Cách nấu mâm cơm ngày Tết cổ truyền ba miền? Những lưu ý khi nấu mâm cơm ngày Tết

Nội dung chính

Cách nấu mâm cơm ngày Tết cổ truyền ba miền 

Mâm cơm ngày Tết là một phần không thể thiếu trong mỗi gia đình Việt, thể hiện sự tôn kính đối với tổ tiên, cầu mong một năm mới an lành, thịnh vượng. Mỗi miền có những món ăn đặc trưng nhưng đều mang ý nghĩa sâu sắc về sự đủ đầy, may mắn và đoàn tụ.

* Dưới đây là cách nấu mâm cơm ngày Tết cổ truyền ba miền Bắc, Trung, Nam:

(1) Cách nấu mâm cơm ngày Tết Cổ truyền Miền Bắc 

Mâm cơm Tết miền Bắc thường được chuẩn bị rất đầy đủ và cầu kỳ, thể hiện sự trang trọng, ấm cúng của ngày Tết sum vầy. Dưới đây là cách nấu các món ăn đặc trưng trong mâm cơm Tết miền Bắc.

Bánh chưng

Bánh chưng là món ăn biểu tượng cho đất, thể hiện lòng biết ơn với tổ tiên và đất đai. Là món ăn không thể thiếu trong mâm cơm Tết miền Bắc.

- Nguyên liệu: Gạo nếp, đậu xanh, thịt lợn ba chỉ, lá dong, dây lạt.

- Cách làm: Ngâm gạo nếp và đậu xanh khoảng 6-8 giờ cho mềm. Thịt ba chỉ thái miếng, ướp gia vị. Lá dong rửa sạch, gói bánh chưng theo hình vuông, bắt đầu với lớp gạo nếp, sau đó là lớp đậu xanh và thịt, cuối cùng lại phủ lớp gạo. Gói bánh lại thật chặt, dùng dây lạt buộc chặt và luộc trong nước sôi từ 8-10 giờ. Khi bánh chín, vớt ra, để nguội.

Thịt gà luộc

Gà luộc là món ăn mang ý nghĩa cúng tế tổ tiên, biểu tượng của sự may mắn và đủ đầy, không thể thiếu trong mâm cơm ngày Tết.

- Nguyên liệu: Gà ta tươi, gừng, hành tím, muối.

- Cách làm: Gà làm sạch, nhổ lông, làm sạch phần bụng. Đun nước sôi, cho gà vào luộc với một chút muối, gừng và hành tím để tăng hương vị. Khi gà chín vàng, vớt ra, để nguội và chặt thành miếng vừa ăn. Dùng kèm với rau răm và muối tiêu chanh.

Thịt đông

Món thịt đông là món ăn quen thuộc vào dịp Tết miền Bắc, thể hiện sự bền bỉ và ấm áp. Thịt đông thường được ăn kèm với dưa hành.

- Nguyên liệu: Thịt lợn (nạc và da), nấm hương, mộc nhĩ, gia vị.

- Cách làm: Thịt lợn rửa sạch, thái miếng nhỏ. Luộc thịt trong nước sôi cho đến khi mềm, thêm nấm hương, mộc nhĩ vào. Khi thịt đã chín, vớt ra, để nguội và chặt miếng vừa ăn. Cho vào nồi, đổ nước luộc thịt vào, đun sôi, nêm gia vị vừa ăn rồi để nguội cho đông lại.

Xôi gấc

Món xôi gấc mang màu đỏ tươi, biểu tượng của sự may mắn và giúp gia đình có một năm mới thuận lợi.

- Nguyên liệu: Gạo nếp, gấc, đường, dừa nạo, muối.

- Cách làm: Ngâm gạo nếp trong nước khoảng 6 giờ, sau đó hấp chín. Gấc rửa sạch, lấy phần thịt, trộn với gạo nếp đã hấp. Thêm một chút đường và muối vào xôi cho vừa ăn. Tiếp tục hấp cho xôi chín đều, khi ăn thêm một ít dừa nạo lên trên.

Dưa hành

Dưa hành giúp cân bằng hương vị, làm dịu đi sự ngấy của những món ăn nhiều dầu mỡ, là món ăn không thể thiếu trong mâm cơm Tết miền Bắc.

