Quyết định 6703/QĐ-UBND năm 2015 phê duyệt Đề án “Nâng cao chất lượng công tác quản lý hoạt động sản xuất, kinh doanh, sử dụng hóa chất công nghiệp trên địa bàn thành phố Hà Nội đến năm 2020”

QUYẾT ĐỊNH

PHÊ DUYỆT ĐỀ ÁN “NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG SẢN XUẤT, KINH DOANH, SỬ DỤNG HÓA CHẤT CÔNG NGHIỆP TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HÀ NỘI ĐẾN NĂM 2020”

ỦY BAN NHÂN DÂN THÀNH PHỐ HÀ NỘI

Căn cứ Luật Tổ chức HĐND và UBND ngày 26/11/2003;

Căn cứ Luật Hóa chất ngày 21/11/2007;

Căn cứ Nghị định số 108/2008/NĐ-CP ngày 07/10/2008 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Hóa chất;

Căn cứ Nghị định số 104/2009/NĐ-CP ngày 09/11/2009 của Chính phủ quy định danh mục hàng nguy hiểm và vận chuyển hàng nguy hiểm bằng phương tiện giao thông cơ giới đường bộ;

Căn cứ Nghị định số 26/2011/NĐ-CP ngày 08/4/2011 của Chính phủ về sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 108/2008/NĐ-CP ngày 07/10/2008 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Hóa chất;

Căn cứ Chỉ thị số 03/CT-TTg ngày 05/3/2013 của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường công tác phòng ngừa, ứng phó sự cố hóa chất độc hại;

Căn cứ Thông tư số 28/2010/TT-BCT ngày 28/6/2010 của Bộ Công Thương quy định cụ thể một số điều của Luật Hóa chất và Nghị định số 108/2008/NĐ-CP ngày 07/10/2008 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Hóa chất;

Căn cứ Thông tư số 04/2012/TT-BCT ngày 13/02/2012 của Bộ Công Thương quy định phân loại và ghi nhận hóa chất;

Căn cứ Thông tư số 44/2012/TT-BCT ngày 28/12/2012 của Bộ Công Thương quy định Danh mục hàng công nghiệp nguy hiểm phải đóng gói trong quá trình vận chuyển và vận chuyển hàng công nghiệp nguy hiểm bằng phương tiện giao thông cơ giới đường bộ, đường sắt và đường thủy nội địa;

Căn cứ Thông tư số 07/2013/TT-BCT ngày 22/4/2013 của Bộ Công Thương quy định việc đăng ký sử dụng hóa chất nguy hiểm để sản xuất sản phẩm, hàng hóa trong lĩnh vực công nghiệp;

Căn cứ Thông tư số 20/2013/TT-BCT ngày 05/8/2013 của Bộ Công Thương quy định về Kế hoạch và Biện pháp phòng ngừa, ứng phó sự cố hóa chất trong lĩnh vực công nghiệp;

Căn cứ Thông tư số 36/2014/TT-BCT ngày 22/10/2014 của Bộ Công Thương quy định về huấn luyện kỹ thuật an toàn hóa chất và cấp giấy chứng nhận huấn luyện kỹ thuật an toàn hóa chất;

Xét đề nghị của Giám đốc Sở Công Thương tại Tờ trình số 4043/TTr- SCT ngày 05/11/2015,

QUYẾT ĐỊNH:

Điều 1. Phê duyệt Đề án “Nâng cao chất lượng công tác quản lý hoạt động sản xuất, kinh doanh, sử dụng hóa chất công nghiệp trên địa bàn thành phố Hà Nội đến năm 2020” (Đề án kèm theo).

Điều 2. Quyết định này có hiệu lực kể từ ngày ký.

Điều 3. Chánh Văn phòng UBND Thành phố; Giám đốc các Sở, ngành: Công thương, Tài chính, Tài nguyên và Môi trường, Thông tin và Truyền thông, Công an thành phố Hà Nội, Cảnh sát Phòng cháy và chữa cháy thành phố Hà Nội; Trưởng ban Ban Quản lý các Khu công nghiệp và Chế xuất Hà Nội; Chủ tịch UBND các quận, huyện, thị xã; Thủ trưởng các đơn vị liên quan chịu trách nhiệm thi hành Quyết định này./.

ĐỀ ÁN

NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG SẢN XUẤT, KINH DOANH, SỬ DỤNG HÓA CHẤT CÔNG NGHIỆP TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HÀ NỘI ĐẾN NĂM 2020
(Ban hành kèm theo Quyết định số 6703/QĐ-UBND ngày 04/12/2015 của UBND thành phố Hà Nội)

A. SỰ CẦN THIẾT, QUAN ĐIỂM XÂY DỰNG, YÊU CẦU CỦA ĐỀ ÁN

I. SỰ CẦN THIẾT XÂY DỰNG ĐỀ ÁN

Hoạt động hóa chất có mặt ở hầu hết các lĩnh vực kinh tế, đời sống, xã hội và ngày càng phát triển đa dạng, phong phú, đóng vai trò quan trọng trong hoạt động sản xuất kinh doanh và nền kinh tế. Vai trò quản lý nhà nước về hoạt động hóa chất vô cùng quan trọng, nếu việc quản lý hóa chất nguy hiểm không được quá tâm đúng mức, không đảm bảo an toàn thì hóa chất nguy hiểm sẽ gây ra những tác động xấu tới môi trường, đặc biệt là sức khỏe con người và các hệ sinh thái.

Theo quy định của Luật Hóa chất năm 2007, các tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh hóa chất phải bảo đảm điều kiện cơ sở vật chất - kỹ thuật phù hợp với quy mô hoạt động và đặc tính của hóa chất, bao gồm: trang thiết bị an toàn, phòng chống cháy nổ, phòng chống sét, phòng chống rò rỉ, phát tán hóa chất và các sự cố hóa chất khác. Luật cũng quy định đối với tổ chức, cá nhân hoạt động hóa chất phải xây dựng Kế hoạch hoặc Biện pháp phòng ngừa, ứng phó sự cố hóa chất phù hợp với quy mô, điều kiện sản xuất và đặc tính của hóa chất; tuân thủ các quy chuẩn kỹ thuật về an toàn; định kỳ đào tạo, huấn luyện về an toàn hóa chất cho người lao động; tổ chức, cá nhân hoạt động hóa chất có trách nhiệm xây dựng năng lực ứng phó tại chỗ, có trang thiết bị phù hợp quy mô và đặc tính của hóa chất. Lực lượng ứng phó tại chỗ phải được thường xuyên huấn luyện, thực hành các phương án ứng phó sự cố hóa chất. Khi xảy ra sự cố hóa chất, tổ chức, cá nhân hoạt động hóa chất phải áp dụng kịp thời Kế hoạch, Biện pháp phòng ngừa, ứng phó sự cố hóa chất và thông báo cho lực lượng phòng cháy, chữa cháy, cơ quan, đơn vị liên quan, chính quyền địa phương nơi gần nhất để phối hợp ứng phó và khắc phục sự cố.

Thủ đô Hà Nội là trung tâm chính trị, kinh tế, văn hoá - xã hội của cả nước, là đầu mối giao thông quan trọng cả về đường bộ, đường sắt, đường hàng không với các tỉnh, thành phố trong nước và quốc tế. Hà Nội cũng là nơi tập trung nhiều các đơn vị hoạt động sản xuất, kinh doanh và sử dụng hóa chất. Theo số liệu các đơn vị được thanh tra, kiểm tra từ năm 2008 đến nay trên địa bàn Hà Nội có khoảng 300 đơn vị đang hoạt động sản xuất, kinh doanh hóa chất, đa số là các đơn vị có quy mô nhỏ. Ngoài ra, theo ước tính còn có khoảng trên 2000 doanh nghiệp công nghiệp thuộc các ngành sản xuất cơ khí, mạ, dệt nhuộm, chế biến thực phẩm, sơn, mực in, hóa mỹ phẩm, chất tẩy rửa có sử dụng hóa chất nguy hiểm trong quá trình sản xuất các sản phẩm, hàng hóa khác hoặc sử dụng để vệ sinh nhà xưởng, thiết bị, xử lý nước thải. Vì vậy, công tác quản lý, giám sát việc đảm bảo an toàn trong hoạt động hóa chất đòi hỏi ngày càng nâng cao năng lực, chất lượng đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế xã hội phù hợp với vai trò, vị trí của Thủ đô.

