Chỉ thị 33/2005/CT-TTg về việc áp dụng có hiệu quả mô hình công ty mẹ - công ty con do Thủ tướng Chính phủ ban hành

CHỈ THỊ

VỀ ÁP DỤNG CÓ HIỆU QUẢ MÔ HÌNH CÔNG TY MẸ - CÔNG TY CON

Gần 5 năm qua, cùng với sắp xếp, đổi mới, nâng cao hiệu quả doanh nghiệp nhà nước, việc thí điểm áp dụng mô hình công ty mẹ - công ty con đã đạt được những kết quả tích cực, tạo được mô hình tổ chức quản lý doanh nghiệp mới trên cơ sở đầu tư vốn theo cơ chế thị trường; thúc đẩy quá trình chuyển đổi sở hữu doanh nghiệp nhà nước và nâng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh; hình thành các doanh nghiệp đa sở hữu gắn kết với nhau về lợi ích kinh tế... Tuy còn một số hạn chế, kết quả đạt được cho phép nhân rộng mô hình này theo tinh thần Nghị quyết Trung ương 3 (Khoá IX). Để thực hiện, Thủ tướng Chính phủ chỉ thị:

1. Các Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, các Tổng công ty nhà nước cần thực hiện tốt các công việc sau đây:

a) Khẩn trương thực hiện sắp xếp, đổi mới doanh nghiệp nhà nước theo kế hoạch đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Nghiêm túc thực hiện các quy định của Nghị định số 187/2004/NĐ-CP ngày 16 tháng 11 năm 2004 về việc chuyển công ty nhà nước thành công ty cổ phần.

b) Lựa chọn thêm một số Tổng công ty để cổ phần hoá, Nhà nước giữ cổ phần chi phối; tổ chức sơ kết, rút kinh nghiệm việc cổ phần hoá Tổng công ty nhà nước vào cuối năm 2006.

c) Xây dựng kế hoạch chuyển đổi tất cả các Tổng công ty nhà nước đủ điều kiện duy trì là Tổng công ty nhà nước (trừ các Tổng công ty hoạt động trong lĩnh vực an ninh, quốc phòng) và lựa chọn một số doanh nghiệp quy mô lớn, có tiềm lực về tài chính, kinh doanh đa ngành, có khả năng chi phối các doanh nghiệp khác về vốn, thương hiệu, công nghệ, thị trường để chuyển sang hoạt động theo mô hình công ty mẹ - công ty con. Những công ty mẹ hoạt động trong ngành, lĩnh vực mà Nhà nước không cần giữ 100% vốn thì chuyển thành công ty cổ phần, công ty trách nhiệm hữu hạn có từ hai thành viên trở lên.

Khi xây dựng đề án chuyển sang hoạt động theo mô hình công ty mẹ - công ty con, cần có lộ trình sớm chuyển hầu hết các doanh nghiệp thành viên thành công ty cổ phần, công ty trách nhiệm hữu hạn có từ hai thành viên trở lên và một số ít thành công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên. Những công ty hoạt động trong những lĩnh vực, ngành nghề, địa bàn mà Nhà nước cần chi phối thì phải là công ty có cổ phần với vốn góp chi phối của công ty mẹ.

d) Hoàn thành việc phê duyệt Điều lệ tổ chức, hoạt động và Quy chế tài chính của các công ty nhà nước đã chuyển sang hoạt động theo mô hình công ty mẹ - công ty con trong quý I năm 2006 theo sự phân công, phân cấp của Thủ tướng Chính phủ.

đ) Tiếp tục thí điểm Hội đồng quản trị ký hợp đồng thuê Tổng giám đốc, Giám đốc giỏi điều hành doanh nghiệp; tiến hành sơ kết, rút kinh nghiệm mô hình này vào cuối năm 2006.

e) Nghiêm túc thực hiện Nghị quyết Hội nghị Trung ương 3 Khoá IX và Quyết định số 180/2001/QĐ-TTg ngày 16 tháng 11 năm 2001 của Thủ tướng Chính phủ về việc Hội đồng quản trị Tổng công ty nhà nước tuyển chọn, ký hợp đồng hoặc bổ nhiệm, miễn nhiệm, khen thưởng, kỷ luật Phó Tổng giám đốc và Kế toán trưởng Tổng công ty; thông qua việc bổ nhiệm, miễn nhiệm, khen thưởng, kỷ luật Giám đốc các đơn vị thành viên để Tổng giám đốc ra quyết định.

Không can thiệp trực tiếp vào việc công ty nhà nước cử người đại diện phần vốn góp của họ ở doanh nghiệp khác.

g) Tăng cư­ờng công tác tuyên truyền, phổ biến chủ trư­ơng, chính sách để các công ty nhà n­ước, đội ngũ cán bộ quản lý và ng­ười lao động trong công ty nhà n­ước hiểu rõ mục đích, yêu cầu của việc chuyển đổi Tổng công ty, công ty nhà nư­ớc theo mô hình công ty mẹ - công ty con trong tiến trình đẩy mạnh sắp xếp, đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả doanh nghiệp nhà nước.

