua sắm tập trung cho phù hợp. Trường hợp số lượng đăng ký tăng trên 30% so với số lượng đã sử dụng của kỳ trước liền kề hoặc của 12 tháng trước liền kề tính đến thời điểm xác định nhu cầu mua sắm thì phải giải trình, thuyết minh cụ thể (khoản 2 Điều 24 Thông tư số 07/2024/TT-BYT).

- Về việc tổng hợp nhu cầu của cơ sở y tế trực thuộc các Bộ, ngành, doanh nghiệp đóng trên địa bàn vào gói thầu mua sắm tập trung thuốc cấp địa phương: Bộ Y tế đã ban hành văn bản số 4060/BYT-KH-TC ngày 16/7/2024 gửi Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương về việc bảo đảm thuốc, vật tư xét nghiệm, thiết bị y tế phục vụ công tác khám, chữa bệnh. Theo đó, Bộ Y tế đề nghị Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chỉ đạo Sở Y tế, đơn vị mua sắm tập trung cấp địa phương tổng hợp nhu cầu mua sắm thuốc, vật tư xét nghiệm, thiết bị y tế thuộc danh mục mua sắm tập trung cấp địa phương của các cơ sở y tế trực thuộc các Bộ, ngành, doanh nghiệp đóng trên địa bàn khi các cơ sở y tế này có nhu cầu theo quy định.

Trường hợp các cơ sở y tế thuộc Bộ, ngành, doanh nghiệp có nhu cầu mua sắm thuốc, vật tư xét nghiệm, thiết bị y tế không thuộc danh mục mua sắm tập trung cấp địa phương thì có thể thỏa thuận để đơn vị mua sắm tập trung cấp địa phương tổng hợp nhu cầu và thực hiện việc mua sắm theo quy định tại khoản 5 Điều 53 Luật Đấu thầu năm 2023 và điểm a khoản 3 Điều 3 Thông tư số 07/2024/TT-BYT.

b) Về việc xác định đơn vị thẩm định trong mua sắm tập trung đối với thuốc:

Khoản 1 Điều 87 Nghị định số 24/2024/NĐ-CP quy định việc mua sắm tập trung được thực hiện thông qua đơn vị mua sắm tập trung thuộc bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, cơ quan khác ở trung ương, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, doanh nghiệp, trừ trường hợp quy định tại khoản 5 Điều 53 của Luật Đấu thầu năm 2023. Trường hợp đơn vị mua sắm tập trung không đủ năng lực thì thuê tư vấn đấu thầu thực hiện việc lựa chọn nhà thầu. Điểm b khoản 4 Điều 126 Nghị định số 24/2024/NĐ-CP quy định đối với gói thầu mua thuốc, hóa chất, vật tư xét nghiệm, thiết bị y tế do Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh là người có thẩm quyền thì Sở Y tế chủ trì thẩm định kế hoạch lựa chọn nhà thầu.

Căn cứ quy định nêu trên, trường hợp gói thầu mua sắm tập trung thuốc do Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh là người có thẩm quyền và giao Sở Y tế là đơn vị mua sắm tập trung thì Sở Y tế là chủ đầu tư, đồng thời là cơ quan thẩm định kế hoạch lựa chọn nhà thầu. Trong trường hợp này, Sở Y tế cần bảo đảm tính khách quan, độc lập giữa các phòng, ban, cá nhân được giao lập, trình kế hoạch lựa chọn nhà thầu với các phòng, ban, cá nhân được giao thẩm định kế hoạch lựa chọn nhà thầu; trường hợp Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh giao cho cơ quan, đơn vị khác (không phải Sở Y tế) là đơn vị mua sắm tập trung thì Sở Y tế chịu trách nhiệm chủ trì thẩm định kế hoạch lựa chọn nhà thầu theo quy định đã nêu bên trên. Việc giao cơ quan, đơn vị nào làm chủ đầu tư do Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định.

