Công văn 5404/BCT-TTTN báo cáo Hội nghị Sơ kết Chương trình bình ổn thị trường năm 2012 và phương hướng triển khai năm 2013 do Bộ Công thương ban hành

Số hiệu 5404/BCT-TTTN
Ngày ban hành 20/06/2013
Ngày có hiệu lực 20/06/2013
Loại văn bản Công văn
Cơ quan ban hành Bộ Công thương
Người ký Hồ Thị Kim Thoa
Lĩnh vực Thương mại,Bộ máy hành chính

BỘ CÔNG THƯƠNG
--------

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
----------------

Số: 5404/BCT-TTTN
V/v báo cáo Hội nghị Sơ kết Chương trình bình ổn thị trường năm 2012 và phương hướng triển khai năm 2013

Hà Nội, ngày 20 tháng 06 năm 2013

 

Kính gửi: Thủ tướng Chính phủ

Thực hiện các nhiệm vụ được giao tại Nghị quyết số 01/NQ-CP ngày 07 tháng 01 năm 2013 về những giải pháp chủ yếu chỉ đạo điều hành thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và dự toán ngân sách nhà nước năm 2013; Thông báo số 79/TB-VPCP ngày 22 tháng 02 năm 2013 về kết luận của Thủ tướng Chính phủ tại cuộc họp đánh giá tình hình Tết và triển khai công tác sau Tết Nguyên đán Quý Tỵ 2013;

Theo ý kiến chỉ đạo của Văn phòng Chính phủ tại Công văn số 2947/VPCP-KTTH ngày 15 tháng 4 năm 2013 về việc tổ chức hội nghị, ngày 29 tháng 5 năm 2013, Bộ Công Thương đã tổ chức Hội nghị Sơ kết Chương trình bình ổn thị trường năm 2012 và phương hướng triển khai năm 2013. Hội nghị có sự tham gia của đại diện các bộ, ngành (Bộ Tài chính, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Thông tin và Truyền thông, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam), Sở Công Thương, Sở Tài chính các địa phương triển khai chương trình, một số doanh nghiệp tham gia chương trình, các cơ quan báo chí... Nội dung chính của Hội nghị tập trung vào việc: i) Đánh giá tình hình thực hiện chương trình bình ổn thị trường, giá cả năm 2012, Tết Nguyên Đán 2013 và tác động của chương trình; ii) Định hướng triển khai chương trình trong năm 2013; iii) Trao đổi thảo luận, chia sẻ kinh nghiệm, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai, đề xuất các giải pháp để chương trình ngày càng đạt hiệu quả thiết thực trong thời gian tới. Bộ Công Thương xin báo cáo Thủ tướng kết quả Hội nghị như sau:

I. TÌNH HÌNH TRIỂN KHAI CHƯƠNG TRÌNH NĂM 2012

1. Tổng quan Chương trình

- Năm 2012 có 45/63 địa phương triển khai Chương trình dự trữ hàng hóa, bình ổn thị trường giá cả (sau đây gọi tắt là Chương trình), tăng 9 địa phương so với năm 2011 với sự tham gia của khoảng 300 doanh nghiệp.

- Về hình thức hỗ trợ: Các doanh nghiệp được lựa chọn tham gia Chương trình được địa phương tạm ứng vốn ngân sách tạm thời nhàn rỗi với lãi suất 0% hoặc hỗ trợ lãi suất vay vốn ngân hàng hoặc được vay vốn với lãi suất 0% thông qua Quỹ Đầu tư - Phát triển tỉnh, Quỹ hỗ trợ phát triển hợp tác xã...

- Về đối tượng tham gia Chương trình: Các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh thuộc mọi thành phần kinh tế được các địa phương lựa chọn thực hiện, có trách nhiệm tổ chức sản xuất kinh doanh, dự trữ lượng hàng hóa (thuộc danh mục mặt hàng bình ổn giá của Chương trình), bảo đảm số lượng, chất lượng, giá cả và các điều kiện khác của Chương trình.

- Về danh mục mặt hàng bình ổn: Tập trung vào những hàng hóa thuộc nhu cầu tiêu dùng thiết yếu của người dân như: Lương thực (39 địa phương lựa chọn đưa vào danh mục), đường (26 địa phương), dầu ăn (26 địa phương), thực phẩm tươi sống (28 địa phương), trứng gia cầm (20 địa phương), sách giáo khoa và dụng cụ học tập (6 địa phương), thuốc chữa bệnh (3 địa phương)...một số bình ổn hàng tư liệu sản xuất như: phân bón (4 địa phương), giống cây trồng (4 địa phương)...

