Công văn 678/BTTTT-VP năm 2023 về bảo mật thông tin của cơ quan quản lý mạng viễn thông do Bộ Thông tin và Truyền thông ban hành

Kính gửi: Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Vĩnh Long

Bộ Thông tin và Truyền thông nhận được kiến nghị của cử tri tỉnh Vĩnh Long do Ban Dân nguyện chuyển đến theo công văn số 2081/BDN ngày 30/12/2022 về kiến nghị của cử tri gửi tới sau kỳ họp thứ 4, Quốc hội khóa XV và công văn số 21/BDN ngày 12/01/2023 về kiến nghị của cử tri gửi tới kỳ họp bất thường lần thứ 2, Quốc hội khóa XV nội dung kiến nghị như sau:

Câu 1: Hiện nay, tình trạng tín dụng đen đã làm nhiều người dân lâm vào tình trạng nợ nần, bế tắc, bên cạnh đó, nhiều người dân phản ánh bị các công ty tài chính cho vay tiền gọi điện, nhắn tin quấy rối, đe dọa theo kiểu khủng bố thường xuyên xảy ra khiến nhiều người lo lắng, bất bình, làm ảnh hưởng nặng nề tới cuộc sống cũng như tinh thần, đặc biệt các đối tượng gọi điện, nhắn tin cho người thân, bạn bè, đồng nghiệp của người vay để tạo áp lực, gây bức xúc trong nhân dân. Cử tri kiến nghị cần bảo mật thông tin của cơ quan quản lý mạng viễn thông chặt chẽ hơn để người dân không bị điện thoại quấy rối, làm phiền, ảnh hưởng cuộc sống; đối với công tác thông tin, tuyên truyền cần thống nhất các trang mạng chính thống, cơ quan chức năng cần đổi mới hình thức tuyên truyền, phản bác các thông tin lừa đảo, các quan điểm sai trái trên không gian mạng giúp cho người dân tránh bị mất tiền.

Sau khi nghiên cứu, Bộ Thông tin và Truyền thông (TTTT) có ý kiến trả lời như sau:

* Để bảo vệ thông tin cá nhân của người sử dụng dịch vụ viễn thông, Bộ TTTT đã có các quy định như sau:

Bộ TTTT đã nghiên cứu, trình các cấp có thẩm quyền ban hành các quy định nghiêm cấm hành vi mua bán thông tin cá nhân trên mạng và đã được cụ thể hóa trong Luật Viễn thông (Điều 6), Luật An toàn thông tin mạng (Điều 7), Nghị định 15/2020/NĐ-CP (Điều 84), chế tài xử lý hình sự đối với hành vi đưa hoặc mua bán, sử dụng trái phép thông tin mạng máy tính, mạng viễn thông (bao gồm thông tin riêng hợp pháp của các tổ chức, cá nhân) trong Bộ luật hình sự năm 2015 (Điều 288). Bộ TTTT cũng đã ban hành Chỉ thị số 11/CT-BTTTT ngày 18/3/2016 về tăng cường bảo vệ bí mật thông tin cá nhân của người sử dụng dịch vụ và ngăn chặn việc mua bán, lưu thông tin SIM di động sai quy định. Triển khai các quy định trên, các doanh nghiệp viễn thông cũng đã ban hành các quy định, quy trình nội bộ, áp dụng các kỹ thuật bảo mật trong quá trình sản xuất kinh doanh; phối hợp với các cơ quan chuyên môn của Bộ TTTT, Bộ Công an để diễn tập đảm bảo an toàn thông tin.

Bộ cũng đã trình Chính phủ ban hành Nghị định số 15/2020/NĐ-CP ngày 03/02/2020 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bưu chính, viễn thông, tần số vô tuyến điện, công nghệ thông tin và giao dịch điện tử và Nghị định 14/2022/NĐ-CP ngày 27/01/2022 sửa đổi bổ sung một số điều của Nghị định 15/2020/NĐ-CP ngày 03/02/2020. Nghị định đã quy định hơn 80 hành vi vi phạm hành chính quy định tại các Điều 84, 85, 86, 87, 88, 99, 100, 102 nhằm xử phạt vi phạm đối với các đối tượng thu thập, sử dụng, mua bán thông tin cá nhân; vi phạm quy định về đảm bảo an toàn các hệ thống thông tin (bao gồm các hệ thống thông tin quản lý thông tin thuê bao, dữ liệu cá nhân) với mức phạt lên đến 100 triệu đồng/hành vi. Đồng thời quy định các biện pháp như buộc xóa bỏ thông tin đã thu thập, buộc nộp lại số tiền bất hợp pháp cho được do mua bán thông tin cá nhân. Nghị định cũng đã bổ sung quy định xử phạt đối với các hành vi phát tán cuộc gọi rác, tin nhắn rác, phát tán thông tin số có nội dung vi phạm pháp luật với mức phạt đến 170 triệu đồng/hành vi, buộc thu hồi đầu số, kho số viễn thông đã sử dụng để thực hiện hành vi vi phạm.

Từ tháng 12/2022 đến nay, Bộ TTTT đang tổ chức các đoàn thanh tra về việc chấp hành pháp luật về an toàn thông tin mạng và cung cấp dịch vụ nội dung thông tin trên mạng viễn thông di động (dự kiến ngày 09/3/2023 sẽ kết thúc thanh tra trực tiếp).