Xuất phát từ quy định của Luật Hóa chất và thực tế hoạt động sản xuất, kinh doanh, sử dụng hóa chất trên địa bàn thành phố Hà Nội, việc xây dựng và triển khai thực hiện Đề án Nâng cao chất lượng công tác quản lý hoạt động sản xuất, kinh doanh, sử dụng hóa chất công nghiệp trên địa bàn Hà Nội là rất cần thiết.

II. QUAN ĐIỂM XÂY DỰNG VÀ YÊU CẦU CỦA ĐỀ ÁN

1. Thể chế hóa quan điểm chỉ đạo của Đảng, Nhà nước về công tác an toàn trong hoạt động hóa chất nêu tại Luật Hóa chất và Chỉ thị số 03/CT-TTg ngày 05/3/2013 của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường công tác phòng ngừa, ứng phó sự cố hóa chất độc hại.

2. Tập trung bám sát các đối tượng sản xuất, kinh doanh, sử dụng hóa chất công nghiệp nhằm ngăn ngừa, giảm thiểu mức thấp nhất các nguy cơ xảy ra sự cố hóa chất trong quá trình hoạt động của đơn vị.

3. Đẩy mạnh, phát huy tính sáng tạo, xây dựng cách tiếp cận và nội dung triển khai phù hợp với với tình hình thực tế của Hà Nội, phù hợp đặc điểm của các đơn vị sản xuất, kinh doanh, sử dụng hóa chất công nghiệp trên địa bàn Thành phố.

4. Phân công trách nhiệm rõ ràng; Huy động sự phối hợp, tham gia tích cực của các cấp quản lý từ Thành phố đến quận, huyện, thị xã và khuyến khích sự chú trọng tham gia của các đơn vị sản xuất, kinh doanh, sử dụng hóa chất công nghiệp báo đảm hiệu quả, bền vững.

III. MỤC TIÊU ĐỀ ÁN

1. Mục tiêu chung

Nâng cao chất lượng công tác quản lý an toàn trong hoạt động sản xuất, kinh doanh, sử dụng hóa chất trong lĩnh vực công nghiệp, quản lý hóa chất sử dụng trong các sản phẩm công nghiệp tiêu dùng trên địa bàn thành phố Hà Nội nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả, giảm thiểu rủi ro trong hoạt động hóa chất trên địa bàn thành phố Hà Nội.

2. Mục tiêu và chỉ tiêu cụ thể

2.1. Mục tiêu 1: Nâng cao nhận thức, nắm vững các quy định an toàn hóa chất cho cơ sở sản xuất, kinh doanh, sử dụng hóa chất trên địa bàn thành phố Hà Nội.

Chỉ tiêu cụ thể:

- 100% cơ sở sản xuất, kinh doanh hóa chất công nghiệp nhận thức đầy đủ và tuân thủ các quy định về quản lý an toàn trong hoạt động hóa chất.

- 95% cơ sở sử dụng hóa chất công nghiệp nhận thức đầy đủ và tuân thủ các quy định về quản lý an toàn trong sử dụng hóa chất.

- 100% cán bộ quản lý cao cấp nắm vững các quy định pháp luật liên quan đến hoạt động hóa chất.

2.2. Mục tiêu 2: Nâng cao kiến thức về hóa chất, thực hành về kỹ thuật an toàn hóa chất.

Chỉ tiêu cụ thể:

- 95% cơ sở sản xuất, kinh doanh hóa chất công nghiệp được đào tạo, tập huấn kiến thức chuyên sâu về hóa chất, thực hành về kỹ thuật an toàn hóa chất,ứng phó sự cố hóa chất tại cơ sở.

- 95% cơ sở sử dụng hóa chất công nghiệp được tham gia đào tạo, tập huấn kiến thức chuyên sâu về hóa chất, thực hành về kỹ thuật an toàn hóa chất, ứng phó sự cố hóa chất tại cơ sở.

- 100% cán bộ quản lý các cấp được tham gia đào tạo, tập huấn chuyên sâu về quản lý an toàn hóa chất.

IV. CĂN CỨ XÂY DỰNG ĐỀ ÁN

1. Căn cứ pháp lý:

- Luật Hóa chất ngày 21/11/2007.

- Nghị định số 108/2008/NĐ- CP ngày 07/10/2008 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Hóa chất.

- Nghị định số 26/2011/NĐ-CP ngày 08/4/2011 của Chính phủ về sửa đổi,bổ sung một số điều của Nghị định số 108/2008/NĐ-CP ngày 07/10/2008 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Hóa chất

- Nghị định số 104/2009/NĐ- CP ngày 09/11/2009 của Chính phủ quy định danh mục hàng nguy hiểm và vận chuyển hàng nguy hiểm bằng phương tiện giao thông cơ giới đường bộ.

- Chỉ thị số 03/CT- TTg ngày 05/3/2013 của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường công tác phòng ngừa, ứng phó sự cố hóa chất độc hại.

- Thông tư số 28/2010/TT- BCT ngày 28/6/2010 của Bộ Công Thương quy định cụ thể một số điều của Luật Hóa chất và Nghị định số 108/2008/NĐ-CP ngày 07/10/2008 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Hóa chất.

- Thông tư số 07/2013/TT- BCT ngày 22/4/2013 của Bộ Công Thương quy định việc đăng ký sử dụng hóa chất nguy hiểm để sản xuất sản phẩm, hàng hóa trong lĩnh vực công nghiệp.

- Thông tư số 20/2013/TT- BCT ngày 05/8/2013 của Bộ Công Thương quy định về Kế hoạch và Biện pháp phòng ngừa, ứng phó sự cố hóa chất trong lĩnh vực công nghiệp.

- Thông tư số 44/2012/TT- BCT ngày 28/12/2012 của Bộ Công Thương quy định Danh mục hàng công nghiệp nguy hiểm phải đóng gói trong quá trình vận chuyển và vận chuyển hàng công nghiệp nguy hiểm bằng phương tiện giao thông cơ giới đường bộ, đường sắt và đường thủy nội địa.

- Thông tư số 04/2012/TT- BCT ngày 13/02/2012 của Bộ Công Thương quy định phân loại và ghi nhận hóa chất.

- Thông tư số 36/2014/TT- BCT ngày 22/10/2014 của Bộ Công Thương quy định về huấn luyện kỹ thuật an toàn hóa chất và cấp giấy chứng nhận huấn luyện kỹ thuật an toàn hóa chất.

- Chỉ thị số 10/CT- UBND ngày 09/7/2015 của UBND thành phố Hà Nội về việc tăng cường công tác quản lý hoạt động hóa chất trên địa bàn thành phố Hà Nội.

2. Căn cứ thực tiễn:

- Các kết quả thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước về hóa chất trên địa bàn thành phố Hà Nội từ năm 2008 đến nay

- Kết quả điều tra, khảo sát năm 2012 tại 59 đơn vị sản xuất, kinh doanh, sử dụng hóa chất và kết quả điều tra, khảo sát năm 2015 tại 30 đơn vị sản xuất, kinh doanh, sử dụng hóa chất.

- Báo cáo kết quả của các Sở, ban, ngành và UBND các quận, huyện, thị xã thực hiện công tác bảo đảm an toàn trong quá trình sản xuất, vận chuyển, sử dụng vật liệu nổ công nghiệp và hóa chất độc hại, nguy hiểm và phòng ngừa sự cố cháy, nổ do vật liệu nổ công nghiệp, hóa chất độc hại, nguy hiểm trên địa bàn Thành phố.

B. ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG VỀ HOẠT ĐỘNG QUẢN LÝ HÓA CHẤT TRÊN ĐỊA BÀN HÀ NỘI

I. TỔNG QUAN CHUNG

Thủ đô Hà Nội sau khi hợp nhất, mở rộng có diện tích tự nhiên 33245 km2 lớn gấp hơn 3 lần trước đây; dân số tăng hơn gấp rưỡi, hiện nay là hơn 7,319 triệu người; gồm 30 đơn vị hành chính cấp quận, huyện, thị xã, và 584 xã, phường, thị trấn.

Hà Nội là trung tâm phát triển công nghiệp, thương mại lớn nhất khu vực Bắc Bộ, là nơi có sức hút và khả năng thúc đẩy, lôi kéo sự phát triển thương mại của vùng đồng bằng sông Hồng và trung du miền núi Bắc Bộ, vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ, nhờ thị trường tiêu thụ hàng hóa rộng lớn, các ngành dịch vụ phát triển thuận lợi, mạng lưới phân phối có khả năng liên kết chặt chẽ với các nguồn cung ứng hàng hóa trong vùng.

Năm 2014, tăng trưởng tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP) ước đạt 8,8%; trong đó, giá trị tăng thêm của ngành nông lâm nghiệp thủy sản là 2%; giá trị tăng thêm ngành công nghiệp, xây dựng là 8,5%; Năm 2015, tốc độ tăng tổng sản phẩm trên địa bàn ước đạt: 9,0 - 9,5%; trong đó, dịch vụ 9,8 - 10,5%, công nghiệp - xây dựng tăng 8,7 - 9,0%, nông nghiệp tăng 2,0 - 2,5%; Tốc độ tăng vốn đầu tư xã hội trên địa bàn: 11 - 12%.

Theo niên giám thống kê năm 2014, hiện nay trên địa bàn Hà Nội có tổng số 98.570 đơn vị sản xuất công nghiệp (125 doanh nghiệp sản xuất công nghiệp nhà nước; 440 doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài và 98.005 đơn vị sản xuất công nghiệp ngoài nhà nước). Trong tổng số 98.570 đơn vị sản xuất công nghiệp có 728 đơn vị sản xuất hóa chất và sản phẩm hóa chất.

II. THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG HÓA CHẤT

1. Hoạt động sản xuất công nghiệp hóa chất:

Hoạt động sản xuất công nghiệp hóa chất và sản phẩm hóa chất trên địa bàn Hà Nội qua từng năm được thể hiện như sau:

(Nguồn: Theo niên giám thống kê năm 2014)

Theo số liệu niên giám thống kê năm 2014, hiện nay trên địa bàn Hà Nội có 728 doanh nghiệp xếp ở nhóm cơ sở sản xuất hóa chất và sản phẩm hóa chất. Bên cạnh đó, có nhiều hộ kinh doanh cá thể do UBND các huyện, quận, thị xã cấp giấy phép kinh doanh hoặc tự phát kinh doanh hóa chất cùng các hàng hóa khác tại các chợ trên địa bàn Thành phố, nhưng chưa có số liệu thống kê cụ thể. Ngoài ra, theo ước tính có khoảng trên 2000 doanh nghiệp công nghiệp thuộc các ngành sản xuất cơ khí, mạ, dệt nhuộm, chế biến thực phẩm, sơn, mực in, hóa mỹ phẩm, chất tẩy rửa có sử dụng hóa chất nguy hiểm trong quá trình sản xuất ra các sản phẩm, hàng hóa khác hoặc sử dụng để vệ sinh nhà xưởng, thiết bị, xử lý nước thải.

2. Tình hình chấp hành quy định pháp luật về hoạt động hóa chất:

Cho đến nay, trên địa bàn thành phố Hà Nội mới có 86 đơn vị thực hiện đầy đủ quy định và được cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện sản xuất, kinh doanh hóa chất, 52 đơn vị đã tiến hành xây dựng biện pháp phòng ngừa ứng phó sự cố hóa chất và 15 đơn vị xây dựng Kế hoạch phòng ngừa ứng phó sự cố hóa chất được Bộ Công Thương phê duyệt. Các đơn vị đã xây dựng Kế hoạch hoặc Biện pháp phòng ngừa ứng phó sự cố hóa chất đều đã tiến hành thành lập Ban chỉ huy ứng phó sự cố hóa chất của đơn vị và thành lập Đội tham gia trực tiếp cứu hộ, xử lý sự cố, đầu tư trang thiết bị, phương tiện sử dụng ứng phó sự cố hóa chất, hệ thống bảo vệ, hệ thống dự phòng nhằm cứu hộ, ngăn chặn sự cố theo đúng quy định.

Tuy nhiên, còn nhiều đơn vị có hoạt động hóa chất, nhất là các đơn vị sử dụng hóa chất vẫn chưa triển khai xây dựng Kế hoạch hoặc Biện pháp phòng ngừa ứng phó sự cố hóa chất theo quy định tại Thông tư số 20/2013/TT-BCT ngày 05/8/2013 của Bộ Công Thương quy định về Kế hoạch và Biện pháp phòng ngừa, ứng phó sự cố hóa chất trong lĩnh vực công nghiệp. Mặt khác, nhiều đơn vị đã xây dựng kế hoạch hoặc biện pháp phòng ngừa ứng phó sự cố hóa chất vẫn còn lúng túng trong việc tổ chức diễn tập, công tác ứng phó sự cố hóa chất hàng năm theo quy định. Nguyên nhân chủ yếu là các đơn vị chưa biết cách tổ chức diễn tập và cần sự hỗ trợ, hướng dẫn của cơ quan quản lý nhà nước trong công tác này.

Qua kết quả điều tra, khảo sát năm 2015 tại 30 đơn vị hoạt động hóa chất(17 đơn vị kinh doanh hóa chất; 04 đơn vị sản xuất; 09 đơn vị sử dụng hóa chất) trên địa bàn Hà Nội cho thấy:

- Kho chứa hóa chất của đơn vị hoạt động kinh doanh chủ yếu được thuê lại của các tổ chức cho thuê kho chứa hoặc tận dụng lại các kho chứa có sẵn phục vụ hoạt động khác, việc đảm bảo an toàn trong hoạt động hóa chất theo đúng quy định pháp luật gặp nhiều bất cập, hạn chế như: điều kiện lưu giữ tránh tràn đổ, rõ rỉ không được đảm bảo, điều kiện an ninh, an toàn chưa đáp ứng yêu cầu đặc thù hàng hóa nguy hiểm... Vì vậy, công tác quản lý hóa chất liên quan đến lưu giữa hóa chất đáp ứng yêu cầu quy định pháp luật còn hạn chế. Đa số các đơn vị kinh doanh hóa chất công nghiệp khối lượng lớn không lưu giữ hóa chất trong kho mà thường vận chuyển trực tiếp đến các tổ chức sử dụng và lưu kho ngay tại các đơn vị sử dụng. Nhìn chung, các đơn vị kinh doanh mới chỉ bố trí kho chứa mang tính hình thức theo yêu cầu pháp luật.

Hầu hết các đơn vị hoạt động hóa chất đều tiến hành kiểm tra trang thiết bị đảm bảo an toàn hóa chất. Tuy nhiên, quá trình kiểm tra chưa gắn với yêu cầu thực tiễn, công tác kiểm tra còn chung chung, không thể hiện điều kiện an toàn trong nội dung của công tác này. Các đơn vị kinh doanh hầu như không thực hiện hoặc không cụ thể hóa nội dung kiểm tra hiện trạng lưu giữ, bao gói hóa chất, không kiểm tra trước khi vận chuyển, giao nhận hàng hóa là hóa chất. Ngoài ra, công tác kiểm tra thường xuyên kho chứa và ghi chép hiện trạng thay đổi của kho chứa hóa chất của các tổ chức kinh doanh không thể hiện được yêu cầu an toàn khi lưu giữ hóa chất.

- Công tác ghi chép sổ sách, nhật ký quá trình kiểm tra an toàn khu vực lưu giữ hóa chất, trang thiết bị an toàn trong quá trình vận hành hóa chất của các tổ chức hoạt động hóa chất còn sơ sài, mang tính tự phát, chiếu lệ, không thể hiện bằng việc lưu nhật ký kiểm tra.

