Thông báo 190/TB-VPCP về kết luận của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc tại Hội nghị trực tuyến về công tác phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn năm 2020 do Văn phòng Chính phủ ban hành

THÔNG BÁO

KẾT LUẬN CỦA THỦ TƯỚNG CHÍNH PHỦ NGUYỄN XUÂN PHÚC TẠI HỘI NGHỊ TRỰC TUYẾN VỀ CÔNG TÁC PHÒNG, CHỐNG THIÊN TAI VÀ TÌM KIẾM CỨU NẠN NĂM 2020

Ngày 15 tháng 5 năm 2020, tại Trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã chủ trì Hội nghị trực tuyến về công tác phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn năm 2020; đồng chủ trì có Phó Thủ tướng Chính phủ Trịnh Đình Dũng, Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống thiên tai - Chủ tịch Ủy ban Quốc gia ứng phó sự cố, thiên tai và tìm kiếm cứu nạn, đồng chí Nguyễn Xuân Cường, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn - Phó Trưởng ban thường trực Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống thiên tai. Tham dự Hội nghị tại đầu cầu trụ sở Chính phủ có đồng chí Nguyễn Mạnh Hùng - Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông, đồng chí Nguyễn Hồng Diên - Phó Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương, các thành viên Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống thiên tai, đại diện lãnh đạo các cơ quan: Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội, Ban Kinh tế Trung ương, đại diện một số tổ chức quốc tế tại Việt Nam; tại điểm cầu các địa phương cấp tỉnh, cấp huyện có các đồng chí Chủ tịch, Phó Chủ tịch của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, cấp huyện, các thành viên Ban Chỉ huy phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn cấp tỉnh, huyện và một số xã trọng điểm về thiên tai.

Sau khi nghe các báo cáo về công tác phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống thiên tai, Ủy ban Quốc gia ứng phó sự cố, thiên tai và tìm kiếm cứu nạn, nhận định về tình hình thiên tai trong thời gian tới của Bộ Tài nguyên và Môi trường, ý kiến của một số Bộ, ngành, địa phương và đại biểu, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã kết luận, chỉ đạo như sau:

I. ĐÁNH GIÁ CHUNG

Việt Nam là một trong những quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề nhất bởi thiên tai và biến đổi khí hậu; quá trình hình thành, phát triển của dân tộc, lịch sử đấu tranh dựng nước, giữ nước luôn gắn liền với công tác phòng, chống thiên tai; cha ông ta đã tổng kết “thủy, hỏa, đạo, tặc”, trong đó thủy là nguy hại đầu tiên.

Trước tác động của biến đổi khí hậu, thiên tai diễn biến ngày càng cực đoan, dị thường và trái quy luật; bão mạnh, mưa cường suất lớn, ngập lụt, lũ ống, lũ quét, sạt lở đất, rét đậm, rét hại, hạn hán, xâm nhập mặn, dông, lốc, sét, mưa đá liên tiếp xảy ra, gây thiệt hại lớn, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất và đời sống người dân. Năm 2019 đã xảy ra trên 400 đợt thiên tai, trong đó có 08 cơn bão, 04 áp thấp nhiệt đới, hạn hán, xâm nhập mặn, nhiều trận mưa đá, dông lốc, sét, mưa lớn gây ngập lụt, lũ quét, sạt lở đất,...

Công tác phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn, luôn được Đảng, Nhà nước đặc biệt quan tâm và đã đạt được nhiều kết quả; hệ thống pháp luật, bộ máy quản lý, chỉ đạo điều hành phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn ngày càng hoàn thiện; Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống thiên tai, Ủy ban Quốc gia ứng phó sự cố thiên tai và tìm kiếm cứu nạn, các bộ, ngành, cấp ủy, chính quyền các cấp chỉ đạo, triển khai đồng bộ, kịp thời, quyết liệt các giải pháp; người dân đã chủ động, tự giác, trách nhiệm, cùng với sự chung tay, hỗ trợ của cộng đồng doanh nghiệp, các tổ chức quốc tế trong phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, sự cố, góp phần hạn chế thiệt hại do thiên tai, sự cố.

Lực lượng phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn đã phát huy vai trò nòng cốt, ứng phó kịp thời; lực lượng xung kích ở cơ sở từng bước được củng cố, đào tạo, tập huấn. Công tác dự báo, cảnh báo thiên tai có nhiều tiến bộ, chất lượng dự báo được cải thiện; hệ thống trạm quan trắc khí tượng thủy văn tiếp tục được đầu tư. Công tác phòng ngừa, ứng phó, khắc phục hậu quả, tái thiết sau thiên tai được chú trọng; cơ sở hạ tầng phòng chống thiên tai, thủy lợi được quan tâm đầu tư; công tác thông tin, truyền thông, nâng cao nhận thức cộng đồng được đẩy mạnh, có nhiều cải tiến phù hợp với thực tế tại từng khu vực.

