Công văn 673/TCHQ-TXNK năm 2022 về nghiên cứu rà soát, đánh giá và đề xuất sửa đổi Luật thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu do Tổng cục Hải quan ban hành

BỘ TÀI CHÍNH
TỔNG CỤC HẢI QUAN
-------

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
---------------

Số: 673/TCHQ-TXNK
V/v nghiên cứu rà soát, đánh giá và đề xuất sửa đổi Luật thuế XK, thuế NK

Hà Nội, ngày 01 tháng 3 năm 2022

Nơi nhận:
- Như trên;
- Lưu: VT, TXNK (03b).

KT. TỔNG CỤC TRƯỞNG
PHÓ TỔNG CỤC TRƯỞNG




Lưu Mạnh Tưởng

BỘ TÀI CHÍNH
TỔNG CỤC HẢI QUAN
-------

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
---------------

Số: 673/TCHQ-TXNK
V/v nghiên cứu rà soát, đánh giá và đề xuất sửa đổi Luật thuế XK, thuế NK

Hà Nội, ngày 01 tháng 3 năm 2022

Nơi nhận:
- Như trên;
- Lưu: VT, TXNK (03b).

KT. TỔNG CỤC TRƯỞNG
PHÓ TỔNG CỤC TRƯỞNG




Lưu Mạnh Tưởng

STT

Khoản

Thuế XK (tỷ đồng)

Thuế NK (tỷ đồng)

Tổng cộng thuế XNK

Năm 2016

…

Năm 2021

Tổng cộng thuế NK

Năm 2016

…

Năm 2021

Tổng cộng thuế XK

(1)

(2)

(3)

(8)

9 (9=3+..+8)

(10)

…

(15)

16(16=10+..+15)

17(17= 9+16)

1

Khoản 1

2

Khoản 2

…

…

24

Khoản 24

Tổng cộng

STT

Năm

Thuế XK (tỷ đồng)

Thuế NK (tỷ đồng)

Tổng cộng

(1)

(2)

(3)

(4)

5 (5=3+4)

1

2016

2

2017

…

…

6

2021

Tổng cộng

STT

Năm

Thuế XK (tỷ đồng)

Thuế NK (tỷ đồng)

Tổng cộng

(1)

(2)

(3)

(4)

5 (5=3+4)

1

2016

2

2017

…

…

6

2021

Tổng cộng

STT

Năm

Kim ngạch XK (triệu USD)

Kim ngạch NK (triệu USD)

Tổng cộng kim ngạch XNK

Theo thuế suất MFN

Theo thuế suất FTA

Tổng cộng

Theo thuế suất MFN

Theo thuế suất FTA

Tổng cộng

(1)

(2)

(3)

(4)

5 (5=3+4)

(6)

(7)

8 (8=6+7)

9 (9= 5+8)

1

2016

2

2017

…

6

2021

Tổng cộng

STT

Năm

Kim ngạch XK (triệu USD)

Kim ngạch NK (triệu USD)

Tổng cộng kim ngạch XNK

Theo thuế suất MFN

Theo thuế suất FTA

Tổng cộng

Theo thuế suất MFN

Theo thuế suất FTA

Tổng cộng

(1)

(2)

(3)

(4)

5 (5=3+4)

(6)

(7)

8 (8=6+7)

9 (9= 5+8)

1

2016

2

2017

…

6

2021

Tổng cộng

STT

QUY ĐỊNH HIỆN HÀNH

VƯỚNG MẮC TRONG QUÁ TRÌNH THỰC HIỆN

NỘI DUNG SỬA

Điều 2. Đối tượng chịu thuế

4. Đối tượng chịu thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu không áp dụng đối với các trường hợp sau:

…

c) Hàng hóa xuất khẩu từ khu phi thuế quan ra nước ngoài; hàng hóa nhập khẩu từ nước ngoài vào khu phi thuế quan và chỉ sử dụng trong khu phi thuế quan; hàng hóa chuyển từ khu phi thuế quan này sang khu phi thuế quan khác;

Căn cứ điểm c khoản 4 Điều 2 Luật thuế xuất nhập khẩu hiện hành quy định đối tượng không chịu thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu bao gồm: “Hàng hóa xuất khẩu từ khu phi thuế quan ra nước ngoài; hàng hóa nhập khẩu từ nước ngoài vào khu phi thuế quan và chỉ sử dụng trong khu phi thuế quan; hàng hóa chuyển từ khu phi thuế quan này sang khu phi thuế quan khác;”

Căn cứ khoản 10 Điều 4 Nghị định số 82/2018/NĐ-CP quy định: “Doanh nghiệp chế xuất là doanh nghiệp được thành lập và hoạt động trong khu chế xuất hoặc doanh nghiệp chuyên sản xuất sản phẩm để xuất khẩu hoạt động trong khu công nghiệp, khu kinh tế.”

Căn cứ các quy định nêu trên, DNCX chỉ được phép thực hiện các hoạt động liên quan đến sản xuất sản phẩm để xuất khẩu, hàng hóa nhập khẩu của DNCX để phục vụ hoạt động sản xuất sản phẩm xuất khẩu thuộc đối tượng không chịu thuế. Pháp luật hiện hành không quy định hàng hóa của DNCX nhập khẩu để bán cho doanh nghiệp chế xuất khác hoặc bán sang một nước, vùng lãnh thổ khác ngoài lãnh thổ Việt Nam thuộc đối tượng không chịu thuế. Do đó, để giải quyết vướng mắc đối với trường hợp DNCX nhập khẩu hàng hóa để kinh doanh như đã nêu trên thì cần thiết phải bổ sung quy định tại điểm c khoản 4 Điều 2 theo hướng: Trường hợp hàng hóa của doanh nghiệp chế xuất nhập khẩu từ nước ngoài để bán cho doanh nghiệp chế xuất khác hoặc bán sang một nước, vùng lãnh thổ khác ngoài lãnh thổ Việt Nam, trên tờ khai nhập khẩu phải kê khai, nộp thuế nhập khẩu. Hàng hóa nhập khẩu sau khi tái xuất được hoàn thuế nhập khẩu và không phải nộp thuế xuất khẩu theo quy định tại điểm c khoản 1 Điều 19 Luật này.

Sửa đổi, bổ sung điểm c khoản 4 như sau:

4. Đối tượng chịu thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu không áp dụng đối với các trường hợp sau:

…

c) Hàng hóa xuất khẩu từ khu phi thuế quan ra nước ngoài; hàng hóa nhập khẩu từ nước ngoài vào khu phi thuế quan và chỉ sử dụng trong khu phi thuế quan; hàng hóa chuyển từ khu phi thuế quan này sang khu phi thuế quan khác. Trường hợp hàng hóa của doanh nghiệp chế xuất nhập khẩu từ nước ngoài để bán cho doanh nghiệp chế xuất khác hoặc bán sang một nước, vùng lãnh thổ khác ngoài lãnh thổ Việt Nam, trên tờ khai nhập khẩu phải kê khai, nộp thuế nhập khẩu. Hàng hóa nhập khẩu sau khi tái xuất được hoàn thuế nhập khẩu và không phải nộp thuế xuất khẩu theo quy định tại điểm c khoản 1 Điều 19 Luật này.

Điều 3. Người nộp thuế

1. Chủ hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu.

2. Tổ chức nhận ủy thác xuất khẩu, nhập khẩu.

3. Người xuất cảnh, nhập cảnh có hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu, gửi hoặc nhận hàng hóa qua cửa khẩu, biên giới Việt Nam.

4. Người được ủy quyền, bảo lãnh và nộp thuế thay cho người nộp thuế, bao gồm:

a) Đại lý làm thủ tục hải quan trong trường hợp được người nộp thuế ủy quyền nộp thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu;

b) Doanh nghiệp cung cấp dịch vụ bưu chính, dịch vụ chuyển phát nhanh quốc tế trong trường hợp nộp thuế thay cho người nộp thuế;

c) Tổ chức tín dụng hoặc tổ chức khác hoạt động theo quy định của Luật các tổ chức tín dụng trong trường hợp bảo lãnh, nộp thuế thay cho người nộp thuế;

d) Người được chủ hàng hóa ủy quyền trong trường hợp hàng hóa là quà biếu, quà tặng của cá nhân; hành lý gửi trước, gửi sau chuyến đi của người xuất cảnh, nhập cảnh;

đ) Chi nhánh của doanh nghiệp được ủy quyền nộp thuế thay cho doanh nghiệp;

e) Người khác được ủy quyền nộp thuế thay cho người nộp thuế theo quy định của pháp luật.

5. Người thu mua, vận chuyển hàng hóa trong định mức miễn thuế của cư dân biên giới nhưng không sử dụng cho sản xuất, tiêu dùng mà đem bán tại thị trường trong nước và thương nhân nước ngoài được phép kinh doanh hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu ở chợ biên giới theo quy định của pháp luật.

6. Người có hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu thuộc đối tượng không chịu thuế, miễn thuế nhưng sau đó có sự thay đổi và chuyển sang đối tượng chịu thuế theo quy định của pháp luật.

7. Trường hợp khác theo quy định của pháp luật.

(1) Hiện nay theo quy định tại dự thảo Nghị định về quản lý hải quan đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu giao dịch qua thương mại điện tử đã bổ sung đối tượng nộp thuế mới là “chủ sở hữu sàn giao dịch thương mại điện tử, chủ sở hữu website thương mại điện tử bán hàng”. Do đó, cần thiết bổ sung đối tượng nộp thuế nêu trên tại Điều 3 Luật thuế xuất nhập khẩu.

(2) Căn cứ khoản 8 Điều 17 Nghị định số 126/2020/NĐ-CP quy định:

“Trường hợp hàng hóa nhập khẩu thuộc đối tượng miễn thuế, không chịu thuế, người khai thuế cầm cố, thế chấp để làm tài sản bảo đảm các khoản vay, người khai thuế chưa kê khai tờ khai hải quan mới, nộp đủ thuế theo quy định của pháp luật về hải quan nhưng tổ chức tín dụng phải xử lý tài sản cầm cố, thế chấp theo quy định của pháp luật để thu hồi nợ quy định tại điểm m khoản 4 Điều này thì tổ chức tín dụng có trách nhiệm nộp thuế thay cho người khai thuế.

Trường hợp hàng hóa nhập khẩu chưa hoàn thành thủ tục hải quan bị cơ quan hải quan kê biên, bán đấu giá để cưỡng chế thi hành quyết định hành chính về quản lý thuế trong lĩnh vực hải quan, hàng hóa thuộc đối tượng miễn thuế, không chịu thuế bị kê biên, bán đấu giá theo quyết định của cơ quan có thẩm quyền, bản án, quyết định của Tòa án thuộc đối tượng phải nộp thuế thì cơ quan, tổ chức thu tiền bán đấu giá có nghĩa vụ trích nộp tiền thu được từ tiền bán hàng đấu giá để nộp tiền thuế đối với hàng hóa bị kê biên, bán đấu giá cho cơ quan hải quan.”

Do đó, cần bổ sung đối các đối tượng nộp thuế nêu trên tại Điều 3 Luật thuế xuất nhập khẩu để đảm bảo phù hợp với pháp luật về quản lý thuế.

Sửa đổi, bổ sung Điều 3 như sau:

1. Chủ hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu.

2. Tổ chức nhận ủy thác xuất khẩu, nhập khẩu.

3. Người xuất cảnh, nhập cảnh có hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu, gửi hoặc nhận hàng hóa qua cửa khẩu, biên giới Việt Nam.

4. Người được ủy quyền, bảo lãnh và nộp thuế thay cho người nộp thuế, bao gồm:

a) Đại lý làm thủ tục hải quan trong trường hợp được người nộp thuế ủy quyền nộp thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu;

b) Doanh nghiệp cung cấp dịch vụ bưu chính, dịch vụ chuyển phát nhanh quốc tế trong trường hợp nộp thuế thay cho người nộp thuế; chủ sở hữu sàn giao dịch thương mại điện tử, chủ sở hữu website thương mại điện tử bán hàng.

c) Tổ chức tín dụng hoặc tổ chức khác hoạt động theo quy định của Luật các tổ chức tín dụng trong các trường hợp: Bảo lãnh, nộp thuế thay cho người nộp thuế; hàng hóa nhập khẩu thuộc đối tượng miễn thuế, không chịu thuế, người nộp thuế cầm cố, thế chấp để làm tài sản bảo đảm các khoản vay, người nộp thuế chưa kê khai tờ khai hải quan mới, nộp đủ thuế theo quy định của pháp luật về hải quan nhưng tổ chức tín dụng phải xử lý tài sản cầm cố, thế chấp theo quy định của pháp luật để thu hồi nợ.

d) Cơ quan, tổ chức thu tiền bán đấu giá trong trường hợp hàng hóa nhập khẩu chưa hoàn thành thủ tục hải quan bị cơ quan hải quan kê biên, bán đấu giá để cưỡng chế thi hành quyết định hành chính về quản lý thuế trong lĩnh vực hải quan, hàng hóa thuộc đối tượng miễn thuế, không chịu thuế bị kê biên, bán đấu giá theo quyết định của cơ quan có thẩm quyền, bản án, quyết định của Tòa án thuộc đối tượng phải nộp thuế.

đ) d) Người được chủ hàng hóa ủy quyền trong trường hợp hàng hóa là quà biếu, quà tặng của cá nhân; hành lý gửi trước, gửi sau chuyến đi của người xuất cảnh, nhập cảnh;

e) đ) Chi nhánh của doanh nghiệp được ủy quyền nộp thuế thay cho doanh nghiệp;

g) e) Người khác được ủy quyền nộp thuế thay cho người nộp thuế theo quy định của pháp luật.

5. Người thu mua, vận chuyển hàng hóa trong định mức miễn thuế của cư dân biên giới nhưng không sử dụng cho sản xuất, tiêu dùng mà đem bán tại thị trường trong nước và thương nhân nước ngoài được phép kinh doanh hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu ở chợ biên giới theo quy định của pháp luật.

6. Người có hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu thuộc đối tượng không chịu thuế, miễn thuế nhưng sau đó có sự thay đổi và chuyển sang đối tượng chịu thuế theo quy định của pháp luật.

7. Trường hợp khác theo quy định của pháp luật.

Điều 4. Giải thích từ ngữ

1. Khu phi thuế quan là khu vực kinh tế nằm trong lãnh thổ Việt Nam, được thành lập theo quy định của pháp luật, có ranh giới địa lý xác định, ngăn cách với khu vực bên ngoài bằng hàng rào cứng, bảo đảm Điều kiện cho hoạt động kiểm tra, giám sát, kiểm soát hải quan của cơ quan hải quan và các cơ quan có liên quan đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu và phương tiện, hành khách xuất cảnh, nhập cảnh; quan hệ mua bán, trao đổi hàng hóa giữa khu phi thuế quan với bên ngoài là quan hệ xuất khẩu, nhập khẩu.

