Quyết định 311/QĐ-UBND năm 2013 về Kế hoạch hành động thực hiện Chiến lược quốc gia phòng, chống HIV/AIDS đến năm 2020 và tầm nhìn 2030 trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh

QUYẾT ĐỊNH

VỀ VIỆC BAN KẾ HOẠCH HÀNH ĐỘNG THỰC HIỆN CHIẾN LƯỢC QUỐC GIA PHÒNG, CHỐNG HIV/AIDS ĐẾN NĂM 2020 VÀ TẦM NHÌN 2030 TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH BẮC NINH

UỶ BAN NHÂN DÂN TỈNH BẮC NINH

Căn cứ Luật Tổ chức HĐND và UBND ngày 26/11/2003;

Căn cứ Luật Phòng, chống nhiễm vi rút gây ra Hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải ở người (HIV/AIDS) ngày 29/6/2006;

Căn cứ Nghị định số 108/2007/NĐ-CP ngày 26/6/2007 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Phòng, chống nhiễm vi rút gây ra Hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải ở người (HIV/AIDS);

Căn cứ Chỉ thị 16/CT-TTg ngày 22/5/2012 của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường công tác phòng, chống HIV/AIDS;

Căn cứ Quyết định số 608/QĐ-TTg ngày 25/5/2012 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Chiến lược quốc gia phòng, chống HIV/AIDS đến năm 2020 và tầm nhìn 2030; Quyết định số 1202/QĐ-TTg ngày 31/8/2012 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Chương trình mục tiêu quốc gia phòng, chống HIV/AIDS giai đoạn 2012 - 2015;

Căn cứ Công văn số 7028/BYT-AIDS ngày 17/10/2012 của Bộ Y tế về việc triển khai Chiến lược quốc gia phòng, chống HIV/AIDS đến năm 2020 và tầm nhìn 2030;

Xét đề nghị của Giám đốc Sở Y tế,

QUYẾT ĐỊNH:

Điều 1. Ban hành kèm theo Quyết định này Kế hoạch hành động thực hiện Chiến lược quốc gia phòng, chống HIV/AIDS đến năm 2020 và tầm nhìn 2030 trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh.

Điều 2. Giao Sở Y tế chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan tổ chức triển khai thực hiện Kế hoạch này, đồng thời có trách nhiệm đôn đốc, kiểm tra, tổng hợp, báo cáo kết quả việc triển khai thực hiện theo quy định.

Điều 3. Quyết định này có hiệu lực kể từ ngày ký.

Thủ tr­ưởng các cơ quan: Văn phòng UBND tỉnh; các sở: Y tế, Lao động - Thương binh và Xã hội, Kế hoạch và Đầu tư, Tài chính; Công an tỉnh và các cơ quan, đơn vị có liên quan; Chủ tịch UBND các huyện, thị xã, thành phố căn cứ Quyết định thi hành./.

KẾ HOẠCH HÀNH ĐỘNG

THỰC HIỆN CHIẾN LƯỢC QUỐC GIA VỀ PHÒNG, CHỐNG HIV/AIDS ĐẾN NĂM 2020 VÀ TẦM NHÌN ĐẾN NĂM 2030 TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH BẮC NINH
(Ban hành kèm theo Quyết định số 311/QĐ-UBND ngày 23/8/2013 của UBND tỉnh Bắc Ninh)

Thực hiện Quyết định số 608/QĐ-TTg ngày 25 tháng 5 năm 2012 của Thủ tướng Chính phủ về việc Phê duyệt Chiến lược quốc gia phòng, chống HIV/AIDS đến năm 2020 và tầm nhìn 2030, Uỷ ban nhân dân tỉnh Bắc Ninh ban hành Kế hoạch hành động thực hiện Chiến lược Quốc gia phòng, chống HIV/AIDS đến năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2030 trên địa bàn tỉnh như sau:

Phần I

ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ THỰC HIỆN CHIẾN LƯỢC QUỐC GIA PHÒNG, CHỐNG HIV/AIDS GIAI ĐOẠN 2005 - 2012.

I. TÌNH HÌNH DỊCH HIV/AIDS GIAI ĐOẠN 2005 - 2012

1. Tình hình dịch tại Bắc Ninh

Tỉnh Bắc Ninh phát hiện người nhiễm HIV đầu tiên tháng 8 năm 1995 tại thị xã Từ Sơn, đến ngày 31/12/2012, toàn tỉnh đã phát hiện có 2.261 người nhiễm HIV, trong đó 861 người chuyển sang giai đoạn AIDS và 656 trường hợp đã tử vong do AIDS. Số người nhiễm HIV/AIDS đang còn sống là 1.605 người, trong đó có 284 bệnh nhân AIDS. Người nghiện chích ma tuý bị nhiễm HIV/AIDS chiếm 53%, giới tính nam chiếm 77%, độ tuổi tập trung từ 20-39 chiếm trên 80% trong tổng số người nhiễm.

Đến nay dịch đã lan ra 8/8 huyện, thị xã, thành phố với 117/126 xã, phường, thị trấn trên địa bàn tỉnh (chiếm 92,8%); trong đó, TP Bắc Ninh có số người nhiễm HIV cao nhất chiếm 54,4%; thấp nhất là huyện Yên Phong chiếm 2,3%.

* Giới tính nhiễm HIV/AIDS:

- Nam giới bị nhiễm HIV/AIDS: 1.734/2.261 người chiếm tỷ lệ 77%; Do tiêm chích ma tuý là nguyên nhân chính.

- Nữ giới: 527/2261 người chiếm 23%. Song, những năm gần đây, phụ nữ bị nhiễm HIV/AIDS có chiều hướng gia tăng lên 42% vào năm 2012. Nguyên nhân chính là do quan hệ tình dục.

* Nhóm đối tượng bị nhiễm HIV/AIDS

- Nhóm đối tượng nghiện chích ma túy bị nhiễm HIV/AIDS từ năm 1995 đến 2012 là: 1.198/2.261 người chiếm 53% và có xu hướng giảm dần, năm 2012 phát hiện được 128 người nhiễm HIV, trong đó có 32 người nghiện chích ma túy (chiếm tỷ lệ 25%) do thực hiện chương trình can thiệp giảm tác hại, trao đổi cấp phát bơm kim tiêm miễn phí cho đối tượng có nguy cơ.

- Người bị nhiễm HIV/AIDS trong nhóm đối tượng quan hệ tình dục không an toàn chiếm 15,3% (năm 2007) đã tăng lên 42% vào năm 2012. Trong những năm gần đây, cùng với sự phát triển chung của cả nước, Bắc Ninh cũng là một trong số các tỉnh có tốc độ đô thị hóa nhanh, nhiều khu công nghiệp được hình thành; các làng nghề cũng phát triển, thu hút lao động khắp nơi trên cả nước về làm ăn, sinh sống. Đồng thời người Bắc Ninh vốn năng động trong làm ăn, buôn bán đi làm ăn ở khắp nơi trên cả nước. Những đối tượng này thông thường có quan hệ tình dục không an toàn và nguy cơ lây nhiễm HIV là rất cao, hiện khó quản lý và cung cấp dịch vụ từ chương trình can thiệp cấp phát bao cao su miễn phí.

* Đường lây truyền HIV/AIDS trong các nhóm đối tượng

- Đường máu: do sử dụng chung bơm tiêm trong nhóm nghiện chích ma tuý chiếm tỷ lệ 52,1%.

- Đường quan hệ tình dục không an toàn: chiếm tỷ lệ chung qua các năm là 13,1%. Song những năm gần đây, tỷ lệ nhiễm HIV/AIDS qua đường quan hệ tình dục không an toàn có xu hướng gia tăng từ 15,3% năm 2007 lên 42% năm 2012 (tăng 26,7%).

- Đường lây truyền từ phụ nữ nhiễm HIV sang con trong thời kỳ mang thai, chuyển dạ đẻ, cho con bú bằng sữa mẹ: 2,5%.

* Về độ tuổi người nhiễm HIV/AIDS: Độ tuổi nhiễm HIV chủ yếu tập trung trong nhóm từ 20-39 tuổi, chiếm 84,3%, những năm gần đây, độ tuổi từ 30-39 tuổi có xu hướng gia tăng từ 44,3% năm 2007 lên 57% năm 2012 (tăng 12,7%) do những đối tượng này chủ yếu quan hệ tình dục không an toàn bị lây nhiễm HIV/AIDS.