Bên cạnh đó, công tác phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn cũng còn không ít tồn tại, hạn chế cần tập trung khắc phục:

- Thiệt hại do thiên tai còn lớn. Hệ thống pháp luật, cơ chế chính sách còn bất cập, chưa thu hút được khu vực tư nhân tham gia tích cực vào hoạt động phòng, chống thiên tai; việc khắc phục hậu quả thiên tai còn chậm, thiếu nguồn lực, hiệu quả chưa cao; phòng chống thiên tai chưa được quan tâm đúng mức trong quy hoạch, kế hoạch phát triển của các ngành, địa phương.

- Lực lượng phòng, chống thiên tai tính chuyên nghiệp cao, năng lực, chuyên môn còn hạn chế; thiếu công cụ hỗ trợ, cơ sở dữ liệu, trang thiết bị phục vụ tham mưu chỉ đạo điều hành. Công tác dự báo, cảnh báo thiên tai chưa theo kịp diễn biến bất thường của thiên tai, chưa đáp ứng được yêu cầu của xã hội.

- Khả năng chống chịu của cơ sở hạ tầng, nhất là công trình phòng, chống thiên tai còn yếu: hàng trăm trọng điểm đê điều, hồ đập xung yếu (trong đó khoảng 200 hồ đập có nguy cơ xảy ra sự cố khi mưa lũ); nhà cửa, cơ sở hạ tầng dễ bị tổn thường khi lũ, bão; hệ thống tiêu thoát nước ở nhiều đô thị chưa đáp ứng được yêu cầu, ...

- Phương tiện, trang thiết bị phục vụ cứu hộ, cứu nạn còn thiếu và yếu, chưa bảo đảm kịp thời tiếp cận cứu hộ, cứu nạn khi xảy ra tình huống thiên tai, sự cố phức tạp, nhất là ở vùng biển, vùng sâu, vùng xa.

II. NHIỆM VỤ THỜI GIAN TỚI

Trước tác động của biến đổi khí hậu, thiên tai ngày càng cực đoan, đặt ra nhiều thách thức đối với công tác phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn, đặc biệt trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19 vẫn tiềm ẩn nguy cơ diễn biến phức tạp, đòi hỏi sự nỗ lực rất lớn của cả hệ thống trong công tác phòng, chống thiên tai.

Năm 2020, khả năng xuất hiện khoảng 11-13 cơn bão và áp thấp nhiệt đới hoạt động trên khu vực biển Đông, trong đó khoảng 5-6 cơn bão và áp thấp nhiệt đới ảnh hưởng trực tiếp đến đất liền nước ta; mặt khác, sau nắng nóng, hạn hán kéo dài rất có thể sẽ xảy ra mưa lũ lớn. Các cấp, ngành, địa phương cần theo dõi chặt chẽ diễn biến, triển khai công tác phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn chủ động, kịp thời, hiệu quả với mục tiêu giảm thiểu thiệt hại, bảo vệ tính mạng, ổn định đời sống cho người dân.

Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống thiên tai, Ủy ban Quốc gia ứng phó sự cố thiên tai và tìm kiếm cứu nạn, các cấp ủy đảng, các ngành, địa phương tiếp tục phát huy những kết quả đạt được, khắc phục khó khăn, hạn chế, yếu kém để làm tốt công tác phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn, tập trung vào một số nhiệm vụ trọng tâm sau:

1. Tổ chức quán triệt, triển khai thực hiện nghiêm Chỉ thị số 42-CT/TW ngày 24 tháng 3 năm 2020 của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác phòng ngừa, ứng phó, khắc phục hậu quả thiên tai.

2. Tiếp tục rà soát, kiện toàn cơ quan chỉ đạo, chỉ huy phòng chống thiên tai các cấp từ trung ương đến cơ sở; đánh giá, rút kinh nghiệm công tác chỉ đạo, điều hành phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn thời gian qua và triển khai kế hoạch các tháng còn lại của năm 2020, xác định rõ trách nhiệm từng thành viên trong cơ quan chỉ đạo, chỉ huy phòng chống thiên tai các cấp để công tác phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn ngày càng kịp thời, hiệu quả hơn.