Vướng mắc trong quá trình thực hiện:

- Tại khoản 1 Điều 4 Luật thuế xuất nhập khẩu hiện hành chưa quy định rõ khu phi thuế quan phải được cơ quan có thẩm quyền quyết định thành lập và ghi rõ được hưởng chính sách thuế của khu phi thuế quan trên quyết định thành lập.

- Theo quy định tại điểm a khoản 1, khoản 10 Điều 2 Nghị định số 82/2018/NĐ-CP:

a) Khu chế xuất là khu công nghiệp chuyên sản xuất hàng xuất khẩu, thực hiện dịch vụ cho sản xuất hàng xuất khẩu và hoạt động xuất khẩu, được thành lập theo điều kiện, trình tự và thủ tục áp dụng đối với khu công nghiệp quy định tại Nghị định này.

Khu chế xuất được ngăn cách với khu vực bên ngoài theo các quy định áp dụng đối với khu phi thuế quan quy định tại pháp luật về thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu;

10. Doanh nghiệp chế xuất là doanh nghiệp được thành lập và hoạt động trong khu chế xuất hoặc doanh nghiệp chuyên sản xuất sản phẩm để xuất khẩu hoạt động trong khu công nghiệp, khu kinh tế.

Doanh nghiệp chế xuất không nằm trong khu chế xuất được ngăn cách với khu vực bên ngoài theo các quy định áp dụng đối với khu phi thuế quan tại pháp luật về thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu.

Căn cứ quy định nêu trên, khu chế xuất phải được ngăn cách với khu vực bên ngoài theo quy định áp dụng với khu phi thuế quan. Đối với DNCX không nằm trong khu phi thuế quan cũng phải được ngăn cách với khu vực bên ngoài theo quy định áp dụng với khu phi thuế quan. Như vậy, đối với DNCX nằm trong khu chế xuất thì không phải ngăn cách với khu vực bên ngoài vì việc ngăn cách với khu vực bên ngoài của DNCX nằm trong khu chế xuất trên thực tế không thể thực hiện được.

Sửa đổi, bổ sung khoản 1 như sau:

1. Khu phi thuế quan là khu vực kinh tế nằm trong lãnh thổ Việt Nam, được cơ quan có thẩm quyền theo quy định của pháp luật thành lập theo quy định của pháp luật xác nhận được hưởng chính sách thuế của khu phi thuế quan, có ranh giới địa lý xác định, ngăn cách với khu vực bên ngoài bằng hàng rào cứng, bảo đảm điều kiện cho hoạt động kiểm tra, giám sát, kiểm soát hải quan của cơ quan hải quan và các cơ quan có liên quan đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu và phương tiện, hành khách xuất cảnh, nhập cảnh; quan hệ mua bán, trao đổi hàng hóa giữa khu phi thuế quan với bên ngoài là quan hệ xuất khẩu, nhập khẩu.

Khu phi thuế quan bao gồm: Khu chế xuất, doanh nghiệp chế xuất, kho bảo thuế, kho ngoại quan, khu kinh tế thương mại đặc biệt và các khu vực kinh tế khác được thành lập theo quy định của pháp luật.

Trường hợp doanh nghiệp chế xuất không nằm trong khu chế xuất phải được ngăn cách với khu vực bên ngoài bằng hàng rào cứng bảo đảm điều kiện cho hoạt động kiểm tra, giám sát, kiểm soát hải quan của cơ quan hải quan và các cơ quan có liên quan quy định tại Điều này.

Điều 5. Căn cứ tính thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu đối với hàng hóa áp dụng phương pháp tính thuế theo tỷ lệ phần trăm

1. Số tiền thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu được xác định căn cứ vào trị giá tính thuế và thuế suất theo tỷ lệ phần trăm (%) của từng mặt hàng tại thời Điểm tính thuế.

2. Thuế suất đối với hàng hóa xuất khẩu được quy định cụ thể cho từng mặt hàng tại biểu thuế xuất khẩu.

Trường hợp hàng hóa xuất khẩu sang nước, nhóm nước hoặc vùng lãnh thổ có thỏa thuận ưu đãi về thuế xuất khẩu trong quan hệ thương mại với Việt Nam thì thực hiện theo các thỏa thuận này.

3. Thuế suất đối với hàng hóa nhập khẩu gồm thuế suất ưu đãi, thuế suất ưu đãi đặc biệt, thuế suất thông thường và được áp dụng như sau:

a) Thuế suất ưu đãi áp dụng đối với hàng hóa nhập khẩu có xuất xứ từ nước, nhóm nước hoặc vùng lãnh thổ thực hiện đối xử tối huệ quốc trong quan hệ thương mại với Việt Nam; hàng hóa từ khu phi thuế quan nhập khẩu vào thị trường trong nước đáp ứng Điều kiện xuất xứ từ nước, nhóm nước hoặc vùng lãnh thổ thực hiện đối xử tối huệ quốc trong quan hệ thương mại với Việt Nam;

b) Thuế suất ưu đãi đặc biệt áp dụng đối với hàng hóa nhập khẩu có xuất xứ từ nước, nhóm nước hoặc vùng lãnh thổ có thỏa thuận ưu đãi đặc biệt về thuế nhập khẩu trong quan hệ thương mại với Việt Nam; hàng hóa từ khu phi thuế quan nhập khẩu vào thị trường trong nước đáp ứng Điều kiện xuất xứ từ nước, nhóm nước hoặc vùng lãnh thổ có thỏa thuận ưu đãi đặc biệt về thuế nhập khẩu trong quan hệ thương mại với Việt Nam;

c) Thuế suất thông thường áp dụng đối với hàng hóa nhập khẩu không thuộc các trường hợp quy định tại Điểm a và Điểm b Khoản này. Thuế suất thông thường được quy định bằng 150% thuế suất ưu đãi của từng mặt hàng tương ứng. Trường hợp mức thuế suất ưu đãi bằng 0%, Thủ tướng Chính phủ căn cứ quy định tại Điều 10 của Luật này để quyết định việc áp dụng mức thuế suất thông thường.

Tại Điều 5 Luật thuế xuất nhập khẩu hiện hành chưa quy định về thuế suất thuế xuất khẩu đối với hàng hóa xuất khẩu tại chỗ; chưa quy định về thuế suất thuế nhập khẩu đối với hàng hóa nhập khẩu tại chỗ. Do đó, cần bổ sung nội dung này tại Điều 5 theo hướng kế thừa các quy định tại khoản 1 Điều 1 Nghị định số 18/2021/NĐ-CP. Cụ thể như sau:

- Tại khoản 2 Điều này: Bổ sung quy định áp dụng thuế suất thuế xuất khẩu đối với hàng hóa xuất khẩu tại chỗ như đối với hàng hóa xuất khẩu.

- Tại điểm a khoản 3 Điều này: Bổ sung quy định áp dụng thuế suất thuế nhập khẩu ưu đãi đối với 02 trường hợp: Hàng hóa nhập khẩu tại chỗ; hàng hóa sản xuất, gia công, tái chế, lắp ráp tại khu phi thuế quan không đáp ứng các điều kiện để hưởng thuế suất thuế nhập khẩu ưu đãi đặc biệt nhập khẩu tại chỗ từ khu phi thuế quan vào thị trường trong nước.

- Tại điểm b khoản 3 Điều này: Bổ sung quy định áp dụng mức thuế suất thuế nhập khẩu ưu đãi đặc biệt đối với hàng hóa sản xuất, gia công, tái chế, lắp ráp tại khu phi thuế quan đáp ứng các điều kiện để hưởng thuế suất thuế nhập khẩu ưu đãi đặc biệt nhập khẩu tại chỗ từ khu phi thuế quan vào thị trường trong nước.

1. Số tiền thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu được xác định căn cứ vào trị giá tính thuế và thuế suất theo tỷ lệ phần trăm (%) của từng mặt hàng tại thời Điểm tính thuế.

2. Thuế suất đối với hàng hóa xuất khẩu được quy định cụ thể cho từng mặt hàng tại biểu thuế xuất khẩu. Trường hợp hàng hóa xuất khẩu tại chỗ áp dụng mức thuế suất thuế xuất khẩu như đối với hàng hóa xuất khẩu quy định tại khoản này.

Trường hợp hàng hóa xuất khẩu sang nước, nhóm nước hoặc vùng lãnh thổ có thỏa thuận ưu đãi về thuế xuất khẩu trong quan hệ thương mại với Việt Nam thì thực hiện theo các thỏa thuận này.

3. Thuế suất đối với hàng hóa nhập khẩu gồm thuế suất ưu đãi, thuế suất ưu đãi đặc biệt, thuế suất thông thường và được áp dụng như sau:

a) Thuế suất ưu đãi áp dụng đối với các trường hợp sau đây: Hàng hóa nhập khẩu có đáp ứng điều kiện xuất xứ từ nước, nhóm nước hoặc vùng lãnh thổ thực hiện đối xử tối huệ quốc trong quan hệ thương mại với Việt Nam; hàng hóa nhập khẩu tại chỗ; hàng hóa từ khu phi thuế quan nhập khẩu vào thị trường trong nước đáp ứng điều kiện xuất xứ từ nước, nhóm nước hoặc vùng lãnh thổ thực hiện đối xử tối huệ quốc trong quan hệ thương mại với Việt Nam; hàng hóa sản xuất, gia công, tái chế, lắp ráp tại khu phi thuế quan không đáp ứng các điều kiện để hưởng thuế suất thuế nhập khẩu ưu đãi đặc biệt nhập khẩu tại chỗ từ khu phi thuế quan vào thị trường trong nước.

b) Thuế suất ưu đãi đặc biệt áp dụng đối với các trường hợp sau đây: Hàng hóa nhập khẩu có đáp ứng điều kiện xuất xứ từ nước, nhóm nước hoặc vùng lãnh thổ có thỏa thuận ưu đãi đặc biệt về thuế nhập khẩu trong quan hệ thương mại với Việt Nam; hàng hóa từ khu phi thuế quan nhập khẩu tại chỗ vào thị trường trong nước đáp ứng điều kiện xuất xứ từ nước, nhóm nước hoặc vùng lãnh thổ có thỏa thuận ưu đãi đặc biệt về thuế nhập khẩu trong quan hệ thương mại với Việt Nam và đáp ứng các điều kiện khác để hưởng thuế suất thuế nhập khẩu ưu đãi đặc biệt; hàng hóa sản xuất, gia công, tái chế, lắp ráp tại khu phi thuế quan đáp ứng các điều kiện để hưởng thuế suất thuế nhập khẩu ưu đãi đặc biệt nhập khẩu tại chỗ từ khu phi thuế quan vào thị trường trong nước.

c) Thuế suất thông thường áp dụng đối với hàng hóa nhập khẩu không thuộc các trường hợp quy định tại điểm a và điểm b khoản này. Thuế suất thông thường được quy định bằng 150% thuế suất ưu đãi của từng mặt hàng tương ứng. Trường hợp mức thuế suất ưu đãi bằng 0%, Thủ tướng Chính phủ căn cứ quy định tại Điều 10 của Luật này để quyết định việc áp dụng mức thuế suất thông thường.

Điều 7. Thuế đối với hàng hóa nhập khẩu áp dụng hạn ngạch thuế quan

1. Hàng hóa nhập khẩu trong hạn ngạch thuế quan áp dụng thuế suất, mức thuế tuyệt đối theo quy định tại khoản 3 Điều 5 và Điều 6 của Luật này.

2. Hàng hóa nhập khẩu ngoài hạn ngạch thuế quan áp dụng thuế suất, mức thuế tuyệt đối ngoài hạn ngạch do cơ quan có thẩm quyền tại khoản 1 Điều 11 của Luật này quy định.

Bổ sung quy định hàng hóa nhập khẩu tại chỗ giữa hai doanh nghiệp trong nước theo chỉ định của thương nhân nước ngoài ngoài hạn ngạch thuế quan được áp dụng thuế suất, mức thuế tuyệt đối ngoài hạn ngạch do cơ quan có thẩm quyền tại khoản 1 Điều 11 của Luật này, để xử lý vướng mắc trong thực tế.

Sửa đổi, bổ sung khoản 2 như sau:

1. Hàng hóa nhập khẩu trong hạn ngạch thuế quan áp dụng thuế suất, mức thuế tuyệt đối theo quy định tại khoản 3 Điều 5 và Điều 6 của Luật này.

2. Hàng hóa nhập khẩu, nhập khẩu tại chỗ ngoài hạn ngạch thuế quan áp dụng thuế suất, mức thuế tuyệt đối ngoài hạn ngạch do cơ quan có thẩm quyền tại khoản 1 Điều 11 của Luật này quy định.

Điều 9. Thời hạn nộp thuế

1. Hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu thuộc đối tượng chịu thuế phải nộp thuế trước khi thông quan hoặc giải phóng hàng hóa theo quy định của Luật hải quan, trừ trường hợp quy định tại Khoản 2 Điều này.

Trường hợp được tổ chức tín dụng bảo lãnh số thuế phải nộp thì được thông quan hoặc giải phóng hàng hóa nhưng phải nộp tiền chậm nộp theo quy định của Luật quản lý thuế kể từ ngày được thông quan hoặc giải phóng hàng hóa đến ngày nộp thuế. Thời hạn bảo lãnh tối đa là 30 ngày, kể từ ngày đăng ký tờ khai hải quan.

Trường hợp đã được tổ chức tín dụng bảo lãnh nhưng hết thời hạn bảo lãnh mà người nộp thuế chưa nộp thuế và tiền chậm nộp thì tổ chức bảo lãnh có trách nhiệm nộp đủ thuế và tiền chậm nộp thay cho người nộp thuế.

2. Người nộp thuế được áp dụng chế độ ưu tiên theo quy định của Luật hải quan được thực hiện nộp thuế cho các tờ khai hải quan đã thông quan hoặc giải phóng hàng hóa trong tháng chậm nhất vào ngày thứ mười của tháng kế tiếp. Quá thời hạn này mà người nộp thuế chưa nộp thuế thì phải nộp đủ số tiền nợ thuế và tiền chậm nộp theo quy định của Luật quản lý thuế.

(1) Luật thuế xuất nhập khẩu hiện hành chưa có quy định về thời hạn nộp thuế đối với trường hợp nộp thuế bổ sung; nộp số tiền thuế ấn định. Do đó, cần thiết bổ sung tại Điều 9 để xử lý vướng mắc trong quá trình thực hiện, đồng thời đảm bảo phù hợp với quy định về thời hạn nộp thuế tại khoản 4 Điều 55 Luật Quản lý thuế số 38/2019/QH14, khoản 6 Điều 17 Nghị định số 126/2020/NĐ-CP ngày 19/10/2020 của Chính phủ.

