Tại sao việc xác định thị trường liên quan lại quan trọng đối với chiến lược cạnh tranh?

Nội dung chính

Thị trường liên quan là gì? 

Thị trường liên quan là khái niệm được sử dụng trong pháp lý và kinh tế để xác định phạm vi của các sản phẩm hoặc dịch vụ có thể thay thế cho nhau trong một khu vực địa lý nhất định, có các điều kiện cạnh tranh tương tự.

Theo khoản 7 Điều 3 Luật Cạnh tranh 2018 quy định thị trường liên quan là thị trường của các hàng hóa, dịch vụ có thể thay thế cho nhau về đặc tính, mục đích sử dụng và giá cả, trong một khu vực địa lý cụ thể. Các hàng hóa, dịch vụ này có những yếu tố cạnh tranh tương tự và có sự khác biệt đáng kể với các khu vực địa lý lân cận.

Thị trường liên quan có các đặc điểm sau:

- Các hàng hóa, dịch vụ thay thế cho nhau về đặc tính, công dụng và giá cả.

- Khu vực địa lý cụ thể: Thị trường liên quan chỉ áp dụng trong một khu vực địa lý nhất định, với các điều kiện cạnh tranh tương tự.

- Có sự khác biệt so với các khu vực xung quanh: Thị trường liên quan cần có sự phân biệt rõ rệt với các khu vực địa lý khác về yếu tố cạnh tranh, giá cả và nhu cầu khách hàng.

Tại sao việc xác định thị trường liên quan lại quan trọng đối với chiến lược cạnh tranh? (Hình từ Internet)

Tại sao việc xác định thị trường liên quan lại quan trọng đối với chiến lược cạnh tranh?

Việc xác định thị trường liên quan là một yếu tố quan trọng trong chiến lược cạnh tranh của các doanh nghiệp vì nó giúp xác định rõ ràng phạm vi hoạt động và các yếu tố cạnh tranh trong một ngành, từ đó đưa ra các quyết định kinh doanh và pháp lý chính xác.

Dưới đây là ba lý do tại sao việc xác định thị trường liên quan lại đóng vai trò quan trọng đối với chiến lược cạnh tranh của doanh nghiệp:

(1) Xác định thị phần và khả năng chi phối thị trường

- Xác định chính xác thị trường liên quan là bước đầu tiên trong việc đo lường thị phần của mỗi doanh nghiệp trong khu vực và ngành nghề cụ thể. 

- Thị phần là một yếu tố quan trọng giúp các cơ quan quản lý và doanh nghiệp xác định liệu hành vi của một công ty có thể gây hạn chế cạnh tranh hay không, cũng như liệu doanh nghiệp đó có đang nắm giữ vị trí thống lĩnh trong thị trường.

- Trong bối cảnh cạnh tranh, một doanh nghiệp cần phải xác định được vị trí thị trường của mình để biết liệu các hành vi của mình có thể vi phạm các quy định về hạn chế cạnh tranh, như độc quyền hay thỏa thuận hạn chế cạnh tranh hay không. 

- Thị phần cao trong thị trường liên quan có thể dẫn đến các rủi ro pháp lý về việc vi phạm các quy định cạnh tranh, như các trường hợp tập trung kinh tế cần phải được thông báo cho cơ quan quản lý cạnh tranh, chẳng hạn như Cục Quản lý Cạnh tranh.

(2) Xác định đối thủ cạnh tranh và phát triển chiến lược cạnh tranh hiệu quả

- Khi thị trường liên quan được xác định rõ ràng, doanh nghiệp có thể nhận diện các đối thủ cạnh tranh trực tiếp và gián tiếp của mình. Điều này là rất quan trọng vì các doanh nghiệp chỉ có thể được coi là đối thủ cạnh tranh nếu họ cùng hoạt động trên cùng một thị trường liên quan. 

- Một doanh nghiệp có thể không phải là đối thủ cạnh tranh của một công ty khác nếu họ hoạt động trên các thị trường sản phẩm hoặc khu vực địa lý khác nhau, mặc dù sản phẩm hoặc dịch vụ của họ có thể có một số điểm tương đồng.