3. Chủ động rà soát, xây dựng phương án ứng phó đối với từng loại hình thiên tai, sự cố cơ bản có thể xảy ra trên địa bàn và thuộc phạm vi quản lý; sẵn sàng vật tư, trang thiết bị, nhân lực để ứng phó kịp thời. Đặc biệt cần xây dựng phương án ứng phó mưa, lũ lớn, bảo đảm an toàn tính mạng người dân, công trình đê điều, hồ đập (nhất là đối với 200 hồ chứa nước xung yếu có nguy cơ xảy ra sự cố trong mùa mưa lũ); phương án ứng phó với lũ quét, sạt lở đất ở miền núi.

4. Tổ chức theo dõi chặt chẽ diễn biến thời tiết, thiên tai, nâng cao chất lượng dự báo, cảnh báo thiên tai đảm bảo kịp thời, chính xác phục vụ công tác chỉ đạo, ứng phó thiên tai hiệu quả: cập nhật, hiện đại hóa mô hình, công nghệ dự báo; bổ sung các trạm quan trắc khí tượng thủy văn, nhất là các trạm đo mưa; đẩy mạnh xã hội hóa, thuê dịch vụ quan trắc.

5. Các Bộ, ngành và Ủy ban nhân dân các cấp có trách nhiệm bảo đảm nguồn lực, các điều kiện hoạt động cho cơ quan và lực lượng làm công tác phòng ngừa, ứng phó, khắc phục hậu quả thiên tai cùng cấp nhất là đầu tư cơ sở vật chất, công cụ hỗ trợ, trang thiết bị, nâng cao năng lực tham mưu, chỉ đạo điều hành, ứng phó thiên tai và tìm kiếm cứu nạn; đào tạo, tập huấn, diễn tập cho đội ngũ cán bộ phòng, chống thiên tai và cộng đồng.

6. Đầu tư nâng cao khả năng chống chịu của công trình kết cấu hạ tầng, nhất là các trọng điểm đê điều, hồ đập xung yếu nguy cơ xảy ra sự cố trong mùa mưa lũ, khu tránh trú bão cho tàu thuyền, di dời dân cư khẩn cấp khỏi vùng thiên tai. Trong kế hoạch đầu tư công trung hạn 2021-2025 và kế hoạch ngân sách hàng năm cần ưu tiên bố trí vốn cho công tác phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn.

7. Đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ, tăng cường hợp tác quốc tế trong phòng, chống thiên tai, tìm kiếm cứu nạn, nhất là trong quan trắc, giám sát, dự báo thiên tai phục vụ công tác chỉ đạo, ứng phó thiên tai kịp thời, chính xác.

8. Tuyên truyền, nâng cao nhận thức, hướng dẫn kỹ năng ứng phó với các loại hình thiên tai cho người dân.

III. VỀ MỘT SỐ NHIỆM VỤ CỤ THỂ

1. Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống thiên tai, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn:

THÔNG BÁO

KẾT LUẬN CỦA THỦ TƯỚNG CHÍNH PHỦ NGUYỄN XUÂN PHÚC TẠI HỘI NGHỊ TRỰC TUYẾN VỀ CÔNG TÁC PHÒNG, CHỐNG THIÊN TAI VÀ TÌM KIẾM CỨU NẠN NĂM 2020

Ngày 15 tháng 5 năm 2020, tại Trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã chủ trì Hội nghị trực tuyến về công tác phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn năm 2020; đồng chủ trì có Phó Thủ tướng Chính phủ Trịnh Đình Dũng, Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống thiên tai - Chủ tịch Ủy ban Quốc gia ứng phó sự cố, thiên tai và tìm kiếm cứu nạn, đồng chí Nguyễn Xuân Cường, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn - Phó Trưởng ban thường trực Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống thiên tai. Tham dự Hội nghị tại đầu cầu trụ sở Chính phủ có đồng chí Nguyễn Mạnh Hùng - Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông, đồng chí Nguyễn Hồng Diên - Phó Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương, các thành viên Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống thiên tai, đại diện lãnh đạo các cơ quan: Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội, Ban Kinh tế Trung ương, đại diện một số tổ chức quốc tế tại Việt Nam; tại điểm cầu các địa phương cấp tỉnh, cấp huyện có các đồng chí Chủ tịch, Phó Chủ tịch của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, cấp huyện, các thành viên Ban Chỉ huy phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn cấp tỉnh, huyện và một số xã trọng điểm về thiên tai.