(2) Luật thuế xuất nhập khẩu hiện hành chưa có quy định về thời hạn nộp thuế đối với hàng hóa phải phân tích, giám định để xác định chính xác số tiền thuế phải nộp; hàng hóa chưa có giá chính thức tại thời điểm đăng ký tờ khai hải quan; hàng hóa có khoản thực thanh toán, hàng hóa có các khoản điều chỉnh cộng vào trị giá hải quan chưa xác định được tại thời điểm đăng ký tờ khai hải quan. Do đó, cần thiết bổ sung tại Điều 9 để xử lý vướng mắc trong quá trình thực hiện, đồng thời đảm bảo phù hợp với quy định về thời hạn nộp thuế tại khoản 4 Điều 55 Luật Quản lý thuế số 38/2019/QH14.

(3) Bổ sung quy định đối với các trường hợp sau để xử lý vướng mắc trong thực tế, đảm bảo phù hợp với quy định về thời hạn nộp thuế tại khoản 4 Điều 55 Luật Quản lý thuế số 38/2019/QH14, khoản 6 Điều 17 Nghị định số 126/2020/NĐ-CP ngày 19/10/2020 của Chính phủ: Hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu bị ấn định thuế nhưng người khai thuế không kê khai trên tờ khai hải quan hoặc có kê khai trên tờ khai hải quan nhưng tờ khai hải quan bị hủy theo quy định của pháp luật về hải quan; hàng hóa nhập khẩu đã qua gia công, sản xuất không còn nguyên hạng như khi nhập khẩu ban đầu; hàng hóa nhập khẩu thuộc đối tượng miễn thuế, không chịu thuế được cầm cố, thế chấp làm tài sản đảm bảo các khoản vay do người khai thuế không có khả năng trả nợ bị tổ chức tín dụng xử lý theo quy định của pháp luật; hàng hóa nhập khẩu bị kê biên để bán đấu giá theo quyết định của cơ quan có thẩm quyền, bản án, quyết định của Tòa án thuộc các trường hợp phải nộp thuế, thời hạn nộp thuế là ngày ký ban hành quyết định ấn định thuế.

(4) Bổ sung quy định đối với các trường hợp sau để xử lý vướng mắc trong thực tế, đảm bảo phù hợp với quy định về thời hạn nộp thuế tại khoản 4 Điều 55 Luật Quản lý thuế số 38/2019/QH14, khoản 6 Điều 17 Nghị định số 126/2020/NĐ-CP ngày 19/10/2020 của Chính phủ:

- Trường hợp ấn định thuế đối với hàng hóa nhập khẩu để gia công, sản xuất xuất khẩu, hàng hóa nhập khẩu không thuộc đối tượng chịu thuế, hàng hóa khác thuộc nhiều tờ khai hải quan khác nhau nhưng vẫn còn nguyên trạng khi nhập khẩu, cơ quan hải quan không xác định được chính xác số lượng hàng hóa theo từng tờ khai nhập khẩu thì tờ khai để áp dụng thời hạn nộp tiền thuế ấn định là tờ khai nhập khẩu cuối cùng có mặt hàng bị ấn định thuế trong thời kỳ thanh tra, kiểm tra, kiểm toán.

- Trường hợp mặt hàng bị ấn định thuế của tờ khai nhập khẩu cuối cùng có số lượng hàng hóa nhỏ hơn số lượng hàng hóa bị ấn định thuế thì số lượng hàng hóa bị ấn định thuế chênh lệch được tính theo thời hạn nộp thuế của tờ khai liền kề trước đó theo cùng loại hình nhập khẩu có cùng mặt hàng bị ấn định thuế.

Sửa đổi, bổ sung khoản 3, khoản 4, khoản 5, khoản 6 như sau:

3. Thời hạn nộp thuế khai bổ sung, nộp số tiền thuế ấn định được áp dụng theo thời hạn nộp thuế của tờ khai hải quan ban đầu;

4. Thời hạn nộp thuế đối với hàng hóa phải phân tích, giám định để xác định chính xác số tiền thuế phải nộp; hàng hóa chưa có giá chính thức tại thời điểm đăng ký tờ khai hải quan; hàng hóa có khoản thực thanh toán, hàng hóa có các khoản điều chỉnh cộng vào trị giá hải quan chưa xác định được tại thời điểm đăng ký tờ khai hải quan được thực hiện theo quy định của Bộ trưởng Bộ Tài chính.

5. Hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu bị ấn định thuế nhưng người khai thuế không kê khai trên tờ khai hải quan hoặc có kê khai trên tờ khai hải quan nhưng tờ khai hải quan bị hủy theo quy định của pháp luật về hải quan; hàng hóa nhập khẩu đã qua gia công, sản xuất không còn nguyên hạng như khi nhập khẩu ban đầu; hàng hóa nhập khẩu thuộc đối tượng miễn thuế, không chịu thuế được cầm cố, thế chấp làm tài sản đảm bảo các khoản vay do người khai thuế không có khả năng trả nợ bị tổ chức tín dụng xử lý theo quy định của pháp luật; hàng hóa nhập khẩu bị kê biên để bán đấu giá theo quyết định của cơ quan có thẩm quyền, bản án, quyết định của Tòa án thuộc các trường hợp phải nộp thuế, thời hạn nộp thuế là ngày ký ban hành quyết định ấn định thuế.

6. Trường hợp ấn định thuế đối với hàng hóa nhập khẩu để gia công, sản xuất xuất khẩu, hàng hóa nhập khẩu không thuộc đối tượng chịu thuế, hàng hóa khác thuộc nhiều tờ khai hải quan khác nhau nhưng vẫn còn nguyên trạng khi nhập khẩu, cơ quan hải quan không xác định được chính xác số lượng hàng hóa theo từng tờ khai nhập khẩu thì tờ khai để áp dụng thời hạn nộp tiền thuế ấn định là tờ khai nhập khẩu cuối cùng có mặt hàng bị ấn định thuế trong thời kỳ thanh tra, kiểm tra, kiểm toán.

Trường hợp mặt hàng bị ấn định thuế của tờ khai nhập khẩu cuối cùng có số lượng hàng hóa nhỏ hơn số lượng hàng hóa bị ấn định thuế thì số lượng hàng hóa bị ấn định thuế chênh lệch được tính theo thời hạn nộp thuế của tờ khai liền kề trước đó theo cùng loại hình nhập khẩu có cùng mặt hàng bị ấn định thuế.

Điều 16. Miễn thuế

4. Hàng hóa được miễn thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu theo Điều ước quốc tế mà Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên.

Trong thực tế phát sinh các trường hợp hàng hóa thuộc các hợp đồng của các doanh nghiệp Việt Nam liên doanh với các doanh nghiệp nước ngoài, trong đó quy định các điều kiện miễn thuế cao hơn quy định của Luật thuế xuất nhập khẩu. Trước khi hợp đồng có hiệu lực thì chính phủ đã thực hiện cam kết bảo lãnh trong suốt quá trình thực hiện của hợp đồng (Ví dụ: Các hợp đồng liên doanh khai thác dầu khí lô 06.1, lọc hóa dầu Nghi Sơn...). Do đó, cần bổ sung quy định đối với các dự án đã được Chính phủ cam kết bảo lãnh (GGU) thì được miễn thuế nhập khẩu trong suốt thời hạn thực hiện hợp đồng.

Sửa đổi, bổ sung khoản 4 như sau:

4. Hàng hóa được miễn thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu theo Điều ước quốc tế mà Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên, hàng hóa thuộc các hợp đồng liên doanh của doanh nghiệp Việt Nam với doanh nghiệp nước ngoài đã được Chính phủ ký kết Thỏa thuận về Cam kết bảo lãnh của Chính phủ (GGU - Government Guarantees and Undertakings Agreement).

5. Hàng hóa có trị giá hoặc có số tiền thuế phải nộp dưới mức tối thiểu.

Thực tế phát sinh các trường hợp:

- Tại khoản 11 Điều 1 Nghị định số 18/2021/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung khoản 2 Điều 29 Nghị định số 134/2016/NĐ-CP thì hàng hóa nhập khẩu gửi qua dịch vụ bưu chính, chuyển phát nhanh có trị giá dưới 1 triệu đồng hoặc có tổng số tiền thuế nhập khẩu phải nộp dưới 100 nghìn đồng được miễn thuế nhập khẩu.

- Tại quy định tại dự thảo Nghị định về quản lý hải quan đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu giao dịch qua thương mại điện tử thì hàng hóa nhập khẩu giao dịch qua thương mại điện tử có trị giá dưới 2 triệu đồng hoặc có tổng số tiền thuế nhập khẩu phải nộp dưới 200 nghìn đồng được miễn thuế nhập khẩu không quá 1 lần/ngày và không quá 4 lần/tháng.

Do đó, cần bổ sung quy định đối với hàng hóa có trị giá hoặc có số tiền thuế phải nộp dưới mức tối thiểu thực hiện theo quy định của Chính phủ để đảm bảo căn cứ pháp lý trong quá trình thực hiện.

Sửa đổi, bổ sung khoản 5 như sau:

5. Hàng hóa có trị giá hoặc có số tiền thuế phải nộp dưới mức tối thiểu theo quy định của Chính phủ.

6. Nguyên liệu, vật tư, linh kiện nhập khẩu để gia công sản phẩm xuất khẩu; sản phẩm hoàn chỉnh nhập khẩu để gắn vào sản phẩm gia công; sản phẩm gia công xuất khẩu.

Sản phẩm gia công xuất khẩu được sản xuất từ nguyên liệu, vật tư trong nước có thuế xuất khẩu thì không được miễn thuế đối với phần trị giá nguyên liệu, vật tư trong nước tương ứng cấu thành trong sản phẩm xuất khẩu.

Hàng hóa xuất khẩu để gia công sau đó nhập khẩu được miễn thuế xuất khẩu và thuế nhập khẩu tính trên phần trị giá của nguyên vật liệu xuất khẩu cấu thành sản phẩm gia công. Đối với hàng hóa xuất khẩu để gia công sau đó nhập khẩu là tài nguyên, khoáng sản, sản phẩm có tổng trị giá tài nguyên, khoáng sản cộng với chi phí năng lượng chiếm từ 51% giá thành sản phẩm trở lên thì không được miễn thuế.

(1) Tại điểm a khoản 6: Trong thực tế hoạt động gia công cho thương nhân nước ngoài có thể tạo ra sản phẩm xuất khẩu hoặc bán thành phẩm hoặc chỉ tham gia một công đoạn sản xuất. Do đó, bỏ cụm từ “sản phẩm xuất khẩu”, thay thế bằng cụm từ “cho thương nhân nước ngoài”. Đồng thời, bổ sung quy định chi tiết hàng hóa nhập khẩu để gia công được miễn thuế bao gồm:

- Hàng hóa nhập khẩu không sử dụng để mua bán, trao đổi hoặc tiêu dùng mà chỉ dùng làm hàng mẫu;

- Máy móc, thiết bị nhập khẩu được thỏa thuận trong hợp đồng gia công để thực hiện gia công;

- Linh kiện, phụ tùng nhập khẩu để bảo hành cho sản phẩm gia công xuất khẩu được thể hiện trong hợp đồng gia công hoặc phụ lục hợp đồng gia công và được quản lý như nguyên liệu, vật tư nhập khẩu để gia công.

(2) Tại điểm c khoản 6: Luật thuế xuất nhập khẩu hiện hành chưa quy định miễn thuế đối với trường hợp hàng hóa nhập khẩu để gia công, sản phẩm gia công được phép tiêu hủy và thực tế đã tiêu hủy theo quy định của pháp luật hải quan. Hiện nay nội dung này đang được quy định tại điểm e khoản 2 Điều 10 Nghị định số 134/2016/NĐ-CP được sửa đổi, bổ sung tại khoản 4 Điều 1 Nghị định số 18/2021/NĐ-CP. Do đó, để đảm bảo căn cứ pháp lý xử lý vướng mắc trong thực tế, cần thiết bổ sung quy định hàng hóa nhập khẩu để gia công, sản phẩm gia công được phép tiêu hủy và thực tế đã tiêu hủy theo quy định của pháp luật hải quan được miễn thuế nhập khẩu.

(3) Tại điểm d khoản 6: Bổ sung quy định hàng hóa nhập khẩu để gia công; phế liệu, phế phẩm tạo thành trong quá trình gia công xuất trả cho bên nước ngoài đặt gia công được miễn thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu, để đảm bảo minh bạch và xử lý vướng mắc trong thực tế.

(4) Tại điểm đ khoản 6: Luật thuế xuất nhập khẩu hiện hành chưa quy định chính sách thuế đối với hàng hóa nhập khẩu tại chỗ để gia công, sản phẩm gia công xuất khẩu tại chỗ. Hiện nội dung này đang được quy định tại khoản 2 Điều 10 Nghị định số 134/2016/NĐ-CP được sửa đổi, bổ sung tại điểm g, điểm h khoản 4 Điều 1 Nghị định số 18/2021/NĐ-CP. Do đó, để đảm bảo căn cứ pháp lý xử lý vướng mắc trong thực tế, cần thiết bổ sung theo hướng hàng hóa nhập khẩu tại chỗ để gia công, sản phẩm gia công xuất khẩu tại chỗ được áp dụng chính sách thuế tương tự hàng hóa nhập khẩu để gia công, sản phẩm gia công xuất khẩu.

(5) Tại điểm e khoản 6: Luật thuế xuất nhập khẩu hiện hành chưa quy định chính sách thuế đối với phế liệu, phế phẩm tạo thành trong quá trình gia công khi chuyển tiêu thụ nội địa. Hiện nội dung này đang được quy định tại khoản 4 Điều 10 Nghị định số 134/2016/NĐ-CP được sửa đổi, bổ sung tại khoản 4 Điều 1 Nghị định số 18/2021/NĐ-CP. Do đó, để đảm bảo căn cứ pháp lý xử lý vướng mắc trong thực tế, cần thiết bổ sung quy định miễn thuế đối với phế liệu, phế phẩm tạo thành trong quá trình gia công khi chuyển tiêu thụ nội địa.

(6) Tại điểm g khoản 6: Luật thuế xuất nhập khẩu hiện hành chưa quy định việc xử lý đối với hàng hóa nhập khẩu để gia công xuất khẩu nhưng sản phẩm không được xuất khẩu hoặc hàng hóa nhập khẩu dư thừa không xuất khẩu. Hiện nội dung này đang được quy định tại điểm e khoản 2 Điều 10 Nghị định số 134/2016/NĐ-CP được sửa đổi, bổ sung tại khoản 4 Điều 1 Nghị định số 18/2021/NĐ-CP. Do đó, để đảm bảo căn cứ pháp lý xử lý vướng mắc trong thực tế, cần thiết bổ sung quy định về xử lý thuế đối với hàng hóa nhập khẩu để gia công xuất khẩu nhưng sản phẩm không được xuất khẩu hoặc hàng hóa nhập khẩu dư thừa không xuất khẩu.