c) Liên quan đến các nội dung về việc trình, thẩm định phê duyệt quyết định mua sắm; mua thuốc bán lẻ trong khuôn viên bệnh viện; trách nhiệm của đơn vị mua sắm tập trung thuốc cấp địa phương; thẩm quyền mua sắm tập trung: Cục Quản lý đấu thầu (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) đã có các văn bản hướng dẫn số: 1763/QLĐT-CS ngày 14/8/2024 gửi Bộ Y tế; 1700/QLĐT-CS ngày 06/8/2024 gửi Sở Y tế tỉnh Sơn La; 1255/QLĐT-CS ngày 07/6/2024 gửi Sở Y tế tỉnh Đồng Tháp; 1232/QLĐT-CS ngày 06/6/2024 gửi Sở Y tế tỉnh Thái Nguyên. Bộ Y tế xin gửi kèm theo các văn bản nêu trên của Cục Quản lý đấu thầu để các cơ quan, đơn vị nghiên cứu, thực hiện.

d) Việc mua sắm thuốc đối với trường hợp quy định tại khoản 5 Điều 53 của Luật Đấu thầu năm 2023:

Theo quy định tại khoản 3 Điều 3 Thông tư số 07/2024/TT-BYT, trường hợp các cơ quan, đơn vị tại địa phương không có thỏa thuận và không thể tự tổ chức lựa chọn nhà thầu hoặc đã tổ chức lựa chọn nhà thầu nhưng không thành công thì gửi nhu cầu mua sắm về Sở Y tế. Sau khi nhận được văn bản đề nghị của cơ quan, đơn vị, trong thời gian 10 ngày, Sở Y tế có trách nhiệm chỉ định đơn vị để thực hiện việc mua sắm. Trường hợp không chỉ định phải có văn bản trả lời và nêu rõ lý do.

đ) Về việc phê duyệt quyết định mua sắm trong quy trình lựa chọn nhà thầu và xác định tài sản công trong mua sắm:

Ngày 16/8/2024, Bộ Tài chính có văn bản số 8645/BTC-QLCS gửi Bộ Y tế về công tác đấu thầu mua thuốc, hóa chất, vật tư xét nghiệm, thiết bị y tế (xin gửi kèm theo), trong đó nêu rõ: “Thuốc, hóa chất, vật tư xét nghiệm, thiết bị y tế tại các đơn vị sự nghiệp công lập y tế là tài sản công. Tại Nghị định số 151/2017/NĐ-CP ngày 26/12/2017 của Chính phủ đã quy định chi tiết chế độ quản lý, sử dụng tài sản công tại cơ quan, tổ chức đơn vị; trong đó quy định việc tổ chức thực hiện mua sắm tài sản được thực hiện theo quy định của pháp luật về đấu thầu và pháp luật có liên quan”.

Theo quy định tại khoản 1 Điều 91 và khoản 1 Điều 92 Nghị định số 24/2024/NĐ-CP thì thẩm quyền quyết định việc mua sắm tài sản công tại cơ quan, đơn vị thực hiện theo quy định của pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản công; việc lựa chọn nhà thầu thuộc dự toán mua sắm thực hiện theo quy trình quy định tại các Chương I, II, III, IV, V, VI và VII Nghị định số 24/2024/NĐ-CP, không phải trình, phê duyệt quyết định mua sắm.