2. Nhận định tình hình dịch HIV/AIDS và dự báo đến 2020

- Tình hình dịch HIV ở tỉnh Bắc Ninh vẫn đang trong giai đoạn tập trung; tỷ lệ nhiễm HIV tập trung ở nhóm nghiện chích ma tuý, quan hệ tình dục không an toàn; Các nhóm khác tỷ lệ nhiễm thấp.

- Dịch HIV có xu hướng giảm dần không tăng nhanh như những năm trước năm 2008. Về cơ bản tỉnh Bắc Ninh đã kiềm chế được tốc độ gia tăng của dịch HIV ở mức 0,25% đạt được mục tiêu của chiến lược quốc gia phòng, chống HIV/AIDS dưới 0,3%; song dịch HIV vẫn còn diễn biến hết sức phức tạp, tiềm ẩn nguy cơ cao bùng phát dịch nếu không có sự chỉ đạo quyết liệt của Đảng, chính quyền các cấp, sự vào cuộc của các cơ quan, ban, ngành, đoàn thể, sự ủng hộ của nhân dân và không triển khai các biện pháp can thiệp một cách có hiệu quả.

Dự báo đến 2020: Dịch HIV vẫn còn tiềm ẩn và còn có nguy cơ bùng phát trở lại nếu không có các biện pháp phòng, chống tích cực.

II. ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ THỰC HIỆN CHIẾN LƯỢC QUỐC GIA PHÒNG, CHỐNG HIV/AIDS GIAI ĐOẠN 2005 - 2010 VÀ NĂM 2011 - 2012

1. Kết quả thực hiện mục tiêu kế hoạch

Về cơ bản, tỉnh Bắc Ninh đã đạt và vượt các chỉ tiêu của giai đoạn 2005 đến 2010 và năm 2011 - 2012 và đã kiềm chế được tốc độ gia tăng của đại dịch HIV/AIDS, hạn chế được tác hại của HIV/AIDS đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.

(Có phụ lục 1 kèm theo)

2. Kết quả thực hiện các giải pháp

2.1. Công tác quản lý và tổ chức thực hiện

Trong những năm qua, với sự quan tâm chỉ đạo của Tỉnh uỷ, HĐND, UBND tỉnh, hệ thống phòng, chống HIV/AIDS của tỉnh Bắc Ninh đã từng bước được kiện toàn từ tỉnh đến cơ sở.

Hoạt động chỉ đạo công tác phòng, chống HIV/AIDS được thực hiện qua Ban Chỉ đạo phòng, chống AIDS và phòng, chống tệ nạn ma tuý, mại dâm cấp tỉnh đến cơ sở; các Ban Chỉ đạo do đồng chí Phó Chủ tịch UBND là trưởng ban, ngành y tế là Phó Trưởng ban và là Thường trực trong lĩnh vực phòng, chống HIV/AIDS. Các Ban Chỉ đạo thường xuyên được kiện toàn, hoạt động theo Quy chế phối hợp và kế hoạch hàng năm.

Hệ thống chuyên môn phòng, chống HIV/AIDS được xác lập và kiện toàn từ cấp tỉnh đến cấp xã: Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS tỉnh được thành lập từ năm 2007 có chức năng tham mưu, điều phối và tổ chức thực hiện các hoạt động chuyên môn phòng, chống HIV/AIDS trên địa bàn tỉnh. Tại cấp huyện bố trí 01- 02 cán bộ chuyên trách về công tác phòng, chống HIV/AIDS tại Trung tâm Y tế; tại cấp xã, bố trí 01 cán bộ chuyên trách phòng, chống HIV/AIDS tại Trạm y tế và 02 cộng tác viên là nhân viên y tế thôn, khu phố hoặc cán bộ các ban, ngành, đoàn thể.

2.2. Công tác lãnh đạo, chỉ đạo, thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước

- Nhằm thực hiện Quyết định số 36/2004/QĐ-TTg ngày 17/3/2004 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Chiến lược quốc gia phòng, chống HIV/AIDS ở Việt Nam đến năm 2010 và tầm nhìn 2020, UBND tỉnh Bắc Ninh đã ban hành kế hoạch phòng, chống HIV/AIDS giai đoạn 2005 - 2010, tầm nhìn đến năm 2020.

- Ngày 13/4/2007 Sở Y tế tỉnh Bắc Ninh đã ban hành Quyết định số 85/QĐ-SYT và Quyết định số 86/QĐ-SYT về việc ban hành quy chế hoạt động và kiện toàn Ban điều hành các chương trình mục tiêu y tế quốc gia ngành y tế Bắc Ninh.

- Ngày 16/4/2007 Sở Y tế tỉnh Bắc Ninh ban hành Quyết định số 87/QĐ-SYT về việc thành lập các Tiểu ban chuyên môn phòng, chống HIV/AIDS.

- Ngày 31/12/2007 UBND tỉnh Bắc Ninh ban hành Quyết định số 2012/QĐ-UBND về việc phê duyệt kế hoạch triển khai hoạt động can thiệp giảm tác hại phòng, chống HIV/AIDS tỉnh Bắc Ninh.

- Ngày 30/9/2009 Tỉnh uỷ Bắc Ninh đã ra Chỉ thị số 70-CT/TU về việc thực hiện Kết luận 43-KL/TW của Bộ Chính trị về 3 năm thực hiện Nghị quyết 46-NQ/TW và 5 năm thực hiện Chỉ thị 06-CT/TW; Kết luận 44-KL/TW của Bộ Chính trị về 3 năm thực hiện Nghị quyết 47-NQ/TW.

Các văn bản trên đã tạo hành lang pháp lý quan trọng cho công tác phòng, chống HIV/AIDS, tạo tiền đề thống nhất cho công tác lãnh đạo, chỉ đạo của cấp uỷ Đảng, chính quyền, huy động sự tham gia của toàn xã hội và cộng đồng vào chương trình phòng, chống HIV/AIDS trên địa bàn tỉnh.

2.3. Công tác phối hợp liên ngành

Thực hiện chủ trương tăng cường phối hợp liên ngành trong phòng, chống HIV/AIDS do Đảng và Chính phủ ban hành, sự chỉ đạo của Tỉnh uỷ; trong những năm qua, UBND tỉnh đã chỉ đạo Sở Y tế (cơ quan thường trực về phòng, chống HIV/AIDS) tích cực phối hợp với các ngành thành viên BCĐ tỉnh, đặc biệt với Sở Lao động - Thương binh và Xã hội, Công an tỉnh, Sở Văn hoá - Thể thao và Du lịch, Uỷ ban MTTQ tỉnh, Hội Liên hiệp phụ nữ tỉnh, Tỉnh Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, Hội Chữ Thập đỏ... và các địa phương trong triển khai các hoạt động thông tin giáo dục truyền thông thay đổi hành vi, thực hiện lồng ghép công tác phòng, chống HIV/AIDS với phòng, chống ma tuý, mại dâm; trong hoạt động can thiệp giảm hại, dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con; trong chăm sóc, hỗ trợ người nhiễm tại gia đình và cộng đồng… Công tác huy động cộng đồng cũng có nhiều chuyển biến tích cực, đã huy động được sự tham gia của các tổ chức xã hội, các tổ chức phi Chính phủ, người nhiễm HIV/AIDS vào các hoạt động phòng, chống HIV/AIDS góp phần quan trọng trong việc kiềm chế tốc độ gia tăng của dịch HIV/AIDS trên địa bàn tỉnh, đồng thời huy động đông đảo các tầng lớp nhân dân trong tỉnh tích cực tham gia phòng, chống HIV/AIDS.

- Hoạt động phối hợp liên ngành trong phòng, chống HIV/AIDS đã được cụ thể hoá thành Kế hoạch liên tịch số 1132/KHLT-YT-MTTQ-VHTDTT ngày 20/11/2008 được ký kết giữa 3 bên Sở Y tế - Uỷ ban MTTQ tỉnh - Sở Văn hóa - Thể dục - Thể thao về việc phát động phong trào toàn dân tham gia phòng, chống HIV/AIDS tại cộng đồng dân cư đến năm 2012.

- Ngày 04/5/2007 Ban Chấp hành Tỉnh đoàn Bắc Ninh đã ban hành Kế hoạch số 104/KH-TĐ Kế hoạch hoạt động của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh tỉnh Bắc Ninh tham gia phòng, chống HIV/AIDS trong thanh, thiếu nhi giai đoạn 2007 - 2010.