(7) Tại điểm h khoản 6: Luật thuế xuất nhập khẩu hiện hành chưa quy định việc xử lý đối với hàng hóa nhập khẩu để gia công được biếu tặng cho tổ chức, cá nhân tại Việt Nam. Hiện nội dung này đang được quy định tại điểm e khoản 2 Điều 10 Nghị định số 134/2016/NĐ-CP được sửa đổi, bổ sung tại khoản 4 Điều 1 Nghị định số 18/2021/NĐ-CP. Do đó, để đảm bảo căn cứ pháp lý xử lý vướng mắc trong thực tế, cần thiết bổ sung quy định về xử lý thuế đối với hàng hóa nhập khẩu để gia công được biếu tặng cho tổ chức, cá nhân tại Việt Nam.

(8) Tại điểm i khoản 6: Luật thuế xuất nhập khẩu hiện hành chưa quy định về chính sách thuế đối với hàng hóa nhập khẩu để gia công cho thương nhân nước ngoài, doanh nghiệp nội địa xuất khẩu ra nước ngoài để thuê gia công lại. Hiện nội dung này đang được quy định tại điểm c khoản 2 Điều 10 Nghị định số 134/2016/NĐ-CP được sửa đổi, bổ sung tại khoản 4 Điều 1 Nghị định số 18/2021/NĐ-CP. Do đó, để đảm bảo căn cứ pháp lý xử lý vướng mắc trong thực tế, cần thiết bổ sung quy định theo hướng:

- Đối với hàng hóa nhập khẩu để gia công cho thương nhân nước ngoài, doanh nghiệp nội địa xuất khẩu ra nước ngoài để thuê gia công lại thì được miễn thuế xuất khẩu

- Đối với sản phẩm gia công nhập khẩu phải nộp thuế nhập khẩu theo mức thuế suất của sản phẩm nhập khẩu, trị giá tính thuế nhập khẩu được trừ trị giá của nguyên liệu, vật tư xuất khẩu (không bao gồm các chi phí để xuất khẩu nguyên liệu, vật tư ra nước ngoài thuê gia công lại) cấu thành trong sản phẩm gia công nhập khẩu trở lại.

(9) Tại điểm k khoản 6: Thực tế phát sinh trường hợp tổ chức, cá nhân không có cơ sở sản xuất (thuê chung cư 40m²) nhưng vẫn được phép ký hợp đồng gia công cho thương nhân nước ngoài, sau khi nhập khẩu nguyên liệu thì tổ chức, cá nhân thuê đơn vị khác trong nước để gia công, gây khó khăn cho công tác quản lý của cơ quan hải quan. Do đó, cần thiết bổ sung quy định theo hướng hàng hóa nhập khẩu để gia công được miễn thuế nhập khẩu quy định tại điểm a, b, c, d, đ khoản này, tổ chức, cá nhân phải có quyền sở hữu hoặc quyền sử dụng cơ sở gia công trên lãnh thổ Việt Nam phù hợp với hàng hóa nhận gia công cho thương nhân nước ngoài.

Sửa đổi, bổ sung khoản 6 như sau:

6. Hàng hóa nhập khẩu để gia công cho thương nhân nước ngoài được miễn thuế nhập khẩu, thuế xuất khẩu, bao gồm:

a) Nguyên liệu, vật tư, linh kiện nhập khẩu để gia công cho thương nhân nước ngoài sản phẩm xuất khẩu; sản phẩm hoàn chỉnh nhập khẩu để gắn vào sản phẩm gia công; hàng hóa nhập khẩu không sử dụng để mua bán, trao đổi hoặc tiêu dùng mà chỉ dùng làm hàng mẫu; máy móc, thiết bị nhập khẩu được thỏa thuận trong hợp đồng gia công để thực hiện gia công; linh kiện, phụ tùng nhập khẩu để bảo hành cho sản phẩm gia công xuất khẩu được thể hiện trong hợp đồng gia công hoặc phụ lục hợp đồng gia công và được quản lý như nguyên liệu, vật tư nhập khẩu để gia công.

b) Sản phẩm gia công xuất khẩu được miễn thuế xuất khẩu. Trường hợp sản phẩm gia công xuất khẩu được sản xuất từ nguyên liệu, vật tư trong nước có thuế xuất khẩu thì không được miễn thuế đối với phần trị giá nguyên liệu, vật tư trong nước tương ứng cấu thành trong sản phẩm xuất khẩu.

c) Hàng hóa nhập khẩu để gia công, sản phẩm gia công được phép tiêu hủy và thực tế đã tiêu hủy theo quy định của pháp luật hải quan được miễn thuế nhập khẩu.

d) Hàng hóa nhập khẩu để gia công; phế liệu, phế phẩm tạo thành trong quá trình gia công xuất trả cho bên nước ngoài đặt gia công được miễn thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu.

đ) Nguyên liệu, vật tư dư thừa; phế liệu, phế phẩm; máy móc, thiết bị thuê, mượn để gia công; sản phẩm gia công khi xuất khẩu tại chỗ được áp dụng chính sách thuế như đối với hàng hóa gia công xuất khẩu ra nước ngoài, xuất khẩu vào khu phi thuế quan, khi nhập khẩu tại chỗ được áp dụng chính sách thuế như hàng hóa nhập khẩu từ nước ngoài, nhập khẩu từ khu phi thuế quan để gia công.

e) Phế liệu, phế phẩm tạo thành trong quá trình gia công khi chuyển tiêu thụ nội địa được miễn thuế nhập khẩu, người nộp thuế không phải làm thủ tục hải quan nhưng phải kê khai, nộp thuế giá trị gia tăng, thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế bảo vệ môi trường (nếu có) cho cơ quan thuế theo quy định của pháp luật về thuế.

g) Hàng hóa nhập khẩu để gia công xuất khẩu nhưng sản phẩm không được xuất khẩu hoặc hàng hóa nhập khẩu dư thừa không xuất khẩu, người nộp thuế phải đăng ký tờ khai hải quan mới, kê khai nộp thuế với cơ quan hải quan theo mức thuế suất và trị giá tính thuế của hàng hóa nhập khẩu tại thời điểm đăng ký tờ khai hải quan mới, trừ trường hợp làm quà biếu, quà tặng theo quy định tại khoản 2 Điều này.

h) Hàng hóa nhập khẩu để gia công được biếu tặng cho tổ chức, cá nhân tại Việt Nam:

Trường hợp người được biếu tặng là bên nhận gia công được thỏa thuận trong hợp đồng gia công hoặc phụ lục hợp đồng gia công hoặc văn bản thông báo của bên đặt gia công thì người được biếu tặng đăng ký tờ khai hải quan mới, chính sách thuế trên tờ khai hải quan mới thực hiện theo quy định của pháp luật về thuế đối với hàng hóa nhập khẩu là quà biếu, quà tặng.

Trường hợp người được biếu tặng là tổ chức, cá nhân khác tại Việt Nam theo văn bản chỉ định của bên đặt gia công, bên nhận gia công làm thủ tục xuất khẩu tại chỗ, người được biếu tặng làm thủ tục nhập khẩu tại chỗ, chính sách thuế trên tờ khai hải quan nhập khẩu tại chỗ thực hiện theo quy định của pháp luật về thuế đối với hàng hóa nhập khẩu là quà biếu, quà tặng.

i) Hàng hóa nhập khẩu để gia công cho thương nhân nước ngoài, doanh nghiệp nội địa xuất khẩu ra nước ngoài để thuê gia công lại được miễn thuế xuất khẩu.

Sản phẩm gia công nhập khẩu phải nộp thuế nhập khẩu theo mức thuế suất của sản phẩm nhập khẩu, trị giá tính thuế nhập khẩu được trừ trị giá của nguyên liệu, vật tư xuất khẩu (không bao gồm các chi phí để xuất khẩu nguyên liệu, vật tư ra nước ngoài thuê gia công lại) cấu thành trong sản phẩm gia công nhập khẩu trở lại.

Ghi chú: Cần xin ý kiến các Bộ ngành nội dung này.

k) Hàng hóa nhập khẩu để gia công được miễn thuế nhập khẩu quy định tại điểm a, b, c, d, đ khoản này, tổ chức, cá nhân phải có quyền sở hữu hoặc quyền sử dụng cơ sở gia công trên lãnh thổ Việt Nam phù hợp với hàng hóa nhận gia công cho thương nhân nước ngoài.

Bổ sung khoản 6a.

(1) Theo quy định tại Điều 52 Luật Quản lý ngoại thương có quy định về đặt gia công ở nước ngoài như sau:

“1. Thương nhân được đặt gia công ở nước ngoài hàng hóa lưu thông hợp pháp.

2. Việc xuất khẩu máy móc, thiết bị, nguyên liệu, phụ liệu, vật tư để gia công và nhập khẩu sản phẩm gia công thực hiện theo quy định về quản lý xuất khẩu, nhập khẩu của Luật này và quy định khác của pháp luật có liên quan.

3. Thương nhân thực hiện nghĩa vụ về thuế đối với việc nhập khẩu sản phẩm gia công phục vụ tiêu dùng trong nước theo quy định của pháp luật về thuế.”

Do đó, cần bổ sung khoản 6a quy định:

a) Máy móc, thiết bị xuất khẩu để phục vụ hợp đồng gia công ở nước ngoài được miễn thuế xuất khẩu.

Đối với hàng hóa xuất khẩu để gia công là nguyên liệu, phụ liệu, vật tư thuộc danh mục các mặt hàng chịu thuế xuất khẩu theo quy định của Chính phủ thì không được miễn thuế xuất khẩu.

b) Sản phẩm gia công nhập khẩu được miễn thuế nhập khẩu tính trên phần trị giá của nguyên liệu, vật tư xuất khẩu cấu thành sản phẩm gia công (không bao gồm tiền thuế xuất khẩu và các chi phí khác để thực hiện hợp đồng gia công).

Trường hợp sau khi nộp thuế nhập khẩu, hàng hóa chưa qua sử dụng, gia công, chế biến và được xuất khẩu ra nước ngoài, xuất khẩu vào khu phi thuế quan, được hoàn lại số tiền thuế đã nộp theo quy định tại điểm c khoản 1 Điều 19 Luật này.

(2) Bỏ quy định về không miễn thuế đối với hàng hóa xuất khẩu để gia công sau đó nhập khẩu là tài nguyên, khoáng sản, sản phẩm có tổng trị giá tài nguyên, khoáng sản cộng với chi phí năng lượng chiếm từ 51% giá thành sản phẩm trở lên. Lý do: Trên thực tế việc xác định tỷ lệ 51% không thể thực hiện được, gây khó khăn cho doanh nghiệp.

Bổ sung khoản 6a như sau:

6a. Hàng hóa xuất khẩu đặt gia công ở nước ngoài, sản phẩm gia công nhập khẩu được miễn thuế bao gồm:

a) Máy móc, thiết bị xuất khẩu để phục vụ hợp đồng gia công ở nước ngoài được miễn thuế xuất khẩu. Đối với hàng hóa xuất khẩu để gia công là nguyên liệu, phụ liệu, vật tư thuộc danh mục các mặt hàng chịu thuế xuất khẩu theo quy định của Chính phủ thì không được miễn thuế xuất khẩu.

b) Sản phẩm gia công nhập khẩu được miễn thuế nhập khẩu tính trên phần trị giá của nguyên liệu, vật tư xuất khẩu cấu thành sản phẩm gia công (không bao gồm tiền thuế xuất khẩu và các chi phí khác để thực hiện hợp đồng gia công).

Trường hợp sau khi nộp thuế nhập khẩu, hàng hóa chưa qua sử dụng, gia công, chế biến và được xuất khẩu ra nước ngoài, xuất khẩu vào khu phi thuế quan, được hoàn lại số tiền thuế đã nộp theo quy định tại điểm c khoản 1 Điều 19 Luật này.

Hàng hóa xuất khẩu để gia công sau đó nhập khẩu được miễn thuế xuất khẩu và thuế nhập khẩu tính trên phần trị giá của nguyên vật liệu xuất khẩu cấu thành sản phẩm gia công. Đối với hàng hóa xuất khẩu để gia công sau đó nhập khẩu là tài nguyên, khoáng sản, sản phẩm có tổng trị giá tài nguyên, khoáng sản cộng với chi phí năng lượng chiếm từ 51% giá thành sản phẩm trở lên thì không được miễn thuế.

7. Nguyên liệu, vật tư, linh kiện nhập khẩu để sản xuất hàng hóa xuất khẩu.

(1) Tại điểm a, b, c, d, đ: Bổ sung quy định chi tiết về các mặt hàng nhập khẩu để SXXK được miễn thuế bao gồm: Nguyên liệu, vật tư; sản phẩm hoàn chỉnh; linh kiện, phụ tùng NK để bảo hành; hàng mẫu; hàng hóa được phép tiêu hủy để đảm bảo căn cứ pháp lý trong quá trình thực hiện (hiện nay các đối tượng này đang được quy định khoản 6 Điều 1 Nghị định số 18/2021/NĐ-CP)

(2) Tại điểm e, g: Bổ sung các quy định về hàng hóa nhập SXXK được thuê DNCX gia công lại, thuê nước ngoài gia công lại sau đó nhận sản phẩm để xuất khẩu.

(3) Tại điểm h: Bổ sung quy định tổ chức, cá nhân phải có cơ sở sản xuất hàng hóa xuất khẩu trên lãnh thổ Việt Nam, có quyền sở hữu hoặc quyền sử dụng đối với máy móc, thiết bị tại cơ sở sản xuất phù hợp với hàng hóa nhập khẩu để sản xuất xuất khẩu để khắc phục tình trạng doanh nghiệp không có cơ sở sản xuất nhưng vẫn nhập khẩu hàng hóa để SXXK sau đó thuê gia công lại trong nước, cơ quan hải quan không quản lý được.