Theo đó, căn cứ quy định của pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản công và pháp luật về đấu thầu thì thẩm quyền quyết định việc mua sắm thực hiện theo quy định của pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản công; quy trình, thủ tục lựa chọn nhà thầu thực hiện theo quy định của Luật Đấu thầu năm 2023, Nghị định số 24/2024/NĐ-CP, các thông tư hướng dẫn Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Y tế và không phải trình, phê duyệt quyết định mua sắm.

e) Về việc mua sắm tại cơ sở y tế công lập:

Việc tổ chức lựa chọn nhà thầu cung cấp thuốc, hóa chất, vật tư xét nghiệm và các hàng hóa, dịch vụ khác tại cơ sở y tế công lập thực hiện theo quy định của Luật Đấu thầu năm 2023, Nghị định 24/2024/NĐ-CP, các thông tư hướng dẫn của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Y tế và pháp luật khác có liên quan. Theo đó:

- Trường hợp thuốc, hóa chất, thiết bị y tế, vật tư xét nghiệm thuộc danh mục mua sắm tập trung trong kế hoạch lựa chọn nhà thầu được cấp có thẩm quyền phê duyệt nhưng chưa có kết quả lựa chọn nhà thầu hoặc không lựa chọn được nhà thầu trúng thầu hoặc khi thỏa thuận khung của gói thầu mua sắm tập trung hết hiệu lực thì căn cứ thông báo của đơn vị được giao nhiệm vụ mua sắm tập trung, cơ sở khám bệnh, chữa bệnh được tự mua sắm theo quy định tại khoản 2 Điều 94 Nghị định số 24/2024/NĐ-CP. Trong trường hợp này, việc xác định nhu cầu mua sắm do cơ sở khám, chữa bệnh tư thực hiện và chịu trách nhiệm về số lượng mua sắm.

- Đối với việc mua sữa, đồ dùng sinh hoạt, thực phẩm chức năng, mỹ phẩm, vật tư y tế ... để bán lẻ (bao gồm cả bán trong nhà thuốc của bệnh viện): trường hợp sử dụng nguồn vốn ngân sách nhà nước, vốn từ nguồn thu hợp pháp của cơ sở y tế công lập thì việc mua các hàng hóa nêu trên của cơ sở y tế công lập để bán lẻ phải tuân thủ theo quy định của pháp luật về đấu thầu.

- Thặng số bán lẻ thuốc trong khuôn viên cơ sở khám bệnh, chữa bệnh thực hiện theo quy định tại Điều 136 Nghị định số 54/2017/NĐ-CP. Việc kê khai giá thuốc[2], mỹ phẩm, thực phẩm chức năng, thiết bị y tế... thực hiện theo quy định tại Luật Giá năm 2023, Nghị định số 85/2024/NĐ-CP và pháp luật khác có liên quan.

g) Về việc mua sắm tại cơ sở y tế tư nhân:

Theo quy định tại khoản 1 khoản 2 Điều 95 Nghị định số 24/2024/NĐ-CP, cơ sở khám bệnh, chữa bệnh tư nhân được tổng hợp, gửi nhu cầu mua thuốc, hóa chất, vật tư xét nghiệm, thiết bị y tế của cơ sở đó cho đơn vị mua sắm tập trung ở địa phương nơi cơ sở đó đặt trụ sở để mua sắm tập trung (cấp quốc gia, cấp địa phương), đàm phán giá. Trường hợp cơ sở khám bệnh, chữa bệnh tư nhân có nhu cầu mua sắm thuốc, hóa chất, vật tư xét nghiệm, thiết bị y tế thông qua đơn vị mua sắm tập trung thì phải ký kết hợp đồng với đơn vị mua sắm tập trung.

Trường hợp các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh tư nhân không tổng hợp nhu cầu để mua sắm tập trung, đàm phán giá thì tự tổ chức mua sắm thuốc, hóa chất, vật tư xét nghiệm, thiết bị y tế; trong trường hợp này, việc thanh toán thuốc, hóa chất, vật tư xét nghiệm, thiết bị y tế thuộc danh mục do quỹ bảo hiểm y tế chi trả cho cơ sở y tế tư nhân được thực hiện theo quy định tại các khoản 3, 4, 5 và 6 Điều 95 Nghị định số 24/2024/NĐ-CP.

h) Về việc xác định ưu đãi, xếp hạng nhà thầu đối với gói thầu mua thuốc áp dụng phương pháp giá thấp nhất:

