Nghị quyết 52-NQ/TW năm 2005 về đổi mới, nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng cán bộ và nghiên cứu khoa học của Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh do Bộ Chính trị ban hành

NGHỊ QUYẾT

CỦA BỘ CHÍNH TRỊ VỀ ĐỔI MỚI, NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG ĐÀO TẠO, BỒI DƯỠNG CÁN BỘ VÀ NGHIÊN CỨU KHOA HỌC CỦA HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH

I. TÌNH HÌNH HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH

1. Kết quả

Trong những năm qua, thực hiện Quyết định số 61-QĐ/TW, ngày 10.3.1993 và Quyết định 67-QĐ/TW, ngày 20.10.1999 của Bộ Chính trị về chức năng nhiệm vụ và tổ chức bộ máy của Học viện, hoạt động của Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh đã đạt được những kết quả quan trọng.

Công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ lãnh đạo, quản lý và cán bộ lý luận có trình độ đại học, sau đại học có nhiều tiến bộ. Quy mô đào tạo được mở rộng; chương trình đào tạo, nội dung giáo trình, bài giảng và phương pháp giảng dạy có đổi mới, kiên trì nền tảng chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đồng thời bổ sung, cập nhật kiến thức mới có chọn lọc, phù hợp với đường lối, quan điểm đổi mới của Đảng và sự phát triển của tình hình thực tiễn. Cán bộ qua đào tạo ở Học viện được nâng cao trình độ lý luận chính trị, đổi mới tư duy đáp ứng tốt hơn những đòi hỏi ngày càng cao của công cuộc đổi mới.

Công tác nghiên cứu khoa học và tổng kết thực tiễn được coi trọng hơn, góp phần làm sáng tỏ những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và sự vận dụng sáng tạo của Đảng ta trong công cuộc đổi mới; góp phần cung cấp cơ sở lý luận cho việc hoạch định Cương lĩnh, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và phục vụ cho việc bổ sung chương trình, giáo trình, bài giảng ở Học viện và các trường chính trị tỉnh, thành phố.

Bộ máy tổ chức của Học viện được kiện toàn, cơ sở vật chất - kỹ thuật từng bước được tăng cường, tạo điều kiện thuận lợi cho việc triển khai các mặt công tác.

Đội ngũ cán bộ của Học viện có bảnh lĩnh chính trị vững vàng, trung thành với Đảng, với mục tiêu và con đường xã hội chủ nghĩa; đại bộ phận tâm huyết với nghề nghiệp, có ý thức phấn đấu vươn lên, nâng cao trình độ và chất lượng công tác.

2. Hạn chế

Công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ chưa thật gắn chặt với quy hoạch cán bộ và việc thực hiện chiến lược cán bộ của Đảng trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Nội dung, chương trình dào tạo tuy có đổi mới nhưng còn chậm, còn thiếu nhiều loại tri thức hiện đại và kỹ năng cần thiết đối với cán bộ lãnh đạo, quản lý; cơ cấu và thời lượng của các môn học chưa thật hợp lý. Phương thức đào tạo, phương pháp giảng dạy chưa kết hợp nhuần nhuyễn giữa lý luận và thực tiễn, giữa nâng cao tri thức với rèn luyện đạo đức và phương pháp lãnh đạo, quản lý; chưa phát huy được tính chủ động, tích cực, sáng tạo của người học. Công tác quản lý học viên chưa thật chặt chẽ; quan hệ giữa đào tạo tập trung và tại chức chưa hợp lý, chưa phân định rõ đối tượng học tập trung và học tại chức, đối tượng đào tạo ở Học viện trung tâm và các phân viện; sự phối hợp giữa Học viện với cấp ủy cử cán bộ đi học và cơ quan quản lý cán bộ trong việc theo dõi, quản lý và bố trí công tác cho cán bộ sau khi ra trường còn nhiều hạn chế.

Hoạt động nghiên cứu khoa học chưa bám sát chương trình công tác lớn của Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư; còn ít những công trình khoa học lớn đóng góp quan trọng vào việc đổi mới tư duy, phát triển lý luận cách mạng. Tính phê phán, đấu tranh tư tưởng, lý luận còn yếu. Sự phối hợp với các bộ, ban, ngành, địa phương và hợp tác quốc tế trong nghiên cứu khoa học chưa thường xuyên, hiệu quả thấp.