- Nội dung yêu cầu kiểm tra đảm bảo an toàn kho chứa và trang thiết bị an toàn vận hành hệ thống hóa chất của các đơn vị đa số mang tính hình thức, chưa đúng quy định pháp luật. Tổ chức hoạt động hóa chất chưa nhận thức rõ nội dung cần kiểm tra, kiểm định, phương tiện ứng phó cần trang bị tại nơi có hoạt động hóa chất. Các đơn vị kinh doanh, sang chiết hóa chất chưa nhận thức được công tác đảm bảo an toàn trước khi thực hiện vận chuyển hóa chất.

- Công tác kiểm tra, bảo dưỡng trang thiết bị ứng phó sự cố hóa chất được các tổ chức hoạt động hóa chất thực hiện cơ bản theo quy trình ứng phó sự cố hóa chất. Tuy nhiên việc đảm bảo trang thiết bị ứng phó được kiểm tra, bảo dưỡng của các tổ chức chưa mang tính hệ thống, hầu hết các tổ chức chỉ bố trí trang thiết bị một cách đơn giản, không có quy trình hoặc nhật ký bắt buộc kiểm tra bảo dưỡng thường xuyên hay định kỳ trang thiết bị này.

Các tổ chức kinh doanh hóa chất chỉ quan tâm công tác theo dõi và bố trí thiết bị PCCC, đa số không có phương tiện khác để ứng phó sự cố tràn đổ, phát tán hóa chất. Ngoài ra, hệ thống kho chứa còn tồn tại việc sắp xếp hóa chất chưa phù hợp quy định về an toàn nên công tác ứng phó sự cố gặp trở ngại nếu xảy ra.

- Công tác đảm bảo các điều kiện về kho, phương tiện vận chuyển và vận hành an toàn hóa chất trong kho chứa có bản tuân thủ quy định về bao gói hóa chất. Trên bao gói, thùng chứa hóa chất đều có nhãn mác cảnh báo loại hóa chất, biểu trưng cảnh báo và đặc điểm hóa chất theo quy định. Tuy nhiên, các đơn vị nhập khẩu hóa chất triển khai không đầy đủ quy định dán nhãn phụ cho toàn bộ bao gói, thùng chứa hóa chất, chưa đảm bảo thông tin cần thiết bằng tiếng Việt để người vận chuyển, sử dụng có đủ thông tin ứng phó khi gặp sự cố.

Việc vận chuyển hóa chất trong kho chứa của các tổ chức chủ yếu thực hiện bằng tay, một số kho hóa chất vận chuyển với khối lượng lớn và diện tích kho chứa lớn sử dụng xe nâng hoặc xe chuyên dùng nhưng còn hạn chế; do đó chưa đảm bảo an toàn trong vận chuyển hóa chất. Cán bộ quản lý kho chứa hóa chất của các tổ chức còn khiêm tốn về số lượng, nhiều tổ chức kinh doanh hóa chất và lưu kho bãi chôn bố trí 01 cán bộ vận chuyển, xếp dỡ hóa chất hoặc thủ kho kiêm nhiệm, không đảm bảo an toàn ứng phó nếu sự cố xảy ra.

Việc huấn luyện Kỹ thuật an toàn trong hoạt động hóa chất cho cán bộ vận hành kho chứa đều được các đơn vị thực hiện theo quy định. Tuy nhiên mục tiêu huấn luyện kỹ thuật an toàn chưa đạt yêu cầu theo quy định pháp luật; yêu cầu bắt buộc các thủ kho, nhân viên kho chứa phải nắm được quy định liên quan vận chuyển hàng công nghiệp nguy hiểm chưa được các đơn vị thực hiện.

- Công tác sắp xếp hóa chất trong kho chứa của các đơn vị hoạt động hóa chất đều có khoảng cách an toàn cho phương tiện, con người vào kho chứa hóa chất. Tuy nhiên, việc sắp xếp hóa chất có khoảng cách đối với tường nhà kho, khu vực rãnh thoát nước chưa đảm bảo yêu cầu do diện tích kho chứa còn chật hẹp. Đây là yếu tố rất dễ gây ảnh hưởng công tác ứng phó sự cố hóa chất khi có rò rỉ, phát tán hóa chất.

- Công tác tổ chức, nhân lực của các đơn vị hoạt động hóa chất chưa được quan tâm đúng mức; hầu hết các đơn vị hoạt động hóa chất đều bố trí người quản lý hóa chất có chuyên môn về ngành hóa học, môi trường. Tuy nhiên còn thiếu cán bộ chuyên trách về an toàn hóa chất, chủ yếu nhân sự làm công tác kiêm nhiệm để giảm chi phí doanh nghiệp.

III. THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ HOẠT ĐỘNG HÓA CHẤT

1. Các quy định pháp lý đã ban hành:

Luật Hóa chất được Quốc hội khóa XII, kỳ họp thứ 2 thông qua ngày 21/11/2007, có hiệu lực thi hành từ ngày 01/7/2008. Trên cơ sở Luật Hóa chất, nhiều văn bản quy phạm pháp luật được ban hành để hướng dẫn thi hành như: Nghị định số 108/2008/NĐ-CP ngày 07/10/2008 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Hóa chất, Nghị định số 26/2011/NĐ- CP ngày 08/4/2011 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 108/2008/NĐ-CP, Thông tư số 28/2010/TT-BCT ngày 28/6/2010 của Bộ của Luật Hóa Công Thương quy định cụ thể một số điều  108/2008/NĐ-CP chất và Nghị định số của Chính phủ.

Theo quy định của Luật Hóa chất, phân cấp quản lý nhà nước về hóa chất như sau:

- Chính phủ thống nhất quản lý nhà nước về hoạt động hóa chất trong phạm vi cả nước.

- Bộ Công Thương quản lý hóa chất sử dụng trong công nghiệp, hóa chất là tiền chất sử dụng trong công nghiệp và hóa chất thuộc Công ước cần phát triển, sản xuất, tàng trữ, sử dụng và phá hủy vũ khí hóa học; quản lý hóa chất sử dụng trong các sản phẩm công nghiệp tiêu dùng; ban hành Danh mục các hóa chất không được sử dụng trong các sản phẩm gia dụng, sản phẩm tiêu dùng, trừ các sản phẩm do Bộ Y tế, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn quản lý

- Bộ Y tế quản lý các hóa chất sử dụng để bào chế dược phẩm cho người, hóa chất sử dụng trong chất diệt khuẩn, diệt côn trùng trong gia dụng và y tế.

- Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn quản lý hóa chất sử dụng trong trồng trọt, chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản, thú y, bảo vệ thực vật, bảo quản, chế biến nông sản, lâm sản, hải sản và thực phẩm.

- Bộ Công an, Bộ Quốc phòng quản lý hóa chất, sản phẩm hóa chất trong lĩnh vực quốc phòng, an ninh.

- Bộ Lao động Thương binh và Xã hội quản lý việc sử dụng hóa chất trong các cơ sở dạy nghề.

- Bộ Giáo dục và Đào tạo quản lý việc sử dụng hóa chất trong nhà trường, cơ sở giáo dục khác thuộc hệ thống giáo dục quốc dân.

- Ủy ban nhân dân các cấp thực hiện việc quản lý nhà nước về hoạt động hóa chất trong phạm vi địa phương mình theo phân cấp của Chính phủ.

2. Công tác chỉ đạo điều hành của Thành phố

2.1. Thực hiện Luật Hóa chất năm 2007, UBND Thành phố đã ban hành các văn bản: Quyết định số 03/QĐ-UBND ngày 22/8/2008 về quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và tổ chức bộ máy của Sở Công Thương Hà Nội, Chỉ thị số 04/CT-UBND ngày 15/01/2009 về triển khai thực hiện Luật Hóa chất trên địa bàn thành phố Hà Nội; Chỉ thị số 10/CT-UBND ngày 9/7/2015 về tăng cường công tác quản lý hoạt động hóa chất trên địa bàn thành phố Hà Nội.