* Việc chấp hành của các nhà mạng:

Các nhà mạng di động đã ban hành các văn bản nội bộ để triển khai nghiêm túc các quy định của pháp luật, chỉ đạo điều hành của cơ quan quản lý nhà nước trong công tác bảo mật, quản lý dữ liệu người dùng viễn thông, như: Tổng công ty dịch vụ số Viettel ban hành các quy định, quy chế liên quan đến công tác bảo mật và an toàn thông tin trong mọi hoạt động của các đơn vị; quản lý và bảo đảm an toàn thông tin, an ninh mạng, quyền hạn trách nhiệm của các cơ quan, cá nhân; bảo vệ thông tin, dữ liệu nhạy cảm của khách hàng; quy trình các bước chia sẻ dữ liệu giữa các đơn vị trong nội bộ; Tập đoàn VNPT ban hành các quy định về nguyên tắc khi sử dụng quản lý khai thác dữ liệu điện tử, phân công trách nhiệm của các đơn vị trong đảm bảo an toàn khi khai thác dữ liệu điện tử; nguyên tắc và trách nhiệm khi cung cấp dữ liệu điện tử theo yêu cầu của cơ quan nhà nước có thẩm quyền; quy định bảo vệ, bảo mật dữ liệu của từng đơn vị thành viên; Tổng công ty Mobifone ban hành các quy định về phạm vi tài nguyên thông tin và nguyên tắc, biện pháp đảm bảo an toàn thông tin trong hoạt động công nghệ thông tin và hoạt động hệ thống viễn thông của Mobifone; thủ tục trong công tác quản lý, rà soát, cập nhật dữ liệu khách hàng, các yêu cầu tuân thủ khi thu thập, lưu trữ và quản lý, sử dụng dữ liệu trên hệ thống Big Data; quy chế bảo vệ bí mật tại Mobifone.

Ngoài ra, trong thực tế hiện nay bên cạnh dữ liệu người dùng, thông tin thuê bao của các doanh nghiệp viễn thông thì các lĩnh vực khác cũng có các dữ liệu người dùng tương tự như các cơ sở lưu trú (thu thập thông qua giấy tờ tùy thân của người lưu trú), ngân hàng, siêu thị, công ty điện lực, cửa hàng kinh doanh trực tiếp hoặc trực tuyến...và có thể là một trong các nguy cơ dẫn đến lộ lọt thông tin người dân, người dùng; đồng thời cũng cần các cấp ngành địa phương có các biện pháp tuyên truyền để nâng cao nhận thức của người dùng trong việc bảo mật thông tin cá nhân của chính mình, tránh để kẻ xấu lợi dụng, sử dụng để thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật.

* Giải pháp thực hiện trong thời gian tới

Trong thời gian tới, bên cạnh việc tăng cường hoàn thiện các quy định pháp luật có liên quan, Bộ TTTT sẽ tiếp tục triển khai các biện pháp:

- Yêu cầu các doanh nghiệp viễn thông tăng cường thực hiện nghiêm các quy định về bảo vệ bí mật thông tin cá nhân của người dùng xử lý nghiêm các hành vi vi phạm.

- Tiếp tục triển khai tuyên truyền đến người dân và xã hội về tầm quan trọng của việc bảo đảm bí mật thông tin cá nhân.

- Đồng thời Bộ TTTT sẽ tiếp tục phối hợp với Bộ Công an nghiên cứu, trình Chính phủ sớm ban hành Nghị định về định danh và xác thực điện tử; Nghị định Bảo vệ dữ liệu cá nhân tạo hành lang pháp lý tăng cường việc bảo đảm an toàn thông tin, dữ liệu cá nhân.

- Đối với dữ liệu của các ngành khác: các Bộ, ngành chủ động rà soát, đề xuất các phương án bảo vệ dữ liệu người dùng trong lĩnh vực quản lý của mình.

Giao các tổ chức tín dụng hỗ trợ, phối hợp với các doanh nghiệp phát triển các ứng dụng Make in Viet Nam, thay thế các ứng dụng do nước ngoài cung cấp liên quan đến chấm điểm, đánh giá tín nhiệm/tín dụng của khách hàng

* Công tác thông tin, tuyên truyền

Hiện nay, Bộ TTTT đã thực hiện đồng bộ nhiều phương thức tuyên truyền khác nhau để người dân chủ động nhận biết, phân biệt các thông tin giả, thông tin sai sự thật, lừa đảo trên mạng, trong đó có nhiều hình thức tuyên truyền mới đã được áp dụng để tăng cường tuyên truyền đến các tầng lớp nhân dân, như:

- Đẩy mạnh việc lan tỏa thông tin chính thống, thông tin tích cực trên không gian mạng, đặc biệt là trên các mạng xã hội qua các tài khoản chính thống (được xác nhận, tick xanh) của Chính phủ, Bộ, ngành, chính quyền địa phương; khuyến khích, phát triển nội dung thông tin phù hợp với người dùng Việt Nam trên các mạng xã hội trong nước và xuyên biên giới.

- Phối hợp với các Bộ, ngành chủ động cung cấp thông tin, chủ động kiểm tra, xử lý, phản bác, cung cấp thông tin cho dư luận; thường xuyên tổ chức tập huấn cho các địa phương, bộ, ngành về truyền thông nâng cao ý thức cho người sử dụng và phương thức xác minh thông tin ở địa phương/phạm vi lĩnh vực phụ trách.

- Ban hành và phổ biến Cẩm nang phòng chống tin giả, tin sai sự thật trên không gian mạng nhằm cung cấp các thông tin, kỹ năng cơ bản nhất tới các cơ quan, tổ chức, cá nhân dùng mạng Internet để nhận biết, ứng phó và xử lý có hiệu quả.

- Ban hành và tuyên truyền, phổ biến Bộ quy tắc ứng xử trên mạng xã hội cho các nhà cung cấp dịch vụ và người sử dụng mạng xã hội tại Việt Nam, hướng tới xây dựng môi trường mạng lành mạnh, an toàn tại Việt Nam, nhằm nâng cao nhận thức và hành vi ứng xử trên mạng xã hội của người dân, giúp người sử dụng có thể nhận biết và cảnh giác hơn với các thông tin giả mạo, sai sự thật.

- Duy trì hiệu quả các Hội nghị cung cấp thông tin cho báo chí về công tác nhân quyền và thông tin đối ngoại định kỳ hằng tháng để: chủ động thông tin về các thành tựu kinh tế, xã hội trong nước cho cộng đồng người Việt ở nước ngoài và người nước ngoài; đẩy mạnh công tác thông tin truyền thông, tuyên truyền phản bác các luận điệu sai trái của các thế lực thù địch. Đặt hàng các cơ quan báo chí tuyên truyền đẩy mạnh phát triển văn hóa, con người Việt Nam ra nước ngoài; đấu tranh phản bác những luận điệu sai trái làm xấu hình ảnh đất nước, con người Việt Nam.