(4) Tại điểm i: Bổ sung quy định trường hợp hàng hóa nhập khẩu để sản xuất hàng xuất khẩu quy định tại điểm a khoản này thuê doanh nghiệp khác trong nội địa gia công lại một phần hoặc toàn bộ các công đoạn của sản phẩm, hàng hóa nhập khẩu để sản xuất xuất khẩu nhưng tổ chức, cá nhân nhập khẩu không có cơ sở sản xuất giao toàn bộ hàng hóa đã nhập khẩu cho tổ chức thuộc sở hữu trên 50% vốn điều lệ hoặc tổng số cổ phần phổ thông của người nộp thuế sản xuất sản phẩm sau đó nhận lại sản phẩm để xuất khẩu thì thực hiện theo quy định của Chính phủ (hiện nay nội dung này đang được quy định tại khoản 6 Điều 1 Nghị định 18/2021/NĐ-CP, cần thiết phải bổ sung vào Luật để đảm bảo căn cứ pháp lý trong quá trình thực hiện)

(5) Tại điểm k: Bổ sung quy định hàng hóa nhập khẩu để sản xuất xuất khẩu được miễn thuế theo quy định tại khoản này phải đáp ứng điều kiện sản phẩm được xuất khẩu ra nước ngoài, xuất khẩu vào khu phi thuế quan (đối với TH xuất khẩu tại chỗ cho một DN khác trong nội địa thì không đáp ứng điều kiện miễn thuế đối với hàng hóa nhập khẩu để SXXK)

Sửa đổi, bổ sung khoản 7 như sau:

7. Hàng hóa nhập khẩu để sản xuất xuất khẩu được miễn thuế nhập khẩu, bao gồm:

a) Nguyên liệu, vật tư, linh kiện nhập khẩu để sản xuất hàng hóa xuất khẩu. Nguyên liệu, vật tư (bao gồm cả vật tư làm bao bì hoặc bao bì để đóng gói sản phẩm xuất khẩu), linh kiện, bán thành phẩm nhập khẩu trực tiếp cấu thành sản phẩm xuất khẩu hoặc tham gia trực tiếp vào quá trình sản xuất hàng hóa xuất khẩu nhưng không trực tiếp chuyển hóa thành hàng hóa;

b) Sản phẩm hoàn chỉnh nhập khẩu để đóng gói, dán nhãn hoặc gắn, lắp ráp vào sản phẩm xuất khẩu hoặc đóng chung thành mặt hàng đồng bộ với sản phẩm xuất khẩu;

c) Linh kiện, phụ tùng nhập khẩu để bảo hành cho sản phẩm xuất khẩu;

d) Hàng hóa nhập khẩu không sử dụng để mua bán, trao đổi hoặc tiêu dùng mà chỉ dùng làm hàng mẫu;

đ) Hàng hóa nhập khẩu để sản xuất xuất khẩu được phép tiêu hủy tại Việt Nam và thực tế đã tiêu hủy.

e) Hàng hóa nhập khẩu để sản xuất hàng xuất khẩu quy định tại điểm a khoản này, doanh nghiệp nội địa xuất khẩu vào doanh nghiệp trong khu phi thuế quan để thuê gia công lại được miễn thuế xuất khẩu. Quá trình gia công lại không sử dụng thêm nguyên liệu, vật tư do doanh nghiệp trong khu phi thuế quan cung cấp khi nhập khẩu vào thị trường trong nước sản phẩm gia công được miễn thuế nhập khẩu theo quy định tại điểm b khoản 8 Điều này.

Trường hợp quá trình gia công lại trong khu phi thuế quan có sử dụng thêm nguyên liệu, vật tư do doanh nghiệp trong khu phi thuế quan cung cấp khi nhập khẩu vào thị trường trong nước phải nộp thuế nhập khẩu theo mức thuế suất của sản phẩm, không tính vào trị giá tính thuế đối với trị giá hàng hóa doanh nghiệp nội địa đưa đi gia công lại. Sau khi nộp thuế nhập khẩu, hàng hóa được xuất khẩu nguyên trạng ra nước ngoài, xuất khẩu vào khu phi thuế quan, được hoàn lại số tiền thuế đã nộp điểm c khoản 1 Điều 19 Luật này.

g) Hàng hóa nhập khẩu để sản xuất hàng xuất khẩu quy định tại điểm a khoản này, doanh nghiệp nội địa xuất khẩu ra nước ngoài để thuê gia công lại được miễn thuế xuất khẩu.

Sản phẩm gia công nhập khẩu phải nộp thuế nhập khẩu theo mức thuế suất của sản phẩm nhập khẩu, trị giá tính thuế nhập khẩu được trừ trị giá của nguyên liệu, vật tư xuất khẩu cấu thành trong sản phẩm gia công nhập khẩu trở lại. Trường hợp sau khi nộp thuế nhập khẩu, hàng hóa được xuất khẩu nguyên trạng ra nước ngoài, xuất khẩu vào khu phi thuế quan, được hoàn lại số tiền thuế đã nộp điểm c khoản 1 Điều 19 Luật này.

h) Hàng hóa nhập khẩu để sản xuất hàng xuất khẩu quy định tại điểm a khoản này, tổ chức, cá nhân nhập khẩu hàng hóa để sản xuất xuất khẩu phải có cơ sở sản xuất hàng hóa xuất khẩu trên lãnh thổ Việt Nam, có quyền sở hữu hoặc quyền sử dụng đối với máy móc, thiết bị tại cơ sở sản xuất phù hợp hàng hóa nhập khẩu để sản xuất xuất khẩu.

i) Trường hợp hàng hóa nhập khẩu để sản xuất hàng xuất khẩu quy định tại điểm a khoản này thuê doanh nghiệp khác trong nội địa gia công lại một phần hoặc toàn bộ các công đoạn của sản phẩm, hàng hóa nhập khẩu để sản xuất xuất khẩu nhưng tổ chức, cá nhân nhập khẩu không có cơ sở sản xuất giao toàn bộ hàng hóa đã nhập khẩu cho tổ chức thuộc sở hữu trên 50% vốn điều lệ hoặc tổng số cổ phần phổ thông của người nộp thuế sản xuất sản phẩm sau đó nhận lại sản phẩm để xuất khẩu thì thực hiện theo quy định của Chính phủ.

k) Hàng hóa nhập khẩu để sản xuất xuất khẩu được miễn thuế theo quy định tại khoản này phải đáp ứng điều kiện sản phẩm được xuất khẩu ra nước ngoài, xuất khẩu vào khu phi thuế quan.

8. Hàng hóa sản xuất, gia công, tái chế, lắp ráp tại khu phi thuế quan không sử dụng nguyên liệu, linh kiện nhập khẩu từ nước ngoài khi nhập khẩu vào thị trường trong nước.

Trong thực tế hàng hóa sản xuất, gia công, tái chế, lắp ráp tại khu phi thuế quan không sử dụng nguyên liệu, linh kiện nhập khẩu từ nước ngoài bao gồm các trường hợp:

a) Sử dụng nguyên liệu tại chỗ trong khu phi thuế quan. Ví dụ DNCX sử dụng gỗ trồng trong khu phi thuế quan để đóng thành bàn ghế sau đó bán vào thị trường trong nước thì được miễn thuế nhập khẩu. Do đó, cần thiết bổ sung quy định hàng hóa sản xuất, gia công, tái chế, lắp ráp của doanh nghiệp trong khu phi thuế quan sử dụng nguyên liệu, linh kiện có nguồn gốc trong khu phi thuế quan khi nhập khẩu vào thị trường trong nước được miễn thuế nhập khẩu.

b) Sử dụng nguyên liệu có nguồn gốc nhập khẩu nhưng đã qua một lần nhập khẩu vào thị trường trong nước, sau đó đưa vào DNCX để gia công lại

Trong quá trình thực hiện phát sinh vướng mắc đối với hàng hóa nhập khẩu từ nước ngoài vào nội địa, sau đó doanh nghiệp nội địa thuê doanh nghiệp chế xuất gia công một phần hoặc toàn bộ sản phẩm, doanh nghiệp nội địa nhập khẩu sản phẩm trở lại nội địa để xuất khẩu ra nước ngoài, thì chưa có quy định rõ khi nhập khẩu trở lại nội địa doanh nghiệp nội địa có hay không phải nộp thuế nhập khẩu. Do đó, cần bổ sung quy định về chính sách thuế đối với trường hợp doanh nghiệp chế xuất gia công cho doanh nghiệp nội địa sử dụng toàn bộ hàng hóa (nguyên liệu, vật tư) do doanh nghiệp nội địa cung cấp, số nguyên liệu này có nguồn gốc nhập khẩu.

Quá trình gia công lại không sử dụng thêm nguyên liệu, vật tư do doanh nghiệp trong khu phi thuế quan cung cấp khi nhập khẩu vào thị trường trong nước sản phẩm gia công được miễn thuế nhập khẩu.

Quá gia công lại có sử dụng thêm nguyên liệu, vật tư do doanh nghiệp trong khu phi thuế quan cung cấp khi nhập khẩu vào thị trường trong nước phải nộp thuế nhập khẩu theo mức thuế suất của sản phẩm nhập khẩu, trị giá tính thuế nhập khẩu được trừ trị giá của nguyên liệu, vật tư xuất khẩu cấu thành trong sản phẩm gia công nhập khẩu trở lại.

Trường hợp sau khi nộp thuế nhập khẩu, hàng hóa chưa qua sử dụng, gia công, chế biến và được xuất khẩu ra nước ngoài, xuất khẩu vào khu phi thuế quan, được hoàn lại số tiền thuế đã nộp điểm c khoản 1 Điều 19 Luật này.

c) Hiện nay chưa có quy định rõ đối với trường hợp DN nội địa sử dụng hàng hóa trong nước thuê DNCX gia công lại. Ví dụ doanh nghiệp trong nước sử dụng gỗ rừng trồng trong nước thuê DNCX đóng thành bàn ghế. Do đó, để đảm bảo căn cứ pháp lý cần thiết bổ sung quy định hàng hóa có nguồn gốc trong nước, doanh nghiệp nội địa xuất khẩu vào doanh nghiệp trong khu phi thuế quan để thuê gia công được miễn thuế xuất khẩu; quá trình gia công lại không sử dụng thêm nguyên liệu, vật tư do doanh nghiệp trong khu phi thuế quan cung cấp khi nhập khẩu vào thị trường trong nước sản phẩm gia công được miễn thuế nhập khẩu.

Sửa đổi, bổ sung khoản 8 như sau:

8. Hàng hóa sản xuất, gia công, tái chế, lắp ráp tại khu phi thuế quan không sử dụng nguyên liệu, linh kiện nhập khẩu từ nước ngoài khi nhập khẩu vào thị trường trong nước được miễn thuế, bao gồm:

a) Hàng hóa sản xuất, gia công, tái chế, lắp ráp của doanh nghiệp trong khu phi thuế quan sử dụng nguyên liệu, linh kiện có nguồn gốc trong khu phi thuế quan khi nhập khẩu vào thị trường trong nước được miễn thuế nhập khẩu.

b) Hàng hóa nhập khẩu để gia công cho thương nhân nước ngoài, nhập khẩu để sản xuất hàng xuất khẩu, doanh nghiệp nội địa xuất khẩu vào doanh nghiệp trong khu phi thuế quan để thuê gia công lại được miễn thuế xuất khẩu.

Quá trình gia công lại không sử dụng thêm nguyên liệu, vật tư do doanh nghiệp trong khu phi thuế quan cung cấp khi nhập khẩu vào thị trường trong nước sản phẩm gia công được miễn thuế nhập khẩu.

Quá trình gia công lại có sử dụng thêm nguyên liệu, vật tư do doanh nghiệp trong khu phi thuế quan cung cấp khi nhập khẩu vào thị trường trong nước phải nộp thuế nhập khẩu theo mức thuế suất của sản phẩm nhập khẩu, trị giá tính thuế nhập khẩu được trừ trị giá của nguyên liệu, vật tư xuất khẩu cấu thành trong sản phẩm gia công nhập khẩu trở lại. Trường hợp sau khi nộp thuế nhập khẩu, hàng hóa chưa qua sử dụng, gia công, chế biến và được xuất khẩu ra nước ngoài, xuất khẩu vào khu phi thuế quan, được hoàn lại số tiền thuế đã nộp điểm c khoản 1 Điều 19 Luật này.

c) Hàng hóa có nguồn gốc trong nước, doanh nghiệp nội địa xuất khẩu vào doanh nghiệp trong khu phi thuế quan để thuê gia công được miễn thuế xuất khẩu. Quá trình gia công không sử dụng thêm nguyên liệu, vật tư do doanh nghiệp trong khu phi thuế quan cung cấp, khi nhập khẩu vào thị trường trong nước sản phẩm gia công được miễn thuế nhập khẩu.

9. Hàng hóa tạm nhập, tái xuất hoặc tạm xuất, tái nhập trong thời hạn nhất định, bao gồm:

a) Hàng hóa tạm nhập, tái xuất, tạm xuất, tái nhập để tổ chức hoặc tham dự hội chợ, triển lãm, giới thiệu sản phẩm, sự kiện thể thao, văn hóa, nghệ thuật hoặc các sự kiện khác; máy móc, thiết bị tạm nhập, tái xuất để thử nghiệm, nghiên cứu phát triển sản phẩm; máy móc, thiết bị, dụng cụ nghề nghiệp tạm nhập, tái xuất, tạm xuất, tái nhập để phục vụ công việc trong thời hạn nhất định hoặc phục vụ gia công cho thương nhân nước ngoài, trừ trường hợp máy móc, thiết bị, dụng cụ, phương tiện vận chuyển của các tổ chức, cá nhân được phép tạm nhập, tái xuất để thực hiện các dự án đầu tư, thi công xây dựng, lắp đặt công trình, phục vụ sản xuất;

(1) Tại điểm a khoản 9 Luật thuế xuất nhập khẩu hiện hành quy định máy móc, thiết bị, dụng cụ nghề nghiệp tạm nhập, tái xuất, tạm xuất, tái nhập để phục vụ công việc trong thời hạn nhất định thì được miễn thuế nhập khẩu, xuất khẩu. Tuy nhiên, đối với “hàng hóa tạm nhập tái xuất tạm nhập, tái xuất, tạm xuất, tái nhập để phục vụ công việc trong thời hạn nhất định” chưa nêu rõ là công việc của chủ sở hữu hàng hóa hay của bên thứ ba. Do đó, cần bổ sung quy định là hàng hóa tạm nhập, tái xuất, tạm xuất, tái nhập để phục vụ công việc trong thời hạn nhất định của chủ sở hữu hàng hóa thì được miễn thuế nhập khẩu khi tạm nhập, miễn thuế xuất khẩu khi tạm xuất (đối với hàng hóa tạm nhập tái xuất hoặc tạm xuất tái nhập để cho bên thứ ba thì phải nộp thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu)

Ghi chú: TCHQ đã có công văn hướng dẫn số 4837/TCHQ-TXNK ngày 21/7/2020

(2) Đối với hàng hóa là máy móc, thiết bị, dụng cụ, phương tiện vận chuyển của các tổ chức, cá nhân được phép tạm nhập, tái xuất để thực hiện các dự án đầu tư, thi công xây dựng, lắp đặt công trình, phục vụ sản xuất theo quy định tại khoản 9 Điều 16 Luật thuế xuất nhập khẩu hiện hành, hàng hóa nêu trên không được miễn thuế nhập khẩu. Tuy nhiên, không quy định rõ trị giá tính thuế được tính trên toàn bộ hàng hóa hay chỉ tính trên giá đi thuê, đi mượn. Do đó, để khắc phục tình trạng doanh nghiệp ký hợp đồng thuê, mượn dài hạn đến hết tuổi đời của hàng hóa đi thuê, mượn thì cần bổ sung quy định đối với hàng hóa là máy móc, thiết bị, dụng cụ, phương tiện vận chuyển của các tổ chức, cá nhân được phép tạm nhập, tái xuất để thực hiện các dự án đầu tư, thi công xây dựng, lắp đặt công trình, phục vụ sản xuất thì trị giá tính thuế là toàn bộ trị giá hàng hóa tạm nhập để đảm bảo bình đẳng với doanh nghiệp đi mua máy móc, thiết bị phục vụ sản xuất với doanh nghiệp đi thuê, đi mượn.