Sau khi nghe các báo cáo về công tác phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống thiên tai, Ủy ban Quốc gia ứng phó sự cố, thiên tai và tìm kiếm cứu nạn, nhận định về tình hình thiên tai trong thời gian tới của Bộ Tài nguyên và Môi trường, ý kiến của một số Bộ, ngành, địa phương và đại biểu, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã kết luận, chỉ đạo như sau:

I. ĐÁNH GIÁ CHUNG

Việt Nam là một trong những quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề nhất bởi thiên tai và biến đổi khí hậu; quá trình hình thành, phát triển của dân tộc, lịch sử đấu tranh dựng nước, giữ nước luôn gắn liền với công tác phòng, chống thiên tai; cha ông ta đã tổng kết “thủy, hỏa, đạo, tặc”, trong đó thủy là nguy hại đầu tiên.

Trước tác động của biến đổi khí hậu, thiên tai diễn biến ngày càng cực đoan, dị thường và trái quy luật; bão mạnh, mưa cường suất lớn, ngập lụt, lũ ống, lũ quét, sạt lở đất, rét đậm, rét hại, hạn hán, xâm nhập mặn, dông, lốc, sét, mưa đá liên tiếp xảy ra, gây thiệt hại lớn, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất và đời sống người dân. Năm 2019 đã xảy ra trên 400 đợt thiên tai, trong đó có 08 cơn bão, 04 áp thấp nhiệt đới, hạn hán, xâm nhập mặn, nhiều trận mưa đá, dông lốc, sét, mưa lớn gây ngập lụt, lũ quét, sạt lở đất,...

Công tác phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn, luôn được Đảng, Nhà nước đặc biệt quan tâm và đã đạt được nhiều kết quả; hệ thống pháp luật, bộ máy quản lý, chỉ đạo điều hành phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn ngày càng hoàn thiện; Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống thiên tai, Ủy ban Quốc gia ứng phó sự cố thiên tai và tìm kiếm cứu nạn, các bộ, ngành, cấp ủy, chính quyền các cấp chỉ đạo, triển khai đồng bộ, kịp thời, quyết liệt các giải pháp; người dân đã chủ động, tự giác, trách nhiệm, cùng với sự chung tay, hỗ trợ của cộng đồng doanh nghiệp, các tổ chức quốc tế trong phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, sự cố, góp phần hạn chế thiệt hại do thiên tai, sự cố.

Lực lượng phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn đã phát huy vai trò nòng cốt, ứng phó kịp thời; lực lượng xung kích ở cơ sở từng bước được củng cố, đào tạo, tập huấn. Công tác dự báo, cảnh báo thiên tai có nhiều tiến bộ, chất lượng dự báo được cải thiện; hệ thống trạm quan trắc khí tượng thủy văn tiếp tục được đầu tư. Công tác phòng ngừa, ứng phó, khắc phục hậu quả, tái thiết sau thiên tai được chú trọng; cơ sở hạ tầng phòng chống thiên tai, thủy lợi được quan tâm đầu tư; công tác thông tin, truyền thông, nâng cao nhận thức cộng đồng được đẩy mạnh, có nhiều cải tiến phù hợp với thực tế tại từng khu vực.

Bên cạnh đó, công tác phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn cũng còn không ít tồn tại, hạn chế cần tập trung khắc phục:

- Thiệt hại do thiên tai còn lớn. Hệ thống pháp luật, cơ chế chính sách còn bất cập, chưa thu hút được khu vực tư nhân tham gia tích cực vào hoạt động phòng, chống thiên tai; việc khắc phục hậu quả thiên tai còn chậm, thiếu nguồn lực, hiệu quả chưa cao; phòng chống thiên tai chưa được quan tâm đúng mức trong quy hoạch, kế hoạch phát triển của các ngành, địa phương.

- Lực lượng phòng, chống thiên tai tính chuyên nghiệp cao, năng lực, chuyên môn còn hạn chế; thiếu công cụ hỗ trợ, cơ sở dữ liệu, trang thiết bị phục vụ tham mưu chỉ đạo điều hành. Công tác dự báo, cảnh báo thiên tai chưa theo kịp diễn biến bất thường của thiên tai, chưa đáp ứng được yêu cầu của xã hội.

- Khả năng chống chịu của cơ sở hạ tầng, nhất là công trình phòng, chống thiên tai còn yếu: hàng trăm trọng điểm đê điều, hồ đập xung yếu (trong đó khoảng 200 hồ đập có nguy cơ xảy ra sự cố khi mưa lũ); nhà cửa, cơ sở hạ tầng dễ bị tổn thường khi lũ, bão; hệ thống tiêu thoát nước ở nhiều đô thị chưa đáp ứng được yêu cầu, ...