- Ngày 16/5/2007 Hội Liên hiệp phụ nữ tỉnh Bắc Ninh đã ban hành Kế hoạch số 22/KH-BTV về việc Hội thi “Gia đình với công tác phòng, chống tội phạm và tệ nạn xã hội”…

2.4. Kết quả thực hiện các Chương trình hành động

2.4.1. Thông tin, giáo dục, truyền thông thay đổi hành vi

Các hoạt động thông tin, giáo dục, truyền thông về phòng, chống HIV/AIDS trên địa bàn tỉnh đã được triển khai đồng bộ với sự tham gia tích cực của các sở, ban, ngành, đoàn thể. Hình thức truyền thông đa dạng và phong phú như: Tuyên truyền trên Đài PTTH tỉnh, Báo Bắc Ninh, Đài truyền thanh các huyện, thị xã, thành phố, xã, phường, thị trấn, thôn, khu phố; tổ chức nói chuyện trong các cuộc họp, hội nghị, qua các buổi sinh hoạt văn hoá văn nghệ, sinh hoạt câu lạc bộ, các cuộc thi tìm hiểu về HIV/AIDS; phát tạp chí AIDS và cộng đồng, sách chuyên môn, tờ gấp, treo các pano và nhiều khẩu hiệu tuyên truyền phòng, chống AIDS. Hàng năm đã tổ chức thành công Tháng chiến dịch dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con và Tháng hành động quốc gia phòng, chống HIV/AIDS đã nâng cao nhận thức và thay đổi hành vi của cán bộ và các tầng lớp nhân dân về công tác phòng, chống HIV/AIDS, từ đó đã giảm tình trạng tự kỷ và kỳ thị, phân biệt đối xử với người nhiễm HIV/AIDS và thành viên gia đình họ giúp họ sống hòa nhập với cộng đồng.

* Truyền thông trên các phương tiện thông tin đại chúng

Số lượt và thời lượng truyền thông trên hệ thống truyền thanh từ tỉnh xuống các xã, phường, thị trấn trên địa bàn tỉnh về công tác phòng, chống HIV/AIDS đã được quan tâm. Hàng năm, số lượt và thời lượng truyền thông đều tăng: từ 500 lần năm 2007 lên 5.085 lần năm 2012; trung bình tăng 439 lượt/năm.

* Hoạt động truyền thông trực tiếp

Truyền thông trực tiếp trong các nhóm đối tượng có nguy cơ cao là hoạt động chính của hệ thống cán bộ làm công tác phòng, chống HIV/AIDS tuyến xã, phường, thị trấn do các cộng tác viên, tuyên truyền viên đồng đẳng, các nhóm Vì ngày mai tươi sáng thực hiện lồng ghép truyền thông với chương trình can thiệp giảm tác hại, phân phát, trao đổi bơm kim tiêm và bao cao su miễn phí, truyền thông trực tiếp lồng ghép vào các buổi sinh hoạt câu lạc bộ, giao ban định kỳ… Số lượt người được truyền thông trực tiếp và được phát tài liệu truyền thông trong các nhóm đối tượng có nguy cơ cao tăng dần qua các năm.

(Có phụ lục 2 kèm theo)

2.4.2. Chương trình can thiệp giảm tác hại dự phòng lây nhiễm HIV

Chương trình can thiệp giảm tác hại dự phòng lây nhiễm HIV được triển khai tại tỉnh Bắc Ninh từ hai nguồn:

- Dự án Life-Gap tài trợ triển khai tại thành phố Bắc Ninh từ 2007 - 2012;

- Chương trình mục tiêu quốc gia từ năm 2009 triển khai ở 07 xã, phường, thị trấn của 05 huyện, thị xã, thành phố: Thành phố Bắc Ninh: phường Đáp Cầu, Thị Cầu, Đại Phúc; Huyện Quế Võ: Thị trấn Phố Mới; Huyện Gia Bình: Thị trấn Gia Bình; Huyện Tiên Du: Thị trấn Lim; Thị xã Từ Sơn: Phường Đông Ngàn.

Các hoạt động chủ yếu bao gồm: Trao đổi, cấp phát bơm kim tiêm và bao cao su miễn phí cho nhóm đối tượng nghiện chích ma túy và quan hệ tình dục không an toàn. Kết quả cấp phát bơm kim tiêm, bao cao su:

Tổng số trong 5 năm (từ 2007 - 2012) đã cấp phát miễn phí được 765.914 chiếc bao cao su và 366.915 chiếc bơm kim tiêm.

2.4.3. Chương trình chăm sóc và điều trị

Hệ thống tư vấn, chăm sóc và điều trị cho bệnh nhân HIV/AIDS đã được hình thành từ tỉnh xuống đến cơ sở;

- Phòng khám ngoại trú người lớn: Lũy tích người nhiễm HIV/AIDS đăng ký điều trị HIV/AIDS là 861 người, trong đó có 284 bệnh nhân được điều trị ARV. Phòng khám ngoại trú nhi, luỹ tích số trẻ em đăng ký theo dõi và điều trị là 44 trẻ em.

- Số lượt người nhiễm HIV/AIDS được chăm sóc và điều trị từ 2007 - 2012 là 8.013 lượt người, trong đó: Tại các cơ sở y tế bao gồm cả điều trị ARV và điều trị nhiễm trùng cơ hội là 2.021 lượt; số lượt người nhiễm HIV/AIDS hiện được chăm sóc tại xã, phường là 4.992 lượt.

- Cán bộ thi hành công vụ bị phơi nhiễm và được điều trị phơi nhiễm với HIV: từ 2007 - 2012 toàn tỉnh có 16 người toàn bộ số người này đã được hoàn tất thủ tục và được cấp thuốc điều trị dự phòng phơi nhiễm với HIV thời gian sớm nhất theo quy định, sau khi hoàn thành lộ trình điều trị 16 người phơi nhiễm đều được xét nghiệm khẳng định HIV, kết quả 16 người đều âm tính với HIV (đối tượng phơi nhiễm trên chủ yếu là cán bộ và chiến sỹ của ngành công an).

2.4.4. Giám sát, theo dõi, đánh giá và tư vấn xét nghiệm tự nguyện

* Hệ giám sát, theo dõi và đánh giá

- Tuyến tỉnh: Trung tâm phòng, chống HIV/AIDS là cơ quan thường trực triển khai thực hiện và giám sát, theo dõi, đánh giá tình hình dịch HIV/AIDS trên địa bàn tỉnh.

- Tuyến huyện: Trung tâm Y tế các huyện, thị xã, thành phố là đơn vị thường trực triển khai thực hiện và giám sát, theo dõi, hoạt động HIV/AIDS trên địa bàn.

- Tuyến xã: Trạm Y tế tuyến xã là cơ quan thường trực cử cán bộ giám sát, theo dõi và phối hợp với các ban, ngành, phòng, chống HIV/AIDS trên địa bàn.

* Các hoạt động triển khai bao gồm:

- Xét nghiệm phát hiện HIV/AIDS

+ Công tác xét nghiệm phát hiện HIV luôn được quan tâm và chỉ đạo chặt chẽ. Đã triển khai xét nghiệm phát hiện người nhiễm HIV được triển khai trên 08 huyện, thị xã, thành phố, Bệnh viện đa khoa tỉnh, Trung tâm Chăm sóc sức khỏe sinh sản tỉnh, Bệnh viện Lao và Bệnh phổi, Bệnh viện Phong - Da liễu.

+ Công tác xét nghiệm khẳng định các trường hợp HIV dương tính được triển khai tại Trung tâm Y tế dự phòng tỉnh.

- Tư vấn xét nghiệm tự nguyện

Phòng tư vấn xét nghiệm tự nguyện (Dự án Life-Gap) được thành lập và đi vào hoạt động từ năm 2004, chức năng là tư vấn về công tác HIV và xét nghiệm sàng lọc cho các đối tượng có nguy cơ cao miễn phí hoàn toàn.

- Kết quả đạt được

Trong những năm qua, phòng tư vấn xét nghiệm tự nguyện đã tư vấn và xét nghiệm sàng lọc cho 4.863 người có nguy cơ cao, trong đó đã phát hiện nghi ngờ HIV dương tính là 864 người, đã gửi mẫu bệnh phẩm để xét nghiệm khẳng định, kết quả 864 người đều được trả lời khẳng định HIV dương tính góp phần quan trọng trong việc sàng lọc phát hiện người nhiễm HIV trên địa bàn tỉnh.

2.4.5. Chương trình dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con

Trong những năm qua chương trình dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con đã được Chính phủ xác định là một trong những can thiệp ưu tiên trong chương trình phòng, chống HIV/AIDS nhằm giảm tối đa tình trạng trẻ nhiễm HIV từ mẹ đồng thời cải thiện chất lượng cuộc sống của phụ nữ mang thai nhiễm HIV. Từ năm 2009, chương trình dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con đã được phát động vào tháng 6 hàng năm trên phạm vi toàn quốc.