Bên cạnh đó, Bộ TTTT cũng thực hiện chỉ đạo, định hướng, cung cấp thông tin cho các cơ quan báo, đài trung ương và địa phương tuyên truyền mạnh mẽ các chủ trương, chính sách, nghị quyết, văn bản của Đảng, Chính phủ, Chính quyền địa phương nhằm tạo sự đồng thuận đối với các chủ trương chính sách của các cấp chính quyền. Phối hợp với các cơ quan, chính quyền địa phương thực hiện phổ biến, tuyên truyền pháp luật, chính sách. Đẩy mạnh tuyến bài tuyên truyền, nâng cao ý thức, trách nhiệm cho người sử dụng Internet, mạng xã hội, đặc biệt mỗi khi văn bản quy phạm pháp luật điều chỉnh lĩnh vực này được ban hành.

Câu 2: Thời gian qua việc quảng cáo các sản phẩm kém chất lượng tràn lan trên các phương tiện thông tin đại chúng, trên mạng xã hội ngày càng nhiều, khi người dân mua sử dụng thì không đạt hiệu quả cao. Cử tri kiến nghị cần có giải pháp kiểm soát chặt chẽ, kiểm nghiệm chất lượng cụ thể trước khi cho quảng cáo rộng rãi để tránh làm ảnh hưởng đến lòng tin của người dân trong việc lựa chọn mua sản phẩm.

Hoạt động quảng cáo tại Việt Nam hiện nay được điều chỉnh bởi các quy định tại Luật Quảng cáo, Nghị định số 181/2013/NĐ-CP ngày 14/11/2013 quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Quảng cáo và Nghị định số 70/2021/NĐ-CP ngày 20/7/2021 sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 181/2013/NĐ-CP và các quy định pháp luật chuyên ngành. Một số quảng cáo các sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ đặc biệt như thuốc, thực phẩm bảo vệ sức khỏe là các sản phẩm liên quan đến sức khỏe và tính mạng con người, chỉ thực hiện sau khi được cơ quan nhà nước có thẩm quyền (Bộ Y tế) xác nhận nội quảng cáo. Đối với việc quảng cáo thực phẩm chức năng, phải có giấy xác nhận nội dung quảng cáo do Cục An toàn thực phẩm - Bộ Y tế cấp.

Kính gửi: Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Vĩnh Long

Bộ Thông tin và Truyền thông nhận được kiến nghị của cử tri tỉnh Vĩnh Long do Ban Dân nguyện chuyển đến theo công văn số 2081/BDN ngày 30/12/2022 về kiến nghị của cử tri gửi tới sau kỳ họp thứ 4, Quốc hội khóa XV và công văn số 21/BDN ngày 12/01/2023 về kiến nghị của cử tri gửi tới kỳ họp bất thường lần thứ 2, Quốc hội khóa XV nội dung kiến nghị như sau:

Câu 1: Hiện nay, tình trạng tín dụng đen đã làm nhiều người dân lâm vào tình trạng nợ nần, bế tắc, bên cạnh đó, nhiều người dân phản ánh bị các công ty tài chính cho vay tiền gọi điện, nhắn tin quấy rối, đe dọa theo kiểu khủng bố thường xuyên xảy ra khiến nhiều người lo lắng, bất bình, làm ảnh hưởng nặng nề tới cuộc sống cũng như tinh thần, đặc biệt các đối tượng gọi điện, nhắn tin cho người thân, bạn bè, đồng nghiệp của người vay để tạo áp lực, gây bức xúc trong nhân dân. Cử tri kiến nghị cần bảo mật thông tin của cơ quan quản lý mạng viễn thông chặt chẽ hơn để người dân không bị điện thoại quấy rối, làm phiền, ảnh hưởng cuộc sống; đối với công tác thông tin, tuyên truyền cần thống nhất các trang mạng chính thống, cơ quan chức năng cần đổi mới hình thức tuyên truyền, phản bác các thông tin lừa đảo, các quan điểm sai trái trên không gian mạng giúp cho người dân tránh bị mất tiền.

Sau khi nghiên cứu, Bộ Thông tin và Truyền thông (TTTT) có ý kiến trả lời như sau:

* Để bảo vệ thông tin cá nhân của người sử dụng dịch vụ viễn thông, Bộ TTTT đã có các quy định như sau:

Bộ TTTT đã nghiên cứu, trình các cấp có thẩm quyền ban hành các quy định nghiêm cấm hành vi mua bán thông tin cá nhân trên mạng và đã được cụ thể hóa trong Luật Viễn thông (Điều 6), Luật An toàn thông tin mạng (Điều 7), Nghị định 15/2020/NĐ-CP (Điều 84), chế tài xử lý hình sự đối với hành vi đưa hoặc mua bán, sử dụng trái phép thông tin mạng máy tính, mạng viễn thông (bao gồm thông tin riêng hợp pháp của các tổ chức, cá nhân) trong Bộ luật hình sự năm 2015 (Điều 288). Bộ TTTT cũng đã ban hành Chỉ thị số 11/CT-BTTTT ngày 18/3/2016 về tăng cường bảo vệ bí mật thông tin cá nhân của người sử dụng dịch vụ và ngăn chặn việc mua bán, lưu thông tin SIM di động sai quy định. Triển khai các quy định trên, các doanh nghiệp viễn thông cũng đã ban hành các quy định, quy trình nội bộ, áp dụng các kỹ thuật bảo mật trong quá trình sản xuất kinh doanh; phối hợp với các cơ quan chuyên môn của Bộ TTTT, Bộ Công an để diễn tập đảm bảo an toàn thông tin.

