THỦ
TƯỚNG CHÍNH PHỦ
********
|
CỘNG
HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
********
|
Số:
716-TTg
|
Hà
Nội, ngày 30 tháng 9 năm 1996
|
QUYẾT ĐỊNH
PHÊ DUYỆT PHƯƠNG HƯỚNG NGHIÊN CỨU VÀ DANH MỤC CÁC CHƯƠNG TRÌNH
NGHIÊN CỨU KHOA HỌC CẤP NHÀ NƯỚC VỀ KHOA HỌC XÃ HỘI - NHÂN VĂN GIAI ĐOẠN 5 NĂM
1996 - 2000
THỦ TƯỚNG CHÍNH PHỦ
Căn cứ Luật tổ chức Chính phủ
ngày 30 tháng 9 năm 1992;
Xét đề nghị của Bộ trưởng Bộ Khoa học, Công nghệ và Môi trường tại Tờ rình số
1837/QLKH ngày 15 tháng 8 năm 1996,
QUYẾT ĐỊNH:
Điều 1.-
Phê duyệt phương hướng nghiên cứu và danh mục các Chương trình nghiên cứu khoa
học cấp Nhà nước về khoa học xã hội - nhân văn giai đoạn 5 năm 1996 - 2000, bao
gồm:
Hướng nghiên cứu về con đường đi
lên chủ nghĩa xã hội của Việt Nam được triển khai bằng 4 chương trình sau:
1- Chủ nghĩa Mác - Lênin, Tư tưởng
Hồ Chí Minh và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội của Việt Nam.
2- Phương hướng, mục tiêu, tiến
trình và những giải pháp nhằm công nghiệp hoá - hiện đại hoá đất nước.
3- Xây dựng quản hệ sản xuất
theo định hướng xã hội chủ nghĩa và sự biến đổi về giai tầng xã hội.
4. Phát triển văn hoá, xây dựng
con người mới trong thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. Những chính
sách xã hội tương ứng để phát huy mạnh mẽ nhân tố con người.
Hướng nghiên cứu về xây dựng Đảng
trong thời kỳ mới được thực hiện bằng một chương trình:
5- Tăng cường vai trò lãnh đạo
và nâng cao sức chiến đấu của Đảng trong điều kiện nền nền kinh tế nhiều thành phần
và cơ chế thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa.
Hướng nghiên cứu về chủ nghĩa tư
bản hiện đại được thực hiện bằng một chương trình:
6- Những vấn đề về chủ nghĩa tư
bản hiện đại.
Ngoài 6 chương trình thuộc 3 hướng
nghiên cứu lớn nói trên, còn có chương trình "Chiến lược bảo vệ Tổ quốc Việt
Nam xã hội chủ nghĩa trong sự nghiệp Công nghiệp hoá - hiện đại hoá đất nước".
Chương trình đặc biệt này sẽ được Bộ chính trị quản lý, giao cho Bộ quốc phòng
và Bộ Nội vụ phối hợp xây dựng nội dung và thực hiện.
Điều 2.- Bộ
Khoa học, Công nghệ và Môi trường chịu trách nhiệm:
- Phối hợp với Ban khoa giáo
Trung ương báo cáo Thường vụ Bộ chính trị các nội dung chi tiết về việc triển
khai thực hiện các Chương trình nghiên cứu khoa học xã hội - nhân văn.
- Hướng dẫn, chỉ đạo thực hiện
các nhiệm vụ khoa học trọng điểm của các Chương trình nghiên cứu khoa học xã hội
- nhân văn; phân công và giao nhiệm vụ nghiên cứu cụ thể cho các Bộ, ban ngành,
các cơ quan khoa học, các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương.
- Thường xuyên kiểm tra và báo
cáo Thủ tướng Chính phủ về tình hình thực hiện các nhiệm vụ khoa học trọng điểm
được triển khai ở các Bộ, ban ngành, các cơ quan khoa học, các tỉnh, thành phố
trực thuộc Trung ương theo đúng tinh thần Quyết định số 419/TTg ngày 21 tháng 7
năm 1995 của thủ tướng Chính phủ về cơ chế quản lý các hoạt động nghiên cứu
khoa học và phát triển công nghệ.
Điều 3.-
Các Bộ, Ban ngành, các cơ quan khoa học, các Uỷ ban nhân dân tỉnh, thành phố trực
thuộc Trung ương bố trí các nhiệm vụ khoa học được giao trong các chương trình
vào kế hoạch; tổ chức, huy động và phân công lực lượng tham gia thực hiện các
nhiệm vụ khoa học theo hướng dẫn của Bộ Khoa học, Công nghệ và Môi trường.