(3) Theo quy định tại khoản 14 Điều 4 Thông tư 69/2016/TT-BTC ngày 06/5/2016 của Bộ Tài chính quy định việc nộp thuế đối với nhiên liệu xăng dầu chứa trong phương tiện chuyên dụng tự hành hoặc không tự hành tạm nhập tái xuất (vừa là phương tiện tự hành hoặc không tự hành đến Việt Nam, vừa là thiết bị, máy móc nhập khẩu hoặc tạm nhập tái xuất phục vụ thi công công trình, dự án đầu tư) như sau:

“a.1) Thực hiện kê khai trên tờ khai hải quan giấy và làm thủ tục nhập khẩu, nộp thuế đối với lượng xăng dầu dự kiến tiêu thụ tại Việt Nam;

a.2) Thực hiện kê khai trên tờ khai hải quan giấy và làm thủ tục tạm nhập đối với lượng xăng dầu dự kiến tái xuất theo tàu, nộp thuế hoặc xuất trình chứng thư bảo lãnh của tổ chức tín dụng đối với số tiền thuế tương ứng với số xăng dầu dự kiến tái xuất kèm theo văn bản cam kết sẽ thực hiện nộp đầy đủ số tiền thuế, tiền chậm nộp (nếu có) khi hết thời hạn bảo lãnh. Điều kiện, thủ tục bảo lãnh thực hiện theo quy định tại khoản 2 Điều 42 Thông tư số 38/2015/TT-BTC;”

Do đó, để đảm bảo căn cứ pháp lý xử lý vướng mắc trong thực tế, cần thiết bổ sung quy định đối với trường hợp phương tiện vận chuyển tạm nhập, tái xuất để thực hiện các dự án đầu tư, thi công, xây dựng lắp đặt công trình, phục vụ sản xuất có mang theo nhiên liệu dự trữ là xăng, dầu thì phải kê khai, nộp đủ các loại thuế như đối với hàng hóa nhập khẩu. Khi tái xuất số nhiên liệu dư thừa không sử dụng hết được hoàn tiền thuế theo quy định về hoàn tiền thuế nộp thừa của pháp luật về quản lý thuế.

Sửa đổi, bổ sung điểm a khoản 9 như sau:

9. Hàng hóa tạm nhập, tái xuất hoặc tạm xuất, tái nhập trong thời hạn nhất định, bao gồm:

a) Hàng hóa tạm nhập, tái xuất, tạm xuất, tái nhập để tổ chức hoặc tham dự hội chợ, triển lãm, giới thiệu sản phẩm, sự kiện thể thao, văn hóa, nghệ thuật hoặc các sự kiện khác; máy móc, thiết bị tạm nhập, tái xuất để thử nghiệm, nghiên cứu phát triển sản phẩm; máy móc, thiết bị, dụng cụ nghề nghiệp tạm nhập, tái xuất, tạm xuất, tái nhập để phục vụ công việc trong thời hạn nhất định của chủ sở hữu hàng hóa (không bao gồm bên thứ ba) hoặc phục vụ gia công cho thương nhân nước ngoài,

trừ Trường hợp máy móc, thiết bị, dụng cụ, phương tiện vận chuyển của các tổ chức, cá nhân được phép tạm nhập, tái xuất để thực hiện các dự án đầu tư, thi công xây dựng, lắp đặt công trình, phục vụ sản xuất phải kê khai nộp thuế nhập khẩu trên toàn bộ trị giá hàng hóa tạm nhập, tạm xuất, việc xác định trị giá hàng hóa theo quy định của pháp luật về hải quan.

Trường hợp xăng, dầu chứa trong phương tiện chuyên dụng tự hành hoặc không tự hành tạm nhập tái xuất để thực hiện các dự án đầu tư, thi công, xây dựng lắp đặt công trình, phục vụ sản xuất trong nội thủy, lãnh hải, vùng tiếp giáp lãnh hải, vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam thì phải kê khai, nộp đủ các loại thuế như đối với hàng hóa nhập khẩu. Khi tái xuất số xăng, dầu dư thừa không sử dụng hết được hoàn tiền thuế theo quy định về hoàn tiền thuế nộp thừa của pháp luật về quản lý thuế.

b) Máy móc, thiết bị, linh kiện, phụ tùng tạm nhập để thay thế, sửa chữa tàu biển, tàu bay nước ngoài hoặc tạm xuất để thay thế, sửa chữa tàu biển, tàu bay Việt Nam ở nước ngoài; hàng hóa tạm nhập, tái xuất để cung ứng cho tàu biển, tàu bay nước ngoài neo đậu tại cảng Việt Nam;

Trong thực tế phát sinh một số vướng mắc như sau:

- Trường hợp máy móc, thiết bị, linh kiện, phụ tùng tạm nhập để thay thế, sửa chữa tàu biển, tàu bay nước ngoài hoặc tạm xuất để thay thế, sửa chữa tàu biển, tàu bay Việt Nam ở nước ngoài, khi tạm nhập có tờ khai hải quan nhưng khi tái xuất máy móc, thiết bị, linh kiện, phụ tùng được gắn trên tàu bay, tàu biển, doanh nghiệp không còn hàng hóa để kê khai trên tờ khai tái xuất.

- Trường hợp máy móc, thiết bị, linh kiện, phụ tùng tạm xuất để thay thế, sửa chữa tàu biển, tàu bay Việt Nam ở nước ngoài, khi tạm xuất có tờ khai hải quan nhưng khi tái nhập máy móc, thiết bị, linh kiện, phụ tùng được gắn trên tàu bay, tàu biển, doanh nghiệp không còn hàng hóa để kê khai trên tờ khai tái nhập.

Do đó, để xử lý vướng mắc trong thực tế, cần thay thế cụm từ “tạm nhập” bằng cụm từ “đưa vào Việt Nam”, thay thế cụm từ “tạm xuất” bằng cụm từ “đưa ra nước ngoài”; tách riêng đối tượng miễn thuế là “hàng hóa đưa vào Việt Nam để thay thế, sửa chữa tàu biển, tàu bay nước ngoài hoặc đưa ra nước ngoài để thay thế, sửa chữa tàu biển, tàu bay Việt Nam ở nước ngoài” quy định tại khoản 9a, đồng thời bổ sung quy định về việc theo dõi, quyết toán số lượng hàng hóa được miễn thuế thực hiện theo quy định của pháp luật về hải quan.

Sửa đổi, bổ sung điểm b khoản 9 như sau:

b) Máy móc, thiết bị, linh kiện, phụ tùng tạm nhập để thay thế, sửa chữa tàu biển, tàu bay nước ngoài hoặc tạm xuất để thay thế, sửa chữa tàu biển, tàu bay Việt Nam ở nước ngoài; Hhàng hóa tạm nhập, tái xuất để cung ứng cho tàu biển, tàu bay nước ngoài neo đậu tại cảng Việt Nam;

Bổ sung khoản 9a Điều 16 như sau:

9a. Máy móc, thiết bị, linh kiện, phụ tùng tạm nhập Hàng hóa đưa vào Việt Nam để thay thế, sửa chữa tàu biển, tàu bay nước ngoài hoặc tạm xuất đưa ra nước ngoài để thay thế, sửa chữa tàu biển, tàu bay Việt Nam ở nước ngoài. Việc theo dõi, quyết toán số lượng hàng hóa được miễn thuế thực hiện theo quy định của pháp luật về hải quan.

c) Hàng hóa tạm nhập, tái xuất hoặc tạm xuất, tái nhập để bảo hành, sửa chữa, thay thế;

Theo quy định tại Điều 49 Luật Thương mại số 36/2005/QH11 người bán hàng hóa phải có trách nhiệm bảo hành đối với sản phẩm bán ra trong thời hạn nhất định được quy định trên hợp đồng mua bán. Trong thời hạn bảo hành, các chi phí phát sinh liên quan đến việc sửa chữa, thay thế hàng hóa do người bán chịu.

“Điều 49. Nghĩa vụ bảo hành hàng hóa

1. Trường hợp hàng hóa mua bán có bảo hành thì bên bán phải chịu trách nhiệm bảo hành hàng hóa đó theo nội dung và thời hạn đã thỏa thuận.

2. Bên bán phải thực hiện nghĩa vụ bảo hành trong thời gian ngắn nhất mà hoàn cảnh thực tế cho phép.

3. Bên bán phải chịu các chi phí về việc bảo hành, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.”

Quy định tại điểm c khoản 9 Điều 16 Luật thuế xuất nhập khẩu hiện hành chưa phân biệt hàng hóa tạm nhập, tái xuất hoặc tạm xuất, tái nhập để bảo hành, sửa chữa, thay thế có hay không trong điều kiện bảo hành ghi trên hợp đồng mua bán hàng hóa. Do đó, cơ quan hải quan không có cơ sở để thu thuế đối với hàng hóa tạm nhập, tái xuất hoặc tạm xuất, tái nhập để bảo hành, sửa chữa, thay thế. Để xử lý vướng mắc trên thực tế, cần bổ sung quy định về xử lý thuế đối với hàng hóa tạm nhập, tái xuất hoặc tạm xuất, tái nhập để bảo hành, sửa chữa, thay thế bao gồm 3 trường hợp sau đây:

(1) Hàng hóa tạm nhập, tái xuất hoặc tạm xuất, tái nhập để bảo hành, sửa chữa, thay thế theo thỏa thuận bảo hành ghi trên hợp đồng được miễn thuế khi tạm nhập, khi tái xuất hoặc khi tạm xuất, khi tái nhập.

(2) Trường hợp hàng hóa đã xuất khẩu ra nước ngoài, xuất khẩu vào khu phi thuế quan, phải tạm nhập để sửa chữa, thay thế không theo thỏa thuận bảo hành ghi trên hợp đồng mua bán hàng hóa, các chi phí sửa chữa, thay thế do bên mua chịu, quá trình sửa chữa, thay thế có sử dụng nguyên liệu, vật tư trong nước thuộc danh mục các mặt hàng có thuế xuất khẩu thì khi tái xuất phải kê khai, nộp thuế xuất khẩu đối với phần trị giá nguyên liệu, vật tư trong nước cấu thành trong sản phẩm tái xuất theo thuế suất của nguyên liệu, vật tư.

(3) Trường hợp hàng hóa đã nhập khẩu phải tạm xuất để sửa chữa, thay thế không theo thỏa thuận bảo hành ghi trên hợp đồng mua bán hàng hóa, các chi phí sửa chữa, thay thế do bên mua chịu, quá trình sửa chữa, thay thế có sử dụng nguyên liệu, vật tư thuộc danh mục các mặt hàng có thuế nhập khẩu thì khi tái nhập phải kê khai, nộp thuế nhập khẩu đối với phần trị giá nguyên liệu, vật tư cấu thành trong sản phẩm tái nhập theo thuế suất của nguyên liệu, vật tư.

Ghi chú: TCHQ đã có công văn hướng dẫn số 7622/TCHQ-TXNK ngày 21/11/2017

Sửa đổi, bổ sung điểm c khoản 9 như sau:

c) Hàng hóa tạm nhập, tái xuất hoặc tạm xuất, tái nhập để bảo hành, sửa chữa, thay thế theo thỏa thuận bảo hành ghi trên hợp đồng mua bán hàng hóa và đáp ứng điều kiện không làm thay đổi hình dáng, công dụng, đặc tính cơ bản của hàng hóa, toàn bộ các chi phí bảo hành, sửa chữa, thay thế do bên bán chịu thì được miễn thuế khi tạm nhập, khi tái xuất hoặc khi tạm xuất, khi tái nhập.

Trường hợp hàng hóa đã xuất khẩu ra nước ngoài, xuất khẩu vào khu phi thuế quan, phải tạm nhập để sửa chữa, thay thế không theo thỏa thuận bảo hành ghi trên hợp đồng mua bán hàng hóa, các chi phí sửa chữa, thay thế do bên mua chịu, quá trình sửa chữa, thay thế có sử dụng nguyên liệu, vật tư trong nước thuộc danh mục các mặt hàng có thuế xuất khẩu thì khi tái xuất phải kê khai, nộp thuế xuất khẩu đối với phần trị giá nguyên liệu, vật tư trong nước cấu thành trong sản phẩm tái xuất theo thuế suất của nguyên liệu, vật tư.

Trường hợp hàng hóa đã nhập khẩu phải tạm xuất để sửa chữa, thay thế không theo thỏa thuận bảo hành ghi trên hợp đồng mua bán hàng hóa, các chi phí sửa chữa, thay thế do bên mua chịu, quá trình sửa chữa, thay thế có sử dụng nguyên liệu, vật tư thuộc danh mục các mặt hàng có thuế nhập khẩu thì khi tái nhập phải kê khai, nộp thuế nhập khẩu đối với phần trị giá nguyên liệu, vật tư cấu thành trong sản phẩm tái nhập theo thuế suất của nguyên liệu, vật tư.

d) Phương tiện quay vòng theo phương thức tạm nhập, tái xuất hoặc tạm xuất, tái nhập để chứa hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu;

Luật thuế xuất nhập khẩu chưa quy định rõ phương tiện quay vòng bao gồm các loại phương tiện gì. Do đó, cần thiết bổ sung chi tiết các loại phương tiện để chứa hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu trên cơ sở kế thừa quy định tại khoản 3 Điều 13 Nghị định số 134/2016/NĐ-CP ngày 1/9/2016 của Chính phủ

Sửa đổi, bổ sung điểm d khoản 9 như sau:

d) Phương tiện quay vòng Hàng hóa nhập khẩu là container rỗng có hoặc không có móc treo, bồn mềm lót trong container để chứa hàng lỏng; các phương tiện khác theo phương thức tạm nhập, tái xuất hoặc tạm xuất, tái nhập để chứa hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu.

đ) Hàng hóa kinh doanh tạm nhập, tái xuất trong thời hạn tạm nhập, tái xuất (bao gồm cả thời gian gia hạn) được tổ chức tín dụng bảo lãnh hoặc đã đặt cọc một khoản tiền tương đương số tiền thuế nhập khẩu của hàng hóa tạm nhập, tái xuất.