- Phương tiện, trang thiết bị phục vụ cứu hộ, cứu nạn còn thiếu và yếu, chưa bảo đảm kịp thời tiếp cận cứu hộ, cứu nạn khi xảy ra tình huống thiên tai, sự cố phức tạp, nhất là ở vùng biển, vùng sâu, vùng xa.

II. NHIỆM VỤ THỜI GIAN TỚI

Trước tác động của biến đổi khí hậu, thiên tai ngày càng cực đoan, đặt ra nhiều thách thức đối với công tác phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn, đặc biệt trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19 vẫn tiềm ẩn nguy cơ diễn biến phức tạp, đòi hỏi sự nỗ lực rất lớn của cả hệ thống trong công tác phòng, chống thiên tai.

Năm 2020, khả năng xuất hiện khoảng 11-13 cơn bão và áp thấp nhiệt đới hoạt động trên khu vực biển Đông, trong đó khoảng 5-6 cơn bão và áp thấp nhiệt đới ảnh hưởng trực tiếp đến đất liền nước ta; mặt khác, sau nắng nóng, hạn hán kéo dài rất có thể sẽ xảy ra mưa lũ lớn. Các cấp, ngành, địa phương cần theo dõi chặt chẽ diễn biến, triển khai công tác phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn chủ động, kịp thời, hiệu quả với mục tiêu giảm thiểu thiệt hại, bảo vệ tính mạng, ổn định đời sống cho người dân.

Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống thiên tai, Ủy ban Quốc gia ứng phó sự cố thiên tai và tìm kiếm cứu nạn, các cấp ủy đảng, các ngành, địa phương tiếp tục phát huy những kết quả đạt được, khắc phục khó khăn, hạn chế, yếu kém để làm tốt công tác phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn, tập trung vào một số nhiệm vụ trọng tâm sau:

1. Tổ chức quán triệt, triển khai thực hiện nghiêm Chỉ thị số 42-CT/TW ngày 24 tháng 3 năm 2020 của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác phòng ngừa, ứng phó, khắc phục hậu quả thiên tai.

2. Tiếp tục rà soát, kiện toàn cơ quan chỉ đạo, chỉ huy phòng chống thiên tai các cấp từ trung ương đến cơ sở; đánh giá, rút kinh nghiệm công tác chỉ đạo, điều hành phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn thời gian qua và triển khai kế hoạch các tháng còn lại của năm 2020, xác định rõ trách nhiệm từng thành viên trong cơ quan chỉ đạo, chỉ huy phòng chống thiên tai các cấp để công tác phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn ngày càng kịp thời, hiệu quả hơn.

3. Chủ động rà soát, xây dựng phương án ứng phó đối với từng loại hình thiên tai, sự cố cơ bản có thể xảy ra trên địa bàn và thuộc phạm vi quản lý; sẵn sàng vật tư, trang thiết bị, nhân lực để ứng phó kịp thời. Đặc biệt cần xây dựng phương án ứng phó mưa, lũ lớn, bảo đảm an toàn tính mạng người dân, công trình đê điều, hồ đập (nhất là đối với 200 hồ chứa nước xung yếu có nguy cơ xảy ra sự cố trong mùa mưa lũ); phương án ứng phó với lũ quét, sạt lở đất ở miền núi.

4. Tổ chức theo dõi chặt chẽ diễn biến thời tiết, thiên tai, nâng cao chất lượng dự báo, cảnh báo thiên tai đảm bảo kịp thời, chính xác phục vụ công tác chỉ đạo, ứng phó thiên tai hiệu quả: cập nhật, hiện đại hóa mô hình, công nghệ dự báo; bổ sung các trạm quan trắc khí tượng thủy văn, nhất là các trạm đo mưa; đẩy mạnh xã hội hóa, thuê dịch vụ quan trắc.

5. Các Bộ, ngành và Ủy ban nhân dân các cấp có trách nhiệm bảo đảm nguồn lực, các điều kiện hoạt động cho cơ quan và lực lượng làm công tác phòng ngừa, ứng phó, khắc phục hậu quả thiên tai cùng cấp nhất là đầu tư cơ sở vật chất, công cụ hỗ trợ, trang thiết bị, nâng cao năng lực tham mưu, chỉ đạo điều hành, ứng phó thiên tai và tìm kiếm cứu nạn; đào tạo, tập huấn, diễn tập cho đội ngũ cán bộ phòng, chống thiên tai và cộng đồng.