Điểm c khoản 4 Điều 24 Nghị định số 24/2024/NĐ-CP quy định việc xác định giá thấp nhất (đối với trường hợp áp dụng phương pháp giá thấp nhất) đối với gói thầu mua sắm hàng hóa (trong đó có thuốc) như sau: xác định giá dự thầu; sửa lỗi; hiệu chỉnh sai lệch; trừ giá trị giảm giá (nếu có); chuyển đổi giá dự thầu sang một loại đồng tiền chung (nếu có); xác định giá trị ưu đãi (nếu có); so sánh giữa các hồ sơ dự thầu để xác định giá thấp nhất.

Khoản 4.1 Mục 4 - Tiêu chuẩn đánh giá về tài chính Chương III Mẫu HSMT mua thuốc qua mạng áp dụng phương thức 1 giai đoạn 1 túi hồ sơ ban hành kèm theo Thông tư số 07/2024/TT-BYT quy định E-HSMT có giá dự thầu sau khi trừ đi giảm giá (nếu có) và cộng giá trị ưu đãi (nếu có) thấp nhất được xếp hạng thứ nhất.

Theo đó, đối với gói thầu mua thuốc áp dụng phương pháp giá thấp nhất, việc xác định giá thấp nhất để so sánh, xếp hạng nhà thầu thực hiện theo quy định nêu trên, trong đó bao gồm cả việc xác định giá trị ưu đãi (nếu có) khi so sánh, xếp hạng nhà thầu.

j) Về việc xin ý kiến Bảo hiểm xã hội Việt Nam trong quá trình lập, thẩm định, phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu:

Theo quy định tại điểm a khoản 4 Điều 94 Nghị định số 24/2024/NĐ-CP, Bảo hiểm xã hội Việt Nam có trách nhiệm tham gia vào quá trình thẩm định kế hoạch lựa chọn nhà thầu đối với mua sắm tập trung, đàm phán giá. Đơn vị mua sắm tập trung cấp địa phương có trách nhiệm xin ý kiến bằng văn bản đối với cơ quan Bảo hiểm xã hội tỉnh, thành phố về nhu cầu mua sắm theo quy định tại điểm c khoản 2 Điều 23 Thông tư số 07/2024/TT-BYT; đơn vị thẩm định kế hoạch lựa chọn nhà thầu gói thầu mua sắm tập trung cấp địa phương có trách nhiệm xin ý kiến bằng văn bản cơ quan Bảo hiểm xã hội tỉnh, thành phố theo quy định tại điểm c khoản 2 Điều 25 Thông tư số 07/2024/TT-BYT.

Trong quá trình thẩm định, việc cơ quan Bảo hiểm xã hội tỉnh, thành phố cử cán bộ tham gia các cuộc họp với đơn vị thẩm định để cho ý kiến về kế hoạch lựa chọn nhà thầu là phù hợp với quy định tại điểm a khoản 4 Điều 94 Nghị định số 24/2024/NĐ-CP; ý kiến của người được cơ quan Bảo hiểm xã hội cử tham dự họp thẩm định là ý kiến chính thức của cơ quan Bảo hiểm xã hội.

k) Về quy định chuyển tiếp thực hiện Luật Đấu thầu năm 2013:

Theo quy định tại khoản 1 Điều 96 Luật Đấu thầu năm 2023, đối với các gói thầu đã phê duyệt và phát hành hồ sơ mời thầu, hồ sơ yêu cầu trước ngày 01/01/2024 thì tiếp tục tổ chức lựa chọn danh sách ngắn, lựa chọn nhà thầu, ký kết và quản lý thực hiện hợp đồng theo quy định của Luật Đấu thầu năm 2013 và các văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành.