- Nguyên liệu: Hành củ (hành tím hoặc hành tây), muối, giấm, đường.

- Cách làm: Hành củ bóc vỏ, cắt lát mỏng. Ngâm hành trong nước muối loãng khoảng 2-3 giờ, sau đó xả lại với nước sạch. Trộn hành với giấm, đường, để khoảng 2-3 ngày cho dưa hành ngấm gia vị.

Mâm cơm Tết miền Bắc không chỉ mang đậm những món ăn truyền thống mà còn thể hiện sự kính trọng tổ tiên và cầu mong một năm mới an lành, thịnh vượng. Các món ăn như bánh chưng, thịt gà luộc, thịt đông, xôi gấc và dưa hành đều có ý nghĩa riêng biệt, góp phần tạo nên không khí ấm cúng và sum vầy trong những ngày đầu năm mới.

(2) Cách nấu mâm cơm ngày Tết Cổ truyền Miền Trung

Mâm cơm Tết miền Trung có sự kết hợp giữa các món ăn truyền thống và sự sáng tạo của từng gia đình, thể hiện sự giản dị nhưng đầy đủ. Dưới đây là cách nấu các món ăn đặc trưng trong mâm cơm Tết miền Trung.

Bánh tét

Bánh tét là món ăn không thể thiếu trong mâm cơm Tết miền Trung, mang đậm hương vị truyền thống với phần nhân đậm đà như thịt mỡ, đậu xanh, hoặc dừa.

- Nguyên liệu: Gạo nếp, đậu xanh, thịt ba chỉ, lá chuối.

- Cách làm: Ngâm gạo nếp và đậu xanh trong nước khoảng 6 giờ cho mềm. Thịt ba chỉ cắt miếng, ướp gia vị cho thấm. Lá chuối rửa sạch, lau khô, gói bánh tét với lớp gạo, đậu xanh, thịt ba chỉ. Gói lại và dùng dây lạt buộc chặt. Luộc bánh tét trong nước sôi khoảng 6-8 giờ. Sau khi bánh chín, để nguội.

Thịt heo quay

Thịt heo quay với da giòn và thịt mềm là món ăn thường được bày lên mâm cúng hoặc ăn kèm với cơm trong ngày Tết. Đây là món ăn đặc trưng của miền Trung, không thể thiếu trong mâm cơm Tết.

- Nguyên liệu: Thịt ba chỉ, gia vị (muối, tiêu, đường, nước mắm, tỏi, hành).

- Cách làm: Thịt ba chỉ chọn phần có da, làm sạch, cạo lông và khứa nhẹ trên bề mặt da. Ướp thịt với muối, đường, tiêu, tỏi băm và hành. Để thấm gia vị khoảng 30 phút. Sau đó quay thịt trong lò nướng hoặc chiên giòn, đảm bảo da thịt vàng đều, giòn ngon.

Canh măng

Canh măng là món ăn không thể thiếu trong mâm cơm Tết miền Trung, giúp cân bằng dinh dưỡng với các món ăn nhiều dầu mỡ, mang lại hương vị thanh đạm.

- Nguyên liệu: Măng tươi hoặc măng khô, thịt lợn, gia vị.

- Cách làm: Nếu dùng măng khô, ngâm măng trong nước từ 6-8 giờ rồi luộc lại cho bớt đắng. Thịt lợn thái miếng, xào sơ với hành rồi cho vào nồi nước sôi. Tiếp theo, cho măng vào, đun cho đến khi măng mềm và gia vị thấm đều. Nêm nếm lại cho vừa ăn và có thể thêm gia vị như tiêu, hành để tăng hương vị.

Dưa món

Dưa món, hay còn gọi là dưa chua, là món ăn kèm đặc trưng, giúp làm tăng hương vị cho các món chính trong mâm cơm Tết.

- Nguyên liệu: Cà rốt, củ cải, dưa hành, giấm, đường, muối.