Bộ cũng đã trình Chính phủ ban hành Nghị định số 15/2020/NĐ-CP ngày 03/02/2020 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bưu chính, viễn thông, tần số vô tuyến điện, công nghệ thông tin và giao dịch điện tử và Nghị định 14/2022/NĐ-CP ngày 27/01/2022 sửa đổi bổ sung một số điều của Nghị định 15/2020/NĐ-CP ngày 03/02/2020. Nghị định đã quy định hơn 80 hành vi vi phạm hành chính quy định tại các Điều 84, 85, 86, 87, 88, 99, 100, 102 nhằm xử phạt vi phạm đối với các đối tượng thu thập, sử dụng, mua bán thông tin cá nhân; vi phạm quy định về đảm bảo an toàn các hệ thống thông tin (bao gồm các hệ thống thông tin quản lý thông tin thuê bao, dữ liệu cá nhân) với mức phạt lên đến 100 triệu đồng/hành vi. Đồng thời quy định các biện pháp như buộc xóa bỏ thông tin đã thu thập, buộc nộp lại số tiền bất hợp pháp cho được do mua bán thông tin cá nhân. Nghị định cũng đã bổ sung quy định xử phạt đối với các hành vi phát tán cuộc gọi rác, tin nhắn rác, phát tán thông tin số có nội dung vi phạm pháp luật với mức phạt đến 170 triệu đồng/hành vi, buộc thu hồi đầu số, kho số viễn thông đã sử dụng để thực hiện hành vi vi phạm.

Từ tháng 12/2022 đến nay, Bộ TTTT đang tổ chức các đoàn thanh tra về việc chấp hành pháp luật về an toàn thông tin mạng và cung cấp dịch vụ nội dung thông tin trên mạng viễn thông di động (dự kiến ngày 09/3/2023 sẽ kết thúc thanh tra trực tiếp).

* Việc chấp hành của các nhà mạng:

Các nhà mạng di động đã ban hành các văn bản nội bộ để triển khai nghiêm túc các quy định của pháp luật, chỉ đạo điều hành của cơ quan quản lý nhà nước trong công tác bảo mật, quản lý dữ liệu người dùng viễn thông, như: Tổng công ty dịch vụ số Viettel ban hành các quy định, quy chế liên quan đến công tác bảo mật và an toàn thông tin trong mọi hoạt động của các đơn vị; quản lý và bảo đảm an toàn thông tin, an ninh mạng, quyền hạn trách nhiệm của các cơ quan, cá nhân; bảo vệ thông tin, dữ liệu nhạy cảm của khách hàng; quy trình các bước chia sẻ dữ liệu giữa các đơn vị trong nội bộ; Tập đoàn VNPT ban hành các quy định về nguyên tắc khi sử dụng quản lý khai thác dữ liệu điện tử, phân công trách nhiệm của các đơn vị trong đảm bảo an toàn khi khai thác dữ liệu điện tử; nguyên tắc và trách nhiệm khi cung cấp dữ liệu điện tử theo yêu cầu của cơ quan nhà nước có thẩm quyền; quy định bảo vệ, bảo mật dữ liệu của từng đơn vị thành viên; Tổng công ty Mobifone ban hành các quy định về phạm vi tài nguyên thông tin và nguyên tắc, biện pháp đảm bảo an toàn thông tin trong hoạt động công nghệ thông tin và hoạt động hệ thống viễn thông của Mobifone; thủ tục trong công tác quản lý, rà soát, cập nhật dữ liệu khách hàng, các yêu cầu tuân thủ khi thu thập, lưu trữ và quản lý, sử dụng dữ liệu trên hệ thống Big Data; quy chế bảo vệ bí mật tại Mobifone.

Ngoài ra, trong thực tế hiện nay bên cạnh dữ liệu người dùng, thông tin thuê bao của các doanh nghiệp viễn thông thì các lĩnh vực khác cũng có các dữ liệu người dùng tương tự như các cơ sở lưu trú (thu thập thông qua giấy tờ tùy thân của người lưu trú), ngân hàng, siêu thị, công ty điện lực, cửa hàng kinh doanh trực tiếp hoặc trực tuyến...và có thể là một trong các nguy cơ dẫn đến lộ lọt thông tin người dân, người dùng; đồng thời cũng cần các cấp ngành địa phương có các biện pháp tuyên truyền để nâng cao nhận thức của người dùng trong việc bảo mật thông tin cá nhân của chính mình, tránh để kẻ xấu lợi dụng, sử dụng để thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật.

* Giải pháp thực hiện trong thời gian tới

Trong thời gian tới, bên cạnh việc tăng cường hoàn thiện các quy định pháp luật có liên quan, Bộ TTTT sẽ tiếp tục triển khai các biện pháp:

- Yêu cầu các doanh nghiệp viễn thông tăng cường thực hiện nghiêm các quy định về bảo vệ bí mật thông tin cá nhân của người dùng xử lý nghiêm các hành vi vi phạm.

- Tiếp tục triển khai tuyên truyền đến người dân và xã hội về tầm quan trọng của việc bảo đảm bí mật thông tin cá nhân.

- Đồng thời Bộ TTTT sẽ tiếp tục phối hợp với Bộ Công an nghiên cứu, trình Chính phủ sớm ban hành Nghị định về định danh và xác thực điện tử; Nghị định Bảo vệ dữ liệu cá nhân tạo hành lang pháp lý tăng cường việc bảo đảm an toàn thông tin, dữ liệu cá nhân.

- Đối với dữ liệu của các ngành khác: các Bộ, ngành chủ động rà soát, đề xuất các phương án bảo vệ dữ liệu người dùng trong lĩnh vực quản lý của mình.

Giao các tổ chức tín dụng hỗ trợ, phối hợp với các doanh nghiệp phát triển các ứng dụng Make in Viet Nam, thay thế các ứng dụng do nước ngoài cung cấp liên quan đến chấm điểm, đánh giá tín nhiệm/tín dụng của khách hàng

* Công tác thông tin, tuyên truyền

Hiện nay, Bộ TTTT đã thực hiện đồng bộ nhiều phương thức tuyên truyền khác nhau để người dân chủ động nhận biết, phân biệt các thông tin giả, thông tin sai sự thật, lừa đảo trên mạng, trong đó có nhiều hình thức tuyên truyền mới đã được áp dụng để tăng cường tuyên truyền đến các tầng lớp nhân dân, như:

- Đẩy mạnh việc lan tỏa thông tin chính thống, thông tin tích cực trên không gian mạng, đặc biệt là trên các mạng xã hội qua các tài khoản chính thống (được xác nhận, tick xanh) của Chính phủ, Bộ, ngành, chính quyền địa phương; khuyến khích, phát triển nội dung thông tin phù hợp với người dùng Việt Nam trên các mạng xã hội trong nước và xuyên biên giới.