6. Đầu tư nâng cao khả năng chống chịu của công trình kết cấu hạ tầng, nhất là các trọng điểm đê điều, hồ đập xung yếu nguy cơ xảy ra sự cố trong mùa mưa lũ, khu tránh trú bão cho tàu thuyền, di dời dân cư khẩn cấp khỏi vùng thiên tai. Trong kế hoạch đầu tư công trung hạn 2021-2025 và kế hoạch ngân sách hàng năm cần ưu tiên bố trí vốn cho công tác phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn.

7. Đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ, tăng cường hợp tác quốc tế trong phòng, chống thiên tai, tìm kiếm cứu nạn, nhất là trong quan trắc, giám sát, dự báo thiên tai phục vụ công tác chỉ đạo, ứng phó thiên tai kịp thời, chính xác.

8. Tuyên truyền, nâng cao nhận thức, hướng dẫn kỹ năng ứng phó với các loại hình thiên tai cho người dân.

III. VỀ MỘT SỐ NHIỆM VỤ CỤ THỂ

1. Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống thiên tai, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn:

- Chủ trì, phối hợp với Ủy ban Quốc gia ứng phó sự cố, thiên tai và tìm kiếm cứu nạn chỉ đạo, hướng dẫn các địa phương tổ chức xây dựng và củng cố lực lượng xung kích phòng chống thiên tai ở cấp xã, thực hiện tốt phương châm “4 tại chỗ” và xây dựng cộng đồng an toàn gắn với xây dựng nông thôn mới. Hướng dẫn, giám sát đưa nội dung phòng, chống thiên tai vào quy hoạch, kế hoạch phát triển của các ngành, địa phương nhằm kiểm soát, hạn chế gia tăng rủi ro thiên tai khi đầu tư, xây dựng công trình hạ tầng. Tổ chức, hướng dẫn diễn tập hộ đê ứng phó lũ lớn, phòng, chống thiên tai, tìm kiếm cứu nạn theo kế hoạch, bảo đảm thiết thực, hiệu quả.

- Chỉ đạo rà soát, kiểm tra, đôn đốc xây dựng phương án bảo vệ đê điều, hồ đập; vận hành hồ chứa, hệ thống tiêu thoát nước ứng phó với mưa lũ lớn; công tác khắc phục hậu quả, phục hồi, tái thiết sau thiên tai. Chủ động xây dựng kế hoạch xử lý các trọng điểm đê điều, hồ đập xung yếu.

- Tiếp tục đầu tư trang thiết bị, cơ sở vật chất phục vụ theo dõi, giám sát, chỉ đạo, điều hành phòng chống thiên tai; các dự án thí điểm hệ thống cảnh báo thiên tai, thử nghiệm chống lũ bùn đá; đẩy nhanh công tác chuẩn bị để triển khai xây dựng trung tâm điều hành phòng, chống thiên tai quốc gia theo kế hoạch; chỉ đạo lắp đặt thiết bị theo dõi giám sát tàu cá, kết nối trực tuyến giữa cơ quan thường trực phòng chống thiên tai ở trung ương với địa phương; hướng dẫn nâng cao năng lực cơ quan thường trực phòng, chống thiên tai cấp tỉnh.

- Phối hợp với các địa phương đầu tư các dự án thủy lợi lớn, công trình kiểm soát mặn ngọt, cấp nước sinh hoạt ở khu vực đồng bằng sông Cửu Long và Nam Trung Bộ, đẩy mạnh chuyển đổi mùa vụ, cơ cấu sản xuất tại vùng thường xảy ra hạn mặn, ngập úng phù hợp với diễn biến thiên tai.

- Triển khai đánh giá công tác phòng chống thiên tai tại các địa phương theo bộ chỉ số “đánh giá công tác phòng, chống thiên tai cấp tỉnh”.

2. Ủy ban Quốc gia ứng phó sự cố thiên tai và tìm kiếm cứu nạn, Bộ Quốc phòng rà soát kịch bản, phương án huy động lực lượng, phương tiện ứng phó với thiên tai, sự cố, sẵn sàng lực lượng, phương tiện hỗ trợ địa phương và nhân dân ứng phó, thiên tai, sự cố khi có yêu cầu; bổ sung phương tiện, trang thiết bị phục vụ cứu hộ, cứu nạn phù hợp với đặc điểm thiên tai từng vùng; tổ chức diễn tập, huấn luyện, tập huấn chuyên môn nghiệp vụ ứng phó sự cố, thiên tai và tìm kiếm cứu nạn; phối hợp kiểm tra, đôn đốc thực hiện nhiệm vụ ứng phó sự cố thiên tai và tìm kiếm cứu nạn tại các ngành, địa phương theo kế hoạch.