Điều 4.- Quyết
định này hiệu lực từ ngày ký.
Điều 5.- Các
Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ, Thủ trưởng cơ quan thuộc Chính phủ, Chủ
tịch Uỷ ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, Giám đốc các
Trung tâm khoa học Quốc gia, Giám đốc các Đại học quốc gia và các cơ quan có
liên quan chịu trách nhiệm thi hành Quyết định này.
PHỤ LỤC
NHỮNG MỤC TIÊU, NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU TRỌNG ĐIỂM CỦA CÁC
CHƯƠNG TRÌNH NGHIÊN CỨU KHOA HỌC CẤP NHÀ NƯỚC VỀ KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
GIAI ĐOẠN 5 NĂM 1996 – 2000
(Kèm theo Quyết định số 716/TTg ngày 30/9/1996 của Thủ tướng Chính phủ)
A. CHƯƠNG
TRÌNH KHOA HỌC XÃ HỘI - NHÂN VĂN 1: "CHỦ NGHĨA MÁC - LÊNIN, TƯ TƯỞNG HỒ
CHÍ MINH VÀ CON ĐƯỜNG ĐI LÊN CHỦ NGHĨA XÃ HỘI CỦA VIỆT NAM".
I. Mục Tiêu Nghiên Cứu:
1. Luận Giải Rõ những vấn đề lý
luận cơ bản của Học thuyết Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh và giá rị chỉ đạo
của những tư tưởng lý luận đó đối với tiến trình cách mạng Việt Nam.
2. Trên có sở tổng kết thực tiễn
nước ta và thế giới xác định rõ quan niệm về mô hình và con đường xây dựng chủ
nghĩa xã hội ở Việt Nam.
II. Những Nhiệm Vụ Nghiên Cứu
Trọng Điểm.
1. Thời đại chúng ta và sức sống
của chủ nghĩa Mác Lênin.
2. Tư tưởng Hồ Chí Minh về con
đường cách mạng Việt Nam.
3. Về tính tất yếu và khả năng bỏ
qua chế độ tư bản chủ nghĩa ở Việt Nam - Những điều kiện thực hiện.
4. Vận dụng chủ nghĩa Mác-Lê
nin, tư tưởng Hồ Chí Minh phân tích mối quan hệ giữa giai cấp - dân tộc - nhân
loại, giữa quốc gia - quốc tế trong điều kiện thế giới ngày nay.
5. Về những mâu thuẫn cơ bản, chủ
yếu và cách giải quyết các mâu thuẫn trên con đường phát triển đất nước với nền
kinh tế nhiều thành phần và cơ chế thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa.
6. Về định hướng xã hội chủ
nghĩa trên các lĩnh vực cơ bản của đời sống và hoạt động xã hội. Phê phán những
biểu hiện chệch hướng.
7. Tổng kết công cuộc đổi mới của
Việt Nam qua 10 năm trên các lĩnh vực và những bài học rút ra cho sự phát triển
của các giai đoạn sau.
8. Phác thảo quan niệm về mô
hình chủ nghĩa xã hội và con đường xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam.
9. Chủ nghĩa xã hội từ lý luận đến
hiện thực, những bài học kinh nghiệm chủ yếu.
10- Dự báo sự phát triển của thế
giới 5 năm tới và những thập niên đầu của thế kỷ 21.
B. CHƯƠNG
TRÌNH KHOA HỌC XÃ HỘI - NHÂN VĂN 2: "PHƯƠNG HƯỚNG, MỤC TIÊU, TIẾN TRÌNH VÀ
NHỮNG GIẢI PHÁP NHẰM CÔNG NGHIỆP HOÁ - HIỆN ĐẠI HOÁ ĐẤT NƯỚC".
I. Mục Tiêu Nghiên Cứu:
1- Làm Rõ Mục tiêu và xây dựng
được phương án cho tiến trình các bước thực hiện công nghiệp hoá - hiện đại
hoá.
2- Định rõ các biện pháp để chuyển
dịch cơ cấu kinh tế (theo thành phần kinh tế, ngành, vùng) trong quá trình phát
triển theo hướng công nghiệp hoá - hiện đại hoá.
3- Xác định hợp lý hệ thống các
giải pháp đồng bộ trong các lĩnh vực để thực hiện có hiệu quả quá trình công
nghiệp hoá - hiện đại hoá.