Như vậy, trường hợp các gói thầu mua thuốc đã ký kết hợp đồng trước ngày 01/01/2024 thì việc quản lý thực hiện hợp đồng (bao gồm cả việc mua bổ sung số lượng (nếu có)) thực hiện theo các thỏa thuận nêu trong hợp đồng đã ký trên cơ sở tuân thủ quy định của Luật Đấu thầu năm 2013 và các văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành Luật Đấu thầu năm 2013.

l) Về việc phân nhóm thiết bị y tế theo tiêu chuẩn kỹ thuật, chất lượng:

Bộ Y tế đang tổng hợp, rà soát ý kiến đề xuất của các cơ quan, đơn vị để có căn cứ nghiên cứu, hướng dẫn về phân nhóm thiết bị y tế theo tiêu chuẩn kỹ thuật, chất lượng bảo đảm phù hợp với thực tiễn và các quy định của pháp luật hiện hành. Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Chỉ thị số 24/CT-TTg ngày 29/7/2024 về đẩy mạnh, nâng cao hiệu lực, hiệu quả thi hành Luật Đấu thầu, Bộ Y tế sẽ khẩn trương nghiên cứu để ban hành hướng dẫn về phân nhóm thiết bị y tế theo tiêu chuẩn kỹ thuật, chất lượng trong Quý III năm 2025.

Việc lập hồ sơ mời thầu đối với gói thầu mua sắm thiết bị y tế thực hiện theo hướng dẫn tại Thông tư số 06/2024/TT-BKHĐT ngày 26/4/2024 của Bộ Kế hoạch và Đầu tư và không phụ thuộc vào việc bắt buộc phải có quy định về phân nhóm thiết bị y tế theo tiêu chuẩn kỹ thuật, chất lượng.

Theo quy định tại điểm d khoản 2 Điều 16 Nghị định số 24/2024/NĐ-CP, đối với gói thầu mua thuốc; hóa chất, vật tư xét nghiệm, thiết bị y tế; linh kiện, phụ kiện, vật tư thay thế sử dụng cho thiết bị y tế: trên cơ sở yêu cầu chuyên môn, chủ đầu tư quyết định các tiêu chí kỹ thuật và tổ chức lấy báo giá. Trường hợp có từ 02 báo giá trở lên, chủ đầu tư được lựa chọn báo giá cao nhất phù hợp với khả năng tài chính và yêu cầu chuyên môn. Trường hợp cần thiết, trong hồ sơ mời thầu có thể quy định về xuất xứ của thiết bị y tế theo nhóm nước, vùng lãnh thổ (khoản 2 Điều 44 Luật Đấu thầu năm 2023). Bên cạnh đó, theo quy định tại khoản 7 Điều 24 Nghị định số 24/2024/NĐ-CP, trường hợp gói thầu cần xem xét trên cơ sở chú trọng tới các yếu tố kỹ thuật và giá, chủ đầu tư có thể quy định mức điểm yêu cầu tối thiểu về kỹ thuật không thấp hơn 80% tổng số điểm tối đa về kỹ thuật (thay cho mức 70% như các gói thầu thông thường).

Theo đó, căn cứ quy định nêu trên, chủ đầu tư chịu trách nhiệm xác định nhu cầu mua sắm, giá gói thầu, xây dựng các tiêu chí đánh giá trong hồ sơ mời thầu cho phù hợp để bảo đảm mua sắm được hàng hóa đáp ứng yêu cầu sử dụng.

Ngoài ra, theo quy định tại điểm đ khoản 1 Điều 23 Luật Đấu thầu năm 2023, trường hợp gói thầu cung cấp dịch vụ tư vấn phải mua từ nhà thầu đã thực hiện trước đó do cần bảo đảm tính tương thích về công nghệ, bản quyền mà không thể mua được từ nhà thầu khác; gói thầu mua sắm hàng hóa, dịch vụ phi tư vấn phải mua từ nhà thầu đã thực hiện trước đó hoặc từ hãng sản xuất, đại lý của hãng sản xuất do cần bảo đảm tính tương thích về công nghệ, bản quyền với các thiết bị, máy móc, phần mềm, dịch vụ sẵn có hoặc do các điều kiện bảo hành của nhà thầu, hãng sản xuất mà không thể mua được từ nhà thầu khác, hãng sản xuất khác thì chủ đầu tư được áp dụng chỉ định thầu mà không phụ thuộc vào giá gói thầu. Trong trường hợp này, việc chỉ định thầu phải đáp ứng đủ các điều kiện quy định tại khoản 3 Điều 23 Luật Đấu thầu năm 2023.