3. Bộ Công an chỉ đạo lực lượng công an phối hợp với cơ quan chức năng kiểm tra, xử lý nghiêm các vi phạm pháp luật về đê điều, phòng chống thiên tai; ngăn chặn tình trạng khai thác cát sỏi và lập bến bãi tập kết trái phép, lấn chiếm lòng sông, bãi sông; đầu tư nâng cấp trang thiết bị, phương tiện phục vụ phòng, chống thiên tai; tập huấn, huấn luyện, diễn tập nâng cao khả năng sẵn sàng ứng phó thiên tai trong mọi tình huống; rà soát phương án đảm bảo an ninh trật tự, cứu nạn, cứu hộ, an toàn giao thông khi xảy ra thiên tai.

4. Bộ Tài nguyên và Môi trường chỉ đạo nâng cao chất lượng dự báo, cảnh báo thiên tai, bảo đảm kịp thời, chính xác; đẩy mạnh xã hội hóa trong quan trắc, giám sát, dự báo thiên tai, triển khai các trạm khí tượng thủy văn chuyên dùng. Tiếp tục nghiên cứu, rà soát các quy trình vận hành liên hồ chứa, xác định rõ trách nhiệm trong vận hành; tăng cường quản lý khai thác cát, sỏi lòng sông. Nâng cao chất lượng phân vùng cảnh báo nguy cơ trượt lở đất đá làm cơ sở cho việc sắp xếp ổn định, di dời dân cư vùng nguy cơ cao xảy ra lũ quét, sạt lở đất. Đẩy mạnh hợp tác quốc tế, chia sẻ thông tin khí tượng thủy văn trên các lưu vực sông xuyên biên giới.

5. Bộ Giao thông Vận tải chỉ đạo xây dựng, triển khai phương án đảm bảo an toàn giao thông trong mùa mưa bão; kiểm tra, rà soát, sớm xử lý khắc phục các tuyến, công trình giao thông gây cản trở thoát lũ, nhất là tuyến Quốc lộ 1, đường sắt Bắc - Nam đoạn qua khu vực miền Trung. Hướng dẫn, chỉ đạo công tác đảm bảo an toàn tàu vận tải khi bão, lũ; dự trữ vật tư, phương tiện, lực lượng sẵn sàng khắc phục sự cố, đảm bảo giao thông ngay sau thiên tai.

6. Bộ Công Thương chỉ đạo công tác đảm bảo an toàn, vận hành hiệu quả hồ đập thủy điện, hệ thống truyền tải điện, hầm mỏ và các công trình thuộc lĩnh vực quản lý trong mùa mưa lũ, kịp thời khắc phục sự cố ngay sau thiên tai; chỉ đạo các chủ hồ đập thủy điện thực hiện nghiêm quy trình vận hành hồ chứa, liên hồ chứa; cung cấp đầy đủ, kịp thời thông tin về vận hành hồ chứa theo quy định; chỉ đạo dự trữ hàng hóa thiết yếu, bình ổn giá khi thiên tai xảy ra.

7. Bộ Xây dựng chỉ đạo rà soát, bổ sung tiêu chuẩn xây dựng công trình bảo đảm an toàn trong thiên tai; rà soát các quy hoạch có liên quan, nhất là quy hoạch tiêu thoát nước, khắc phục tình trạng úng ngập tại các đô thị; hướng dẫn việc xây dựng nhà an toàn phòng, chống thiên tai, phù hợp đặc thù và tập quán từng vùng miền.

8. Bộ Khoa học và Công nghệ bố trí các chương trình, đề tài khoa học, trong đó tập trung nghiên cứu ứng dụng giải pháp, công nghệ phòng, chống lũ quét, sạt lở đất ở miền núi, sạt lở bờ sông, bờ biển ở đồng bằng sông Cửu Long; ứng dụng vật liệu, công nghệ mới, giải pháp hữu ích trong phòng chống thiên tai.

9. Bộ Giáo dục và Đào tạo chỉ đạo xây dựng phương án đảm bảo an toàn cho giáo viên, học sinh, trang thiết bị, cơ sở vật chất khi xảy ra thiên tai; nâng cao nhận thức, phổ biến kỹ năng về phòng, chống thiên tai cho giáo viên, học sinh.

10. Bộ Thông tin và Truyền thông chỉ đạo nâng cao chất lượng công tác truyền thông phòng, chống thiên tai, nhất là vùng sâu, vùng xa; xây dựng phương án đảm bảo thông tin liên lạc phục vụ chỉ đạo, chỉ huy ứng phó thiên tai.