- Về giá bán hàng trong Chương trình: Doanh nghiệp đăng ký giá và cam kết bán hàng bình ổn giá với giá thấp hơn giá thị trường từ 5-10%, khi điều chỉnh giá phải báo cáo cơ quan quản lý xem xét.

- Về thời gian thực hiện: Khoảng 3-5 tháng (dịp trước, trong và sau Tết Nguyên đán), một số địa phương (Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Đồng Nai, Bình Dương, Cần Thơ...) có thời gian thực hiện dài hạn hoặc thực hiện cả năm. Kết thúc thời gian thực hiện Chương trình, doanh nghiệp có trách nhiệm thu hồi vốn, hoàn trả lại Ngân sách địa phương.

- Về công tác kiểm tra giám sát: Được Ủy ban nhân dân (UBND) các địa phương, các sở ngành liên quan thường xuyên kiểm tra trong quá trình thực hiện. Ngoài ra, Bộ Công Thương, Bộ Tài chính cũng tổ chức các đoàn công tác liên ngành làm việc với các địa phương về việc triển khai Chương trình.

2. Một số nét nổi bật của Chương trình trong năm 2012

- Quy mô Chương trình tiếp tục được mở rộng (về số địa phương triển khai, doanh nghiệp tham gia, đối tượng mặt hàng, thời gian thực hiện...): Từ chỗ rải rác một số địa phương lớn như TP Hồ Chí Minh, Hà Nội thực hiện, tới năm 2012 đã có 45 địa phương triển khai Chương trình (tăng 9 địa phương so với năm 2011) với khoảng 300 doanh nghiệp tham gia (kể cả cơ sở và hộ kinh doanh). Từ chỗ chỉ tập trung vào các mặt hàng lương thực, thực phẩm trong các dịp Tết Nguyên đán, đến nay một số địa phương (TP Hồ Chí Minh, Bình Dương, Lai Châu, Hà Tĩnh, Thái Nguyên, Bến Tre, Cần Thơ, Đồng Nai) đã mở rộng bình ổn đối với các mặt hàng khác như giấy vở học sinh, dược phẩm, sữa...

- Hình thức triển khai Chương trình ngày càng đa dạng, phương thức thực hiện ngày càng được cải tiến nhằm đem lại hiệu quả cao hơn.

Từ chỗ chủ yếu hỗ trợ các doanh nghiệp phân phối, tới nay nhiều địa phương đã hướng tới tập trung bình ổn giá từ gốc của sản xuất, hỗ trợ lãi suất cho người sản xuất, cho vận chuyển (TP Hồ Chí Minh, Hà Nội, Lâm Đồng, Bắc Giang). Thông qua Chương trình đã tạo dựng được mối liên kết chặt chẽ trong chuỗi cung ứng hàng hóa từ nhà sản xuất tới nhà phân phối, người tiêu dùng; tạo lập được liên kết giữa các doanh nghiệp trong chương trình với nhau, giữa các doanh nghiệp trên địa bàn và các tỉnh lân cận. Năm 2012, một số tỉnh, thành phía Nam (TP Hồ Chí Minh, Cần Thơ và các tỉnh Đồng bằng Sông Cửu Long) cũng đã ký thỏa thuận kết nối cung cầu hàng hóa, ổn định thị trường và đang triển khai mô hình liên kết tiêu thụ nông sản....

Từ chỗ bán hàng tại các siêu thị, trung tâm thương mại, đã tổ chức ngày càng nhiều các chuyến bán hàng lưu động, đưa hàng về nông thôn, các huyện ngoại thành, miền núi...đồng thời thiết lập nhiều điểm bán cố định tại các khu công nghiệp, các chợ truyền thống, khu vực nông thôn.

Đối tượng hưởng lợi của Chương trình hiện không chỉ là các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh (thông qua hỗ trợ về cơ chế tài chính để sản xuất, cung ứng hàng hóa, tổ chức các điểm bán hàng, quảng bá hàng hóa...) mà cả người tiêu dùng được tiếp cận hàng bình ổn với chất lượng bảo đảm, giá bán hợp lý.