2.2. Căn cứ quy định pháp luật và các văn bản chỉ đạo trên, Sở Công thương có trách nhiệm quản lý nhà nước về hóa chất trên địa bàn thành phố Hà Nội như sau:

- Tổ chức các lớp tập huấn phổ biến kiến thức, các văn bản quy phạm pháp luật về hóa chất cho các đơn vị hoạt động hóa chất trên địa bàn; tổ chức các lớp đào tạo, huấn luyện và cấp giấy chứng nhận về kỹ thuật an toàn hóa chất theo quy định.

- Hướng dẫn, kiểm tra, giám sát sự chấp hành thực hiện các quy định cụ thể về điều kiện cơ sở vật chất - kỹ thuật, chuyên môn nghề nghiệp của các cơ sở hoạt động hóa chất, đặc biệt là các hóa chất nguy hiểm phải tuân thủ nghiêm ngặt theo tiêu chuẩn Việt Nam TCVN 5507:2002 Hóa chất nguy hiểm - Quy phạm an toàn trong sản xuất, kinh doanh, sử dụng, bảo quản và vận chuyển.

- Kiểm tra và xử lý theo thẩm quyền hành vi vi phạm pháp luật trong hoạt động hóa chất trên địa bàn; xây dựng các báo cáo về hoạt động hóa chất trên địa bàn thành phố Hà Nội theo yêu cầu và quy định của Bộ Công Thương.

- Chủ trì triển khai, thực hiện xây dựng Kế hoạch ứng phó, phòng ngừa sự cố hóa chất trên địa bàn Thành phố.

2.3. Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại văn bản số 1429/TTg- NC ngày 19/8/2015 về bảo đảm an toàn sản xuất, vận chuyển, sử dụng vật liệu nổ công nghiệp và hóa chất độc hại, UBND Thành phố đã có văn bản số 5908/UBND- CT ngày 24/8/2015 chỉ đạo các Sở, ban, ngành và UBND các quận, huyện, thị xã tăng cường công tác bảo đảm an toàn trong quá trình sản xuất, vận chuyển, sử dụng vật liệu nổ công nghiệp và hóa chất độc hại, nguy hiểm và phòng ngừa sự cố cháy, nổ do vật liệu nổ công nghiệp, hóa chất độc hại, nguy hiểm trên địa bàn Thành phố.Thực hiện chỉ đạo của UBND Thành phố, các Sở, ban, ngành và UBND các quận, huyện, thị xã đã tiến hành rà soát, kiểm tra, chấn chỉnh công tác bảo đảm an toàn trong quá trình sản xuất, vận chuyển, sử dụng vật liệu nổ công nghiệp và hóa chất độc hại, nguy hiểm và phòng ngừa sự cố cháy, nổ do vật liệu nổ công nghiệp, hóa chất độc hại, nguy hiểm trên địa bàn, gửi Sở Công Thương tổng hợp, báo cáo UBND Thành phố. Đồng thời, UBND Thành phố đã có báo cáo Bộ Công Thương kết quả thực hiện công tác đảm bảo an toàn sản xuất, vận chuyển, sử dụng vật liệu nổ công nghiệp và hóa chất độc hại trên địa bàn thành phố Hà Nội tại văn bản số 7329/UBND-CT ngày 15/10/2015.

IV. ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG SẢN XUẤT, KINH DOANH, SỬ DỤNG HÓA CHẤT TRÊN ĐỊA BÀN

1. Kết quả đạt được

- Từ năm 2008 đến nay các cơ quan chức năng Thành phố đã triển khai tổ chức các lớp tập huấn phổ biến các văn bản quy phạm pháp luật của ngành cho các chủ doanh nghiệp, người lao động trực tiếp làm việc, tiếp xúc với hóa chất nguy hiểm; tổ chức huấn luyện kỹ thuật an toàn hóa chất và cấp giấy chứng nhận về kỹ thuật an toàn hóa chất cho khoảng 5.700 lượt người lao động liên quan trực tiếp đến hóa chất tại các đơn vị hoạt động hóa chất.

- Từ năm 2011 đến nay, Sở Công Thương đã tiến hành thẩm định hồ sơ và cấp 86 Giấy chứng nhận đủ điều kiện sản xuất, kinh doanh hóa chất cho các đơn vị sản xuất, kinh doanh hóa chất có điều kiện; Tổ chức kiểm tra, xác nhận biện pháp phòng ngừa ứng phó sự cố hóa chất cho 52 đơn vị.

- Thực hiện tiếp nhận hồ sơ, cấp giấy xác nhận khai báo hóa chất nguy hiểm được danh mục phải khai báo cho các tổ chức, cá nhân có hoạt động hóa chất. Từ năm 2007 đến nay, Sở Công Thương đã cấp giấy xác nhận khai báo hóa chất nguy hiểm cho gần 100 lượt đơn vị, và thực hiện tiếp nhận hồ sơ đăng ký sử dụng hóa chất nguy hiểm thuộc danh mục phải đăng ký cho 55 đơn vị hoạt động hóa chất.

- Tổ chức các đợt kiểm tra thường xuyên hàng năm để xem xét, đánh giá tình hình thực hiện quy định pháp luật về hóa chất; đồng thời nhắc nhở, hướng dẫn các tổ chức, cá nhân có hoạt động hóa chất nguy hiểm thực hiện đúng quy định. Từ năm 2010 đến nay, đã tiến hành công tác kiểm tra tại 140 đơn vị đang hoạt động hóa chất trên địa bàn Thành phố.

- Phối hợp Cảnh sát Phòng cháy và chữa cháy thành phố Hà Nội trong việc đảm bảo an toàn PCCC trong các cơ sở công nghiệp, đặc biệt là các cơ sở có nguy cơ cao về cháy nổ. Từ tháng 4/2013, đã ký kết Quy chế phối hợp và triển khai giữa Sở Cảnh sát Phòng cháy và chữa cháy Thành phố và Sở Công Thương trong việc đảm bảo an toàn PCCC trong các đơn vị sản xuất công nghiệp trên địa bàn thành phố Hà Nội.

2. Tồn tại, hạn chế, nguyên nhân

- Luật Hóa chất được ban hành năm 2007, sau đó Chính phủ đã ban hành các Nghị định, Bộ Công Thương ban hành các Thông tư hướng dẫn để tạo hành lang pháp lý cho công tác quản lý nhà nước về hoạt động hóa chất. Tuy nhiên, đến này nhiều nội dung cần hướng dẫn chi tiết chưa được Bộ Công Thương ban hành quy định như: cách xác định cụ thể việc thiết lập khoảng cách an toàn, xây dựng Đề án Có sở dữ liệu hóa chất quốc gia, Danh mục hóa chất quốc gia, xử phạt hành vi không xây dựng Kế hoạch hoặc Biện pháp phòng ngừa, ứng phó sự cố hóa chất.

- Nhận thức chấp hành về an toàn hóa chất của các tổ chức, cá nhân hoạt động sản xuất, kinh doanh, sử dụng hóa chất, nhất là các đơn vị sử dụng hóa chất nguy hiểm còn nhiều hạn chế, bất cập. Thể hiện rõ nhất là chưa tuân thủ đầy đủ các quy định của Nhà nước về hoạt động hóa chất như: an toàn về nhà xưởng sản xuất; an toàn kho chứa hóa chất; trang thiết bị an toàn trong hoạt động hóa chất; vận chuyển, vận hành an toàn trong hoạt động hóa chất; nhân lực con người; quy định về quản lý, kiểm soát trong quá trình hoạt động hóa chất; xây dựng kế hoạch hoặc biện pháp ứng phó sự cố hóa chất và tổ chức diễn tập định kỳ hàng năm. Nhiều đơn vị chưa thực sự quan tâm bố trí đủ nhân lực, kinh phí, cơ sở vật chất cho công tác an toàn hóa chất, bảo vệ môi trường trong quá trình hoạt động. Hoạt động của các doanh nghiệp trong lĩnh vực đến hóa chất tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây tác động xấu   môi trường.