- Cách làm: Cà rốt và củ cải rửa sạch, thái sợi nhỏ. Hành củ cũng thái lát. Ngâm tất cả nguyên liệu trong nước muối loãng khoảng 2-3 giờ cho bớt mặn, sau đó xả lại với nước sạch. Trộn giấm, đường, muối vào dưa, để khoảng 2-3 ngày cho dưa ngấm gia vị. Dưa món có thể dùng ăn kèm các món mặn để làm cân bằng hương vị.

Mâm cơm Tết miền Trung là sự kết hợp giữa truyền thống và sáng tạo, thể hiện sự giản dị nhưng đầy đủ của người miền Trung. Những món ăn như bánh tét, thịt heo quay, canh măng, dưa món không chỉ mang đậm hương vị miền Trung mà còn góp phần tạo nên không khí Tết đầm ấm, sum vầy trong mỗi gia đình.

(3) Cách nấu mâm cơm ngày Tết Cổ truyền Miền Nam

Mâm cơm Tết miền Nam nổi bật với sự đa dạng và phong phú, mang đến không khí vui tươi và đầy đủ sắc màu. Dưới đây là cách nấu các món ăn đặc trưng trong mâm cơm Tết miền Nam.

Bánh tét

Giống như miền Trung, bánh tét là món ăn không thể thiếu trong mâm cơm Tết miền Nam. Tuy nhiên, bánh tét miền Nam có sự khác biệt về cách chế biến, với phần nhân đa dạng như thịt heo, đậu xanh, dừa.

- Nguyên liệu: Gạo nếp, đậu xanh, thịt heo, dừa nạo, lá chuối.

- Cách làm: Ngâm gạo nếp và đậu xanh khoảng 6 giờ cho mềm. Thịt heo thái miếng nhỏ, ướp gia vị. Lá chuối rửa sạch, lau khô, gói bánh tét với lớp gạo, đậu xanh, thịt heo và dừa. Gói bánh lại thật chặt và dùng dây lạt buộc. Luộc bánh tét trong nước sôi khoảng 6-8 giờ cho đến khi bánh chín và thơm.

Cơm trắng và thịt kho hột vịt

Món cơm trắng ăn kèm với thịt kho hột vịt (thịt kho trứng) là món ăn phổ biến trong mâm cơm Tết miền Nam, thể hiện sự đủ đầy và may mắn trong năm mới.

- Nguyên liệu: Thịt ba chỉ, trứng vịt, nước dừa, gia vị (nước mắm, tiêu, đường).

- Cách làm: Thịt ba chỉ cắt miếng vừa ăn, ướp gia vị với nước mắm, tiêu, đường trong khoảng 30 phút. Đun nóng dầu, cho thịt vào xào săn, sau đó đổ nước dừa vào. Thêm trứng vịt đã luộc sẵn vào nồi, nấu đến khi nước kho sánh lại và thấm gia vị.

Canh khổ qua nhồi thịt

Món canh khổ qua nhồi thịt được ưa chuộng trong ngày Tết ở miền Nam, tượng trưng cho sự đẩy lùi những điều không may mắn và mang lại may mắn trong năm mới.

- Nguyên liệu: Khổ qua (mướp đắng), thịt heo xay, gia vị (nước mắm, tiêu, hành).

- Cách làm: Khổ qua rửa sạch, cắt bỏ phần ruột. Thịt heo xay trộn với hành, gia vị cho vừa ăn. Nhồi thịt vào khổ qua, sau đó đem nấu với nước dùng cho đến khi khổ qua chín mềm. Canh khổ qua nhồi thịt có vị đắng nhẹ, là món ăn đặc trưng của miền Nam trong ngày Tết.

Dưa giá, dưa leo

Các món dưa chua như dưa giá, dưa leo là những món ăn kèm không thể thiếu trong mâm cơm Tết miền Nam, giúp giảm ngấy cho các món ăn nhiều dầu mỡ và tạo sự cân bằng hương vị.

- Nguyên liệu: Giá đỗ, dưa leo, muối, đường, giấm.

- Cách làm: Giá đỗ rửa sạch, dưa leo cắt lát mỏng. Ngâm giá và dưa leo trong nước muối loãng khoảng 2 giờ, sau đó xả sạch. Trộn với giấm, đường và muối cho vừa ăn. Để dưa ngấm gia vị trong khoảng 1-2 ngày trước khi ăn.