- Phối hợp với các Bộ, ngành chủ động cung cấp thông tin, chủ động kiểm tra, xử lý, phản bác, cung cấp thông tin cho dư luận; thường xuyên tổ chức tập huấn cho các địa phương, bộ, ngành về truyền thông nâng cao ý thức cho người sử dụng và phương thức xác minh thông tin ở địa phương/phạm vi lĩnh vực phụ trách.

- Ban hành và phổ biến Cẩm nang phòng chống tin giả, tin sai sự thật trên không gian mạng nhằm cung cấp các thông tin, kỹ năng cơ bản nhất tới các cơ quan, tổ chức, cá nhân dùng mạng Internet để nhận biết, ứng phó và xử lý có hiệu quả.

- Ban hành và tuyên truyền, phổ biến Bộ quy tắc ứng xử trên mạng xã hội cho các nhà cung cấp dịch vụ và người sử dụng mạng xã hội tại Việt Nam, hướng tới xây dựng môi trường mạng lành mạnh, an toàn tại Việt Nam, nhằm nâng cao nhận thức và hành vi ứng xử trên mạng xã hội của người dân, giúp người sử dụng có thể nhận biết và cảnh giác hơn với các thông tin giả mạo, sai sự thật.

- Duy trì hiệu quả các Hội nghị cung cấp thông tin cho báo chí về công tác nhân quyền và thông tin đối ngoại định kỳ hằng tháng để: chủ động thông tin về các thành tựu kinh tế, xã hội trong nước cho cộng đồng người Việt ở nước ngoài và người nước ngoài; đẩy mạnh công tác thông tin truyền thông, tuyên truyền phản bác các luận điệu sai trái của các thế lực thù địch. Đặt hàng các cơ quan báo chí tuyên truyền đẩy mạnh phát triển văn hóa, con người Việt Nam ra nước ngoài; đấu tranh phản bác những luận điệu sai trái làm xấu hình ảnh đất nước, con người Việt Nam.

Bên cạnh đó, Bộ TTTT cũng thực hiện chỉ đạo, định hướng, cung cấp thông tin cho các cơ quan báo, đài trung ương và địa phương tuyên truyền mạnh mẽ các chủ trương, chính sách, nghị quyết, văn bản của Đảng, Chính phủ, Chính quyền địa phương nhằm tạo sự đồng thuận đối với các chủ trương chính sách của các cấp chính quyền. Phối hợp với các cơ quan, chính quyền địa phương thực hiện phổ biến, tuyên truyền pháp luật, chính sách. Đẩy mạnh tuyến bài tuyên truyền, nâng cao ý thức, trách nhiệm cho người sử dụng Internet, mạng xã hội, đặc biệt mỗi khi văn bản quy phạm pháp luật điều chỉnh lĩnh vực này được ban hành.

Câu 2: Thời gian qua việc quảng cáo các sản phẩm kém chất lượng tràn lan trên các phương tiện thông tin đại chúng, trên mạng xã hội ngày càng nhiều, khi người dân mua sử dụng thì không đạt hiệu quả cao. Cử tri kiến nghị cần có giải pháp kiểm soát chặt chẽ, kiểm nghiệm chất lượng cụ thể trước khi cho quảng cáo rộng rãi để tránh làm ảnh hưởng đến lòng tin của người dân trong việc lựa chọn mua sản phẩm.

Hoạt động quảng cáo tại Việt Nam hiện nay được điều chỉnh bởi các quy định tại Luật Quảng cáo, Nghị định số 181/2013/NĐ-CP ngày 14/11/2013 quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Quảng cáo và Nghị định số 70/2021/NĐ-CP ngày 20/7/2021 sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 181/2013/NĐ-CP và các quy định pháp luật chuyên ngành. Một số quảng cáo các sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ đặc biệt như thuốc, thực phẩm bảo vệ sức khỏe là các sản phẩm liên quan đến sức khỏe và tính mạng con người, chỉ thực hiện sau khi được cơ quan nhà nước có thẩm quyền (Bộ Y tế) xác nhận nội quảng cáo. Đối với việc quảng cáo thực phẩm chức năng, phải có giấy xác nhận nội dung quảng cáo do Cục An toàn thực phẩm - Bộ Y tế cấp.

Thời gian qua, Bộ TTTT đã thực hiện nhiều biện pháp để xử lý các quảng cáo thuốc, thực phẩm chức năng không rõ nguồn gốc, các sản phẩm kém chất lượng như:

- Thực hiện hoàn thiện cơ chế chính sách, pháp luật về quảng cáo với việc trình Chính phủ ban hành Nghị định số 70/2021/NĐ-CP trong đó bổ sung các quy định về quảng cáo xuyên biên giới như: Bộ TTTT là đầu mối quản lý các hoạt động quảng cáo trực tuyến trong đó có quảng cáo xuyên biên giới; Doanh nghiệp nước ngoài cung cấp dịch vụ quảng cáo xuyên biên giới phải tuân thủ quy định về quảng cáo như doanh nghiệp trong nước; phải gỡ bỏ quảng cáo vi phạm trong vòng 24 giờ theo yêu cầu; Yêu cầu người kinh doanh dịch vụ quảng cáo trong và ngoài nước phải cung cấp giải pháp kỹ thuật kiểm tra, loại bỏ quảng cáo vi phạm; Bổ sung chế tài xử lý trong trường hợp doanh nghiệp nước ngoài không tuân thủ luật pháp Việt Nam về quảng cáo.

- Tăng cường công tác phối hợp xử lý vi phạm: Bộ TTTT chỉ đạo đơn vị chuyên môn phối hợp chặt chẽ với các cơ quan nhà nước có thẩm quyền như Cục An toàn thực phẩm, Thanh tra Bộ Y tế nhằm xác định chủ thể, hành vi vi phạm về quảng cáo thuốc, thực phẩm bảo vệ sức khỏe để kịp thời xử lý; chuyển Cục An toàn thông tin và Trung tâm Internet Việt Nam thuộc Bộ TTTT ngăn chặn, xử lý website quảng cáo thực phẩm, bảo vệ sức khỏe vi phạm; đề xuất bổ sung chế tài xử lý vi phạm quảng cáo tại Nghị định số 129/2021/NĐ-CP.