Hàng năm, tỉnh Bắc Ninh tổ chức hưởng ứng triển khai tháng chiến dịch dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con trên phạm vi toàn tỉnh, đã được các cấp, các ngành và đông đảo các tầng lớp nhân dân đồng tình hưởng ứng, trong 2 năm triển khai tháng chiến dịch đã phát hiện và quản lý, tư vấn, chăm sóc, điều trị cho 05 phụ nữ mang thai nhiễm HIV; số trẻ em được sinh ra từ các bà mẹ nhiễm HIV đều được chăm sóc và điều trị dự phòng lây nhiễm HIV và đã được làm xét nghiệm PCR (xét nghiệm HIV cho trẻ em dưới 18 tháng tuổi), luỹ tích đến 31/12/2012 làm xét nghiệm được 20 cháu kết quả 20/20 cháu đều âm tính. Đây là một chương trình hết sức mang tính nhân văn, nhân đạo của Đảng, Nhà nước đặc biệt quan tâm đến sức khỏe và hạnh phúc của nhân dân đã đem lại niềm hạnh phúc cho gia đình người bị nhiễm HIV nói riêng và giảm bớt gánh nặng cho toàn xã hội.

2.4.6. Chương trình quản lý và điều trị các bệnh lây qua đường tình dục

Chương trình điều trị các bệnh lây qua đường tình dục trong những năm qua được quan tâm, các cơ sở y tế đã tổ chức thực hiện khám và điều trị thường xuyên, trong những năm qua, các cơ sở y tế công lập đã khám và điều trị các bệnh lây truyền qua đường tình dục là 173.942 lượt người, trong đó nữ chiếm tỷ lệ 90,6%, số lượt người bị bệnh lây truyền qua đường tình dục được điều trị tăng dần qua các năm.

2.4.7. Chương trình an toàn truyền máu

Trong những năm qua, công tác an toàn truyền máu dự phòng lây nhiễm HIV đã được thực hiện nghiêm túc tại tỉnh Bắc Ninh, 100% túi máu được sàng lọc trước khi truyền. Tổng số đơn vị máu được sàng lọc HIV và đã được sử dụng là 12.852 đơn vị, không phát hiện trường hợp nào nhiễm HIV do nhận máu.

2.4.8. Chương trình nâng cao năng lực

Chương trình nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ làm công tác phòng, chống HIV/AIDS từ tỉnh đến cơ sở đã được quan tâm, công tác đào tạo, bồi dưỡng, tập huấn nâng cao kiến thức, kỹ năng truyền thông, tư vấn về công tác phòng, chống HIV/AIDS đã được triển khai thường xuyên; ngoài các lớp tập huấn của Trung ương, tỉnh đã chủ động tập huấn cho đội ngũ cán bộ làm công tác phòng, chống HIV/AIDS từ tỉnh đến xã, phường, thị trấn. Đến nay, đội ngũ cán bộ cơ bản đã có kiến thức, kỹ năng, nghiệp vụ về phòng, chống HIV/AIDS.

2.4.9. Hợp tác quốc tế

Trong những năm qua, công tác phòng, chống HIV/AIDS của tỉnh đã tranh thủ được sự hỗ trợ của các tổ chức quốc tế về: trao đổi kinh nghiệm, hỗ trợ kỹ thuật, thuốc men và kinh phí:

- Tháng 10/2002, ký kết với trường Đại học Y tế Công cộng Hoa Kỳ thực hiện dự án "Thử nghiệm mạng lưới dự phòng HIV/AIDS tại Bắc Ninh". Dự án thực hiện 12 tháng để nghiên cứu tình hình hiện nhiễm HIV ở đối tượng tiêm chích ma tuý tại TP Bắc Ninh và TX Từ Sơn, kết quả nghiên cứu cho thấy có 42,4% những đối tượng tiêm chích ma tuý đã bị nhiễm HIV.

- Từ tháng 5/2004 ký kết và triển khai Dự án "Dự phòng và chăm sóc HIV/AIDS tại Việt Nam" (Life-Gap), các hoạt động chính của Dự án gồm: Tiếp cận cộng đồng, tư vấn xét nghiệm tự nguyện, chăm sóc, điều trị HIV/AIDS, dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con, chăm sóc giảm nhẹ Lao/HIV.

- Tháng 12/2010 tiếp nhận và triển khai Dự án Quỹ toàn cầu về công tác phòng, chống HIV/AIDS.

Phần II

KẾ HOẠCH THỰC HIỆN CHIẾN LƯỢC QUỐC GIA PHÒNG, CHỐNG HIV/AIDS ĐẾN 2020 VÀ TẦM NHÌN ĐẾN NĂM 2030 NHỮNG VẤN ĐỀ CẦN ƯU TIÊN GIẢI QUYẾT

1. HIV/AIDS là đại dịch nguy hiểm, ảnh hưởng sức khỏe, tính mạng của con người và tương lai nòi giống của dân tộc. HIV/AIDS tác động trực tiếp đến phát triển kinh tế, văn hóa, trật tự và an toàn xã hội của đất nước. Do đó, phòng, chống HIV/AIDS phải được coi là nhiệm vụ quan trọng, lâu dài và phức tạp cần phải tăng cường quản lý, chỉ đạo, phối hợp liên ngành và huy động mọi người dân, toàn xã hội tham gia;

2. Phòng, chống HIV/AIDS là bổn phận, trách nhiệm của mỗi người dân, mỗi gia đình, mỗi cộng đồng của các cấp uỷ Đảng, các Bộ, ngành, chính quyền các cấp. Phòng, chống HIV/AIDS đảm bảo quyền con người, chống kỳ thị, phân biệt đối xử với người nhiễm HIV/AIDS, tăng cường trách nhiệm của gia đình, xã hội với người nhiễm HIV/AIDS và của người nhiễm HIV/AIDS với gia đình, xã hội; đảm bảo công bằng trong chăm sóc hỗ trợ người nhiễm HIV/AIDS, đảm bảo bình đẳng giới, quan tâm đến trẻ em, các nhóm dễ bị tổn thương đặc biệt là trẻ em lang thang.

3. Đầu tư cho công tác phòng, chống HIV/AIDS là đầu tư góp phần tạo ra sự phát triển bền vững của đất nước nói chung, của tỉnh Bắc Ninh nói riêng, mang lại hiệu quả kinh tế - xã hội trực tiếp và gián tiếp.

4. Đảm bảo thực hiện đầy đủ các Dự án quốc tế mà tỉnh đã tham gia (Dự án Life- Gap; Dự án Quỹ toàn cầu)... và các Dự án khác triển khai tại tỉnh.

5. Các vấn đề ưu tiên trong phòng, chống HIV/AIDS:

- Ưu tiên 1: Dự phòng lây nhiễm HIV là chủ đạo cho công tác phòng, chống HIV/AIDS trong thời gian tới, tiếp tục coi trọng và phát huy vai trò công tác thông tin, giáo dục và truyền thông, các hoạt động can thiệp giảm tác hại cho dự phòng lây nhiễm HIV/AIDS tại tỉnh Bắc Ninh;

- Ưu tiên 2: Chăm sóc toàn diện cho người nhiễm HIV/AIDS và giảm tác động của đại dịch HIV/AIDS lên người nhiễm HIV/AIDS, gia đình của họ và phát triển kinh tế xã hội.

I. MỤC TIÊU

1. Mục tiêu chung

Khống chế tỷ lệ nhiễm HIV trong cộng đồng dân cư dưới 0,3% vào năm 2020 và 0,3% vào năm 2030, giảm tác động của HIV/AIDS đối với sự phát triển kinh tế - xã hội.

2. Mục tiêu cụ thể

2.1. Giai đoạn 1 (Từ năm 2013 - 2015)

- 65% người dân trong độ tuổi 15 đến 49 có hiểu biết đúng về dự phòng lây nhiễm HIV/AIDS và phản đối những quan niệm sai lầm phổ biến về lây nhiễm HIV/AIDS (mục tiêu chiến lược quốc gia là 60%);

- Giảm tỷ lệ nhiễm HIV trong nhóm nghiện chích ma tuý xuống dưới 15%, nhóm người bán dâm xuống dưới 5%.

- 75% người nhiễm HIV có nhu cầu điều trị bằng thuốc ARV tiếp cận được thuốc ARV (mục tiêu chiến lược quốc gia là 70%);

- Giảm tỷ lệ nhiễm HIV của trẻ sinh ra từ mẹ nhiễm HIV xuống dưới 5%.

- Nâng cao năng lực hệ thống phòng, chống HIV/AIDS từ tỉnh đến cơ sở.