Hàng hóa kinh doanh tạm nhập tái xuất có thể thuộc đối tượng chịu thuế nhập khẩu, thuế TTĐB, thuế BVMT. Tại điểm đ khoản 9 Điều 16 Luật thuế xuất nhập khẩu hiện hành quy định hàng hóa kinh doanh tạm nhập, tái xuất trong thời hạn tạm nhập, tái xuất (bao gồm cả thời gian gia hạn) được tổ chức tín dụng bảo lãnh hoặc đã đặt cọc một khoản tiền tương đương số tiền thuế nhập khẩu của hàng hóa tạm nhập, tái xuất. Trường hợp hàng hóa có thuế suất thuế nhập khẩu 0% thì không phát sinh nghĩa vụ phải đặt cọc khoản tiền tương đương số tiền thuế nhập khẩu. Do đó, cần thiết bổ sung quy định tại điểm này theo hướng tổ chức tín dụng bảo lãnh hoặc đặt cọc một khoản tiền tương đương số tiền thuế nhập khẩu, thuế TTĐB, thuế BVMT của hàng hóa tạm nhập, tái xuất.

Sửa đổi, bổ sung điểm đ khoản 9 như sau:

đ) Hàng hóa kinh doanh tạm nhập, tái xuất trong thời hạn tạm nhập, tái xuất (bao gồm cả thời gian gia hạn) được tổ chức tín dụng bảo lãnh hoặc đã đặt cọc một khoản tiền tương đương số tiền thuế nhập khẩu, thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế bảo vệ môi trường của hàng hóa tạm nhập, tái xuất.

11. Hàng hóa nhập khẩu để tạo tài sản cố định của đối tượng được hưởng ưu đãi đầu tư theo quy định của pháp luật về đầu tư, bao gồm:

a) Máy móc, thiết bị; linh kiện, chi Tiết, bộ phận rời, phụ tùng để lắp ráp đồng bộ hoặc sử dụng đồng bộ với máy móc, thiết bị; nguyên liệu, vật tư dùng để chế tạo máy móc, thiết bị hoặc để chế tạo linh kiện, chi Tiết, bộ phận rời, phụ tùng của máy móc, thiết bị;

b) Phương tiện vận tải chuyên dùng trong dây chuyền công nghệ sử dụng trực tiếp cho hoạt động sản xuất của dự án;

c) Vật tư xây dựng trong nước chưa sản xuất được.

Việc miễn thuế nhập khẩu đối với hàng hóa nhập khẩu quy định tại khoản này được áp dụng cho cả dự án đầu tư mới và dự án đầu tư mở rộng.

Trong thực tế có phát sinh trường hợp dự án được hưởng ưu đãi đầu tư nhưng hàng hóa không nhập khẩu từ nước ngoài mà được chuyển nhượng từ dự án khác trong nước, chuyển nhượng từ dự án của Công ty mẹ cho dự án của Công ty con, dự án của các đơn vị thành viên trong cùng một tập đoàn. Do đó, cần thiết cần bổ sung quy định này để xử lý vướng mắc trong quá trình thực hiện.

Sửa đổi, bổ sung khoản 11 như sau:

11. Hàng hóa nhập khẩu để tạo tài sản cố định của đối tượng được hưởng ưu đãi đầu tư theo quy định của pháp luật về đầu tư, bao gồm:

…

Việc miễn thuế nhập khẩu đối với hàng hóa nhập khẩu quy định tại khoản này được áp dụng cho cả dự án đầu tư mới và dự án đầu tư mở rộng, dự án chuyển nhượng của công ty mẹ cho công ty con, dự án chuyển nhượng của các đơn vị thành viên trong cùng một tập đoàn.

Bổ sung khoản 11a.

Căn cứ điểm d khoản 2 Điều 6 Luật Đường sắt số 06/2017/QH14: “Được miễn thuế nhập khẩu đối với máy móc, thiết bị, phụ tùng thay thế, phương tiện giao thông đường sắt, nguyên liệu, vật tư dùng để chế tạo máy móc, thiết bị hoặc để chế tạo linh kiện, chi tiết, bộ phận rời, phụ tùng của máy móc, thiết bị cần thiết cho hoạt động đường sắt và vật tư cần thiết cho xây dựng kết cấu hạ tầng đường sắt mà trong nước chưa sản xuất được.”

Căn cứ quy định nêu trên, đối với hàng hóa nhập khẩu phục vụ hoạt động đường sắt bao gồm cả “phụ tùng thay thế”, các đối tượng ưu đãi đầu tư khác không được miễn thuế đối với mặt hàng này. Do đó, cần thiết bổ sung tại Luật thuế xuất nhập khẩu để đảm bảo căn cứ pháp lý trong quá trình thực hiện

Ghi chú: TCHQ đã có hướng dẫn tại công văn số 3550/TCHQ-TXNK ngày 02/6/2020

Bổ sung khoản 11a như sau:

11a. Hàng hóa nhập khẩu để phục vụ hoạt động đường sắt, bao gồm máy móc, thiết bị, phụ tùng thay thế, phương tiện giao thông đường sắt, nguyên liệu, vật tư dùng để chế tạo máy móc, thiết bị hoặc để chế tạo linh kiện, chi tiết, bộ phận rời, phụ tùng của máy móc, thiết bị cần thiết cho hoạt động đường sắt và vật tư cần thiết cho xây dựng kết cấu hạ tầng đường sắt mà trong nước chưa sản xuất được.

12. Giống cây trồng; giống vật nuôi; phân bón, thuốc bảo vệ thực vật trong nước chưa sản xuất được, cần thiết nhập khẩu theo quy định của cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền.

Cụm từ “cần thiết” là thuật ngữ mang tính định tính. Do đó, cần sửa đổi cụm từ “cần thiết” thành cụm từ “được phép”.

Sửa đổi, bổ sung khoản 12 như sau:

12. Giống cây trồng; giống vật nuôi; phân bón, thuốc bảo vệ thực vật trong nước chưa sản xuất được, cần thiết được phép nhập khẩu theo quy định của cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền.

13. Nguyên liệu, vật tư, linh kiện trong nước chưa sản xuất được nhập khẩu để sản xuất của dự án đầu tư thuộc danh mục ngành, nghề đặc biệt ưu đãi đầu tư hoặc địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn theo quy định của pháp luật về đầu tư, doanh nghiệp công nghệ cao, doanh nghiệp khoa học và công nghệ, tổ chức khoa học và công nghệ được miễn thuế nhập khẩu trong thời hạn 05 năm, kể từ khi bắt đầu sản xuất.

Việc miễn thuế nhập khẩu quy định tại khoản này không áp dụng đối với dự án đầu tư khai thác khoáng sản; dự án sản xuất sản phẩm có tổng trị giá tài nguyên, khoáng sản cộng với chi phí năng lượng chiếm từ 51% giá thành sản phẩm trở lên; dự án sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ thuộc đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt.

Tại khoản 13 Điều 16 Luật thuế xuất nhập khẩu hiện hành quy định đối với dự án sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ thuộc đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt thì không được hưởng ưu đãi miễn thuế nhập khẩu. Tuy nhiên, tại khoản 5 Điều 15 Luật đầu tư số 61/2020/QH14 không loại trừ dự án sản xuất ô tô thuộc đối tượng chịu thuế TTĐB được hưởng ưu đãi miễn thuế nhập khẩu đối với nguyên liệu, vật tư, linh kiện nhập khẩu để sản xuất theo quy định của pháp luật về thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu. Như vậy, theo quy định của pháp luật về đầu tư thì dự án sản xuất ô tô mặc dù chịu thuế TTĐB nhưng vẫn được hưởng ưu đãi miễn thuế nhập khẩu. Do đó, cần thiết ổ sung cụm từ “trừ ô tô” tại khoản 13 Điều 16 Luật thuế xuất nhập khẩu để phù hợp với quy định tại khoản 5 Điều 15 Luật đầu tư số 61/2020/QH14.

Sửa đổi, bổ sung khoản 13 như sau:

13. Nguyên liệu, vật tư, linh kiện trong nước chưa sản xuất được nhập khẩu để sản xuất của dự án đầu tư thuộc danh mục ngành, nghề đặc biệt ưu đãi đầu tư hoặc địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn theo quy định của pháp luật về đầu tư, doanh nghiệp công nghệ cao, doanh nghiệp khoa học và công nghệ, tổ chức khoa học và công nghệ được miễn thuế nhập khẩu trong thời hạn 05 năm, kể từ khi bắt đầu sản xuất.

Việc miễn thuế nhập khẩu quy định tại khoản này không áp dụng đối với dự án đầu tư khai thác khoáng sản; dự án sản xuất sản phẩm có tổng trị giá tài nguyên, khoáng sản cộng với chi phí năng lượng chiếm từ 51% giá thành sản phẩm trở lên; dự án sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ thuộc đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt (trừ ô tô).

14. Nguyên liệu, vật tư, linh kiện nhập khẩu trong nước chưa sản xuất được của dự án đầu tư để sản xuất, lắp ráp trang thiết bị y tế được ưu tiên nghiên cứu, chế tạo được miễn thuế nhập khẩu trong thời hạn 05 năm, kể từ khi bắt đầu sản xuất

Tại khoản 14 Điều 16 Luật thuế xuất nhập khẩu hiện hành quy định “dự án đầu tư để sản xuất, lắp ráp trang thiết bị y tế được ưu tiên nghiên cứu, chế tạo được miễn thuế nhập khẩu trong thời hạn 05 năm, kể từ khi bắt đầu sản xuất”. Tuy nhiên không quy định cơ quan nào có thẩm quyền xác nhận. Để xử lý vướng mắc nêu trên, cần thiết bổ sung quy định làm rõ cơ quan có thẩm quyền xác nhận việc ưu tiên nghiên cứu, chế tạo đối với dự án đầu tư để sản xuất, lắp ráp trang thiết bị y tế làm cơ sở miễn thuế nhập khẩu đối với nguyên liệu, vật tư, linh kiện nhập khẩu trong nước chưa sản xuất được của dự án đầu tư để sản xuất, lắp ráp trang thiết bị y tế.

Sửa đổi, bổ sung khoản 14 như sau:

14. Nguyên liệu, vật tư, linh kiện nhập khẩu trong nước chưa sản xuất được của dự án đầu tư để sản xuất, lắp ráp trang thiết bị y tế được Bộ Y tế, Bộ Khoa học và Công nghệ hoặc cơ quan có thẩm quyền xác nhận được ưu tiên nghiên cứu, chế tạo được miễn thuế nhập khẩu trong thời hạn 05 năm, kể từ khi bắt đầu sản xuất.

15. Hàng hóa nhập khẩu để phục vụ hoạt động dầu khí, bao gồm:

a) Máy móc, thiết bị, phụ tùng thay thế, phương tiện vận tải chuyên dùng cần thiết cho hoạt động dầu khí, bao gồm cả trường hợp tạm nhập, tái xuất;

b) Linh kiện, chi Tiết, bộ phận rời, phụ tùng để lắp ráp đồng bộ hoặc sử dụng đồng bộ với máy móc, thiết bị; nguyên liệu, vật tư dùng để chế tạo máy móc, thiết bị hoặc để chế tạo linh kiện, chi Tiết, bộ phận rời, phụ tùng của máy móc, thiết bị cần thiết cho hoạt động dầu khí;

c) Vật tư cần thiết cho hoạt động dầu khí trong nước chưa sản xuất được

Trong giai đoạn từ năm 1985 - 2006 thì một số dự án dầu khí có ký hợp đồng liên doanh với nước ngoài, tại hợp đồng liên doanh có quy định chi tiết về các mặt hàng được miễn thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu. Đối chiếu với quy định của Luật thuế xuất nhập khẩu hiện hành thì các thỏa thuận này cao hơn so với quy định của Luật thuế xuất nhập khẩu. Tuy nhiên, các hợp đồng liên doanh với nước ngoài đã được Chính phủ cam kết bảo lãnh (GGU). Do đó, cần thiết bổ sung tại khoản 15 Điều 16 Luật thuế xuất nhập khẩu để phù hợp với thực tế phát sinh các hợp đồng dầu khí đã được Chính phủ cam kết bảo lãnh trong đó có cam kết về thuế.

Sửa đổi, bổ sung khoản 15 như sau:

15. Hàng hóa nhập khẩu để phục vụ hoạt động dầu khí, bao gồm:

a) Máy móc, thiết bị, phụ tùng thay thế, phương tiện vận tải chuyên dùng cần thiết cho hoạt động dầu khí, bao gồm cả trường hợp tạm nhập, tái xuất;

b) Linh kiện, chi Tiết, bộ phận rời, phụ tùng để lắp ráp đồng bộ hoặc sử dụng đồng bộ với máy móc, thiết bị; nguyên liệu, vật tư dùng để chế tạo máy móc, thiết bị hoặc để chế tạo linh kiện, chi Tiết, bộ phận rời, phụ tùng của máy móc, thiết bị cần thiết cho hoạt động dầu khí;

c) Vật tư cần thiết cho hoạt động dầu khí trong nước chưa sản xuất được

Các hợp đồng dầu khí đã được Chính phủ cam kết bảo lãnh thì được hưởng ưu đãi miễn thuế theo cam kết bảo lãnh của Chính phủ.

19. Hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu để bảo vệ môi trường, bao gồm:

…

b) Sản phẩm xuất khẩu được sản xuất từ hoạt động tái chế, xử lý chất thải.

Thực tế phát sinh vướng mắc hoạt động tái chế, xử lý chất thải phải sử dụng dung môi, hóa chất có nguồn gốc nhập khẩu hoặc mua trong nước, không phải từ hoạt động tái chế, xử lý chất thải thì cơ quan hải quan chưa có đủ cơ sở để miễn thuế xuất khẩu. Do đó, cần thiết phải sửa đổi, bổ sung điểm b khoản 19 Điều 16 Luật thuế xuất nhập khẩu theo hướng quy định rõ tỷ lệ phần trăm đối với sản phẩm xuất khẩu được sản xuất từ hoạt động tái chế, xử lý chất thải.

Sửa đổi, bổ sung điểm b khoản 19 như sau:

b) Sản phẩm xuất khẩu được sản xuất từ 90% nguyên liệu thu được từ hoạt động tái chế, xử lý chất thải.

Điều 17. Thủ tục miễn thuế

1. Trường hợp quy định tại các khoản 11, 12, 13, 14, 15, 16 và 18 Điều 16 của Luật này, người nộp thuế thực hiện thông báo hàng hóa miễn thuế dự kiến nhập khẩu với cơ quan hải quan.

2. Thủ tục miễn thuế thực hiện theo quy định của pháp luật về quản lý thuế.

Ngoài các trường hợp phải thông báo DMMT quy định tại các khoản 11, 12, 13, 14, 15, 16 và 18 Điều 16 của Luật thuế xuất nhập khẩu, tại Nghị định 18/2021/NĐ-CP có quy định trường hợp hàng hóa là sản phẩm nông sản chưa qua chế biến do phía Việt Nam hỗ trợ đầu tư, trồng tại Campuchia nhập khẩu về nước phải thông báo DMMT. Do đó, cần bổ sung tại khoản 1 Điều 17 về các trường hợp hàng hóa phải thông báo DMMT với cơ quan hải quan theo quy định của Chính phủ.

