Dự thảo Tờ trình Nghị định về chính sách hỗ trợ phát triển sản xuất để giảm nghèo bền vững giai đoạn 2016-2020 do Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn ban hành

Số hiệu Khongso
Ngày ban hành 20/07/2016
Ngày có hiệu lực
Loại văn bản Văn bản khác
Cơ quan ban hành Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn
Người ký ***
Lĩnh vực Tài chính nhà nước,Văn hóa - Xã hội

BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN
--------

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
---------------

Số:      /TTr-BNN-KTHT

Hà Nội, ngày     tháng     năm 2016

DỰ THẢO

 

 

TỜ TRÌNH

NGHỊ ĐỊNH CỦA CHÍNH PHỦ VỀ CHÍNH SÁCH HỖ TRỢ PHÁT TRIỂN SẢN XUẤT ĐỂ GIẢM NGHÈO BỀN VỮNG GIAI ĐOẠN 2016-2020

Kính trình: Thủ tướng Chính phủ

Thực hiện Nghị quyết số 76/2014/QH13 ngày 24/6/2014 của Quốc hội khoá XIII về đẩy mạnh thực hiện các mục tiêu giảm nghèo đến năm 2020, Quyết định số 2324/QĐ-TTg ngày 19/12/2004 của Chính phủ về kế hoạch hành động triển khai Nghị quyết số 76 của Quốc hội trong đó có nội dung nghiên cứu tích hợp chính sách hỗ trợ phát triển sản xuất để giảm nghèo chung cho giai đoạn 2016-2020, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã phối hợp với các Bộ, ngành có liên quan xây dựng báo cáo đánh giá thực hiện các chính sách hỗ trợ phát triển sản xuất để giảm nghèo bền vững giai đoạn 2011-2015 và xây dựng dự thảo Nghị định của Chính phủ về chính sách hỗ trợ phát triển sản xuất để giảm nghèo giai đoạn 2016-2020. Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn báo Thủ tướng Chính phủ như sau:

1. Sự cần thiết xây dựng Nghị định của Chính phủ về chính sách hỗ trợ phát triển sản xuất để giảm nghèo

Hỗ trợ phát triển sản xuất là giải pháp quan trọng để giúp các hộ nghèo, cận nghèo nâng cao thu nhập từ đó thoát nghèo bền vững. Trong giai đoạn 2011-2015, các chính sách hỗ trợ phát triển sản xuất được thiết kế trong các chương trình giảm nghèo như: Hỗ trợ phát triển sản xuất để giảm nghèo đối với 61 huyện nghèo theo Quyết định số 2621/QĐ-TTg ngày 31/12/2013 để thực hiện Nghị quyết số 30a/2008/NQ-CP ngày 27/12/2008 của Chính phủ; dự án hỗ trợ phát triển sản xuất cho hộ nghèo ở các xã, thôn bản đặc biệt khó khăn theo Quyết định số 551/QĐ-TTg ngày 4/4/2013; Hỗ trợ giống cây trồng, vật nuôi, thuốc thú y cho người dân thuộc hộ nghèo vùng khó khăn theo Quyết định số 102/2009/QĐ-TTg ngày 7/8/2009, dự án nhân rộng mô hình giảm nghèo theo Quyết định số 1489/QĐ-TTg ngày 10/9/2012 của Thủ tướng Chính phủ. Các chính sách hỗ trợ phát triển sản xuất và các văn bản hướng dẫn thực hiện đã quy định tương đối đầy đủ, rõ ràng về đối tượng hưởng thụ, phạm vi thực hiện và nội dung chính sách hỗ trợ, cơ chế thực hiện hỗ trợ... đã cơ bản đáp ứng yêu cầu hỗ trợ người nghèo, đồng bào dân tộc thiểu số phát triển sản xuất theo hướng minh bạch, có sự tham gia của người dân, phù hợp với định hướng phát triển kinh tế - xã hội của Đảng và Nhà nước.