- Việc xác định rõ thị trường sản phẩm liên quan và thị trường địa lý liên quan sẽ giúp doanh nghiệp hiểu rõ hơn về các đối thủ trực tiếp (cung cấp sản phẩm hoặc dịch vụ tương tự trong cùng một khu vực) và đối thủ gián tiếp (cung cấp các sản phẩm thay thế hoặc hoạt động trong khu vực khác).

Từ đó, các doanh nghiệp có thể xây dựng chiến lược cạnh tranh hiệu quả, bao gồm chiến lược giá cả, chiến lược quảng cáo, và chiến lược phân phối phù hợp với các đối thủ và thị trường cụ thể.

(3) Xác định mức độ tác động đến cạnh tranh và hành vi vi phạm

- Một trong những lý do quan trọng khác của việc xác định thị trường liên quan là giúp đánh giá mức độ tác động đến cạnh tranh do hành vi của doanh nghiệp gây ra.

- Khi doanh nghiệp thực hiện hành vi hạn chế cạnh tranh (như thông đồng giá cả, phân chia thị trường, hay tạo ra rào cản gia nhập thị trường), việc xác định thị trường liên quan giúp các cơ quan chức năng đánh giá mức độ nghiêm trọng của vi phạm và tác động của nó đến toàn bộ thị trường.

- Khi hành vi vi phạm xảy ra, việc xác định thị trường liên quan cho phép cơ quan quản lý cạnh tranh hiểu rõ hơn về phạm vi ảnh hưởng của hành vi đó.

- Nếu thị trường được xác định là hẹp và doanh nghiệp chiếm lĩnh thị trường lớn, hành vi vi phạm sẽ có tác động lớn hơn, làm giảm sự cạnh tranh và quyền lợi của người tiêu dùng.

- Ngược lại, nếu thị trường rộng hơn và có nhiều đối thủ cạnh tranh, hành vi của doanh nghiệp có thể không gây ảnh hưởng quá lớn đến môi trường cạnh tranh chung.

Bằng cách xác định rõ thị trường liên quan, doanh nghiệp cũng có thể hiểu rõ hơn về các quy định pháp lý, từ đó tránh các vi phạm hoặc điều chỉnh hành vi của mình sao cho phù hợp với các yêu cầu của Luật Cạnh tranh.

Việc hiểu và tuân thủ các quy định cạnh tranh không chỉ giúp doanh nghiệp tránh bị xử lý pháp lý mà còn góp phần vào việc duy trì một môi trường cạnh tranh lành mạnh, có lợi cho sự phát triển bền vững.

Xác định thị trường liên quan trên cơ sở nào?

Căn cứ theo Điều 9 Luật Cạnh tranh 2018 có quy định về xác định thị trường liên quan như sau:

Xác định thị trường liên quan

1. Thị trường liên quan được xác định trên cơ sở thị trường sản phẩm liên quan và thị trường địa lý liên quan.

Thị trường sản phẩm liên quan là thị trường của những hàng hóa, dịch vụ có thể thay thế cho nhau về đặc tính, mục đích sử dụng và giá cả.

Thị trường địa lý liên quan là khu vực địa lý cụ thể trong đó có những hàng hóa, dịch vụ được cung cấp có thể thay thế cho nhau với các điều kiện cạnh tranh tương tự và có sự khác biệt đáng kể với các khu vực địa lý lân cận.

2. Chính phủ quy định chi tiết khoản 1 Điều này.

Như vậy thị trường liên quan được xác định dựa trên hai cơ sở là:

- Thị trường sản phẩm liên quan là thị trường của những hàng hóa, dịch vụ có thể thay thế cho nhau về đặc tính, mục đích sử dụng và giá cả.

- Thị trường địa lý liên quan là khu vực địa lý cụ thể trong đó có những hàng hóa, dịch vụ được cung cấp có thể thay thế cho nhau với các điều kiện cạnh tranh tương tự và có sự khác biệt đáng kể với các khu vực địa lý lân cận.