m) Về việc xác định hàng hóa là vật tư xét nghiệm, thiết bị y tế:

Khái niệm “Vật tư xét nghiệm”, “Thiết bị y tế” đã được quy định cụ thể tại khoản 12 Điều 2 Nghị định số 96/2023/NĐ-CP, khoản 1 Điều 2 Nghị định số 98/2021/NĐ-CP và khoản 7 Điều 147 Nghị định số 96/2023/NĐ-CP. Theo đó, khi tổ chức lựa chọn nhà thầu, các cơ quan, đơn vị căn cứ quy định nêu trên để xác định hàng hóa thuộc gói thầu là vật tư xét nghiệm hay thiết bị y tế cho phù hợp.

n) Việc tra cứu thông tin giá trúng thầu để phục vụ lập giá gói thầu:

Hiện nay, thông tin về kết quả lựa chọn nhà thầu của tất cả các gói thầu cung cấp thuốc, hóa chất, vật tư xét nghiệm, thiết bị y tế đã được công khai trên Hệ thống mạng đấu thầu Quốc gia. Hiện nay, Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia đã triển khai 06 chức năng, gồm: (1) Chức năng Lập giá gói thầu dành cho Chủ đầu tư/Bên mời thầu/Cơ quan có thẩm quyền; (2) Chức năng Hỗ trợ lập giá dự thầu dành cho Nhà thầu; (3) Chức năng Thống kê, giám sát hoạt động đấu thầu dành cho Chủ đầu tư/Bên mời thầu/Đơn vị quản lý đấu thầu; (4) Chức năng Thống kê, giám sát hoạt động đấu thầu trên Trang chủ dành cho tất cả người dùng; (5) Chức năng Phân tích Chủ đầu tư/Bên mời thầu dành cho Nhà thầu; (6) Chức năng Tìm kiếm theo: danh mục hàng hóa, mã HS đối với gói thầu mua sắm hàng hóa; tên hoạt chất, tên dược liệu, tên khoa học, tên vị thuốc cổ truyền đối với các gói thầu thuốc khi tìm kiếm Kết quả lựa chọn nhà thầu trong chức năng “Tìm kiếm nâng cao”.

Theo đó, trường hợp cần tra cứu thông tin về giá trúng thầu (bao gồm các thông tin: tên thuốc, hóa chất, vật tư xét nghiệm, thiết bị y tế; xuất xứ; số lượng; đơn giá trúng thầu; tên nhà thầu trúng thầu; tên chủ đầu tư...) làm cơ sở lập giá gói thầu và các thông tin liên quan khác, các cơ quan, đơn vị có thể truy cập vào Hệ thống mạng đấu thầu Quốc gia (https://muasamcong.mpi.gov.vn/) để tra cứu. Trường hợp có vướng mắc, khó khăn trong việc tra cứu, đề nghị gửi văn bản về Bộ Kế hoạch và Đầu tư (Cục Quản lý đấu thầu) hoặc liên hệ số điện thoại Hotline 1900.6126 để được hướng dẫn.

Trên đây là ý kiến của Bộ Y tế, đề nghị các cơ quan, đơn vị nghiên cứu để khẩn trương, chủ động triển khai công tác mua sắm thuốc, hóa chất, vật tư xét nghiệm, thiết bị y tế phục vụ nhân dân và tuân thủ đúng quy định của pháp luật./.