- Một số đơn vị kinh doanh hóa chất do gặp khó khăn về mặt bằng, phải thuê kho chứa hóa chất, nên rất khó có điều kiện để thực hiện đầy đủ các quy định an toàn về kho chứa hóa chất. Một số đơn vị kinh doanh hóa chất có trụ sở đóng tại Hà Nội, nhưng khi nhập khẩu hóa chất hoặc mua hóa chất từ các nhà máy sản xuất hóa chất đóng tại các tỉnh khác thì thường chuyển thẳng đến nơi tiêu thụ, thông qua kho chứa của đơn vị, nên rất khó kiểm soát do chưa có sự phối hợp chặt chẽ giữa Sở Công Thương các tỉnh, thành phố với nhau.

- Ngoài các doanh nghiệp, còn có nhiều hộ kinh doanh cá thể do quận, huyện, thị xã cấp đăng ký kinh doanh hoặc tự phát kinh doanh hóa chất cùng với các hàng hóa khác, nằm tại các chợ, tuyến đường của quận, huyện, thị xã, gây khó khăn trong quản lý. Đặc biệt tại các khu phố cổ như Hàng Thùng, Hàng Hòm quận Hoàn Kiếm còn tồn tại, các cửa hàng kinh doanh các loại hóa chất có nguy cơ cháy nổ cao. UBND Thành phố đã chỉ đạo Sở Công Thương phối hợp các Sở, ban, ngành và UBND quận Hoàn Kiếm tăng cường kiểm tra, xử phạt nhưng đến nay tình hình vẫn chưa cải thiện nhiều. Nguyên nhân chủ yếu là các cửa hàng đã hình thành từ lâu, diện tích chật hẹp, vừa là cửa hàng kinh doanh, lưu trữ hóa chất vừa là nơi sinh hoạt của gia đình nhiều thế hệ.

- Cơ quan, bộ phận quản lý hoạt động hóa chất ở các cấp địa phương mới được thành lập và triển khai thực hiện chức năng quản lý nhà nước về hoạt động hóa chất trên địa bàn theo Luật Hóa chất, do vậy kiến thức chuyên sâu, kinh nghiệm bố trí nhân lực, kinh phí trong tổ chức quản lý hoạt động hóa chất vẫn còn nhiều vấn đề chưa đáp ứng được so với yêu cầu thực tế. Việc phối hợp giữa Sở Công Thương với phòng Kinh tế các quận, huyện, thị xã trong công tác quản lý hoạt động hóa chất trên địa bàn Thành phố chưa được chặt chẽ, đội ngũ cán bộ công chức cấp quận, huyện chưa tiếp cận và nắm vững quy định pháp luật về hóa chất. Sự phân cấp trong quản lý chưa quy định trách nhiệm cụ thể, rõ ràng cho cả quận, huyện, thị xã. Đây cũng là tình trạng chung của các tỉnh, thành phố khác trên cả nước.

C. ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG HÓA CHẤT TRÊN ĐỊA BÀN HÀ NỘI

I. ĐỊNH HƯỚNG QUAN ĐIỂM

Đề án tập trung vào việc giải quyết vấn đề nâng cao chất lượng công tác quản lý hoạt động sản xuất, kinh doanh, sử dụng hóa chất trong lĩnh vực công nghiệp, quản lý hóa chất sử dụng trong các sản phẩm công nghiệp tiêu dùng trên địa bàn thành phố Hà Nội từ nay đến hết năm 2020. Bao gồm công tác quản lý an toàn trong hoạt động hóa chất của cơ quan quản lý nhà nước và công tác quản lý hoạt động hóa chất tại các cơ sở sản xuất, kinh doanh, sử dụng hóa chất công nghiệp trên địa bàn Hà Nội.

II. GIẢI PHÁP TỔNG THỂ

1. Tuyên truyền, nâng cao nhận thức và chấp hành quy định pháp luật liên quan cho các cơ sở sản xuất, kinh doanh, sử dụng hóa chất:

- Tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến kiến thức pháp luật về hóa chất cho các cơ sở sản xuất, kinh doanh và sử dụng hóa chất trên địa bàn Thành phố. Đa dạng hình thức tuyên truyền: như thông qua các đợt thanh tra, kiểm tra tại cơ sở; qua cổng thông tin điện tử; qua các lớp tập huấn; cơ quan thông tin truyền thông, báo, đài.

- Xây dựng nội dung tuyên truyền, phổ biến các quy định pháp luật về hoạt chất phù hợp từng nhóm đối tượng là các cơ sở sản xuất, kinh doanh và sử dụng hóa chất trên địa bàn. Nội dung tuyên truyền trong giai đoạn tới tập trung vào các vấn đề cơ bản sau:

+ Cung cấp danh mục các văn bản pháp luật trong hoạt động hóa chất; Cung cấp nội dung cơ bản các văn bản quy phạm pháp luật trong lĩnh vực hóa chất.

+ Cung cấp kiến thức cơ bản về tác hại chung của hóa chất; Tác hại của một số hóa chất thường gặp; Những lưu ý trước khi làm việc với hóa chất (Ví dụ: như phải đọc phiếu an toàn hóa chất, xem kỹ nhãn của hóa chất); Các con đường hóa chất xâm nhập vào cơ thể, hướng dẫn ứng phó trường hợp có ngộ độc xảy ra; những quy định và ký hiệu cơ bản trên nhãn hóa chất.

+ Các nguyên tắc và biện pháp cơ bản phòng ngừa tác hại của hóa chất;các biện pháp sơ cứu khi nhiễm độc hóa chất; Các quy định về an toàn trong sản xuất, kinh doanh, sử dụng hóa chất.

+ Cung cấp danh mục các văn bản quy định về phòng cháy chữa cháy; Một số quy định cụ thể trong phòng cháy chữa cháy.

+ Cung cấp danh mục các văn bản quy định về bảo vệ môi trường; Một số quy định cụ thể về bảo vệ môi trường đối với cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ.

2. Nâng cao năng lực cán bộ quản lý nhà nước trong lĩnh vực quản lý hoạt động hóa chất trên địa bàn thành phố Hà Nội:

- Thường xuyên cập nhật, nghiên cứu các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến quản lý hoạt động hóa chất, phục vụ kịp thời công tác quản lý nhà nước trên địa bàn Thành phố.

- Tiếp tục rà soát, hoàn thiện Quy trình cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện sản xuất, kinh doanh hóa chất thuộc danh mục hóa chất sản xuất, kinh doanh có điều kiện trong ngành công nghiệp vào hệ thống ISO 9001:2008 của Sở Công Thương.

- Tổ chức tập huấn, bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ về quản lý kỹ thuật an toàn trong hoạt động hóa chất cho đội ngũ cán bộ, công chức chuyên trách cấp thành phố và quận, huyện, thị xã nhất là trong lĩnh vực quản lý, khai thác, ứng dụng các dữ liệu thông tin về hóa chất. Từ đó nâng cao trình độ, năng lực quản lý dữ liệu thông tin hóa chất trên địa bàn Thành phố.

- Tuyển dụng, bố trí cán bộ, công chức có chuyên môn về kỹ thuật, về hóa chất đảm nhiệm công tác quản lý hoạt động hóa chất.

- Tăng cường hoạt động phối hợp trong công tác quản lý hoạt động hóa chất với các tỉnh bạn, nhất là các tỉnh có cửa khẩu để nhập khẩu hóa chất và các tỉnh tập trung nhiều doanh nghiệp sản xuất hóa chất (Lạng Sơn, Lào Cai, Hải Phòng, Vũng Tàu, Biên Hòa, Đồng Nai, Phú Thọ...). Tổ chức hoạt động khảo sát, trao đổi học tập kinh nghiệm trong nước và nước ngoài về công tác quản lý hoạt động hóa chất thuộc lĩnh vực công thương.

3. Nâng cao năng lực công tác quản lý tại các cơ sở sản xuất, kinh doanh, sử dụng hóa chất

- Tăng cường công tác huấn luyện, kiểm tra, sát hạch và cấp giấy chứng nhận về huấn luyện kỹ thuật an toàn hóa chất cho đội ngũ cán bộ, công nhân viên tại các doanh nghiệp có hoạt động hóa chất trên địa bàn Thành phố.