2.2. Giai đoạn 2 (Từ năm 2016 - 2020)

- Tăng tỷ lệ người dân trong độ tuổi từ 15 đến 49 tuổi có hiểu biết đầy đủ về HIV/AIDS đạt 85% vào năm 2020;

- Tăng tỷ lệ người dân không kỳ thị, phân biệt đối xử với người nhiễm HIV đạt 85% vào năm 2020;

- Giảm 85% số trường hợp nhiễm mới HIV trong nhóm nghiện chích ma tuý vào năm vào năm 2020 so với năm 2015;

- Giảm 85% số trường hợp nhiễm mới HIV do lây truyền HIV qua đường tình dục vào năm 2020 so với năm 2015;

- Giảm tỷ lệ lây truyền HIV từ mẹ sang con xuống dưới 2% vào năm 2020;

- Tăng tỷ lệ người nhiễm HIV được điều trị thuốc kháng vi rút HIV đạt 85% trên tổng số người nhiễm HIV đủ tiêu chuẩn điều trị vào năm 2020.

3. Tầm nhìn đến 2030

- Triển khai thực hiện kịp thời các kỹ thuật mới về dự phòng, điều trị HIV/AIDS của Bộ Y tế;

- Triển khai thực hiện can thiệp chủ động, toàn diện, tiếp cận phổ cập, nâng cao chất lượng và bảo đảm tính bền vững của công tác phòng, chống HIV/AIDS;

- Phấn đấu thực hiện “ba không” của Liên Hợp quốc: Không còn người nhiễm mới HIV, không còn người tử vong do AIDS và không còn kỳ thị, phân biệt đối xử với HIV/AIDS do Chính phủ Việt Nam đã cam kết.

II. NHIỆM VỤ

1. Tổ chức thông tin, giáo dục, truyền thông về phòng, chống HIV/AIDS cho các tầng lớp cán bộ và nhân dân trong tỉnh, trong đó phải kết hợp giữa tuyên truyền các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và các văn bản chỉ đạo của tỉnh về phòng, chống HIV/AIDS với tuyên truyền về tác hại, hậu quả và các biện pháp phòng, chống HIV/AIDS.

2. Huy động mọi nguồn lực và sự tham gia tích cực của các cơ quan, tổ chức, đơn vị, mỗi người dân và cộng đồng vào các hoạt động phòng, chống HIV/AIDS.

3. Triển khai đồng bộ và hiệu quả các biện pháp chuyên môn, kỹ thuật y tế như: Can thiệp giảm hại, điều trị AIDS bằng thuốc kháng vi rút, dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con, tư vấn xét nghiệm tự nguyện, điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế Methadone…

4. Kết hợp chặt chẽ hoạt động phòng, chống HIV/AIDS với các hoạt động phòng, chống tệ nạn ma tuý, mại dâm.

5. Cam kết quản lý và tổ chức thực hiện có hiệu quả các dự án quốc tế, phi chính phủ tài trợ cho Bắc Ninh về phòng, chống HIV/AIDS.

III. CÁC GIẢI PHÁP

1. Nhóm giải pháp về chính trị và xã hội

1.1. Tăng cường sự lãnh đạo của các cấp uỷ Đảng và chính quyền đối với công tác phòng, chống HIV/AIDS

- Các cấp uỷ Đảng tiếp tục tổ chức quán triệt và nghiêm túc thực hiện các chủ trương của Đảng, trong đó chú trọng thực hiện các nội dung của Chỉ thị số 54-CT/TW ngày 31 tháng 11 năm 2005 của Ban Bí thư về tăng cường lãnh đạo công tác phòng, chống HIV/AIDS trong tình hình mới và Thông báo kết luận số 27-TB/TW ngày 09 tháng 5 năm 2011 của Ban Chấp hành Trung ương về sơ kết Chỉ thị 54-CT/TW ngày 31 tháng 11 năm 2005 của Ban Bí thư (khóa IX) về tăng cường lãnh đạo công tác phòng, chống HIV/AIDS trong tình hình mới;

- Triển khai kịp thời, đầy đủ các Chỉ thị, Nghị quyết của Trung ương và Tỉnh uỷ về công tác phòng, chống HIV/AIDS và tổ chức triển khai thực hiện có hiệu quả phù hợp với tình hình từng địa phương, từng đơn vị;

- Các sở, ban, ngành, đoàn thể, UBND các cấp nghiêm túc thực hiện chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước đối với công tác phòng, chống HIV/AIDS; đổi mới phương pháp chỉ đạo, tổ chức triển khai thực hiện công tác phòng, chống HIV/AIDS phù hợp với mô hình tổ chức, đặc thù công việc và tình hình kinh tế - xã hội; đẩy mạnh các hoạt động thanh tra, kiểm tra đối với công tác phòng, chống HIV/AIDS thuộc thẩm quyền quản lý.

1.2. Tăng cường hơn nữa vai trò của Hội đồng nhân dân các cấp đối với công tác phòng, chống HIV/AIDS

- Tăng cường việc thực hiện chức năng giám sát của Hội đồng nhân dân các cấp đối với công tác phòng, chống HIV/AIDS thông qua hoạt động giám sát trực tiếp và báo cáo định kỳ của các Sở, ngành, Uỷ ban nhân dân các cấp;

- Đẩy mạnh sự tham gia của Hội đồng nhân dân các cấp trong các hoạt động phòng, chống HIV/AIDS, trong đó chú trọng việc phát huy vai trò cá nhân của các đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp.

1.3. Nhóm giải pháp về phối hợp liên ngành và huy động cộng đồng

- Chú trọng việc lồng ghép, phối hợp với các chương trình phòng, chống tội phạm, phòng, chống tệ nạn xã hội, xóa đói giảm nghèo, giới thiệu việc làm; tăng cường việc ký kết và nâng cao hiệu quả thực hiện kế hoạch liên tịch giữa cơ quan nhà nước các cấp với các tổ chức chính trị - xã hội cùng cấp, đơn vị, doanh nghiệp trên địa bàn về phòng, chống HIV/AIDS;

- Tiếp tục triển khai Kế hoạch liên ngành phong trào “Toàn dân tham gia phòng, chống HIV/AIDS tại cộng đồng dân cư” đồng thời đưa tiêu chí phòng, chống HIV/AIDS vào hương ước bình xét làng văn hoá hàng năm; thi đua người tốt, việc tốt; xây dựng và nhân rộng các mô hình xã, phường, thị trấn, thôn, khu phố, cơ quan, Trường học, đơn vị điển hình trong công tác phòng, chống HIV/AIDS;

- Vận động các tổ chức tôn giáo, các tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức phi chính phủ, các doanh nghiệp, các hiệp hội nghề nghiệp và mạng lưới người nhiễm HIV tham gia công tác phòng, chống HIV/AIDS, trong đó chú trọng việc vận động tham gia các hoạt động như: tổ chức thực hiện đào tạo nghề, tìm việc làm, tạo việc làm và phát triển các mô hình lao động, sản xuất kinh doanh mang tính bền vững cho người nhiễm HIV, người dễ bị lây nhiễm HIV và người bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS;

- Cung cấp và tạo điều kiện cho người nhiễm HIV, người bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS đặc biệt phụ nữ và trẻ em được tiếp cận có hiệu quả với các dịch vụ an sinh xã hội đồng thời vận động người nhiễm HIV, người dễ bị lây nhiễm HIV tham gia đóng bảo hiểm Y tế và bảo hiểm xã hội.

2. Nhóm các giải pháp về pháp luật, chế độ chính sách

- Thực hiện nghiêm túc các văn bản quy phạm pháp luật về phòng, chống HIV/AIDS được ban hành đồng thời có các kiến nghị, đề xuất để hoàn thiện trong quá trình thực hiện;

- Chống kỳ thị, phân biệt đối xử và bảo đảm quyền bình đẳng giới đối với người nhiễm HIV khi tiếp cận các dịch vụ xã hội;

- Thường xuyên phổ biến, giáo dục pháp luật về phòng, chống HIV/AIDS, chú trọng phổ biến, giáo dục pháp luật về quyền và nghĩa vụ của người nhiễm HIV;

- Tăng cường kiểm tra, thanh tra đối với việc thực hiện Luật Phòng, chống HIV/AIDS và các văn bản quy phạm pháp luật về phòng, chống HIV/AIDS;

- Tham mưu, đề xuất xây dựng kế hoạch xã hội hoá một số hoạt động phòng, chống HIV/AIDS mà người dân có khả năng đóng góp;

- Quan tâm thực hiện đầy đủ chế độ chính sách hỗ trợ cho người nhiễm HIV thuộc đối tượng chính sách xã hội; hỗ trợ, chăm sóc trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS theo các quy định của Nhà nước;

- Khuyến khích huy động sự tham gia của các tổ chức, doanh nghiệp trong công tác phòng, chống HIV/AIDS.

