Thế nào là cảng biển? Cảng biển có những chức năng cơ bản nào?

Nội dung chính

Thế nào là cảng biển?

Căn cứ vào khoản 1 Điều 73 Bộ luật Hàng hải Việt Nam 2015 quy định thì cảng biển là khu vực bao gồm vùng đất cảng và vùng nước cảng, được xây dựng kết cấu hạ tầng, lắp đặt trang thiết bị cho tàu thuyền đến, rời để bốc dỡ hàng hóa, đón trả hành khách và thực hiện dịch vụ khác. Cảng biển có một hoặc nhiều bến cảng. Bến cảng có một hoặc nhiều cầu cảng.

Mục đích của quy định này là nhằm xác định rõ ràng khái niệm về cảng biển trong Bộ luật Hàng hải Việt Nam 2015. Bên cạnh đó cũng đồng thời nhấn mạnh vai trò của cảng biển trong việc tạo điều kiện thuận lợi cho các hoạt động giao thông hàng hải, bốc dỡ hàng hóa, đón trả hành khách và cung cấp các dịch vụ liên quan. Điều này giúp đảm bảo an toàn, hiệu quả trong hoạt động hàng hải và phát triển hạ tầng cảng biển đồng bộ, đáp ứng nhu cầu kinh tế và thương mại.

Thế nào là cảng biển? Cảng biển có những chức năng cơ bản nào? (Hình ảnh từ Internet)

Việc xác định cảng biển phải dựa vào những tiêu chí nào?

Căn cứ vào Điều 74 Bộ luật Hàng hải Việt Nam 2015 quy định như sau:

Tiêu chí xác định cảng biển

1. Có vùng nước nối thông với biển.

2. Có điều kiện địa lý tự nhiên đáp ứng yêu cầu xây dựng cầu, bến cảng, khu neo đậu, chuyển tải và luồng hàng hải cho tàu biển đến, rời, hoạt động an toàn.

3. Có lợi thế về giao thông hàng hải.

4. Là đầu mối giao thông phục vụ cho việc vận chuyển hàng hóa trong nước; vận chuyển hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu và trung chuyển bằng đường biển.

Như vậy, từ quy định trên thì việc xác định cảng biển phải dựa vào những tiêu chí sau đây:

- Có vùng nước nối thông với biển.

- Có điều kiện địa lý tự nhiên đáp ứng yêu cầu xây dựng cầu, bến cảng, khu neo đậu, chuyển tải và luồng hàng hải cho tàu biển đến, rời, hoạt động an toàn.

- Có lợi thế về giao thông hàng hải.

- Là đầu mối giao thông phục vụ cho việc vận chuyển hàng hóa trong nước; vận chuyển hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu và trung chuyển bằng đường biển.

Như vậy, mục tiêu của quy định này là đưa ra các tiêu chí rõ ràng để xác định một khu vực là cảng biển. Các tiêu chí này nhằm bảo đảm rằng cảng biển có đầy đủ điều kiện về an toàn và khả năng phục vụ giao thông hàng hải, từ đó tạo thuận lợi cho việc vận chuyển hàng hóa và hành khách.

Cảng biển có những chức năng cơ bản nào?

Căn cứ vào Điều 76 Bộ luật Hàng hải Việt Nam 2015 quy định như sau:

Chức năng cơ bản của cảng biển

1. Cung cấp dịch vụ hỗ trợ tàu thuyền đến, rời cảng.

2. Cung cấp phương tiện, thiết bị và nhân lực cần thiết cho tàu thuyền neo đậu, bốc dỡ hàng hóa, đón trả hành khách.

3. Cung cấp dịch vụ vận chuyển, bốc dỡ, lưu kho bãi và bảo quản hàng hóa trong cảng.

4. Đầu mối kết nối hệ thống giao thông ngoài cảng biển.

5. Là nơi để tàu thuyền trú ẩn, sửa chữa, bảo dưỡng hoặc thực hiện những dịch vụ cần thiết trong trường hợp khẩn cấp.

6. Cung cấp các dịch vụ khác cho tàu thuyền, người và hàng hóa.

Như vậy, theo quy định trên thì cảng biển có những chức năng như sau:

- Cung cấp dịch vụ hỗ trợ tàu thuyền đến, rời cảng.

- Cung cấp phương tiện, thiết bị và nhân lực cần thiết cho tàu thuyền neo đậu, bốc dỡ hàng hóa, đón trả hành khách.

- Cung cấp dịch vụ vận chuyển, bốc dỡ, lưu kho bãi và bảo quản hàng hóa trong cảng.

- Đầu mối kết nối hệ thống giao thông ngoài cảng biển.

- Là nơi để tàu thuyền trú ẩn, sửa chữa, bảo dưỡng hoặc thực hiện những dịch vụ cần thiết trong trường hợp khẩn cấp.

- Cung cấp các dịch vụ khác cho tàu thuyền, người và hàng hóa.

Như vậy có thể thấy chức năng cơ bản của cảng biển được xác định một cách toàn diện, nhấn mạnh vai trò thiết yếu của cảng trong hoạt động hàng hải. Cảng biển không chỉ đơn thuần là nơi tàu thuyền đến và rời, mà còn là trung tâm cung cấp các dịch vụ hỗ trợ cần thiết cho tàu thuyền, bao gồm phương tiện, thiết bị và nhân lực để đảm bảo quá trình neo đậu, bốc dỡ hàng hóa và đón trả hành khách diễn ra thuận lợi và an toàn.

Hơn nữa, cảng biển còn có trách nhiệm cung cấp các dịch vụ vận chuyển, lưu kho, bảo quản hàng hóa, đóng vai trò như một đầu mối kết nối quan trọng giữa hệ thống giao thông biển và các phương tiện giao thông khác, góp phần vào việc tối ưu hóa chuỗi cung ứng. Việc cung cấp nơi trú ẩn, sửa chữa và bảo dưỡng cho tàu thuyền trong các tình huống khẩn cấp cũng cho thấy sự quan tâm đến an toàn hàng hải.

Ngoài ra, các dịch vụ khác cho tàu thuyền, hàng hóa và hành khách tại cảng cũng rất đa dạng, từ cung cấp thông tin, thực hiện thủ tục hải quan, đến dịch vụ ăn uống và nghỉ ngơi. Những chức năng này không chỉ nâng cao hiệu quả hoạt động của cảng mà còn thúc đẩy sự phát triển kinh tế thông qua tăng cường khả năng giao thương, tạo điều kiện thuận lợi cho việc xuất khẩu và nhập khẩu hàng hóa, và góp phần vào sự phát triển bền vững của ngành hàng hải.

Tóm lại, quy định này khẳng định vai trò then chốt của cảng biển trong hệ thống giao thông và kinh tế quốc gia, đồng thời tạo cơ sở pháp lý cho việc quản lý và phát triển các cảng biển hiệu quả.