Qua việc thực hiện các chính sách hỗ trợ phát triển sản xuất để giảm nghèo (2011-2015) đã giúp cho các hộ nghèo, cận nghèo phát triển sản xuất để có thu nhập ổn định từ đó giảm bền vững, cụ thể:

- Nhận thức của người dân về chuyển đổi cơ cấu mùa vụ, chọn giống cây trồng vật nuôi, phương thức canh tác, chăm sóc, bảo vệ rừng ngày càng được cải thiện.

- Người nghèo, hộ nghèo đã được tập huấn các kỹ thuật trồng trọt, chăn nuôi, phát triển ngành nghề, được tiếp cận với các kiến thức, khoa học, kỹ thuật để áp dụng vào thực tế, sử dụng các giống cây trồng, vật nuôi có năng suất và giá trị cao hơn để thay thế cho các giống cũ, phương thức canh tác, nuôi trồng cũ, năng suất thấp ở địa phương. Số lượng đàn gia súc đã tăng lên, phù hợp với nguyện vọng của người dân.

- Nhiều việc làm đã được tạo ra cho người nghèo, đời sống của người dân, nhất là người nghèo đã từng bước được cải thiện.

Tuy vậy, việc thực hiện chính sách hỗ trợ phát triển sản xuất để giảm nghèo Những tồn tại, hạn chế, vướng mắc sau:

- Các chính sách hỗ trợ phát triển sản xuất để giảm nghèo được quy định dàn trải ở nhiều văn bản khác nhau. Một số nội dung và định mức hỗ trợ phát triển sản xuất còn bất cập. Việc bố trí vốn còn thấp so với nhu cầu thực tế nên nhiều nội dung trong đề án giảm nghèo ở các địa phương chưa được triển khai.

- Một số chính sách hỗ trợ phát triển sản xuất giảm nghèo còn chồng chéo về nội dung, đối tượng hưởng thụ, địa bàn, thiếu nhất quán về quy trình thực hiện, mức chi, thanh quyết toán cho cùng một lĩnh vực trên cùng 1 địa bàn. Thiếu cơ chế phối kết hợp lồng ghép cụ thể từ cấp Trung ương đến địa phương.

- Một số chính sách mang tính chất cho không đã ảnh hưởng đến hiệu quả của công tác giảm nghèo, hạn chế tính sáng tạo, chủ động của các địa phương trong tổ chức thực hiện chính sách, tạo ra tính ỷ lại của một bộ phận người nghèo.

- Ở cấp hộ gia đình, do các hộ nghèo, vùng nghèo nhận được đầu tư hỗ trợ từ nhiều chính sách khác khau, các chính sách này lại không nhất quán hỗ trợ về mức đầu tư, quy trình lập kế hoạch và thời gian hỗ trợ/đầu tư. Vì vậy, mà các nguồn lực giảm nghèo đã bị xé lẻ, các hộ được nhận nhiều hỗ trợ khác nhau song mỗi lần được hỗ trợ một khoản nhỏ, do vậy các hỗ trợ này đã không đủ để có một kế hoạch sản xuất đồng bộ, với qui mô lớn hơn để tạo sức bật thoát nghèo.

- Một số địa phương, công tác triển khai còn nhiều lúng túng, từ khâu lập kế hoạch, phân bổ vốn, đến khâu tổ chức thực hiện và kiểm tra, giám sát. Trình độ, năng lực của một số cán bộ ở cơ sở còn hạn chế, công tác chỉ đạo điều hành còn lúng túng từ khảo sát, lập dự toán đến tổ chức thực hiện. Cán bộ khuyến nông đã được tăng cường, song do năng lực còn hạn chế nên việc chuyển giao khoa học kỹ thuật đạt hiệu quả đạt thấp.

- Nhận thức của nhân dân vẫn còn hạn chế nên việc đưa tiến bộ kỹ thuật vào thực tế còn nhiều khó khăn.Việc hỗ trợ giống cây trồng vật nuôi một lần chưa phát huy hiệu quả do người nghèo, dân tộc chưa làm làm quen nên cần được tiếp tục hỗ trợ trong 2-3 mùa vụ. Việc sản xuất đã được cải thiện song chế biến, bảo quản, tiêu thụ sản phẩm còn gặp nhiều khó khăn.