3. Nhóm giải pháp về dự phòng lây nhiễm HIV

3.1. Đổi mới, mở rộng, nâng cao chất lượng công tác thông tin, giáo dục, truyền thông về phòng, chống HIV/AIDS

- Đa dạng hóa về nội dung, phương thức thực hiện thông tin, giáo dục, truyền thông đảm bảo tính thân thiện, có chất lượng, phù hợp với đặc điểm của từng nhóm đối tượng, trong đó chú trọng truyền thông cho người dễ bị lây nhiễm HIV, người trong độ tuổi sinh đẻ, học sinh, sinh viên, người dân vùng sâu, xa trung tâm; lồng ghép các nội dung tuyên truyền, giáo dục về phòng, chống HIV/AIDS với tuyên truyền về bình đẳng giới, nâng cao nhận thức về giới, giáo dục sức khỏe tình dục, sức khỏe sinh sản và các hoạt động văn hóa, nghệ thuật, thể dục, thể thao và du lịch;

- Kết hợp giữa truyền thông đại chúng với truyền thông trực tiếp, trong đó chú trọng phát huy vai trò, trách nhiệm của hệ thống thông tin, truyền thông và tổ chức chính trị - xã hội các cấp; đồng thời vận động các nhà lãnh đạo, các nhân vật nổi tiếng, tổ trưởng dân phố, trưởng cụm dân cư, trưởng thôn, trưởng ban công tác mặt trận, trưởng các dòng họ, các chức sắc tôn giáo, người cao tuổi, người có uy tín trong cộng đồng, người nhiễm HIV tham gia công tác tuyên truyền về phòng, chống HIV/AIDS.

3.2. Mở rộng phạm vi và nâng cao chất lượng các dịch vụ can thiệp giảm tác hại dự phòng lây nhiễm HIV cho nhóm người dễ bị lây nhiễm HIV

- Tiếp tục mở rộng phạm vi triển khai chương trình cung cấp, sử dụng bơm kim tiêm sạch, chương trình khuyến khích sử dụng bao cao su trong quan hệ tình dục, chương trình điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế, các mô hình can thiệp dựa vào cộng đồng;

- Tổ chức thực hiện các hình thức mới về cung cấp bơm kim tiêm sạch, bao cao su và các mô hình kết hợp các biện pháp can thiệp trong hoạt động phòng, chống tệ nạn ma tuý, mại dâm; tổ chức triển khai thí điểm các mô hình cung cấp gói can thiệp toàn diện cho các nhóm người dễ bị lây nhiễm HIV và mô hình điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế, các thuốc mới và các bài thuốc y học cổ truyền; áp dụng các mô hình dự phòng lây nhiễm HIV cho các nhóm đối tượng sử dụng ma tuý tổng hợp và các loại ma tuý mới;

- Phối hợp thực hiện việc lồng ghép các hoạt động can thiệp với các mô hình cai nghiện dựa vào cộng đồng, các mô hình quản lý sau cai;

- Tổ chức triển khai từng bước dịch vụ khám và điều trị các nhiễm khuẩn lây truyền qua đường tình dục, chú trọng việc lồng ghép tư vấn, khám và điều trị các bệnh lây truyền qua đường tình dục với khám sức khỏe định kỳ;

- Tham gia nghiên cứu, xây dựng các hướng dẫn về điều trị dự phòng phơi nhiễm HIV, trong đó chú trọng việc xây dựng hướng dẫn về biện pháp điều trị dự phòng phổ cập ngoài cơ sở y tế.

3.3. Nâng cao chất lượng và mở rộng dịch vụ tư vấn, xét nghiệm HIV và các hoạt động dự phòng lây nhiễm HIV khác

- Nâng cao chất lượng dịch vụ tư vấn, xét nghiệm HIV thông qua việc đào tạo nâng cao kỹ năng tư vấn, xét nghiệm của người làm công tác xét nghiệm; nâng cấp cơ sở hạ tầng, lựa chọn sinh phẩm xét nghiệm HIV có chất lượng và thực hiện nghiêm túc các quy định của pháp luật liên quan đến xét nghiệm HIV;

- Đa dạng hóa các mô hình dịch vụ tư vấn và xét nghiệm HIV, tham gia triển khai thí điểm các mô hình xét nghiệm sàng lọc HIV tại cộng đồng; đề xuất các biện pháp tăng cường khả năng tiếp cận với dịch vụ tư vấn, xét nghiệm HIV của người dân, chuyển gửi người xét nghiệm HIV dương tính tiếp cận với chương trình chăm sóc, điều trị;

- Tăng cường giám sát việc dự phòng lây nhiễm HIV qua các dịch vụ xã hội và y tế, chú trọng việc cung cấp trang thiết bị bảo đảm công tác vô trùng, tiệt trùng cho các cơ sở y tế; đào tạo tập huấn cho nhân viên y tế về dự phòng phổ cập trong các dịch vụ y tế; cung cấp thông tin về dự phòng phổ cập trong các dịch vụ xã hội.

4. Nhóm giải pháp về điều trị, chăm sóc người nhiễm HIV

- Mở rộng phạm vi cung cấp, bảo đảm tính liên tục và dễ tiếp cận của dịch vụ điều trị bằng thuốc kháng vi rút HIV, điều trị nhiễm trùng cơ hội, điều trị lao cho người nhiễm HIV, điều trị dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con thông qua việc đưa công tác điều trị về tuyến y tế cơ sở, lồng ghép với các chương trình y tế sẵn có; tổ chức điều trị tại các Trung tâm Chữa bệnh - Giáo dục - Lao động xã hội, trại giam, trại tạm giam, trường giáo dưỡng; củng cố, phát triển hệ thống chăm sóc tại cộng đồng của người nhiễm HIV, tổ chức xã hội.

- Nâng cao chất lượng các dịch vụ điều trị:

+ Bảo đảm tính sẵn có, tính dễ tiếp cận với thuốc kháng vi rút HIV; đồng thời khuyến khích việc sử dụng các bài thuốc y học cổ truyền nhằm nâng cao thể trạng và tăng cường hệ miễn dịch cho người nhiễm HIV;

+ Nâng cao chất lượng, hiệu quả và mở rộng hệ thống xét nghiệm phục vụ cho công tác chẩn đoán và điều trị HIV/AIDS;

+ Ứng dụng các mô hình điều trị, các biện pháp mới nhằm giảm chi phí điều trị, tăng hiệu quả của điều trị bằng thuốc kháng vi rút cho người nhiễm HIV/AIDS.

+ Lồng ghép điều trị HIV/AIDS với các chương trình khác; thực hiện kết nối giữa các tổ chức cung ứng dịch vụ điều trị, chăm sóc ở cộng đồng với hệ thống cơ sở y tế trong và ngoài công lập, tạo thành chuỗi dịch vụ liên tục, có chất lượng bảo đảm thực hiện các gói dịch vụ dự phòng, điều trị, chăm sóc toàn diện; thực hiện việc kết hợp điều trị thực thể với hỗ trợ tâm lý cho người nhiễm HIV.

- Đẩy mạnh các hoạt động hỗ trợ vật chất, tinh thần cho người nhiễm HIV và gia đình họ để người nhiễm HIV ổn định cuộc sống, hòa nhập và được chăm sóc tại gia đình và cộng đồng.

5. Nhóm giải pháp về giám sát dịch HIV/AIDS, theo dõi và đánh giá

- Củng cố, kiện toàn hệ thống giám sát, theo dõi và đánh giá chương trình phòng, chống HIV/AIDS bảo đảm có hệ thống theo dõi đánh giá thống nhất;

- Củng cố và hoàn thiện hệ thống quản lý thông tin chương trình phòng, chống HIV/AIDS trên địa bàn tỉnh bảo đảm đầy đủ, kịp thời và có tính ứng dụng cao;

- Nâng cao chất lượng số liệu giám sát dịch HIV/AIDS, số liệu đánh giá chương trình phòng, chống HIV/AIDS;

- Có khả năng phân tích, đánh giá diễn biến dịch HIV/AIDS trên địa bàn tỉnh, đánh giá hiệu quả các hoạt động của chương trình phòng, chống HIV/AIDS;

- Tăng cường sử dụng dữ liệu trong các hoạt động của chương trình phòng, chống HIV/AIDS trên địa bàn tỉnh.