Tổ chức tập huấn về nội dung và quy trình chuyển đổi cho cán bộ quản lý trong các doanh nghiệp thuộc đối t­ượng chuyển đổi.

2. Các Bộ nghiên cứu hoàn thiện cơ sở pháp lý cho việc hình thành và phát triển mô hình công ty mẹ - công ty con và theo dõi việc thực hiện các quy định của pháp luật, cụ thể như sau:

a) Bộ Kế hoạch và Đầu tư, trong quý I năm 2006, sửa đổi quy trình chuyển đổi theo hướng đảm bảo chặt chẽ song phải nhanh, gọn từ khâu lập Đề án, thẩm định và phê duyệt Đề án.

b) Bộ Tài chính:

- Rà soát, nghiên cứu bổ sung các quy định về cơ chế tài chính trong mô hình công ty mẹ - công ty con trình Thủ tướng Chính phủ ban hành hoặc ban hành theo thẩm quyền.

- Theo dõi xây dựng và thực hiện Quy chế tài chính, việc lập và gửi báo cáo tài chính hợp nhất của công ty mẹ và những vấn đề về tài chính khác trong mô hình công ty mẹ - công ty con.

- Trong quý I năm 2006 trình Thủ tướng Chính phủ quy định về chuyển công ty nhà n­ước, công ty thành viên hạch toán độc lập của Tổng công ty nhà nư­ớc thành công ty trách nhiệm hữu hạn có từ hai thành viên trở lên; chuyển công ty trách nhiệm hữu hạn nhà nước một thành viên thành công ty cổ phần.

c) Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội h­ướng dẫn thực hiện việc xếp lương đối với viên chức quản lý các công ty chuyển sang hoạt động theo mô hình công ty mẹ - công ty con theo quy định tại công văn số 4532/VPCP-VX ngày 12 tháng 8 năm 2005 của Văn phòng Chính phủ và hướng dẫn các công ty rà soát lại theo tiêu chuẩn xếp hạng công ty để thực hiện từ năm 2007.

d) Bộ Nội vụ, trong quý I năm 2006 hướng dẫn việc cử người đại diện phần vốn nhà nước tại công ty cổ phần, công ty trách nhiệm hữu hạn; hướng dẫn việc bố trí cán bộ lãnh đạo công ty nhà nước cổ phần hoá không được cử làm đại diện phần vốn nhà nước ở công ty cổ phần.

3. Các công ty nhà nước chuyển sang hoạt động theo mô hình công ty mẹ - công ty con có trách nhiệm:

a) Các doanh nghiệp đã được phê duyệt Đề án chuyển đổi cần khẩn trương hình thành cơ cấu công ty mẹ - công ty con bằng việc đẩy mạnh sắp xếp, chuyển đổi sở hữu các đơn vị thành viên ; hoàn thiện bộ máy quản lý công ty mẹ; cử và ban hành quy chế hoạt động của người đại diện phần vốn của công ty mẹ tại các công ty con theo các quy định về mô hình công ty mẹ - công ty con đã được ban hành.

b) Các doanh nghiệp đã được lựa chọn, phê duyệt danh sách và kế hoạch chuyển đổi, tổ chức lại theo mô hình công ty mẹ - công ty con cần khẩn trương xây dựng Đề án chuyển đổi, trong đó phải xác định rõ cơ cấu, phương thức chuyển đổi, hình thức pháp lý của công ty mẹ và mỗi công ty con, công ty liên kết, trình cấp có thẩm quyền phê duyệt.

c) Đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ quản lý cho đội ngũ cán bộ quản lý của công ty mẹ, nhất là năng lực về đầu tư, quản lý tài chính ở doanh nghiệp khác; nâng cao kỹ năng quản trị doanh nghiệp của công ty mẹ và các công ty con.

4. Ban Chỉ đạo Đổi mới và Phát triển doanh nghiệp có trách nhiệm:

- Kiểm tra, đôn đốc, hướng dẫn, theo dõi và định kỳ báo cáo Thủ tướng Chính phủ tình hình chuyển đổi công ty nhà nước sang hoạt động theo mô hình công ty mẹ - công ty con.