- Một số doanh nghiệp còn lúng túng trong việc phối hợp với địa phương lựa chọn nội dung và hình thức đầu tư, hỗ trợ hỗ trợ phát triển sản xuất cho huyện nghèo, người nghèo, đồng bào dân tộc thiểu số.

Từ vấn đề trên việc xây dựng Nghị định của Chính phủ về chính sách hỗ trợ phát triển sản xuất để giảm nghèo giai đoạn 2016-2020 trên cơ sở, rà soát tích hợp các chính sách hỗ trợ phát triển sản xuất để giảm nghèo giai đoạn 2011-2015, loại bỏ những chính sách không phù hợp, chồng chéo, bổ sung những chính sách mới phù hợp với chương trình MTQG giảm nghèo giai đoạn 2016-2020, chủ trương tái cơ cấu ngành nông nghiệp và xây dựng nông thôn mới để tạo việc làm tăng thu nhập và nâng cao hiệu quả hỗ trợ từ đó giảm nghèo bền vững. Đồng thời giảm dần sự hỗ trợ trực tiếp, cho không, tăng sự hỗ trợ gián tiếp như cho vay vốn với lãi suất ưu đãi, hỗ trợ kỹ thuật, giống mới, tổ chức sản xuất và tiêu thụ nông sản giúp hộ nghèo, cận nghèo, hộ mới thoát nghèo tự chủ trong sản xuất như các hộ khác là rất cần thiết.

2. Căn cứ pháp lý

- Nghị quyết số 76/2014/QH13 ngày 24/6/2014 của Quốc hội về đẩy mạnh thực hiện các mục tiêu giảm nghèo đến năm 2020;

Nghị quyết số 80/NQ-CP ngày 19/5/2011 của Chính phủ về định hướng định hướng giảm nghèo bền vững thời ký 2011 đến năm 2020;

- Quyết định số 2324/QĐ-TTg ngày 19/12/2004 của Chính phủ về kế hoạch hành động triển khai Nghị quyết 76 của Quốc hội, trong đó có giao cho Bộ nông nghiệp và PTNT chủ trì phối hợp với các Bộ, ngành có liên quan xây dựng chính sách phát triển sản xuất cho hộ nghèo, cận nghèo, dân tộc thiểu số vùng khó khăn.

- Quyết định số 899/QĐ-TT ngày 10 tháng 6 năm 2013, Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt Đề án “Tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững”

- Thông báo số 7146/TB-VPCP ngày 10/9/2015 của Chính phủ về rà soát chính sách dân tộc giai đoạn 2011-2015 và đề xuất chính sách dân tộc giai đoạn 2016-2020 trong đó có giao: Bộ Nông nghiệp và PTNT chủ trì phối hợp với UBDT và các Bộ, ngành có liên quan đưa nội dung hỗ trợ trực tiếp cho người dân, hộ nghèo vùng khó khăn vào chính sách hỗ trợ phát triển sản xuất cho hộ nghèo, cận nghèo, dân tộc thiểu số vùng khó khăn theo Quyết định số 2323/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ.

- Ngày 31/5/2016 Văn phòng Chính phủ tiếp tục có Thông báo số 4147/TB-VPCP về cơ chế thực hiện Quyết định số 102/2009/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ trong đó có yêu cầu Bộ Nông nghiệp và PTNT khẩn trương hoàn thiện chính sách hỗ trợ cho hộ nghèo, cận nghèo theo đúng chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.

Việc xây dựng Nghị định Chính sách hỗ trợ phát triển sản xuất để giảm nghèo giai đoạn 2016-2020 đã được đưa vào Kế hoạch xây dựng văn bản quy phạm pháp luật của Bộ Nông nghiệp và PTNT năm 2016 (theo Quyết định số 450/QĐ-BNN-PC ngày 5/02/2016 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn).

3. Quá trình soạn thảo

[...]