11. Bộ Nội vụ chủ trì, phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và các cơ quan liên quan rà soát, hướng dẫn kiện toàn tổ chức cơ quan phòng, chống thiên tai các cấp, đảm bảo tinh gọn, hoạt động hiệu quả, đúng quy định của pháp luật và chỉ đạo của Ban Bí thư tại Chỉ thị số 42-CT/TW ngày 24 tháng 3 năm 2020.

12. Các Bộ: Kế hoạch và Đầu tư, Tài chính ưu tiên cân đối, bố trí các nguồn lực từ ngân sách nhà nước (kế hoạch đầu tư công trung hạn, dự phòng ngân sách trung ương hàng năm, vốn vay ODA,...) và tạo điều kiện huy động các nguồn vốn khác để đầu tư cho công tác phòng, chống thiên tai, trong đó ưu tiên đầu tư: hệ thống giám sát, quan trắc, dự báo thiên tai; xử lý khẩn cấp công trình đê điều, hồ đập xung yếu không đảm bảo an toàn; cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ phòng, chống thiên tai và cứu hộ cứu nạn; xây dựng, cập nhật cơ sở dữ liệu; thực hiện di dời dân cư khẩn cấp khỏi khu vực có nguy cơ cao xảy ra sạt lở đất, lũ quét; khắc phục sạt lở bờ sông, bờ biển. Phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn khẩn trương rà soát, đề xuất báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét bố trí dự phòng ngân sách trung ương năm 2020 để hỗ trợ địa phương xử lý khẩn cấp các hồ đập xung yếu nhất trong số 200 hồ đập xung yếu có nguy cơ xảy ra sự cố, tiếp tục xử lý một số vị trí trọng điểm đê điều xung yếu, khu vực sạt lở đặc biệt nguy hiểm, trong đó có khu vực đồi Ông Tượng (gần chân đập Hòa Bình, đang thực hiện dở dang).

13. Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương:

- Rà soát, kiện toàn cơ quan chỉ huy, tham mưu về phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn các cấp đảm bảo tinh gọn, hoạt động hiệu quả, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ; phân công nhiệm vụ cụ thể của các thành viên, gắn với trách nhiệm người đứng đầu; tập trung xây dựng các đội xung kích phòng chống thiên tai cấp xã tại các khu vực trọng điểm về thiên tai.

- Rà soát, hoàn thiện phương án ứng phó thiên tai và tìm kiếm cứu nạn, trong đó trọng tâm là đối với sạt lở đất, lũ quét tại miền núi, bão mạnh, mưa lũ lớn gây ngập lụt diện rộng, chia cắt kéo dài; thực hiện tốt phương châm “4 tại chỗ” trong phòng, chống thiên tai và cứu hộ, cứu nạn.

- Xây dựng kế hoạch cụ thể nâng cao năng lực phòng chống thiên tai trong kế hoạch đầu tư công trung hạn; ưu tiên bố trí nguồn lực (kế hoạch đầu tư công trung hạn, dự phòng ngân sách địa phương,…) để đầu tư, sửa chữa công trình phòng chống thiên tai, nhất là hồ đập, đê điều bị sự cố, không đảm bảo an toàn, đầu tư khắc phục sạt lở, ổn định dân cư, khu neo đậu tàu thuyền tránh trú bão; đầu tư trang thiết bị, công cụ hỗ trợ phục vụ công tác tham mưu, chỉ đạo phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn trước hết là ở cấp tỉnh.

- Chỉ đạo, thực hiện việc lồng ghép phòng chống thiên tai vào quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế xã hội; xử lý công trình làm gia tăng rủi ro thiên tai trên địa bàn; thực hiện nghiêm quy định về quản lý an toàn đập, hồ chứa nước, đảm bảo thông tin kịp thời cho người dân vùng hạ du khi hồ xả lũ.

- Tổ chức diễn tập, tập huấn, tuyên truyền, nâng cao nhận thức, kỹ năng về phòng, chống thiên tai; lồng ghép nội dung phòng chống thiên tai vào các chương trình, hoạt động của các cấp, đoàn thể tại địa phương.

14. Đài Truyền hình Việt Nam, Đài Tiếng nói Việt Nam và các cơ quan truyền thông tiếp tục làm tốt công tác truyền thông, phối hợp với cơ quan chức năng tăng cường phổ biến kiến thức, kỹ năng ứng phó thiên tai, kịp thời phản ánh công tác chỉ đạo và những gương tốt trong phòng, chống thiên tai, cứu hộ, cứu nạn. Văn phòng Chính phủ thông báo để các cơ quan liên quan biết, thực hiện./.