Đất không có sổ đỏ thì có được chia thừa kế không? Nếu đất có di chúc thì chia thừa kế như thế nào?

Nội dung chính

Đất không có sổ đỏ thì có được chia thừa kế theo Luật Đất đai 2024 không?

Theo Khoản 1 Điều 45 Luật Đất đai 2024 quy định điều kiện thực hiện quyền thừa kế quyền sử dụng đất như sau:

- Có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hoặc Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở hoặc Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất hoặc Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất, trừ trường hợp thừa kế quyền sử dụng đất, chuyển đổi đất nông nghiệp khi dồn điền, đổi thửa, tặng cho quyền sử dụng đất cho Nhà nước, cộng đồng dân cư và trường hợp quy định tại khoản 7 Điều 124 và điểm a khoản 4 Điều 127 Luật Đất đai 2024;

- Đất không có tranh chấp hoặc tranh chấp đã được giải quyết bởi cơ quan nhà nước có thẩm quyền, bản án, quyết định của Tòa án, quyết định hoặc phán quyết của Trọng tài đã có hiệu lực pháp luật;

- Quyền sử dụng đất không bị kê biên, áp dụng biện pháp khác để bảo đảm thi hành án theo quy định của pháp luật thi hành án dân sự;

- Trong thời hạn sử dụng đất;

- Quyền sử dụng đất không bị áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời theo quy định của pháp luật.

Thừa kế di sản có hai hình thức, gồm thừa kế theo di chúc và thừa kế theo pháp luật.

Ngoài ra, theo Điểm c Khoản 3 Điều 27 Luật Đất đai 2024 thì văn bản về thừa kế quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất được công chứng hoặc chứng thực theo quy định của pháp luật về dân sự.

Như vậy, cho dù đất không có sổ đỏ thì vẫn có thể được chia di sản thừa kế theo quy định.

Đất không có sổ đỏ thì có được chia thừa kế theo Luật Đất đai 2024 không? Nếu đất có di chúc thì chia thừa kế như thế nào? (Hình ảnh từ internet)

Nếu đất có di chúc thì chia thừa kế như thế nào?

Căn cứ theo Điều 624 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về di chúc như sau: Di chúc là sự thể hiện ý chí của cá nhân nhằm chuyển tài sản của mình cho người khác sau khi chết.

Đồng thời tại Điều 626 Bộ luật Dân sự 2015, người lập di chúc có quyền sau đây:

- Chỉ định người thừa kế; truất quyền hưởng di sản của người thừa kế.

- Phân định phần di sản cho từng người thừa kế.

- Dành một phần tài sản trong khối di sản để di tặng, thờ cúng.

- Giao nghĩa vụ cho người thừa kế.

- Chỉ định người giữ di chúc, người quản lý di sản, người phân chia di sản.

Như vậy, nếu di chúc hợp pháp, việc chia thừa kế đất không có sổ đỏ sẽ được phụ thuộc vào nội dung di chúc.

Tuy nhiên, khi có người hưởng di sản không phụ thuộc vào nội dung của di chúc theo quy định khoản 1 Điều 644 Bộ luật Dân sự 2015 thì di sản sẽ được chia lại để đảm bảo quyền lợi của người thừa kế không phụ thuộc nội dung di chúc.

Người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung của di chúc

1. Những người sau đây vẫn được hưởng phần di sản bằng hai phần ba suất của một người thừa kế theo pháp luật nếu di sản được chia theo pháp luật, trong trường hợp họ không được người lập di chúc cho hưởng di sản hoặc chỉ cho hưởng phần di sản ít hơn hai phần ba suất đó:

a) Con chưa thành niên, cha, mẹ, vợ, chồng;

b) Con thành niên mà không có khả năng lao động.

Theo đó, con chưa thành niên, cha, mẹ, vợ, chồng, con thành niên mà không có khả năng lao động của người lập di chúc sẽ được hưởng phần di sản bằng 2/3 suất thừa kế theo pháp luật nếu không được người lập di chúc cho hưởng di sản hoặc cho hưởng phần di sản nhưng ít hơn 2/3 suất thừa kế theo pháp luật, trừ trường hợp những người này từ chối nhận di sản hoặc thuộc trường hợp không có quyền hưởng di sản theo quy định pháp luật.

Nếu đất không có di chúc thì chia thừa kế như thế nào?

Theo khoản 2 Điều 651 Bộ luật Dân sự 2015 quy định:

Người thừa kế theo pháp luật

…

2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau…

Theo khoản 1 Điều 651 Bộ luật Dân sự 2015, hàng thừa kế được quy định cụ thể như sau:

- Hàng thừa kế thứ nhất gồm: Vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết.

- Hàng thừa kế thứ hai gồm: Ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại.

- Hàng thừa kế thứ ba gồm: Cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.g hợp quyền sử dụng đất không hợp pháp.

Như vậy, khi một người chết đi mà không để lại di chúc, việc chia thừa kế đất không có sổ đỏ sẽ được thực hiện theo quy định của pháp luật. Theo đó, di sản sẽ được chia cho những người thừa kế theo thứ tự ưu tiên từ hàng thừa kế thứ nhất đến hàng thừa kế thứ hai rồi đến hàng thừa kế thứ ba. Nếu không có người thừa kế ở hàng trước, phần di sản sẽ chuyển sang cho người thừa kế ở hàng sau. Đặc biệt, những người thừa kế cùng một hàng sẽ được hưởng phần di sản bằng nhau.