Tổ chức bộ máy của Học viện còn cồng kềnh, cơ cấu chưa hợp lý. Chất lượng đội ngũ cán bộ giảng dạy, nghiên cứu còn một số mặt hạn chế, nhất là về khả năng cập nhật kiến thức khoa học hiện đại, hiểu biết thực tiễn đất nước và thế giới, về khả năng ngoại ngữ, tin học và sử dụng những phương pháp giảng dạy hiện đại. Công tác xây dựng lực lượng kế cận còn chậm, ít chuyên gia giỏi.

Nguyên nhân chủ yếu của những hạn chế:

Học viện chưa tập trung cao cho việc nghiên cứu, đổi mới chương trình, nội dung, phương pháp đào tạo, quản lý học viên và tìm phương thức tổ chức để đẩy mạnh, nâng cao chất lượng nghiên cứu khoa học, tổng kết thực tiễn và xây dựng đội ngũ cán bộ nghiên cứu, giảng dạy.

Bộ Chính trị, Ban Bí thư và Chính phủ chưa thường xuyên quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, định hướng hoạt động và giúp Học viện tháo gỡ các khó khăn.

Một số cấp ủy đảng, chính quyền, ban, ngành, địa phương chưa lãnh đạo chặt chẽ công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, chưa phối hợp thường xuyên với Học viện trong công tác đào tạo và nghiên cứu khoa học.

Thiếu cơ chế, chính sách động viên, khuyến khích đội ngũ hiện có, thu hút cán bộ có năng lực giảng dạy, nghiên cứu lý luận chính trị về Học viện công tác và khai thác tiềm năng đội ngũ giảng viên kiêm nhiệm.

Mức độ đầu tư và cơ chế quản lý tài chính phục vụ công tác đào tạo, nghiên cứu khoa học, hợp tác quốc tế, hiện đại hóa Học viện còn bất cập so với yêu cầu, nhiệm vụ.

II. ĐỔI MỚI, NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG ĐÀO TẠO,  BỒI DƯỠNG CÁN BỘ VÀ NGHIÊN CỨU KHOA HỌC CỦA HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH

Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh là đơn vị sự nghiệp trực thuộc Ban Chấp hành Trung ương Đảng và Chính phủ, đặt dưới sự chỉ đạo trực tiếp, thường xuyên của Bộ Chính trị, Ban Bí thư; là trung tâm quốc gia đào tạo, bồi dưỡng cán bộ lãnh đạo, quản lý chủ chốt trung, cao cấp, cán bộ khoa học lý luận chính trị của Đảng, Nhà nước và các đoàn thể chính trị - xã hội; là trung tâm quốc gia nghiên cứu khoa học lý luận Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh, nghiên cứu đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước, nghiên cứu về khoa học chính trị.

Học viện phải đổi mới mạnh mẽ, toàn diện công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, đẩy mạnh hoạt động nghiên cứu khoa học, tổng kết thực tiễn, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ và tăng cường cơ sở vật chất kỹ thuật để ngang tầm với đòi hỏi của công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, xây dựng và bảo vệ Tổ Quốc.

1. Quan điểm chỉ đạo đổi mới công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ và nghiên cứu khoa học của Học viện.

- Vận dụng và phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quán triệt sâu sắc đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước, phù hợp với thực tiễn cách mạng Việt Nam và xu thế phát triển của thế giới hiện đại để phục vụ đắc lực sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa.

- Đổi mới toàn diện, mạnh mẽ, đồng bộ, nhưng có trọng tâm, trọng điểm, với bước đi vững chắc.

Công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ cần bám sát mục tiêu, yêu cầu, định hướng của chiến lược cán bộ, gắn kết chặt chẽ với công tác quy hoạch cán bộ. Coi trọng chất lượng đào tạo. Phân định rõ giữa đào tạo cơ bản với bồi dưỡng theo chức danh. Rút ngắn hợp lý thời gian đào tạo. Chú trọng đào tạo tập trung.

Công tác nghiên cứu khoa học phải có đóng góp kịp thời và thiết thực vào việc hoạch định đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước, tham gia tích cực vào công tác tư tưởng của Đảng và nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng cán bộ. Gắn tổng kết thực tiễn với phát triển lý luận.

- Tăng cường sự lãnh đạo của Ban Chấp hành Trung ương, trực tiếp là của Bộ Chính trị, Ban Bí thư và sự chỉ đạo của Chính phủ đối với Học viện; đồng thời, phát huy tốt trách nhiệm của Học viện và các đơn vị trong Học viện.