6. Nhóm giải pháp về nguồn tài chính

- Đầu tư nguồn lực cho chương trình phòng, chống HIV/AIDS từ các nguồn của Trung ương, ngân sách của tỉnh và khuyến khích các tổ chức, các doanh nghiệp, cá nhân, các tổ chức phi chính phủ hiện có trên địa bàn tỉnh... đầu tư nguồn lực cho công tác phòng, chống HIV/AIDS, để bảo đảm nguồn lực cho việc thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ của Chiến lược.

- Tăng cường quản lý, giám sát và sử dụng có hiệu quả các nguồn kinh phí đầu tư cho công tác phòng, chống HIV/AIDS;

- Điều phối, quản lý, sử dụng có hiệu quả nguồn kinh phí của các dự án phòng, chống HIV/AIDS được triển khai tại tỉnh Bắc Ninh.

7. Nhóm giải pháp về nguồn nhân lực

- Bố trí, quy hoạch, phát triển nhân lực cho hệ thống HIV/AIDS trên địa bàn tỉnh, bảo đảm tính bền vững;

- Nâng cao năng lực cho cán bộ làm công tác phòng, chống HIV/AIDS, trong đó chú trọng việc đào tạo, tập huấn cho cán bộ hệ thống y tế tuyến huyện, xã và y tế thôn/khu phố;

- Nâng cao năng lực về tư vấn, kỹ năng chăm sóc, hỗ trợ điều trị người nhiễm HIV/AIDS cho các thành viên nhóm tự lực, câu lạc bộ và gia đình người nhiễm để họ tham gia hỗ trợ công tác chăm sóc, điều trị cho bệnh nhân HIV/AIDS tại gia đình và cộng đồng.

8. Giải pháp về cơ sở hạ tầng, cung ứng thuốc, thiết bị

- Có kế hoạch cung ứng thuốc, thiết bị, quản lý, sử dụng, điều phối trên địa bàn tỉnh, tuân thủ theo quy định của Trung ương.

- Tiếp tục đẩy nhanh tiến độ xây dựng trụ sở làm việc và trang thiết bị cho Trung tâm phòng, chống HIV/AIDS tỉnh.

9. Giải pháp về hợp tác quốc tế

- Nâng cao hiệu quả hoạt động của các Dự án phòng, chống HIV/AIDS đang được triển khai tại tỉnh Bắc Ninh; Đồng thời tranh thủ sự ủng hộ của Trung ương để thu hút các Dự án phòng, chống HIV/AIDS khác về tỉnh.

IV. CÁC ĐỀ ÁN, DỰ ÁN THỰC HIỆN KẾ HOẠCH

Trên cơ sở hướng dẫn thực hiện các Đề án của Chiến lược, tỉnh Bắc Ninh xây dựng kế hoạch thực hiện 4 Đề án cụ thể:

- Đề án 1: Dự phòng lây nhiễm HIV.

- Đề án 2: Chăm sóc, hỗ trợ, điều trị toàn diện người nhiễm HIV/AIDS.

- Đề án 3: Tăng cường năng lực hệ thống phòng, chống HIV/AIDS.

- Đề án 4: Giám sát dịch HIV/AIDS, theo dõi và đánh giá Chương trình phòng, chống HIV/AIDS.

(Có phụ lục 3, 4, 5, 6 kèm theo)

V. KINH PHÍ THỰC HIỆN

1. Tổng kinh phí: 129.444 triệu đồng (Một trăm hai mươi chín tỷ, bốn trăm bốn mươi bốn triệu đồng).

(Có phụ lục 7 kèm theo)

2. Nguồn kinh phí được huy động từ nguồn sau:

- Nguồn từ Chương trình quốc gia phòng, chống HIV/AIDS: 64.722 triệu đồng (chiếm 50% tổng kinh phí);

- Nguồn từ các chương trình/dự án quốc tế (Dự án Life-Gap; Dự án Quỹ toàn cầu…): 25.888,8 triệu đồng (chiếm 20% tổng kinh phí);

- Nguồn kinh phí xã hội hóa các nguồn hợp pháp khác: 12.944,4 triệu đồng (chiếm 10% tổng kinh phí);

- Nguồn ngân sách tỉnh: 25.888,8 triệu đồng (chiếm 20% tổng kinh phí); đây là nguồn kinh phí đối ứng hàng năm của tỉnh cho các hoạt động theo lộ trình.

VI. TỔ CHỨC THỰC HIỆN

1. Sở Y tế

- Là cơ quan thường trực giúp Ban Chỉ đạo phòng, chống AIDS và phòng, chống tệ nạn ma tuý, mại dâm tỉnh triển khai thực hiện Kế hoạch này và xây dựng kế hoạch chi tiết của 04 Đề án của Chiến lược;

- Chủ trì xây dựng kế hoạch; chỉ đạo, hướng dẫn, theo dõi và giám sát việc triển khai thực hiện kế hoạch hành động phòng, chống HIV/AIDS từ nay đến năm 2020; phối hợp với các đơn vị là thành viên của Ban Chỉ đạo phòng, chống AIDS và phòng, chống tệ nạn ma tuý, mại dâm tỉnh và các cơ quan liên quan, tổ chức chỉ đạo, triển khai các nội dung của Kế hoạch trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn được giao;

- Tổ chức kiểm tra, đôn đốc thực hiện kế hoạch này; phối hợp với các cơ quan liên quan thực hiện các hoạt động phòng, chống HIV/AIDS với phòng, chống tệ nạn ma tuý, mại dâm.

2. Công an tỉnh

Chỉ đạo lực lượng công an các cấp tổ chức triển khai các nội dung của Kế hoạch trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ được giao; đặc biệt chú trọng hoạt động phối hợp và hỗ trợ triển khai các hoạt động can thiệp giảm tác hại tại cộng đồng như: Chương trình điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế Methadone, chương trình cung cấp và hướng dẫn sử dụng bơm kim tiêm sạch, bao cao su đúng cách dựa vào giáo dục viên đồng đẳng; chỉ đạo triển khai các hoạt động phòng, chống HIV/AIDS tại các trại tạm giam đồng thời tăng cường quản lý an ninh trật tự đối với các cơ sở kinh doanh có điều kiện về an ninh trật tự; quản lý địa bàn và xử lý vi phạm liên quan đến PC HIV/AIDS.

3. Sở Lao động - Thương binh và Xã hội

- Chủ trì, phối hợp với Sở Y tế, các sở, ngành liên quan tổ chức tuyên truyền, dự phòng, chăm sóc và điều trị HIV/AIDS tại Trung tâm Giáo dục - Dạy nghề - Hướng thiện; Hướng dẫn, chỉ đạo và kiểm tra, giám sát công tác phòng, chống HIV/AIDS cho người lao động tại nơi làm việc; chú trọng dự phòng lây nhiễm HIV cho đối tượng là lao động nữ; tổ chức triển khai, kiểm tra, giám sát thực hiện các chế độ chính sách hỗ trợ người nhiễm HIV/AIDS;

- Chủ trì, phối hợp với Sở Y tế, Sở Tài chính và các sở, ngành liên quan, nghiên cứu, tham mưu cấp có thẩm quyền phê duyệt bổ sung các chế độ, chính sách của tỉnh phù hợp với điều kiện thực tế phục vụ công tác phòng, chống HIV/AIDS của tỉnh; chú trọng quan tâm đến trẻ em nhiễm HIV và ảnh hưởng bởi HIV/AIDS.

4. Sở Kế hoạch và Đầu tư:

- Phối hợp với Sở Tài chính tham mưu UBND tỉnh việc giao chỉ tiêu và vốn thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia về phòng, chống HIV/AIDS hàng năm.

- Chỉ đạo, giám sát, kiểm tra việc lồng ghép các chỉ tiêu phòng, chống HIV/AIDS vào chương trình phát triển kinh tế xã hội của tỉnh;

- Tích cực huy động các nguồn tài trợ trong và ngoài nước đầu tư cho công tác phòng, chống HIV/AIDS; xây dựng chính sách và cơ chế, thủ tục thuận lợi cho việc huy động, tiếp nhận các nguồn tài trợ cho công tác phòng, chống HIV/AIDS của tỉnh.

5. Sở Tài chính: Chủ trì xây dựng dự toán ngân sách nhà nước, bố trí và cấp đầy đủ, kịp thời kinh phí cho các hoạt động của chương trình phòng, chống HIV/AIDS theo kế hoạch ngân sách được tỉnh phân bổ hàng năm; đồng thời chủ trì kiểm tra, giám sát việc sử dụng và quyết toán kinh phí hiệu quả và đúng các quy định hiện hành.