- Yêu cầu cơ quan báo chí, tổ chức, doanh nghiệp thiết lập mạng xã hội, trang thông tin điện tử tổng hợp, doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ quảng cáo của Việt Nam rà soát toàn bộ hoạt động hợp tác với các mạng lưới quảng cáo xuyên biên giới; không để tái diễn tình trạng quảng cáo vi phạm; triển khai các biện pháp cần thiết để kiểm duyệt chặt chẽ nội dung, vị trí, ngôn ngữ quảng cáo, nhất là đường link quảng cáo đăng phát trên nền tảng của mình; có thỏa thuận với các mạng lưới quảng cáo xuyên biên giới tuân thủ các quy định của pháp luật Việt Nam về quảng cáo; cân nhắc dừng hợp tác với các mạng lưới quảng cáo xuyên biên giới không thực hiện.

- Tổ chức họp và chấn chỉnh hoạt động của các doanh nghiệp nước ngoài kinh doanh dịch vụ mạng lưới quảng cáo (Ad Network) tại Việt Nam, yêu cầu các Ad Network cam kết bằng văn bản và có giải pháp không để tái diễn tình trạng đăng, phát quảng cáo vi phạm pháp luật trên mạng lưới quảng cáo của mình.

- Yêu cầu Facebook và Google ngăn chặn các quảng cáo vi phạm trên mạng xã hội Facebook và Google. Trong các cuộc họp giữa 2 bên, thường xuyên cảnh báo Facebook, Google về tình trạng vi phạm và yêu cầu 2 đơn vị này thực hiện các quy định của pháp luật Việt Nam về quảng cáo; có văn bản yêu cầu chi tiết về điều kiện quảng cáo; không cho phép quảng cáo các loại thuốc, thực phẩm bảo vệ sức khỏe, mỹ phẩm, cơ sở khám chữa bệnh... chưa được Bộ Y tế cấp phép; phối hợp xử lý các trường hợp quảng cáo vi phạm như khóa kênh, chặn link quảng cáo1.... Bộ TTTT cũng phối hợp với Google xây dựng các thuật toán AI nhận biết về quảng cáo sai sự thật, thổi phồng công dụng của các loại thuốc giả, thực phẩm chức năng để ngăn chặn triệt để các quảng cáo sai sự thật về thuốc thực phẩm chức năng trên nền tảng Youtube của Google.

Đối với quảng cáo trên truyền hình, Bộ TTTT kiểm soát chặt chẽ đối với việc thực hiện nghiêm túc Giấy phép sản xuất kênh truyền hình, kênh phát thanh, trong đó có quy định chặt về tỷ lệ thời lượng quảng cáo theo Luật Quảng cáo; Thường xuyên theo dõi, nhắc nhở, phối hợp Bộ, ngành, Sở TTTT quản lý hoạt động của các Đài Phát thanh truyền hình trong công tác quảng cáo. Có văn bản đề nghị Bộ Y tế và Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn theo dõi, giám sát hoạt động quảng cáo trên truyền hình đối với các sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ do các đơn vị chức năng của 02 Bộ cấp phép; nếu phát hiện vi phạm thì cung cấp thông tin để Bộ TTTT kịp thời nhắc nhở, xử lý theo quy định. Hiện nay, các Bộ đã thành lập các đầu mối liên hệ để xử lý kịp thời các quảng cáo sai sự thật

Câu 3: Cử tri kiến nghị cần tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát nhằm kịp thời ngăn chặn, xử lý nghiêm theo quy định pháp luật đối với các hành vi sử dụng mạng xã hội, công nghệ cao, nhằm lừa đảo, đe dọa hoặc tống tiền với mục đích trục lợi cho cá nhân.

Để ngăn chặn hiệu quả hành vi vi phạm trên môi trường mạng, Bộ TTTT triển khai thực hiện các giải pháp như sau:

a) Về công tác xây dựng, hoàn thiện pháp luật

Bộ TTTT đã trình Chính phủ ban hành Nghị định số 15/2020/NĐ-CP ngày 03/02/2020 và Nghị định số 14/2022/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung Nghị định số 15/2020/NĐ-CP của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bưu chính, viễn thông, tần số vô tuyến điện, công nghệ thông tin và giao dịch điện tử. Trong đó đã quy định xử phạt đến 80 triệu đồng đối với hành vi thực hiện cuộc gọi rác; buộc thu hồi các số thuê bao đã thực hiện cuộc gọi rác. Xử phạt đến 100 triệu đồng đối với các hành vi vi phạm quy định về quản lý thông tin thuê bao là nguyên nhân làm phát sinh SIM đã đăng ký trước thông tin thuê bao được sử dụng để thực hiện cuộc gọi rác. Xử phạt đến 20 triệu đồng đối với các hành vi vi phạm quy định về: cung cấp, chia sẻ thông tin giả mạo, thông tin sai sự thật, xuyên tạc, vu khống, xúc phạm uy tín của cơ quan, tổ chức, danh dự, nhân phẩm của cá nhân; Cung cấp, chia sẻ thông tin cổ súy các hủ tục, mê tín, dị đoan, dâm ô, đồi trụy, không phù hợp thuần phong mỹ tục của dân tộc; Cung cấp, chia sẻ thông tin miêu tả tỉ mỉ hành động chém, giết, tai nạn, kinh dị, rùng rợn; Cung cấp, chia sẻ thông tin bịa đặt, gây hoang mang trong Nhân dân, kích động bạo lực, tội ác, tệ nạn xã hội, đánh bạc hoặc phục vụ đánh bạc. Bổ sung quy định xử phạt từ 70 triệu đồng đến 100 triệu đồng đối với một trong các hành vi sau: Truy cập bất hợp pháp vào tài khoản của tổ chức, cá nhân nhằm chiếm đoạt tài sản có trị giá dưới 2 triệu đồng; Thiết lập hệ thống, cung cấp dịch vụ chuyển cuộc gọi quốc tế thành cuộc gọi trong nước phục vụ cho mục đích lừa đảo, chiếm đoạt tài sản có trị giá dưới 2 triệu đồng; Trộm cắp hoặc sử dụng trái phép thông tin về tài khoản, thẻ ngân hàng của tổ chức, cá nhân để chiếm đoạt, gây thiệt hại tài sản hoặc để thanh toán hàng hóa, dịch vụ có trị giá dưới 2 triệu đồng.