2. Định hướng và những giải pháp chủ yếu

1- Công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ

- Mục tiêu và yêu cầu:

Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh đào tạo, bồi dưỡng cán bộ lãnh đạo, quản lý trung, cao cấp của hệ thống chính trị, góp phần xây dựng đội ngũ những người lãnh đạo chính trị có phẩm chất và năng lực đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp cách mạng trong giai đoạn mới; đào tạo đội ngũ cán bộ lý luận chính trị có trình độ sau đại học, nhằm cung cấp cán bộ nghiên cứu chủ chốt cho các cơ quan lãnh đạo và các viện nghiên cứu khoa học xã hội, giảng viên lý luận các trường chính trị tỉnh, thành phố, các trường đào tạo cán bộ của bộ, ngành, đoàn thể và các trường đại học, cao đẳng; đào tạo cán bộ cho các cơ quan tuyên truyền và thông tin đại chúng.

- Đối tượng đào tạo, bồi dưỡng phân cấp như sau :

Tại Trung tâm Học viện

+ Vụ trưởng, phó vụ trưởng và tương đương trở lên của các bộ, ban, ngành, đoàn thể, đảng ủy trực thuộc Trung ương; tỉnh ủy viên, thành ủy viên, trưởng các sở, ban, ngành, đoàn thể tỉnh, thành phố và bí thư huyện ủy, quận ủy, thị ủy trở lên.

+ Đào tạo thạc sĩ, tiến sĩ làm công tác giảng dạy và nghiên cứu lý luận chính trị ở các cơ quan Trung ương, các viện nghiên cứu, các nhà trường.

+ Bồi dưỡng kiến thức mới cho cán bộ lãnh đạo, quản lý thuộc đối tượng đào tạo tại Trung tâm Học viện, cho giảng viên các học viện chính trị khu vực, Học viện Báo chí và Tuyên truyền và các trường chính trị tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, giảng viên lý luận Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh của các trường đại học, cao đẳng.

Tại các học viện khu vực

+ Trưởng, phó phòng và tương đương của các bộ, ban, ngành, đoàn thể, đảng ủy trực thuộc Trung ương; cấp phó các sở, ban, ngành, đoàn thể tỉnh, thành phố; cấp ủy viên và trưởng phòng, ban, ngành, đoàn thể huyện, quận, thị xã.

+ Bồi dưỡng kiến thức mới cho cán bộ lãnh đạo, quản lý thuộc đối tượng đào tạo tại các học viện khu vực.

Tại Học viện Báo chí và Tuyên truyền

+ Trưởng, phó phòng trở lên của các cơ quan thông tin đại chúng ở Trung ương, ở các bộ, ban, ngành, đoàn thể Trung ương và tỉnh, thành phố; phó trưởng ban tuyên giáo tỉnh ủy, thành ủy; trưởng, phó ban tuyên giáo huyện ủy, quận ủy, thị ủy.

+ Đào tạo giảng viên lý luận chính trị bậc đại học cho các trường chính trị tỉnh, các trường đào tạo cán bộ của bộ, ban, ngành, đoàn thể Trung ương, các trường đại học và cao đẳng; đào tạo bậc đại học và sau đại học các chuyên ngành báo chí, xuất bản và tuyên truyền.

+ Bồi dưỡng kiến thức mới cho cán bộ lãnh đạo, quản lý thuộc các đối tượng đào tạo tại Học viện Báo chí và Tuyên truyền.

- Chương trình và nội dung đào tạo, bồi dưỡng:

Đổi mới, hoàn thiện chương trình các hệ đào tạo, bồi dưỡng theo hướng chọn lọc, thiết thực, sát hợp với đối tượng và mục tiêu đào tạo. Học viện có các loại chương trình sau: chương trình đào tạo cao cấp lý luận, chương trình bồi dưỡng, chương trình nâng cao, cập nhật kiến thức mới cho cán bộ lãnh đạo, quản lý; chương trình đào tạo lý luận chính trị cho cán bộ để chuẩn hoá chức danh công chức; chương trình đào tạo thạc sĩ, tiến sĩ các chuyên ngành lý luận chính trị và một số chuyên ngành khoa học - xã hội và nhân văn khác; chương trình đào tạo bậc đại học và sau đại học các cán bộ trên lĩnh vực báo chí, xuất bản, tuyên truyền và giảng viên lý luận chính trị.