- Mức độ xã hội hóa của Chương trình ngày càng mạnh mẽ. Tiếp tục có nhiều doanh nghiệp tự nguyện tham gia mà không cần sự hỗ trợ về vốn của Nhà nước.

Từ chỗ 100% các doanh nghiệp tham gia Chương trình nhận vốn vay trong những năm đầu triển khai, đến nay tại nhiều địa phương (TP Hồ Chí Minh, An Giang, Bình Dương, Đồng Nai, Lạng Sơn...) ngày càng nhiều doanh nghiệp tự nguyện tham gia mà không cần tới sự hỗ trợ về vốn của Nhà nước. Năm 2012 có khoảng 300 doanh nghiệp tham gia, trong đó có khoảng 60 doanh nghiệp không nhận hỗ trợ về vốn của Nhà nước (chiếm 20% trong tổng số doanh nghiệp tham gia chương trình). Năm 2012 tại TP Hồ Chí Minh có 32/48 doanh nghiệp tham gia Chương trình không ứng vốn; Hà Nội có 02/17 doanh nghiệp tự nguyện tham gia không cần vay vốn; tại Đồng Nai có 12/32 doanh nghiệp, tại Lạng Sơn có 1/5 doanh nghiệp tham gia không nhận vốn.

- Chương trình tiếp tục được nhân rộng, phát huy vai trò định hướng dẫn dắt giá hàng hóa, tạo mặt bằng giá tương đối ổn định trên địa bàn các đô thị lớn. Năm 2012 số lượng các địa phương triển khai Chương trình là 45 so với con số 36 địa phương năm 2011. Ngoài lượng hàng hóa dự trữ được vay vốn, các doanh nghiệp còn tự nguyện đưa vào Chương trình số lượng hàng hóa cao hơn. Đồng thời với giá bán thấp hơn từ 5-10% so với giá các sản phẩm cùng loại trên thị trường Chương trình góp phần tạo định hướng cho thị trường, hạn chế mức tăng giá chung, ngăn ngừa tâm lý đầu cơ, găm hàng, nhất là tại các thành phố như Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, nơi chiếm quyền số lớn trong cơ cấu tính CPI của cả nước, qua đó góp phần kiềm chế lạm phát (năm 2012 CPI của TP Hồ Chí Minh là 4,07%, CPI của Hà Nội là 6,29% thấp hơn khá nhiều mức tăng CPI cả nước là 6,81%).

Hàng hóa của các doanh nghiệp tham gia Chương trình đã trở thành đối trọng kiềm chế sự tăng giá bất hợp lý ngoài thị trường tại một số địa phương. Cụ thể trong tháng 1/2013, tại TP Hồ Chí Minh và Hà Nội, mặt hàng trứng gia cầm của Công ty Cổ phần Chăn nuôi C.P Việt Nam và Công ty Emivest liên tục tăng giá, gây bất ổn thị trường, Bộ Công Thương cùng với các địa phương (TP Hồ Chí Minh, Đồng Nai, Hà Nội) đã phối hợp chặt chẽ, kịp thời chỉ đạo các doanh nghiệp sản xuất tập trung, tăng cường lượng hàng cung ứng vào hệ thống phân phối; bình ổn thị trường; tổ chức đoàn công tác làm rõ nguyên nhân tăng giá; chỉ đạo các siêu thị không nhận phân phối mặt hàng trứng gia cầm của các doanh nghiệp tăng giá bán bất hợp lý... Các hệ thống phân phối trứng gia cầm của thành phố (như Saigon Coop, Satra, Vissan, Citimart, Maximark...) một mặt đã không nhận phân phối trứng của CP, Emivest, một mặt đã sẵn sàng không nhận chiết khấu, chia sẻ lợi nhuận với các nhà cung ứng trứng gia cầm khác, hỗ trợ vận chuyển cung ứng cùng với nhà sản xuất. Với sự đồng thuận, kiên định của các doanh nghiệp phân phối, các doanh nghiệp tham gia chương trình bình ổn, giá trứng cung ứng của các công ty CP, Emivest đã giảm (mức giá bán buôn trứng gà công nghiệp tại TP Hồ Chí Minh giảm từ 29.000 đ/chục xuống còn 21.500 đ/chục từ ngày 16 tháng 01 năm 2013; tại Hà Nội giảm từ 24.000 đ/chục xuống còn 21.000 đ/chục từ ngày 25 tháng 01 năm 2013), thị trường trứng gia cầm đã nhanh chóng ổn định trở lại.