b) Công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm

* Về thông tin trên mạng:

- Trong thời gian qua, Bộ TTTT đã chỉ đạo các đơn vị chức năng tăng cường công tác hậu kiểm, thường xuyên rà quét thông tin trên mạng, đặc biệt là trò chơi điện tử trên mạng, các mạng xã hội xuyên biên giới như Facebook, TikTok, Instagram, YouTube... xử lý nghiêm minh, kịp thời các hành vi vi phạm không chỉ đối với các hành vi sai trái, cung cấp thông tin xấu độc, vi phạm pháp luật, chống phá Đảng, Nhà nước mà còn xử lý các vi phạm về thông tin sai sự thật, xúc phạm uy tín, danh dự của tổ chức, cá nhân gây tác động xấu tới dư luận và các thông tin độc hại, bạo lực, mang tính kích động, cổ súy lối sống không phù hợp2.

- Bộ TTTT cũng đã phối hợp với Ủy ban Nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tăng cường công tác quản lý, xử lý theo thẩm quyền được giao theo hướng: (1) Nếu xác định được nhân thân đối tượng vi phạm trên địa bàn thì các tỉnh chủ động xử lý đối tượng (xử phạt vi phạm hành chính); trong trường hợp đối tượng vi phạm nhiều lần, nghiêm trọng thì Sở TTTT phối hợp với Công an tỉnh/thành phố củng cố chứng cứ để có thể xử lý ở mức cao hơn (xử phạt hình sự); (2) Trong trường hợp không xác định được danh tính, nhân thân của đối tượng vi phạm, thì các tỉnh phối hợp với Bộ TTTT, Bộ Công an để có biện pháp ngăn chặn, xử lý phù hợp.

- Các đơn vị chức năng của Bộ cũng đã chủ động tổng hợp những luồng thông tin vi phạm trên các nền tảng mạng xã hội để đấu tranh với các nền tảng cung cấp thông tin xuyên biên giới để yêu cầu gỡ bỏ. Ngoài ra, Bộ TTTT đã chỉ đạo các đơn vị chức năng tăng cường công tác hậu kiểm, xử lý các hành vi vi phạm, đặc biệt là xử lý các đối tượng có hành vi sai phạm, phát ngôn thiếu chuẩn mực trên mạng xã hội.

- Bộ TTTT đã vận hành “Trung tâm Giám sát an toàn không gian mạng quốc gia” để chủ động rà soát, phát hiện, đánh giá thông tin trên mạng và giám sát an toàn không gian mạng, chỉ đạo các nhà mạng triển khai các giải pháp kỹ thuật mới để ngăn chặn hiệu quả sự phát tán của thông tin xấu độc, ngăn chặn các hành vi tấn công mạng, lợi dụng mạng để thực hiện hành vi vi phạm pháp luật.

- Bộ TTTT cũng đã đưa vào vận hành Trung tâm Xử lý tin giả (tên tiếng Anh: Viet Nam Anti Fake news Center -VAFC) tại tên miền www.tingia.gov.vn. Trung bình mỗi tháng Trung tâm tiếp nhận và xử lý hơn 400 phản ánh về tin giả của người dân, qua đó thực hiện xác minh và công bố các thông tin giả, tin sai sự thật và tin xác thực tránh gây hoang mang dư luận trong nhân dân. Đồng thời, tổ chức tập huấn cho các địa phương, bộ, ngành về cách thức nhận biết, phát hiện tin giả, thông tin xấu độc trên môi trường mạng.

- Đồng thời, Bộ TTTT phối hợp tích cực với Bộ Quốc phòng, Bộ Công an và Ban Chỉ đạo 35 các Bộ, ngành và địa phương triển khai rà quét, đánh giá xu hướng về các luồng thông tin được dư luận quan tâm, thông tin xấu độc; phát hiện và ngăn chặn kịp thời nguồn thông tin vi phạm (chặn website, yêu cầu các nền tảng xuyên biên giới ngăn chặn, gỡ bỏ thông tin vi phạm); tăng cường công tác thanh, kiểm tra, xử lý các tổ chức, cá nhân có liên quan; thực hiện báo cáo theo tuần/tháng/quý và các báo cáo đột xuất về việc rà quét, xử lý thông tin xấu độc, chống phá Đảng, nhà nước ta.

* Về Viễn thông, công nghệ thông tin:

- Từ năm 2017 đến 2021: Buộc doanh nghiệp thu hồi 24,3 triệu SIM đã đăng ký trước thông tin thuê bao; xử phạt doanh nghiệp hơn 01 tỷ đồng; yêu cầu doanh nghiệp đề nghị chủ thuê bao cập nhật lại thông tin hơn 40 triệu SIM.

- Năm 2022: Kiểm tra 07 doanh nghiệp viễn thông di động, xử phạt 2,925 tỷ đồng đối với 07 doanh nghiệp và 39 Điểm cung cấp dịch vụ viễn thông (tăng 2,92 lần so với kết quả xử lý 05 năm trước). 02 lần ban hành văn bản nhắc nhở, chấn chỉnh đối với người đứng đầu doanh nghiệp do để xảy ra vi phạm về quản lý thông tin thuê bao. Đến nay 03 doanh nghiệp: Viettel, VNPT, Mobifone (chiếm 96% thị phần) đã hoàn thành kết nối và đang triển khai đối soát thông tin thuê bao để đảm bảo thông tin thuê bao di động chính xác, hạn chế việc sử dụng thuê bao di động để thực hiện các hành vi lừa đảo, chiếm đoạt tài sản. Chuyển hồ sơ vi phạm của 02 Điểm cung cấp dịch vụ viễn thông đề nghị Cơ quan Công an điều tra do vi phạm pháp luật về quản lý thông tin thuê bao dẫn đến việc tội phạm chiếm đoạt SIM, lợi dụng chiếm đoạt tiền trong tài khoản ngân hàng.