Mâm cơm Tết miền Nam không chỉ đa dạng và phong phú về các món ăn mà còn thể hiện sự vui tươi, ấm cúng trong ngày Tết. Những món ăn như bánh tét, cơm trắng và thịt kho hột vịt, canh khổ qua nhồi thịt, dưa giá, dưa leo là những món không thể thiếu, mang lại may mắn, sức khỏe và hạnh phúc cho gia đình trong năm mới.

Cách nấu mâm cơm ngày Tết cổ truyền ba miền? Những lưu ý khi nấu mâm cơm ngày Tết (Hình từ Internet)

Những lưu ý khi nấu mâm cơm ngày Tết

Nấu mâm cơm ngày Tết không chỉ là việc chuẩn bị bữa ăn cho gia đình mà còn mang ý nghĩa tượng trưng cho sự sum vầy, may mắn và bình an trong năm mới.

* Dưới đây là một số lưu ý giúp bạn nấu mâm cơm Tết vừa ngon, vừa đẹp mắt và đầy đủ ý nghĩa.

(1) Chọn nguyên liệu tươi ngon

Để đảm bảo chất lượng món ăn, nguyên liệu phải tươi ngon và sạch sẽ. Đặc biệt, đối với các món ăn truyền thống như thịt heo, gà, cá, rau củ, chọn nguyên liệu tươi mới không chỉ giúp món ăn thơm ngon mà còn thể hiện lòng thành khi chuẩn bị mâm cơm Tết.

(2) Đảm bảo đủ dinh dưỡng

Mâm cơm Tết cần có sự kết hợp giữa các món ăn từ thịt, cá, rau củ để đảm bảo sự cân bằng dinh dưỡng. Các món ăn như canh măng, canh khổ qua nhồi thịt, dưa hành không chỉ giúp cân bằng các món dầu mỡ mà còn bổ sung vitamin và khoáng chất cho bữa ăn.

(3) Chế biến đúng cách và hợp lý

Khi chế biến, bạn cần chú ý đến phương pháp nấu sao cho các món ăn giữ được hương vị đặc trưng. Ví dụ, bánh chưng cần phải luộc kỹ và lâu để đảm bảo độ dẻo của gạo nếp, còn thịt kho hột vịt cần được kho với lửa nhỏ để gia vị thấm đều.

(4) Trang trí mâm cơm đẹp mắt

Mâm cơm Tết không chỉ cần ngon mà còn phải đẹp mắt. Bạn có thể trang trí mâm cơm bằng các loại rau củ cắt tỉa, dưa hấu, hoa quả để tạo sự sinh động và thu hút. Đặc biệt, mâm cúng tổ tiên nên được chuẩn bị gọn gàng và trang trọng.

Nấu mâm cơm ngày Tết không chỉ đơn thuần là nấu ăn mà còn thể hiện sự chu đáo, tình cảm và sự kính trọng với tổ tiên.

Việc chú ý đến nguyên liệu, phương pháp chế biến, trang trí và các món ăn mang ý nghĩa đặc biệt sẽ giúp bạn có một mâm cơm Tết trọn vẹn, đầy đủ hương vị và phong thủy, mang lại một năm mới an khang, thịnh vượng.

Tết Nguyên đán có được xem là một ngày lễ lớn trong năm hay không?

Căn cứ theo Điều 4 Nghị định 145/2013/NĐ-CP có quy định các ngày lễ lớn tại Việt Nam như sau:

Các ngày lễ lớn
Các ngày lễ lớn trong nước bao gồm:
1. Ngày Tết Nguyên đán (01 tháng Giêng Âm lịch).
2. Ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam (03-02-1930).
3. Ngày Giỗ Tổ Hùng Vương (10-3 Âm lịch).
4. Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30-4-1975).
5. Ngày Chiến thắng Điện Biên Phủ (07-5-1954).
6. Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19-5-1890).
7. Ngày Cách mạng Tháng Tám (19-8-1945) và Ngày Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (02-9-1945).

Theo đó, Tết Nguyên đán (01 tháng Giêng Âm lịch) được xem là một trong những ngày lễ lớn tại nước ta.