II-
NHỮNG NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU TRỌNG ĐIỂM:
1- Quan niệm về công nghiệp hoá
- hiện đại hoá trong điều kiện thế giới ngày nay và trong điều kiện nền kinh tế
nhiều thành phần, cơ chế thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa ở nước ta.
2- Tiến trình công nghiệp hoá -
hiện đại hoá. Các bước đi, phương hướng mục tiêu lựa chọn trong từng giai đoạn.
3- Luận cứ khoa học cho các biện
pháp thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế trong tiến rình công nghiệp hoá - hiện
đại hoá.
4- Con đường công nghiệp hoá -
hiện đại hoá nông nghiệp và nông thôn.
5- Quan hệ độc lập tự chủ, tự lực
tự cường với hội nhập kinh tế khu vực và thế giới.
6- Cơ sở lý luận cho những chính
sách và giải pháp đổi mới, phát triển kinh tế quốc doanh và kinh tế hợp tác.
7- Các giải pháp về vốn đầu tư
cho công nghiệp hoá - hiện đại hoá.
8- Quan hệ giữa điểm và diện
trong đầu tư và phát triển.
9- Xây dựng khung pháp luật kinh
tế trong điều kiện phát triển kinh tế thị trường.
C. CHƯƠNG
TRÌNH KHOA HỌC XÃ HỘI - NHÂN VĂN 3: "XÂY DỰNG QUAN HỆ SẢN XUẤT THEO ĐỊNH
HƯỚNG XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VÀ SỰ BIẾN ĐỔI VỀ GIAI TẦNG XÃ HỘI".
I. Mục Tiêu Nghiên Cứu:
1- Làm Rõ Hệ quan điểm xây dựng
quan hệ sản xuất theo định hướng xã hội chủ nghĩa.
2- Định hướng cho các chính sách
tác động hợp lý đến sự biến đổi các giai tầng xã hội.
II. Những Nhiệm Vụ Nghiên Cứu
Trọng Điểm:
1- Những đặc trưng cơ bản của
quan hệ sản xuất trong nền kinh tế nhiều thành phần định hướng xã hội chủ
nghĩa.
2- Mối quan hệ giữa các loại
hình sở hữu trong nền kinh tế nhiều thành phần định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt
Nam.
3- Xu hướng phân hoá xã hội trong
thực hiện công nghiệp hoá - hiện đại hoá và những giải pháp nhằm khuyến khích
làm giầu chính đáng và xoá đói giảm nghèo, hạn chế phân cực xã hội.
4- Quan điểm và các biện pháp bảo
đảm công bằng và tiến bộ xã hội đi đôi với tăng trưởng kinh tế.
5- Công nghiệp hoá - hiện đại
hoá và sự phát triển giai cấp công nhân. Những chính sách và giải pháp xây dựng
giai cấp công nhân lớn mạnh.
6- Công nghiệp hoá - hiện đại
hoá và những biến đổi xã hội ở nông thôn. Những định hướng chính sách.
7- Công nghiệp hoá - hiện đại
hoá và tầng lớp trí thức. Những định hướng chính sách.
8- Tư sản Việt Nam trong quá
trình phát triển công nghiệp hoá - hiện đại hoá với nền kinh tế nhiều thành phần
theo định hướng xã hội chủ nghĩa. Chính sách của Đảng.
D. CHƯƠNG
TRÌNH KHOA HỌC XÃ HỘI - NHÂN VĂN 4: "PHÁT TRIỂN VĂN HOÁ, XÂY DỰNG CON NGƯỜI
MỚI TRONG THỜI KỲ CÔNG NGHIỆP HOÁ - HIỆN ĐẠI HOÁ ĐẤT NƯỚC, NHỮNG CHÍNH SÁCH XÃ
HỘI TƯƠNG ỨNG ĐỂ PHÁT HUY MẠNH MẼ NHÂN TỐ CON NGƯỜI".
I. Mục Tiêu Nghiên Cứu:
1- Làm rõ quan điểm về xây dựng
và phát triển nền văn hoá tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc và quan điểm về xây
dựng con người mới trong điều kiện hiện nay.
2- Đề xuất những chủ trương có
tính chiến lược về phát triển văn hoá và xây dựng con người mới cho giai đoạn từ
nay đến 2020.
II. Những Nhiệm Vụ Nghiên Cứu
Trọng Điểm:
1- Tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng
con người.