Học viện chính trị quốc gia Hồ Chí Minh phối hợp với các ban, ngành tổ chức các lớp đào tạo, bồi dưỡng chuyên ngành theo yêu cầu của các ban, ngành.

Đổi mới chương trình, nội dung đào tạo phải vừa bảo đảm tính khoa học, cơ bản và hệ thống, vừa bảo đảm tính hiện đại, thực tiễn và chuyên môn nghiệp vụ.

- Phương thức, phương pháp đào tạo và quản lý học viên:

Chiêu sinh đúng đối tượng trên cơ sở bảo đảm quy mô đào tạo hợp lý. Cán bộ thuộc diện quy hoạch cán bộ lãnh đạo, quản lý chủ chốt nhất thiết phải qua đào tạo tập trung.

Thực hiện đào tạo toàn diện, chú trọng nâng cao trình độ kiến thức, rèn luyện năng lực tư duy khoa học, khả năng xử lý tình huống, trau dồi đào đức, lối sống. Gắn bồi dưỡng lý luận với thực tiễn, học đi đôi với hành. Áp dụng phương pháp giảng dạy hiện đại và học tập theo phong cách nghiên cứu nhằm phát huy cao độ tính chủ động, tích cực, khả năng độc lập suy nghĩ, sáng tạo của người học. Quản lý chặt chẽ học viên theo quy chế.

2- Công tác nghiên cứu khoa học

- Đẩy mạnh và nâng cao chất lượng nghiên cứu khoa học trên các hướng: Nghiên cứu phục vụ nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng cán bộ; nghiên cứu đóng góp vào sự phát triển lý luận, cung cấp luận cứ khoa học cho việc xây dựng, hoàn thiện đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước; tổ chức thảo luận, làm sáng tỏ những vấn đề nảy sinh từ thực tiễn, đang có ý kiến khác nhau, đấu tranh chống các quan điểm lệch lạc và luận điệu sai trái, góp phần tích cực vào công tác tư tưởng của Đảng.

- Chú trọng cả nghiên cứu cơ bản và nghiên cứu ứng dụng; nghiên cứu lý luận gắn với thực tiễn, đáp ứng yêu cầu của thực tiễn. Tăng cường nghiên cứu liên ngành, phối hợp giữa học viện với các bộ, ban, ngành, đoàn thể Trung ương, các cơ quan khoa học khác và cấp uỷ, chính quyền địa phương trong nghiên cứu khoa học. Tổ chức để học viên cùng tham gia các hoạt động khoa học.

- Tập trung nghiên cứu những vấn đề lý luận và thực tiễn cơ bản nhằm làm sáng tỏ những giá trị, sức sống và ý nghĩa của chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở nước ta; phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa; về xây dựng Đảng vững mạnh toàn diện trọng tâm là vấn đề Đảng cầm quyền; xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa; về vấn đề toàn cầu hóa và hội nhập kinh tế quốc tế... Tạo ra những công trình, sản phẩm khoa học lớn, có uy tín xã hội cao.

- Đổi mới mạnh mẽ công tác quản lý khoa học; tăng cường công tác thông tin khoa học; mở rộng hợp tác quốc tế trong nghiên cứu khoa học.

3- Công tác xây dựng đội ngũ cán bộ, giảng viên.

Coi trọng việc xây dựng và thực hiện quy hoạch đào tạo, bồi dưỡng phát triển đội ngũ cán bộ giảng dạy, nghiên cứu, đặc biệt là cán bộ khoa học đầu ngành; có biện pháp mạnh và cấp thiết để sau một số năm đáp ứng đủ số lượng, bảo đảm chất lượng đội ngũ cán bộ giảng dạy và nghiên cứu cho Học viện.

Ban Bí thư phân công một số cán bộ lãnh đạo các cơ quan Trung ương và địa phương có đủ điều kiện làm giảng viên kiêm nhiệm của Học viện.

Các bộ, ban, ngành, đoàn thể ở Trung ương và các tỉnh, thành phố có trách nhiệm giúp Học viện lựa chọn những cán bộ có đủ điều kiện về Học viện làm công tác nghiên cứu, giảng dạy lý luận.

Học viện được trao đổi giảng viên với một số cơ sở đào tạo có uy tín trong khu vực và trên thế giới.