Bộ đã chỉ đạo Cục An toàn thông tin ngăn chặn xử lý 3.502 trang web lừa đảo trực tuyến, vi phạm pháp luật, trong đó 1.780 trang lừa đảo trực tuyến. Bảo vệ 7,1 triệu người dân (tương ứng 10,1 % người dùng Internet Việt Nam) trước các tấn công lừa đảo trực tuyến, vi phạm pháp luật trên không gian mạng.3

c) Công tác phòng ngừa, ngăn chặn:

Trong thời gian vừa qua, Bộ TTTT (Cục An toàn thông tin) không ngừng nâng cao năng lực hệ thống giám sát thông tin trên không gian mạng nhằm phát hiện sớm các thông tin xấu, độc, thiếu tính xác thực, sử dụng ngôn từ phản cảm, trái với thuần phong mỹ tục làm ảnh hưởng không nhỏ tới niềm tin, sự phát triển lành mạnh người dân trên không gian mạng, đặc biệt là giới trẻ để có thể tiến hành xác minh, xử lý thông tin.

Phần lớn các nguồn tin phát tán trên không gian mạng đều xuất phát từ những nguồn tin ẩn danh, sử dụng thông tin giả do đó việc xác định các tổ chức, cá nhân cần sự vào cuộc của rất nhiều các đơn vị từ Trung ương đến địa phương, các bộ ban ngành.

Bộ TTTT (Cục An toàn thông tin) đang thực hiện giám sát liên tục nhằm phát hiện sớm các xu hướng thông tin tiêu cực, tin giả ảnh hưởng đến an toàn và lành mạnh của môi trường mạng. Các trường hợp phát hiện sớm đều được phối hợp với các Sở TTTT, Công an để xác minh và xử lý kịp thời. Đối với các nguồn thông tin chưa xác minh được đối tượng cụ thể, Bộ TTTT (Cục An toàn thông tin) cũng phối hợp với các đơn vị chức năng để tiến hành các biện pháp ngăn chặn, gỡ bỏ.

Ngoài việc xử lý ngăn chặn, thời gian vừa qua, Bộ TTTT (Cục An toàn thông tin) cũng áp dụng các công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) lan tỏa các thông tin tích cực, thông tin chính sách mới của Đảng và Nhà nước lên các nền tảng mạng xã hội. Cụ thể đã thực hiện chia sẻ hàng chục nghìn lượt các bài viết tích cực lên các nền tảng mạng xã hội thu hút hàng chục triệu lượt tương tác.

Triển khai tổng đài 156 tiếp nhận phản ánh về cuộc gọi rác, cuộc gọi có dấu hiệu lừa đảo qua hai hình thức thoại và tin nhắn từ ngày 01/11/2022.

Các đơn vị thuộc Bộ đã và đang tăng cường tổ chức tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng, đề nghị các doanh nghiệp viễn thông nhắn tin cảnh báo, nâng cao ý thức của người dân; chỉ đạo các doanh nghiệp tiếp tục nghiên cứu và thường xuyên cập nhật các biện pháp kỹ thuật để ngăn chặn các cuộc gọi rác, giả mạo. Đồng thời thường xuyên trao đổi, gửi thông tin tới các đơn vị của Bộ công an (Cục A03, A05) để xem xét, phối hợp xử lý các trường hợp lợi dụng dịch vụ viễn thông, Internet để giả mạo, lừa đảo liên quan đến hành vi của người tiêu dùng.

Để tránh trở thành nạn nhân của các hành vi lừa đảo trực tuyến, cá nhân sử dụng mạng xã hội cần đề cao cảnh giác:

+ Khi có người nhắn tin hỏi vay tiền, nhờ nạp tiền điện thoại... thì phải gọi điện trực tiếp kiểm tra, xác minh. Không tin vào những chiêu trò nhận thưởng qua mạng với yêu cầu nạp tiền qua thẻ điện thoại hoặc chuyển tiền qua tài khoản ngân hàng để làm thủ tục nhận thưởng.

+ Tuyệt đối không truy cập các đường link, liên kết trong tin nhắn, Email lạ hoặc không rõ nguồn gốc. Giữ bí mật thông tin cá nhân, không cung cấp thông tin cá nhân, số điện thoại, địa chỉ nhà ở, thông tin về tài khoản ngân hàng, tài khoản các dịch vụ trên Internet... cho bất kỳ người lạ nào gọi đến.

+ Trong mọi trường hợp, không cho mượn, cho thuê các giấy tờ cá nhân như: Căn cước công dân, giấy chứng minh nhân dân, sổ hộ khẩu hoặc thẻ ngân hàng, không bán, cho mượn, cho thuê tài khoản ngân hàng, không nhận chuyển khoản ngân hàng hay nhận tiền chuyển khoản của ngân hàng cho người không quen biết...

+ Để tự bảo vệ mình khi tham gia vào các nền tảng trực tuyến, hãy học cách nhận biết các dấu hiệu của lừa đảo và tránh những trường hợp sau:

• Ưu đãi hấp dẫn: Bạn thấy các ưu đãi thấp hơn nhiều so với giá thị trường hoặc không thể tưởng tượng được.

• Yêu cầu kết bạn bất ngờ: Bạn nhận được lời mời kết bạn trực tuyến từ một người không quen biết.

• Thanh toán bằng thẻ quà tặng hoặc tín dụng: Bạn được yêu cầu thanh toán cho dịch vụ bằng thẻ quà tặng hoặc tín dụng mua sắm.

• Chuyển tiền khẩn: Bạn được yêu cầu thực hiện giao dịch chuyển tiền khẩn cấp.

• Yêu cầu OTP: Bạn được yêu cầu tiết lộ mã OTP của mình

Trên đây là nội dung trả lời của Bộ Thông tin và Truyền thông đối với kiến nghị của cử tri tỉnh Vĩnh Long, trân trọng gửi tới Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Vĩnh Long để trả lời cử tri./.