- Phổ biến, hướng dẫn các đơn vị xây dựng kế hoạch, biện pháp phòng ngừa, ứng phó sự cố hóa chất phù hợp quy mô, điều kiện sản xuất và đặc tính của hóa chất tại đơn vị. Thường xuyên tổ chức kiểm tra việc đảm bảo đầy đủ các trang thiết bị an toàn, phòng chống cháy, nổ, phòng chống rò rỉ, phát tán hóa chất độc hại theo quy định và đảm bảo khả năng ứng phó tại chỗ khi sự cố hóa chất xảy ra. Kiểm tra, giám sát nghiêm ngặt việc thực hiện quy trình, quy chuẩn kỹ thuật trong sản xuất, kinh doanh và sử dụng hóa chất, nhất là hóa chất nguy hiểm tại đơn vị.

- Phổ biến, hướng dẫn các đơn vị xây dựng và lưu giữ đầy đủ phiếu an toàn hóa chất cho tất cả các hóa chất nguy hiểm tại cơ sở, các phiếu an toàn hóa chất có nguồn gốc từ tiếng nước ngoài phải được dịch ra tiếng Việt và lưu giữ tại những nơi thuận tiện để đảm bảo tất cả các đối tượng liên quan đến hóa chất nguy hiểm có thể truy cập, nắm được các thông tin trong phiếu an toàn hóa chất của các hóa chất nguy hiểm đó.

- Tổ chức các lớp tập huấn, phổ biến kiến thức về kỹ thuật an toàn hóa chất cho người lao động như: cách nhận diện hóa chất nguy hiểm đang sử dụng; đặc tính, độc tính của hóa chất; các nguy cơ rủi ro hóa chất; các tác hại của hóa chất đến sức khỏe con người và môi trường; các biện pháp phòng chống sự cố hóa chất; các biện pháp xử lý khi có sự cố hóa chất; các trang thiết bị cần thiết khi tiếp xúc với hóa chất; các giải pháp về kỹ thuật, bảo vệ công nghệ nhằm nâng cao an toàn hóa chất và  sản môi trường trong hoạt động xuất, kinh doanh, sử dụng hóa chất.

- Kiểm tra, đôn đốc, hướng dẫn các đơn vị hoạt động hóa chất trên địa bàn lập kế hoạch và triển khai các chương trình huấn luyện định kỳ theo quy định, tổ chức diễn tập ứng phó sự cố hóa chất. Tất cả những người làm việc với hóa chất nguy hiểm phải nhận thức được các mối nguy hiểm, các biện pháp đảm bảo an toàn từ quy trình làm việc, cách sử dụng, bảo quản phương tiện bảo vệ cá nhân, đến những biện pháp sơ cứu, cấp cứu. Ngoài ra, tất cả người lao động phải được huấn luyện lại theo định kỳ hoặc khi có thay đổi trong quy trình sản xuất, làm việc với hóa chất.

4. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm trong sản xuất, kinh doanh hóa chất:

- Công tác thanh tra, kiểm tra cần tập trung sâu lĩnh vực chấp hành quy định pháp luật về an toàn hóa chất của các tổ chức, cá nhân hoạt động hóa chất trên địa bàn Thành phố, phát hiện những vi phạm để kịp thời xử lý, qua đó đề xuất những biện pháp hoàn thiện cơ chế quản lý. Trong thời gian tới, công tác thanh tra, kiểm tra trên địa bàn Thành phố, tập trung chủ yếu các nội dung sau:

+ Giai đoạn 2015-2018: Ngoài các nhiệm vụ, nội dung công tác thanh tra, kiểm tra đang thực hiện, chuyển hướng tập trung thanh tra, kiểm tra việc sử dụng hóa chất cho sản xuất, đặc biệt là gây ảnh hưởng và tác hại tới môi trường nhiều nhất.

+ Giai đoạn 2018- 2020: Công tác thanh tra, kiểm tra an toàn hóa chất tập trung mạnh vào việc bảo vệ môi trường và an toàn cho cộng đồng được quy định tại chương 8 Luật Hóa chất.

- Tăng cường phối hợp các lực lượng chức năng như Công an, Hải quan, cảnh sát PCCC, Quản lý thị trường và Thanh tra Bộ Công Thương để giám sát, quản lý chặt chẽ hoạt động hóa chất từ khâu sản xuất, nhập khẩu, kinh doanh, lưu thông trên thị trường đến sử dụng hóa chất vào các lĩnh vực sản xuất công nghiệp khác nhau, nhằm đảm bảo an toàn trong hoạt động hóa chất, nhất là đảm bảo an toàn phòng cháy chữa cháy tại các cơ sở hoạt động hóa chất có nguy cơ cháy nổ cao.

5. Xây dựng cơ sở dữ liệu phục vụ công tác quản lý nhà nước trong lĩnh vực hoạt động hóa chất:

- Hàng năm, tiến hành điều tra bổ sung và tổng hợp, cập nhật dữ liệu về tình hình hoạt động sản xuất, kinh doanh, sử dụng hóa chất công nghiệp nguy hiểm trên địa bàn Thành phố. Tập trung vào các dữ liệu thông tin về tên đơn vị; địa chỉ của trụ sở, có phân loại khu vực theo địa bàn quận huyện; loại hình hoạt động của đơn vị (sản xuất, nhập khẩu, sử dụng, cất giữ, kinh doanh); thông tin về hóa chất tại đơn vị; thông tin về hồ sơ pháp lý liên quan đến hoạt động hóa chất tại đơn vị.

- Xây dựng và cập nhật thường xuyên danh mục các cơ sở sản xuất, kinh doanh, sử dụng hóa chất  tồn công nghiệp nguy hiểm có lượng trữ khối lượng lớn.

- Xây dựng và cập nhật thường xuyên danh mục hóa chất công nghiệp nguy hiểm đang được sản xuất, kinh doanh, sử dụng tại các cơ sở trên địa bàn Thành phố.

- Xây dựng và cập nhật thường xuyên cơ sở dữ liệu liên quan đến đặc tính hóa lý cho các loại hóa chất nguy hiểm đang được sản xuất, kinh doanh, sử dụng tại các cơ sở trên địa bàn.

D. TỔ CHỨC THỰC HIỆN

I. PHÂN CÔNG NHIỆM VỤ CÁC NGÀNH

1. Sở Công Thương:

- Cơ quan thường trực, chịu trách nhiệm chủ trì, phối hợp các Sở, ngành liên quan và UBND các quận, huyện, thị xã triển khai thực hiện Đề án. Căn cứ nội dung nhiệm vụ của Đề án, hàng năm xây dựng kế hoạch, nhiệm vụ thực hiện cụ thể, trình UBND Thành phố phê duyệt và tổ chức thực hiện; Theo dõi, tổng hợp, định kỳ 6 tháng báo cáo UBND Thành phố về tình hình triển khai thực hiện.

- Phối hợp các Sở, ban, ngành liên quan và UBND các quận, huyện, thị xã tăng cường công tác quản lý nhà nước, kiểm soát an toàn trong hoạt động sản xuất, kinh doanh, sử dụng hóa chất theo các nội dung của Đề án.

- Phối hợp với các cơ quan thông tấn, báo chí để tuyên truyền nâng cao nhận thức trách nhiệm cho cộng đồng, doanh nghiệp trong việc quản lý an toàn trong sản xuất, kinh doanh và sử dụng hóa chất theo quy định của Luật Hóa chất.

- Tổ chức huấn luyện Kỹ thuật an toàn hóa chất cho tất cả các đối tượng quản lý tại các doanh nghiệp, cơ sở hoạt động hóa chất; đồng thời hướng dẫn các doanh nghiệp tổ chức lớp cho các học viên là người lao động trực tiếp với hóa chất. Kiểm tra, nhắc nhở, đôn đốc các đơn vị đào tạo Kỹ thuật an toàn hóa chất cho tất cả các đối tượng theo quy định của Thông tư số 36/2014/TT-BCT.