CHỈ THỊ

VỀ ÁP DỤNG CÓ HIỆU QUẢ MÔ HÌNH CÔNG TY MẸ - CÔNG TY CON

Gần 5 năm qua, cùng với sắp xếp, đổi mới, nâng cao hiệu quả doanh nghiệp nhà nước, việc thí điểm áp dụng mô hình công ty mẹ - công ty con đã đạt được những kết quả tích cực, tạo được mô hình tổ chức quản lý doanh nghiệp mới trên cơ sở đầu tư vốn theo cơ chế thị trường; thúc đẩy quá trình chuyển đổi sở hữu doanh nghiệp nhà nước và nâng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh; hình thành các doanh nghiệp đa sở hữu gắn kết với nhau về lợi ích kinh tế... Tuy còn một số hạn chế, kết quả đạt được cho phép nhân rộng mô hình này theo tinh thần Nghị quyết Trung ương 3 (Khoá IX). Để thực hiện, Thủ tướng Chính phủ chỉ thị:

1. Các Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, các Tổng công ty nhà nước cần thực hiện tốt các công việc sau đây:

a) Khẩn trương thực hiện sắp xếp, đổi mới doanh nghiệp nhà nước theo kế hoạch đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Nghiêm túc thực hiện các quy định của Nghị định số 187/2004/NĐ-CP ngày 16 tháng 11 năm 2004 về việc chuyển công ty nhà nước thành công ty cổ phần.

b) Lựa chọn thêm một số Tổng công ty để cổ phần hoá, Nhà nước giữ cổ phần chi phối; tổ chức sơ kết, rút kinh nghiệm việc cổ phần hoá Tổng công ty nhà nước vào cuối năm 2006.

c) Xây dựng kế hoạch chuyển đổi tất cả các Tổng công ty nhà nước đủ điều kiện duy trì là Tổng công ty nhà nước (trừ các Tổng công ty hoạt động trong lĩnh vực an ninh, quốc phòng) và lựa chọn một số doanh nghiệp quy mô lớn, có tiềm lực về tài chính, kinh doanh đa ngành, có khả năng chi phối các doanh nghiệp khác về vốn, thương hiệu, công nghệ, thị trường để chuyển sang hoạt động theo mô hình công ty mẹ - công ty con. Những công ty mẹ hoạt động trong ngành, lĩnh vực mà Nhà nước không cần giữ 100% vốn thì chuyển thành công ty cổ phần, công ty trách nhiệm hữu hạn có từ hai thành viên trở lên.

Khi xây dựng đề án chuyển sang hoạt động theo mô hình công ty mẹ - công ty con, cần có lộ trình sớm chuyển hầu hết các doanh nghiệp thành viên thành công ty cổ phần, công ty trách nhiệm hữu hạn có từ hai thành viên trở lên và một số ít thành công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên. Những công ty hoạt động trong những lĩnh vực, ngành nghề, địa bàn mà Nhà nước cần chi phối thì phải là công ty có cổ phần với vốn góp chi phối của công ty mẹ.

d) Hoàn thành việc phê duyệt Điều lệ tổ chức, hoạt động và Quy chế tài chính của các công ty nhà nước đã chuyển sang hoạt động theo mô hình công ty mẹ - công ty con trong quý I năm 2006 theo sự phân công, phân cấp của Thủ tướng Chính phủ.

đ) Tiếp tục thí điểm Hội đồng quản trị ký hợp đồng thuê Tổng giám đốc, Giám đốc giỏi điều hành doanh nghiệp; tiến hành sơ kết, rút kinh nghiệm mô hình này vào cuối năm 2006.

e) Nghiêm túc thực hiện Nghị quyết Hội nghị Trung ương 3 Khoá IX và Quyết định số 180/2001/QĐ-TTg ngày 16 tháng 11 năm 2001 của Thủ tướng Chính phủ về việc Hội đồng quản trị Tổng công ty nhà nước tuyển chọn, ký hợp đồng hoặc bổ nhiệm, miễn nhiệm, khen thưởng, kỷ luật Phó Tổng giám đốc và Kế toán trưởng Tổng công ty; thông qua việc bổ nhiệm, miễn nhiệm, khen thưởng, kỷ luật Giám đốc các đơn vị thành viên để Tổng giám đốc ra quyết định.

Không can thiệp trực tiếp vào việc công ty nhà nước cử người đại diện phần vốn góp của họ ở doanh nghiệp khác.

g) Tăng cư­ờng công tác tuyên truyền, phổ biến chủ trư­ơng, chính sách để các công ty nhà n­ước, đội ngũ cán bộ quản lý và ng­ười lao động trong công ty nhà n­ước hiểu rõ mục đích, yêu cầu của việc chuyển đổi Tổng công ty, công ty nhà nư­ớc theo mô hình công ty mẹ - công ty con trong tiến trình đẩy mạnh sắp xếp, đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả doanh nghiệp nhà nước.

Tổ chức tập huấn về nội dung và quy trình chuyển đổi cho cán bộ quản lý trong các doanh nghiệp thuộc đối t­ượng chuyển đổi.