4- Tài chính, chế độ, chính sách và tăng cường cơ sở vật chất-kỹ thuật.

Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh là đơn vị tài chính cấp I.

Có chế độ phụ cấp hợp lý cho học viên, nhất là học viên người dân tộc thiểu số, cán bộ vùng cao, vùng sâu, vùng xa, học viên nữ và học viên là người nước ngoài.

Có chính sách phù hợp trong việc tuyển chọn, đào tạo, bồi dưỡng cán bộ của Học viện; tôn vinh các nhà giáo, các cán bộ khoa học, nhất là các chuyên gia đầu ngành; tạo điều kiện thuận lợi để cán bộ nghiên cứu và giảng dạy trẻ phấn đấu rèn luyện sớm trưởng thành. Có chính sách thỏa đáng đối với cộng tác viên khoa học và báo cáo viên, giảng viên kiêm nhiệm.

Từng bước hiện đại hóa cơ sở vật chất - kỹ thuật của Học viện để tương xứng một trung tâm đào tạo và nghiên cứu lớn của quốc gia và khu vực. Trong những năm tới, ưu tiên đầu tư theo quy hoạch, chú trọng đầu tư về công nghệ thông tin.

5- Cơ cấu tổ chức và sự lãnh đạo, chỉ đạo đối với Học viện

Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh gồm các viện, vụ, ban, văn phòng, tạp chí, nhà xuất bản và Học viện Chính trị khu vực I, Học viện Chính trị khu vực II, Học viện Chính trị khu vực III, Học viện Chính trị khu vực IV, Học viện Báo chí và Tuyên truyền.

Tăng cường sự lãnh đạo và chỉ đạo trực tiếp của Bộ Chính trị, Ban Bí thư và Chính phủ đối với Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh.

Bộ Chính trị, Ban Bí thư và Chính phủ định kỳ làm việc, chỉ đạo các hoạt động của Học viện.

Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh do Bộ Chính trị phân công.

III. TỔ CHỨC THỰC HIỆN

Ban cán sự đảng Chính phủ chỉ đạo ban hành nghị định mới của Chính phủ về Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh; chỉ đạo các bộ, ngành liên quan thực hiện tốt chức năng quản lý nhà nước đối với Học viện, bảo đảm kinh phí hoạt động và từng bước hiện đại hóa cơ sở vật chất - kỹ thuật của Học viện.

Ban Tổ chức Trung ương phối hợp với Học viện xây dựng kế hoạch đào tạo và bồi dưỡng cán bộ; theo dõi và đề xuất việc bố trí cán bộ đã qua đào tạo; duyệt biên chế hằng năm; hướng dẫn thực hiện chế độ, chính sách và công tác cán bộ của Học viện theo chức năng của Ban.

Ban Tư tưởng - Văn hóa Trung ương giúp Bộ Chính trị theo dõi về mặt tư tưởng, chính trị trong nội dung giảng dạy ở Học viện, bảo đảm đúng quan điểm, đường lối của Đảng; phối hợp với Học viện trong việc xây dựng chương trình, nội dung đào tạo và bồi dưỡng nghiệp vụ đối với đội ngũ cán bộ làm công tác tuyên truyền và thông tin đại chúng.

Học viện Chính trị quốc  gia Hồ Chí Minh phối hợp với Ban Khoa giáo Trung ương, Ban Tư tưởng - Văn hóa Trung ương trong việc xây dưngj chương trình nghiên cứu lý luận và đào tạo, bồi dưỡng giảng viên lý luận chính trị của các truờng đại học, cao đẳng.

Ban Đối ngoại Trung ương phối hợp với Học viện xác định và thực hiện phương hướng, kế hoạch mở rộng quan hệ quốc tế trong lĩnh vực đào tạo, nghiên cứu khoa học.

Các ban đảng, đảng đoàn, ban cán sự đảng các bộ, ngành, các cấp ủy địa phương có trách nhiệm phối hợp và tạo điều kiện để Học viện hoàn thành các nhiệm vụ được giao.

Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh chủ trì cùng Ban Tổ chức Trung ương xây dựng Quy chế làm việc của Học viện và mối quan hệ phối hợp giữa Học viện với các tổ chức đảng, các cơ quan nhà nước, trình Ban Bí thư quyết định.

Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh định kỳ báo cáo Bộ Chính trị, Ban Bí thư về việc thực hiện Nghị quyết này.