6. Sở Nội vụ: Hàng năm phối hợp với Sở Y tế xây dựng định mức biên chế cho hệ thống phòng, chống HIV/AIDS của tỉnh phù hợp với các qui định hiện hành có liên quan. Phối hợp với các Sở, ngành địa phương có liên quan nghiên cứu, đề xuất các chính sách thu hút, khuyến khích nguồn nhân lực tham gia công tác tại hệ thống phòng, chống HIV/AIDS của các cấp.

7. Sở Giáo dục và Đào tạo: Chủ trì, phối hợp với các sở, ngành, đoàn thể, UBND các huyện, thị xã, thành phố tổ chức triển khai chương trình giáo dục kiến thức và huấn luyện kỹ năng phòng, chống HIV/AIDS vào trong chương trình đào tạo của các trường cao đẳng, trung học chuyên nghiệp, giáo dục dạy nghề và phổ thông phù hợp với yêu cầu của từng đối tượng. Chống kỳ thị và phân biệt đối xử liên quan đến HIV/AIDS trong hệ thống các ngành học và các cấp học. Đảm bảo quyền được học tập của trẻ nhiễm và trẻ bị ảnh hưởng bởi HIV.

8. Sở Thông tin và Truyền thông: Chủ trì, phối hợp với các sở, ngành, cơ quan, đoàn thể, UBND các huyện chỉ đạo cơ quan truyền thông các cấp đẩy mạnh công tác thông tin, giáo dục, truyền thông nhằm thay đổi hành vi dự phòng lây nhiễm HIV/AIDS trên địa bàn toàn tỉnh. Tuyên truyền, vận động các tầng lớp nhân dân đồng thuận và tham gia vào các hoạt động phòng chống AIDS, đặc biệt là các hoạt động can thiệp giảm tác hại phòng ngừa lây nhiễm HIV; tập trung đưa thông tin tiếp cận với các nhóm đối tượng có hành vi nguy cơ cao.

9. Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch: Chỉ đạo các đơn vị thuộc thẩm quyền quản lý phối hợp với ngành Y tế trong việc tổ chức và triển khai các hoạt động phòng, chống HIV/AIDS; phối hợp với Sở Y tế, Uỷ ban MTTQ tỉnh thực hiện tốt phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư” và phong trào “Toàn dân tham gia phòng, chống HIV/AIDS ở cộng đồng dân cư”.

10. Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh: Triển khai các hoạt động phòng, chống HIV/AIDS cho các cán bộ và chiến sỹ phù hợp với đặc thù ngành, đơn vị; tăng cường kết hợp quân dân y trong các hoạt động phòng, chống HIV/AIDS.

11. Báo Bắc Ninh, Đài Phát thanh - Truyền hình tỉnh

Chủ trì, phối hợp với các sở, ngành đưa các thông tin về dự phòng, chăm sóc người lây nhiễm HIV/AIDS thành nội dung thường xuyên của chương trình phát sóng. Xây dựng các chuyên mục, chuyên trang về phòng, chống HIV/AIDS, chủ động đầu tư kinh phí cho việc xây dựng và phát sóng các chương trình về phòng, chống HIV/AIDS.

12. Các sở, ban, ngành khác

- Có trách nhiệm chủ động xây dựng và triển khai thực hiện kế hoạch phòng, chống HIV/AIDS theo chức năng, nhiệm vụ được giao và theo đặc thù của đơn vị mình; chủ động đầu tư ngân sách và tổ chức thực hiện thành công mục tiêu, chương trình hành động đã đề ra cho công tác này.

- Cân đối, bố trí, lồng ghép kinh phí đảm bảo các hoạt động thuộc lĩnh vực phụ trách để triển khai kế hoạch một cách có hiệu quả.

- Phối hợp với Sở Y tế kiểm tra, đánh giá tình hình thực hiện Kế hoạch.

13. Đề nghị Uỷ ban Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể của tỉnh: Tích cực tham gia triển khai thực hiện Kế hoạch này theo chức năng, nhiệm vụ của đơn vị; phối hợp với các cơ quan liên quan hỗ trợ triển khai các hoạt động phòng, chống HIV/AIDS của các tổ chức xã hội, tổ chức phi chính phủ tham gia hoạt động phòng, chống HIV/AIDS.

- Uỷ ban Mặt trận Tổ quốc tỉnh: Phối hợp thực hiện Cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư” và phong trào “Toàn dân tham gia phòng, chống HIV/AIDS ở cộng đồng dân cư”. Vận động các tổ chức thành viên, các tổ chức tôn giáo tham gia hỗ trợ thực hiện chăm sóc người nhiễm HIV ở cộng đồng, nhất là trẻ nhiễm và trẻ bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS.

- Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh: Tổ chức thực hiện thông tin giáo dục truyền thông về HIV/AIDS cho đối tượng phụ nữ trong cộng đồng, đặc biệt chú ý đến phụ nữ nghèo, phụ nữ có nguy cơ đi vào con đường mại dâm. Phối hợp triển khai thực hiện các hoạt động can thiệp giảm tác hại phòng ngừa lây nhiễm HIV cho các nhóm phụ nữ có nguy cơ cao (phụ nữ mại dâm, tiếp viên nhà hàng, khách sạn, cơ sở giải trí…). Chủ trì, phối hợp với Sở Lao động - Thương binh và Xã hội hỗ trợ các đối tượng mại dâm hoàn lương, người sau cai tái hòa nhập cộng đồng. Tuyên truyền, vận động phụ nữ mang thai trong cộng đồng khám thai sớm và đầy đủ, tiếp cận sớm với chương trình dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con.

- Tỉnh Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh: Tổ chức các hoạt động thông tin, tuyên truyền phòng, chống HIV/AIDS kết hợp với giáo dục lối sống lành mạnh, tình dục an toàn trong đoàn viên và thanh thiếu niên. Phối hợp với Ngân hàng Chính sách xã hội và Sở LĐTBXH tổ chức giáo dục, vay vốn, tạo việc làm cho người sau cai tái hòa nhập cộng đồng, bệnh nhân Methadone. Vận động hiến máu nhân đạo trong đoàn viên, thanh niên.

- Liên đoàn Lao động tỉnh: Tổ chức giáo dục về kiến thức và kỹ năng phòng lây nhiễm HIV/AIDS cho đội ngũ công nhân lao động, chú trọng đến các khu chế xuất, khu công nghiệp, các đối tượng thường xuyên di động như tài xế xe tải đường dài, công nhân xây dựng. Hình thành các câu lạc bộ phòng chống AIDS, các mô hình công nhân giáo dục công nhân trong các nhà máy, cơ quan, xí nghiệp. Vận động sự tham gia và hỗ trợ của các doanh nghiệp cho công tác phòng chống AIDS.

14. Uỷ ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố: Triển khai thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp thực hiện kế hoạch tại địa phương; xây dựng và xác lập các mục tiêu phòng, chống HIV/AIDS trong kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội. Ngoài nguồn ngân sách Trung ương và tỉnh cấp, các địa phương chủ động đầu tư ngân sách, nhân lực, cơ sở vật chất cho chương trình phòng, chống HIV/AIDS. Tập trung chỉ đạo các cơ quan, tổ chức ở địa phương phối hợp chặt chẽ với ngành Y tế trong việc triển khai thường xuyên, đồng bộ và có hiệu quả các biện pháp can thiệp giảm tác hại trong dự phòng lây nhiễm HIV; tổ chức tốt việc chăm sóc, điều trị hỗ trợ người nhiễm HIV tại địa phương; thường xuyên kiểm tra, đôn đốc, giám sát việc thực hiện Kế hoạch trên địa bàn quản lý.

Trên đây là Kế hoạch hành động thực hiện Chiến lược Quốc gia phòng, chống HIV/AIDS đến năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2030 trên địa bàn tỉnh. Yêu cầu các sở, ban, ngành của tỉnh, UBND các huyện, thị xã, thành phố xây dựng kế hoạch thực hiện một cách cụ thể, thiết thực và phù hợp với điều kiện thực tế của từng địa phương, đơn vị; tạo bước chuyển biến tích cực, mạnh mẽ trong nhận thức và hành động phòng, chống HIV/AIDS. Định kỳ 6 tháng, hàng năm, báo cáo việc triển khai Kế hoạch này về UBND tỉnh (thông qua Sở Y tế).

Sở Y tế có trách nhiệm đôn đốc, định kỳ hoặc đột xuất báo cáo Bộ Y tế, UBND tỉnh về tình hình triển khai Kế hoạch và kết quả thực hiện./.