2. Các Bộ nghiên cứu hoàn thiện cơ sở pháp lý cho việc hình thành và phát triển mô hình công ty mẹ - công ty con và theo dõi việc thực hiện các quy định của pháp luật, cụ thể như sau:

a) Bộ Kế hoạch và Đầu tư, trong quý I năm 2006, sửa đổi quy trình chuyển đổi theo hướng đảm bảo chặt chẽ song phải nhanh, gọn từ khâu lập Đề án, thẩm định và phê duyệt Đề án.

b) Bộ Tài chính:

- Rà soát, nghiên cứu bổ sung các quy định về cơ chế tài chính trong mô hình công ty mẹ - công ty con trình Thủ tướng Chính phủ ban hành hoặc ban hành theo thẩm quyền.

- Theo dõi xây dựng và thực hiện Quy chế tài chính, việc lập và gửi báo cáo tài chính hợp nhất của công ty mẹ và những vấn đề về tài chính khác trong mô hình công ty mẹ - công ty con.

- Trong quý I năm 2006 trình Thủ tướng Chính phủ quy định về chuyển công ty nhà n­ước, công ty thành viên hạch toán độc lập của Tổng công ty nhà nư­ớc thành công ty trách nhiệm hữu hạn có từ hai thành viên trở lên; chuyển công ty trách nhiệm hữu hạn nhà nước một thành viên thành công ty cổ phần.

c) Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội h­ướng dẫn thực hiện việc xếp lương đối với viên chức quản lý các công ty chuyển sang hoạt động theo mô hình công ty mẹ - công ty con theo quy định tại công văn số 4532/VPCP-VX ngày 12 tháng 8 năm 2005 của Văn phòng Chính phủ và hướng dẫn các công ty rà soát lại theo tiêu chuẩn xếp hạng công ty để thực hiện từ năm 2007.

d) Bộ Nội vụ, trong quý I năm 2006 hướng dẫn việc cử người đại diện phần vốn nhà nước tại công ty cổ phần, công ty trách nhiệm hữu hạn; hướng dẫn việc bố trí cán bộ lãnh đạo công ty nhà nước cổ phần hoá không được cử làm đại diện phần vốn nhà nước ở công ty cổ phần.

3. Các công ty nhà nước chuyển sang hoạt động theo mô hình công ty mẹ - công ty con có trách nhiệm:

a) Các doanh nghiệp đã được phê duyệt Đề án chuyển đổi cần khẩn trương hình thành cơ cấu công ty mẹ - công ty con bằng việc đẩy mạnh sắp xếp, chuyển đổi sở hữu các đơn vị thành viên ; hoàn thiện bộ máy quản lý công ty mẹ; cử và ban hành quy chế hoạt động của người đại diện phần vốn của công ty mẹ tại các công ty con theo các quy định về mô hình công ty mẹ - công ty con đã được ban hành.

b) Các doanh nghiệp đã được lựa chọn, phê duyệt danh sách và kế hoạch chuyển đổi, tổ chức lại theo mô hình công ty mẹ - công ty con cần khẩn trương xây dựng Đề án chuyển đổi, trong đó phải xác định rõ cơ cấu, phương thức chuyển đổi, hình thức pháp lý của công ty mẹ và mỗi công ty con, công ty liên kết, trình cấp có thẩm quyền phê duyệt.

c) Đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ quản lý cho đội ngũ cán bộ quản lý của công ty mẹ, nhất là năng lực về đầu tư, quản lý tài chính ở doanh nghiệp khác; nâng cao kỹ năng quản trị doanh nghiệp của công ty mẹ và các công ty con.

4. Ban Chỉ đạo Đổi mới và Phát triển doanh nghiệp có trách nhiệm:

- Kiểm tra, đôn đốc, hướng dẫn, theo dõi và định kỳ báo cáo Thủ tướng Chính phủ tình hình chuyển đổi công ty nhà nước sang hoạt động theo mô hình công ty mẹ - công ty con.

- Phối hợp với các Bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp kịp thời phát hiện những vướng mắc, bất hợp lý trong quá trình thực hiện, đề nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo giải quyết hoặc kiến nghị các cơ quan giải quyết theo thẩm quyền.

- Tham gia ý kiến với Ban Tổ chức Trung ương, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam trong việc hướng dẫn hoạt động của tổ chức đảng, tổ chức công đoàn trong mô hình công ty mẹ - công ty con.

- Theo dõi và định kỳ báo cáo Thủ tướng Chính phủ việc thực hiện Chỉ thị này.

Các Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ, Thủ trưởng cơ quan thuộc Chính phủ, Chủ tịch ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, Ban Chỉ đạo Đổi mới và Phát triển doanh nghiệp, Hội đồng quản trị Tổng công ty nhà nước chịu trách nhiệm thi hành Chỉ thị này./.