- Tổ chức hướng dẫn, kiểm tra các doanh nghiệp trong việc đảm bảo điều kiện sản xuất, kinh doanh hóa chất nguy hiểm, đặc biệt là các quy định của TCVN 5507:2002. Hướng dẫn các đơn vị xây dựng Biện pháp phòng ngừa ứng phó sự cố hóa chất theo đúng quy định tại Thông tư số 20/2013/TT- BCT. Tổ chức thanh tra, kiểm tra và xử phạt nghiêm các đơn vị cố tình không thực hiện.

- Rà soát, thống kê các cơ sở không đảm bảo điều kiện, đặc biệt là các cơ sở có sản xuất, kinh doanh hóa chất thuộc Danh mục hạn chế sản xuất, kinh doanh và kinh doanh có điều kiện và đề xuất phương án xử lý kịp thời, báo cáo UBND Thành phố.

- Chỉ đạo Chi cục Quản lý thị trường chủ trì, tăng cường công tác kiểm tra các loại hàng hóa là hóa chất lưu thông trên thị vận trường về nhãn mác, xuất xứ, điều kiện kinh doanh,   chuyển hóa chất.

2. Sở Tài nguyên và Môi trường:

- Chủ trì, phối hợp các Sở, ngành liên quan và UBND các quận, huyện, thị xã tăng cường công tác quản lý nhà nước, kiểm soát ô nhiễm môi trường đối với các doanh nghiệp hoạt động hóa chất trên địa bàn Thành phố. Thanh tra, kiểm tra việc thực hiện quy định về bảo vệ môi trường trong hoạt động hóa chất.

3. Cảnh sát Phòng cháy và chữa cháy thành phố Hà Nội:

- Chủ trì, phối hợp Sở Công Thương, Sở Thông tin và Truyền thông trong công tác tuyên truyền, phổ biến các quy định pháp luật về công tác đảm bảo an toàn PCCC trong hoạt động hóa chất, nhất là đối với nhóm hóa chất có nguy cơ cháy, nổ cao.

- Tổ chức các hoạt động thanh tra, kiểm tra và xử lý các hành vi vi phạm về công tác PCCC đối với các cơ sở hoạt động hóa chất theo đúng quy định pháp luật.

4. Công an thành phố Hà Nội:

- Tăng cường công tác kiểm tra hoạt động vận chuyển hóa chất nguy hiểm. Xử phạt nghiêm tất cả các trường hợp không đủ hồ sơ, điều kiện quy định đối với vận chuyển hàng nguy hiểm theo đúng quy định của pháp luật.

- Phối hợp Sở Công Thương xử lý vi phạm của các cơ sở vận chuyển, các chủ hàng và các Công ty mua hàng là hóa chất nguy hiểm.

5. Ban Quản lý các khu công nghiệp và chế xuất Hà Nội:

- Phối hợp Sở Công Thương, Sở Thông tin và Truyền thông trong công tác tuyên truyền, phổ biến các quy định về hoạt động hóa chất cho các doanh nghiệp trong các khu công nghiệp và khu chế xuất Hà Nội.

- Phối hợp Sở Công Thương trong công tác thanh tra, kiểm tra việc thực hiện các quy định về hoạt động hóa chất đối với các doanh nghiệp trong các khu công nghiệp và khu chế xuất Hà Nội.

6. Sở Thông tin và Truyền thông:

Chủ trì, phối hợp Sở Công Thương, UBND các quận, huyện, thị xã và các cơ quan báo chí thực hiện công tác tuyên truyền về an toàn trong sản xuất, kinh doanh, sử dụng, vận chuyển, lưu giữ hóa chất để toàn thể nhân dân biết và phối hợp thực hiện. Kịp thời cổ vũ, động viên các tổ chức, cá nhân thực hiện tốt công tác an toàn trong hoạt động hóa chất. Phê phán các tổ chức, cá nhân vi phạm các quy định về an toàn trong hoạt động hóa chất.

7. Sở Tài chính:

Phối hợp Sở Công Thương tham mưu trình UBND thực Thành phố bố trí nguồn kinh phí đáp ứng đủ yêu cầu  nhiệm vụ hiện các nội dung của Đề án hàng năm.

8. Ủy ban nhân dân các quận, huyện, thị xã:

- Phối hợp chặt chẽ Sở Công Thương thực hiện trách nhiệm quản lý nhà nước về hoạt động hóa chất trên địa bàn. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm quy định về an toàn trong hoạt động hóa chất, tập trung vào các cửa hàng, hộ kinh doanh, sạp bán hàng tại các chợ trên địa bàn. Định kỳ 6 tháng và hàng năm, báo cáo kết quả thực hiện công tác quản lý hoạt động hóa chất trên địa bàn gửi Sở Công Thương tổng hợp, báo cáo UBND Thành phố.

- Phối hợp Sở Thông tin và Truyền thông chỉ đạo Phòng Văn hóa - Thông tin, hệ thống Đài truyền thanh cơ sở tuyên truyền thường xuyên, liên tục về công tác an toàn trong sản xuất, kinh doanh, sử dụng, vận chuyển, lưu giữ hóa chất.

- Bố trí cán bộ, công chức có chuyên môn về kỹ thuật, hóa chất tham mưu, thực hiện công tác quản lý nhà nước về hoạt động hóa chất trên địa bàn. Có kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng nâng cao nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ công chức thực hiện công tác quản lý nhà nước về hoạt động hóa chất trên địa bàn.

9. Các tổ chức, cá nhân hoạt động hóa chất trên địa bàn:

- Trong quá trình hoạt động sản xuất, kinh doanh, sử dụng hóa chất phải thực hiện đầy đủ, nghiêm túc các quy định pháp luật và Thành phố về an toàn trong hoạt động hóa chất. Chịu trách nhiệm đảm bảo an toàn khu vực có hoạt động hóa chất, duy trì công tác an toàn trong suốt quá trình hoạt động của đơn vị.

- Thực hiện nghiêm việc huấn luyện kỹ thuật an toàn hóa chất cho người quản lý, người tiếp xúc trực tiếp với hóa chất của đơn vị. Lập kế hoạch, biện pháp phòng ngừa ứng phó sự cố hóa chất, trình cơ quan có thẩm quyền phê duyệt. Hàng năm tổ chức diễn tập ứng phó sự cố hóa chất theo kế hoạch, biện pháp đã được phê duyệt.

- Tăng cường công tác đào tạo, bồi dưỡng các bộ lãnh đạo quản lý doanh nghiệp để nâng cao nhận thức các quy định của pháp luật về hóa chất. Thường xuyên cập nhập thông tin về an toàn hóa chất để thực hiện đầy đủ các quy định của pháp luật trong lĩnh vực hoạt động hóa chất. Tập huấn, bổ sung kiến thức chuyên môn cho lực lượng cán bộ, công nhân làm việc liên quan đến hóa chất để đảm bảo an toàn cho người lao động và môi trường xung quanh.

- Doanh nghiệp hoạt động hóa chất phải xây dựng mục tiêu an toàn và chính sách về an toàn, thực hiện chế độ khen thưởng và xử lý vi phạm về an toàn phù hợp với quy định của pháp luật; quy định về kiểm tra an toàn; hệ thống tổ chức về công tác an toàn trong doanh nghiệp; hồ sơ trình độ chuyên môn, kinh nghiệm nghề nghiệp của người lao động đối với các vị trí công tác tại doanh nghiệp.

II. KINH PHÍ

- Các Sở, ngành liên quan, UBND các quận, huyện, thị xã hàng năm xây dựng dự toán chi tiết cùng thời điểm xây dựng dự toán ngân sách hàng năm của đơn vị để thực hiện nhiệm vụ được giao.

- Tổng kinh phí thực hiện Đã án từ 2016 đến 2020, dự kiến là 1.450.000.000đ (một tỷ, bốn trăm năm mươi triệu đồng). Từ nguồn ngân sách Thành phố (có phụ lục kèm theo).

- Số kinh phí bố trí hàng năm căn cứ vào khả năng cân đối của ngân sách Thành phố và kế hoạch, đề cương, dự toán chi tiết được duyệt cùng thời điểm xây dựng dự toán ngân sách hàng năm./.