Ngoài ra, trong những ngày giáp Tết, các doanh nghiệp tham gia Chương trình còn kéo dài thời gian phục vụ tại các điểm bán hàng bình ổn hoặc mở cửa sớm sau Tết, đã tạo tâm lý an tâm cho thị trường, giảm đầu cơ, mua tích trữ. Một số địa phương, ngoài các điểm bán bình ổn còn vận động các tiểu thương đăng ký tham gia Chương trình bán hàng bình ổn trong dịp Tết.

- Chương trình tiếp tục góp phần phát triển hệ thống phân phối, chú trọng cho các đối tượng có thu nhập thấp tại các khu công nghiệp và khu vực nông thôn, giúp người dân tiếp cận được hàng Việt chất lượng bảo đảm, giá hợp lý. Mạng lưới các điểm bán hàng bình ổn được nhân rộng và tập trung cho các vùng nông thôn, khu vực đông dân cư, khu công nghiệp... các chương trình đưa hàng bình ổn về nông thôn kết hợp thực hiện cuộc vận động người Việt dùng hàng Việt được các doanh nghiệp hưởng ứng, triển khai mạnh mẽ.

Các điểm bán hàng bình ổn được ưu tiên phát triển. Năm 2011, số lượng điểm bán hàng bình ổn của cả nước đạt khoảng 6.400 điểm, trong đó TP Hồ Chí Minh có khoảng 4.230 điểm bán, Hà Nội có khoảng 688 điểm bán. Đến năm 2012, số lượng điểm bán cả nước ước khoảng 8.000 điểm bán1, trong đó TP Hồ Chí Minh có khoảng 5.662 điểm (tăng hơn 1.400 điểm so với 2011), trong đó khu vực ngoại thành là 785 điểm bán, 11/13 khu công nghiệp, khu chế xuất có điểm bán hàng bình ổn. Tại Hà Nội số điểm bán hàng bình ổn năm 2012 là 710 điểm bán, trong đó có 345 điểm bán tại khu vực ngoại thành (tăng 22 điểm so với năm 2011) và đưa hàng tới 1.500 đại lý, cửa hàng, bếp ăn tập thể.

Trong quá trình triển khai Chương trình, các địa phương cũng gắn kết chặt chẽ với cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”, chương trình “đưa hàng Việt về nông thôn”, chương trình xúc tiến thương mại nội địa. Đối tượng mặt hàng bình ổn tập trung vào các hàng hóa sản xuất trong nước, thông qua chuyến đưa hàng Việt về nông thôn, các chuyến hàng bình ổn đến các khu công nghiệp, khu chế xuất, người dân tiếp cận được nguồn hàng chất lượng bảo đảm, giá cả phải chăng, qua đó góp phần thúc đẩy phát triển sản xuất kinh doanh, đồng thời định hướng, khuyến khích thói quen tiêu dùng hàng Việt. Cụ thể, năm 2012, TP Hồ Chí Minh đã tổ chức gần 1.185 chuyến bán hàng lưu động (tăng hơn 300 chuyến so với năm 2011) kết hợp các phiên chợ công nhân, phiên chợ sinh viên...đưa hàng hóa phục vụ nhân dân tại các huyện ngoại thành, quận ven, công nhân tại các khu CN khu chế xuất). Hà Nội đã tổ chức được 605 chuyến bán hàng về nông thôn, khu công nghiệp, khu chế xuất, tổ chức 5 phiên chợ Tết tại các huyện. Tại các địa phương khác như Cần Thơ cũng tổ chức được 6 chuyến đưa hàng Việt về nông thôn và 27 đợt bán hàng lưu động; Đồng Nai tổ chức được 26 chuyến hàng Việt về nông thôn và 7 phiên chợ công nhân; Hậu Giang tổ chức được 46 chuyến hàng Việt về nông thôn; Ninh Bình tổ chức được 9 hội chợ thương mại và 2 chuyến hàng Việt về nông thôn. Nghệ An đã tổ chức được 12 chuyến, Tây Ninh đã tổ chức 26 lượt bán lưu động và 3 chuyến hàng về nông thôn, Thừa Thiên Huế tổ chức được 27 chuyến hàng Việt về nông thôn...

2. Đánh giá chung về Chương trình

Từ thực tế triển khai và qua đánh giá của các địa phương cho thấy Chương trình đã đạt được những kết quả sau:

[...]