2- Chiến lược phát triển toàn diện
con người Việt Nam trong giai đoạn công nghiệp hoá - hiện đại hoá đất nước.
3- Chiến lược giáo dục - đào tạo
cho thời kỳ công nghiệp hoá - hiện đại hoá đất nước nhằm nâng cao dân trí, đào
tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài.
4- Quốc học - truyền thống và hiện
đại.
5- Quan điểm về văn hoá và phát
triển. Phác thảo đề cương xây dựng nền văn hoá tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.
6- Xây dựng lối sống mới và đạo
đức xã hội trong điều kiện công nghiệp hoá - hiện đại hoá, phát triển kinh tế
thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa.
7- Những giải pháp đấu tranh hạn
chế, khắc phục những tiêu cực xã hội trong điều kiện kinh tế thị trường.
8- Luận cứ khoa học cho chính
sách bảo đảm xã hội trong thời kỳ mới.
9- Cách mạng khoa học và công
nghệ ở nước ta với sự nghiệp công nghiệp hoá - hiện đại hoá đất nước.
10- Chính sách đối với các dân tộc
ít người, đối với tôn giáo.
D. CHƯƠNG
TRÌNH KHOA HỌC XÃ HỘI - NHÂN VĂN 5: "TĂNG CƯỜNG VAI TRÒ LÃNH ĐẠO VÀ NÂNG
CAO SỨC CHIẾN ĐẤU CỦA ĐẢNG TRONG ĐIỀU KIỆN NỀN KINH TẾ NHIỀU THÀNH PHẦN
VÀ CƠ CHẾ THỊ TRƯỜNG THEO ĐỊNH HƯỚNG XÃ HỘI CHỦ NGHĨA".
I. Mục tiêu nghiên cứu:
1- Khẳng định vai trò của Đảng trong
lãnh đạo toàn diện xây dựng và phát triển đất nước trong thời kỳ mới.
2- Làm rõ phương thức tổ chức và
hoạt động của Đảng ở các cấp trong lãnh đạo các mặt.
II. Những Nhiệm Vụ Nghiên Cứu
Trọng Điểm:
1- Tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng
Đảng.
2- Đổi mới phương thức lãnh đạo
của Đảng trên các lĩnh vực hoạt động xã hội.
3- Đổi mới và nâng cao chất lượng,
hiệu quả công tác tư tưởng.
4- Xây dựng Nhà nước pháp quyền
của dân, do dân, vì dân dưới sự lãnh đạo của Đảng.
5- Chiến lược cán bộ trong thời
kỳ mới.
6- Tăng cường mối quan hệ mật
thiết giữa Đảng với nhân dân.
E. CHƯƠNG
TRÌNH KHOA HỌC XÃ HỘI - NHÂN VĂN 6: "NHỮNG VẤN ĐỀ VỀ CHỦ NGHĨA TƯ BẢN HIỆN
ĐẠI".
I- Mục Tiêu Nghiên Cứu:
1- Làm rõ những khả năng thích
nghi, tiềm năng phát triển, những mâu thuẫn cơ bản, tiền đồ của chủ nghĩa tư bản
hiện đại.
2- Làm rõ những đặc điểm, vai
trò, chiến lược, chỗ mạnh chỗ yếu, triển vọng... của những nước tư bản phát triển
nhất, những trung tâm tư bản lớn. Từ đó có giải pháp chiến lược trong phát triển
của ta.
3- Làm rõ nguồn gốc, bản chất những
đặc điểm của các tổ chức kinh tế, tài chính siêu quốc gia. Tổng kết những kinh
nghiệm trong quan hệ với các tổ chức tài chính, tiền tệ quốc tế.
II. Những Nhiệm Vụ Nghiên Cứu
Trọng Điểm:
1- Xu thế phát triển của chủ
nghĩa tư bản.
2- Sự liên kết và những mâu thuẫn
của chủ nghĩa tư bản trên thế giới.
3- Thực trạng phát triển Kinh tế
và những vấn đề chính trị - xã hội trong chủ nghĩa tư bản hiện đại.
4- Các công ty đa quốc gia trên
thế giới và chiến lược phát triển ảnh hưởng.
5- Các tổ chức quốc tế lớn và
chính sách của họ.
6- Giai cấp công nhân hiện đại
và phong trào công nhân trong xã hội tư bản.
7- Chiến lược và sách lược của
ta đối với thế giới tư bản hiện đại.