Sửa đổi, bổ sung khoản 1 như sau:

1. Các trường hợp phải thực hiện thông báo danh mục miễn thuế với cơ quan hải quan bao gồm:

a) Các trường hợp quy định tại các khoản 4, 11, 12, 13, 14, 15, 16 và 18 Điều 16 của Luật này, người nộp thuế thực hiện thông báo hàng hóa miễn thuế dự kiến nhập khẩu với cơ quan hải quan.

b) Các trường hợp khác theo quy định của Chính phủ.

2. Thủ tục miễn thuế thực hiện theo quy định của pháp luật về quản lý thuế.

Điều 18. Giảm thuế

1. Hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu đang trong quá trình giám sát của cơ quan hải quan nếu bị hư hỏng, mất mát được cơ quan, tổ chức có thẩm quyền giám định chứng nhận thì được giảm thuế.

Mức giảm thuế tương ứng với tỷ lệ tổn thất thực tế của hàng hóa. Trường hợp hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu bị hư hỏng, mất mát toàn bộ thì không phải nộp thuế.

2. Thủ tục giảm thuế thực hiện theo quy định của pháp luật về quản lý thuế.

(1) Về quy định giảm thuế đối với hàng hóa là nguyên liệu, vật tư nhập khẩu để gia công, SXXK:

- Trong thực tế phát sinh trường hợp hàng hóa là nguyên liệu, vật tư nhập khẩu để gia công, sản xuất hàng hóa xuất khẩu đã thông quan đưa về cơ sở sản xuất của người nộp thuế, trong quá trình sản xuất hàng hóa bị thiệt hại do nguyên nhân khách quan (cháy, lũ lụt...). Do khoản 1 Điều 18 Luật thuế xuất nhập khẩu hiện hành chưa quy định rõ đối với trường hợp này, các doanh nghiệp phải thực hiện thủ tục đề nghị cơ quan hải quan giảm thuế, do đó, cơ quan hải quan đã thực hiện ấn định thuế đối với toàn bộ hàng hóa bị thiệt hại do không đáp ứng điều kiện giảm thuế.

- Về chế độ quản lý hải quan đối với hàng hóa gia công, SXXK hiện nay đang thực hiện theo các quy định sau đây:

Căn cứ khoản 1 Điều 59 Luật Hải quan: “1. Hàng hóa là nguyên liệu, vật tư nhập khẩu để gia công, sản xuất hàng hóa xuất khẩu phải chịu sự kiểm tra, giám sát hải quan từ khi nhập khẩu, trong quá trình sản xuất ra sản phẩm cho đến khi sản phẩm được xuất khẩu hoặc thay đổi mục đích sử dụng.”

Căn cứ điểm c khoản 2 Điều 10 Nghị định số 134/2016/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung tại khoản 4 Điều 1 Nghị định số 18/2021/NĐ-CP quy định: Nguyên liệu, vật tư, linh kiện nhập khẩu được sử dụng để gia công, sản xuất sản phẩm đã xuất khẩu thì được miễn thuế nhập khẩu

Căn cứ điểm b khoản 2 Điều 12 Nghị định số 134/2016/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung tại khoản 6 Điều 1 Nghị định số 18/2021/NĐ-CP quy định: Nguyên liệu, vật tư, linh kiện nhập khẩu được sử dụng để sản xuất sản phẩm đã xuất khẩu thì được miễn thuế nhập khẩu.

Như vậy, đối với nguyên liệu, vật tư nhập khẩu để gia công, SXXK bị thiệt hại do nguyên nhân khách quan không thuộc đối tượng miễn thuế mà thuộc đối tượng giảm thuế theo quy định tại Điều 18 Luật thuế xuất nhập khẩu.

Do đó, cần thiết bổ sung quy định tại khoản 1 Điều 18 để xử lý vướng mắc trong thực tế theo hướng: Hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu đang trong quá trình giám sát của cơ quan hải quan, hàng hóa là nguyên liệu, vật tư nhập khẩu để gia công, sản xuất hàng hóa xuất khẩu đang chịu sự kiểm tra, giám sát hải quan theo quy định tại khoản 1 Điều 59 Luật Hải quan nếu bị hư hỏng, mất mát được cơ quan, tổ chức có thẩm quyền giám định chứng nhận thì được giảm thuế.

(2) Về quy định hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu bị hư hỏng, mất mát toàn bộ thì không phải nộp thuế:

Tại khoản 1 Điều 18 Luật thuế xuất nhập khẩu hiện hành đã quy định mức giảm thuế tương ứng với tỷ lệ tổn thất thực tế của hàng hóa. Theo đó, trường hợp tỷ lệ tổn thất thực tế của hàng hóa là 100% thì được giảm thuế toàn bộ. Do đó, đề xuất bỏ nội dung “Trường hợp hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu bị hư hỏng, mất mát toàn bộ thì không phải nộp thuế”.

Sửa đổi, bổ sung khoản 1 như sau:

1. Hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu đang trong quá trình giám sát của cơ quan hải quan, hàng hóa là nguyên liệu, vật tư nhập khẩu để gia công, sản xuất hàng hóa xuất khẩu đang chịu sự kiểm tra, giám sát hải quan theo quy định tại khoản 1 Điều 59 Luật Hải quan nếu bị hư hỏng, mất mát được cơ quan, tổ chức có thẩm quyền giám định chứng nhận thì được giảm thuế.

Mức giảm thuế tương ứng với tỷ lệ tổn thất thực tế của hàng hóa. Trường hợp hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu bị hư hỏng, mất mát toàn bộ thì không phải nộp thuế.

2. Thủ tục giảm thuế thực hiện theo quy định của pháp luật về quản lý thuế.

Điều 19. Hoàn thuế

1. Các trường hợp hoàn thuế:

a) Người nộp thuế đã nộp thuế nhập khẩu, thuế xuất khẩu nhưng không có hàng hóa nhập khẩu, xuất khẩu hoặc nhập khẩu, xuất khẩu ít hơn so với hàng hóa nhập khẩu, xuất khẩu đã nộp thuế;

Thực tế phát sinh vướng mắc hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu đang trong quá trình chịu sự kiểm tra, giám sát hải quan, đã nộp thuế nhập khẩu bị tịch thu sung công quỹ nhà nước. Tại Điều 19 Luật thuế xuất nhập khẩu hiện hành chưa quy định đối với trường hợp này được hoàn thuế.

Theo quy định tại điểm l khoản 4 Điều 17 Nghị định số 126/2020/NĐ-CP quy định hàng hóa nhập khẩu bị tịch thu để bán đấu giá thuộc sở hữu Nhà nước không phải nộp thuế.

Do đó, để đảm bảo quyền lợi của người nộp thuế và đảm bảo phù hợp với điểm l khoản 4 Điều 17 Nghị định số 126/2020/NĐ-CP, cần thiết phải bổ sung quy định về hoàn thuế đối với hàng hóa bị tịch thu để bán đấu giá thuộc sở hữu Nhà nước để xử lý vướng mắc trong thực tế.

Sửa đổi, bổ sung điểm a khoản 1 như sau:

a) Người nộp thuế đã nộp thuế nhập khẩu, thuế xuất khẩu nhưng không có hàng hóa nhập khẩu, xuất khẩu hoặc nhập khẩu, xuất khẩu ít hơn so với hàng hóa nhập khẩu, xuất khẩu đã nộp thuế; hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu đang trong quá trình chịu sự kiểm tra, giám sát hải quan, đã nộp thuế xuất khẩu, nhập khẩu bị tịch thu để bán đấu giá thuộc sở hữu Nhà nước.

c) Người nộp thuế đã nộp thuế nhập khẩu nhưng hàng hóa nhập khẩu phải tái xuất được hoàn thuế nhập khẩu và không phải nộp thuế xuất khẩu;

Bổ sung quy định hàng hóa nhập khẩu thuộc đối tượng miễn thuế, không chịu thuế đã kê khai thay đổi mục đích sử dụng, nộp đủ các loại thuế để tiêu thụ nội địa nhưng được tái xuất nguyên trạng như khi kê khai thay đổi mục đích sử dụng, ra nước ngoài, tái xuất vào khu phi thuế quan thì được hoàn thuế nhập khẩu đã nộp nhằm xử lý các vướng mắc trong thực tế.

Sửa đổi, bổ sung điểm c khoản 1 như sau:

c) Người nộp thuế đã nộp thuế nhập khẩu nhưng hàng hóa nhập khẩu phải tái xuất ra nước ngoài, tái xuất vào khu phi thuế quan được hoàn thuế nhập khẩu và không phải nộp thuế xuất khẩu;

Hàng hóa nhập khẩu thuộc đối tượng miễn thuế, không chịu thuế đã kê khai thay đổi mục đích sử dụng, nộp đủ các loại thuế để tiêu thụ nội địa nhưng được tái xuất nguyên trạng như khi kê khai thay đổi mục đích sử dụng, ra nước ngoài, tái xuất vào khu phi thuế quan thì được hoàn thuế nhập khẩu và không phải nộp thuế xuất khẩu.

d) Người nộp thuế đã nộp thuế đối với hàng hóa nhập khẩu để sản xuất, kinh doanh nhưng đã đưa vào sản xuất hàng hóa xuất khẩu và đã xuất khẩu sản phẩm;

Trên thực tế phát sinh vướng mắc hàng hóa nhập khẩu để gia công, SXXK thuộc đối tượng miễn thuế, hàng hóa của DNCX thuộc đối tượng không chịu thuế nhưng người nộp thuế đã kê khai tờ khai hải quan mới, nộp đủ các loại thuế như đối với hàng hóa nhập khẩu lần đầu từ nước ngoài vào Việt Nam, sau đó đưa vào SXXK và đã xuất khẩu sản phẩm ra nước ngoài.

Quy định hiện hành tại điểm d khoản 1 Điều 19 chưa quy định hoàn thuế đối với trường hợp này. Do đó, để đảm bảo quyền lợi của người nộp thuế, cần thiết bổ sung quy định hoàn thuế đối với trường hợp hàng hóa được miễn thuế, không chịu thuế đã kê khai thay đổi mục đích sử dụng để tiêu thụ nội địa sau đó đưa vào sản xuất xuất khẩu vì hàng hóa thực tế đã được xuất khẩu ra nước ngoài.

Sửa đổi, bổ sung điểm d khoản 1 như sau:

d) Người nộp thuế đã nộp thuế đối với hàng hóa nhập khẩu để sản xuất, kinh doanh nhưng đã đưa vào sản xuất hàng hóa xuất khẩu và đã xuất khẩu sản phẩm ra nước ngoài, xuất khẩu vào khu phi thuế quan.

Hàng hóa nhập khẩu thuộc đối tượng miễn thuế, không chịu thuế đã kê khai thay đổi mục đích sử dụng, nộp đủ các loại thuế để tiêu thụ nội địa nhưng được đưa vào sản xuất hàng hóa xuất khẩu và đã xuất khẩu sản phẩm ra nước ngoài, xuất khẩu vào khu phi thuế quan thì được hoàn thuế nhập khẩu đã nộp.

đ) Người nộp thuế đã nộp thuế đối với máy móc, thiết bị, dụng cụ, phương tiện vận chuyển của các tổ chức, cá nhân được phép tạm nhập, tái xuất, trừ trường hợp đi thuê để thực hiện các dự án đầu tư, thi công xây dựng, lắp đặt công trình, phục vụ sản xuất, khi tái xuất ra nước ngoài hoặc xuất vào khu phi thuế quan.

Số tiền thuế nhập khẩu được hoàn lại xác định trên cơ sở trị giá sử dụng còn lại của hàng hóa khi tái xuất khẩu tính theo thời gian sử dụng, lưu lại tại Việt Nam. Trường hợp hàng hóa đã hết trị giá sử dụng thì không được hoàn lại thuế nhập khẩu đã nộp.

Không hoàn thuế đối với số tiền thuế được hoàn dưới mức tối thiểu theo quy định của Chính phủ.

Theo quy định tại khoản 9 Điều 16 Luật thuế xuất nhập khẩu thì hàng hóa đi thuê để thực hiện các dự án đầu tư, thi công xây dựng, lắp đặt công trình, phục vụ sản xuất khi tạm nhập phải kê khai nộp thuế.

Theo quy định tại điểm đ khoản 1 Điều 19 Luật thuế xuất nhập khẩu thì số tiền thuế nhập khẩu được hoàn được xác định trên cơ sở trị giá sử dụng còn lại của hàng hóa khi tái xuất khẩu tính theo thời gian sử dụng, lưu lại tại Việt Nam.

Thực tế phát sinh vướng mắc hàng hóa đi thuê để thực hiện dự án đầu tư, thi công lắp đặt công trình, phục vụ sản xuất thì không thuộc sở hữu của doanh nghiệp Việt Nam do đó trên sổ sách kế toán của doanh nghiệp đi thuê không tính khấu hao và không xác định được giá trị sử dụng của hàng hóa theo sổ sách kế toán. Do đó, bổ sung vào điểm đ nội dung quy định: Giá trị sử dụng còn lại của hàng hóa khi tái xuất do doanh nghiệp tự xác định theo nguyên tắc, phương pháp xác định trị giá hải quan theo quy định của pháp luật về hải quan.

Sửa đổi, bổ sung điểm đ khoản 1 như sau:

đ) Người nộp thuế đã nộp thuế đối với máy móc, thiết bị, dụng cụ, phương tiện vận chuyển của các tổ chức, cá nhân được phép tạm nhập, tái xuất, trừ trường hợp đi thuê để thực hiện các dự án đầu tư, thi công xây dựng, lắp đặt công trình, phục vụ sản xuất, khi tái xuất ra nước ngoài hoặc xuất vào khu phi thuế quan.

Số tiền thuế nhập khẩu được hoàn lại xác định trên cơ sở trị giá sử dụng còn lại của hàng hóa khi tái xuất khẩu tính theo thời gian sử dụng, lưu lại tại Việt Nam. Giá trị sử dụng còn lại của hàng hóa khi tái xuất do doanh nghiệp tự xác định theo nguyên tắc, phương pháp xác định trị giá hải quan theo quy định của pháp luật về hải quan. Trường hợp hàng hóa đã hết trị giá sử dụng thì không được hoàn lại thuế nhập khẩu đã nộp.

Không hoàn thuế đối với số tiền thuế được hoàn dưới mức tối thiểu theo quy định của Chính phủ.

QUỐC HỘI
-------

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
---------------

Luật số: .../202.../QH14

DỰ THẢO

CHỦ TỊCH QUỐC HỘI